Droomreis China De kleuren van

Droomreis China

De kleuren van

12 WWW.REIZEN.NL MAAND 2005

WWW.REIZEN.NL JANUARI 2006

13

ten zuiden van de wolken 14 WWW.REIZEN.NL JANUARI 2006


15

toevoeging ONDERWERP

Rijstbouw langs de weg van Dali naar Lijiang

D China

© CARTOGRAPHICS

Kunming

Door een combinatie van natuurschoon en kleurrijke bevolkingsgroepen behoort de provincie Yunnan tot de interessantste van China. De Chinezen zelf wisten dat allang, maar nu beginnen ook westerlingen het te ontdekken. TEKST: HANS BOUMAN ∑ FOTOGRAFIE: MARTIN KERS 16 WWW.REIZEN.NL JANUARI 2006

e schop onder mijn kont weet ik nog net te ontwijken, maar aan de kanonnade verwensingen is geen ontsnappen mogelijk. Schelle, vlijmscherpe klanken spuugt hij uit. Wat is Chinees een goeie taal om in te schelden! Giftige bamboepijlen, vlijmscherpe kungfuzwaarden en geduldige martelingen vliegen door de lucht. Eigen schuld! Had die maffe kwailo maar niet ongevraagd een foto moeten nemen. Rode baard, grote neus en diepliggende ogen, daaraan kun je ons kwailo’s (‘buitenlandse duivels’) volgens de Chinese overlevering herkennen. Dat ik geen baard heb is voor de man die ik zojuist probeerde te fotograferen blijkbaar geen verzachtende omstandigheid. De meeste verkopers in de marktstraatjes van Kunming reageren minder opgewonden op mijn camera. Sterker: het interesseert ze geen biet wat ik doe. Het is mooi weer in Kunming. Bijna altijd trouwens. De hoofdstad van de provincie Yunnan wordt wel ‘Lentestad’ genoemd, en de naam Yunnan zelf betekent ‘ten zuiden van de wolken’: het gebied heeft vanwege de hoge ligging (1890 meter) een mild klimaat: niet vochtig, zoals veel andere delen van China, en veel zonne-uren. Dat komt mooi uit, want Yunnan is een heel populaire toeristenbestemming, vooral voor de Chinezen zelf. ‘Bijna een derde van de beroepsbevolking van Kunming is werkzaam in de toeristenindustrie’, vertelt Tony, die zelf de kost verdient als gids. Tony heet eigenlijk anders,

maar zijn Chinese naam zou ik toch niet kunnen uitspreken, zegt hij. ‘Yunnan is het mooiste deel van heel China. We hebben hier in de omgeving alles: bergen, regenwouden, tempels en een heleboel minderheden. Je weet wel, volken die nog in hun authentieke klederdracht rondlopen.’ Onophoudelijk gegiechel Wie tijd zat heeft, reist onafhankelijk door China. Die zoekt zelf uit wanneer de bussen waarheen rijden, waar je een goed bed voor een goede prijs kunt krijgen, aan welk restaurant je je westerse maag toevertrouwt en waar zich de attracties bevinden die je beslist moet zien. Dat alles met je taalgidsje in de hand uiteraard, want communiceren is in China niet altijd even eenvoudig. Maar wie slechts een paar weken ter beschikking heeft, kan ook een vooraf geplande route reizen, waarbij vervoer en accommodaties reeds zijn geboekt en de diensten van gidsen zijn inbegrepen. Minder avontuurlijk? Ja, maar wel een ontspannen en efficiënte manier om in korte tijd zoveel mogelijk te zien. Ik heb voor de laatste optie gekozen. In Kunming en omgeving staat Tony ons met raad en daad terzijde. Dat bouwvakkers zijn stad naar vertrouwd Chinees recept in hoog tempo van zijn karakter ontdoen, is niet echt zijn grootste zorg. Akkoord, hou-

