1
EENVOUDIG BIJBELS HEBREEUWS LES 23 TalencentrumBarneveld.nl We lezen weer verder! Vers 16 (tweede deel) .yh folE a @y Ih ^ola" v yM Ii - @M "i - ]yl If a yn Iyl I ^T f rw e_ ab -V @l "" a yk Il :T " rw e_ a=la e yK I yk I: l" T = u (v) zult gaan (straks meer daarover) @l "" a = ik zal gaan (straks meer daarover) yIyl n I ^f T = u (v) zult overnachten (straks meer daarover) ]yl If a = ik zal overnachten (straks meer daarover) @M "i - = uw (v) volk;
yM Ii - = mijn volk (straks meer daarover)
@Ih y ^ola"v = en uw (v) God yh fola E = mijn God Letterlijk staat er: want naar waarvoor geldt u zult heen gaan ik zal heen gaan en in waarvoor geldt u zult overnachten ik zal overnachten uw volk mijn volk en uw God mijn God. In goed Nederlands: want waar u naartoe gaat, zal ik naartoe gaan en waar (in) u overnacht, zal ik overnachten uw volk is mijn volk en uw God is mijn God.
Het werkwoord !lh In deze tabel vindt u de belangrijke qal-vormen van de prf. en de imp. perfectum
imperfectum
@l -f h
hij ging
@l "" y
hij gaat, hij zal gaan
yT I: k^ lf h
ik ging
@l "" a
ik ga, ik zal gaan
Vkl :f h
zij (m) gingen
Vkl "" y
zij (m) gaan, zij zullen gaan
Vkl :f h
zij (v) gingen
hfk n :^ l" t
zij (v) gaan, zij zullen gaan
narrativus
geb. wijs
Vkl :" Y -v
en zij (m) gingen
@l "
ga! (tot één man)
hfk n :^ l" T-v
en zij (v) gingen
Vkl :
ga! (tot mannen)
Het werkwoord !lh zijn we al verschillende keren tegengekomen. Dit werkwoord is oorspronkelijk een eenlettergrepig woord geweest. Dat
2
EENVOUDIG BIJBELS HEBREEUWS LES 23 TalencentrumBarneveld.nl kunnen we nu nog zien aan @l "" y (hij gaat / hij zal gaan). Er zijn maar twee stamletters nl. de l en de !. We zien het ook aan de gebiedende wijs: @l " = ga! (tot één man)
Het werkwoord ]yl I Dit werkwoord gaat net zo als het werkwoord ,yw I (= neerleggen) waaraan we in hoofdstuk 6 aandacht besteed hebben. Dit werkwoord verliest in sommige gevallen de middelste stamletter. Hier volgt een overzichtje met belangrijkste qal-vormen. perfectum
imperfectum
]yl I hij overnachtte
]yl If y hij overnacht, hij zal ...
tOnyl I * u (v) overnachtte
yIyl n I ^f T u (v) overnacht, u zult ...
yt IO:yl n I * ik overnachtte narrativus
]yl If a ik overnacht, ik zal .. geb. wijs
]l ef Y -v ** en hij overnachtte
]yl I overnacht (tot één man) Vnyl I overnacht (tot mannen)
* Deze vorm komt niet in de Bijbel voor! ** Komt 6 keer in de Bijbel voor. Het woordje ,i - met APV Bij het woordje ,i - treffen we voor een uitgang altijd een verdubbelde mém aan. OMi - (am.mo) = zijn volk; $M :i - (am.me.gá) = uw (m) volk; yM Ii - (am.mie = mijn volk); @M "i - (am.még) = uw (v) volk. ,i - = volk; ,i - = volk van (status c.); ,yM Ii - = volken; yM "i - = volken van (status c.)
