www.pwc.nl
Duurzaamheidsbarometer Februari 2011 (meting in december 2010)
Inhoud Achtergrond Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid Duurzaam ondernemen en beloning Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden De financiële dimensie van duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen in de maatschappij Bijlagen
PwC
Achtergrond Periodiek onderzoek naar duurzaam ondernemen*. Dit is de achtste meting. Ondervraagd zijn spelmakers (directeuren, managers, CSR officers en andere beleidsverantwoordelijken) werkzaam binnen ondermeer de financiële dienstverlening, industrie, zakelijke dienstverlening en overheid/not for profit. Bij de achtste meting zijn er in totaal 213 completes gehaald. Het veldwerk heeft plaatsgevonden tussen 15 november en 24 december 2010. Onderzoek uitgevoerd door Motivaction * Om aan te duiden dat men naast financiële winst ook aandacht heeft voor andere waarden zoals
mensen en milieu bij het ondernemen worden verschillende termen gebruikt; Corporate (Social) Responsibility, duurzaam ondernemen, maatschappelijk verantwoord ondernemen, of de zogenaamde triple P-benadering van People, Planet en Profit. In deze presentatie hanteert PwC het begrip duurzaam ondernemen.
PwC
Inhoud Achtergrond Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid Duurzaam ondernemen en beloning Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden De financiële dimensie van duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen in de maatschappij Bijlagen
PwC
Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid
Er zijn veel maatregelen die het kabinet kan nemen om duurzaamheid te stimuleren Wat vindt u dat het kabinet zou moeten doen om het duurzaam ondernemen te stimuleren? (n=213) Belastingmaatregelen
16%
Stimuleren duurzame projecten
16%
Subsidies verlenen
12%
Financieel aantrekkelijk maken (algemeen)
11%
Bepaalde (niet-duurzame) subsidies afschaffen
8%
Het goede voorbeeld geven
8%
Duidelijke eisen/voorwaarden/regels stellen
8%
Transparantie/meer bekendheid geven aan goede initiatieven
8%
Goed gedrag belonen (algemeen)
7%
Stimuleren innovatie/kennis
6%
Investeren in duurzame energieopwekking
6%
Niets
5%
Regelgeving verminderen
5%
Vervuiler belasten
5% 3%
Eigen verantwoordelijkheid van ondernemingen Op de agenda plaatsen
1%
(internationaal)standpunt innemen
0%
Overige antwoorden Weet niet/geen antwoord
PwC
8% 2%
Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid
Kwart noemt ‘belastingmaatregelen’ als concreet voorbeeld Welke concrete voorstellen voor een Green Deal legt u graag voor aan het nieuwe kabinet? (n=213) Belastingmaatregelen
23%
Geen voorstellen
16%
Duurzame oplossingen stimuleren
16%
Energie besparen
10%
Toename groene energie Investeren in groene technieken/innovatie
4%
Klimaatbestendige bouw met lagere WOZ waarde belonen
4%
Subsidies verlenen
3%
Afval scheiden beter managen/recyclen
3%
Bewustwording klimaatproblemen stimuleren
3%
Het nieuwe werken vaker inzetten/stimuleren
3%
Regelgeving verminderen
2%
Burgerparticipatie in ideeën over duurzame oplossingen
2%
Gebruik openbaar vervoer stimuleren
1%
Overige antwoorden Weet niet/geen antwoord
PwC
9%
15% 17%
Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid
Stellingen (1/2)
In hoeverre bent u het eens met onderstaande stellingen? (n=213)
Een consistent investeringsklimaat voor duurzame energievormen is 3%4% essentieel
33%
De aanbestedingsprocedures rondom duurzame projecten dienen 1%6% vereenvoudigd te worden Afnemers van grijze energie (kolen, olie, gas) gaan terecht via een opslag op hun energierekening betalen voor stimulering en 5% subsidiering van de duurzame energieprojecten.
43%
21%
De hervorming van de SDE-regeling naar een SDE+ regeling (met 4% 13% opslag op grijze stroom) is een goede zaak. Zeer mee oneens
PwC
Mee oneens
Mee eens
Zeer mee eens
2%
41%
19%
Het kabinet steekt te weinig geld in maatregelen voor ondernemers 4% 13% die de economie duurzamer maken Het kabinet moet inzetten op het versterken van lokale 5% energiebedrijven.
