E-House kennissessie
Juridische aspecten aan ehealth 16 december 2013
Marloes Jonkers gezondheidsjurist Juridisch adviseur bij GGZ Nederland
Ehealth via de ‘cloud’ • Bij ‘cloud-computing’, met landen buiten de EU, bijvoorbeeld de VS • Zienswijze CBP: passend beschermingsniveau; Veilige Haven Beginselen; richtlijn 95/46/EG; WBP, zo nodig aanvullende overeenkomst • Als afnemer blijf je verantwoordelijk voor het voldoen aan de WBP
BEWARE OF … De Inspecteur
‘ privacyw aakhond’ College Bescherming Persoonsgegevens’
Maar ook:
(Kw aliteits)toetsing Ook door: civiele rechter tuchtrechter strafrechter klachtencommissie Cliëntenraad
Mevrouw De Vries wil meer zeggenschap over haar dossier …
Zo, mevrouw Bonaparte …
Zegt u maar Napoleon, hoor …
Vraag
de patiënt is eigenaar van het behandeldossier
FOUT
Mevrouw Bonaparte is het er niet mee eens … Zeg dokter, u weet toch dat ik Bonaparte heet…in mijn dossier lees ik De Vries. Kunt u dat corrigeren?
Vraag
de patiënt heeft het recht van correctie t.a.v. zijn dossier
GOED
Dokter Bernard is er uit!!
…
Beste heer Van Dam, Fijn dat u bij ons heeft ingelogd. Volgens de door u opgegeven klachten lijdt u aan een bipolaire stoornis. Ik schrijf u lithium voor…
Vraag
Digitaal diagnosticeren en medicatie voorschrijven is prima, als het maar door een psychiater gebeurt
-FOUT-
En nu casuistiek …
zelfmanagement terwijl u wacht • Zorgaanbieder A heeft een wachtlijst. Om zijn patiënten tegemoet te komen, wil A patiënten tijdens het wachten e-health aanbieden, zoals een algemene “Wat heb ik al geprobeerd en wat hoop ik te veranderen” - tool of vormen van “psychoeducatie”. • In verband met de financiering biedt A dit zonder begeleiding, dus als pure zelfmanagementtool, aan.
strandgaande psychotherapeut • Anja, psychotherapeut bij ggz B heeft een pittige ochtend op haar werk achter de rug met achtereenvolgende intensieve gesprekken met 3 patiënten. Vanmiddag is ze vrij. Het is prachtig weer en ze heeft haar strandtas al bij zich. Ze twittert snel nog even: Anja @AnjaggzBreed: “Zo, heftige ochtend op werk, pffffff; ga nu lekker chillen op het strand. Morgen weer een dag ;-p!”.
Vervolg Anja 1 • De week erop maakt Anja een opmerking op een professionele sociale netwerksite over een uitspraak van een van haar patiënten: • Anja @AnjaggzBreed • “Ik had laatst een patiënt die zei dat hij zijn zus soms wel eens de nek kon omdraaien. Hoe moet ik hier nou mee omgaan? Ik zit er verschrikkelijk mee in mijn maag. Heeft iemand ervaring hiermee en wat kunnen jullie mij adviseren?”
Vervolg Anja 2 • Anja is privé een fervent “Facebooker”. Zij krijgt een bericht van “Sunny”. Op de profielpagina van Sunny staat een zonnetje. • Als Anja de uitnodiging accepteert, ontdekt ze dat Sunny een patiënt van haar is, echte naam: Sven. • Later stuurt Sunny een bericht dat hij niet op de eerstvolgende afspraak kan komen en graag een andere afspraak wil maken. Hij sluit zijn bericht af met: • • “Trouwens, die rode bikini staat je goed zeg ;-)”.
Aanbevelingen Gabbard e.a. onder meer: • • • •
Stel alle mogelijke privacyinstellingen in; Info zoeken over patient op internet met diens informed consent Plaats geen comprommiterende info van jezelf op internet Toets dit door jezelf met regelmaat te googlen en om ongewenste info te (laten) verwijderen (door de provider) • Ga geen privérelaties aan met patienten; wordt geen Facebookvrienden of wees je bewust van de (therapeutische) risico’s • Wees ervan bewust dat als je iets anoniem op internet zet, niet anoniem hoeft te blijven (herkenbaarheid, exponentiele verspreiding)
KNMG: Tips vooraf bij Twittergebruik: • • • • • •
•
• • • •
Wat is je doel? Kennis delen en vergaren in het kader van (bevordering van) goede zorg privé gebruik of (ook) professioneel? Niet twitteren om het twitteren Tel tot 10 wees je bewust wat je openbaar op het net zet en de gevolgen ervan. Wees je er ook van bewust dat een bericht op een sociaal medium uit zijn verband getrokken kan worden, net als een zin in een interview of een quote tijdens een presentatie. Gebruik beveiligingsopties en privacyinstellingen, zgn. “slotjes” zodat berichten alleen zichtbaar zijn voor toegelaten personen. Of gebruik als tweep een zakelijk/openbaar en een privé/besloten account. De (toekomstige) baas kijkt mee Bij twijfel, niet doen? Wilt u absoluut niet dat bepaalde mensen kennis nemen van bepaalde informatie, zet het dan niet online. De “Nettiquette”
Ethische en professionele normen en techniek • Maak duidelijk beleid • Leid je mensen goed op, tussentijdse intervisie, de juiste persoon op de juiste plek • Controleer/evalueer gedrag en systemen op veiligheid en corrigeer waar nodig (ook door collega’s onderling); neem voorzorgsmaatregelen • Wees duidelijk in de (arbeidsrechtelijke) gevolgen van overtreding van normen
Conclusies&aanbevelingen • Maak gebruik van beveiligde patiëntenportalen waarop patiënten online een afspraak kunnen maken of persoonlijk en vertrouwelijk informatie kunnen uitwisselen met hun artsen. • Bij ‘cloud-computing’, zorg bij voorkeur dat je server in Nederland staat en dat je invloed hebt op de gegevensverwerking (passend beschermingsniveau; WBP, zo nodig aanvullende overeenkomst) • NB het uiten van commitment aan regels, wil niet zeggen dat het ook werkelijk gebeurt > vergewisplicht. • Doe iets niet ‘zomaar’: Stel duidelijke doelen (waarom doe je iets?) en overweeg beschikbare middelen en schakel het best mogelijke middel in (soms is dat geen e-toepassing) • Wees ervan bewust dat bij mailcontact vier van de vijf zintuigen uit staan en geen optimale interactie mogelijk is; overleg en maak goede afspraken met patient.
bronnen • GGZ Nederland, Vraagbaak Psychiatrie en recht, 400 veelgestelde vragen, Sdu uitgevers 2007; • GGZ Nederland, Toelichting Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) , Amersfoort juli 2013. • KNMG, Richtlijn online arts-patiënt contact, Herziene versie september 2007; addendum Handreiking artsen en social media, 2011 • Werkgeversservice GGZ Nederland,Richtlijnen Social Media • College bescherming persoonsgegevens, Goed werken in netwerken. Regels voor controle op e-mail en internetgebruik van werknemers. Den Haag april 2002. Tweede herziene druk.
• Zienswijze CBP over cloud computing, 10 september 2012 • Hoofdstuk 4 Handreiking Patiëntauthenticatie, versie 1.0, platform “Patiënt en eHealth”, 23 september 2013 • Gabbard e.a., uit Professionaliteit in de psychiatrie, hoofdstuk 4 Professionaliteit en grenzen op het internet.
Juridische helpdesk van GGZ Nederland •
[email protected] • 033-4608987
