DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT Januari - Februari - Maart Nr. 1 2010 Afgiftekantoor Erkenningsnummer :
Brussel X P207078
Blinde personen verdedigen 2011, Jaar van de Vrijwilliger Diabetische retinopathie Studenten met een visuele beperking helpen Onder Ons
Engelandstraat 57 1060 Brussel Tel.: 02 533 32 11 IBAN : BE11 0000 0000 4848 BIC : BPOTBEB1
DE WITTE STOK Redactie en coördinatie: Catherine Claeys Hebben meegewerkt aan dit nummer: Pierre-B. Bareel, Nathalie Bourmadis, Lieselot Janssen, Noëlla Jardin, Valérie Staal, Melissa Steging, Magda Van Waes. Foto’s: Nathalie Bourmadis, Catherine Claeys, Muriel Lefèvre, Lies Paelinck, Pascale Sury, Jean-Baptiste Van Zeebroeck. Druk: Drukkerij Adam-Demortier Abonnement: 10 € te storten op rekening IBAN: BE11 0000 0468 0248 BIC: BPOTBEB1 met vermelding: ‘Abonnement Witte Stok’. Gratis voor blinde en slechtziende personen. Op Daisy-CD beschikbaar en op onze website: www.braille.be. Contact: Brailleliga vzw, Engelandstraat 57 - 1060 Brussel Tel.: 02 533 32 11 - Fax: 02 537 64 26 - E-mail:
[email protected]. Verantwoordelijke uitgever: Pierre-B. Bareel, Engelandstraat 57 - 1060 Brussel.
• •
• •
Help ons verkwisting te vermijden: indien u verhuist, er fouten in uw gegevens voorkomen of indien u dit tijdschrift meerdere malen ontvangt,… gelieve ons te verwittigen! Houder van het bestand: Brailleliga vzw. Onze vereniging respecteert nauwgezet de privacy van haar schenkers en sympathisanten overeenkomstig de wet van 08/12/1992. Hun gegevens worden aan geen enkele andere vereniging of persoon bekendgemaakt. Op uw eenvoudig verzoek worden uw gegevens meegedeeld en zonodig verbeterd. We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: laat u niet misleiden door oneerlijke personen. De Brailleliga verkoopt niets, noch van deur tot deur, noch op de openbare weg. De Brailleliga wijst er nogmaals op dat zij een neutrale vereniging is, gehecht aan de democratische waarden en actief in het hele land. Zij staat ten dienste van alle blinden en slechtzienden.
IN DIT NUMMER Editoriaal.......................................................................................................................................... p. 1 De rechten van blinde en slechtziende personen behartigen............................................................. p. 2 2011 : Onze vrijwilligers in de kijker..............................................................................................p. 13 Vrijwilligers: Portret van Ugo Janssens...........................................................................................p. 16 De Brailleliga in actie......................................................................................................................p. 18 Diabetische retinopathie................................................................................................................. p. 20 Blinde jongeren laten voortstuderen .............................................................................................. p. 23 Fiscaal attest vanaf 40 euro............................................................................................................ p. 25 Met pijn in het hart en dankwoord................................................................................................. p. 27
ONDER ONS
• Prijs Lion-Francout 2011: oproep voor kandidaten. • Nieuws van de Sociale dienst: Gas- en elektriciteitstarief - Geldautomaten met stembegeleiding - Audiodescriptie - Informatie Dienstencheques - RailTime by phone: reisinformatie op het gepaste moment - Dienstregeling van de trein op je GSM - Medische expertise: verduidelijking - Nieuw adres VAPH Vlaams Brabant - Twin Travel, vakantieaanbod voor blinde en slechtziende personen. • Nieuws van de Dienst vrijetijdsbesteding: Culturele uitstappen april-mei-juni 2011 - Nieuwe tentoonstelling Jubelparkmuseum-Museum voor Blinden - Erfgoeddag Leuven 2011.
Illustraties cover : Hulp aan jonge studenten met een visuele handicap – Ugo Janssens – Belangenbehartiging voor personen met een handicap – 2011, Jaar van de Vrijwilligers: begeleiding van de Brailleclubs.
DE WITTE STOK
WOORD VOORAF.
De Brailleliga wil in de eerste plaats hulp bieden aan de 12.692 blinde en slechtziende personen die een beroep doen op haar gratis diensten, maar daarnaast wil onze organisatie ook hun belangen verdedigen. Dit aspect van onze werking is wellicht minder bekend, maar zeker niet minder belangrijk. In dit nummer van De Witte Stok gaan we dieper in op wat het voor ons betekent om personen met een visuele handicap te vertegenwoordigen, het publiek te sensibiliseren en hun belangen ten aanzien van de overheid te behartigen. Dat bevordert de maatschappelijke integratie van blinde en slechtziende personen. Een ander belangrijk thema in 2011 is het Europees Jaar van de Vrijwilliger waarbij we uiteraard onze vrijwilligers in de kijker willen zetten. Naar aanleiding daarvan hadden we een ontmoeting met de verantwoordelijke Vrijwilligerswerk bij de Brailleliga. Verder schetsen we het hele jaar door portretten van vrijwilligers die zich inzetten binnen onze vereniging. Tot slot nodigen we u uit om een initiatief te steunen om blinde en slechtziende jongeren een duwtje in de rug te geven bij hun studies. Om te kunnen voortstuderen in het gewoon of buitengewoon onderwijs en hogere studies aan te vatten, moeten zij zware inspanningen leveren, soms ook financieel. Dankzij een “opgedragen Fonds” kan de Brailleliga dit jaar financiële steun geven aan 146 leerlingen en studenten met een visuele handicap. Onze organisatie wil die hulp de komende jaren voortzetten en versterken. Uw hulp is belangrijk om daarin te slagen. Alvast bedankt en veel leesplezier!
1
DE WITTE STOK
De BELANGEN VAN BLINDE EN SLECHTZIENDE PERSONEN BEHARTIGEN. De Brailleliga heeft als hoofdopdracht de zelfstandigheid en de integratie van blinde en slechtziende personen te bevorderen. Onze teams zetten zich daar dag in dag uit voor in, en dat in alle regio’s van het land. Toch kunnen personen met een visuele handicap pas zelfredzaam zijn en zich volwaardig in het sociale en culturele leven alsook op de arbeidsmarkt integreren als heel de samenleving zich ook aan hen aanpast. Daarom besteedt de Brailleliga veel energie aan het verdedigen van de belangen van personen met een visuele handicap bij de verschillende bevoegdheidsniveaus: op lokaal vlak, bij de Gewesten en Gemeenschappen, op federaal en Europees vlak. Als zodanig is onze organisatie actief binnen diverse raadgevende en besluitvormende instanties. Laten we dit vaak minder gekende werk even van naderbij bekijken.
Wie is er bevoegd ?
De bevoegdheid voor het gehandicaptenbeleid is bijzonder versnipperd in België. Naargelang het specifieke beleidsaspect is nu eens het federale niveau bevoegd, dan weer het Europese, het gewestelijke of het gemeenschapsniveau. Voor elk bevoegdheidsniveau is er een overlegorgaan dat personen met een handicap vertegenwoordigt: • De Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) voor het federale niveau; • Voor Vlaanderen is het debat nog aan de gang; gehoopt wordt dat er binnenkort een eigen Vlaams overlegorgaan kan komen; • De “Commission wallonne des personnes handicapées” (CWPH, Waalse Commissie voor Personen met een Handicap) voor het Waalse Gewest; 2
DE WITTE STOK
• De Adviesraad voor Gezondheids- en Welzijnszorg (Conseil Consultatif de la Santé et de l’Aide aux Personnes) voor de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (Cocom) en de “Conseil consultatif bruxellois des personnes handicapées” (CCBPH, Brusselse Adviesraad voor Personen met een Handicap) voor de “Commission communautaire Française” (Cocof, Franse Gemeenschapscommissie)in het Brusselse Gewest; • Het “Kleines Forum” voor de Duitstalige Gemeenschap; • Het Belgian Disability Forum (BDF) voor Europese en internationale materies.