58%
40%
8%
34%
38%
2%
35%
40%
47%
19%
10%
9%
14%
26%
Weet niet/geen antwoord
7
Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid
Stellingen (2/2)
In hoeverre bent u het eens met onderstaande stellingen? (n=213)
De huidige subsidieregeling voor duurzame energie gaat terecht op de schop Het verlagen van het percentage duurzame energie in 2020 van 20% naar 14% is realistisch Het mes in de fiscale regeling voor duurzaam beleggen (groen beleggen regeling) is een goede zaak
33%
12%
32%
38%
24%
28%
43%
Het regeerakkoord maakt voldoende duidelijk wat het onder een Green Deal verstaat
16%
52%
Het regeerakkoord leidt de komende 4 jaar tot meer duurzaam ondernemerschap
18%
51%
Dit regeerakkoord schept een consistent investeringsklimaat voor duurzame energievormen Het regeerakkoord van het kabinet straalt duurzame ambitie uit Zeer mee oneens
PwC
9%
Mee oneens
Mee eens
21%
31% Zeer mee eens
15%
7%
19%
16%
10%
15%
8% 6%
3% 12%
15% 3% 14%
47%
14% 2% 16%
47%
11% 2% 8%
Weet niet/geen antwoord
8
Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid
Uit de stellingen blijkt: •
Het huidige regeerakkoord straalt totaal geen duurzaamheid uit
•
De respondenten zijn niet te spreken over hoe het huidige kabinet omgaat met duurzaamheid.
•
De overheid zou meer geld moeten steken in maatregelen voor ondernemers die de economie duurzamer maken.
•
Het regeerakkoord is onduidelijk op dit gebied, creëert geen consistent duurzaam investeringsklimaat en zal dan ook niet leiden tot meer duurzaam ondernemerschap.
•
Met name een consistent investeringsklimaat vindt men essentieel voor duurzame energievormen
•
Wel zegt bijna 30% dat het een goede zaak is dat het mes in de fiscale regeling voor duurzaam beleggen gaat. En bijna de helft vindt het terecht dat de huidige subsidieregeling voor duurzame energie op de schop gaat. Het lijkt alsof men het goed vindt dat er iets gebeurt, alleen hoe dat in het regeerakkoord opgenomen is, spreekt niet aan.
PwC
9
Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid
Hervorming subsidieregeling heeft beperkt effect Toch leidt het bij 10% tot uit- of afstel van grote projecten Welke gevolgen heeft de hervorming van de subsidieregeling voor duurzame energie voor uw organisatie? (n=213)
Geen: wij investeren niet in duurzame energie
30%
Geen: realiseren wel duurzame energie, maar maken geen gebruik van de subsidieregeling
17%
Beperkt: subsidieregeling is ondergeschikt in financiering
25%
Beperkt: indirect door beeldvorming worden ook andere plannen onzeker Groot: onze bestaande projecten moeten worden stopgezet Groot: geplande projecten worden uitgesteld of niet uitgevoerd Overig
PwC
11%
1%
10%
13%
10
Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid
Verplaatsen van verantwoordelijkheid levert vooral financiële prikkels Het kabinet zet in op het principe 'de vervuiler betaalt'. Welke prikkels voor duurzaam ondernemerschap levert het verplaatsen van verantwoordelijkheid naar de markt? (n=213) Financiële prikkels/de vervuiler betaalt
28%
Markt/industrie ook laten meewerken aan duurzaamheid
18%
Geen
12%
Investeren in groene technieken/innovatie
10%
Belastingmaatregelen Goed idee/goed principe
6%
Meer maatschappelijke bewustwording
6%
Transparantie/openheid handhaven
5%
Energie besparen
5%
Hergebruik/recycling bevorderen
2%
Het nieuwe werken stimuleren
1%
Overige antwoorden Weet niet/geen antwoord
PwC
8%
8% 15%
Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid
Huidig regeerakkoord heeft negatief effect op duurzaamheid Nederland verliest positie in milieudebat en alleen rendabele initiatieven komen nog van de grond Wat zijn de belangrijkste effecten van het huidige regeerakkoord op duurzaamheid? (n=213) Nederland verliest haar positie in het internationaal milieudebat
41% 40%
Alleen rendabele energie alternatieven komen van de grond
30%
Nauwelijks merkbaar effect voor bedrijven
25%
Meer ondernemerschap Vooral effect voor investeerders in kleinschalige lokale duurzame energie Minder concurrentieverstoring
8%
Kritisch geluid milieubeweging gaat verdwijnen
8%
Andere
Geen van deze
PwC
16%
11% 9% 12
Inhoud Achtergrond Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid Duurzaam ondernemen en beloning Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden De financiële dimensie van duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen in de maatschappij Bijlagen
PwC
Duurzaam ondernemen en beloning
Bij één op de vijf ondernemingen hangt variabele beloning samen met duurzaamheidcriteria. Heeft uw onderneming prestatiecriteria ten behoeve van variabele beloning die betrekking hebben op duurzaamheid?
