°»de, J-" Qo^ '•'/eA.""•e„
Rapport 22, april 1966
TEELT- EN RASSENONDERZOEK BIJ SUIKERMJLIS IN 1964 EN 1965
door
T j . Buishand
Proefstation voor de Groenteteelt in de Vollegrond in Nederland Alkmaar - Hoeverweg 6 - telefoon 02200 - 16541
INHOUD
Biz. INLEIDING
3
HETONDERZOEKIN 1964
4
Opkweekvanhetplantmateriaal
4
RassenproefteHauwert
7
HETONDERZOEKIN1965
10
Rassenproef teBergen
10
Rassenproef teAlkmaar
11
Rassenproef tePaterswolde
12
RESULTATENINDEPRAKTIJK BedrijfJoosse teNieuwenSt.Joosland BedrijfObdam te WesterBlokker
14 14 14
Voormalige Proeftuin teVenlo
15
BedrijfVernooyteHouten
16
BedrijfVriend teSt.Paneras BedrijfZijderveld teJulianadorp
16 17
NABESCHOUWING
18
Grondsoort enbemesting
18
Zaaienenplanten
18
Plantafstand
20
Rassenkeuze
20
Ziekten
21
Oogst
22
Afzet
22
INLEIDING
Inhetkader "ontwikkelingvannieuwe teeltenophetvollegrondsgroenteteeltbedrijf"werdin 19^4en 1965eenonderzoek ingesteld naardemogelijkhedenvandeteeltvansuikermaisopdetuinbouwbedrijven inNederland. Het slagenvandeze teeltissterkafhankelijkvandeweersomstandigheden.Suikermais isgevoeligvoorlage temperatuur.Daarom kan pashalfmei indevollegrond wordengezaaid ofgeplant.Innormale jarenkomtdeoogstdanreedsvrijlaat.Hetonderzoekwasdaarom speciaalgericht opdevervroegingvandeteelt doormiddelvan plantenopkweek onderglas.Daarnaastwerdenverschillende rassen beproefd. In 1964warenderesultaten,mede doorhetgunstige zomerseizoen, reedszeergoed.Dithadtotgevolgdatin 1965ookoppraktijkschaal perceeltjes suikermaiswerdengezaaidofgeplant.Vanenkele tuindersontvingenwijderesultaten die inditrapport zijnverwerkt.Vanafdeze plaatseenwoordvanhartelijke dankvoordeze medewerking.
HETONDERZOEKIU1964
Opkweekvanhet plantmateriaal In 1964werdeen serieproefopgezetmetverschillende zaaidata Het zaaiengebeurdeinplastiozakken,perspottenenopzaaibed onderglasinvergelijkingmethet zaaien terplaatse onder plastickappen enrechtstreeks indevollegrond. Schematisch wasdeopzet alsvolgt.
Tabel 1.Opzet teeltproefmet suikermais. Zaaidatum
Zaai onderglas plastic- 6cm zaaiperspot bed zak
Zaaiterplaatse plastic- vollegrond kap
14april
X
X
X
21april
'X
X
X
X
-
28april
X
X
X
X
-
5 mei
X
X
X
X
-
12mei
-
-
-
-
X
-
Deobjecten dieonderglaswarengezaaid,werden op 12en19 mei indevollegrond uitgeplant.Deleeftijdvandeplantenbedroegminimaal 2wekenenmaximaal 4weken.De plastickappen werdeneenpaarwekennadeopkomstverwijderd. Deplantafstandbedroeg 75x30cm.Alsproefrasfungeerde SpancrossvanAsgrow.Deontwikkelingvanhetgewaslietopenkele uitzonderingenna,weinig tewensenover.Op 12junikregendelosseplanten,geplantvanafhet zaaibed onderglas,eenlaag standcijfer,deoverige objectenvertoonden eengoede stand. Bijhet beginvandeoogstvarieerde deplantlengtebijdeter plaatsegezaaide objectenvan 125- H O cm.Bijde plastiozakken behaalden deplantendie op12meiwerdengeplant eenlengtevan H O - H O cmendie op 19meivan 100-155cm « Bijdeperspotbedroeg delengterespectievelijk130-155 en95-135cm.Delosseplanten blevenoverhet algemeen tekort.Zovarieerde delengtevande plantendieop 12meiwerdengeplantvan65-100cmendie op 19meivan 75- 130cm.Vooralle
objectengeldt datdeplanten korterbleven,naarmatevroeger werdgezaaid.Deoogstbegon op 10julienduurde tot 10september.Dekolvenwerdengesorteerd in "groot","klein"en "slecht".
Invloedvandeopkweekduur.Intabel 2wordthet resultaatvan opkweken onderglasvergelekenmet terplaatse zaaien,zowelin devollegrond alsonderplastickappen.Hierbijwordthetaantal kolvenper 10plantenvermeld,hetgemiddeldkolfgewichtvande sorteringgroot enkleinendedatum waarop 6ofovanhet totaal aantalkolvenwasgeoogst.