ten huizen gaan tegen de grond, stegen worden ver- Foto’s vorige breed, overal zijn bouwkranen bezig tempels van glas, pagina’s staal en beton uit de grond te stampen. Maar zou ik wil- Pag. xx-xx: Het Black Dragon Pool Park, len wonen in een pittoresk houten krot? De directe omgeving van Kunming blijkt echter uitge- met op de achtersproken charmant. Je kunt met een kabelbaan naar de grond de Jade DraBamboetempel met zijn vijfhonderd uit de rotsen ge- gon Snow Mountain. hakte boeddhabeelden. Onderweg heb je fraai uitzicht Pag. xx-xx: Verkoopop een magisch groengekleurd meer. Wel weer jammer sters in het vissersom later te moeten horen dat die kleur het gevolg is van dorp Haidong aan het Erhai-meer. ernstige watervervuiling. Het leuke van het binnenlands toerisme in deze streek is dat de bezoekers deel van de attractie vormen. Zo zwerft er een grote groep op identieke wijze geklede vrouwen door het tempelcomplex. Ze hebben een donkerder huidskleur dan de Han-Chinezen (de dominante bevolkingsgroep in heel China) en zijn gekleed in roodzwarte lange jurken met korte mouwen. Op hun hoofd dragen ze zwarte hoedjes met plastic bloemen erin. Maar hun belangrijkste kenmerk is wel dat ze onophoudelijk giechelen. Is dit traditionele klederdracht? Het heeft meer van feestkledij. In de tempel bevindt zich een beeld van een schildpad en een slang. Daar hoort natuurlijk een verhaal bij. Tony doet het uit de doeken. ‘Op een dag gaf de koning een feest. Iedereen wilde daar dolgraag naartoe, ook de schildpad en de slang. Maar zij hadden geen cadeau, Ω WWW.REIZEN.NL JANUARI 2006

17

toevoeging ONDERWERP

In Kunming maken oude gebouwen plaats voor staal, beton en glas

REIZEN Magazine Travel Club In de stemming gekomen voor een reis naar Yunnan? FOX Vakanties biedt de 17-daagse rondreis ‘Geheimen van China’, die alle genoemde bestemmingen aandoet. Lezers van REIZEN Magazine krijgen korting! Zie pag. ?

dus lieten de paleiswachten ze niet naar binnen. Toen deed de slang iets heel slims. Hij slingerde zich om de schildpad heen en zei: de schildpad is mijn cadeau. De schildpad op zijn beurt zei: de slang is mijn cadeau. Zo mochten ze allebei naar binnen.’ Iedereen die het beeld passeert, geeft er een aai over. Dat garandeert een lang leven. ’s Avonds ga ik naar de Jixin Banquet Dance of China Minorities in het Kunming Theatre. Het blijkt een gigantische zaal vol tafels, waaraan je kunt dineren terwijl je naar dansoptredens van allerlei Chinese minderheden kijkt. Het eten moet het vooral van de kwantiteit hebben, maar met de optredens vermaak ik mij uitstekend. Later zal Tony me vertellen dat ze ‘eigenlijk helemaal niet authentiek’ waren. Ik had me dus eigenlijk de hele avond rot moeten zitten ergeren, sukkel die ik ben. Apenhersens en hondenkarbonades ‘You wrong bed’, zegt de politieman, eerst op mij wijzend en vervolgens op het bed. Een verkeerd bed, blijkbaar. We bevinden ons in de nachttrein van Kunming naar Dali. Via een bijkans militaire operatie, waarbij we pas een kwartier voor vertrek toegang kregen tot het perron, hebben we ons in recordtempo naar onze couchette begeven, fotograaf Martin en ik. Daar dachten we dat we alle geluk van de wereld hadden: een vierpersoons couchette voor ons tweeën! Dat kwam mooi uit, want er was nauwelijks ruimte voor onze bagage. Op de bovenbedden ermee. Heeft iemand van het treinpersoneel dat gezien, en verontwaardigd de politie erbij gehaald? Nee, het blijkt eenvoudiger. De agent wil het onderste bed voor zich-

