Digi-Respons. Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid december 2011

Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid december 2011 INHOUDSOPGAVE -

VOORWOORD

-

EEN GEZOND EN GELUKKIG 2012

-

LAO OVER DE TOEKOMST VAN DE PUBLIEKE SECTOR

-

NIBUD: 65-PLUSSERS MET ZORGKOSTEN LEVEREN FORS IN

-

HET PENSIOENAKKOORD

-

INDICATIESTELLING

VOORWOORD Dit keer een korte Digi-Respons maar daarom niet minder belangrijk. In januari komt op het congres van de PvdA de toekomst van de publieke sector aan de orde. Voor de LAO is een goed functionerende publieke sector misschien wel de basis van de sociaaldemocratie. We achten het dan ook van het grootste belang dat ieder partijlid zich in de discussie daarover mengt. In deze Digi-Respons een samenvatting van de LAO-reactie. In januari zullen de mensen in het land in hun portemonnee merken wat het afbraakbeleid van dit kabinet voor hen betekent. De LAO roept m.n. senioren op om hun ervaringen ter kennis te brengen van onze volksvertegenwoordigers. Er wachten ons moeilijke tijden, toch wenst de redactie van Digi-Respons alle lezers goede feestdagen en een voorspoedig 2012. EEN GZOND EN GELUKKIG 2012 December is bij uitstek de maand van terugblikken én vooruitkijken. Een deja vu gevoel overviel me toen ik de kop in de Volkskrant las:` Laag opgeleide steeds ongezonder`. De vooruitzichten op een gezond leven verslechteren voor laagopgeleiden terwijl die voor hoogopgeleiden stijgen. Hoogopgeleide vrouwen en

1

Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid december 2011 mannen worden het oudst, waarvan ook de langste jaren in goede gezondheid. Het verschil tussen laag en hoog opgeleide vrouwen is bizar: vanaf hun 52ste jaar ervaren laag opgeleide vrouwen hun gezondheid als minder goed, een verschil van ruim 20 jaar met hoog opgeleide vrouwen. Dit verschil is de afgelopen jaren fors gestegen en de verwachting is dat het nog groter zal worden. Maatschappelijke ongelijkheid veroorzaakt door sociaaleconomische factoren. Als sociaal democraten staat ons een andere toekomst voor ogen. Ons streven is het verbeteren van gelijke kansen, sociale gelijkheid, dat is onze droom. In ons hoog ontwikkelde, nog steeds rijke land, zijn we niet in staat gebleken de verschillen in onze samenleving te verkleinen. De voedselbanken krijgen steeds meer klanten en de rijken worden steeds rijker. Het past natuurlijk prima binnen het kabinetsbeleid; snelle auto`s om hard over de 130 km wegen te kunnen scheuren, nog steeds stijgende salarissen en bonussen voor de grootverdieners. Maar de tweedeling wordt steeds zichtbaarder. Solidariteit is tanende en wordt een schaars goed. Op het komende congres in januari staat de conceptresolutie `Nieuwe Wegen` geagendeerd. Als LAO zijn we blij dat de PvdA zich buigt over de toekomst van de publieke sector. De nota over de toekomst van de publieke sector “Samen werkt beter” is voor de LAO fundamenteel voor de sociaaldemocratie. Voor ouderen is de publieke sector van cruciaal belang. De nota geeft een aanzet tot herdefiniëring van de publieke sector maar is o.i. onvolledig en weinig innovatief. We streven naar een nieuw politiek programma, gericht op herstel van onderling vertrouwen. Gericht op geloof in de toekomst, waar sociale cohesie maar ook wederkerigheid de basis vormt van ons solidariteitsprincipe. Solidariteit komt niet vanzelf, daar moeten we hard aan werken, iedere keer weer, ieder jaar weer! Ik hoop dat 2012 voor iedereen een heel goed en gezond jaar zal worden, een jaar waarin we solidair, met elkaar zullen strijden voor een Nederland waar de verschillen kleiner worden en waar iedereen met vertrouwen naar de toekomst kan kijken. Ik wens u allen heel fijne feestdagen en een stralend, gezond en hoopvol politiek 2012 waar onze dromen zullen uitkomen.

