t^^
II
gemeente
Hoofdafdeling Ruimte
Postbus 15 2700 AA Zoetemieer
Zoetermeer
Afdeling Stadsontwikkeling
Memo Aan
De leden van de Raadscommissies Ruimte
Datum
——____
t
6.&VV
20 mei 2009
I
Van
CoUege van B&W / Wetii. P. S: Onderwerp
. Stand van zaken OV-chipkaart in Haaglanden
Stand van zaken OV-chipkaart in Haaglanden Via dit memo wil wethouder Smit u informeren over de stand van zaken van de invoering van de OV-chipkaart (OV; openbaar vervoer) in Haaglanden en over het daarbij gehanteerde tarievenbeleid. Belangrijke uitgangspunten voor Zoetermeer zijn: -Reizen met RandstadRail mag gemiddeld gezien niet duurder worden dan het huidige strippenkaarttarief; -Reizen op de krakeling moet worden verrekend via de kortst mogelijke afstand, ongeacht de werkelijk afgelegde afstand. Vooraf echter het volgende ! In de Raadscommissie Ruimte van 16 aprü jl. heeft de PvdA mondelinge vragen gesteld over de kilometertarieven bij invoering van de OV-chipkaart. Daarbij is aangegeven dat voor Zoetermeer een hoger kilometertarief geldt dan rn de rest van Haaglanden. Over dit onderwerp zijn aanvullende technische vragen gesteld door D66. De wethouder heeft later tijdens die vergadering geantwoord dat voor zowel de bus als voor Randstadrail, binnen Zoetermeer het lagere tarief geldt. Het hogere kilometertarief voor RandstadRail zou alleen van toepassing zijn op het traject Centrum West - Laan van NOL Dit is echter niet correct. Het hogere kilometertarief geldt ook voor het RandstadRaü traject binnen Zoetermeer, vanaf Centmm West. Inhoudelijk is dit goed verklaarbaar vanuit het algemene uitgangspunt van kostenneutrahteit en vanuit de hogere snelheid (een belangrijk kwaHteitsaspect) waarmee RandstadRail ook binnen Zoetermeer rijdt. Dit is wezenlijk anders dan voor de maaiveldtrajecten binnen Den Haag. In onderstaande memo wordt dit nader toegelicht. Dit neemt echter niet w^eg dat de •wethouder u op dat punt niet correct heeft geïnformeerd, -waarvoor hij zijn excuses aanbiedt. Ondanks voorgaand gegeven is wethouder Smit van mening dat het bereikte resultaat, conform de bovengenoemde uitgangspunten, goed is. De meeste ritten met RandstadRail tassen Zoetermeer en Den Haag worden met de OV-chipkaart goedkoper dan met de huidige strippenkaart. Daarnaast is onze inzet voor het berekenen van de prijs via de kortste route met RandstadRail binnen Zoetermeer gehonoreerd.
Invoering OV-chipkaart in Haaglanden: Rotterdam De invoering van de OV-chipkaart in Rotterdam op 29 januari jl. is vrijwel probleemloos is verlopen. Hier geldt, met uitzondering van de metro, nog steeds de duale fase. In bus en tram kan met de OV-chipkaart worden betaald, maar het is (nog) niet verplicht. De duale fase duurt in Rotterdam minstens tot in het najaar van 2009.
Haaglanden In Haaglanden zijn de Connexxion bussen per 13 mei 2009 vrijgegeven voor gebruik van de OV-chipkaart en kan in Haaglanden, dus ook in Zoetermeer, met de OV-chipkaart worden gereisd. Qbuzz zal begin juni gereed zijn. Door technische problemen met de OV-chipkaart apparataur in de trams van HTM (ook RandstadRaü) kan deze naar verwachting pas vanaf 1 november 20Ö9 worden gebruikt. OV-chipkaart als vervanger van strippenkaart De OV-chipkaart kan voorlopig alleen worden gebruikt als vervanger van de strippenkaart, waarbij de reiziger zelf kiest of hij met de OV-chipkaart of de strippenkaart reist. Dat is de duale fase. Door problemen met de oorspronkelijk gekozen leverancier van de verkoopapparataur moet Haaglanden nu eerst op zoek naar een nieuwe leverancier. Naar verwachting zal het verkoopnetwerk daardoor op zijn vroegst in het najaar van 2009 beschikbaar zijn. Opladen kan nu binnen Haaglanden aUeen bij de RET automaten langs de ErasmusHjn. In de praktijk kunnen nu dus eigenHjk aUeen reizigers met een "auto reload functie" (automatisch opwaarderen) of met een elders opgeladen OV-chipkaart in Haaglanden met de OV-chipkaart reizen. OV-chipkaart als vervanger vati abonnement Voorlopig zuUen aUeen reizigers die hun abonnement in (de regio) Rotterdam hebben aangeschaft een abonnement op hun OV-chipkaart hebben staan. Binnen Haaglanden wordt voorlopig aUeen de papieren versie uitgegeven. Mede naar aanleiding van de praktijkproeven in Rotterdam en Amsterdam is er landelijk nog steeds geen besluit genomen welke abonnementsvorm geïntroduceerd gaat worden (Zie bijlage 1).
