magazine over werken en leren in de metaalbewerking WWW.OOM.NL | WINTER 2014-2015
SE DIT IS JESE N, VAN OOIJ N 20 JAAR EM R NIEUWKOTAAEL IN DE ME Jesse was Wajonger zonder diploma bij een transportbedrijf. Na een kennismaking met lassen bij zijn nieuwe werkgever Technomax in Landgraaf, wist hij dat de metaalbewerking het voor hem is. ‘Ik ben heel positief over mijn toekomst hier.’ Lees de verhalen van andere nieuwkomers op pagina 10
COLUMN
Dr. ir. Martijntje Smits is ingenieur en techniekfilosoof en werkt als senior onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Bergen in Noorwegen. Ze wordt gefascineerd door de gevolgen van nieuwe wetenschap en technologie voor de samenleving.
Een nieuwe laptop Alleen het ruimteschip Rosetta lijkt ongeschonden door de tijd te kunnen racen, verder takelt alles af. Zijn het niet de natuurlijke krachten, dan zijn het wel onze eigen standaarden – of die van anderen – die het verval helpen versnellen. Toen laatst de dvd-speler van mijn laptop haperde en ik ermee terugging naar de winkel, verklaarde de verkoper meewarig dat mijn laptop met zijn drie levensjaren ‘wel erg oud’ was. Had ik niet liever een nieuwe? Of beter, een tablet? Ja, een nieuwe! Volgens de wetten van de commercie willen we altijd wel iets nieuws. En we zwichten massaal. Een nieuw kapsel, de nieuwste smartphone en (straks) een Google-bril. Oud is suf. Nieuw belooft verrassing, verlossing, verbetering. En niet te vergeten: status. Voor even dan. ‘Het nieuwe is zelden goed, omdat het goede maar korte tijd nieuw is’, sprak de filosoof Schopenhauer. Verlangen naar nieuwheid, bedoelt hij, is ronduit onnozel. Het nieuwe is zo vluchtig als parfum: alweer voorbij voordat je eraan hebt geroken. Kunnen we dus ophouden met vernieuwen? Is het nieuwe nooit eens beter? Over de laatste herfstmode en de laatste blootfoto’s van Kim Kardashian durf ik het niet te zeggen. Zelfs niet over nieuwe films of muziek. Die zijn soms mooi, maar niet per se beter of interessanter. Nieuwe technieken beloven dan wel efficiency en gemak, maar ze geven er vaak ook ongemakken bij: milieuvervuiling bijvoorbeeld, of medicinale bijwerkingen. Niet overtuigend beter en ook geen nieuws. Er is een ander soort nieuwheid waarop techniek patent heeft. Want nieuwe technieken doen vaak onbedoeld veel méér dan ze beloven. Sommige zetten zelfs de wereld op haar kop. De computer, bedoeld als rekenmachine, heeft in zo’n dertig jaar tijd ons werk én ons privéleven onherkenbaar veranderd. De e-mail beloofde gemak, maar bracht geheel nieuwe werktijden. Internet laat vertrouwde winkelketens verdwijnen. De pil bleek cruciaal voor vrouwenemancipatie. Het echt nieuwe zit in de verrassingen die we niet bedoelden. Doe dus toch maar een nieuwe laptop, eh tablet, wat denkt u zelf?
IN DIT NUMMER: 08
De oudste
10
Nieuwkomers
16
Vernieuw je loopbaan
22
Bewust contact
28
Nieuwe oogst
Henk Kluver is 92 jaar en werkt nog elke dag bij fietsenfabriek Van Raam in Varsseveld. ‘Zo lang ik me goed voel, ga ik door.’
Tekort aan vakmensen? Oudere werknemers uit andere sectoren, vrouwen, buitenlanders of mensen met een beperking stromen graag in.
Veranderen lijkt misschien moeilijk, maar als je weet waar je unieke talent ligt, kun je je loopbaan een nieuwe impuls geven.
Met trainingen op het gebied van Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP) leren de medewerkers van Broekema Transportbandenfabriek om zich écht in te leven in hun klanten.
Vroeger was Gerard Hoogendijk boer. Nu runt hij samen met zijn zoon een klein metaalbedrijf.
En verder... 4 15 24 26 35 37
Eerst Dialoog Onderwijs Hoe werkt... De helpdesk Regiomanagers
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
3
EERST
De Maker
Conrad Lukassen (38)
Mede-eigenaar van Lukassen en Zn. in Gendt ‘Wij ontwikkelen en bouwen transportsystemen in kassen. Daarnaast doen we ook constructiewerk, zoals bushaltes en hekwerken. Met grote regelmaat bouwen we een volautomatische spuitgietboom. Dit systeem geeft de planten water en het kan ook bemesten. Voor het transport gebruiken we de verwarmingsbuizen die in de kassen lopen. In 1966 is mijn vader begonnen in de kasverwarming en het groeide uit tot een metaalbedrijf. Zo’n tien jaar geleden heb ik het samen met mijn broer Twan overgenomen. Mijn vader vertrouwde ons volledig en liet het bedrijf meteen helemaal los. Ik vind het mooi om met niets te beginnen en een creatieve oplossing te bedenken voor een product waar de klant behoefte aan heeft. Wij staan ook altijd klaar. Ook op zondag, want de plantjes groeien namelijk gewoon door. Bij een eventuele storing kunnen we de gietbomen zelfs thuis bedienen. We hebben twee man personeel in dienst en ik werk zelf ook op de werkvloer. Heerlijk, kantoorwerk is niets voor mij. Wel ga ik altijd naar de klanten om een situatie te bekijken en op te meten. Het zit in ons bloed. Mijn vader begon ooit in de schuur achter ons huis, de keuken was de kantine. In de kinderstoel had ik al lasogen, zeggen ze altijd.’ tekst en foto rob overmeer
4
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
Toen & Nu
Aanraders
Robots van Lego Wat is de toekomst van leren? Naar het antwoord op die vraag gaan de deelnemers van de FIRST LEGO® League op zoek. De FIRST LEGO® League is een internationale roboticawedstrijd voor kinderen van negen tot en met veertien jaar. De wedstrijd daagt hen uit om de maatschappelijke rol van techniek en technologie te onderzoeken. De kinderen gaan in teamverband een volledig autonome robot ontwerpen, programmeren en bouwen, met behulp van het LEGO® MINDSTORMS system. Daarbij worden ze gestimuleerd te denken als technici en wetenschappers. Zo kunnen ze later aan volwassenen uitleggen wat hun behoeften zijn op het gebied van leren en ontdekken. Op 7 februari 2015 vindt de finale van de Benelux plaats in Almere. De winnaar krijgt een ticket voor de Wereldfinale in St. Louis, Amerika. www.firstlegoleague.nl
‘Fysieke kracht is nu minder belangrijk’ De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. En dat heeft invloed op het werk en de werkplek. In Toen & Nu vertellen metaalbewerkers over toen en over nu. Deze keer: Christiaan de Nooij (55) van De Nooij Groep in Ede over hoe het familiebedrijf in honderd jaar uitgroeide van een eenvoudige smederij tot een gerespecteerde hofleverancier.
TOEN ‘Mijn grootvader Jan opende precies een eeuw geleden zijn smederij in Bennekom. Samen met een knecht werkte hij in de smidse, waar ze in een met steenkolen gestookt vuur ijzer roodgloeiend maakten en op het aambeeld in vorm sloegen. In die tijd was een smid het technisch brein van een dorp, dus ze produceerden van alles – hekjes, landbouwwerktuigen, waslijnpalen – en konden van alles, zoals waterputten slaan en van pompen voorzien. Grootvader breidde het bedrijf langzaamaan uit en verhuisde het een paar keer. De mensen stonden destijds, voor de oorlog, aan één grote werkbank met verschillende bankschroeven. En met steeds meer machines, zoals vanaf 1935 een elektrisch lasapparaat dat werkte met elektroden. De klussen groeiden mee: ze maakten bijvoorbeeld staalconstructies, hekwerken rondom de AKU-kunstgarensfabriek en brandwachttorens voor op de Veluwe.’
NU ‘Het enige gereedschap van toen dat we soms nog hanteren is het aambeeld: om een stuk staal te richten, plat te slaan. Verder zijn de technieken totaal veranderd. We maken nog steeds plaatwerk én pompen: De Nooij Stainless produceert maatwerk voor de olie-industrie en De Nooij Pomptechniek doet aanleg en onderhoud van rioolgemalen. De werkvloer is veel overzichtelijker dan vroeger en vraagt ook andere vaardigheden: het komt niet meer alleen aan op fysieke kracht, maar veel meer op eigen inzicht en vakmanschap. Dankzij onze focus op kwaliteit en continuïteit hebben wij na honderd jaar nog steeds een bloeiend familiebedrijf – onlangs bekroond met het hofleverancierschap. En door kansen te blijven zien in nieuwe technieken, blijven we ons op de toekomst richten.’
Onmisbaar Van het weefgetouw tot de eerste mobiele telefoon van Motorola: sommige machines zijn van groot belang geweest voor de ontwikkeling van de techniek. In het boek 50 machines die de geschiedenis veranderd hebben zijn vijftig van deze grensverleggende uitvindingen geselecteerd en beschreven. Het boek leest gemakkelijk en bevat talloze afbeeldingen en foto’s. 50 machines die de geschiedenis veranderd hebben, Eric Chaline, Uitgeverij Librero, € 9,95
Ik print, jij print De iBox Nano is een ultrakleine, betaalbare 3D-printer die je kunt koppelen aan je iPhone. Je hoeft niet handig te zijn met computers: vanuit de iOS-app kun je objecten kiezen om af te drukken. In plaats van plastic gloeidraad gebruikt de iBox een vloeistof die laag voor laag wordt opgespoten en gedroogd met ultraviolet LED-licht. Met een optioneel accupak is de iBox Nano ook onderweg te gebruiken, of op een locatie waar geen stroom is. De printer verschijnt waarschijnlijk in april 2015, op www.kickstarter.com stel je voor ongeveer 300 dollar je eigen exemplaar veilig.
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
5
EERST
HET CV VAN...
GRACHTENPAND UIT DE PRINTER Een grachtenpand uit de 3D-printer, het kan! Bij het 3D Print Canal House in Amsterdam kun je de bouw live volgen.
Frans Hutten Adviseur bij Bomeas Van werktuigbouwkundige naar docent tot adviseur. Frans Hutten is nu op een leeftijd dat de meesten stoppen met werken, maar voorlopig denkt hij er niet over. ‘Ik wil mijn kennis overdragen.’
Wist je altijd al dat je in het onderwijs wilde werken? ‘Toen ik nog maar net werkte, ben ik direct gestart met de lerarenopleiding. Dat was de enige optie, een hts-opleiding voor de avonduren bestond niet in mijn regio. Maar het was geen slechte keuze, veel van mijn familieleden werken in het onderwijs dus ik wist wat me te wachten stond.’
Welke richting koos je voor je vervolgstudie? ‘In eerste instantie dezelfde als mijn eerste opleiding: werktuigbouwkunde, aangevuld met wis- en natuurkunde en mijn tweedegraads bevoegdheid. Toen ik klaar was, heb ik de overstap naar het onderwijs gemaakt.’
