Economische Crisis & Gezondheid Geneeskunde Voor Het Volk
Filip Vanderoost Susan Vander Wielen
Wat is de invloed van de economische crisis op gezondheid?
Is er een invloed? Positief – negatief?
Is het effect verwaarloosbaar of is moet er mee rekening worden gehouden?
Hoe verklaar je dit?
Wat is de invloed van de economische crisis op gezondheid?
Is er een invloed? Positief – negatief?
Is het effect verwaarloosbaar of is moet er mee rekening worden gehouden?
Hoe verklaar je dit?
WETENSCHAP
Wetenschap: praktische uitdagingen
Zeer complexe materie Werkloosheid Werkonzekerheid Invloed op nabije omgeving Multifactorieel ...
Welke studies? Randomized Controlled Trials −
Longitudinale studies −
Tijd + Geld
Cross-sectioneel −
Ethische bezwaren!
Causaliteit: vb. Werkloos --> ziek OF ziek-->werkloos?
Epidemiologische ....
Inhoudstafel
I.
Werkloosheid en werkonzekerheid II. Economische crisis III. Conclusie
Manama-thesis HAIO
I.
Werkloosheid en werkonzekerheid Manama-thesis HAIO 2010-2011: Susan Van der Wielen Filip Vanderoost
Manama-thesis HAIO
I.
Studieopzet
−
Cross-sectioneel onderzoek
−
Deelnemers
18-50 jaar
GVHV:
1818 mogelijke kandidaten
Deurne en La Louvière
Vragenlijst
Werkloosheid&Werkonzekerheid: Manama-thesis HAIO
−
Zelfervaren gezondheid
−
Sociodemografische gegevens
−
Anoniem
−
Gevalideerde vragen (NGE) + eigen vragen (reden, evolutie)
Testperiode: 1 september 2010 tot 1 december 2010
Manama-thesis HAIO
I.
Werkloosheid&Werkonzekerheid: Manama-thesis HAIO
Vragenlijst
−
Hoofdvragen
‘Werd u de afgelopen 12 maanden geconfronteerd met ontslag in uw nabije omgeving?’
NEE
JA
‘Hoe groot is de kans dat u werkloos zal worden in de nabije toekomst?'
Werkzeker
Werkonzeker
Manama-thesis HAIO I.
Werkloosheid & Werkonzekerheid:
Algemene gegevens studiepopulatie
Manama-thesis HAIO I.
Werkloosheid & Werkonzekerheid:
Hoofdvragen
Manama-thesis HAIO I.
Werkloosheid & Werkonzekerheid:
BIVARIATE ANALYSE: SIGNIFICANTE RESULTATEN (p<0,05) Confrontatie ontslag
Gezondheidstoestand − Huidig − Evolutie afgelopen 12 maand Psychologie − Depressie − Angst − Psychosomatisatie − Slaapstoornissen − Suïcidegedachten ooit afgelopen 12 maand Medicatie − Geneesmiddelen op voorschrift − Polygebruik Gebruik gezondheidszorgsysteem − Huisarts Sociaal-relationeel − Partner
Werkonzeker
+ +
+
+
+ + + +
+ + +
+ +
+ + + +
Manama-thesis HAIO I.
Werkloosheid & Werkonzekerheid:
BIVARIATE ANALYSE: SIGNIFICANTE RESULTATEN (p<0,05) Confrontatie ontslag
Gezondheidstoestand − Huidig − Evolutie afgelopen 12 maand Psychologie − Depressie − Angst − Psychosomatisatie − Slaapstoornissen − Suïcidegedachten ooit afgelopen 12 maand Medicatie − Geneesmiddelen op voorschrift − Polygebruik Gebruik gezondheidszorgsysteem − Huisarts Sociaal-relationeel − Partner
Werkonzeker
+ +
+
+
+ + + +
+ + +
+ +
+ + + +
Manama-thesis HAIO I.
Werkloosheid & Werkonzekerheid:
MULTIVARIATE ANALYSE: suïcide-gedachten afgelopen 12 maanden Corrigeren voor mogelijks beïnvloedende factoren (confounding factors):
Leeftijd,Geslacht, Alleenstaand, Kinderen, Opleiding, Rondkomen met inkomen, Bevredigende sociale contacten, Chronisch ziek, Slaapprobleem,Depressieve klachten, Angstgevoelens, Somatisatie, Al ooit zelfmoordgedachte gehad, Algemene gezondheid wordt als slecht beoordeeld, Algemene gezondheid verslechterd laatste jaar, Toegenomen medicatiegebruik laatste jaar
Conclusie na correctie:
−
Voorlopig resultaat:
'Analyses show that suicidal thoughts were almost sixty times higher among those who have lost their job the past year compared to those who have not lost their job the past year.'
Wordt vervolgd...
Manama-thesis HAIO I. Werkloosheid & Werkonzekerheid:
Literatuuronderzoek
Werkloosheid
Mortaliteit ↑
Werkonzekerheid
+++
?
Algemeen welzijn ↓
++
++
Mentale gezondheid ↓
++
++
+/-
+/-
++
++
+/-
?
+
+
Zelfmoord, Ischemische HZ, Longkanker
Depressie, angststoornissen, zelfmoord
Fysische/fysiologische parameters ↓ Cholesterol, BD, BMI
Gebruik van gezondheidssysteem ↑ Inverse-care law
Middelengebruik ↑ Alcohol, Roken, Cannabis
Invloed op directe omgeving Partner, kinderen?, anderen?