Tarievenbeleid OV-chipkaart in Haaglanden Uitgangspunt bij introductie van de OV-chipkaart is kostenneutrahteit voor de reizigers, d.w.z. dat de kosten voor de reizigers bij gebruik van de OV-chipkaart gemiddeld gezien binnen iedere vervoerautoriteit (bij ons Haaglanden) gelijk moeten zijn aan de opbrengsten van het huidige NVB (Nationale Vervoer Bewijzen) systeem. Ondanks dit uitgangspunt valt er binnen Haaglanden (maar ook bij de andere vervoersautoriteiten) in sommige OV zones en/of bij bepaalde reizen niet te ontkomen aan (grote) tariefschommelingen. Anderzijds moeten ook de inkomsten van de vervoerders op het huidige peü blijven. Start- en kilometertarief Naast een landelijk vastgesteld starttarief van € 0,75 per rit wordt een rit met de OV-chipkaart verrekend op basis van het aantal afgelegde küometers en het daarbij behorende kilometertarief. Het kilometertarief is in basis veel eerlijker, omdat betaald wordt voor de daadwerkehjk afgelegde afstand in plaats van een gemiddelde prijs per zone (Zie bijlage 2). Het küometertarief wordt per concessie vastgesteld en altijd per 100 meter verrekend. Ook is een gedifferentieerd tarief binnen de concessie mogeHjk. In Haaglanden is een tarief van € 0,126/küometer vastgesteld. (AUe bedragen zijn inmiddels geïndexeerd en nu gebaseerd op prijspeü 2009 !) Een uitzondering wordt gemaakt voor RandstadRaü, waar op de trajecten Laan N O I — Zoetermeer (üjnen 3 en 4) en Laan N O I — Pijnacker Zuid (ErasmusHjn), een hoger tarief van € 0,147 per kilometer in rekening wordt gebracht. (*1) Haaglanden hanteert als uitgangspunt dat voor een hoogwaardiger concept als RandstadRaü een hogere prijs kan worden gevraagd. Modern materieel, een hoge frequentie en met name een hoge gemiddelde snelheid mogen (beperkt) tot uitdrukking komen in het tarief. Omdat het begrip hogere snelheid niet van toepassing is in de stedeUjke gebieden, geldt het hogere.tarief dan ook niet (stad inwaarts) op het traject na Laan NOL (*1): Haaglanden is naar verhouding een "duur" OV gebied: In Amsterdam en Noord-HoUand is het km tarief € 0,10/küometer (poHtieke keuze: onzeker of dit kostendekkend is), in Zuid-HoUand (Rijn- en BoUenstreek) € 0,127/küometer en in de Stadsregio Rotterdam € 0,115/küometer. RandstadRail Zoetermeer — Den H a a g Het traject Zoetermeer — Den Haag Centraal doorloopt 5 OV zones (Vanuit Oosterheem 6 zones). Bij deze zone-indeHng behoren bepaalde tarieven en inkomsten. Die inkomsten kunnen bij de OV-chipkaart aUeen maar gelijk bUjven door op een deel van het traject, het "buitengebied" tot Laan NOI, een hoger km tarief in te SteUen. Het tarief is op dit deel 17% hoger. Ondanks de "dure küometers" worden de meeste ritten met