Bleef je je ontwikkelen? ‘In 1986 kregen we op de mts in Enschede een lasrobotinstallatie. We waren de eerste opleiding in Nederland die er een had en dat trok leerlingen uit de hele regio. Ik merkte dat de spreiding in de nauwkeurigheid van gebogen plaatdelen voor het robotlassen te groot was. Voor de reproduceerbaarheid van de gebogen plaat- en constructiedelen heb ik toen een eigen methodiek ontwikkeld. Die bleek uniek.’
Een gat in de markt? ‘Onder de naam Buigen op maat gaf ik trainingen in het hele land. Door al die bedrijfsbezoeken werd mijn blik breder: lean werken. Hierbij wordt niet alleen de techniek, maar het hele bedrijfsproces onder de loep genomen.’
En nu heb je de pensioengerechtigde leeftijd bereikt… ‘Leeftijd is geen issue. Oké, ik doe het wel rustiger aan. Onlangs ben ik een nieuw bedrijf gestart, Bomeas. We adviseren en trainen machinebouwers en toeleveranciers op het gebied van voorspelbaar enkelvoudig ontwerp en productie van samengestelde plaatwerkconstructies. Het plan is dat mijn compagnon Erik Bosman het op den duur overneemt. Dat gaat het best door samen aan de slag te gaan. Daarbij, de kennis mag niet verloren gaan. Zo lang ik plezier heb in mijn werk en gezond blijf, ga ik door!’
6
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
In Amsterdam-Noord verrijst het eerste 3D-grachtenpand ter wereld uit een levensgrote printer. Het 3D Print Canal House is een 3D-printing tentoonstelling, onderzoeksruimte en bouwplaats in één. Dit unieke project is een initiatief van Dus Architecten, met als doel om in de praktijk te ervaren wat de mogelijkheden zijn van 3D-printen. Wat zijn slimme verbindingen? Hoe werken de krachten in de constructie? En vooral: hoe kan het nóg beter?
Duurzaam Om een huis te printen, is natuurlijk een enorme printer nodig. De Kamermaker (formaat zeecontainer) kan elementen van 2 x 2 x 3,5 meter printen. Dit gebeurt met bioplastic korrels, die bij 170°C worden gesmolten en gevormd tot structuren die voorheen onmogelijk waren in de bouw. 3D-printing is bovendien duurzaam: het geeft minder afvalstoffen (want je print wat je nodig hebt), minder transport van materialen (printen kan op locatie), minder verspilling (restmateriaal kan opnieuw worden gesmolten) en biedt mogelijkheden voor gestandaardiseerde elementen binnen de bouw.
Kijken? Wil je een kijkje nemen? Van dinsdag t/m zaterdag kun je het 3D Print Canal House bezoeken. Van 11 tot 17 uur, toegang € 2,50 (inclusief audiotour op je eigen smartphone, vergeet je oordopjes niet). www.3dprintcanalhouse.com
Louwman:
van boerenwagen tot Formule 1 Meer dan 250 authentieke auto’s zijn te bewonderen in het Louwman Museum in Den Haag. Van boerenwagen tot Formule 1, bijzonder vanwege het ontwerp of de techniek. De top 3 van directeur Ronald Kooyman.
De Dion-Bouton & Trepardoux (1887)
Lezersactie KNIP UIT DIE BON!
GRATIS naar het Louwman Museum breide collectie: De Aston Martin Het is maar een greep uit de uitge Humber van Winston Churchill van James Bond in Goldfinger, de elm II… Het Louwman Wilh er Keiz van of de Mercedes-Benz te privécollectie automobielen, Museum herbergt ’s werelds ouds s van de familie Louwman. ratie gene bijeengebracht door twee de aankoop van een twintigjarige De basis werd in 1934 gelegd met r van de huidige eigenaar. vade Dodge door P.W. Louwman, de honderdvijftig antieke en twee ruim ctie colle de at Inmiddels omv en de collectie als één houw besc klassieke automobielen. Kenners zijn gehuisvest in een ielen mob auto De ld. were van de mooiste ter ante meter expositievierk 00 speciaal gebouwd museum met 10.0 de verkoop van man Louw P.W. r waa stad ruimte in Den Haag, de n. bego d erlan in Ned Dodge- en Chrysler-automobielen Louwman Museum Leidsestraatweg 57 2594 BB Den Haag www.louwmanmuseum.nl
‘Een van de oudste automobielen ter wereld met voorop een stoomketel en drijfstangen naar de achterwielen. Deze kleine stoommachine heeft onder de vloer een tweecilinder compoundmachine en kan door één man worden bediend, dus er hoefde geen stoker mee. De auto is binnen een uur op stoom en behaalt dan een topsnelheid van zo’n zestig kilometer per uur.’
Toyota AA (1936) ‘Het Toyota-fabrieksmuseum in Japan heeft een replica, wij hebben het origineel van de eerste personenauto van Toyota. Via de erfgenaam van een Russische boer in Vladivostok kregen we ’m in handen. De eigenaar had geen idee, hij dacht dat het een Amerikaanse auto was. Niet gek want het ontwerp is geïnspireerd op de Chrysler Airflow. Waarschijnlijk is de Toyota als deel van de oorlogsbuit naar Rusland gekomen. De Toyota AA is voorzien van 3,3 zescilindermotor van 62 pk.’
BMW 328 (1938) ‘Niet alleen een lust voor het oog, ook de techniek was vooruitstrevend. De aerodynamische carrosserie is gemaakt van een speciale metaallegering en gevormd rond een buizenframe. Door de uitsparingen onder de koplampen komt verkoelende lucht binnen voor de motor en de remmen. Een praktische oplossing waarmee bovendien gewicht wordt bespaard: de auto is namelijk ontworpen als raceauto en weegt nog geen 850 kilo. De BMW 328 is een allrounder: sportauto, circuitbolide en langeafstandracer in één. Ik heb er zelf mee gereden en het is en blijft een fantastische auto.’
✃
Bon!
bewijs voor gratis toegang voor maximaal 4 personen
TOEGANGSBEWIJS. KNIP UIT EN NEEM MEE ALS Louwman Museum voor maxiDeze bon biedt gratis entree bij het 0 p.p.) en 2 kinderen (normaal maal 2 volwassenen (normaal € 14,5 met 31 maart 2015. Check de en tot ig geld is actie De € 8,50 p.p.). voor de exacte openingstijden. .nl eum mus website www.louwman
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
7
VOORAF
‘Jongelui brengen frisse ideeën binnen, ze hebben er goed kijk op’
8
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
Henk Kluver (oudste werknemer van Nederland):
‘Nieuwigheden vind ik interessant’ Om te kunnen werken, hoeft leeftijd geen belemmering te zijn. Dat bewijst Henk Kluver (92), die al 78 jaar werkzaam is in de fietsenbranche, waarvan 68 jaar bij fietsenfabriek Van Raam in Varsseveld. ‘Aan stoppen denk ik niet.’ tekst annemiek de gier foto’s hans van den heuvel
Volgens de statistieken bent u de oudste werknemer van Nederland. Hoe voelt dat? ‘Ach, u kunt het ongelofelijk vinden dat ik op mijn leeftijd nog werk, maar ik vind het niks buitengewoons. Ik heb dit bedrijf meegemaakt toen het nog klein was en heb geholpen het groot te maken. Dus het is toch een beetje mijn levenswerk.’
Wat doet u zoal nog bij Van Raam? ‘Ik ben hier vijf dagen per week tot 12.30 uur. Ik doe allerlei klussen, zoals producten verpakken of kleine reparaties. Ook loop ik elke dag het hele bedrijf door en praat ik met de mensen. Ik ben van de oude stempel: op mijn veertiende begon ik bij fietsfabriek Locomotief in Amsterdam. Dat was toen een van de beste en reken maar dat ze streng waren. Dat je je werk goed moet doen, dat zit er bij mij diep in. En dat zeg ik ook tegen de jongens die hier werken. Natuurlijk mag je best een keer een fout maken, maar die moet je zelf kunnen herstellen. Je moet een vakman zijn, anders ben je uitgepraat.’ Wat hebt u zien veranderen in de sector de afgelopen 78 jaar? ‘Het meest opvallend is de overgang van handwerk naar computerwerk. Vroeger werden alle frames met de hand gebouwd, nu zijn daar in veel gevallen robots voor. Of ik dat jammer vind? Nee, zo’n verandering gaat geleidelijk. Je doet er niks aan.’ Ondanks de technologische veranderingen bent u uw werk als ouderwetse framebouwer al die tijd leuk blijven vinden… ‘Ja, mijn werk is mijn hobby, dus heb ik er plezier in. Daarnaast vind ik nieuwigheden wel interessant. Jongelui brengen frisse ideeën binnen, bijvoorbeeld voor de verbetering van een model of van de functies van een fiets. Daar hebben ze goed kijk op, moet ik zeggen. Wat mijn werk ook leuk maakt zijn mijn collega’s. Iedereen staat altijd voor me klaar.’
Hoe kijkt u naar de kwaliteit van jonge vakmensen? ‘Tegenwoordig zie je bij veel jongeren dat ze theoretisch heel goed zijn, maar praktisch minder. Maar bij Van Raam doen wij wel aan goede selectie. Nieuwe medewerkers krijgen een proeftijd en als ze die niet doorkomen, dan heb je er niks aan, zo is het toch? Er werken hier alleen maar gemotiveerde mensen die achter het bedrijf en het product staan.’
Hebt u zelf ooit trainingen of cursussen gedaan om beter te worden in uw vak? ‘Toen ik heel jong was heb ik wel eens lascursussen gedaan. Maar ik heb het vak voornamelijk in de praktijk geleerd. Die oude framebouwertjes in Amsterdam, dat waren pas vakmannen. Net als de raceframebouwers hier bij Van Raam. Vroeger werd ik de hele fabriek doorgestuurd en ik heb alles gedaan, van wielbouw tot montage. Daardoor heb ik nu veel technische kennis. Leren doe je door steeds mee te kijken, te praten, te vragen waarom en hoe. Als je er ontvankelijk voor bent, kun je in een bedrijf elke dag een beetje beter worden.’ Hoe lang wilt u nog blijven doorwerken? ‘Zolang mijn gezondheid het toelaat. Tot nu toe gaat het prima. De ene helft van de dag werk ik, de andere helft ga ik naar huis voor de noodzakelijke rust. Dan ben ik bezig met mijn postzegels, met schilderen of met puzzelen. Ik wil mijn hersenen scherp houden.’ Wat vindt uw vrouw ervan, dat u nog elke dag werkt? ‘Die zegt: ga je gang maar. Ik denk maar zo: als je er niet bent, dan kun je ook geen ruzie maken.’ ❚
‘Oud & nieuw’ Bij Van Raam werken zowel de oudste als de jongste medewerker in het mkb-metaal. Bekijk het filmpje op www.metaaljournaal.nl, waarin zij vertellen over veranderingen in de fietsenbranche.