Samen met het BDF. 2010 luidt het begin in van een inclusiever Europa dat meer respect toont voor personen met een handicap. Zo ratificeerde Europa op 23 december 2010 het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, op aandringen van het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie. Dit verdrag spoort de ondertekenende landen aan om de rechten van personen met een handicap te garanderen, er rekening mee te houden in hun beleid en elke vorm van discriminatie te weren. Een cruciaal engagement voor de maatschappelijke integratie van al die personen. De Brailleliga dringt er vandaag op aan dat het Verdrag geen dode letter blijft. Zowel de Europese als de federale, gewestelijke en gemeenschapswetgevingen moeten in overeenstemming gebracht worden met de bepalingen van de Conventie. De Brailleliga voert dat belangrijke werk uit binnen het BDF (Belgian Disability Forum), waarvan ze lid is. Het BDF groepeert 19 Belgische organisaties die personen met een handicap vertegenwoordigen. Het vertegenwoordigt hen op Europees niveau via het EDF (European Disability Forum). Als we het aantal leden van de 19 deelorganisaties optellen, dan is het BDF de spreekbuis van meer dan 250 000 personen met een handicap. Het BDF vervult een belangrijke informerende rol: van Europa naar de Belgische partijen en omgekeerd. Als forum voor het uitwisselen van ervaringen, kennis en ideeën lanceert het BDF ook allerlei projecten. Zo heeft het, onder 3
DE WITTE STOK
het motto “Niets over ons zonder ons”, dat vermeld staat in het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap, de ambitie om een alternatief rapport op te stellen dat het eind 2012 aan de Verenigde Naties wil overhandigen. Dat rapport zal de leefsituatie schetsen van personen met een handicap in België, en hun behoeften in kaart brengen. Het moet een denkkader bieden voor de nodige wets- en beleidsaanpassingen. De 19 ledenorganisaties van het BDF, waaronder de Brailleliga, zullen uiteraard een belangrijke rol spelen bij de uitwerking van dit rapport. Het BDF is ook nog stuwende kracht achter andere projecten zoals bv de Europese mobiliteitskaart. Mobiliteit is de kern van ons dagdagelijkse leven. Onze verplaatsingen hebben bijna altijd een doel: naar de bakker gaan om een brood te kopen, naar het gemeentehuis gaan voor een administratieve formaliteit, naar het werk gaan om zijn brood te verdienen, naar de bioscoop als ontspanning, naar een buurland om een stad te bezoeken,... En dan moet je terug naar huis, al was het maar om te gaan slapen. Voor heelwat personen met een handicap is elke verplaatsing nog steeds een ware uitdaging: obstakels, niveauverschillen, werven zonder signalisatie, onleesbare informatie, te weinig geluidssignalisatie, te weinig parkeerplaatsen voor personen met een handicap,... Tot op heden is de Europese parkeerkaart het enige document waarmee men de erkenning van een handicap kan aantonen. Ze wordt dan ook heel vaak gebruikt voor andere doeleinden dan het parkeren op de voorziene plaatsen: verlaagde tarieven in musea en zwembaden, gereserveerde plaatsen in het theater of bij het openbaar vervoer, etc. Maar als u uw Europese parkeerkaart achter de voorruit van de wagen geplaatst hebt, kan u ze niet meer tonen aan de treinbegeleider of in het zwembad laten zien! Vandaar dat het BDF het project van de mobiliteitskaart heeft gelanceerd. Iedereen reist immers veel meer dan vroeger, mobiliteit is dus grensoverschrijdend geworden, ook voor personen met een handicap. 4
DE WITTE STOK
Met een Europese mobiliteitskaart op zak, als aanvulling op de parkeerkaart die in de wagen blijft, zou men waar ook binnen de Europese Unie kunnen genieten van voordelen voor personen met een handicap. Met de steun van het EDF zou dit project, althans dat hopen wij, in de nabije toekomst geconcretiseerd kunnen worden.
In België, op federaal niveau. De Brailleliga is lid van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH), om er de belangen te verdedigen van blinde en slechtziende personen. De NHRPH moet alle materies onderzoeken die op federaal niveau gevolgen kunnen hebben voor het leven van personen met een handicap. De raad formuleert adviezen, op eigen initiatief of op verzoek van de minister, in domeinen zoals: uitkeringen voor personen met een handicap, tewerkstelling, toegankelijkheid van openbare gebouwen, mobiliteit, het onthaal van personen met een handicap in stations en bij De Post, criteria voor de toekenning van een parkeerkaart voor personen met een handicap, de kortingskaart voor het openbaar vervoer, enz. Er bestaan ook werkgroepen, zoals de BCAPH (Begeleidingscommissie voor de Aanwerving van Personen met een Handicap), die werd opgericht door de minister van Ambtenarenzaken. Twee van haar leden komen uit de NHRPH, van wie er één de Brailleliga vertegenwoordigt. De BCAPH moet nagaan of de quotaregel voor de aanwerving van personen met een handicap in de ambtenarij (minimum 3 %) wordt nageleefd. Ze formuleert aanbevelingen en zou zelfs sanctiemechanismen kunnen instellen, zoals de FOD’s die zich niet aan deze regel houden, verbieden om nog personeel in dienst te nemen. Bij elke verkiezing richt de Brailleliga zich tot de politieke verantwoordelijken om haar prioriteiten bekend te maken. Hieronder een overzicht van de prioriteiten die onze organisatie wil uitgevoerd zien door de volgende regering …
5
DE WITTE STOK
Memorandum van de Brailleliga voor de Federale Overheid. Er is nog veel werk aan de winkel om te komen tot een inclusieve maatschappij voor personen met een visuele handicap. De Brailleliga vraagt met aandrang aan de (toekomstige) federale regering om aandacht te hebben voor volgende prioriteiten:
De negatieve gevolgen van de versnippering van bevoegdheden tegengaan. De bevoegdheid voor het gehandicaptenbeleid is zodanig verdeeld over verschillende beleidsverantwoordelijken dat het voor personen met een handicap zeer moeilijk wordt om hierin hun weg te vinden. Vandaar de nood aan een coherent beleid en aan verbindingskanalen, niet alleen binnen de Federale Regering, maar met alle beleidsniveaus, zowel op gemeenschaps-, gewestelijk, provinciaal als gemeentelijk niveau.
Implementatie van het Verdrag van de Verenigde Naties. België heeft dit Verdrag dat tot doel heeft personen met een handicap tenvolle en op evenwaardige manier van alle mensenrechten en fundamentele vrijheden te laten genieten, geratificeerd. Nu moet deze nog toegepast worden op alle beleidsniveaus en in alle levensdomeinen. “Niets over ons zonder ons” zeggen de organisaties die personen met een handicap vertegenwoordigen. Daarom dringt de Brailleliga aan op de oprichting van een onafhankelijke instantie die moet toezien op de uitvoering en bescherming van de conventie.
Hulp aan personen met een handicap boven de 65 jaar. In België is een persoon die na zijn 65ste gehandicapt wordt ten onrechte uitgesloten van bepaalde overheidssteun (bv. ondersteuning bij de aanschaf van een beeldschermloep). En als er nu een handicap is die vaak op latere leeftijd - en dus te laat - opduikt, is het wel het gezichtsverlies. De Brailleliga wil dat de federale regering de interministeriële conferentie de opdracht geeft 6
DE WITTE STOK
een werkgroep op te starten. De werkgroep dient te zoeken naar oplossingen opdat oudere personen met een handicap deze discriminatie niet langer moeten ondergaan en zo lang mogelijk in hun eigen omgeving kunnen blijven leven zonder afhankelijk te worden van hulp.
FOD Sociale Zekerheid: erkenning van de handicap en uitkeringen. Wat de erkenning van de handicap betreft, gebeuren de medische onderzoeken van blinde en slechtziende personen niet altijd in optimale omstandigheden. De afwezigheid van een oogarts, die toch het best bevoegd is om de mogelijkheden en beperkingen van een blinde of slechtziende persoon in te schatten, is vaak de oorzaak. Men moet de artsen de nodige middelen ter beschikking stellen om de problemen waarmee een persoon met een visuele handicap geconfronteerd wordt, objectiever te beoordelen. Een hervorming van het uitkeringssysteem voor personen met een handicap is nodig om het systeem eenvoudiger te maken en aan te passen aan de realiteit van vandaag. Zo zal het bedrag van de inkomensvervangende tegemoetkoming, dat momenteel lager is dan de armoedegrens, verhoogd moeten worden. De berekening van de integratietegemoetkoming mag geen rekening meer houden met het inkomen van de partner noch van de arbeid. De belastingsverminderingen op de vervangingsinkomens (werkloosheid, pensioen, ziekenfonds) moeten verhoogd worden. Het is ook noodzakelijk dat de tijd die nodig is voor de afhandeling van de dossiers nog meer ingekort wordt.
Tewerkstelling. Inzake tewerkstelling bij de Federale Overheid vraagt de Brailleliga dat de norm van 3 % aanwerving van personen met een handicap wordt nageleefd. 7
DE WITTE STOK
Om de tewerkstelling van personen met een handicap in het algemeen te bevorderen moet de federale regering stimulerende maatregelen nemen zoals het sensibiliseren van werkgevers. Vooroordelen vormen immers vaak nog een groter obstakel dan de handicap zelf. Het Fonds van 5 miljoen euro voor de tewerkstelling van personen met een handicap moet vrijgemaakt worden en exclusief voor dit doel gebruikt worden, dit in samenspraak met de NHRPH (Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap) die betrokken kan worden bij de introductie en de evaluatie.