Herma Verbeij, voorzitter LAO

2

Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid december 2011 LAO OVER DE TOEKOMST VAN DE PUBLIEKE SECTOR

De LAO heeft onlangs een uitgebreide reactie geformuleerd op de conceptresolutie van het partijbureau over de toekomst van de publieke sector. De nota “Nieuwe wegen, een nieuwe sociaal-democratische visie op de roekomst van de publieke sector”, leent zich slecht voor amendering, maar vraagt wel om commentaar. Hier volgt een samenvatting van de reactie van de LAO. Het initiatief van het partijbestuur om te komen tot een nieuwe sociaal-democratische visie op de publieke sector verdient alle lof. De nota, die de commissie heeft geproduceerd, is een uitstekende basis voor verdere discussie, maar, helaas, ook niet meer dan dat. De LAO ziet een sterke publieke sector als één van de kernpunten van de sociaaldemocratie en het is noodzakelijk in onze sterk veranderende samenleving daarvoor een nieuw referentiekader te formuleren. De nota probeert dat maar gaat teveel uit van de huidige situatie en is te weinig innovatief. De LAO ontbeert een relevante definitie van wat we moeten verstaan onder de publieke sector. Rekenen we daartoe, zoals in de nota,

3

Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid december 2011 alleen onderwijs, zorg, veiligheid en volkshuisvesting? Of toch ook basisvoorzieningen als energie, openbaar vervoer, milieu en natuur? De commissie, die de nota heeft opgesteld, wekt de indruk mee te bewegen met het negatieve beeld van de kwaliteit van onze overheid, zoals dat door rechts wordt geëtaleerd. De LAO wil niet meebewegen met deze negatieve benadering maar vraagt om een eigen analyse van het waarom van het, veronderstelde, disfunctioneren van de overheid. Principieel zou de vraag moeten zijn: Wat moet de overheid zelf doen en wat kunnen anderen beter en goedkoper? En als we het uitbesteden, hoe controleren we dat dan. Verloedering van dienstverlening, vervreemding, verlies van de menselijke maat, etc., kleven aan alle grote organisaties, niet alleen aan de overheid. De PvdA zou een opvatting moeten hebben over de positie van de burger, de consument, in de economische machtsstructuur die zowel de overheid als de megabedrijven omvat. De nota geeft vooral aan wat er nièt moet maar is te weinig oplossingsgericht. Structurele systeemfouten zoals de marktwerking in de zorg, het openbaar vervoer, e.d. dienen gecorrigeerd te worden. De LAO wil het accent veel meer leggen op preventie, bijvoorbeeld door het benutten van sociale netwerken, sociale cohesie, dan op het voortdurend achter de feiten aanlopen, repareren en controleren. Collectieve en individuele verantwoordelijkheid vragen om een herdefiniëring en de term „samenredzaamheid„ is daarbij inspirerend, verbindt emancipatie met solidariteit. Echter, samenredzaamheid dient hand in hand te gaan met het organiseren van een stevige professionele schil om netwerken heen. Vrijwilligerswerk verdient daarbij steun van alle sociaal-democratische bestuurslagen op elk niveau. De conceptresolutie pleit terecht voor het organiseren van de nabijheid, maar de cultuuromslag, die hievoor nodig is, komt niet vanzelf. Veel taken zijn al geprivatiseerd en de PvdA dient oplossingen te bedenken voor het gebrek aan kwaliteit en het ontbreken van het besef dat dienstverlening centraal behoort te staan. De LAO pleit voor meer aandacht voor de positie van ouderen in de maatschappij. Vooral voor ouderen is de publieke sector van cruciaal belang, ten eerste omdat veel ouderen zich als vrijwilliger inzetten en ten tweede omdat naargelang men ouder wordt het beroep op de publieke sector toeneemt. De LAO vertrouwt erop dat er binnen de partij in de komende maanden diepgaand zal worden gediscussieerd over de genoemde onderwerpen. Eigenlijk zouden de opvattingen over de publieke sector moeten voortkomen uit onze opvattingen over de samenleving die wij willen. De voorliggende nota kan daarvoor uitstekend als basis dienen. Wil Jaegers