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
9
IN BEELD
W U NIE S R E M KO Met technische opleidingen worden jongeren klaargestoomd om het dreigende tekort aan vakmensen op te vangen. Maar ook uit onverwachte hoek komt hulp: zij-instromers bieden werkgevers steeds meer mogelijkheden.
tekst carolien lindeman foto’s marTin diJksTra
S
teeds meer vakmensen gaan met pensioen, met een dreigend tekort aan werknemers in de metaal tot gevolg. Toch staan werkgevers niet machteloos, zij hoeven niet te wachten op de jongeren die opleidingen aanleveren. Oudere werknemers uit andere sectoren, vrouwen, vakmensen uit het buitenland of mensen met een beperking zijn hun nieuwe wapen. En zij stromen graag in. Dat er behoefte is aan deze nieuwkomers, blijkt wel uit een recent online onderzoek van opleidingsinstituut ROVC. 70 procent van de respondenten denkt dat zij-instromers het dreigende tekort aan vakmensen in de techniek kunnen terugdringen. De zelfstandigheid en motivatie van zij-instromers maakt hen extra aantrekkelijk als werknemer. Zij kiezen bewust voor de metaal als carrière en de ervaring leert dat ze daarom vaak langer bij een werkgever blijven. SAMENWERKING
Onderwijs, ondernemers en overheid werken dan ook steeds vaker samen om deze groepen naar metaalbedrijven toe te halen. Een mooi voorbeeld is het lokale project Triple O (Opstap, Omscholing en Opdoen van werkervaring) in Twente.
10
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
Hier volgen twintig zij-instromers een dag in de week een opleiding in de metaalbewerking, de andere vier zijn ze aan het werk in een leerbedrijf. Dit soort projecten helpt werkgevers passende werknemers te vinden. Jon Sanders, consulent Arbeidsmarkt en Beroepsonderwijs van de Koninklijke Metaalunie in Hengelo werkt mee aan Triple O: ‘Wij inventariseren wat bedrijven nodig hebben en zoeken daar met hulp van het UWV, gemeenten en het onderwijs geschikte kandidaten bij.’ MAATWERK
Daarin verschilt de Metaalunie niet veel van uitzendorganisatie Randstad Techniek. Ook daar helpen ze werkgevers om medewerkers met de juiste kwalificaties te vinden. Senior manager Martijn Geerdink: ‘Wij kijken kritisch naar de vacature, kan deze ook anders worden ingevuld? We kunnen alternatieven bieden, zoals buitenlandse technici of zij-instroom met behulp van opleidingstrajecten. Maatwerk dus.’ En zulk maatwerk heeft meer voordelen. Onderzoek door TechniekTalent.nu (een samenwerkingsverband van acht technische sectoren waaronder de metaalsector) laat zien dat meer diversiteit in een
bedrijf nieuwe ervaringen en perspectieven op de werkvloer brengt. Gemengde teams zijn daarom creatiever en innovatiever. Ook de werkomstandigheden verbeteren vaak, waardoor er minder verzuim en ongewenst personeelsverloop is. STAPPENPLAN
Werkgevers die de diversiteit binnen hun bedrijf willen vergroten, kunnen daarvoor een stappenplan vinden op TechniekTalent.nu. Ook kunnen zij gebruikmaken van de Jobstartvergoeding van OOM. Hiermee kunnen werkgevers werknemers uit een andere sector, werkzoekenden of arbeidsgehandicapten omscholen en aannemen. Daarnaast dragen de Leerwerkbijdrage en de Persoonlijke Trainingstoelage (PTT) bij aan de omscholing tot metaalbewerker. Hoe het is om als nieuwkomer in de metaal te werken, dat vertellen de geportretteerden in deze reeks. Stuk voor stuk bewijzen zij dat werknemers in de metaal inderdaad overal vandaan kunnen komen en dat zij deze sector heel wat te bieden hebben.
S
‘Dit werk bevalt me’
ER WALT (51) BOL Werkvoorbereider en inkoper bij Bol Constructie in Klundert Liet zich omscholen na een carrière in de autobranche
‘Ik ben overgestapt naar de metaalbewerking omdat het slechter ging in de autobranche, maar ook omdat ik graag met zakelijke klanten omga. Dat kon bij Bol Constructie, als werkvoorbereider van de (CNC) snijmachines. Daarnaast verwerk ik de offerte-aanvragen hiervoor en doe ik de inkoop en verkoop. Dit werk bevalt me, ik heb veel contact met zakelijke klanten en de omgang met mijn collega’s is fijn. De sfeer is hier niet competitief, in plaats daarvan werken we allemaal samen. Binnenkort wil ik met hulp van een regeling van OOM een opleiding doen om ook acquisitie en computertekenen op me te kunnen nemen. Zo word ik nog breder inzetbaar.’
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
11
IN BEELD
‘Mijn collega’s zien me als een van hen’
(24) ALIN A SOFRONE Werkt met een CNC-draaibank bij Kusters en Bosch in Mierlo Grijpt hier de kansen die zijn thuisland Spanje niet biedt
‘Ik programmeer en produceer kleine series halffabricaten, elke dag is het weer wat anders. Dit past bij mijn opleiding, bovendien is metaalbewerking mijn passie omdat het een veelzijdige sector is en je altijd iets nieuws leert. Helaas is er door de crisis in Spanje bijna geen werk en is iedereen die wel werkt vooral op output gericht. Mijn werk hier zie ik dan ook als de Champions League van de metaal, want kwaliteit staat voorop. Bovendien helpen mijn collega’s me en zien ze me niet als een bedreiging, maar als een van hen.’
12
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
‘Dit is helemaal nieuw voor me’
PATRICIAN(59) VAN EDE Directeur van Hewigo in Winterswijk Nam de leiding van het bedrijf over, na het plotselinge overlijden van haar partner Bert Heijerman
‘Berts besluit mij te benoemen kwam geheel onverwacht. Met een achtergrond in de gezondheidszorg is deze bedrijfstak helemaal nieuw voor me. Ik houd me vooral bezig met de financiën, P&O en het motiveren van onze negen werknemers en stagiairs. Ook begeleid ik Berts zoons om het bedrijf straks zelfstandig te leiden. De metaalbewerking ga ik niet in, maar ik heb veel bewondering voor wat we produceren: bakwanden en frituur- en visbakfornuizen. Het is mooi hoe we als groep samenwerken. Dat is ook hoe Bert dit bedrijf heeft opgezet. Wij streven ernaar het bedrijf in zijn geest voort te zetten.’
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
13
IN BEELD
‘Natuurlijk willen we verder in de metaal’
(15) GITTE K N I VRUGG & DEWI R (14) PFEIFFE Leerlingen vmbo-metaaltechniek aan CSG Reggesteyn Sinds vijftien jaar de eerste meiden die kozen voor deze opleiding
‘Tijdens de oriëntatielessen in het tweede jaar merkte ik dat ik metaaltechniek heel erg leuk vond’, vertelt Dewi. ‘Lekker met je handen werken, afwisselende klussen.’ Gitte raakte enthousiast over de metaal tijdens een open dag van een metaalopleiding. En nu, op het Reggesteyn, is het vooral heel gezellig. Dewi vindt draaien en frezen het leukst, Gitte houdt het meest van lassen en constructiewerk. Ja, en natuurlijk willen ze straks verder in de metaal. Eerst een mbo-opleiding volgen en daarna… Dat weten ze nog niet precies, als ze maar met metaal kunnen blijven werken.
14
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
DIALOOG
Hofleverancier Stinkens maakt orgelpijpen. Zeer specialistisch werk, dat maar weinig mensen kunnen. Directeur Jos van Dijk werkt er hard aan de waardevolle kennis van zijn medewerkers te behouden. Bert Tapper van Olbro wil graag meer weten. tekst eline lubberTs foto’s hans van den heuvel
Bert & Jos
Bert ‘Hallo Jos, met Bert Tapper van Olbro.’ Jos
‘Hoi Bert. Goed je te spreken. Ik hoorde dat je geïnteresseerd bent in het Kennis Houvasttraject van OOM, om bedrijfskennis door te geven aan de volgende generatie.’
Bert ‘Ja, dat klopt. Olbro heeft zeventien man in dienst, waarvan twee boven de zestig. We produceren keukens voor bijvoorbeeld scholen en de zorgsector. Onze medewerkers werken met rvs, glas, hout en volkern en installeren de elektra. Kortom, dat is niet wat ze standaard leren op school.’ Jos
‘Ook onze medewerkers doen zeer specialistisch werk. Zo gieten wij onze eigen platen met specifieke legering, vervolgens worden met onder andere speciale soldeertechnieken de orgelpijpen vervaardigd. Om de juiste klank in de pijpen te krijgen, is een excellent gehoor plus kennis van de techniek nodig. Mensen met deze capaciteiten vind je niet, die trainen we zelf. Gemiddeld werkt iemand hier zo’n vijf jaar voordat hij het gewenste niveau heeft.’
Bert ‘Je moet er dus niet aan denken dat ze elders aan de slag gaan!’ Jos
‘We koesteren onze mensen. We nemen hun wensen serieus en zorgen ervoor dat het werk uitdagend blijft. Medewerkers kunnen onderling wisselen van werk. Dat biedt afwisseling, en voor het bedrijf is het fijn dat de kennis breder gedeeld is.’
Bert ‘Ik wil graag allrounders, die alle werkzaamheden kunnen doen. Dat is voor de continuïteit het best. We laten nieuwe collega’s meelopen. Heb jij daar goede ervaringen mee?’ Jos
‘Ja, we werken volgens het meester-gezelprincipe. Oudere medewerkers delen hun kennis met een nieuwe collega. Veel dingen leer je nu eenmaal alleen door ze mee te maken. Er ontstaat wederzijds respect tussen de oudere en de jongere collega. Ze delen de liefde voor het vak. Bovendien vindt de oudere medewerker het mooi om zijn kennis en ervaring over te brengen.’
Bert ‘Dat kan ik me voorstellen. Hoe houd je de vorderingen in de gaten?’ Jos
‘We hebben een lijst van vaardigheden opgesteld die men onder de knie moet hebben. We bespreken deze regelmatig en sturen bij waar nodig, zodat we precies weten waar we staan.’
Bert ‘Klinkt goed. Ik hoop dat we er eens verder over kunnen praten!’ Jos
‘Graag, we moeten elkaar helpen.’