Toegankelijkheid en mobiliteit. De Federale Overheid heeft op het gebied van toegankelijkheid van federale overheidsgebouwen een belangrijke voorbeeldfunctie maar ook wat betreft de wijze waarop informatie de burgers met een handicap bereikt. Ze zou ook fabrikanten en privé operatoren moeten aanzetten om hun producten voor iedereen toegankelijk te maken volgens het concept van “Universal Design”. Denken we bv. maar aan de touchscreenschermen die in volle expansie zijn maar helaas ontoegankelijk voor personen met een visuele handicap. Per definitie maken personen met een visuele handicap veel gebruik van het openbaar vervoer. De NMBS moet dus niet alleen verder werken aan de toegankelijkheid van haar stations maar ook van haar diensten (loketten, website, online-verkoop van ticketten,...). De dienstverlening ten voordele van personen met een handicap moet op zo’n manier georganiseerd worden dat men, zoals iedereen, gebruik kan maken van dit openbaar vervoer. 8
DE WITTE STOK
In de Gewesten en Gemeenschappen. In Brussel. De Brailleliga zetelt in verschillende Brusselse adviesraden. De Adviesraad voor Gezondheids- en Welzijnszorg valt onder de bevoegdheid van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en spreekt zich uit over tweetalige materies. De Brailleliga pleitte er onder meer voor de toegang van geleidehonden tot openbare plaatsen, waarna de Brusselse regering er een ordonnantie over goedkeurde. Daardoor kunnen personen met een handicap zich voortaan vrij verplaatsen met een geleidehond in alle Brusselse openbare aangelegenheden (bioscopen, taxi’s, …). Het BROG is het representatief overleg- en samenwerkingsorgaan van de gehandicaptenzorg in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en is ingebet binnen de Brusselse Welzijns- en Gezondheidsraad. Via het MDT (multidisciplinair team) is de Brailleliga lid van dit overleg. De CCBPH (Brusselse Adviesraad voor Personen met een Handicap) spreekt zich uit over alle kwesties die verband houden met personen met een handicap en waarvoor de Cocof (Franse Gemeenschapscommissie) bevoegd is. Zijn advies is vereist voor ontwerpen van decreten en hun uitvoeringsbesluiten. De Raad gaf bijvoorbeeld de aanbeveling om nieuwe aanwervingspremies in te voeren om de integratie van personen met een handicap op de arbeidsmarkt te bevorderen.
9
DE WITTE STOK
Die premie wordt toegekend aan ondernemingen die personen met een handicap in dienst nemen voor korte duur. De maatregel is onder meer bestemd voor uitzendbedrijven. Vroeger kwamen die niet in aanmerking voor bepaalde premies van de Cocof, wat een rem vormde op de aanwerving van personen met een handicap. Er bestaat ook een Observatorium voor de opvang en begeleiding van personen met een handicap, waaraan de Brailleliga actief meewerkt. Dat Observatorium maakt een inventaris op van het gehandicaptenbeleid en van alle informatie in het domein, voert studies uit, analyseert de behoeften van personen met een handicap in Brussel en formuleert aanbevelingen voor de politieke verantwoordelijken. Wanneer PHARE (Personne Handicapée Autonomie Recherchée), het Brusselse Hulpfonds voor Personen met een Handicap, een aanvraag voor materiële steun verwerpt, kan de persoon in kwestie beroep aantekenen bij de Arbeidsrechtbank of bij de Herbeoordelingscommissie. In die commissie zetelen 6 organisaties, waaronder de Brailleliga. Deze Commissie kan dan aan PHARE vragen om het dossier te herzien.
In Vlaanderen. De situatie in Vlaanderen verschilt zeer sterk van die in de andere gewesten. Zo is er in Vlaanderen al lang geen adviesraad meer voor personen met een handicap. Enkele organisaties proberen opnieuw een raadgevende instantie op te richten, tot nog toe zonder veel succes bij de betrokken bevoegde ministers. Het kan echter niet zijn dat er in Vlaanderen geen overkoepelende adviesraad is die inspraak heeft op het beleid. Vandaar dat vele gebruikersorganisaties zich georganiseerd hebben in een open forum in verband met deze Vlaamse Hoge Raad voor personen met een handicap. De Brailleliga participeert aan deze gesprekken. Het is dus in hoofdzaak via het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap) dat in Vlaanderen het beleid in verband met participatie en integratie van personen met een handicap in al zijn aspecten gevoerd wordt. 10
DE WITTE STOK
Het beleid in Vlaanderen inzake gelijke kansen en anti-discriminatie integreert meer en meer het begrip handicap. In dit kader werd de Brailleliga al verschillende malen gesolliciteerd om haar mening en advies te geven rond allerlei maatschappelijke problemen die gelinkt zijn aan de handicap in het algemeen of bijvoorbeeld rond ouderen die na hun 65ste met een handicap geconfronteerd worden in het bijzonder.
In Wallonië. Het is de CWPH (Commission wallonne des personnes handicapées - Waalse Commissie voor Personen met een Handicap), waarvan de Brailleliga lid is, die adviezen verstrekt over materies die onder het gehandicaptenbeleid vallen in het Waalse Gewest. De Commissie formuleerde onder meer adviezen inzake assistentiehonden, de behoeften van 65-plussers met een handicap en de uitvoering van het VN-Verdrag in het Waalse Gewest. Onze organisatie zetelt als plaatsvervangend lid in het Beheerscomité van het AWIPH (Agence Wallonne pour l’Intégration des Personnes Handicapées), dat het Waalse beleid voor de integratie van personen met een handicap in goede banen moet leiden. We pleitten er onder meer voor de ondersteuning en ontwikkeling van de sector “hulp in de dagelijkse leefomgeving”, en meer bepaald voor de oprichting van begeleidingsdiensten, die een belangrijke bijdrage leveren aan de autonomie van personen met een handicap. Binnen het AWIPH bestaat er een lijst van individuele hulpmiddelen, telkens met het overeenkomstige maximumbedrag. Als een bepaald hulpmiddel niet in de lijst staat – bv. de Daisy-speler, op het ogenblik dat dit toestel op de markt kwam –, kan het voorgelegd worden aan de Adviesraad voor Indivi11
DE WITTE STOK
duele Integratiehulpverlening, die advies uitbrengt aan het Beheerscomité van het AWIPH. Dat Comité kan dan op basis van het advies beslissen om het hulpmiddel in kwestie in de lijst op te nemen.
Op gemeentelijk vlak. In de meeste steden waar de Brailleliga actief is, heeft onze organisatie zitting in de Gemeentelijke Adviesraad voor Personen met een Handicap (GAPH). De gemeente is namelijk het bevoegdheidsniveau dat het dichtst bij de burger staat en houdt zich bezig met tal van thema’s die rechtstreeks verband houden met het dagelijkse leven van personen met een handicap. Tot zover dit niet-volledige overzicht van de activiteiten van de Brailleliga ter verdediging van de belangen van personen met een visuele handicap!
12
DE WITTE STOK
ONZE VRIJWILLIGERS IN DE kIJKER ! 2011 werd uitgeroepen tot “Europees Jaar van de Vrijwilliger”. Een heel jaar dus om tal van activiteiten in de kijker te plaatsen die vaak onopvallend, maar toch essentieel zijn om organisaties te laten voortbestaan. Wat betekent dat Jaar voor de Brailleliga? We vroegen het aan Gaby Goovaerts, verantwoordelijke voor het Vrijwilligerswerk.
Wat verwacht men van het “Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk”? Het is in de eerste plaats de bedoeling de vrijwilligers in de bloemetjes te zetten voor hun inzet. Maar ook om vrijwilligerswerk aan te moedigen door in alle EU-lidstaten gunstige voorwaarden te scheppen. Tot voor kort werden vrijwilligers vaak beschouwd als “werkafpakkers”, terwijl veel verenigingen net opgericht werden door vrijwilligers en pas hun eerste werknemers konden aanwerven toen ze voldoende gegroeid waren. Vrijwilligers pikken helemaal geen jobs in. Integendeel, ze helpen er te creëren, en vooral bestaande activiteiten te handhaven en verder te ontwikkelen.
Hoeveel vrijwilligers telt de Brailleliga en wat doen ze? De Brailleliga kan rekenen op de steun van 400 vrijwilligers, 2/3 vrouwen en 1/3 mannen. De meeste zijn tussen 45 en 68 jaar en met pensioen of brugpensioen. Toch krijgen we ook steeds meer jongere kandidaten, vooral veertigers, die deeltijds werken of zelfs voltijds, in een ploegensysteem bijvoorbeeld. De tijd die onze vrijwilligers in totaal vrijmaken, komt overeen met het werk van 11 voltijdse werknemers. Daarmee zijn ze goed voor ongeveer 10 % van onze werking. Hun taken zijn bijzonder gevarieerd: het begeleiden van de Brailleclubs, meewerken aan culturele activiteiten en uitstappen, stands 13
DE WITTE STOK
bemannen op beurzen en salons, rondleidingen geven in de Brailleliga, animatiesessies geven in scholen, wenskaarten verkopen, en uiteraard ook een belangrijke administratieve ondersteuning bieden !
Een kostbare administratieve hulp.
Wat zoeken vrijwilligers die bij u terechtkomen, en voldoet hun motivatie aan uw verwachtingen? Vrijwilligers zijn op zoek naar nieuwe ervaringen en sociale contacten, ze willen actief blijven, zich nuttig maken en aan zelfontplooiing doen. Meestal vindt elke kandidaat-vrijwilliger wel zijn of haar gading in ons divers activiteitenaanbod.
Wat zijn de belangrijkste kwaliteiten voor een vrijwilliger? Vooral: gemotiveerd zijn, tijd willen uittrekken, zijn of haar competenties willen delen en uiteraard ook achter de doelstellingen van onze organisatie staan. Betrouwbaarheid en een goed humeur zijn extra troeven!