18 WWW.REIZEN.NL JANUARI 2006

zelf. Stuurs wijst hij dat ik boven moet gaan liggen. Desnoods maar in mijn koffer, wat hem betreft. Maffe kwailo. Terwijl ik naar boven klauter, strekt hij zich languit op het benedenbed. Als ik de volgende morgen om half zes word gewekt door muziek uit het intercomsysteem is de agent alweer vertrokken. Er komen geen chagrijnige vrouwen onze coupé binnen die in één ruk onze lakens en dekens van ons trekken, zoals schrijver Paul Theroux telkens meemaakte, toen hij door China reisde. Integendeel, wij krijgen thee. In Dali maken we kennis met – ‘Hello, I’m your international guide’ – Emily. Ze voert ons langs de befaamde, ruim 1100 jaar oude Drie Pagodes en vervolgens naar een veerboot die verschillende locaties aan het Erhai-meer aandoet. Opnieuw wordt duidelijk hoe levendig het binnenlandse toerisme in deze streek is. Op de voorplecht van de boot bevindt zich een in wit-en-lichtblauwe klederdracht gehuld meisje, dat gebukt gaat onder een videorecorder van vooroorlogse omvang. Russian camera big? Chinese camera bigger! De eerste plek die we aandoen is volgens Emily voor westerlingen niet zo interessant, maar wij vinden het door de Culturele Revolutie verwoeste en nadien weer opgebouwde tempelcomplex dat er te zien is best mooi. Of zijn we vooral onder de indruk van de mannen én vrouwen die met gigantische stapels bakstenen op hun rug tientallen traptreden naar boven zwoegen? De tweede boothalte is het vissersdorp Haidong. Het is net lunchtijd en Emily heeft trek. Bij de talloze kraampjes op een pleintje vlakbij de aanlegsteiger betrekt ze enkele stokjes geroosterde vis en wat gebakken aardappelen, gekruid met chilipoeder. ‘Hier, neem ook wat.’ Ω

Vrouwelijke arbeiders dragen hun steentje bij aan het herstel van een in de Culturele Revolutie verwoeste tempel WWW.REIZEN.NL JANUARI 2006

19

China ‘ ten zuiden van de wolken’ Emily blijkt voor het lunchmenu een conservatieve keuze te hebben gemaakt, en gelukkig maar. Als we verder over de markt dwalen, zien we gebakken vogeltjes waaraan nauwelijks vlees lijkt te zitten, levende padden, met een touwtje aan hun poot tegen het weglopen, gefrituurde graten aan een stokje en ook de nodige ondefinieerbare gerechten. Apenhersens, hondenkarbonades, slangenmoten. Ach, kwailo-fantasieën natuurlijk.

plein naxivrouwen

Boven: In de Bamboetempel nabij Kunming zijn vijfhonderd boeddhabeelden in de rotsen uitgehakt. Onder: De traditionele kledij van de Yi-mannen bestaat uit een rode mantel, een muts vervaardigd van de vacht van de rode panda en een fazantenveer. Fotograferen is geen probleem, maar wel tegen betaling uiteraard.

algemeen rijst

Thee met koeienkaas Dali is een ideaal stadje om een aantal dagen in rond te hangen. Het heeft karakter, de sfeer is er ontspannen en omdat het sinds jaar en dag op het programma van westerse backpackers staat, kun je er voor de variatie ook eens burrito’s of pizza eten. In het ‘vreemdelingenstraatje’ Huguo Lu zijn vrijwel alle cafés en restaurants tweetalig en spreekt de bediening meestal Engels. Lekker op een terras een biertje drinken, Aziatische popmuziek op de achtergrond, en ondertussen kijken hoe de verkoper van zelfgemaakte sieraden twee westerse meisjes probeert in te palmen. De volgende dag bezoeken we enkele traditionele Chinese woningen met een hoog Raise the Red Lantern-gehalte. Vroeger woonden er wel zes gezinnen in dit type huizen, nu nog één. Op een van de binnenplaatsen staat een doodskist. Nee, er is niemand overleden, de persoon

de Chinezen: sympathieke zwoegers of ondoordringbare rijsteters? Lees wat de REIZENlezers vinden in de Vakantie-enquête elders in dit nummer.