22%
16%
Ja 79%
februari 2010 (n=255)
PwC
84%
Nee
december 2010 (n=213)
14
Duurzaam ondernemen en beloning
Klant- en medewerkertevredenheid belangrijkste aspecten variabele beloning Welke criteria/duurzaamheidaspecten zijn vastgesteld in het variabele beloningsbeleid? Basis - Heeft prestatiecriteria mbt duurzaamheid Klanttevredenheid Medewerkerstevredenheid
49%
Veiligheid & ongevallen (LTI)
Benchmark met sectorgenoten
Percentage duurzame producten of diensten in totale aanbod Milieucertificaten (ISO 14000) Notering Dow Jones Sustainability Index Waterbesparing Score op de Transparantiebenchmark Anders, namelijk:
24%
9%
Diversiteit
Kwaliteit duurzaamheidverslag (GRI level)
6%
20% 23% 20% 17% 16% 15% 17% 13%
6% 9% 14% 4% 9% 2% 6% 16% 9%
februari 2010 (n=55) PwC
75%
40% 43% 36% 37%
Energiebesparing/CO2-reductie
Klachten
63% 62%
december 2010 (n=35) 15
Duurzaam ondernemen en beloning
Invloed van duurzaamheidscriteria op variabele beloning lijkt wat af te nemen. In welke mate zijn deze criteria van invloed op de variabele beloning? Basis - Heeft prestatiecriteria mbt duurzaamheid
69%
Zijn voor < 20% van invloed op hoogte variabele beloning
46%
26%
Zijn voor 20-50% van invloed op variabele beloning
40%
6%
Zijn voor > 50% van invloed op variabele beloning
14%
februari 2010 (n=55) PwC
december 2010 (n=35) 16
Duurzaam ondernemen en beloning
Duurzaamheidcriteria bij variabele beloning gelden meestal voor het management of de Raad van Bestuur. Dit type variabele beloning geldt voor: Basis - Heeft prestatiecriteria mbt duurzaamheid
57%
Management 56%
51%
Raad van bestuur 49%
46%
Alle medewerkers 36%
Anders, namelijk: 9%
februari 2010 (n=55) PwC
december 2010 (n=35) 17
Duurzaam ondernemen en beloning
Grote meerderheid rapporteert periodiek over maatschappelijke- en duurzaamheidsaspecten. Wordt binnen uw onderneming periodiek gerapporteerd over maatschappelijke, duurzaamheidaspecten? Basis - Heeft prestatiecriteria mbt duurzaamheid
Ten behoeve van monitoring doelstellingen op het gebied van duurzaamheid
44% 34%
Ten behoeve van transparantie en verantwoording aan (externe) stakeholders
29% 11%
13%
Ten behoeve van beheersing operating costs
43%
13%
Anders, namelijk:
3%
2%
Nee
9%
februari 2010 (n=55) PwC
december 2010 (n=35) 18
Inhoud Achtergrond Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid Duurzaam ondernemen en beloning Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden De financiële dimensie van duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen in de maatschappij Bijlagen
PwC
Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden
Duurzaamheidsinitiatieven lijken toe te nemen Als gevolg van de economische crisis hebben wij:
M8 Dec 2010 (n=213)
M7 Feb 2010 (n=255)
M6 Nov 2009 (n=207)
M5 Sep 2009 (n=243)
7%
11%
7%
10%
57%
36%
68%
71%
21%
21%
70%
M4 Mei 2009 (n=269)
7%
72%
M3 Feb 2009 (n=238)
6%
75%
19%
20%
18%
Duurzaamheidsinitiatieven of -investeringen gereduceerd of stopgezet Onze duurzaamheidsinitiatieven of investeringen ongewijzigd gelaten Besloten ons juist nu meer toe te leggen op duurzaamheidsinitiatieven
PwC
20
Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden
Men legt zich meer op duurzaamheid toe want op (middel)lange termijn zal dat zich uitbetalen Ook omdat klanten meer duurzaamheid verwachten. Kunt u toelichten waarom u zich juist nu meer gaat toeleggen op duurzaamheid? (Basis: gaat zich meer toeleggen op duurzaamheidsinitiatieven) 68%
Op (middel)lange termijn zal duurzaamheid uitbetalen
76% 68% 66%
Klanten verwachten dit in toenemende mate
74% 64% 49%
Levert concurrentievoordeel op
54% 50% 44%
Levert kostenbesparing op
50%
M8 Dec 2010 (n=77)
50%
Duurzame innovaties zijn cruciaal om aan recessie te ontkomen
59%
PwC
M6 Nov 2009 (n=44)
48% 22% 30% 34%
Wij willen onze duurzaamheidratings laten stijgen Overheden scherpen hun (inkoop)eisen aan
M7 Feb 2010 (n=54)
44%
Het stimuleert om onze prestaties te verbeteren
39% 44% 34% 26% 32% 32%
* Zie bijlage voor grafiek met alle metingen
21
Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden
Duurzaamheid is en blijft voor velen een integraal onderdeel van bedrijfsbeleid en past in lange termijn strategie. Kosten duurzaamheid blijken marginaal op totale bedrijfskosten. Kunt u toelichten wat de achterliggende redenen zijn om uw duurzaamheidsinitiatieven ongemoeid te laten? (Basis: duurzaamhiedsinitiatieven zijn ongewijzigd) 43%
Duurzaamheid is integraal onderdeel bedrijfsbeleid
46% 51% 54% 39%
Duurzaam ondernemen is voor ons lange termijn strategie
47% 40% 43% 15%
Bedrijfsleiding wil vasthouden aan huidige lange termijn strategie
29% 28%
36%
Kosten/investeringen in duurzaamheid zijn marginaal op totale bedrijfskosten
26%
PwC
M6 Nov 2009 (n=148) M5 Sep 2009 (n=171)
22% 20% 20%
Duurzaamheid is onlosmakelijk met onze keten verweven We willen onze duurzaamheidrating vasthouden
M8 Dec 2009 (n=122) M7 Feb 2010 (n=175)
28%
21% 21% 22% 5% 10% 10% 12%
* Zie bijlage voor grafiek met alle metingen
22
Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden
Met name investeringen in milieu- en klimaatmaatregelen zijn gereduceerd (N.B. het is een kleine groep die is ondervraagd) Kunt u toelichten op welke wijze uw organisatie duurzaamheidsinitiatieven heeft verminderd of stopzet? (Basis: heeft duurzaamheidsinitiatieven gereduceerd of stopgezet) 21% 52%
Minder inhuren adviseurs
60% 44% 21% 52%
Reduceren maatschappelijke sponsoring/giften
33% 36% 43% 41%
Reduceren investeringen in milieu- en klimaatmaatregelen
53% 40% 14% 41% 33% 36%
Uitstellen opleiding en training
Overige:
11% 13% 12% 29%
Minder strikte duurzaamheideisen stellen aan leveranciers
Stopzetten gehele Corporate Responsibility beleid
M8 dec 2010 (n=14) M7 feb 2010 (n=27) M6 Nov 2009 (n=15) M5 Sep 2009 (n=25)
11% 7% 8% 7% 7% 8%
Opschorten partnerships
4% 20% 4% 14%
Stopzetten of uitstellen van duurzaamheidrapportages
PwC
4%
* Zie bijlage voor grafiek met alle metingen
23
Inhoud Achtergrond Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid Duurzaam ondernemen en beloning Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden De financiële dimensie van duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen in de maatschappij Bijlagen
PwC
De financiële dimensie van duurzaam ondernemen
Duurzaamheid eerder kostenneutraal dan winstgevend Welke financiële dimensie typeert duurzaamheid in uw bedrijf het beste?