RandstadRaü tassen Zoetermeer en Den Haag met de OV-chipkaart goedkoper dan met de strippenkaart (Zie bijlage 4). Haaglanden had ook kunnen kiezen voor één kilometertarief voor heel Haaglanden. Om tot opbrengsmeutraUteit te komen zou het Haaglanden tarief dan uitkomen op ca. € 0,133/km. Gemiddeld gezien zou een voUedige rit met RandstadRaü dan € 0,13 goedkoper worden. Daar had dan tegenover gestaan dat iedere andere rit met tram of bus binnen Haaglanden, dus ook per bus in Zoetermeer, juist duurder zou worden. RandstadRail op de krakeling Omdat per küometer wordt afgerekend zou dit met name op de krakeling in Zoetermeer nadeUg kunnen werken voor reizigers die wel de snelste, maar niet de kortste route kiezen. Voor veel ritten is er een keuze tossen blijven zitten en overstappen bij Voorweg of Centrum West. Om ongeHjkheid per traject te voorkomen wordt bij RandstadRaü in Zoetermeer, ongeacht de te rijden route, steeds de kortst mogelijke reisafstand berekend (Zie bijlage 3). Het principe van betalen per küometer is dus op de krakeling verlaten Dit is voor de reizigers een belangrijk resultaat. Lokale ritten in Zoetermeer Overal in het land ontstaan tariefafwijkingen t.o.v. de strippenkaart in zones die groter zijn dan gemiddeld en waarin bovendien veel ritten binnen die ene zone worden gemaakt (zie bijlage 5). In Haaglanden gaat het dan bijvoorbeeld om zone 5441; Zoetermeer met uitzondering van Oosterheem. Maar ook Delft is vergeHjkbaar. De pijn komt in Zoetermeer na de introductie van de OV-chipkaart dan ook niet te kggen bij een interlokale rit met RandstadRaü, maar bij de lokale reiziger en dan met name bij de (bus)reiziger die nu een lange afstand aflegt binnen één zone. Hoewel ook hier sprake is van een rechtvaardig systeem (de daadwerkeHjke afstand wordt in rekening gebracht), gaat de lokale reiziger in de meeste gevaUen meer betalen. Bij sommige (extreem lange) ritten kan dit oplopen tot 120%. In het verleden heeft Zoetermeer plannen voor een extra OV zonegrens ter hoogte van de A12 altijd met succes tegen kunnen houden. Daardoor hebben reizigers naar Rokkeveen relatief weinig voor hun reis betaald. Met het küometertarief krijgen zij nu letterHjk de rekening gepresenteerd. Indien de nieuwe tarieven worden vergeleken met een rit door twee zones, dan zou er niet of beperkt sprake zijn van een tariefverhoging. Om aan de opbrengstneutrakteit te voldoen worden de korte ritten door één of twee zones in Haaglanden (ook in Zoetermeer) wel goedkoper. Bij een vast tarief voor heel Haaglanden zouden deze lokale ritten overigens nog duurder worden.
Vervolg ' Zoals aan het begin van dit memo aangegeven is de wethouder van mening dat tot een verantwoorde tariefstelling is gekomen. Voor Randstadraü ritten op de KrakeUng wordt, ongeacht de te rijden route, altijd het kortst mogelijke traject in rekening gebracht en de meeste ritten met RandstadRail tassen Zoetermeer en Den Haag zuUen met de OV-clripkaart goedkoper worden dan nu met de strippenkaart. De portefeuülehouder Verkeer van het Stadsgewest Haaglanden is graag bereid om de stand van zaken m.b.t. de invoering van de OV-chipkaart en de daarbij,gehanteerde tarieven, nader aan u toe te Uchten. In overleg met griffie en Presidium zal gekeken worden naar een datum waarop dit plaats kan vinden. Naar verwachting zal de tariefsteUing en de effecten daarvan een jaar na beëindiging van de duale fase (de fase waarin ook strippenkaarten nog geldig zijn) binnen Haaglanden worden geëvalueerd. Op basis daarvan kan eventaeel besloten worden tot aanpassing van de tariefsteUing. Naar huidig inzicht eindigt de duale fase medio 2010.