Welke initiatieven zal de Brailleliga nemen in het kader van het Europese Jaar van het Vrijwilligerswerk? We plaatsen onze vrijwilligers in de kijker door elke maand een portret van een vrijwilliger te schetsen op onze website, maar ook in De Witte Stok (zie p. 16), in de pers, enz. In september organiseren we een grote feestelijke dag om al de vrijwilli14
DE WITTE STOK
gers van de Brailleliga te bedanken. Tot slot koesteren we nog een grootse ambitie voor dit jaar: 100 nieuwe vrijwilligers aanwerven! Onze organisatie wil haar activiteiten uitbreiden en zoekt nog extra hulp in bepaalde domeinen, zowel in Brussel als in de verschillende regio’s van het land: een stand van de Brailleliga bemannen tijdens lokale evenementen (beurzen, salons, feesten), rondleidingen geven in Brussel, in heel het land animatiesessies geven in scholen, Brailleclubs begeleiden en animeren in de lokale vestigingen, administratief werk doen in Brussel, … Ik nodig dan ook al onze lezers uit om erover te praten in hun omgeving. Iedereen die af en toe een paar uur wil uittrekken voor de Brailleliga en Bezoekers van een stand luiste- zijn/haar talenten met ons wil delen, kan gerust contact ren geïnteresseerd naar de vrij- met ons opnemen. We zullen hen met open armen williger. ontvangen!
Wilt u hier nog iets aan toevoegen? Onze 400 vrijwilligers zorgen ervoor dat tal van activiteiten mogelijk zijn, ik wil dan ook nog één woord toevoegen:
Brailleclub
Bedankt! 15
Une aide administrative précieuse
DE WITTE STOK
Blinde auteur Ugo Janssen, ereburger Vielsalm. “Ugo Janssens, citoyen d’honneur” (Ugo Janssens, ereburger): één van de krantenkoppen in L’Avenir Luxembourg op 3 februari 2011. In 2010 werd diezelfde Ugo Janssens ook bedacht met de Lion-Francoutprijs. Deze prijs wordt jaarlijks toegekend aan iemand die door zijn moed en activiteiten de bezwaren van zijn handicap te boven komt en zich aldus voor de maatschappij verdienstelijk maakt. Ugo Janssens is ook voor de Brailleliga geen onbekende. In 1999 werkte hij volledig vrijwillig mee aan het maken van een twintig minuten durende videofilm “Een dag zoals alle anderen”. Deze documentaire wordt vandaag nog steeds gebruikt als inleiding bij de geleide bezoeken van de Brailleliga. Ugo toont er hoe hij zich van bij het opstaan tot het slapengaan uit de slag trekt: boodschappen doen in de supermarkt, de kinderen naar school brengen, eten klaarmaken,.... Als Ugo vandaag terugdenkt aan het maken van deze film, is hij nog steeds onder de indruk van de samenwerking met de cineast. Het doet hem ook terugdenken aan de jeugdjaren van zijn kinderen Hagen en Eline, die ook een rol speelden in het filmpje. Zijn voornaamste motivatie om hieraan mee te werken: ziende personen tonen dat de visuele handicap wel een ernstige handicap is, maar dat men ondanks die handicap toch een grote mate van zelfstandigheid kan bereiken. Ugo Janssens is geboren in 1947 in het Antwerpse Kapellen, naar eigen zeg16
DE WITTE STOK
gen per toeval omdat het “moederhuis” van Brasschaat volzet was. Ondertussen woont hij echter al vele jaren in de Waalse Ardennen, aanvankelijk in Jevigné-Lierneux en sedert 1998 in Grand-Halleux (Vielsalm). In de jaren ‘70 krijgt hij oogproblemen en vanaf 1983 is hij volledig blind. Hugo werkte jarenlang als commercieel en marketingdirecteur voor diverse binnen- en buitenlandse bedrijven. Daarnaast heeft hij altijd een grote interesse gehad voor alles wat met sport te maken heeft. Naast het organiseren van de Wereldbeker Driebanden, versloeg hij ook heelwat voetbal- en wielerwedstrijden. Schrijven zat Ugo duidelijk in het bloed en hij begon ook gedichten te schrijven en historische bijdrages voor week- en maandbladen. Het publiceren van een eerste boek bleef dan ook niet uit en in 1989 verschijnt zijn eerste dichtbundel “Myriam”. Nadien is Ugo eigenlijk niet meer gestopt met schrijven en zijn er nog heelwat boeken gevolgd. Zijn non-fictieboek “Historische gids voor België” is de start van een lange reeks. Later volgen in hetzelfde genre nog “De Oude Belgen”, ”Ces Belges, les plus braves”, “De heidenen” en “Vrouwen, van godin tot slavin”. Het bijzondere aan deze werken is dat ze gebruikt worden als studiemateriaal voor academici in tal van universiteiten in binnen- en buitenland maar ook voor het grote publiek heel vlot leesbaar zijn. Dat Ugo ook als romanschrijver zijn sporen meer dan verdiend heeft, bewijst volgende uitspraak van minister van Staat Mark Eyskens, nadat deze het eerste deel van de trilogie Het oculatum, “De vrouw met de luifelhoed” gelezen had: “Een boek dat je opent als een fles oude wijn en waarvan de geur je benevelt en de inhoud je fascineert.” Op dinsdag 22 februari 2011 werd het tweede deel van deze trilogie “De zon komt op in het westen” aan pers en publiek voorgesteld in het Stadhuis van Antwerpen op het Schoonverdiep (Leyszaal). Wij vroegen Ugo of hij nog speciale toekomstplannen heeft? “Schrijven tot mijn laatste zucht! Ik wil het record breken van schrijvers als Tindemans (86 jaar) en Aster Berkhof (91 jaar).” Veel schrijfplezier, Ugo en van harte gefeliciteerd met je onderscheidingen! 17
DE WITTE STOK
DE BRAILLELIGA IN ACTIE. Wij zullen er zijn ! Haspengouw stapt door, Borgloon.
6 studenten lichamelijke opvoeding – bewegingsrecreatie van de KHLim organiseren, in samenwerking met de
Bloesemring, op vrijdag 15 april “Haspengouw stapt door”. De volledige opbrengst
van dit wandel- en mountainbike evenement wordt aan de Brailleliga geschonken.
Jong en oud kan er gaan genieten van een
avondwandeling tussen de boomgaarden in volle bloei. De pracht van de bloesems zal bovendien extra in de kijker gezet worden door verschillende manieren van belichting. Sportievelingen kunnen kiezen voor het mountainbikeparcours. Via http://haspengouwstaptdoor.blogspot.com/ kan u alles vernemen over dit iniatief.
REVA, Gent.
Van 5 tot en met 7 mei organiseert de vzw
REVA in de Flanders Expo in Gent haar
tweejaarlijkse informatiebeurs voor mensen met een beperking. Deze beurs richt
zich tot personen met een beperking, ou-
dere personen met een beperking en hun
familie maar ook naar professonials en vrijwilligers uit de zorgsector. 18
DE WITTE STOK
Naast een informatieve stand zal de Brailleliga ook meewerken aan REVAC-
TIVE. In deze stand, die opgebouwd is als een groot huis zullen tal van
comfortgevende hulpmiddelen aanwezig zijn die senioren kunnen bekijken en uittesten. Zij zullen hierbij een beroep kunnen doen op de deskundige
uitleg van ergotherapeuten. De Brailleliga zal er ook haar steentje bijdragen en er hulpmiddelen tonen die erg handig kunnen zijn voor senioren met een (beginnende) visuele handicap.
Ensemble avec les personnes extra-ordinaires, Marcinelle. Op 6 en 7 mei vindt in Marcinelle “Ensemble avec les personnes extra-ordi-
naires (Samen met unieke mensen)” plaats. Tijdens dit evenement krijgt de
Brailleliga de gelegenheid om haar diensten voor te stellen aan de talrijke bezoekers en het publiek te sensibiliseren omtrent de visuele handicap.
Place à l’emploi, Namen. Na het succes van de vorige editie zal dit jaar in Namen op 7 april de jobbeurs
“Place à l’emploi” opnieuw plaatsvinden. Het Centre de Formation Professionnelle (Centrum voor Beroepsopleiding) zal er ook aanwezig zijn.
19
DE WITTE STOK
DIABETISCHE RETINOPATHIE. Diabetische retinopathie is één van de meest voorkomende oogaandoeningen. Zolang er geen bloeding optreedt, vertoont retinopathie in de meeste gevallen geen enkel symptoon. Een lichte bloeding van het glaslichaam veroorzaakt enkele zwarte vlekken in het zicht. Daarentegen kan een ernstige bloeding het volledige wegvallen van het zicht tot gevolg hebben.
normaal zicht
en zicht na glasvochtbloeding bij proliferatieve diabetische retinopathie.