‘Juan heeft ontdekt dat zijn echte naam, Huang, sterk lijkt op de Spaanse variant, die iedereen kent ’ voor wie de kist bestemd is maakt het nog best, maar Chinezen vinden nu eenmaal dat je niet vroeg genoeg kunt beginnen met de voorbereidingen voor je laatste reis. Zoals ze ook vinden dat je nooit genoeg thee kunt drinken. En dat je het theedrinken een beetje moet opbouwen. Dat blijkt wanneer we in het dorp Xizhou een theeceremonie bijwonen. Die gaat gepaard met veel zang en dans, en uitgebreide monologen waar we geen woord van verstaan, maar Emily legt uit wat we te drinken krijgen. De ceremonie begint met zogenaamde ‘bittere thee’: groene thee die eerst in de theepot op een vuurtje is geroosterd, waarna er water bij wordt gegoten. Daarna krijgen we ‘zoete thee’ voorgeschoteld, waarbij er aan de groene thee bruine suiker, honing, stukjes walnoot en, tja, koeienkaas is toegevoegd. Het geheel wordt afgesloten met ‘gembersoep’, een thee die op smaak is gebracht met onder meer chili en peper. Traditioneel dansen met ghettoblaster Met dit gepatenteerde vuurwater achter de kiezen, zijn we helemaal klaar voor de vier uur lange autorit naar Lijiang. De route, dwars door de uitlopers van de Himalaya, is China volgens het boekje. Rijstvelden, compleet met boeren en waterbuffels, kuddes geiten en schapen langs de wegen, fietsers, landbouwkarren en in de verte


de bergen. Dat schiet natuurlijk niet op, als je een fotograaf in de auto hebt. De beloofde vier uur worden er wat meer, maar so what, een kwailo die daarop let. Dat Lijiang een van de mooiste stadjes van Yunnan is, wordt niet meteen duidelijk. Die kwalificatie geldt namelijk alleen voor de oude binnenstad, niet voor wat er later allemaal omheen is gebouwd. Lijiang staat sinds 1999 op UNESCO’s Werelderfgoedlijst. De oude stad bestaat uit een wirwar van klinkerstraatjes, bruggetjes, waterstroompjes en houten gebouwtjes – met excuses voor de onvermijdelijke overdaad aan verkleinwoorden. Al 1400 jaar is Lijiang het hart van de Naxi-cultuur, een volk dat oorspronkelijk uit Tibet afkomstig is. Vandaag de dag zijn er naar schatting nog zo’n 285 duizend Naxi en nergens zijn ze zo zichtbaar als hier. Wanneer we op het centrale plein van de oude stad aankomen, is net de dagelijkse dansvoorstelling gaande. Tientallen Naxivrouwen, gekleed in blauw en zwart, dansen er bij het geluid van een gettoblaster, want traditionele klederdracht gaat hier prima hand in hand met de verworvenheden van de moderne tijd. En kwailo’s mogen rustig meedansen, daar zijn de Naxi niet flauw in. We hebben inmiddels een nieuwe gids gekregen: Juan. Wat, geen Engelse bijnaam? Het moet niet gekker worden. Juan lacht. Klopt, hij is de enige gids in Lijiang die

YUNNAN

zich geen Engelse tweede naam heeft aangemeten, omdat hij heeft ontdekt dat zijn echte naam, Huang, sterk lijkt op het Spaanse Juan, dat iedereen kent. O, dan is het goed.

Nederlands of Engels?