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
15
THEMA
Anton Flipsen
Directeur/eigenaar van ProduLAS BV in Oosterhout
‘Gaandeweg hebben we ons gespecialiseerd’ ‘In de vijftien jaar dat wij nu bestaan, hebben we ons ontwikkeld van een productiebedrijf tot een bedrijf dat is gespecialiseerd in lasrobots. Mijn compagnon en ik hadden beiden een verleden als medewerkers van een robotica-importeur, maar door het concurrentiebeding konden we in eerste instantie niets met onze specifieke kennis doen. Toen we eenmaal van dat beding af waren, zijn we gaan groeien. Robotica is grote materie – elektro, software, pneumatiek, hydrauliek, er zit van alles in. Gaandeweg hebben we ons op elk deelgebied gespecialiseerd. Dat is voor mij een leerzaam proces geweest: tot dan toe zat alle kennis en kunde in mijn eigen hoofd, maar ik kwam erachter dat ik niet meer alles zelf kon en wilde doen. Ik heb er toen bewust voor gekozen om met behulp van personeelsplanning de organisatie om te vormen tot een self supporting bedrijf. Daarvoor is visie nodig over waar je naartoe wilt, zodat je de juiste mensen op de juiste plekken kunt inzetten – op basis van hun talenten en wensen. En dus ook de juiste opleidingen kunt inkopen voor je medewerkers. Inmiddels verzorgen we ook opleidingen voor klanten. We vertellen hen hoe ze moeten omgaan met hun lasrobots, of geven instructies over software. Mijn devies: wil je je bedrijf ontwikkelen en het laten groeien? Een zorgvuldige personeelsplanning is het geheim.’
16
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
Vernieuw je loopbaan Kennis is steeds beperkter houdbaar en werkgevers stellen steeds hogere eisen aan hun medewerkers. Reden genoeg om in beweging te komen en de regie te nemen over je eigen loopbaan. ‘Stilstaan is gewoon geen optie meer.’ tekst annemiek de gier ILLUstRAtIes marc kolle
L
ang niet iedereen is een ‘loopbaanplanner’: iemand die in stappen vooruit denkt over zijn carrière en talentontwikkeling en daar gedisciplineerd aan werkt. Go with the flow, ik zie wel, laat het maar komen zoals het komt… op zich is er natuurlijk niets mis met deze manier van in je leven en je werk staan. Maar: jij verandert, de wereld verandert. Is je houding van toen nog wel zo relevant of nuttig als je tien jaar verder bent? Of twintig? Wat gebeurt er om je heen? Leidt jouw pad nog wel naar je doel? Volgens Chris Louws, senior- en loopbaanadviseur bij Kenteq (kennis- en adviescentrum voor technisch vakmanschap), zou iedereen die werkt zich met enige regelmaat bewust moeten afvragen
waar hij wil staan over vijf jaar. En wat hij moet doen om aantrekkelijk te blijven op de arbeidsmarkt. ‘Een soort APK (loopbaanadvies) voor werknemers’, legt hij uit. ‘Kennis’ is in de afgelopen jaren namelijk steeds beperkter houdbaar geworden. En deze houdbaarheid neemt nog altijd verder af. Wat je hebt geleerd tijdens een studie in de jaren negentig was ongeveer acht tot negen jaar actueel, vanaf 2000 nog maar vijf jaar. Bovendien: vroeger was de lts de basis voor een functie in een metaalbedrijf. Tegenwoordig vragen werkgevers minimaal mbo niveau 3/4. De veranderingen in de technische wereld gaan razendsnel, er komen voortdurend nieuwe functies en nieuwe machines. Stilstaan is gewoon geen optie meer.’
‘Iedereen heeft een uniek talent, maar niemand gebruikt dat ten volle’
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
17
THEMA
UNIEK TALENT
Dat klinkt misschien als een dreiging, maar volgens veranderspecialist Kees Gabriëls is het niet zo moeilijk om als werknemer mee te bewegen met wat de markt vraagt. Gabriëls begeleidt organisaties tijdens veranderprocessen en heeft daarbij veel te maken met individuele loopbanen van medewerkers. ‘Mij valt op dat het in het bedrijfsleven vaak gaat om wat iemand doet, de insteek is taakgericht. Ik probeer juist de nadruk te leggen op hóe je het doet. Iedereen heeft zo’n uniek algemeen talent, onafhankelijk van het werk dat je verricht, dat in één woord te vangen is. Maar vrijwel niemand gebruikt dat ten volle, en dat is zonde.’ Gabriëls stelt dat je bewust worden van jouw unieke talent de allereerste stap is naar duurzame verandering. ‘Mijn eigen talent is verhelderen’, vertelt hij. ‘Sinds ik dat weet, neem ik het mee in elke nieuwe opleiding, nieuwe functie, nieuwe loopbaanstap. Het is een blijvend houvast bij alle nieuwe stappen die je zet. Weten waar je van nature in uitblinkt, geeft je zelfvertrouwen. Ik heb zelfs twee boeken geschreven met behulp van mijn talent.’ Hoe
herken je nu jouw specifieke talent? Gabriëls: ‘Vaak is het logischer dan je zelf beseft. Je hebt die unieke eigenschap je hele leven al, dus je bent meestal niet geneigd die als uitmuntend te betitelen. Mijn advies aan mensen is daarom: maak in tien minuten een zo lang mogelijk lijstje van alles wat je goed kunt. Dat kunnen werkzaken zijn, maar ook dingen op privé- of hobbygebied. Als je alles hebt opgeschreven, kijk dan eens of er een rode draad in zit. Meestal is dat een prima beginpunt.’ Volgens Gabriëls zouden ook werkgevers meer moeite kunnen doen om de talenten van hun medewerkers boven tafel te krijgen. Bijvoorbeeld door eens tijd in te ruimen om met iedereen tot in detail te praten over hoe hij z’n werk invult. ‘Als ieders talent helder is, kun je er de functies en de werkprocessen op aanpassen. Is Jan bijvoorbeeld goed in enthousiasmeren? Dan is hij misschien de perfecte praktijkopleider. Is Marie een supersnelle praktische oplosser? Dan zal zij het vast leuk vinden om haar techniek om razendsnel in te pakken te delen met anderen. Het mooie is, als mensen werken vanuit hun talent,
‘Als mensen werken vanuit hun talent, neemt hun productiviteit toe’
Johan Breunissen
Leerling-monteur bij Van der Kolk Mechanisatie in Zetten
‘De open dialoog met mijn chef is prettig’ ‘Ik doe de opleiding tot monteur mobiele werktuigen aan het ROC Aventus in Apeldoorn. Het schijnt zo te zijn dat veel mbo’ers voortijdig stoppen met school. Zelf heb ik daar eigenlijk nooit serieus aan gedacht, maar toen mijn chef bij Van der Kolk mij een coachingstraject aanbood, leek me dat toch best interessant. Zo’n traject is erop gericht om het contact tussen baas en werknemer te verbeteren. Elke twee weken vullen mijn chef en ik apart van elkaar dezelfde vragenlijst in. Daarin staan vragen over hoe je bepaalde dingen ervaart, zoals de samenwerking, het contact met collega’s, de mate waarin je zelfstandig kunt werken, de manier waarop je klussen aanpakt, enzovoort. Om de zes weken komt er een coach van OOM langs, die kijkt of mijn baas en ik dezelfde of juist verschillende antwoorden hebben gegeven. Eventuele verschillen zijn de basis voor een gesprek. Ik vind die openheid wel nuttig. Je hebt soms namelijk best de neiging om langs elkaar heen te werken, en ik vind het juist fijn om duidelijk te weten wat ik anders kan doen. Het geeft mij ook de gelegenheid om me uit te spreken over mijn chef. Natuurlijk heb ik later als werknemer geen coach meer. Maar dankzij dit traject weet ik straks waar ik op moet letten en zal de dialoog zeker makkelijker gaan.’
18
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
vinden ze hun werk leuker en neemt hun productiviteit toe. Daarvoor hoeven geen grote dingen te worden aangepast, soms kunnen kleine veranderingen al heel veel doen.’ OPENHEID
Stel, je hebt je talent ontdekt. Wat doe je dan? Volgens Chris Louws vraagt het na de fase van bewustwording best enige moeite en tijd om tot een duidelijk en goed doordacht loopbaandoel te komen. ‘De haalbaarheid van je wensen hangt natuurlijk ook af van vragen als: kan ik met nieuwe vaardigheden straks ook nog terecht bij mijn werkgever?, of: welk stempel zal een eventuele opleiding drukken op mijn gezinsleven?’ Communicatie is het sleutelwoord, stelt Chris Louws. Met je baas, en met je partner en kinderen. ‘Het zou goed zijn als voortgangsgesprekken standaard op de agenda van bedrijven komen te staan. Mensen zijn nu toch nog snel achterdochtig als ze bij de baas moeten komen. Maar een voortgangsgesprek is nadrukkelijk géén functioneringsgesprek, het geeft werkgever en werknemer de mogelijkheid om in alle openheid
Gijs Koelewijn
Technisch directeur bij Van Halteren in Bunschoten
‘Ik gebruik nu mijn talent om anderen te helpen’ ‘De drive om mezelf te ontwikkelen zat er bij mij al jong in. Ik was zestien jaar toen ik van de lts kwam en ging werken. Op de bedrijfsschool van mijn toenmalige werkgever leerde ik verder voor machinebankwerker en al snel werd ik aangesteld als gereedschapsmaker. Toen ik een jaar of 24 was, begon het te kriebelen. Ik werd me ervan bewust dat ik talent had om leiding te geven, en wilde daar graag iets mee doen. Mijn baas vroeg me om chef te worden van de gereedschapsmakerij en ik ben begonnen met trainingen managementvaardigheden en adviesvaardigheden. Mijn werkgever vond dat prima, maar wilde me wel graag in dezelfde positie houden. Dus toen ik werd benaderd door Van Halteren voor een zwaardere leidinggevende functie, hoefde ik niet lang na te denken. Ik heb hier veel kansen gekregen en ben nu zowel technisch directeur als sales director. Ik zie het zo: mijn talent om leiding te geven zet ik in om anderen te helpen hun talenten te ontplooien. En dat vind ik ontzettend leuk om te doen. Maatschappelijk gezien hoef ik niet meer hogerop, ik ben nu zestig jaar. Maar als ik met pensioen ben, ben ik van plan jonge mensen te gaan coachen. Aanvoerder zijn, dat zit gewoon in me.’