Tabel 2.Invloedvanopkweekduur opproduktie envroegheid. Opkweek
Aantalkolven/100planten
Gem.gewicht Datum 60$van ingram groot klein slecht totaal groot klein deoogst
28dagenonderglas
120
100
50
270
192
106
10/8
21dagenonderglas
170
120
70
360
212
146
15/8
14dagenonderglas
210
130
70
410
25O
136
19/8
t.p.onderplastic
210
160
80
450
223
132
19/8
t.p.vollegrond
110
100
30
24O
232
146
25/8
Hetresultaatwordtbeter,naarmate deopkweekduurkorteris.Het beste resultaatwerdverkregenmet eenopkweekperiodevan 14dagen onderglas.Deoogstkwamgemiddeld op9dagenlaterdanbijde objectendie 28dagenonderglaswarenopgekweekt.Terplaatse zaaienonderplastickappenheeft eveneensgoedvoldaan.Hetaantal kolvenwaszelfsnogietsgroterdanbij 14dagenonderglas,het gemiddeldgewicht lagietslager,invroegheid kwamendezemethoden metelkaarovereen.Terplaatse zaaienindevollegrondhadeen duidelijkverlies aanaantal kolven totgevolg.Hetvroegheidsverschilmet 28dagenonderglasbedroeg 15dagen.
Invloedvandeplanttijd.Op 12meiwerden8enop 19mei9objectenuitgeplant.Uitdegemiddelde resultatenblijkt datin1964 deplantdatum geenduidelijke invloedheeftuitgeoefend opproduk-
tieenvroegheid. Deverschillenwordenintabel 3weergegeven.
Tabel 3.Invloedvanplantdatum opproduktieenvroegheid. Plantdatum
Aantal kolven/100planten groot
klein
12mei
160
120
70
19mei
HO
120
70
Gem.gewicht ingram
Datum 60$van deoogst
groot
klein
350
226
138
15/8
360
213
125
16/8
slecht totaal
Delateplantingleverde 1kolfper 10plantenmeer op,hetgemiddeldgewicht lagechterlagerdanbijdevroege planting.Het vroegheidsverschil bedroeg slechts 1dag.
Invloedvanpotkluit.Indepraktijkisvrijalgemeenbekend dat suikermaishet overplantenvanlosse planten slechtverdraagt. Naasthet zaaienopzaaibedwerdendeplantendaarom ookopgekweekt in6cmperspot eninplasticzak.Het resultaat isin tabel4samengevat.
Tabel4.Invloedvanpotkluit opproduktieenvroegheid. Potkluit
Aantal kolven/100planten groot
klein slecht totaal
Gem.gewicht ingram groot klein
Datum 60$van deoogst
Losseplant
130
150
90
370
210
126
17/8
6 cmperspot
200
100
60
360
237
HO
14/8
Plasticzak
190
100
50
340
213
128
13/8
Delosseplantenleverdenteweiniggrote enteveel kleineen slechtekolven op.Deoogstkwamenkele dagenlater dan,dievan deinperspot enplasticzakopgekweekte planten.Deverschillen tussenbeide laatstgenoemde objectenwarenklein.Aangezienhet opkwekeninperspotten eenvoudiger engoedkoper isdaninplasticzakken,wordtbijhet opkwekenvansuikermaisdevoorkeurgegevenaanperspotten.
suikermais
in
4 cm perspot onder glas.
uitplanten van
perspotplanten,
twee rijen op 60 cm met daartussen een plukpad van 90 cm.
links: suikermais als losse plant uitgezet, rechts: opgekweekt
in
planten
plasticzakken.
RassenproefteHauwert Opdesub-proeftuinteHauwertwerden op 11mei16rassenterplaatsegezaaid.Deplantafstandbedroeg 75x30om,watneerkomt op ongeveer45plantenper 10m^.Debemestingbestond uit6kg chilisalpeter,10kgsuperfosfaat en 10kgpatentkali perare.De vroege rassenvertoonden eenzware,delate rasseneenzeerzware gewasontwikkeling.Deoogstbegonop27augustusenduurdetot 13oktober.Vooreenvergelijkingvandevroegheid werddedatum genomenwaarop SQffovandetotale opbrengstwasgeoogst.Tabel5 geefthiervan eenoverzicht.
Tabel5« Rassen,herkomst envroegheid.
Ras
Herkomst
Datum
6ofovan
deoogst
Earliking
Hurst
Sugar CornPrima
Hurst
3 september 6
Bouquet
Pioneer
8
KelvedonGlory-
Hurst
8
GoldenGlow
Corneli
9
Hybride4E005
Hurst
10
Sugarking
Hurst
12
Mareross
Asgrow
12
GoldRush
Corneli
13
GoldenBeauty
Asgrow
GoldenJewell
Pioneer
14 17
K.v.F.57-93
Corneli
20
Duet
Asgrow
GoldenBantam
Pioneer
23 26
;'
Delicious
Corneli
30
»
Merit
Asgrow
30
!t
Derassenwaren afkomstiguitEngeland (Hurst)enAmerika.De rassenvan Corneliwerdengeleverd doorHurst te 'sHertogenbosch, dievanPioneerdoorVanderHave teKapelle,terwijlalsvertegenwoordigervoorAsgrowde firmaJos.Huizer teRijsoordoptreadt.