Lama redt boom In dit artikel Juan laat ons in luttele dagen een hoop zien. Het Black wordt een aantal Dragon Pool Park bijvoorbeeld, waarvan ook een groot malen bewust de meer deel uitmaakt. Hier bevindt zich de meest gefoto- Engelse vertaling grafeerde plek van heel zuidwest China, want met het van Chinese namen meer op de voorgrond kun je een traditionele brug, en- gehanteeerd kele pagodes en in de verte de wit besneeuwde toppen (‘Black Dragon Pool van de Jade Dragon Snow Mountain vastleggen. Heel Park’), in plaats van een Nederlands China in één foto! Heel strategisch heeft zich een man met een aapje opge- equivalent. Het zijn steld. Voor 5 yuan kun je met het dier op de foto, en dan de termen die ook doet hij nog een kunstje ook. Ik vraag fotograaf Martin de Chinese gidsen zich met aap en al te laten vereeuwigen in een kort hanteren, en die je streaming videofilmpje voor de REIZEN-site. Hij stemt in de meeste reistoe, maar zijn gelaatsuitdrukking verraadt dat hij zijn gidsen tegenkomt. twijfels heeft over het kunstje dat het aapje in gedachten heeft. (Had hij gelijk? Bekijk het filmpje op www. reizen.nl.) In het meer zwemmen karpers, die stuk voor stuk zijn gekocht op de markt en vervolgens ‘vrijgelaten’ in het meer. ‘Volgens het boeddhistische geloof is het een goede Ω WWW.REIZEN.NL JANUARI 2006

21

Een absolute aanrader voor iedereen die de hier beschreven reis wil maken is China ten zuiden van de wolken door Herbert Paulzen (uitgeverij Bzztôh, 1995), een enthousiast en kundig reisverslag over Yunnan. Het is momenteel helaas uitverkocht, dus leen het bij de bibliotheek.

Vragen of opmerkingen: [email protected].

China: hoe doe je dat? De in dit artikel beschreven reis is in ongeveer een week tijd te maken. Maar natuurlijk gaan de meeste mensen langer naar China. Het land is zo groot dat reisschrijvers als Paul Theroux en Colin Thubron er ten behoeve van hun boeken wel een jaarlang rondreisden. Maar ook in minder tijd kun je veel zien. Als je twee tot drie weken hebt, neem dan naast Yunnan ook Hongkong, Xi’an (met het beroemde terracottaleger), Pingyao (fraaie, ommuurde stad met veel Ming-architectuur) en Peking mee in je reis. Heb je nog een week langer, dan is het zeer de moeite waard de snelgroeiende stad Shanghai (het New York van de 21ste eeuw?) en de fascinerende steden in de directe omgeving, Hangzhou (met zijn beroemde tuinen en het Westmeer), Suzhou (fraaie kanalen en bruggen) en de oude hoofdstad Nanjing in je programma op te nemen. Nóg meer tijd? Pak dan de Drie Kloven tussen Chongqing en Wuhan ook mee. Al met al heb je dan nog steeds vooral de oostelijke helft van China gezien. Tijd zat? Dan naar Tibet en als het even kan ook het verre westen, waar de kamelenmarkten van Kashgar tot de verbeelding van iedere romanticus spreken.


Videocameravrouw op het Erhai-meer: toeriste of toeristische attractie?