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
19
THEMA
– zonder dubbele agenda’s – te praten over ontwikkeling en opleiding.’ Gabriëls: ‘Juist als je weet waar je talent ligt, is het makkelijker om zo’n gesprek niet te voeren vanuit frustratie of ontevredenheid over je werk. Je bent je bewust van wat je leuk vindt in je werk en wilt dat groter maken.’ KLEINE STAPPEN
Zowel Louws als Gabriëls weten vanuit de praktijk dat veranderen voor veel mensen een moeilijke opgave is. Toch benadrukken zij hoe belangrijk het is om ermee te beginnen voordat het écht noodzakelijk is. ‘Stel, je bent al tien jaar statisch en je wordt ontslagen, dan zit je met de gebakken peren’, zegt Gabriëls. Louws: ‘Veel mensen hebben gewoon niet in de gaten hóe snel de technologische ontwikkelingen gaan. Mijn advies: kijk goed om je heen. Schaft je baas een 3D-printer aan? Vraag je eens
af wie deze gaat programmeren, bedienen en onderhouden. Kijk daarnaast eens buiten de muren van je eigen bedrijf welke kant het opgaat met de metaalbewerking. Basiskennis is belangrijk, maar in de toekomst heb je wellicht meer aan kennis op het gebied van robotica en nanotechnologie.’ Gabriëls wil nog graag benadrukken dat wie echt aan de slag wil met zijn loopbaan, dit niet helemaal alleen hoeft te doen. ‘Natuurlijk vergt het moed om uit je comfortzone te stappen. Maar als je iets wilt, bespreek het met je werkgever. Wellicht wil hij in je investeren als je blijft. Of schakel een coach in. En nogmaals, je kunt ook klein beginnen. Elke kleine verbetering in je werk is een positieve verandering. En vele kleine stappen maken samen één grote.’ ❚
‘Natuurlijk vergt het moed om uit je comfortzone te stappen’
Bas Scheffers
QHSE-officer bij Wouter Witzel in Losser
‘Nieuwe dingen leren is verslavend’ ‘Halverwege de jaren tachtig kwam ik als productiemedewerker in dienst bij Wouter Witzel. Dit bedrijf gaf me de kans om weer naar school te gaan. Ik had alleen een mavo-diploma en was nooit zo enthousiast om verder te leren, maar opeens kreeg ik daar toch wel zin in. De werkgelegenheid was niet al te best op dat moment en ik besefte dat ik – als ik flexibel inzetbaar was – mijn kansen op de arbeidsmarkt zou vergroten. Bovendien sprak de combinatie leren en werken me wel aan. In de loop der jaren heb ik talloze trainingen en cursussen gedaan, van rubbertechnologie tot praktijkdocent, van EHBO en (H)BHV tot midden en hoger management en NACE Coating Inspector Level 2. Ik ben de tel een beetje kwijt, maar het zijn er meer dan zestig. Ik ontdekte hoe leuk het is om echt goed te worden in wat je graag doet, en hoe verslavend het is om steeds weer nieuwe dingen te leren. In het bedrijf ben ik inmiddels opgeklommen tot QHSE-officer, een functie op hbo-niveau. Mijn zoons van 18 en 21 jaar studeren allebei aan de universiteit, de een geneeskunde en de ander bedrijfseconomie. Ze zijn ontzettend leergierig. Ik ben daar erg trots op en hoop dat ze van mij hebben meegekregen hoe belangrijk kennis en kunde zijn voor je toekomst.’
20
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
To� 10 Tips om je loopbaan een nieuwe impuls te geven
1. Maak een lijstje van alles waar je goed in bent. 2. Schrijf alles op wat je baan tot een ideale baan zou maken. Wat zou leuk zijn? Wat zou je helpen? Dit kan van alles zijn: van andere werktijden tot een nieuwe machine. 3. Kies een eerste punt, iets kleins, veranderen Regel dat je gaat veranderen. bijvoorbeeld een nieuwe plek achter de machine. 4. Laat zien wie je bent en wat je kunt. Steek je vinger op en deel je mening. 5. Bedenk hoe je wilt overkomen op anderen en handel daarnaar. 6. Houd contact met anderen, anderen ook als je niets van ze nodig hebt. Vraag je eens af hoe je een ander kunt helpen met jouw kennis en netwerk, in plaats van andersom.
OOM helpt bij loopbaanontwikkeling Voor iedereen die aan de slag wil met zijn loopbaan, heeft OOM een aantal handige services en diensten. • Loopbaanoriëntatiegesprek. Hiervoor kun je contact opnemen met een van onze regiomanagers, kijk voor de contactgegevens op pagina 37. • Persoonlijke Trainingstoelage. Voor iedere werknemer in de metaal is een budget van € 750 beschikbaar, te besteden aan relevante trainingen/ opleidingen. www.oom.nl/PTT • Workshop ‘Ervaring telt’. Bedoeld voor medewerkers van 45 jaar en ouder die willen nadenken over hun toekomst, zie pagina 35. • Kennisavonden. Regionale bijeenkomsten over nieuwe technieken en innovaties in ons vakgebied. www.kennisavond.nl
7. Kom uit je comfortzone. Volg opleidingen, bezoek interessante bijeenkomsten en doe dingen die je normaal niet zou doen. 8. Maak een profiel aan op LinkedIn. Besteed daarbij ook aandacht aan de foto (geen vakantiekiekje!) en update je profiel regelmatig. 9. Schakel een coach in. Je loopbaan een nieuwe impuls geven hoef je niet alleen te doen. 10. Vergeet die beren op de weg, kansen denk in kansen.
• Vernieuwde Cursuscatalogus. Nu nog sneller zoeken in het uitgebreide cursusaanbod, toegespitst op de metaalbewerking. www.cursuscatalogus.nl • Skillsmanager. Online tool die je helpt je vakmanschap in kaart te brengen. www.oomskillsmanager.nl
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
21
CURSISTEN
De klant écht begrijpen Broekema Transportbandenfabriek uit Veendam levert geen standaardproducten, maar maatwerk. Om nóg klantgerichter te kunnen werken, volgen elf medewerkers de cursus Communiceren met NLP (Neuro-Linguïstisch Programmeren). tekst marloes de moor foto mark van der zouw
K
waliteit op maat leveren, kan alleen als je goed luistert naar de klant en weet wat hij wil. Heel belangrijk voor een bedrijf als Broekema Transportbandenfabriek. Begin je bij Broekema over ‘aaien’, dan begrijpt iedereen waar het om gaat. HR-consulent Evelyn Sleifer: ‘Het woord aaai-en valt samen met onze kernwaarden. Aaai-en staat voor aandacht hebben voor de klanten en voor elkaar, afspraken maken en nakomen, accuratesse in werk en uitvoering, initiatief nemen en elkaar informeren. Deze principes komen terug in ons scholingsbeleid.’
BEWUST WORDEN
Broekema hecht veel waarde aan de communicatieve vaardigheden van de werknemers. Elf medewerkers van de binnendienst, buitendienst en het bedrijfsbureau zijn onlangs begonnen met de cursus Communiceren op basis van de NLP-techniek (Neuro-Linguïstisch Programmeren). Met deze methode leer je je bewust te worden van hoe je de wereld om je heen ziet en hoe je daar vervolgens op reageert. Zeer nuttig voor medewerkers die dagelijks in contact staan met interne en externe klanten. Hoe stem je je communicatie af op je gesprekspartner? Hoe verplaats je
22
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
je in het perspectief van de klant? Wat roept de ander bij je op? Door middel van rollenspelen leren de medewerkers in acht cursusdagen hoe dat werkt. PATRONEN
Jan Kerdijk is medewerker van het bedrijfsbureau en vormt een schakel tussen productie en verkoop. De cursus stelt hem in staat de wensen van collega’s en klanten beter te begrijpen. ‘Je leert dingen bij jezelf te herkennen. Iedereen heeft bepaalde kaders, verwachtingen en meningen in zijn hoofd, die van invloed kunnen zijn op de communicatie. Als je deze patronen doorziet, kun je ze bij jezelf veranderen, je verplaatsen in de ander en zo de loop van een gesprek beïnvloeden.’ Ook commercieel medewerker binnendienst Wianda Vonk volgt de cursus. ‘Ik leerde bijvoorbeeld hoe je reageert als je een klant aan de telefoon krijgt. Door goed te luisteren en het perspectief van de klant voor ogen te houden, kun je uitzoeken wat hij graag wil. Als de klant iets heel nieuws wil, kun je er met de juiste communicatie technieken sneller achter komen wat hij bedoelt. Zo kom je tot een beter resultaat waarmee we allebei tevreden zijn.’ ❚
Van links naar rechts: Marjan Poelman, Johan Adrichem, Gery Dijkhuizen, Angelica Tantas, Jan Kerdijk, Wianda Vonk en Evelyn Sleifer.
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
23
ONDERWIJS
Ruimte voor nieuw talent tekst carolien lindeman foto’s rob overmeer
V
oldoende instroom van getalenteerde vakmensen is een grote uitdaging in de metaal. Om die reden hebben de sociale partners het Sectorplan Metaalbewerking opgesteld, dat voorziet in investeringen in scholing en ontwikkeling van vakmensen en begeleiding van jonge metaalbewerkers. Het plan krijgt met een subsidie van 17,2 miljoen euro ook steun van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De uitvoering ligt in handen van OOM. In twee jaar tijd moeten er ambitieuze doelen worden gehaald, zo worden onder andere 200 bbl-leerlingen die geen leerwerkplek kunnen vinden in scholingspools opgeleid. Hoe staat het hier eigenlijk mee?
24
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
‘Samen gaan we op zoek naar een leerwerkplek’
Katelien Groenendijk (47) Projectleider Sectorplan bij OOM
‘Er worden nu ongeveer 85 leerlingen boven de markt opgeleid, en zeven zijn al doorgestroomd naar een leerwerkplek. De leerlingen die nu in een scholingspool zitten, krijgen daar twee dagen in de week praktijkles en via een roc een dag theorieles. Veel van hen geeft het vooral een beetje lucht nadat ze maanden tevergeefs hebben gezocht naar een leerwerkplek bij een bedrijf. Ook is het fijn dat zowel de begeleiders van de scholingspool als mensen bij OOM voor hen op zoek gaan naar een leerwerkplek. Maar de voornaamste reden om dit aan te bieden, is om ervoor te zorgen dat leerlingen die geïnteresseerd zijn in de metaal in de sector blijven, ook als er even geen leerwerkplek is. We merken dat een hoop bedrijven op dit moment geen mogelijkheid of geen tijd hebben om een leerling te begeleiden. Wij zorgen ervoor dat de leerlingen toch behouden blijven voor de metaal.’
Chantal Westein (20)
Leerling technisch tekenen niveau 3
Raïssa van der Zwam (17)
Leerling allround constructiemedewerker bij scholingspool BVMT in Delft
Chantal: ‘Ik ben overgestapt van constructiewerk naar technisch tekenen. Het is moeilijk om een leerwerkplek te vinden. Werkgevers willen namelijk vaak iemand met meer ervaring. Daarom ben ik blij dat ik bij de scholingspool terecht kon, hier word ik voorbereid op het bedrijfsleven en kan ik midden in het jaar overstappen naar een leerwerkplek.’
‘Hier word ik voorbereid op het bedrijfsleven’
Raïssa: ‘Ik ben heel blij met deze kans. Ik vind het best moeilijk om te zoeken naar een leerwerkplek. De scholingspool helpt me en bemiddelt voor me. Een ander voordeel is dat ik nu mijn school en mijn praktijkplek in één gebouw heb. Dat biedt veel stabiliteit. Anders had ik nu mijn opleiding op school gevolgd en had ik niet op elk moment met een beschikbare leerwerkplek kunnen beginnen. Op deze manier kom ik straks veel makkelijker bij een bedrijf binnen.’ ❚
De stoel op de foto is ontworpen en gemaakt door Chantal Westein.
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
25
HOE WERKT...