Bijsuikermaisblijkengroteverschillen invroegheidvoorte komen.Indeproef"bedroeghetverschil4weken.HetrasSpancross,datnietindeze rassenproefwasopgenomen,isvermoedelijk nogietsvroegerdanEarliking.In 1964washet eenvrijregelmatige overgangvanvroege naarlaterassen.Hetwasnogniet mogelijkderassenin"bepaaldegroepenteklassificeren.
Derassenwerden 1xperweekgeoogst.Derijpekolvenwerdengesorteerd ingroot,kleinenslecht.Vandegrote enkleine kolven werdverderhetgewicht"bepaald.Bijde"beoordelingvandekolven bleekhetene raseenbetere zaadzetting tevertonen danhetandere.Vooralbijhettopgedeelte tradenflinkeverschillen op.De resultatenworden intabel6samengevat,waarbijderassen zijn gerangschiktnaarvroegheid.
Tabel6. Resultaten
vanrassenproefte
Ras
Aantal.kolven/100planten
Hauwert. Gem.gewicht ingram
groot klein slecht totaal groot klein
Met gezette topin cm
120
100
60
280
267
157
2-3
90
80
80
250
258
171
1- li
Bouquet
120
100
50
270
262
2è-3
KelvedonGlory-
150
60
50
260
GoldenGlow
100
HO
60
300
275 240
177 161 169
±4
Hybride (4E005)
110
80
30
220
291
172
1
Earliking Sugar CornPrima
+3
Sugarking
140
80
50
270
265
158
Mareross
130
60
40
230
GoldRush
130
60
60
25O
283 276
193 166
4-5
Golden Beauty
90
90
40
220
261
176
±1
GoldenJewell
130
100
300
253
70
50
260
315
178 182
1-2
K.v.F.57-93
70 HO
0-4
Duet
190
100
50
340
176
o-*
GoldenBantam
120
80
70
27O
160
±4
Delicious
100
60
60
220
259 251 262
178
3-4
Merit
180
70
50
300
360
183
2-3
±
0- *
Vanderassen,waarvanvoor 10september 60%wasgeoogst,"behaalde KelvedonGloryhetgrootste aantalgrote kolven,het nietgezette topgedeelte wasechtervrijgroot.Marcrossen K.v.F.57-93hadden eenganstighalfgewicht met eengoede zaadzetting.Duetbehaaldehetgrootste aantal kolven,de zettingwaseveneenszeergoed.Meritleverde zwarekolven. Watopbrengst,grote kolvenenzettingbetrefthebbenenkele late rassenzeergoedvoldaan.Jammergenoeg zijn dezerassen echtertelaatvoorhetNederlandse klimaat.Voorproefsgewijze teelt in 1965zijndaarom aanbevolenhetvroegeras Earlikingenhetietslatere rasKelvedonGlorymet eenrelatiefhoogaantalgrotekolven.
HETONDERZOEKINI965
Rassenproef teBergen Op de sub-proeftuin teBergenwerdenderassenvoor detweede keerbeproefd.VanHybride4E005was geen zaadmeeraanwezig. Hiervoorkwamhet rasSpancross indeplaats.Derassenwerden op 27april inperspotten onderglasgezaaidenop 17meiuitgeplant.Degemiddelde plantafstandbedroeg 75x 25cm,wat overeenkomt met ongeveer533plantenperare.Debemestingbestonduit6kgkalkammonsalpeter, 7kgsuperfosfaat en7kg patentkaliperare. Hetgewaswerdvrijernstigaangetast doormadenvandefritvlieg. Hetgevolghiervanwasgroeiremming,sterkevertakkingenslechte zettingvandekolven.Daarbovendien deweersomstandighedenveel tewensen overlieten,kwamdeoogst zeerlaatenwashetresultaataanmerkelijkslechterdanin 1964- Dekolvenwerdenwederom gesorteerd ingroot,kleinenslecht,terwijldegroteenkleine kolven tevenswerdengewogen.Deresultaten zijn intabel7 samengevat.Derassen zijngerangschikt involgordevanvroegheid. ,'.jdevroege rassenbedroegde totale opbrengst slechts 17à18 kolvenper 10planten.KelvedonGloryenSugarkinghaddennogeen relatiefgunstig aantalgrote kolvenvaneenredelijkgewicht. SpancrossenEarliking stondenaandebuitenkantvanhetproefveld enhebbenextraveelhindergehadvandewind. Dithadeen verlatingvandeoogsteneenzeermatige opbrengst totgevolg. K.v.F.57-93wasin 1964relatiefgoed,in 1965zeermatig.De overigemiddenvroege totvrijlate rassenleverden ruim 20kolvenper 10planten,waarvanDuetmet ongeveer 12grote kolven gunstignaarvorenkwam. Deuitgesproken laterassenGoldenBantam, Delicious enMerit warentelaat oogstbaarengavenhierdooreenslecht resultaat.