Jade Dragon Snow Mountain + 5596 m

A

Lijang

RM

Hi hi hi De apotheose van ons verblijf in Yunnan is een tocht per kabelbaan de Jade Dragon Snow Mountain op, een berg waarvan de top op 5596 meter hoogte ligt. In deze streek woont het Yi-volk en ook zij hebben de mogelijkheden van het gestaag groeiende toerisme inmiddels goed begrepen. Vooral de traditionele kledij van de mannen – rode mantels, mutsen gemaakt uit de vacht van de rode panda en getooid met fazantenveren – is uiterst fotogeniek. Dus moet er even worden onderhandeld over de prijs. Dat gaat met handen en voeten. Mijn vertaling: ‘De nietswaardige westerse duivel biedt de grote leider van het trotse Yi-volk met gepaste eerbied het respectabele bedrag van vijf yuan.’ ‘Hi hi hi!’ ‘Eh… tien ?’ ‘Hi hi hi.’ Wanneer ook een bod van twintig yuan slechts tot vrolijkheid blijkt te leiden, probeer ik het verbaal, in mijn beste Berlitz-Chinees. ‘Wo bù gan xìng-qu xiè-xie.’ De glimlach verdwijnt nu van zijn gezicht. De Yi-leider kijkt me aan en zwijgt. Maar op zijn gezicht straat geschreven: maffe kwailo. ∑

Zuid-China Praktisch

BI

onder de jonge gardisten groot gezag had, wist de boom voor de hakbijl te behoeden. De inmiddels hoogbejaarde lama zit nog dagelijks op een bankje uren naar zijn boom te kijken; ook als wij het klooster bezoeken.

3 pagodes

Erhai Meer Dali

gze Yan r e rivi

Dukou

er Yangze-rivi

Leestip

daad om een vis te bevrijden’, vertelt Juan. ‘Maar om een vis te bevrijden moet je hem eerst wel vangen. Is dat dan geen slechte daad?’ vraag ik. Juan schudt van nee en zucht. Typische kwailo-vraag waarschijnlijk. Verderop in het park bevindt zich het Dongba Research Instituut. De Dongba zijn sjamanen van Naxi-afkomst. Wil je sjamaan worden, dan moet je dertig jaar studeren. ‘Er zijn tegenwoordig nog maar weinig mensen die dat ambiëren’, zegt Juan met ironische glimlach. Ditmaal heb ik weer het gevoel dat we elkaar helemaal begrijpen. ‘De mensen hier hebben tijdens de Culturele Revolutie hun muziekinstrumenten voor de Rode Gardisten verstopt’, gaat hij verder, ‘onder meer door ze te begraven. Anders zouden de Gardisten de instrumenten hebben vernietigd als verwerpelijke symbolen van het verleden, de tijd van armoede en onderdrukking, waarmee voorgoed moest worden afgerekend.’ De Culturele Revolutie. Hoewel het hoogtepunt ervan (1966-1970) al meer dan 35 jaar achter ons ligt, komt hij met grote regelmaat ter sprake tijdens onze reis. Om aan te geven dat op een bepaalde plek ooit iets moois heeft gestaan, dat helaas in die periode is verwoest, of om te vertellen dat het moois dat er wél staat een reconstructie is van ná de Culturele Revolutie. En soms, héél af en toe, om te vertellen dat iets de Culturele Revolutie heeft doorstaan. Zoals de 400 jaar oude Cameliaboom van 10.000 bloesems op de binnenplaats van het Yangfengklooster. Zelfs deze boom werd door de Gardisten beschouwd als een verwerpelijk relict uit verwerpelijke tijden. Slechts de tussenkomst van een gerespecteerde lama, die ook