De ziekte. Diabetische retinopathie is een degeneratieve aandoening van de bloedvaten van het netvlies die voorkomt bij mensen met suikerziekte (diabetes). Een aantal factoren bevorderen het ontstaan van diabetische retinopathie en versnellen het verloop ervan: de duur van de suikerziekte, de suikerspiegel in het bloed, een onstabiele suikerziekte, hoge bloeddruk, roken enz. Diabetische retinopathie is een belangrijke oorzaak van blindheid in de geïndustrialiseerde landen. Wanneer ze echter tijdig wordt opgespoord, kan ze correct worden behandeld.
20
DE WITTE STOK
Diabetische retinopathie treedt op wanneer het teveel aan suiker in het bloed (typisch voor diabetes) schade heeft aangebracht aan de kleine bloedvaatjes die het netvlies voorzien van voedingsstoffen en zuurstof. Bij de minder gevaarlijke niet-proliferatieve retinopathie treden er alleen microaneurysma’s en kleine bloedingen op. Bij proliferatieve diabetische retinopathie zijn de bloedingen veel groter en zijn er grote delen van het netvlies ischemisch (plaatsen waar de bloedtoevoer ontoereikend is geworden). De symptomen. Aanvankelijk gaat de retinopathie meestal met geen enkel visueel symptoom gepaard. Het gezichtsverlies verloopt vaak geleidelijk en traag, maar kan brutaal worden wanneer er bloed lekt in het glasvocht bij proliferatieve diabetische retinopathie. − Verminderde gezichtsscherpte − Minder goede detailwaarneming − Wazig zicht − Zwarte vlekjes of lichtpuntjes in het gezichtsveld. 21
DE WITTE STOK
De behandeling. De behandeling van diabetische retinopathie vergt nauw overleg tussen de oogarts, de diabetoloog en de huisarts. Een tijdig opgespoorde ziekte kan doeltreffend worden behandeld. Zodra de beginnende diabetische letsels ontdekt zijn, moet de arts ze stabiliseren. De techniek die hij hiervoor gebruikt is fotocoagulatie1. Met die techniek worden de ischemische gebieden van het netvlies behandeld waardoor de abnormale bloedvaten verdwijnen. Een laserbehandeling is erg doeltreffend, maar bij bepaalde mensen kan ze tot een verminderd perifeer zicht en nachtzicht leiden. Bij een proliferatieve diabetische retionpathie met bloedingen in het glasvocht zal de arts een vitrectomie verkiezen. Tijdens die heelkundige ingreep wordt het glasvocht verwijderd. Na het weghalen van de bloeding uit het glasvocht wordt de ingreep afgerond met een laserbehandeling.
Voorzorgsmaatregelen: - Regelmatig een oogarts raadplegen. - De suikerspiegel en de bloeddruk laten controleren. - Veel bewegen. - Het lichaamsgewicht onder controle houden. - Stoppen met roken. - Gezond eten ****
1 - Bij fotocoagulatie produceert de laser een intense en smalle lichtbundel. Daarmee kunnen bepaalde letsels in het oog dichtgebrand worden. 22
DE WITTE STOK
BLINDE JONGEREN LATEN VOORTSTUDEREN ! De Nationale Loterij kent al sinds jaren, via organisaties als de Brailleliga, studiebeurzen toe aan studenten met een visuele handicap die hun studies willen voortzetten in het gewoon onderwijs (lager middelbaar, hoger middelbaar, niet-universitair hoger onderwijs of universitair onderwijs). De Brailleliga wilde voor het huidige schooljaar 2010-2011 eveneens haar steentje bijdragen aan dit educatieve project, en dat dankzij de steun van een “opgedragen Fonds” (zie onderstaande kadertekst), het Ouvry Fonds, genoemd naar een gulle schenker. Zo krijgt elke kandidatuur die gericht is tot de Brailleliga en financieel ondersteund wordt door de Nationale Loterij, 25 % extra steun bovenop het bedrag van de beurs die wordt toegekend door de Nationale Loterij. Tot nog toe kregen leerlingen van het lager of buitengewoon onderwijs geen financiële steun van de Nationale Loterij. De Brailleliga heeft deze lacune willen opvullen, eveneens dankzij het Ouvry Fonds, door ook financiële hulp te geven aan blinde en slechtziende leerlingen in het lager en buitengewoon onderwijs die daarom vragen. En zo kregen 146 leerlingen en studenten van 6 tot 25 jaar met een visuele handicap een financiële bijdrage voor het school- en academiejaar 2010-2011. Onderwijs is voor blinde en slechtziende jongeren ongetwijfeld nog meer dan voor andere kinderen een bewijs van maatschappelijke integratie en zelfontplooiing. Voortstuderen vergt echter zware inspanningen van hen en vereist soms duur materiaal. Vandaar dat de Brailleliga het zo belangrijk vindt om hen te steunen.
23
DE WITTE STOK
Onze Dienst begeleiding is er om hen bij te staan, maar een extra financieel steuntje in de rug werkt zeer motiverend. Dankzij het Ouvry Fonds konden we die steun aanbieden vanaf 2010-2011, maar als we deze actie willen voortzetten en versterken, moet het Fonds nog bijgespijsd worden. Vandaar onze oproep: help ons, dankzij uw giften, de financiële middelen te verzamelen om dit fonds te voeden. Het kapitaal gaat naar blinde en slechtziende studenten die in de komende jaren financiële steun vragen om te kunnen voortstuderen. Via het stortingsformulier bij dit nummer van De Witte Stok kunt ook u een gebaar stellen om jongeren met een visuele handicap aan te moedigen bij hun studies. Alvast bedankt voor uw medewerking!
Wat is een opgedragen Fonds? Een opgedragen Fonds kan worden opgericht tijdens uw leven of na uw overlijden. Het draagt uw naam of een naam van uw keuze, en dient om projecten of activiteiten te financieren die u nauw aan het hart liggen. U beslist zelf waar uw geld in het opgedragen Fonds naartoe gaat, en de Stichting Brailleliga, die het kosteloos beheert, respecteert nauwgezet uw wil. Een opgedragen Fonds creëren bij de Brailleliga is een manier om blinde en slechtziende personen te helpen, en tegelijk uw nagedachtenis in ere te houden bij de volgende generaties. Praat erover met uw notaris. De Stichting Brailleliga beheert bijvoorbeeld het “Ruthy Fonds”, dat de eerste witte stokken bekostigt die uitgedeeld worden aan personen die blind worden, het “Fonds Jules Legardien”, dat kooklessen, braillecursussen en initiatielessen voor het gebruik van de lange witte stok financiert, en ook het “Ouvry Fonds”, dat vanaf dit jaar studiebeurzen toekent aan jongeren met een visuele handicap. 24
DE WITTE STOK
FISCAAL ATTEST vanaf 40 EURO. De Federale Overheidsdienst Financiën meldt ons dat vanaf 1 januari 2011 het minimumbedrag voor het bekomen van een fiscaal attest is gewijzigd van 30 naar 40 euro. Dit wil zeggen dat, indien u uw giften wenst te kunnen aftrekken van uw belastingen, deze minimaal 40 euro dienen te bedragen per kalenderjaar. Deze verhoging van het minimumbedrag vloeit voort uit de indexering van het basisbedrag. De FOD Financiën wijst schenkers die via een doorlopende opdracht overschrijvingen doen op het volgende: indien zij in de toekomst nog wensen gebruik te maken van de fiscale aftrekbaarheid, dienen zij de nodige instructies te geven aan hun financiële instelling zodat het totale bedrag dat gedurende het kalenderjaar 2011 gestort wordt 40 euro bedraagt (of 3,34 euro per maand). In elk geval is deze wijziging pas van toepassing voor giften uitgevoerd vanaf 2011. Indien u in 2010 een bedrag heeft overgemaakt van 30 euro, dan zal u hiervan weldra een fiscaal attest ontvangen, als u het al niet gekregen heeft.
25
DE WITTE STOK
Voortaan is het Europees rekeningnummer van toepassing.
Wanneer u een gift overmaakt, gelieve dan aandachtig te zijn en volgend rekeningnummer te gebruiken:
IBAN : BE11 0000 0000 4848 BIC : BPOTBEB1 Ondanks deze door de wetgever opgelegde veranderingen, zijn wij ervan overtuigd dat, en niemand is uiteraard verplicht, wij nog lang op uw gulheid
t.o.v. blinde en slechtziende personen mogen rekenen. Vooral in moeilijke tijden zoals deze, is elke hulp, hoe miniem ook, meer dan welkom. Van harte bedankt voor uw steun.
ERRATUM :
In het vorige nummer van De Witte Stok is er jammer genoeg een foutje geslopen in het begin van de vermelde IBAN-code (BE10 in plaats van
het correcte BE11). Onze welgemeende excuses aan iedereen die met deze verkeerde IBAN-code heeft geprobeerd een overschrijving te doen!