4

Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid december 2011

NIBUD: 65-PLUSSERS MET ZORGKOSTEN LEVEREN FORS IN In opdracht van de Chronisch Zieken en Gehandicapten Raad (CG-Raad) heeft het NIBUD onderzoek gedaan naar de koopkrachtgevolgen van de bezuinigingsmaatregelen van het kabinet voor chronisch zieken en gehandicapten. Het NIBUD verwacht dat de lonen volgend jaar gemiddeld met 2% zullen stijgen, de pensioenen stijgen in het geheel en voor het zoveelste jaar niet. De achterstand van ouderen wordt dan ook steeds groter. Voor gepensioneerde echtparen en alleenstaanden met zorgkosten en een aanvullend pensioen van rond € 10.000 is de koopkrachtdaling het grootst. Deze groepen ouderen zien hun koopkracht dalen met rond 2,5%. Dat komt neer op circa 50 euro per maand. Daling koopkracht De forse daling van de koopkracht wordt voor een groot deel veroorzaakt door de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). Voorheen konden ouderen die zorg nodig hadden, een gedeelte van de extra uitgaven compenseren door gebruik te maken van belastingaftrek. De zorgtoeslag wordt drastisch verminderd, het PGB afgeschaft en de Wtcg-toeslag wordt inkomensafhankelijk. De huurtoeslag wordt verminderd en het aantal kilometers voor bovenregionaal taxivervoer wordt fors teruggebracht. Het NIBUD heeft „koopkrachtplaatjes‟ berekend die aantonen dat ouderen zonder zorgkosten er enkele tientjes per maand op achteruit gaan maar bij ouderen met zorgkosten kan dit oplopen tot wel honderd euro per maand. Kortom, geen hoger inkomen, wel veel meer kosten. Eens te meer wordt duidelijk dat dit kabinet de lasten onevenredig zwaar laat drukken op de zwakste schouders. Als het Centraal Bureau voor de Statistiek constateert dat de armoede onder ouderen fors toeneemt wordt dat door Rutte, de minister-president van alle Nederlanders, schouderophalend afgedaan: Nederland kent geen armoede! En al die voedselbanken dan? Ach……..! Wil Jaegers

5

Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid december 2011

HET PENSIOENAKKOORD De PvdA-fractie in de Tweede Kamer is erin geslaagd om de scherpe kantjes van het pensioenakkoord bij te slijpen. Voor mensen die lang hebben gewerkt in een zwaar beroep blijft het mogelijk zonder al te veel kosten op 65-jarige leeftijd met pensioen te gaan. Toch is de LAO niet helemaal tevreden omdat de afwenteling van de lasten bij tegenvallende opbrengsten alleen terecht komt bij werknemers en gepensioneerden; de werkgevers blijven dan buiten schot. Daarnaast blijft de LAO zich zorgen maken over de druk van verzekeraars, ook vanuit de EU, om te komen tot een individueel pensioensysteem waarbij de collectiviteit en solidariteit worden losgelaten. We leven immers in een tijd van individualisering, van „ieder voor zich‟. De LAO meent dat moet worden vastgehouden aan een collectief systeem waarbij deelname verplicht is. Dit standpunt is ter kennis gebracht van de PvdAfractie in de Tweede Kamer.

INDICATIESTELLING De Tweede Kamerfractie, bij monde van Jetta Klijnsma, heeft de LAO verzocht een advies uit te brengen over de indicatiestelling voor AWBZ en WMO. Zoals iedereen weet is het huidige systeem zeer bureaucratisch en geldverslindend. De LAO heeft hierover een eerste discussie gevoerd waarbij meer moet worden gekeken naar de persoonlijke situatie van de aanvrager. Het gaat niet over de beperkingen maar om het resultaat anders gezegd wat iemand aan zorg of ondersteuning nodig heeft. Kortdurende zorg zou niet meer beoordeeld hoeven te worden door het CIZ en bij chronische aandoeningen vindt geen nieuw onderzoek plaats. De LAO is benieuwd hoe hierover wordt gedacht door met name 50-plussers en ontvangt graag goede ideeën. Colofon: dit is een informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid Uitgave: december 2011 Redactiesecretariaat: Wil Jaegers, e-mail: [email protected] (e-mail)adreswijzigingen naar: [email protected]

6