Voor technische vragen kunt u zich wenden tot: E.P. Kroet, Hoofdafdeling Ruimte, Afdeling Stadsontwikkeling e.p.kroet(fl),zoetermeer.nl
Bijlage 1
Abonnementsvormen
Er zijn drie in grote Hjnen drie abonnementsvormen denkbaar: Abonnement met küometertarief, waarbij de abonnementhouder per rit moet gaan betalen. Dit is het oorspronkeUjk bedoelde OV-chipkaart abonnement. Tegen betaling van een vastrecht (propositie) wordt een korting op de ritprijs verstrekt, vergeHjkbaar met de NS voordeelurenkaart. Reizigers die aUeen een dageHjkse retourrit maken, maakt het kostentechnisch niet veel uit. Grootverbruikers daarentegen, die veel ritten maken, schieten er behoorUjk bij in. Er is inmiddels grote twijfel gerezen of dit wel de beste abonnementsvorm is. Abonnement met onbeperkte reismogeUjkheden (zoals nu bij de zoneabonnementen). De bestaande abonnementhouders kunnen zonder exttra kosten hun reispatroon handhaven. Bovendien is deze abonnementsvorm het aantrekkeUjkste alternatief voor b.v. automobüisten. Niet voor niets zijn vooral de (niet persoonsgebonden) miUeuabonnementen in de Duitse en Zwitserse steden zo populair. Abonnement in de vorm van een trajectkaart (conform het NS principe). Biedt onbeperkt reizen tassen tevoren aangeven punten. Ritten naar andere gebieden moeten apart (met korting ?) worden betaald. In Rotterdam Hjkt het abonnement "verchipt", maar is het in de praktijk een gewoon ster zoneabonnement met onbeperkte reismogeUjkheden. Ook Amsterdam houdt hier vooralsnog aan vast. Omdat het abonnement al in één keer vooruit is betaald kan en mag er bij in- en uitchecken geen verrekening plaatsvinden. Abonnementhouders bHjken daardoor in tram en bus vaak niet bereid tot in- en uitchecken. Hierdoor hebben de vervoerders geen inzicht in de gemaakte ritten en is een goede verdeling van reizigers opbrengsten en subsidies onmogeUjk. Naast het beperken van zwartreizen en betaalgemak was een rechtvaardiger verdeUng van de reizigersopbrengsten één van de belangrijkste argumenten om de OV-chipkaart in te voeren. Juristen zoeken nu naar mogeUjkheden om toch een verrekening mogeHjk te maken en daardoor de abonnementhouder tot in- en uitchecken te verleiden/dwingen.
Bijlage 2:
Principe van prijsbepaling van een reis met de OV-chipkaart
zones bij strippenkaart A
küometers bij OV-chipkaart A, ca. 12 km. B, ca. 15 km, C, ca. 8 km. D, ca. 14 km. E, ca. 12 km.
Bovenstaande figuur geeft een schematische reis aan door 4 zones, ieder met éen lengte van ca. 4 km. In het huidige strippenkaartsysteem zijn de reizen A t / m E, ongeachte de afstand, aUen even duur. Bij het OV-chipkaart wordt per küometer betaald: Reis A, van het midden van de zone tot het midden van een andere zone is even duur als in de huidige sitaatie; Reis B, van buitenrand tot buitenrand is ongeveer 1 strip duurder dan in de huidige sitaatie; Reis C, van binnenrand tot binnenrand is ongeveer 1 strip goedkopen dan in de huidige sitaatie; Reis D, van buitenrand tot centrum is ongeveer een halve strip duurder dan in de huidige sitaatie; Reis E, van binnenrand tot buitenrand is even duur als in de huidige sitaatie. De huidige, ruim 30 jaar geleden vastgestelde, OV zones bUjken lang niet aUemaal even groot en geHjk van vorm te zijn. Op drukke corridors zijn ze bijvoorbeeld wat smaUer, zodat doorgaande reizigers door meer zones moeten reizen en meer opbrengsten genereren. In de stülere buitengebieden zijn ze vaak groter en bepaald door gemeentegrenzen, vaarten, snelwegen, spoorüjnen enz. Omdat binnen Haaglanden de meeste OV zones relatief klein zijn, gaat een OV reis in Haaglanden gemiddeld gezien door meer zones dan in andere OV regio's. Dat betekent ook dat een gemiddelde OV reis binnen Haaglanden meer kost, maar ook meer opbrengt dan in andere OV regio's.
Voorbeeld: Een denkbeeldige rit van A naar B over 12 km gaat in Haaglanden door 4 zones, terwijl een rit met een vergeHjkbare afstand elders door drie zones zou lopen. In Haaglanden brengt die rit nu meer geld op dan elders. Om aan vergeHjkbare inkomsten te komen moet de küometerprijs in Haaglanden hoger zijn dan elders.
Bijlage 3:
Den Haag
-O
Tariefprincipe Krakeling Zoetermeerlijn:
Voorweg
o p de krakeling geldt dat het tarief wordt bepaald over de kortste route. Een fictieve reis tassen Den Haag en DelftsewaUen kan op drie manieren worden gemaakt: RR 3 of 4, met overstap bij Voorweg op RR 3; RR 3 of 4, met overstap bij Centrum West op RR 3; RR 3, en zonder overstap de hele krakeHng afrijden. Een reiziger kan dus de gunstigste manier van reizen kiezen, b.v.: SneUe overstap bij Voorweg of Centrum West; Met rolstoel of kinderwagen zonder overstap en helemaal rond rijden; Keuze afhankeUjk van lage frequentie in avonduren, werkzaamheden en stremmingen.