10
Tabel 7«ResultatenvanrassenproefteBergen. Datum
Ras
Aantal kolven/100planten
6ofovan deoogst
groot klein slecht totaal groot klein
8/9
98
27
Spaneross
10/9
57
Earliking
10/9
SugarCornprima
12/9
45 73 73
Sugarking
14/9
GoldenGlory
21/9
99 65
Bouquet
24/9
46
Marcross
26/9
K.v.F.57-93
26/9
GoldenBeauty
27/9
GoldenJewell
27/9
Duet
28/9
KelvedonGlory
Gem.gewicht ingram
57 48
55 68 35
33
45 40
56
92
78
67 69
97 68
83 98
35 66
18
89 119
52 62 48
GoldRush
1/10
GoldenBantam
2/10
Delicious
5/10
89 48 20
Merit
8/10
77
35 31 21
81 92 36 65 34 6 -
180
296
HO
181
137 120
165 166
208
129
212
172
25O
137 HO
213 210
205
151
227 267
153 181
284
176
247
147 160 162
215 136 245 230 217 202 117 57 100
235 231 281 234 230
167 168
313
200
Hetverschil invroegheidbedroeg evenalsin 1964vierweken.Enkelerassenwerdenin 1965relatieftevroeggeoogst.Ditwas bijvoorbeeldhetgevalmet KelvedonGlory,K.v.F.57-93enDuet.De plantlengtevarieerdevanongeveer 100totbijna 200cm,afhankelijkvanhetras.
Rassenproef teAlkmaar Opdeproeftuin teAlkmaarwerdeenblokvan 15arebeplantmet 4 rassen.Derijenafstandbedroeg 2x90en2x60cmisgemiddeld 75cm,terwijl inderijop22cmwerdgeplant,watneerkomt op ruim 600plantenperare.Vóórhet plantenwerd4kgkalkammonsalpeter,7kgsuperfosfaat en7kgpatentkaliperaregestrooid. Op 1junivolgdenogeenoverbemestingvan4kgkalksalpeter.De plantenwerdenop 27aprilinperspotten onderglasgezaaid enop
11
161
17meigeplant.Ongunstige-weersomstandighedenenaantasting doordefritvlieghebbenhetresultaatnadeligbeïnvloed.De resultaten zijn intabel8samengevat.
Tabel8.ResultatenvanrassenproefteAlkmaar.
Ras
Gem.gewicht ingram
Aantal kolven/l00planten
Datum 60%>van
deoogst
groot klein slecht totaal groot klein
KelvedonGlory
14/9
81
29
10
121
238
148
Spaneross
17/9
49
8
113
192
Earliking
21/9
56 36
13/10
57
17 18
107 148
202
Duet
54 73
139 141 136
203
Inhetalgemeenwerd KelvedonGlory teAlkmaar ineenonrijper stadium geoogst danSpancross enEarliking.Ondanks ditverschilbehaalde KelvedonGloryrelatiefhetgunstigsteresultaat. Spancrossgafeentefijnekolf.Duetwastelaatoogstbaar. Dekolvenwerdenviaeengrootwinkelbedrijfverkocht.
RassenproefteFaterswolde Opdeproeftuin tePaterswolde werden4rassenop 28aprilin perspottenonderglasgezaaid enop24mei uitgeplant.Deplantafstandbedroeg $0 x40cm,2plantenperpol.Ditkomtovereen metongeveer556plantenperare.Deruimte tussenderijenwerd benutvooreenvroege teeltvanandijvie Deoogstbegonop12 augustus enduurde tot6september.Dekolvenwerdennietgesorteerd.Deresultatenwordenintabel9weergegeven. Tabel9« Resultatenvanrassenproef tePaterswolde.
Ras
Datum60% vandeoogst
Aantal kolven per 100planten
Spancross
12augustus
Earliking
18augustus
103 111
KelvedonGlory
26augustus
101
Duet
2 september
12
174
Gem.gewicht ingram
163 198 237 212
Hetvroegheidsverschil bedroegmaximaal 3weken.Hoewel ongeveer opdezelfde tijdwasgezaaid engeplant alsteAlkmaar,kwamde oogst tePaterswolde aanmerkelijkvroeger.Ditproefveld lag echtergoed"beschut,integenstelling totAlkmaarwaarhetgewas devollewindkreeg.Het aantalkolvenper i00plantenwaslaag. HetlaterasDuetgafhet zwaarstegewasenleverde demeeste kolven.KelvedonGlory stond ingemiddeld kolfgewichtbovenaan, Spancrossvormde (te)lichte kolven.Degemiddelde opbrengst op deveilingbedroeg8-g-centperkolf.
13
RESULTATENINDEPRAKTIJK
Openkelebedrijven inNederlandwerdoppraktijkschaal metde teeltvansuikermaisbegonnen.Deresultatenhiervanwordenper bedrijfbehandeld.