Hoe werkt …
DE CHOKE VALVE? Gas en olie die uit de aarde worden opgeboord, kunnen met een enorme kracht naar boven komen. Een choke valve (afsluiter) op het productieplatform is noodzakelijk om de stroom onder controle te brengen. Duxvalves uit Almelo ontwikkelde een afsluiter die tien tot twintig keer langer meegaat dan die van de concurrent. tekst annemarie vesTering ILLUstRAtIes dik kluT
Waar wordt de afsluiter gebruikt? Op productieplatforms in de on- en offshore, waar sprake is van een vervuild medium en waar hoge (verschil)drukken aanwezig zijn. Dat wil zeggen: het gas of de olie, of een combinatie daarvan, is bijvoorbeeld vervuild met zand en komt onder hoge druk naar boven. De druk in de pijpleiding moet flink omlaag worden gebracht om het medium te kunnen afvoeren naar het procesgedeelte van het productieplatform. Daar wordt het medium gereinigd, voordat het via leidingen naar het vasteland wordt vervoerd.
Doorsnede
Op het binnenwerk is de rotation fork te zien, die de bovenste schijf in beweging kan zetten.
Wat doet de afsluiter? De afsluiter – ook wel choke (smoorklep) genoemd – brengt de druk van de gas- of oliestroom (debiet en druk) onder controle. ‘Het smoren van de gas/oliestroom kan met bruut geweld gaan’, zegt project engineer Bjorn Engbersen. ‘Maar onze afsluiters kunnen tegen een stootje. We kunnen een flow met een druk tot 700 bar controleren en smoren tot de gewenste druk.’
Op een productieplatform is een grote variatie aan afsluiters te vinden voor verschillende toepassingen
Hoe werkt het? In het binnenwerk zitten twee draaiende schijven, met elk een excentrische opening. De bovenste schijf op het binnenwerk kan 180° worden gedraaid. Net als bij een ouderwets zoutvaatje kun je de opening regelen. Dit kan handmatig, hydraulisch, pneumatisch of elektrisch op afstand vanuit de controlekamer. Bij een groot gat is er meer flow, bij een klein gat minder.
Oproe�!
Heb jij ook een bijzondere machine in je werkplaats die je in Metaaljournaal wilt laten zien? Mail naar:
[email protected].
26
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
De choke valve op het productieplatform
Voordelen • geschikt voor extreem zware omstandigheden • een lager geluidsniveau • minder erosie en een langere levensduur
Het binnenwerk heeft een trompetvorm, waardoor erosie wordt verminderd.
De bovenste schijf van het binnenwerk kan 180° worden gedraaid.
Wat is de innovatie? De afsluiter van Duxvalves onderscheidt zich door: • Het grote aantal variaties in openingen, met passende schijven voor uiteenlopende omstandigheden. • De afsluiter heeft een binnenwerk van wolfraamcarbide of industrieel diamant; de meest slijtvaste materialen. • Het binnenwerk heeft een trompetvorm, waardoor de stroom met zo min mogelijk weerstand naar de pijpleiding wordt geleid. Kijk voor meer informatie op www.duxvalves.com
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
27
REPORTAGE
NIEUWE van aardappelen naar Nico Hoogendijk in de opslagloods, waar vroeger de vrachtwagen geparkeerd stond. Op de achtergrond zijn huis, waar hij woont met vriendin Laura Koster.
28
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
tekst marcel van engelen foto’s verse beeldwaren
Emetaal OOGST Als boer Gerard Hoogendijk beseft dat zijn zoon niet van plan is het boerenbedrijf over te nemen, gooit hij het roer om. In de schuur waar eerder de kisten aardappelen en uien stonden opgestapeld, begint hij een metaalbedrijf.
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
29
REPORTAGE
A
chter de schuur waarin metaalbedrijf Hoogendijk is gevestigd, ligt een weids boerenland. Vijftien jaar geleden verbouwde Gerard Hoogendijk hierop nog aardappelen, suikerbieten, sjalotten en graszaad (voor sportvelden). Zijn vader was ermee begonnen. Die kwam begin jaren zestig, toen Gerard negen jaar oud was, vanuit de Noordoostpolder naar het nieuwe land van de Flevopolder. ‘Het was pionieren’, zegt Gerard (59) als hij met zijn blauwe werkoverall aanschuift voor een bak koffie. ‘De buren kwamen uit alle windstreken van het oude land. Ik herinner me een Zeeuwse buurman die we aanvankelijk niet eens konden verstaan. Tegenover ons woonden Friezen.’
PLOETEREN
Gerard was 25 jaar toen hij het bedrijf overnam. Aan de beginperiode bewaart hij goede herinneringen. ‘In het voorjaar en de herfst was je druk in de weer. Samen met de buren, in kleine ploegjes, de bieten en aardappels rooien. Maar het was een ontspannen bestaan.’ Goede en
slechte jaren wisselden elkaar af; een redelijk contract met een opkoper van de gewassen was een zekerheid. Alhoewel, die contracten werden steeds onredelijker. Prijzen en winstmarges kwamen onder druk te staan. ‘Het werden wurgcontracten’, zegt Gerard. ‘Bij het boeren ben je eerst maandenlang aan het produceren. Als de gewassen van het veld zijn, moet je maar zien dat je er iets voor krijgt. Nu werkt het andersom. Wij krijgen een opdracht van een klant. We spreken een prijs af, en dan gaan we aan de slag.’ Want ergens kwam een omslag, al was het een geleidelijke omslag. Eind jaren negentig bouwde Gerard zijn boerenbedrijf af. Hij kocht een vrachtauto waarmee hij aardappelen ophaalde in de Flevolandse regio en wegbracht tot in Duitsland en Frankrijk. Wat een belangrijke rol speelde bij de beslissing met het boerenbedrijf te stoppen: naarmate zijn zoon opgroeide, werd steeds duidelijker dat in hem geen opvolger schuilde. ‘Ik vond het boeren helemaal niks’, zegt Nico (29), als ook hij is aangeschoven in de geïmproviseerde kantine.
‘Ik zag het van dichtbij: je bent aan het ploeteren zonder vooruit te komen. Zelf was ik altijd aan het sleutelen, aan skelters en brommers. Ik ben meer van de techniek.’ Hij koos voor de mts, opleiding metaal. GENOEG WERK
Bij een metaalbedrijf waar Gerard weleens onderdelen liet maken om een machine te kunnen repareren, hoorde hij dat in de metaalsector een eerlijke boterham was te verdienen, mits je goed werk leverde. In 2002 trok hij de stoute schoenen aan en kocht hij een tweedehands draaibank, kort daarna een freesmachine. Met enige zenuwen stapte hij binnen bij een grote bouwer van landbouwmachines, voor wie hij direct aan de slag kon. ‘Het was even wennen. Ik weet nog dat ik eens een groot werkstuk niet kon leveren, terwijl ik het wel had beloofd. Gelukkig kon ik dat weer uitbesteden.’ Hoe dan ook, het klopte: er was genoeg werk in de metaal. Ondertussen liep zoon Nico stage bij Machinefabriek Mogema in ’t Harde, en kreeg hij na afloop een contract aangeboden. Wegens toe-
‘Toen ik mijn eerste draaibank kocht, had ik niet gedacht dat dit ervan zou komen’
Links: Gerard en Nico in de machinewerkplaats. Gerard controleert zogenaamde astaps, die worden gebruikt in aandrijfrollen voor transportbanden. Rechts: Nico legt bbl-leerling Edwin uit hoe hij de freesbank moet bedienen. ‘Ik vind het mooi om kennis over te dragen.’
30
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
nemende drukte ‘thuis’ beperkte hij dat tot vier dagen in de week. Die ene dag werden er twee. En in 2005 werkte ook Nico fulltime in de boerenschuur, die steeds meer de allure kreeg van een professionele machinehal. ‘Van het een kwam het ander’, zegt Nico. ‘Als je kwaliteit biedt voor een goede prijs en op tijd levert, doet mond-tot-mondreclame het voornaamste werk.’ Hoogendijk VOF telt nu dertig vaste klanten. Niet alleen agrarischgerelateerde bedrijven uit de buurt, maar ook afnemers uit de auto-industrie, pluimvee en offshore. Tot in Groningen aan toe. Ondanks de recessie gaat het de Hoogendijks de laatste jaren goed. Omzet en winst plussen nog elk jaar. De kracht van het bedrijf? Nico: ‘Wij opereren snel en flexibel. Als klanten bellen over details, weet ik meteen waarover ze praten, omdat we het allemaal zelf maken. Een spoedklusje? Geen probleem. We vragen dan ook niet de hoofdprijs. Dat wordt gewaardeerd.’ Gerard: ‘Grote bedrijven hebben werkvoorbereiders, secretaresses en boekhouders in dienst. Daar betaal je als klant ook
Opleiden en ontwikkelen Gerard en Nico Hoogendijk vinden het opleiden van jonge vakkrachten belangrijk. In de afgelopen jaren begeleidden zij een bbl-leerling en maakten daarvoor gebruik van de Leerwerkbijdrage van OOM. Op dit moment zoeken zij nog een stagiair.
Bbl-leerling Edwin controleert een ruw stuk materiaal in de freesbank. ‘Ik maak een product van begin tot einde. Dat geeft voldoening.’
voor. Wij doen alles zelf, vaak even tussendoor, als de machines draaien.’ In elk geval is de groei niet te danken aan reclameactiviteiten. Zelfs de ingang aan de landweg in Biddinghuizen verraadt niet dat in de loods achter het huis metaal wordt verspaand. Geen bordje, niks. ‘Dat komt ook door de problemen die we hebben ondervonden met het bestemmingsplan’, zegt Nico. In het buitengebied van de gemeente Dronten, waar Biddinghuizen toe hoort, zijn alleen landbouw gerelateerde bedrijven toegestaan. Omdat Hoogendijk in eerste instantie vooral leverde aan de agrarische sector en het kleine metaalbedrijf geen overlast opleverde, werd het aanvankelijk gedoogd. Maar nadat in 2007 een klacht was binnengekomen, voelde de gemeente zich gedwongen het bestemmingsplan te handhaven. Hoogendijk was een metaalbedrijf dat niet direct landbouwgerelateerd
was, luidde de opvatting van de gemeente. Het zou moeten verhuizen. Maar met hulp van een bevriende jurist wisten vader en zoon de gemeente te overtuigen van hun bestaansrecht op de huidige locatie: milieutechnisch voldoet het metaal bedrijf aan alle voorwaarden en daarmee bestond er geen juridische grond om het bedrijf te verbieden. Het is de enige echte hobbel die vader en zoon hebben moeten nemen. De overgang van aardappelen verbouwen naar metaal bewerken is verder heel natuurlijk en rustig verlopen, zegt Gerard. ‘Pas achteraf kan ik me erover verbazen. Toen ik mijn eerste draaibank kocht, had ik niet gedacht dat dit ervan zou komen.’ DENKWERK
Omdat Nico naar verwachting langer meegaat, stippelt hij de toekomst uit. Dat betekent: geen forse groei.