36% 23%
Duurzaamheid is kostenneutraal
32% 30% 24% 29%
Duurzaamheid is kostenbesparend
30% 30% 21% 30%
Duurzaamheid is winstgevend
M8 Dec 2010 (n=213) M7 Feb 2010 (n=256) M6 Nov 2009 (n=207) M5 Sep 2009 (n=243)
28% 23% 19%
Duurzaamheid is kostenverhogend
19% 10% 17%
PwC
25
De financiële dimensie van duurzaam ondernemen
Winstgevend: duurzaamheidsinitiatieven betalen zich uit in verbeterde reputatie en bekendheid Door recente duurzaamheidinitiatieven: Basis - Duurzaamheid is winstgevend 53%
Sorteert onze verbeterde reputatie en bekendheid effect op de algemene winstgevendheid
62% 60% 64%
38%
48% 43% 39% 38% 47% 41%
Zijn we aantrekkelijker op de arbeidsmarkt Boren we andere afzetmarkten en klanten aan
30% 33%
Trekken we (andere) investeerders of business partners aan
31% 30%
40% 35% 34% 43%
Zijn onze werknemers gemotiveerder (hogere arbeidsproductiviteit) 22% 26%
Verdienen wij op ons energie- en/of waterbeleid
20% 22% 21% 24% 20%
Is de samenwerking met leveranciers efficiënter Zijn de marges op onze producten of diensten gestegen Is sales, marketing en communicatie kosten effectiever Realiseren we sneller resultaten op R&D en innovatie >>Anders, namelijk:
PwC
40%
33%
M8 Dec 2010 (n=58) M7 Feb 2010 (n=58) M6 Nov 2009 (n=58) M5 Sep 2009 (n=56)
13% 14% 10% 11% 11% 12% 19% 18% 11% 10% 17% 11% 11% 12% 7%
26
De financiële dimensie van duurzaam ondernemen
Kostenbesparing: bespaard wordt er vooral op het gebied van energie- en/of waterkosten Door het toepassen van duurzaamheidinitiatieven: Basis - duurzaamheid is kostenbesparend 80% 80%
Besparen wij op energie- en/of waterkosten
70% 76% 47% 47% 43% 51%
Besparen wij door recycling en hergebruik 24%
38% 41%
Besparen wij op inkoopkosten Besparen we op transportkosten en personeelsvervoerskosten
21% 12%
Is de samenwerking met leveranciers efficiënter 19%
Besparen we op R&D- en innovatiekosten
PwC
27% 32%
34%
M7 Dec 2010 (n=51) M7 Feb 2010 (n=73) M6 Nov 2009 (n=63) M5 Sep 2009 (n=74)
20% 25% 19% 28%
Zijn we aantrekkelijker op de arbeidsmarkt en besparen we op wervingskosten
Anders, namelijk:
35%
27% 26% 27%
Besparen wij op grondstofkosten
Besparen we op sales-, marketing- en communicatiekosten
32% 33% 29%
8% 8% 10% 9% 4% 7% 5% 4% 8% 1% 8% 9%
27
De financiële dimensie van duurzaam ondernemen
Kostenverhogend: duurzaamheidsinitiatieven brengen vooral hogere inkoop- , energie- , en waterkosten met zich mee Door het toepassen van duurzaamheidinitiatieven: Basis - Duurzaamheid is kostenverhogend 37%
Zijn de inkoopkosten gestegen
20%
Zijn de kosten van energie en water gestegen
20% 22%
46% 10%
Zijn de kosten voor R&D en innovatie gestegen Zijn de personeelskosten gestegen >>Anders, namelijk: Zijn de sales-, marketing- en communicatiekosten gestegen Hebben we minder afzetmarkten en minder klanten
PwC
33%
29% 27%
Maken we extra kosten voor duurzame projecten en sponsoring
Zijn de marges op onze producten of diensten lager
39%
33%
20% 17% 17%
Kunnen we minder kiezen uit leveranciers (opdrijvend prijseffect)
Zijn de transportkosten gestegen
33% 30%
17% 20%
Zijn de kosten van grondstoffen gestegen
63%
27%
10% 15% 10%
25%
23% 20% 24% 17% 17% 15% 22% 10% 15% 20% 15% 12% 10% 10% 10% 7% 8% 10% 10%
70%
M8 Dec 2010 (n=41) M7 Feb 2010 (n=48) M6 Nov 2009 (n=20) M5 Sep 2009 (n=41)
6% 5% 7%
28
De financiële dimensie van duurzaam ondernemen
Ruim de helft van de klanten is niet bereid extra te betalen voor duurzame diensten of producten Zijn klanten bereid meer te betalen voor uw duurzame producten en diensten?