BedrijfJoosse teNieuwen St.Joosland OphetbedrijfvandeheerR.Joossewerdbeginapril injiffypottenonderglasgezaaid.Hierbijwerdeenproefgenomenmet1 en 2zadenperpotjevan5cm.Deopkomstwaszeergoed.Hetuitplantengebeurdehalfmei.Deplantafstandenbedroegen 70 x 30cm, 1plantperpotjeen70x50cm,2plantenper jiffypot.Ditkomt overeenmet respectievelijk477en571planten perare.Detuinder meende dat 1plantafzonderlijkuitgepootbijeenafstandinde rijvan 30cmhetbesteis. Deeerste oogstvondplaatsop 16augustus.Degemiddeldeopbrengstbedroeg 2kolvenperplant.Delaatste,kleinere kolven kondennietmeerwordengeoogst. Aanvankelijkwasdebelangstellingbijdehandel zeergering. Nadatmendeafzetmogelijkheden hadlerenkennen,steegdebelangstelling.Deeerstekolvenbrachten 10-12cent op,naenkele weken steegdeveilingprijs tot 22à23cent.Demiddenprijs bedroeg 17centperkolf.Deopruimingvanhetafgeoogstegewas was zeertijdrovend. Overigensvroegdeze teeltweinig zorgen.Als menbijnatweerinsuikermaismoetwerken,dientmenovergoede regenkleding tebeschikken.
BedrijfObdam teWesterBlokker OphetbedrijfvandeheerP.J. Obdam werdenEarlikingen KelvedonGloryomstreeks 10mei tussen jongefruitbomen terplaatse gezaaid.Deplantafstand bedroeg80x40cm,2zadenperpol. Nadeopkomstbleekongeveer 1/3 eenlingentezijn,zodathet aantalplantenperareop520gesteldkanworden.Het zaadverbruik bedroegopdezewijze ruim 200gram perare.Debemestingbestond uit 7kg 12-10-18perare.Hetgewasontwikkelde zichindebeschutte fruittuinzeergoed.Deoogstperiode liepvan
14
27augustus tot 13oktober.Regelmatigwerden de flinke kolven geoogst dieopdeveiling 10tot 21centperstukopbrachten. Delaatste oogstbestondhoofdzakelijkuitkleine kolvendie voor 3à5centperkolfwerdenverkocht.Ditheeftdegemiddelde prijsgedrukt.Tabel 10geeft debelangrijksteresultaten.
Tabel 10.Resultaten opbedrijfObdam te
Ras
Datum 60% vande oogst
Aantalkolven per 100planten
Blokker. Gem.prijs kolfincent.
Guldens perare
Earliking
19/9
203
13,1
138
KelvedonGlory
24/9
183
11,4
109
Opvallend ishetgunstige resultaat datopditbedrijfmet Earliking werdbehaald.KelvedonGlorywasgemiddeld5dagen later,gafminderkolvenenbracht eenlagere prijs op.Dekolvenwarennamelijknogal slankintegenstelling totdievan Earliking diemeergevuld waren.
Voormalige Proeftuin teVenlo Opeenperceel waarvoorheen deProeftuinheeftgelegen,werd in 1965alsnormale teelt40aresuikermaisgeplant.Erwerden twee rassenvergeleken,namelijkEarliking enKelvedonGlory. Ditlaatste rasgafaanzienlijkzwaardere kolvendanEarliking. Erwerdengeenopbrengstbepalingenuitgevoerd.Vandeeerste oogstwerdeengrote partijopdeveilinggezet,die slechts3 centperkolfopbracht.Insamenwerkingmethet CentraalBureau vande Tuinbouwveilingen inFederlandwerd deafzetvandevolgendeoogstentegeneenredelijkeprijsgeregeld.Bijlatere aanvoeren opdeveiling bleek tevensdeinteressevandehandel voorditprodukt testijgen,watindeprijstotuitdrukking kwam.DeheerG.Janssen,chefvan deProeftuin teVenlo,meent datdeprijsperkolfminstens 12-15centmoet zijnvooreen rendabele teeltendat 70x40cmdebeste plantafstandis.
15
BedrijfVernooy teHouten Opeenvrijzwarerivierklei teHoutenwerdeenflinkperceel suikermaisgeplant.DeheerA.Vernooyzaaide eindapril in perspottenvanongeveer 4jt c m » Hetuitplantengebeurdehalfmei. Degrondhad eenmatige structuur,vlaknahetplantenkwam nachtvorstvoorterwijl ookhijdeverderegroeihet koudeweer ongunstigvooreenvlotte ontwikkelingvanhetgewasisgeweest. Ondankseenbemestingvan 11-§-kg 12-10-18perarebleefhetop deze zwaregrond eentekleinentemagergewas.Deopbrengst bedroegruim 600kolvenperare.Aangezien ookongeveer 600 plantenperarewerdengeplant,kandegemiddelde opbrengst op 1kolfperplantwordengesteld.Deveilingprijsvarieerde van 3 tot 24cent perkolfmet eenmiddenprijsvan 10,1 centper stuk.Deoogstbegonop 13augustus enduurde tot 17september. Directdaarna zijndemaisstengelsmet eencirkelmaaierverpulverd.Deze cirkelmaaier isdoordeplaatselijke smidaaneen 5 pkHolderbevestigd.Vervolgens ishetveldgefreesd endaarnaop 18septemberingezaaidmetwinterspinazie.DeheerVernooydeeldemede datbijnormaalweeropdezewijze eengoed zaaibed istekrijgenendatmenvandemaisrestenbeslist geenhinderheeft.