Zoals hierboven al vermeld, is het rekeningnummer voor de giften het volgende:
IBAN : BE11 0000 0000 4848 BIC : BPOTBEB1
***** 26
DE WITTE STOK
MET PIJN IN HET HART. Eerbetoon aan Paul van der Vaeren. De heer Paul van der Vaeren, bestuurder en erepenningmeester, werd in juni 1980 lid van de Raad van Bestuur van de Brailleliga. Hij was altijd bereid om zijn uitgebreid adressenboek open te slaan en zijn talrijke vrienden en kennissen om concrete en doeltreffende hulp te vragen. Die adressengids was dan ook een heuse schatkamer waaruit hij graag putte, om deuren voor ons te openen of een ontmoeting te vergemakkelijken met een bedrijfsleider, een topambtenaar of een vriend die ons raad kon geven bij een moeilijke keuze of in een complexe situatie. Overtuigd als hij was van het nut van de Brailleliga en van haar belangrijke rol in de huidige wereld, had hij het talent om zijn kennissenkring vooraf even te bellen – maar altijd in alle discretie – om de zaak van de Brailleliga te bepleiten. Op die manier kregen we gemakkelijker een onderhoud dat, dankzij zijn persoonlijke inbreng, al heel snel vriendschappelijk werd en altijd constructief was. Aan hem danken we ook de oprichting van het Directiecomité, waaraan hij zijn indrukwekkende industriële expertise en zijn knowhow inzake bedrijfsbeheer verleende. Dat comité komt sinds het begin van de jaren 80 om de twee weken samen om de algemene situatie van de organisatie te analyseren en na te gaan of haar doelstellingen ten gunste van blinde en slechtziende personen nog altijd actueel zijn en verwezenlijkt worden. Voor zijn inzet voor personen met een visuele handicap bedacht onze vereniging hem destijds met de eretitel ‘Groot Dignitaris in de orde van Louis Braille’. Dankzij onze goede verstandhouding en onze gemeenschappelijke 27
DE WITTE STOK
bekommernis voor het welzijn van slechtziende personen, leerden we elkaar beter kennen en waarderen. Helaas werden zijn gehoorproblemen, die hem al een tijdlang last berokkenden en enigszins kwelden, steeds erger, waardoor hij zich uiteindelijk verplicht zag om op rust te gaan en een geïsoleerd leven te leiden. Tegen wil en dank, en o zo onrechtvaardig in het licht van zijn tomeloze inzet. Bedankt mijnheer van der Vaeren, voor deze 30 jaar aan onze zijde, maar ook voor uw onvoorwaardelijke steun, zelfs in moeilijke situaties. Pierre-B. Bareel, directeur.
Alberte Lemaire-Cornelis is niet meer. Alberte Lemaire-Cornelis was een blinde maatschappelijk werkster op rust die gedurende haar lange carrière tal van mensen die hun gezichtsvermogen kwijtraakten, heeft geholpen en opgemonterd. Ze deed hen niet alleen weer zin krijgen in het leven, maar ook hun evenwicht terugvinden in het gezin, hun zelfredzaamheid en in veel gevallen ook een verrijkend beroepsleven. Ze werkte zeer actief mee aan de culturele activiteiten die de Brailleliga organiseert in “Le Fanal” in Elsene. Elke deelnemer verwelkomde ze met een persoonlijk en attent woordje, en dat maakte van haar een grote dame die bij iedereen het grootste respect genoot. Bovendien was ze een belangrijke figuur binnen de Brailleliga. Gewapend met haar altijd even correcte, vakkundig gedoseerde en af en toe wat plagerige openhartigheid, stippelde ze mee de weg uit die de Brailleliga moest volgen om haar taak – hulp aan blinde en slechtziende personen – met succes te vervullen.
28
DE WITTE STOK
IN MEMORIAM. • Ter nagedachtenis van mevrouw Eva Prevot, die onlangs overleed, vroeg haar familie aan diegenen die dat wensten om een gift te doen voor de Brailleliga. Dank aan iedereen die daarop is ingegaan. Volgens de wens van de overledene gaat het gestorte geld naar ons fonds voor de training van geleidehonden. • Ter nagedachtenis van mevrouw Dujacquier kregen we eveneens een gift voor het africhten van geleidehonden. Met dank aan de gulle schenker. • Naar aanleiding van het overlijden van mevrouw Germaine Deglume begin januari, stelden haar nabestaanden aan al diegenen die dat wensten, voor om hun medeleven te betuigen door een gift te doen ten bate van de Brailleliga. Verschillende personen gingen daarop in. Dankzij hun gulheid kunnen we een uitstap voor blinden of slechtzienden bekostigen. • De familie van mevrouw Elise Liekendael, die begin februari overleed, vroeg aan diegenen die haar nagedachtenis wilden eren, om een gift te doen aan de Brailleliga – die haar altijd erg heeft geholpen – in plaats van bloemen te schenken. We zijn de gulle schenkers erg dankbaar, want met de opbrengst kunnen we een audioboek opnemen. • Felix Van Rossom, de dierbare vader van Linda Van Rossom, medewerkster van de Bibliotheek van de Brailleliga, overleed begin dit jaar. Als eerbetoon deed de familie een schenking voor het welzijn van blinde en slechziende personen. Ons oprecht medeleven gaat uit naar Linda en haar familie. Ook van harte bedankt voor dit grootmoedige gebaar dat bijdraagt aan de financiering van de zelfstandigheidsstage die onze vereniging organiseert aan de Belgische kust voor blinde en slechtziende kinderen van 6 tot 11 jaar in het begin van de zomer. 29
DE WITTE STOK
DANKWOORD. Elk jaar organiseert de Brailleliga een grootschalige campagne om het publiek te sensibiliseren over de problematiek van de visuele handicap. Zo vestigden we in september 2010 de aandacht op de positieve effecten van een gezonde en evenwichtige voeding om zo lang mogelijk goed te kunnen blijven zien. Om die boodschap op grote schaal te verspreiden, organiseerden we een affichecampagne op de parCharles Estivant (links) en P.B. kings van winkelcentra in de verschillende regio’s Bareel (rechts) voor de affiche. van het land en in de Brusselse metro. De affiches verwezen naar de klassieke oogtests bij de oogarts, maar er stonden groenten en fruit op afgebeeld met het label ‘goed voor de ogen’. Clear Channel, beheerder van het affichagenetwerk, organiseerde een wedstrijd bij zijn adverteerders, en de campagne van de Brailleliga kaapte de eerste prijs weg. De heer Estivant van Clear Channel overhandigde een reischeque van Thomas Cook ter waarde van 1.500 euro aan de Brailleliga. Met grote dank aan Clear Channel!
*****
Martine Daems overhandigt, na het breken van het record, een mooie cheque aan Muriel Lefèvre van de Brailleliga. 30
Al gehoord van spinning? Een zaalsport die beoefend wordt in groep, waarbij de deelnemers op hometrainers zitten en de instructies uitvoeren van een trainer, en dat alles begeleid door ritmische muziek. Op 27 februari organiseerde de fitnessclub van Olen een spinningmarathon. Principe: 24 uur aan één stuk spinningtraining geven en op die manier het record breken. De deelnemers betaalden 10 euro per uur spinning, en in de bar waren
DE WITTE STOK
gedurende het hele evenement dranken en snacks te verkrijgen. Op voorstel van Nico Matthys, een blind jong lid van de fitnessclub van Olen en heel geliefd in zijn gemeente, werd de Brailleliga uitverkoren als begunstigde van de unieke spinningmarathon en kreeg ze de mooie som van 3.000 euro overhandigd! Deze gift gaat naar de financiering van de activiteiten die de Brailleliga op touw zet voor de zelfredzaamheid en de integratie van blinde en slechtziende kinderen. Hartelijk dank aan Martine Daems, spinningtrainster, en aan de leden van het organisatiecomité: Kris Renders, Paul Dierckx, Nico Matthys, Dag Pas en Alfons Daems. De Brailleliga is hen zeer dankbaar voor dit gulle, sportieve initiatief !
De deelnemers aan de spinning.
31
DE WITTE STOK
ONDER ONS
ONDER ONS
Nummer 1 / 2011
januari — februari — maart
PRIJS LION-FRANCOUT 2011.
Jaarlijks reikt de Stichting Lion-Francout een prijs van 25.000 euro uit aan een blinde persoon die door zijn moed en activiteiten de bezwaren van zijn handicap te boven komt en zich aldus voor de maatschappij verdienstelijk maakt. Als kandidaat mogen zich voordragen: alle 100 % blinde personen, zonder onderscheid van ras, geslacht of politieke overtuiging, die sedert ten minste 10 jaar vast in België wonen en sedert minstens 5 jaar de Belgische nationaliteit bezitten. De kandidaturen mogen ook worden ingediend door derden. Om uw kandidatuur te stellen, volstaat het een brief te sturen naar de Prijs Lion-Francout, samen met volgende documenten: • een recent officieel getuigschrift van zedelijk gedrag; • een fotokopie van de identiteitskaart; • een geneeskundig attest betreffende de oogaandoening; • diverse stukken met nauwkeurige aanduidingen betreffende de activiteit van de kandidaat; • alle andere stukken die de kandidaat gunstig acht voor zijn kandidatuur. 1
ONDER ONS
De kandidaturen dienen vóór 1 mei 2011 toe te komen bij: Lion-Francout Prijs c/o de Heer J.M. Piret. Tortelduivenlaan 9. 1150 Brussel.