N N A N Y U

Chuxiong

PEKING

Kunming

I N C H

A

KUNMING

100 km

HOE KOM JE ER? Een retour Amsterdam-Guangzhou met China Southern of Finnair kost ca. ¤ 699 excl. taxen en toeslagen (ca. ¤ 130). Een ticket boeken in combinatie met een rondreis is doorgaans goedkoper. RONDREIZEN Er bestaan goede luchtverbindingen tussen steden als Kunming, Dali en Lijiang onderling, en met internationale aanvliegbestemmingen als Guangzhou en Hongkong. Prijsindicatie: enkele reis Kunming-Lijiang ca. ¤ 80, enkele reis Guangzhou-Kunming ca. ¤ 125. Wij legden het traject KunmingDali af per nachttrein, Dali-Lijian over de weg. Genoemde steden zijn ook via regelmatige busdiensten met elkaar verbonden. ACCOMMODATIE Wij logeerden in de volgende hotels: Gold Dragon Hotel, Kunming, tel. 0871-313 4082, iets ten zuiden van het centrum. Lianlingge Hotel, Dali, tel. 0872-266 6188, in het hart van de stad, vlakbij ‘Foreigner Street’. Gucheng Hotel, Lijiang, tel. 0888518 9000, in het oude centrum van de stad. Al deze hotels zijn van de hogere middenklasse, 3 of 4 sterren, prijzen ca. ¤ 60-80 2-pk. Het is doorgaans goedkoper ze via een touroperator te boeken dan rechtstreeks. ETEN EN DRINKEN Veel van de genoemde hotels bieden lunch- en dinerbuffetten met een goede prijs/kwaliteitsverhouding; dikwijls eet je prima voor ¤ 3-5. De ontbijten zijn vaak

relatief duur (soms zijn de prijzen tweemaal zo hoog als van lunch of diner). Buiten de hotels en gebieden waar veel buitenlandse toeristen komen, zijn de menu’s doorgaans alleen in het Chinees gesteld. GEORGANISEERDE REIZEN De beschreven reis vormt een deel van de 17-daagse reis ‘De geheimen van China’ van Fox Vakanties, die ook nog Hongkong, Xi’an en Peking aandoet. Prijs v.a. ¤ 1699 (3-4 sterrenaccommodaties), www.fox. nl. Lezers van REIZEN Magazine krijgen op bepaalde vertrekdata

korting. Zie de REIZEN Magazine Travel Club, elders in dit blad. VNC Travel heeft o.m. het 11-daagse arrangement ‘Kleuren van Yunnan’, dat exclusief intercontinentale vlucht v.a. ¤ 548 kost (toeristenklasse-accommodaties), www.vnc. nl. Djoser biedt o.m. een 24-daagse reis die naast Yunnan ook Peking, Hongkong en Xi’an omvat, v.a. ¤ 1795 (eenvoudige accommodaties), www.djoser.nl. VISUM Noodzakelijk. Verkrijgbaar voor ¤ 42 bij de Chinese Ambassade in Den Haag, www.chinaembassy. nl/eng (erg trage site). GELD De Chinese munteenheid is de yuan renminbi. ¤ 1 = ca. Y 10. Het prijspeil in China is aanzienlijk lager dan in Nederland. Een warme maaltijd (excl. drank) komt b.v. op ca. Y 30-50. Alcohol: ca. westers prijsniveau. REISGIDSEN EN BOEKEN Er is (nog) geen aparte Yunnanreisgids. Het rijkst aan informatie en onmisbaar voor de individuele reiziger zijn de dikke China-gidsen van Rough Guide (editie oktober 2005, 1272 pag., ¤ 30,99) en Lonely

Planet (editie juni 2005, 980 pag., ¤ 27,99). Een goede Nederlandse gids is de ongeveer half zo dikke Dominicus (Gottmer, ¤ 27,95). Zie www.reizen.nl voor meer boekentips (reisverslagen e.d.). INTERNET www.geledraak.nl/streekinfo_ yunnan.html Nederlandse site met handige basisinformatie over Yunnan. http://english.yunnan.cn Trage portal die niettemin een hoop nuttige informatie bevat, o.m. ter voorbereiding van je reis. www.asia-photo.net/yunnan/ menu_e.html Fraaie verzameling foto’s van Yunnan, prima om in de stemming te komen. Extra voor abonnees Twee uur vliegen ten zuiden van Yunnan bevindt zich het schitterende karstlandschap van Guilin. Een trip daar naartoe is goed te combineren met een reis door Yunnan. Op www.reizen.nl vindt u een verslag in woord en beeld van Guilin en een tocht over de Lirivier. Ook op de REIZEN-website: verschillende videofilmpjes van zowel Yunnan als Guilin.

Verkopers op de Li-rivier bij Guilin


23

Droomreis China De kleuren van

Recommend Documents