BedrijfVriend teSt.Faneras Het rasKelvedonGlorywerd op 27april onderglas in4 cmperspottengezaaid enop 15meidoordeheer ïï". Vrienduitgeplant. Deplantafstandbedroeg90x 25en85x 25cm,wat overeenkomt metgemiddeld457plantenperare.Ondanksditbetrekkelijk geringe aantal plantenwasheteengeslotengewasmeteengoede opbrengst.Debemestingbestonduit 10kg5-10-25en4kgkalksalpeterperare,gestrooid op6mei.Voorbestrijdingvanhet onkruidwerd op30aprilgespotenmetGramoxone (31perha), op 13meigefreesd,op 14meigespotenmetAtrazin (2kgperha) enééndaglatergeplant.Inhetgehelegroeiseizoenwerd slechts 2uurper5aregewied.
16
i&£?*%?
links een gezonde plant, rechts schade door de
goed en
gezette oogstrijpe kolven.
het opruimen van het
afgeoogste
gewas met cirkelmaaier, e.»
• i ' - . i * f . i * s ^ , Tijfel
aan een 5 pk holder.
bevestigd
fritvlieg.
Nahetuitplanteniseniguitval ontstaan dooraantastingvan deaardappelstengelboorder (rups).Verderwerdhetgewasaangetastdoordemadevandefritvlieg.Hierdoorontstond eenextra zwarevertakking,wat geen groteraantal kolvendeedopbrengen, dochalleen eengoede ontwikkeling enafrijpingvandekolven aandehoofdstengels tegenging.Deoogstbegon op 18augustus enduurde tot 20september.Dekolvenwerdennaargroottegesorteerd in 1e,2een3esoort enopdeveiling teAlkmaarverkocht.Hetresultaat wordt intabel 11weergegeven.
Tabel 11.ResultatenopbedrijfVriend teSt.Paneras. Sortering
Aantal kolven perare
Gemiddelde prijs perkolf
Opbrengstin guldensperare
1esoort
481
15,1 cent
72,63
2esoort
209
12,1 cent
25,29
3esoort
182
6,7 cent
12,18
Totaal
872
110,00
Erstonden457planten perare,watduseengemiddelde opbrengst betekentvan 191kolvenper 100planten.Demiddenprijs was eveneensgunstig,namelijk 12,6centperkolf,zodatdeze teelt teSt.Panerasf 110,-perareopbracht.
BedrijfZijderveld teJulianadorp OphetbedrijfvandeheerP.Zijderveld werdhetrasKelvedon Gloryop 28aprilinperspottengezaaid enop 11mei tussensla uitgeplant.Het perceelwerdaandenoordkant beschut dooreen houtenschuttingvan 1,30meterhoog.Deslazorgdeverdervoor enigebeschuttingvan de jongemaisplantjes.Deplantafstand bedroeg 75x 25cm,wat overeenkomt met533plantenperare.De zandgrond kreeg eenflinke compostgift,aangevuldmetstalmest. Daarnaastwerdnog 7kg 12-10-18en3kgkalksalpeterperaregegeven. Hetwerd eenzwaargewas,waarvandeoogstpasop3septemberbegon. Dezeeerste kolvenwerdenvoor26centperstukverkocht.Haseptemberwerd dekolfsnellichteringewicht enslechtervankwaliteit. Deprijs daalde tot5centper stuk,delaatste oogstvond plaats op23oktober.Ondanks dezelateoogstperiode warende resultaten nogvrijgoed.Erwerdengemiddeld 134kolvenper 100plantengeoogst.Demiddenprijsbedroeg 14,4centperkolf,degeldelijke opbrengstkwamhierdooropvrijwel f 100,-perare.
17
NABESCHOUWING
Hoewel deervaringenmetde teeltvansuikermais inNederland noggering zijn,kunnenaandehandvanderesultaten in 1964 en 1965tochreedsenkele algemene richtlijnen wordenaangegeven.
Grondsoort enbemesting Suikermais kanopdemeestegrondsoortenmet succeswordengeteeld.Degrondmagniet tezuurzijn,eenpH-KCLlagerdan 4j3isongewenst.Opzwaarbemeste tuinbouwgronden kanditgewas teweelderigworden,met alsgevolg eensterkeverlating vandeoogst enminderoogstbarekolven.Opzware kleigronden blijvenvooral inpotjesopgekweekte planten spoedigtelicht inontwikkeling.Bijdebemesting dientmenhiermede terdege rekening tehouden.Voorsuikermaismoetvooral de fosfaat-en magnesiumvoorzieninginorde zijn.Eengiftvan5-7 kgsuperfosfaat zalopveelbedrijven een "normale"hoeveelheid zijn. Aandemagnesiumbehoefte kanmenvoldoen doorbijvoorbeeld patentkali tegebruiken inhoeveelhedenvan8-10 kgperare. Destikstofbemesting issterkafhankelijkvandegroeikracht vandegrond.Ongeveer5kgkalkammonsalpeter zalopdemeeste grondsoortenvoldoende zijn.Bijgebruikvan samengestelde meststoffen zou10kg5-10-25eenmooieverhouding zijn,aangevuldmet 3à4kgkalksalpeterperare.