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
31
REPORTAGE
Over Hoogendijk Hoogendijk CNC Draai- & Frees bewerkingen is een klein familiebedrijf, gevestigd in het Flevolandse Biddinghuizen. Het wordt bestierd door vader Gerard (59) en zoon Nico (29). Ze hebben een jonge medewerker in dienst via een BBL-leerwerktraject en maken van tijd tot tijd gebruik van een zzp’er. De vriendin van Nico doet de boekhouding. Met zes CNC-machines maakt Hoogendijk diverse (machine-) onderdelen voor klanten, afkomstig uit diverse sectoren, zoals landbouw, auto-industrie en offshore. Ze werken met aluminium, brons, messing, staal, roestvast staal en kunststof en leveren in kleine tot middelgrote series. Ooit was Gerard Hoogendijk boer. Omdat hij geen toekomst meer zag in een agrarisch bedrijf en zijn zoon technisch was geschoold, vormde hij zijn boerenbedrijf om tot metaalbedrijf, na een korte tussenperiode als vracht wagenchauffeur. Inmiddels levert het bedrijf door het hele land. www.hoogendijk-metaalbewerking.nl
Meer machinecapaciteit biedt nog de ruimte om de huidige stijgende lijn door te trekken. Maar een stevige toename in aantal medewerkers ziet Nico niet zitten. ‘Ik zie hier hooguit een man of zes rondlopen. Ik wil flexibel blijven en overzicht houden. Veel personeel betekent kopzorgen. Bovendien vind ik het veel te mooi om zelf achter de machines te staan. Als directeur van een groot bedrijf zit je voornamelijk op kantoor.’ De machinehal van Hoogendijk laat zien hoe de metaalbewerking de voorbije jaren is veranderd. Meteen bij binnenkomst staat nog een conventionele draaibank, die Gerard in 2002 tweedehands aanschafte. De rest van de ruimte is gevuld met drie computer gestuurde CNC-draaibanken en drie computergestuurde CNC-freesmachines. Het voornaamste mensenwerk bij deze machines: het aanhangende computerscherm bedienen. ‘Veel mensen denken bij metaal nog altijd aan zwaar werk en vieze handen’, zegt Nico. ‘Maar als de materialen zwaar zijn, pak ik de heftruck of takel. Ze gaan ook schoon de machine in en schoon er weer uit.’ Hij demonstreert de werking van een CNC-freesmachine, waar op het beeldscherm een boor staat afgebeeld die op de aangegeven coördinaten een gaatje boort in een stuk staal, terwijl bijgespoten
koelmiddel het materiaal en de boor koelt. Als er te veel druk komt te staan op het gereedschap, slaat de machine automatisch af. ‘Zo kun je het werk ook niet meer gevaarlijk noemen.’ Het bedrijf zoekt nog een stagiair. Nico: ‘Omdat er genoeg te doen is, maar ook omdat we het leuk vinden om kennis over te dragen.’ Het aangename van werken bij een klein bedrijf is dat je bijdraagt aan het gehele eindproduct, zegt Edwin Tolsma (19), via een BBL-leerwerk traject (niveau 3) bij Hoogendijk in dienst. Hij bedient zowel de draai- als freesmachine. ‘Ik doe niet één klein dingetje en schuif het product dan weer door, zoals bij een groot bedrijf vaak het geval is. Ik maak het product van begin tot einde. Dat geeft voldoening.’ Wat een machine operator hier uiteindelijk moet kunnen beheersen: tekeningen lezen, de volgorde van de bewerkingen opstellen, het gewenste computerprogramma invoeren. Het enige handwerk: het beginproduct erin zetten en dat na afloop controleren en verpakken. ‘De machines worden steeds geavanceerder’, zegt Nico. ‘Maar dat maakt het werk niet per se makkelijker. Want de producten worden steeds complexer. Opdrachtgevers stellen meer eisen. We verschuiven steeds verder van handwerk naar denkwerk.’ ❚
‘Als boer is het afwachten of je iets krijgt voor je gewassen. Nu komen de klanten naar ons toe’
Gerard en Nico op het land waar vroeger hun aardappelen en uien groeiden.
32
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
TE GAST BIJ
Maarten van het Schip
OOMINFO
Alles over OOM op de volgende pagina’s wie wij zijn | wat wij doen | contactgegevens | onze regelingen | onze service | mijnoom.nl
Onze ‘nieuwe’ regiomanager in Rijnstreek en Haaglanden
Maarten komt aanrijden over het smalle pad in het bollenveld. Vrolijk stapt hij zijn auto uit. ‘Mijn regio is divers. Dit is de streek van de bloembollen en glastuinbouw, maar ook van politiek Den Haag.’ Ben je al lang regiomanager bij OOM? ‘Nee, nog maar net, maar ik werk al veel langer bij OOM. Ik was negen jaar projectmanager externe subsidies en elf jaar hoofd administratie. Toen in mijn streek een vacature kwam voor regiomanager heb ik meteen gereageerd. Ik wilde het al heel lang.’
‘Deze baan wilde ik al heel lang’
Waarom wilde je dat zo graag? ‘Ik houd ervan om nieuwe mensen te ontmoeten. Als regiomanager kom je op veel verschillende plekken. Ik breng scholen en bedrijven met elkaar in contact en dat is belangrijk voor het midden- en kleinbedrijf.’ Waarom is dat belangrijk? ‘Om ervoor te zorgen dat de leerlingen niet allemaal bij de grote bedrijven terecht komen, maar ook bij de kleinere. Daarbij wil ik de kwaliteit verbeteren. Ik onderzoek bijvoorbeeld of de oprichting van een scholingspool mogelijk is in de regio Leiden. Dat houdt in dat leerlingen niet alleen naar school gaan en bij een bedrijf werken, maar ook praktijkonderwijs krijgen met intensievere begeleiding. Dan is de slagingskans hoger en daar heeft iedereen baat bij.’ Is het een voordeel dat jij zelf ook in deze regio woont?’ ‘Ik woon in Lisse en ik zit in het bestuur bij basketbalvereniging BV-Lisse. Iedereen in de omgeving kent die club, dus je hebt snel een leuk gesprek. Maar daar gaat het niet om. Ik praat met werkgevers over de problemen waar ze tegenaan lopen.’ En dan? Dan probeer ik de problemen op te lossen. Laatst sprak ik een praktijkbegeleider. Hij vertelde dat zijn leerling zou gaan zakken op wiskunde en Nederlands. Toen stelde ik voor om de designer van het bedrijf een uurtje per week vrij te maken om de leerling bij te spijkeren. Het lukte: de jongen is geslaagd. Daar word ik blij van.’
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
33
Nieuws van OOM
vraag:
Cursusaanbod voor praktijkopleiders Om de professionaliteit van praktijkopleiders te bevorderen heeft OOM een speciaal aanbod van cursussen geselecteerd. Kijk voor het volledige aanbod op www.cursuscatalogus.nl. Aanmelden is gratis en eenvoudig: dat kan direct via de Cursuscatalogus. U kunt maximaal twee praktijkopleiders voor een cursus aanmelden, voor maximaal één cursus per persoon.
Ontwikkelbudget vooraf aanvragen
Bent u een praktijkopleider? op = op
OOM-regelingen 2015
De aanvraagprocedure van het Ontwikkelbudget gaat per 1 januari 2015 veranderen. De regeling moet u dan vooraf aanvragen, en achteraf kunt u de kosten voor de opleidingsactiviteit declareren. Met ingang van het nieuwe jaar verandert ook de periode waarin het toegekende Ontwikkelbudget geldig is, van 24 maanden naar twee kalenderjaren. Bovendien kunt u de regeling dan niet meer aanvragen voor het ontwikkelen van een cursus. Het Ontwikkelbudget is bedoeld voor het ontwikkelen van de HRM/P&O-afdeling van uw bedrijf. U kunt de regeling via Mijnoom.nl aanvragen voor: • Het volgen van cursussen/trainingen op het gebied van HRM en P&O; • Het laten ontwikkelen van een bedrijfsopleidingsplan (BOP); • Het laten opzetten en invoeren van (jaarlijkse) functionerings- en/of voortgangsgesprekken en het werken met persoonlijke opleidingsplannen (POP’s); • Het laten uitwerken van een leeftijdsbewust personeelsbeleid; • Het laten beschrijven van een programma voor de introductie van nieuwe medewerkers. Vragen over het Ontwikkelbudget? Neem dan contact op met uw regiomanager of de afdeling Vergoedingen, telefoon 0172 - 52 15 55.
Wat verandert er in de regelingen van OOM in het nieuwe jaar? Niets! Afgezien van de kleine wijzigingen in het Ontwikkelbudget zoals die elders op deze pagina zijn beschreven, gelden voor onze regelingen in 2015 dezelfde voorwaarden als in 2014. Wel zo gemakkelijk!
Cursuscatalogus nog gebruiksvriendelijker Sinds kort staat OOM’s geheel vernieuwde Cursuscatalogus online. De catalogus bevat ruim 6.500 cursussen die relevant zijn voor werknemers en werkgevers in de metaalbewerking. U leest wat elke cursus inhoudt en vindt praktische informatie over data, locatie en prijs. Ook ziet u hoe oud-deelnemers de cursussen hebben beoordeeld. En door de nieuwe zoekfuncties is een cursus selecteren nog nooit zo makkelijk geweest. Bezoek www.cursuscatalogus.nl, want: • U vindt er altijd de juiste cursus; • Het aanbod sluit perfect aan bij de sector; • U ziet direct of u of uw werknemer in aanmerking komt voor een OOM-bijdrage; • Voor praktijkopleiders is er een speciaal aanbod, dat meestal gratis is.
vraag:
Kent u een praktijkopleider? 34
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
op = op
vraag:
Wilt u praktijkopleider worden? op = op
De helpdesk In elk nummer van Metaaljournaal geven we antwoord op de meest gestelde vragen van werkgevers en werknemers.
‘Ik heb OOM een factuur van een cursus gestuurd, maar krijg geen PTT. Waarom niet?’
Ervaring telt
‘Om in aanmerking te komen voor een PTT, moet u voorafgaand aan de cursus een aanvraag indienen via www.mijnoom.nl. OOM beoordeelt de aanvraag en reserveert de bijdrage, zodra de aanvraag is goedgekeurd. Na afloop van de cursus kunt u de kosten declareren door de afdeling Vergoedingen van OOM een declaratieformulier en een kopie van de factuur van de cursus te sturen. Dat kan tot maximaal vier maanden na de einddatum van de cursus. Om een PTT te kunnen krijgen, moet u dus zowel aanvragen als declareren. Bij het vergeten van de aanvraag kan OOM helaas niet tot betaling overgaan.’
Oudere, ervaren medewerkers zijn van grote waarde in de metaalbewerking. Hoe zorgen zij ervoor dat ze hun vakkennis overdragen op jongere collega’s, zich blijven ontwikkelen en met plezier hun werk blijven doen? OOM biedt medewerkers van 45 jaar en ouder kosteloos de workshop ‘Ervaring telt’. Deelnemers worden uitgenodigd om na te denken over hoe zij hun waarde voor zichzelf en hun werkomgeving kunnen vergroten in de toekomst.
08 januari
VUGHT
09 januari
HOORN
15 januari
EM
HAARL
23
13 januari SPIER
22 januari
16
EMMELOORD
januari
30
BREDA
RIDDERKERK
januari
DE BILT
Kijk voor meer informatie op www.oom.nl/PTT of mail naar
[email protected]. Sanne Korenhof medewerker afdeling Vergoedingen
januari
vraag:
Schrijf u in voor de workshop via www.oom.nl/activiteiten.
