“Organisatie en financiering van de eerstelijnszorg”
‘Eerste hulp bij samenwerken met de eerstelijn’
Pim Valentijn, Jan van Es Instituut Email:
[email protected]
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Wat gaan we doen?
• Organisatie in de eerstelijn • Financiering van de eerstelijn • Lessen voor een goede een samenwerking
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Aanpassingen/ aantekeningen
•
Triple aim naar voren halen popu management (utopie of realiteit voor uw gemeente?)
•
In welke ‘verandermodus’ staat u nu??
•
Definitie gezondheid -> what to do invulling geven
•
Driehoek gemeente/zvz/eerstelijn
•
Financiering van de eerstelijn uitgebreider behandelen/ integratie korter.
•
Afsluitend wat moet u komende 10 maanden gaan doen
•
> Hoe kom ik met zvz in contact!! (samen met eerstelijn)
•
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Gezondheid
Fysiek welzijn
Psychisch welzijn
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Sociaal welzijn
De driehoek: wijs de stakeholder(s) en partner(s) eens aan voor uw situatie ?
Gemeente
Succesvolle samenwerking?
Eerstelijnszorg © Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Zorgverzekera ar
Think global, act local
Wat u vanmiddag niet krijgt….
Bouwen aan kennis, beleid en praktijk
Kwaliteitsbeheer Standaardisatie
Richtlijnen Protocollen Juridisch kader & vergoeding Infrastructuur
Evidence Intuïtie
Organisatie van de zorg
Topklinische zorg na verwijzing – 3e lijn Specialistische zorg na verwijzing – 2e lijn
Eerste contact met professionele zorgsysteem – 1e lijn
Open populatie – 0e lijn
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
De kracht van de eerstelijnsgezondheidszorg
Bron: B. Starfield 1994
Wat is de eerstelijn?
•Mens gericht •Populatie oriëntatie
•Veelomvattend •Coördinatie •Laagdrempelig poortwachter
Bron: B. Starfield 2010
Fragmentatie
Bron: Harverd, New England Journal of medicine
De ‘medicatie’ tegen fragmentatie?! Samenwerking, integratie, ontschotten, afstemmen, coördinatie, transmurale zorg, 1,5 lijns zorg, case management……..
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Hoever gaat integratie?
Lengte van de relatie
Integratie
Coördinatie
Afstemming
Segregatie
Mate van gezamenlijk beslissen
Valentijn P, Schepman S, Opheij W, Bruijnzeels M. Understanding integrated care: a comprehensive conceptual framework based on the integrative functions of primary care. International Journal of Integrated Care [serial online] 2013 Mar 22. Available from: http://www.ijic.org. URN:NBN:NL:UI:10-1-114415.
Start met een blik op de populatie
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Maar ook met een blik op het individu
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Een publiek ‘goed’ organiseren….
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Type eerstelijns organisaties
Wat ziet u in de praktijk?
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Verschillende perspectieven Verbeteren kwaliteit en toegankelijkheid van de dienstverlening
Beleidsmakers Managers
Verbeteren marktaandeel, efficiëntie, kwaliteit Coördinatie van rollen en verantwoordelijkheden door professionele grenzen
Toegankelijkheid, vloeiend proces ..
Professionals Patiënten (Lloyd and Wait 2006)
Verbinden van werelden 4) Externe omgeving 3) Management proces 2) Gedeelde verantwoordelijkheid 1) Klinische proces
Valentijn P, Schepman S, Opheij W, Bruijnzeels M. Understanding integrated care: a comprehensive conceptual framework based on the integrative functions of primary care. International Journal of Integrated Care [serial online] 2013 Mar 22. Available from: http://www.ijic.org. URN:NBN:NL:UI:10-1-114415
Integratie in de eerstelijn Systemische integratie: experimenteren met populatiebekostiging
Organisatorische integratie: een enkele organisatievorm met gedeelde governance structuur Professionele integratie: veel monodisc onderlinge toetsing, vrijwel geen multidisc uitwisseling zoals FTO .
Functionele integratie: meer dan 90% is aangesloten bij monodisc zorggroepen. Slechts 30% huist fysiek met andere disciplines Klinische integratie: talloze voorbeelden van aandoeningspecifieke ketenzorg, weinig voorbeelden van mensgericht integraal casemanagement
Type eerstelijns organisatie ?
Wat gebeurt er binnen een eerstelijns organisatie ?
Bestuurlijk praten
Professioneel doen
Oriëntatie eerstelijns organisaties?