Zaaien enplanten Suikermaisheeft eenvrijhogekiem-engroeitemperatuurnodig enisgevoeligvoorkoudennatweer.Vooral inongunstige zomerskomt deoogsttelaatmetalsgevolg eenlageopbrengst, slechte zettingvandekorrel enweinig smaak.Vervroeging vandeoogstisdaarom zeergewenst.Inverbandmethet klimaatishetgewenst inhetnoordennietvóór 10mei terplaatse tezaaien.Inhetzuidenzoumenietsvroegerkunnenzaaien.
18
In 1964werd teHauwert op 11mei terplaatsegezaaid.Van Earlikingwasop3septemberenvanKelvedonGloryop8september60%vande totaalopbrengst geoogst.In 19^5waste Blokker de 6ofogrensvande terplaatsegezaaide rassenpasoprespectievelijk 19en24septemberbereikt,dus 16dagenlater.In drogewarme zomersgeeft terplaatse zaaiengoede resultatenj inkoude,natte seizoenen ishet echterriskant.Aangezienmen tijdenshet zaaiennognietweethoehet weerindezomerzal worden,verdienthet opkweken onderglas devoorkeurboventer plaatse zaaien. Zowel in 1964alsin 1965zijnoriënterende proevengenomenmet het zaaienonderplastic rupsen.Menkandanreeds indetweede helftvanaprilterplaatse zaaien.Derijenwordenafgedekt metplasticfolie,datongeveer 100cmbreed en0,05 mm dikis. Opeenvoudige wijzekunnenvanbijvoorbeeld dikijzerdraadbogen wordengemaakt dieoverdekopmetdunijzerdraad wordenverbonden.Hetplasticfolie wordtuitgerold enaanweerskanten metgrondvastgelegd.Zodradeplantjesgoedbovendegrond staanenhetnachtvorstgevaarisgeweken,kanhetplasticwordenverwijderd.Opdeze wijzekanvrijgoedkoopeenbehoorlijke vervroegingvandeoogstwordenverkregen. Eenanderemogelijkheid vanhetvervroegen isdeopkweekvanhet plantmateriaalonderglas.In 1964werdenhiervooronderandere 6 cmperspotten gebruikt.Deoogstvandevroegste objecten begonreedsop 17juli.Eenkorteopkweekperiodevantweeweken bleekhetbest tevoldoen.In 1965werden deplanten teAlkmaar in4cmpotjes opgekweekt.Deplantenwortelenzeersneldoor dezekleine potjes.Vermoedelijkzaleengrotere potbetervoldoen.Deoogstbegonop23augustus,wat5wekenlaterwasdan in 1964.Opdepraktijkpercelenwerdendeplanten,JfietuiisnnderingvandieteBlokker,inpottenonderglasopgekweekt.Te Paterswoldelaghetperceelgoedbeschut enbegondeoogst op 12augustus,teHoutenop 13augustus,inZeelandop 16augustus,teSt.Panerasop 18augustus enteJulianadorp op 3september.Opaldezeplaatsenwerdindeloopvanaprilgezaaid enomstreekshalfmeiuitgeplant.
19
Getracht zalwordendoorverbeteringvanopkweektechnieken rassenkeuze deaanvangvandeoogst tevervroegen tot"begin augustus.
Flantafstand Aandehandvandeverkregen resultaten in 1964en1965kannog nietwordengezegdwelke standdichtheidvoorsuikerraaisoptimaal zalzijn.Inhet afgelopenjaarvarieerde ditvanruim 400totongeveer600plantenperare.Bijeennormaalgewasmet eenplantlengtevanongeveer 180cmwordtvoorlopigeenstanddichtheidvan540plantenperareaangehouden.Menzouhiervoorkunnenplantenop 75x 25cm,1plantperpolofterplaatsezaaien75240om,2zadenperpol.Een.gedeeltehiervan wordt daneenlingen.Eenrijenafstand van 75cmheeftalsbezwaardatbijeenvlotte groei eengeslotengewaswordtverkregen,watmoeilijkhedenkan geven bijhet doorplukkenvande kolven.Inverbandhiermedewordt aangeraden 2rijenop50à60 cm te'zetten,daneenplukpadvan 100of90c m e n vervolgens weer2rijen op50à60cm.Degemiddelde rijenafstand blijft opdezewijze 75 omenhet oogstenwordt eraanzienlijkdoor vereenvoudigd.
Rassenkeuze Reedsin 'I964kwamnaarvorendatvroege rassenvoor Nederland debeste perspectieven zoudenbieden.Het sortiment datbeproefd werd,wasafkomstiguit-EngelandenAmerikaenbestond somsuit reedsverouderde rassen.DerassenvanHurstuitEngeland kwamen inhetNederlandseklimaat relatiefgunstignaarvoren. Voorde teeltoppraktijkschaalwerddaaromvoor 1965hetvroege rasEarlikingendeietslatere KelvedonGloryaanbevolen.VerderwerdenteAlkmaarentePaterswolde ookhetvroege ras Spancross enhetlaterasDuetvanAsgrowextrabekeken,terwijl teBergeneenherbeproeving plaatsvondvande rassenserie uit 1964.Deresultatenvandezeproevenstemdenovereenmetdie in1964.