3
EENVOUDIG BIJBELS HEBREEUWS LES 23 TalencentrumBarneveld.nl We lezen weer verder: yK I [c Ioy hoK:v yl I hvhy hs e_ ay hoK rb "f Qe a ,w f :v tVma f yt IVm ^f T rw e_ aB @"yb n "V yIyB n " dyr Ip :y teM v^ fh yt IVm ^f T = u (v) zult sterven; tVma f = ik zal sterven hoK = zo; hs e_ a-= y hij doe [c Ioy = hij voegt erbij (straks meer daarover) dyr Ip :-= y hij zal scheiding maken (straks meer daarover) yIyB n " = tussen mij; @"yb n "V = en tussen u Vertaling: Waar u zult sterven, zal ik sterven, en daar zal ik begraven worden; zo doe mij de HEERE en zo doe Hij daartoe, want de dood alleen zal scheiding maken tussen mij en tussen u!
De hifiel Alweer een nieuwe stamformatie. Nu is de lyi Ip :I h hif.iel (we schrijven hifiel) (hi.) aan de orde. De hi. heeft een causitieve (veroorzakende) betekenis. Het werkwoord qá.tal heeft in de qal "doden" als betekenis. In de hi. echter "laten doden". perfectum hifiel lyu I: qI h Vlyu I ^: qI h
hij liet doden zij (m/v) lieten doden
imperfectum hifiel lyu I: qy Vlyu I ^: qy
hij laat doden zij (m) laten doden
Vier belangrijke kenmerken: 1. prf. - I h voor de stam. 2. imp. - een "-" onder het voorvoegsel. 3. narr. - -v en verdubbeling van het voorvoegsel 4. Vaak een puntjes vocaal ( e of " of I) onder de tweede stamletter.
4
EENVOUDIG BIJBELS HEBREEUWS LES 23 TalencentrumBarneveld.nl Voorbeelden dyr Ip :y = hij zal scheiding maken; drP = hi. scheiding maken [c Ioy = hij zal erbij voegen; van [cy =hi. erbij voegen Let op de werkwoorden die als eerste stamletter een "y " hebben, krijgen in de eerste lettergreep een "o". byw I Oh = hi. perfectum en byw I Oy hi. imperfectum van bwy. In de volgende les hierover meer! Opdracht Vertaal. Hf Mi - =la e @T ": mb I: y hb fw f h"h N I =___________________________________________ @l "" a yk I: l" T rw e_ a=la e
=___________________________________________
]yl If a yIyl n I ^f T rw e_ ab -V
=___________________________________________
ba fOm @l ee ^ mb : ,x -: lI n aVh:v
=___________________________________________
yh fola E @Ih y ^ola"v yM Ii - @M "i -
=___________________________________________
tVma f yt IVm ^f T rw e_ aB -
=___________________________________________
rb "f Qe a ,w f
=___________________________________________
]orh _a tm " ,w f
=___________________________________________
@"yb n "V yIyB n " dyr Ip :y teM v^ fh =___________________________________________
5
EENVOUDIG BIJBELS HEBREEUWS LES 23 TalencentrumBarneveld.nl ANTWOORDEN Opdracht Vertaal. Hf Mi - =la e @T ": mb I: y hb fw f h"h NI =
Zie, uw schoonzuster is teruggekeerd
@l "" a yk I: l" T rw e_ a=la e
naar haar volk. = Waar u naartoe gaat, zal ik naartoe
]yl If a yIyl n I ^f T rw e_ ab -V
gaan. = En waar u zult overnachten, zal ik
ba fOm @l ee ^ mb : ,x -: lI n aVh:v
overnachten = en hij had gestreden tegen de koning
yh folE a @y Ih ^ola" v yM Ii - @M "i -
van Moab. = Uw volk is mijn volk en uw God is mijn
tVma f yt IVm ^T f rw e_ aB -
God. = Waar u zult sterven, zal ik sterven.
rb "f Qe a ,w f
= Daar zal ik begraven worden
]orh _a tm " ,w f
= Daar stierf Aäron.
@"yb n "V yIyB n " dyr Ip :y teM v^ fh
=
De dood (alleen) zal scheiding maken tussen mij en tussen u!