Ziektespecifiek
Community
• individuele aanpak • zorgstandaarden • integrale bekostiging • zorggroepen • integratie 1e en 2e lijn • 1,5e lijns centra
• populatie aanpak
Ondernemersrationaliteit
Maatschappelijke rationaliteit
• zorgprogramma’s • GEZ module • gezondheidscentra • integratie 1e en 0e lijn • van ZZ naar GG
Twee rationaliteiten binnen één organisatie Rules are Rules (Anglo-Saxon-People)
© Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Spirit of the Law (Romans – European Way)
Financiering zorgverzekeringswet Inkomens afhankelijke bijdrage (50%)
Werkgever
Zorgverzekeringsfonds
Rijksbijdrage (5%)
Overheid Bijdrage en verevening
Zorgtoeslag Nominale premie (45%)
Burger
Zorgverzekeraar Notabetaling
Zorgaanbieder
Budgettair kader zorg Bedragen x € 1 miljard
2009
2010
2011
2012
AWBZ
23,2
24,5
25,2
28,1
ZVW
34,1
35,5
36,0
36,5
Overheid
12,4
12,7
12,9
12,8
Particuliere zorgverzekering
3,4
3,4
3,7
3,9
Totaal begroting
83,9
87,3
89,4
92,7
Budgettair kader zorg naar sector AWBZ Ziekenhuiszorg € 21.8 mld Uitgaven 2012 ca. € 28 mld
ZVW Uitgaven 2012 ca. € 36 mld
MS € 2.2 mld Huisartsen € 2.6 mld Paramedici € 1.9 mld
Tandheelkunde € 21.8 mld Genees- en hulpmiddelen € 6.0 mld
Geneeskundige GGZ € 5.6 mld
Financiering eerstelijn Vanaf 2006 huisartsenfinancieringsstructuur (Vogelaarakkoord): • • • •
Stimulering samenwerking tussen huisartsen (onderling) en andere eerstelijnszorgaanbieders. Verdere ontwikkeling van programma’s chronische aandoeningen. Substitutie van tweedelijnszorg naar eerstelijnszorg. De beheersing van administratieve lasten.
Mix vergoeding systematiek: • •
Inschrijftarief + consulten M&I verrichtingen + M&I modules
‘De samenwerkingscomponent ‘
Financiering Vanaf 2010 ketenzorg: • • •
Diabetes; COPD (chronische obstructieve longziekten); CVR (cardiovasculair risicomanagement) en hartfalen.
Bron: Werkmap huisarts & gemeente – Samenwerken in de wijk (LHV en VNG 2013)
Financiering vanaf 2015 Nieuw bekostigingssysteem per 1 januari 2015
3 segmenten: 1) Basisvoorziening huisartsenzorg • Poortwachter • O.v.b gedifferentieerd inschijftarief en consulttarief (gemaximaliseerd) 2) Multidisciplinaire samenwerking • Vergoeding gericht op complexiteit zorgvraag • Vrij tarief • Contractant en declarant: georganiseerde samenwerking 3) Belonen zorguitkomsten en vernieuwing • Specifieke initiatieven • Vrij tarief • Contractant en declarant: georganiseerde samenwerking
Nieuwe Financiering (2015) Huisartsenzorg GEZ
Uitomsten en Zorgvernieuwing
Samenwerkingsmodule
BASIS-Abonnement
Nieuwe Financiering: Populatiebekostiging • Populatiebekostiging betekent dat de zorgaanbieder(s) een bedrag krijgt (krijgen) per inwoner of verzekerde in zijn (hun) populatie, ongeacht of deze inwoner of verzekerde nu zorg gebruikt of niet. Populatiemanagement: The coordination of care delivery across a population to improve clinical and financial outcomes, through disease management, case management and demand management (McGraw Hill 2002)
“the technical field of endeavor which utilizes a variety of individual, organizational and cultural interventions to help improve the morbidity patterns (i.e., the illness and injury burden) and the health care use behavior of defined populations”. (Hillman 2008)
The way to glory: Triple aim 3 doelstellingen: 1) Betere gezondheid 2) Betere zorg 3) Lagere kosten
Triple aim op gemeente niveua Totale organisatie infrastructuur: Governance, (zicht op) populatie, visie (Triple AIM), prestatie indicatoren, verbeteringspotentieel, etc
Uitkomstmaten op populatie niveau (Triple aim) 1. Gezondheid 2. Kwaliteit van zorg 3. Kosten per patiënt
Metingen
Periodieke Periodieke uitkomsten Periodieke uitkomsten Periodieke uitkomsten uitkomsten
Projecten en investering portfolio Project
Feedback loops
Project
Project
Project
Project
Project
Feedback loops
Kan dit überhaupt wel in uw gemeente?
1. De eerstelijnsclubs waarmee ik praat zijn echte organisaties •
Ja
•
Nee
1 Nee: •
Triple aim management light = vanuit inhoudelijke benadering
1 ja: •
Triple aim management heavy = vanuit inhoudelijke en systemische benadering
Kan dit überhaupt wel in uw gemeente?
2. Ik ken het marktaandeel van de zorgverzekeraars in mijn gemeente •
Ja
•
Nee
Bij 2 Nee: •
Oeps, ik heb nog wat huiswerk….
Bij 1 ja: •
Er is een zvz met meerderheidsbelang -> inhoudelijke en systeem benadering (level 2 nieuwe financiering)
•
Er is geen zvz met meerderheidsbelang -> inhoudelijke benadering
Kan dit überhaupt wel in uw gemeente? 3. De wijk = de praktijk •
Ja
•
Nee
Bij 3 Nee: •
Klopt
Kan dit überhaupt wel in uw gemeente?
4. Ik ben bekend met de diagnose samenwerkeritis •
Ja
•
Nee
Oh je we leiden aan samenwerkeritis !!
Eerste hulp voor een vruchtbare samenwerking met de eerste lijn Breng de wijk én praktijk in kaart met: - JVEI wijk en praktijkscan
Breng organisatievermogen van eerstelijnsorganisaties in kaart met: - JVEI organisatievermogenscan
Breng de samenwerking in kaart met: - JVEI integratiemeter
Monitor uw succes met: - JVEI Praktijkgericht onderzoek - JVEI Triple aim management
Meer op: ww.jvei.nl
Tot slot
Bedankt voor uw aandacht
Pim Valentijn, MSc, PhD candidate, Jan van Es Instituut,
[email protected]
Landelijk Kenniscentrum voor de Geïntegreerde Eerste Lijn