23% 23%
Ja, 0-5%
Ja, > 5%
Weet niet/geen antwoord
Nee
PwC
7% 6%
M8 Dec 2010 (n=213) M7 Feb 2010 (n=48)
20% 19%
51% 52%
29
De financiële dimensie van duurzaam ondernemen
Een derde vindt dat subsidiegelden in alle gevallen alleen in nationale projecten geïnvesteerd mogen worden
Vindt u dat subsidiegelden enkel geïnvesteerd mogen worden in nationale projecten, ook al betekent dit dat de kosten substantieel hoger zullen zijn? (n=213)
Ja, in alle gevallen
Ja, mits
31%
• • • • • • •
8%
•
Nee
61%
• • •
PwC
"wat is een nationaal project" "kwaliteit is gegarandeerd" "nuttig voor maatschappij" "rendement redelijk is" "innovatie op lange termijn terugverdiend wordt" "dat aanwijsbaar ten goede komt aan nationale R&D / know how" "internationaal geld wordt terugverdiend" "van tevoren doelstellingen smart worden beschreven" "goede onderbouwing" "deze daadwerkelijke bijdrage leveren" "dit Europees beleid wordt"
30
Inhoud Achtergrond Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid Duurzaam ondernemen en beloning Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden De financiële dimensie van duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen in de maatschappij Bijlagen
PwC
Duurzaam ondernemen in de maatschappij
Overheid en bedrijfsleven spelen grootste voortrekkersrol Rol overheid lijkt wat af te nemen en die van het bedrijfsleven toe te nemen. Welke partij(en) spelen een voortrekkersrol m.b.t. Corporate Responsibility? 75%
Overheid
50%
Bedrijfsleven Consumenten(-organisaties) Wetenschap Medewerkers/OR NGOs
25%
Aandeelhouders Vakbond
0% M1 Jun 2008 M2 Sep 2008 M3 Feb 2009 M4 Mei 2009 M5 Sep 2009 M6 Nov 2009 M7 Feb 2010 M8 Dec 2010 (n=166) (n=259) (n=238) (n=268) (n=243) (n=207) (n=255) (n=213)
PwC
32
Duurzaam ondernemen in de maatschappij
Grootste rol wordt van de overheid en bedrijfsleven verwacht Welke partijen zouden hierbij een voortrekkersrol moeten spelen volgens u?
75% Overheid Bedrijfsleven NGOs
50%
Wetenschap Consumenten(-organisaties) Medewerkers/OR Aandeelhouders
25%
Vakbond
0% M1 Jun 2008 M2 Sep 2008 M3 Feb 2009 M4 Mei 2009 M5 Sep 2009 M6 Nov 2009 M7 Feb 2010 M7 Dec 2010 (n=166) (n=259) (n=238) (n=268) (n=243) (n=207) (n=255) (n=213)
PwC
33
Duurzaam ondernemen in de maatschappij
Met name van de aandeelhouder wordt een grotere rol verwacht Waar zit de discrepantie tussen wie de voortrekkers rol speelt en deze rol zou moeten spelen? (voorschreidend gemiddelde) Aandeelhouders
-9%
Overheid
-9%
Medewerkers/OR
-9%
Vakbond
-9%
Consumenten )organisaties(
-9%
Bedrijfsleven
-9%
Wetenschap
-9% 3%
NGOs
PwC
28% 13% 9% 8% 6% 5%
-9%
34
Inhoud Achtergrond Duurzaam ondernemen en het regeringsbeleid Duurzaam ondernemen en beloning Duurzaam ondernemen en de economische omstandigheden De financiële dimensie van duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen in de maatschappij Bijlagen
PwC
Achtergrond Branche Financiële dienstverlening
15%
Zakelijke dienstverlening
15% 14%
Gezondheidszorg/welzijn 10%
Industrie Overheid
8% 6%
Bouwnijverheid Groothandel/tussenhandel
3%
Nutsbedrijven (o.a. energiebedrijven, postbedrijven)
3%
Telecom
3%
Transport/opslag
3%
NGO
3%
Automatisering
2%
Communicatie
2%
Detailhandel
1%
Onderwijs/onderzoek
1%
Landbouw/visserij Anders
PwC
10%
36
Achtergrond Aantal medewerkers
38%
< 250
26%
250 – 999
21%
1000 – 5000
9%
5000 – 10.000
> 10.000
PwC
7%
37