ONDER ONS
Deze folder is enkel in elektronische versie beschikbaar op het internet via volgende link: http://economie.fgov.be/nl/ binaries/folder_recht_op_het_sociaal_tarief_tcm325108244.pdf Indien u een kopie van deze folder wenst, aarzel dan niet om uw maatschappelijk assistente te contacteren.
Geldautomaten met stembegeleiding. NIEUWS VAN DE SOCIALE DIENST.
Info over het gas- en elektriciteitstarief. De FOD Economie heeft op zijn website een informatiefolder aangaande het sociale tarief voor aardgas en/of elektriciteit geplaatst. De folder werd opgesteld in samenwerking met verschillende sociale instellingen en energieleveranciers met als doel een begrijpbaar antwoord te bieden op de verschillende vragen die zich stellen. De folder legt uit: • wat het sociaal tarief inhoudt; • wie er voor in aanmerking komt; • wat je moet doen om het te bekomen; • hoe de automatische toepassing werkt en de ver schillende mogelijkheden die zich hierbij kunnen voor doen. 2
Naast de mogelijkheid om de rekeninguittreksels in braille te bekomen, de aangepaste kaartlezers voor blinde en slechtziende personen en een PC Banking die erg nauw aansluit bij de criteria van « Any Surfer » lanceert BNP Paribas Fortis de eerste geldautomaten met stembegeleiding. Deze toestellen zijn speciaal aangepast voor klanten met een leeshandicap voor wie de toestellen met aanraakschermen niet geschikt zijn. Je herkent de toestellen die met deze techniek uitgerust zijn aan de braillesticker. De gebruiker dient enkel zijn eigen hoofdtelefoon te voorzien. Daarna zal de stemcomputer hem of haar begeleiden in de verschillende etappes. De stembegeleiding duidt onder andere aan waar de gleuf voor de bankkaart zich bevindt of waar de biljetten kunnen uitgenomen worden. Om de veiligheid van de gebruiker te verzekeren, is er tijdens de hele transactie op het scherm niets te zien. Sedert half december 2010 zijn er al een tiental automaten met deze techniek uitgerust. In Brussel vindt u deze automaten in het Noord, Centraal en Zuidstation. Verder zijn er ook 3
ONDER ONS
ONDER ONS
automaten in het station Antwerpen-Berchem, Gent-Sint Pieters en in het kantoor Kessel-Lo centrum. Indien de testfase goed verloopt, zal dit aantal in de loop van 2011 uitgebreid worden tot 600 automaten. Vanaf april 2011 zullen ook klanten van andere banken van deze nieuwe techniek gebruik kunnen maken.
van de ploegen en achtergrondinformatie over de spelers. Een aantal Nederlandstalige films zijn op DVD verkrijgbaar met audiodescriptie.
Audiodescriptie.
Elke persoon met een handicap kan voortaan dienstencheques gebruiken voor vervoer, ook zonder aangepast voertuig, wat vroeger een voorwaarde was.
Audiodescriptie (of audiobeschrijving) is een techniek waarbij een verteller, tussen de dialogen en achtergrondgeluiden door, extra informatie geeft over een film, tv-programma, theaterstuk, of zelfs een muziekfestival of voetbalwedstrijd. Deze informatie beschrijft wat er allemaal te zien is zodat ook blinden en slechtzienden het programma of evenement kunnen volgen. Er zijn twee vormen van beschrijving, voorbereide beschrijvingen en live beschrijvingen. Bij een voorbereide beschrijving maakt de audiobeschrijver een script dat later wordt ingelezen in de geluidsstudio. Vaak is de inlezer niet dezelfde persoon als degene die het script schrijft.
Informatie dienstencheques.
Om in aanmerking te komen moet men ofwel ingeschreven zijn in het VAPH, ofwel een tegemoetkoming genieten van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid, of erkend zijn voor minimaal 7 punten op de schaal van zelfredzaamheid, of genieten van een verhoogde kinderbijslag. Voor meer informatie over de mogelijkheden, dient u contact op te nemen met uw dienstenchequebedrijf.
RailTime by Phone: reisinformatie op het gepaste moment.
Bij livebeschrijvingen is de audiobeschrijver aanwezig tijdens het evenement en geeft hij rechtstreeks commentaar. Hoewel de beschrijving op zich live is, wordt deze beschrijving vaak voorbereid door het bijwonen van repitities of het doornemen van het scenario.
Door de stijgende vraag van de reizigers om directe en gemakkelijk toegankelijke informatie, heeft Infrabel onlangs de applicatie RailTime by Phone gelanceerd. Dankzij deze nieuwe toepassing kunnen reizigers nu met hun telefoon of GSM de actuele dienstregeling opvragen.
Bij een voetbalwedstrijd krijgen de beschrijvers dezelfde informatie als de wedstrijdverslaggevers zoals de samenstelling
RailTime by Phone werkt volgens twee methodes: via spraakherkenning of het gebruik van het numerieke toetsen-
4
5
ONDER ONS
ONDER ONS
bord. Men kan dus een opzoeking doen door de selectiecriteria in te spreken of door ze via de toetsen van de telefoon in te geven. Via het nummer: 02 432 00 00 kunnen reizigers opzoekingen doen per station, per treinnummer of een overzicht krijgen van de storingen op het netwerk. RailTime by Phone geeft de drie resultaten die het dichtst aanleunen bij het beltijdstip en geeft ook actuele informatie over het vertrekuur, de vertragingen, het spoornummer etc. Hiermee kan men zich dus ook informeren over de eventuele spoorwijzigingen. RailTime by Phone kan gebruikt worden op elke type telefoon en is beschikbaar in het Nederlands en het Frans, tegen de prijs van een oproep binnen het nationaal tarief. Voor meer informatie, kan u de website www.railtime.be raadplegen of bellen naar het nummer 02 432 00 00.
De dienstregeling van de trein op je GSM?
Indien u dit wenst, stuur dan gewoon een sms naar het nummer 2828 en u ontvangt de drie snelste reisvoorstellen om uw bestemming te bereiken. Deze informatie wordt aangevuld met realtime reisinformatie. SMS 2828 geeft u informatie over de vertrekuren van de treinen in de zeer nabije toekomst (max. 24u later). 6
Kostprijs: 0,60 euro voor de inschrijving en 0,15 euro voor elke verstuurde of ontvangen sms. Indien uw GSM of smartphone uitgerust is met een Internet-aansluiting, kan u gewoon surfen naar m.nmbs.be om de realtime informatie, de dienstregelingen, etc. te raadplegen. Voor meer informatie over deze diensten, surft u naar de website www.b-rail.be of neemt u contact op met een medewerker van NMBS Mobility in het station of via het informatienummer 02 528 28 28 (dagelijks van 7u tot 21u30).
Medische expertise: verduidelijking. De FOD Sociale zekerheid wenst een belangrijk punt in verband met de medische expertise te verduidelijken. Ze herinneren er ons aan dat u zich tijdens de evaluatie mag laten begeleiden door een vertrouwenspersoon (een naaste, een vriend, een maatschappelijk assistent, uw huisarts, …). Naast deze vertrouwenspersoon mag u ook vergezeld worden door: • een tolk, indien geen van de drie landstalen uw moedertaal is (Nederlands, Frans of Duits); • een tolk Vlaamse Gebarentaal indien u doof of slechthorend bent; • een geleidehond, indien u blind of slechtziend bent. De persoon die u begeleidt: • mag aanwezig zijn tijdens het gesprek met de arts (de arts zal in eerste instantie met u spreken en niet met uw begeleider); 7
ONDER ONS
• mag ook bij u blijven tijdens de evaluatie van uw handicap (de arts kan, om uw intimiteit te garanderen, misschien voorstellen dat hij of zij weggaat. Indien u echter wenst dat de begeleider aanwezig blijft, moet u dat duidelijk tegen de arts zeggen en zal deze uw keuze respecteren).
Indien u begeleid wordt door een geleidehond, mag deze de ganse tijd bij u blijven.
Nieuw adres VAPH Vlaams-Brabant. De Provinciale Afdeling Vlaams-Brabant van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap is onlangs verhuisd naar het Vlaams Administratief Centrum aan het station van Leuven. Dit is het nieuwe adres: VAPH - Provinciale afdeling Vlaams-Brabant Vlaams Administratief Centrum Diestsepoort 6/57 3000 Leuven
ONDER ONS
Twin Travel, een vakantie-aanbod voor blinde en slechtziende personen. Twin Travel is een non-profit organisatie in Nederland die vakanties organiseert voor blinde en slechtziende personen. Tijdens deze vakanties zorgt Twin Travel voor voldoende begeleiders, maar de deelnemers kunnen ook een eigen begeleider meenemen. Jaarlijks worden ongeveer 60 dagen, weekends en vakanties door Twin Travel georganiseerd. Het programma van Twin Travel verschijnt drie maal per jaar op Daisyformaat. U kan het programma ook aanvragen via het telefoonnummer 06-57631666 in Nederland of via mail naar:
[email protected]. Indien u een begeleider wenst, dient u rekening te houden met een meerkost van 75 % voor uw begeleider en de organisatiekosten.