20
Spancross iseenzeervroeg rasmet relatiefkleinekolven. Earliking isvrijwel evenvroegengeeftgrotere kolven.Dit rasschijnt speciaalgeschikt tezijnvoor terplaatse zaaien envooruitplantenopweelderiggroeiendegronden. KelvedonGloryisongeveer5dagenlateroogstbaardanEarliking.Dekolven zijnietsgroterenzwaarderingewicht.Alleen teBlokker (terplaatsegezaaid)warendekolvenvanEarliking beter.Opdeplaatsenwaarinperspottenwerdgezaaid enlater uitgeplant,voldeed KelvedonGlorybeter. Duetgafinde rassenproevenveel enzware kolven.Deoogst komt feitelijkinNederland telaat,waardoorde smaakzaltegenvallen. Voor 1966staateenrassenproefophetprogrammawaarinde nieuwste rassenuitAmerikabeproefd zullenwordenmetals standaardrassen Earliking enKelvedon Glory.Beide rassenworden ookvoordeteeltin 1966aanbevolen.Ze zijnverkrijgbaarbij Hurst,Postbus 243te 's-Hertogenbosch.Derassen Spancross enDuetvanAsgrowkunnengeleverdwordenviadezaadhandelJos HuizerteRijsoord.Voor 1areisongeveer200-250gram zaad nodig.
Ziekten Inbeideproefjarenwerdvooralhinderondervondenvandierlijke beschadigers.In 1964betrofditinhoofdzaakrupsenenluizen. Derupsenvratenbijvoorkeuraandekolfbaard,waardoorhet moeilijkwerd derijpheid tebepalen.Omaantasting tevoorkomen zalmen tijdigeenbespuitingmoetenuitvoerenmetbijvoorbeeld D.D.T.Deluizenkwamenvooral tussende schutbladerenvande kolfvoor.Deuiterlijke kwaliteitginghierdoor sterkachteruit.Eentijdigeluisbestrijdingisdaaromgewenst. In 1965werd somseenernstige aantasting, waargenomen door madenvande fritvlieg.Dezemaden zijn 3-4mmlang,geelwit vankleurentamelijkdoorzichtig.Zezijnpootloosenhebben eenzwartemondhaak.Gewoonlijkkomenvandefritvlieg 3generatiesper jaar,waarvan deeerstevlucht (eindapril-mei)voor
21
suikermaisgevaarlijk is.Devlieg zetaandebinnenkantvande bladschede eitjesaf (inhet 2-3 bladstadium). Demade dringt hetplantjehinnenentasthetgroeipuntaan.Deplanten stoelen sterkuit enopdeoudstebladerenkomenlange smallegaten, terwijlhetbladeengedraaidevormkrijgt.Debestrijdingbestaatuit zaadbehandelingmet aldrinofdieldrinbijterplaatse zaaien,terwijlbijuitplanten wordtaangeraden zospoedigmogelijkmet dieldrin tespuiten. Hierbijwordt opgemerkt datdePlantenziektenkundige Dienst met dezebestrijding geen ervaringheeft.Menadviseert dit proefGgewijzetoetepassen.Isdemadevande fritvlieg reeds indeplant aanwezig,dankanwordengeprobeerd tespuitenmet eenmengselvandieldrin enparathion.Misschienfcunnenookmet diazinongoede resultatenwordenbereikt.
Oog3*, Suikermaiswordt ineengroenrijp stadium geoogst.Dekolven zijnoogstbaar alsdekolfbaardgoheel isverdroogd endonkerbruinvankleuris.Dekolfbreekt dangemakkelijkuit deoksel. Menzalgewoonlijkeenmaalperweekhetgewasmoetendoorplukken.Hetoogstseizoen duurt4à5weken.Onderzoeknaarhet juistemomentvanoogsten,vooral inverbandmetde Qmaak,zal terhandwordengenomen.Het opruimenvanhetafgeoogstegewas gafopsommige percelenmoeilijkheden.Menkande stengels latenstaantotdewinter,bijlichtevorstmeteen scherpe schopbijdegrondafstekenenverbranden.Eenandere oplossing werdgevondendoordeheerVernooy teHoutendiedestengelsmet eencirkelmaaierverpulverde.
Afzet Dekolvenkunnennaargroottewordengesorteerd enperstuk wordenverkocht.Opdemeesteveilingen nam debelangstelling vandehandel naeenaarzelendbegin sterktoe.Tochishet nietgewenst inhet komende seizoenmetgrote hoeveelheden
22
suikermaisopdeveiling tekomen.Deafzetvan ditprodukt aandeNederlandse consumentmoetnoggeheelwordenopgebouwd. Ditdient tegeschiedenmet eenaanbodvangoedgezette kolven dieophet juiste tijdstip zijngeoogst.Misschiendatverpakkingmet eenreceptenfolder deverkoopkan stimuleren.Voor eenjuiste afzetishetgewenstvroegtijdig tewetenhoegroot hetareaal zalzijn.
23 650/l2.4.6/Bh/gbl