Bijlage 4
Prijsoverzicht Strippenkaart versus OV-chipkaart
Hoe de tabel te lezen: De letters A t / m Q geven enkele veel gemaakte ritten -weer. Hierbij zijn belangrijke bestemmingen genoemd. Ritten tot voorbij de genoemde punten zijn langer en daardoor duurder dan het voorbeeld. Ritten tot vóór een genoemd punt zijn korter en daardoor goedkoper dan het voorbeeld. Er zijn berekeningen gemaakt voor voltarief en het reductietarief. Dit laatste tarief is o.a. van toepassing voor 65+ers, kinderen van 4 t/m 11 jaar en houders van een OV Stadentenkaart op momenten dat ze niet gratis mogen reizen. Om een vergeHjking te kunnen maken, zijn drie verschiUende tarieven berekend: -Het in 2009 geldende strippenkaart tarief -Een theoretisch vast OV-chipkaart tarief, met een voor heel Haaglanden geldend tarief van € 0,133/km -Het gekozen RandstadRaü (RR) OV-chipkaart tarief, met € 0,126/km binnen Haaglanden m.u.v. € 0,147/km voor RandstadRaü, zoals in de tekst omschreven. De laatste kolommen geven het verschü aan tassen de huidige strippenkaart en het toekomstige OV-chipkaart tarief Hierin is ook te zien wat het verschü zou zijn, wanneer binnen Haaglanden sprake zou zijn van één tarief (kolom "vast").
Y 0 1 . t a r i e f - - i- * • NS"
strippen
ov-chip.
trein A
vast C-Wèst - Den Haag CS -
r e d . u c:t i e . t a r i e f .
ov-chip' NS
strippen
. ov-chip
rr-tarief trein
ov-chip
. .-
2,92
2,35
2,49
1,92
1,55
1,65
retour B
5,84
4,69
4,99
3,84
3,10
3,29
retour C enkel retour D
rr-tarief vast
rr-tarief _ vast .-
vast . •
enkel
enkel
verschil vol-tarief verschil'reductie j óv-chip, ov-chlp ov-chip •- ov-chip
•"
-'-20%
• '-15%
-20%
: .-15% -
--
Zoetermeer(NS) - Den Haag CS
" • •
-
3,01
3,12
1,92
1,99
2,06
'
,
3%
7%
- 4%
7%|
5,84
6,02
6,25
3,84 --'-•,'
3,97
4,12
;
•••
3%
. 7%
' 4%
7%
'' ' - 7 5 %
^ - W é s t - Den Haag C e n t r u m 2,62
1,92
1,64
1,73
•- -15%,
-10%
retour
5,84
4,96
5,24
3,84 "-. '_;.
3,27
3,46
."-15%
\.-10%
1,92
2,08
E enkel
N'Hové(WC) - Den Haag C e n t r u m
retour
5,84 6,50 6,29 p o s t e r h e e m ( W C ) - Den Haag CS
2,92
3,14
3,25
3,84 - ' - - . . • -
: .
2,14 4,29
4,15 .
"
•
•
3,41
3,01
3,23
2,24
1,99
2,13
6,81
6,02
6,46
4,48
3,97
4,26
H enkel retour J
Centrum-West - S c h e v e n i n g e n
enkel retour M enkel retour N
:
- -
'
'"-77%
-8%
- 8 % •-
'-77%
'•-8%
-12%
6,81
6,02
6,25
4,48
3,97
4,12
,-; -12%, •,
-5%
. -77%
.
Nbordhove(WC) - S c h e v e n i n g e n 3,41
3,75
2,24
2,43
2,48
8%
6,81 7,51 7,35 p ' H e e m ( W C ) - Den Haag C e n t r u m
4,48
4,85
4,95
•-8%
3,68
:
^^^P
8% ••"•
^^^M
SfSS
8%
'
-„
3,14
3,35
2,24
2,08
2,21
.'-8%
4,48
4,15
4,43
. -
- 8 % "••.
6,29
6,71
2,56
2,43
2,55
' ''• - 6 %
5,12
4,85
5,09
• •,-2%
-7% -
.