Werkt er bij u een praktijkopleider? op = op
Voor meer antwoorden kunt u rechtstreeks bellen naar de afdeling Vergoedingen van OOM: 0172 - 52 15 55
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
35
Over OOM OOM is het opleidingsfonds van en voor 145.000 werknemers en 15.000 bedrijven in de metaalbewerking. OOM geeft voorlichting en advies over scholing en draagt financieel bij in de kosten daarvan. Dit gebeurt op basis van CAO-afspraken die zijn gemaakt door sociale partners in de sector. OOM wil hoger en beter opgeleid personeel in de metaalbewerking, meer instroom van vakmensen en een aantrekkelijker imago van de sector. OOM wil daarmee dat bedrijven en werknemers beter voorbereid zijn op nieuwe ontwikkelingen en veranderende omstandigheden in de economie en op de (arbeids)markt. Dat doet OOM door veel persoonlijk contact en een klantgerichte, stimulerende aanpak. Daarbij gaat OOM zorgvuldig en transparant om met sectorgelden. De dienstverlening van OOM heeft inmiddels geleid tot bijscholing van 25.000 werknemers, de instroom van 1.900 leerlingen en 7.000 bedrijven die actief bezig zijn met scholing en opleiding.
Wie bestuurt OOM? Het bestuur van OOM bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties; de ‘sociale partners’. De vertegenwoordigers van de werkgevers zijn afkomstig uit de Koninklijke Metaalunie. De werknemersvertegenwoordigers komen uit FNV Bondgenoten, CNV Vakmensen en De Unie.
Onze regelingen In 2014 kunnen werknemers en werkgevers in de metaalbewerking via OOM gebruikmaken van financiële bijdragen voor scholing en ontwikkeling.
Persoonlijke Trainingstoelage voor werknemers Deze OOM-regeling vergoedt vijftig procent van de kosten voor een opleiding, training of cursus van een werknemer, tot een maximum van € 750. Bedrijven kunnen voorafgaand aan de cursus een bijdrage aanvragen.
Ontwikkelbudget Investeren in uw personeelsbeleid? Vraag dan een Ontwikkelbudget aan. Hiermee beschikt u over een budget van € 1.800 om het personeelsbeleid van uw bedrijf te verbeteren.
Leerwerkbijdrage Aan de slag met een leerling in uw bedrijf? Maak dan gebruik van onze Leerwerkbijdrage als tegemoetkoming in de opleidingskosten van een leerling.
Stagebijdrage
Contact met oom Via de regiomanagers en bedrijfstakvoorlichters OOM vindt het belangrijk om aanwezig te zijn in het land. Daarom zijn er tien regiomanagers en veertig bedrijfstakvoorlichters. Zij zijn het aanspreekpunt voor werkgevers en werknemers.
Op het hoofdkantoor Post: Postbus 15 2390 AA Hazerswoude-Dorp Bezoek: Frankrijklaan 10 2391 PX Hazerswoude-Dorp Tel: 0172 - 52 15 00 Fax: 0172 - 52 15 77 E-mail:
[email protected] Onze medewerkers zijn bereikbaar van ma. t/m vr. van 8.30 - 17.00 uur.
Op internet www.oom.nl, www.mijnoom.nl
Vragen over uw aanvraag? Bel direct met onze afdeling Vergoedingen: 0172-52 15 55
36
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
Biedt u een stageplaats aan een leerling van vmbo, mbo (bol) of hoger onderwijs? Dan komt u in aanmerking voor de stagebijdrage.
Ervaringscertificaat Een ervaringscertificaat (EVC) maakt het vakmanschap van uw werknemers inzichtelijk en kan zelfs diploma’s opleveren. OOM heeft een vergoeding voor EVC-procedures.
Jobstart Jobstart is een vergoeding voor het opleiden en begeleiden van werknemers uit een andere sector, werkloze werkzoekenden (langer dan drie maanden) en arbeidsgehandicapten die bij een OOM-bedrijf aan de slag gaan. Kijk op www.oom.nl/regelingen voor meer informatie en de voorwaarden van onze regelingen.
Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking (OOM). OOM adviseert over scholing en ontwikkeling van vakmanschap in de metaalbewerking. OOM is de uitvoeringsorganisatie van sociale partners. In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd: Vanuit werkgevers: ❚ Koninklijke Metaalunie, Nederlandse Organisatie van ondernemers in het MKB in de metaal Vanuit werknemers: ❚ FNV Bondgenoten ❚ CNV Vakmensen ❚ De Unie Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen.
Colofon ❚ Hoofdredactie: Michel Revet ❚ Eindredactie: Annemiek de Gier ❚ Redactiecommissie: Frans Bothof, May Enning, Henk Eshuis, Jan Hoftijzer, Sanne Korenhof Rob Ton en Hennie Weeterings ❚ Redactionele bijdragen: Marcel van Engelen, Irene Geerts, Annemiek de Gier, Carolien Lindeman, Eline Lubberts, Marloes de Moor, Rob Overmeer, Martijntje Smits en Annemarie Vestering ❚ Fotografie: Martin Dijkstra, Hans van den Heuvel Rob Overmeer, Verse Beeldwaren en Mark van der Zouw ❚ Illustraties: Dik Klut en Marc Kolle ❚ Strip: Gerrit de Jager ❚ Bladmanagement: Annemarie Vestering ❚ Grafische vormgeving: Peter Kortleve ❚ Ontwerp, art-direction en productie: Team Hilgersom, Amsterdam
❚ ISSN: 1568-0959
Op www.oom.nl staat deze meter die aangeeft hoeveel euro er nog beschikbaar is voor de Persoonlijke Trainingstoelage
PTT2014
Waarvoor kan ik bij een regiomanager terecht? Onze regiomanagers vertegenwoordigen OOM in de regio. Bij hen kunt u terecht voor al uw vragen over opleiden en ontwikkelen.
‘Uitleg over het gebruik van de Skillsmanager’
Rijnmond Pieter Langeveld T 06 304 112 11 E
[email protected]
‘Vragen over de samenwerking met roc’s’
Zeeland en West-Brabant Jet Ruiter T 06 519 908 33 E
[email protected]
‘Hulp bij het opstarten van een EVC-traject’
‘Als u wilt weten wat bepaalde innovaties betekenen voor het opleidingsniveau van uw medewerkers’
‘Informatie over de verschillende OOM-regelingen’ ‘Begeleiding bij het opstellen van opleidingsplannen’
Utrecht, het Gooi, Flevoland, Veluwe Evert Polhoud T 06 519 916 59 E
[email protected]
‘Informatie over scholingspools’
Friesland, Groningen en Drenthe Michiel Jansen T 06 537 624 17 E
[email protected]
Noord-Holland Anton Verlaan T 06 519 908 30 E
[email protected]
‘Tips voor het aannemen en begeleiden van stagiairs en leerlingen’
Gelderland Johan-Peter Leeuwenburg T 06 533 661 48 E
[email protected]
‘Het aanbod van workshops en kennisavonden in de regio’
Rijnstreek en Haaglanden Maarten van het Schip T 06 223 428 85 E
[email protected]
Midden- en Oost-Brabant Marcellino Kat T 06 519 908 35 E
[email protected]
Overijssel en de Noordoostpolder Jan Abbing T 06 519 908 28 E
[email protected]
‘Opleidings- en ontwikkeladvies op maat’
Limburg Patricia Storms T 06 209 568 03 E
[email protected]
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
37
LAATST
Gespot Dit is Doekle Terpstra. De aanjager van het Techniekpact werd gespot tijdens zijn presentatie op de Dag van de Scholingspool op 12 november in Amersfoort. De bijeenkomst was een initiatief van OOM en de Koninklijke Metaalunie om het praktijkleren via scholingspools een impuls te geven. De Dag van de Scholingspool werd bezocht door vijftig directeuren en bestuursleden van OpleidingsBedrijven Metaal (OBM’s) en bedrijfstakscholen en leverde tal van tips op waarmee OOM en de Koninklijke Metaalunie de scholingspools nog succesvoller willen maken. Meer informatie over scholingspools? Kijk op www.oom.nl/hulp_en_advies/scholingspools foto michel mees
38
| METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
Woordzoeker Vul de woordzoeker in op www.metaaljournaal.nl en maak kans op dit TomTom GPS-Sporthorloge. Als je de hoofdprijs niet wint, maak je altijd nog kans op een van de andere prijzen.
Maak de puzzel op www.metaaljournaal.nl en speel mee voor de prijzen
5x 2e prijs Difrnce MP3-speler
Hoofdprijs TomTom Multi-Sport
10x 3e prisejst
GPS-sporthorloge
De woorden uit de lijst staan kriskras verborgen in het veld met letters. Als je alle woorden uit de lijst in het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters (in de leesrichting) de oplossing van de puzzel.
Dit zijn de winnaars van de najaarspuzzel GoPro HD Hero 3 Action Camera Twan Leenders uit Gendt Bosch Laser-waterpas André van Dinther uit Den Bosch J.J.W. Logtenberg uit Den Nul Vincent Leenaars uit Maren-Kessel Lars Hendriks uit Born Wim de Haas uit Nunspeet Meetlint 20 meter W. van Dalfsen uit Genemuiden H. Bakker uit Onstwedde Johan Palmen uit Groningen Annet Driessen uit Leuth Machiel Doornenbal uit Woudenberg Remco Jakma uit Hilversum Freek Otten uit Vortum-Mullem A.A. Laro uit Roosendaal P.L Steenhuis uit Kampen Raymond van der Beek uit Bolsward
el KWB Inbussleut lig de 8rx to
LOOPBAAN AARDAPPELEN AFSLUITER OLIEBOL NIEUWKOMERS FIETSEN TAFELS BOERENWAGEN LEGOSTEEN COACH KASSEN LAPTOP CHOKE MUSEUM UIEN DRAAIBANK DIALOOG HOUVAST OPSTAAN SPOREN AARDE
M
E
K
O
H
C
N
K
N
G
E
K
U
I
E
N
L
E
A
A
U
N
N
N
E
R
K
K
S
S
A
N
I
E
I
A
S
E
G
T
S
B
T
E
L
G
E
B
U
T
E
E
P
L
S
E
N
A
U
I
M
I
N
O
C
A
P
T
D W W
A
F
U
O
I
O
P
O
S
I
N
K
A
S
L
E
F
A
T
R
O
A
E
O
R
E
S
U
D
C
O
E
G
L
R
M
D
W
F
R
J
H
P
N
E
O
E
E
E
A
A
L
O
B
E
I
L
O
O
R
A
A
T
S
A
V
U
O
H
G
B
S
R
METAALJOURNAAL WINTER 2014-2015
|
39
JA? antwoord:
Ga dan direct naar www.cursuscatalogus.nl en schrijf u vandaag nog (gratis) in voor één van de door OOM voor u geselecteerde cursussen voor praktijkopleiders.
op = op