Het telefoonnummer en het e-mailadres zijn ongewijzigd gebleven: Tel: 016 31 12 11 Email:
[email protected]
8
9
ONDER ONS
ONDER ONS
NIEUWS VAN DE DIENST VRIJETIJDSBESTEDINGEN.
Culturele uitstappen april – mei – juni 2011.
Om onze verzekering in orde te maken, dienen wij door te geven wie een leeftijd heeft van 80 jaar en ouder. Indien dit het geval is, gelieve dan uw leeftijd of die van uw begeleider te vermelden bij de inschrijving. Alle aangesloten leden zullen persoonlijk nog een uitnodiging ontvangen voor de culturele uitstap van hun regio, met daarin alle praktische informatie. MEI.
Indien u wenst deel te nemen aan de culturele uitstap van uw regio, dient u contact op te nemen met de receptie van de Brailleliga. Dit kan enkel telefonisch op het nummer 02 533 32 11. Onze receptionisten zullen met veel plezier uw naam en die van uw begeleider noteren. Door middel van uw overschrijving maakt u vervolgens uw inschrijving definitief. De financiële bijdrage is 15 euro per persoon.
Oostende : • 10 mei : Culturele uitstap naar Dinant - inschrijven vóór dinsdag 26 april.
Indien u wegens onvoorziene omstandigheden niet aanwezig kunt zijn op een uitstap, gelieve dit dan zo spoedig mogelijk te laten weten zodat onnodige kosten kunnen uitgespaard worden. Indien u minder dan 3 dagen voor de uitstap pas annuleert, kunnen wij uw inschrijvingsgeld helaas niet meer terugbetalen.
Hasselt : • 27 mei : Culturele uitstap naar ‘s Hertogenbosch.
In het belang van de groep achten wij het raadzaam u te laten vergezellen door uw persoonlijke ziende begeleider. Heeft u niemand die zich kan vrijmaken, dan kunnen wij een vrijwilliger aanspreken. Laat dit dan tijdig weten.
JUNI.
10
Antwerpen : • 13 mei : Culturele uitstap naar Rotterdam - inschrijven vóór dinsdag 26 april.
Kortrijk : • 27 mei : Culturele uitstap naar Rotterdam.
Gent : • 9 juni : Culturele uitstap naar Amsterdam - inschrijven vóór maandag 23 mei. 11
ONDER ONS
ONDER ONS
Brussel : • 10 juni : Culturele uitstap naar Amsterdam.
verleiden tijdens een uurtje winkelen of laten we luiheid de overhand nemen en nemen we plaats op één van de vele terrasjes.
Een woordje uitleg over de uitstappen.
• Culturele uitstap naar Amsterdam (voor regio’s Gent en Brussel).
• Culturele uitstap naar Dinant (voor regio Oostende).
We beginnen deze uitstap sportief en gaan een tochtje maken met een railbike langs de beeldschone vallei van de Molignée. Daarna maken we een overtochtje per boot naar het eiland Yvoir voor een gezellige barbecue. Nadien brengen we bezoek aan een slakkenkwekerij.
• Culturele uitstap naar Rotterdam (voor regio’s Antwer pen en Kortrijk).
We bezoeken er het Maritiem Museum en het 19de eeuwse oorlogschip “De Buffel” en krijgen zo een beeld van de beschikbare ruimte die er op een schip is. Met de Splashbus maken we een bijzondere rondrit over land en water! Na dit avontuur is er ook nog tijd voorzien om te winkelen of een gezellig terrasje te doen.
• Culturele uitstap naar ‘s Hertogenbosch (voor regio Hasselt). We beleven een 7-hoofdzondendag! Eerst maken we een rondvaart met het Jeronimus Boschschip en genieten on dertussen van een heerlijke maaltijd. Vervolgens ontdekken we al wandelend Den Bosch en biechten we onze zonden op in de Sint-Jan. Als afsluiter laten we ons door hebzucht 12
We brengen een bezoek aan het bekende jenevermuseum The House of Bols met als afsluiter een lekker aperitiefje, speciaal voor ons gemaakt! In de namiddag krijgen we een rondleiding in Oud Amsterdam met natuurlijk de bijhorende geheimen van de walletjes in de Rosse Buurt. Om van dit alles te bekomen, is er ook een uurtje vrije tijd voorzien om een terrasje te doen of wat typische Hollandse souvenirs te kopen.
Nieuwe tentoonstelling Jubelparkmuseum - Museum voor blinden vanaf 18 maart 2011. In het Jubelparkmuseum in Brussel bevindt zich het “Museum voor Blinden”, een ruimte waar tentoonstellingen worden georganiseerd speciaal voor personen met een visuele beperking. Vanaf 18 maart 2011 loopt er een nieuwe tentoonstelling gewijd aan de rijkdom en de symboliek van lichaamsversieringen van verschillende volkeren, genaamd “Het versierde lichaam - Sieraden uit niet-Europese culturen”. Voor de samenstelling van deze tentoonstelling werd geput uit de rijke verzameling van het Jubelparkmuseum. Los van de culturele betekenis selecteerde de samenstelster Natha13
ONDER ONS
ONDER ONS
lie Halgand een veertigtal items op basis van schoonheid en etnografische diversiteit. Er zijn sieraden en objecten uit collecties van over de hele wereld: Amerika, Oceanië, China, Japan, ...
(groep van max. 20 pesonen). De groep zal steeds begeleid zijn door een gids. Er zal veel met verhalen en muziek gewerkt worden en de deelnemers zullen ook de krans kijgen om verschillende voorwerpen te betasten en vast te pakken.
De tentoonstelling bestaat uit vier delen. Het eerste deel gaat over de fascinerende wereld van lichaamsbeschilderingen, tatoeages en scarificaties. In het tweede deel wordt het vervormde en gesculpteerde lichaam onder de loep genomen. In het derde deel wordt aandacht besteed aan de kunst van het tooien. Het vierde deel is verrassend gewijd aan het parfum als onzichtbaar sieraad.
Opgepast: u dient zich wel op voorhand in te schrijven voor het aangepaste parcours. De uiterste inschrijvingsdatum is woensdag 27 april 2011. Inschrijven kan telefonisch op het nummer 016 27 22 85 of per email naar
[email protected] .
Deze tentoonstelling zal anderhalf jaar toegankelijk blijven. Indien u deze tentoonstelling wenst te bezoeken, dient u op voorhand te reserveren. Voor inlichtingen en reservatie kan u terecht op volgend telefoonnummer 02 741 72 14 of per mail via
[email protected].
Het aangepaste programma ziet er als volgt uit: 9u50:
10u00: Vertelling “Het verhaal over de rijkdom van de armentaal” door de Academie voor het Leu vense dialect.
Erfgoeddag Leuven 2011.
10u40: Vertrek naar het stadhuis.
Op 1 mei 2011 wordt in Leuven de Erfgoeddag georganiseerd. Op die dag zetten verschillende culturele instanties in Leuven hun deuren wagenwijd open voor het grote publiek. Er worden verschillende tentoonstellingen, lezingen en rondleidingen georganiseerd, en bovendien allemaal gratis! Opdat zo veel mogelijk personen kunnen mee genieten van het cultureel patrimonium van de stad, is er ook een apart parcours voorzien voor mensen met een visuele beperking 14
Verzamelen aan het Gidsenhuis (Vlamingenstraat 114, 3000 Leuven).
11u00: Bezoek aan de tentoonstelling “Gered door de bel?!” van de vzw Cultureel erfgoed An nuntiaten Heverlee/ Heilig Hart Instituut in het stadhuis.
12u00: Beiaardconcert “Musica Povera” van de Cam panae Lovanienses en drankje in café Ru bens op de Grote Markt. 15
ONDER ONS
Vrije lunchpauze. 13u45:
Verzamelen aan mUZeum HistarUZ (Kapucijnevoer 33, 3000 Leuven).
13u55: Bezoek aan de tentoonstelling “De verlichte fabriek - expo nieuwe muziek & sociaal enga gement” van MATRIX. 15u15:
16
Bezoek aan de tentoonstelling “Gezondheidszorg doorbreekt klassenverschil: arm en rijk gelijk” van het mUZeum - HistarUZ van het UZ Leuven.
Familiepatrimonium sinds generaties. De waarden beschermen waaraan wij gehecht zijn, vereist constant aandacht. Een patrimonium beschermen, het doen groeien en de overdracht ervan vergemakkelijken, vraagt dezelfde zorg en inzet. Bank Degroof heeft dat perfect begrepen. Het is door trouw te blijven aan haar waarden dat zij vandaag de grootste onafhankelijke private en zakenbank van België is en dat zij een uitstekende reputatie geniet in alle domeinen waarin zij actief is: privé - en institutioneel vermogensbeheer, marktactiviteiten en corporate finance, kredieten en structured finance. Zij werd in 1871 opgericht en telt vandaag in zes landen bijna 1 000 medewerkers die ten dienste van haar cliënten staan.
In België: Antwerpen-Brussel-Charleroi-Gent-Hasselt-Knokke-Kortrijk-Luik-Namen-Waver.
DG_annonce Ligue Braille_NL_DEF.indd 1
www.degroof.be
3/05/10 11:29