-2% '
- 1 %
, , -7%
-1%
i -5%
~wi%
posterheem(WC)- Scheveningen 3,89
3,68
3,86
7,79
7,35
7,72
\ L O K A A L C-West - De Veur 0,97
1,51
0,64 1,28
0,97
1,42
"~
'-
•
2,76 1,95 2,83 L O K A A L C - W e s t - Leidse Wallen
'5S\ '
55%
oo\
2,04
5?'/
55%
00°. '
0,64
0,93
0,9"
45>.'
^•£170
' 55% 557o
1,28
1,87
1,8:
4èVi
42%
46"/.^ _ _42';c. 40"-:
42'"n
'
1,19
0,64
0,76
0,79
••Ö-/0
1,28
1,52
1,57
18%
-
-'
. _
' >
,
••"-'•
• ' •
• " "
1,42
0,96
0,93
0,98
2,83
2,97
1,92
1,87
1,96
: - ' . ' '
*,
-•
_ ..•22% ...; ..7ö%. __ 2 3 % ' 22"f, [S-j.__ _ 2 3 %
'
1,49
L O K A A L N'Hove WC) - De Veur
• - 1 %
" -
2,38
2,92
-5% : '
1,99
1,15
retour
'•- .
0,99
2,30
enkel
'- 1 %
1,02
1,95 1,46
'
1
1,38
L O K A A L C-West - O'Heem(We)
; -1%
1
3,01 1,95 3,10 LOKA/ÜL C-West - N'Hové(WC)
1,55
" • . -6%
••'••
0,97
retour
'"
2,06
retour
Q enkel
- --5%
.', . - 8 %
1,99
enkel P
t^i4
'
2,24
6,81
L
-
^Wfó
••' -5% . ' ,
3,12
retour
retour
"
-12%o
3,01
3,41
enkel
•
- -..' - 8 %
• • ' - 5 % '••.."'-77%
-12%, '•
3,41
enkel K
'
^MS
8%
8% ^
.
retour
"
:
Ao% • • W :
: -
ï^'SM^^k
8%
---10%
'
• . -15%
:
enkel
retour
v-14%
2,92
2,48
enkel
-14%
-19%
.
2,92
G
. -19%o .
1,70 2,80
2,90 4,60 N o o r d h o v e - Den Haag CS
enkel
F.
rr-tarief.
;
.
- 3 % , :• -3%,
•
2% • :
\ - :2%
-
'-3%
•• . 2 %
• -3%
• 2%
-;'S'v
120%
- '-
0,97
2,21
2,14
0,64
1,46
1,95
4,43
4,27
1,28
2,92
1,41 [ 2,82
12'^/i 127%
119%
i??l.
120%
Bijlage 5
Effecten van OV-chipkaart op te betalen prijs
Deze grafiek geeft een goed beeld van de effecten van de introductie van de OV-chipkaart op de strippenkaartgebruikers (kaartgroep 1). Het geeft de kostenneutrahteit weer. De reiziger betaalt gemiddeld gezien evenveel voor zijn reis met de OV-chipkaart als met de strippenkaart. Maar omdat wordt overgestapt van betalen per zone naar betalen per küometer ontstaan er behoorHjke verschülen. GeHjke prijs: -8% van de reizigers betaalt precies dezelfde prijs; Goedkoper: -ruim 10% van de reizigers betaalt 5% minder; -10% van de reizigers betaalt 10% minder; -enz. tot; -ca. een '72% van de reizigers betaalt 50% minder. Duurder: -7% van de reizigers betaalt 5% meer; -bijna 6% van de reizigers betaalt 10% meer; -ruim 4% van de reizigers betaalt 15% meer; -enz. tot; -bijna 2% van de reizigers betaalt 140% meer.
verdeling van kaartgroep 1 reizen over prijsveranderingscategorie (onderverdeeld naar leeftijdscategorieën van de reizigers) 12%
10%
ü 65+ a 18-65
6%
O 12-18 • 4-12 S onbekend
4%
2%
0%
o.0-uiy~E LUJ M r~T~i f—1,,^|„.—^ ,„,|,,...„|„„,^„„^—,.,„,^,_|,.....Tj,,..„|,,_,,|,,...-^ ,_^,^^„,-_,^,, 50% -40% -30% -20% -10%
0%
10%
20% 30% 40% 50%
.^^,.
|„„|,_-|,„
I
60% 70%
J^fl.O^,CT,a,si
.^—I—I . ^ — I — 1 _ — I — I — ^ — I — 1 — r ~ i "
80% 90% 100% 110% 120% 130% 140%.