Manama-thesis HAIO I. Werkloosheid & Werkonzekerheid:
Verklaringshypothesen
‘Het is duidelijk dat werkonzekerheid en werkverlies verschillende ervaringen zijn. Werkverlies is meestal onmiddellijk, terwijl werkonzekerheid een dagelijkse gewaarwording is die verlengde onzekerheid in de toekomst bevat. Wanneer men met werkverlies wordt geconfronteerd kan een persoon verschillende coping-strategieën gebruiken, zoals rouwen en het voorbereiden van de nieuwe situatie. In contrast hiermee staat de persoon die niet zeker is of hij zelf geconfronteerd gaat worden met ontslag, zodat hij de gebruikelijke copingstrategieën niet kan toepassen en alleen achterblijft met zijn onzekerheid.’
Manama-thesis HAIO I. Werkloosheid & Werkonzekerheid:
Verklaringshypothesen
•
‘LATENTE FUNCTIES VAN WERK’
(1) het verschaffen van tijdstructuur (2) het garanderen van regelmatige gedeelde ervaringen en contacten met mensen buiten de eigen familiekring, (3) het individu deel uit laten maken van een collectief doel (4) het definiëren van de persoonlijke status en identiteit (5) het aanzetten tot activiteit. (6) fysieke veiligheid (7) mogelijkheid tot controle en afwisseling (8) Bron van financieel inkomen
Bij (dreigende) verstoring evenwicht ‘DISTRESS’
II. Economische Crisis Een Griekse Tragedie?
Een Griekse Tragedie?
Gezondheidseffecten van een financiële crisis: voortekenen van een Griekse tragedie
www.thelancet.com Published online October 10, 2011 DOI:10.1016/S01406736(11)61556-0
Een Griekse Tragedie?
Economische cijfers Griekenland
Tot 2007: 15 opeenvolgende jaren voortdurende economische groei
Werkloosheid: – –
Algemeen: Jongeren:
Industriële productie
Schulden: –
2008 6,6% 18,6%
BBP
2011 16,5% 40,1% 2010 8%↓
2007 105,4%
2010 142,8% = € 328,6
miljard
Een Griekse Tragedie?
Economische cijfers Griekenland (2)
Hoe deze schulden financieren?
Devaluatie munt? geen optie, want willen euro behouden
Geld lenen! €110 miljard geleend bij IMF +Eurozone Bezuinigingen (privatisering!)
Een Griekse Tragedie?
Opzet Studie
Onderzoeksvraag:
Wat is het effect van de economische crisis op de gezondheid van de Griekse burgers?
Methode:
Analyse en vergelijking van cross-sectionele (surveys), longitudinale en epidemiologische data. Zeer grote databank aan gegevens
Een Griekse Tragedie?
Impact op gezondheid
1. Gebruik gezondheidszorgsysteem
2. Gezondheids- en welzijnsuitkomsten
Een Griekse Tragedie?
Impact op gezondheid
1. Gebruik gezondheidszorgsysteem
Universeel 'public' GHZ-systeem – Huisarts: gratis – Consultaties in ziekenhuis: 0-5 euro remgeld
2007 → 2009: Uitstel gebruik GHZ! (consultatie bij dokter/tandarts)
• •
Significant verschil in aantal: Significant verschil in redenen: – – –
Te lange wachttijd Te lange reisafstand 'Wachten tot het beter gaat'
→ toegang/aanbod tot ('public') GHZ↓
+ 15%
Een Griekse Tragedie?
Impact op gezondheid
1. Gebruik gezondheidszorgsysteem
Wat is dan oorzaak van lagere toegang/aanbod tot GHZ? – – – –
+/- 40% reductie budget in 'public' ZKH Tekort aan personeel Occasioneel tekort aan medicijnen Omkopen personeel om wachtlijsten te ontlopen
Wat met aantal hospitalisaties?
–
'Public' ZKH:
–
Private ZKH:
2009-2010 +24% 25-30%↓
2010-2011 +8%
Een Griekse Tragedie?
Impact op gezondheid
1. Gebruik gezondheidszorgsysteem
2. Gezondheids- en welzijnsuitkomsten
Een Griekse Tragedie?
Impact op gezondheid
2. Gezondheids- en welzijnsuitkomsten '07-'09
Zelfervaren gezondheid
↑
Zelfmoord
+17%
– –
'financiële problemen‘ ‘Niet in staat schulden te betalen’
HIV-infecties
'09-'10
'10-'11
+25%
+40%
+52%
Door IV-druggebruik (50%)
x10
Moord, diefstal
+ 100%
Heroïne-gebruik
+20%
Ziekte-uitkeringen
↓
AlcoholconsumpƟe ↓
Een Griekse Tragedie?
Impact op gezondheid
2. Gezondheids- en welzijnsuitkomsten * ‘Another indicator of the effects of the crisis on vulnerable groups is
increased use of street clinics run by NGOs. Until recently, these clinics mainly catered to immigrants, but the Greek chapter of Médecins du Monde estimates that the proportion of Greeks seeking medical attention from their street clinics rose from 3–4% before the crisis to about 30%.’ * ‘ Further reductions to access and the level of benefits are to be
expected once austerity measures are fully Implemented’
Een Griekse Tragedie?
Impact op gezondheid
2. Gezondheids- en welzijnsuitkomsten
‘Greater attention to health and health-care access
is needed to ensure that the Greek crisis does not undermine the ultimate source of the country’s wealth its people.’
Inhoudstafel
I.
Werkloosheid en werkonzekerheid II. Economische crisis III. Conclusie
III. Conclusie
De economische crisis heeft een belangrijk nadelig effect op de gezondheid van de populatie
DIRECT:
INDIRECT:
Werkloosheid & Werkonzekerheid
Besparingen in o.a. sociale zekerheid Privatisering Werkomstandigheden …
We zijn allemaal Grieken
We zijn allemaal Grieken…