4-daagse cursus
De wijkaanpak: sociaal, fysiek en economisch
4/5 februari en 25/26 maart 2014
OT B – Ond er zo ek vo o r d e gebo uwd e omg evi n g Facul te i t B ou wk und e
Hotel Mitland, Utrecht
4-daagse cursus
De wijkaanpak: sociaal, fysiek en economisch
4/5 februari en 25/26 maart 2014 - Utrecht
Koerswijziging De wijkvernieuwing in Nederland is in een nieuwe fase terechtgekomen. De grootschalige fysieke aanpak, die lang vrijwel standaard is toegepast, is verlaten. De financiële kaders zijn ingrijpend veranderd, zowel voor de kopers van nieuwbouwwoningen als voor de woningcorporaties, terwijl financiële steun van de overheid vrijwel geheel is weggevallen. In talloze wijken zijn de vernieuwingsplannen bijgesteld wat betreft inhoud en fasering. Soms tot vreugde van bewoners, soms niet. Heroverweging van de effectiviteit van de aanpak tot nu toe en een wijziging in de rollen van de belangrijkste partijen hebben aan de koerswijziging bijgedragen. Nog steeds zijn er wijken die te maken hebben met een dalende populariteit en een zwakke reputatie. De soms sobere woningen en woonmilieus voldoen niet altijd aan de huidige behoeften van bewoners. Bewoners die iets te kiezen hadden, zijn verhuisd naar andere buurten. Nieuwe bewoners kiezen soms voor de wijk bij gebrek aan een alternatief. In veel van die wijken staat de leefbaarheid onder druk. Gelijktijdig vragen sociaaleconomische opgaven om aandacht. In die wijken stelden gemeenten, woningcorporaties en bewoners programma’s op voor de woningen, de leefbaarheid, voorzieningen, de
mensen, werk en wijkveiligheid. Stedelijke vernieuwing was integraal beleid. In het beleid kwam de verbinding tussen de fysieke, de sociale en de economische aanpak nadrukkelijk in beeld, bijvoorbeeld in het ontwikkelen van brede scholen, voorzieningencentra en ontmoetingsplekken in het openbare gebied. Corporaties namen ook op sociaal en economisch terrein veel nieuwe taken op zich. Door de wijzigingen in de financiële context en de beperktere rol die het Rijk aan corporaties toekent, is dat echter niet meer zo vanzelfsprekend. Meer en meer praat men over loslaten en wordt een beroep gedaan op bewoners. Een nieuwe aanpak Dat vraagt om een nieuwe aanpak, om een antwoord op de vraag of integrale aanpak nog wel mogelijk is. Hoe kun je de problemen en kansen in beeld krijgen? Waar zitten de nieuwe mogelijkheden om tot verbetering van de woon- en leefsituatie te komen? Hoe kom je tot een actuele, samenhangende visie en een effectieve aanpak? Hoe breng je het vernieuwingsbeleid vervolgens in praktijk in deze tijd? Hoe zorg je voor een balans tussen ruimtelijk-fysiek en sociaal-economisch, tussen korte en lange termijn en tussen behoud en vernieuwing? Draagvlak Naast de inhoud is het proces minstens zo belangrijk om voldoende
draagvlak te ontwikkelen bij de verschillende betrokkenen. De bewoners in de eerste plaats: Hoe creëer je vertrouwen, draagvlak en empowerment, zodat het een proces met en voor bewoners wordt? Maar het gaat ook om mogelijk nieuwe financiers: wat voor rol nemen zij in? Wie positioneert zich als trekker of ‘regisseur’? Hoe kunnen verantwoordelijkheden worden verdeeld? De cursus ‘De wijkaanpak: sociaal, fysiek en economisch’ biedt een breed overzicht en verbindt inzichten uit de praktijk, theorie en recent onderzoek met de eigen ervaringen en inbreng van de deelnemers. Deelnemers waarderen de mix van invalshoeken, de inspirerende verhalen van de inleiders en de gevarieerde samenstelling van de groep. Voor wie bedoeld? De cursus is geknipt voor gemeenteambtenaren, corporatiemedewerkers, projectleiders, opbouwwerkers, ontwikkelaars, ontwerpers, adviseurs en leden van bewonersorganisaties die hun blik willen verbreden en/of reflectie zoeken op hun eigen werkwijze. Deze succesvolle cursus wordt al voor het negentiende achtereenvolgende jaar verzorgd; het programma wordt uiteraard telkens aangepast aan de actuele ontwikkelingen.
Programma dinsdag 4 februari 2014
woensdag 5 februari 2014
Algemeen kader en aanpak
Integrale aanpak in de praktijk
9.00
Ontvangst
9.30
Introductie en kennismaking
10.00
Wijkaanpak, herstructurering en beheer: algemeen kader aanleiding en maatschappelijk debat betrokken partijen ontwikkelingen in de beleidspraktijk André Ouwehand, OTB, TU Delft
11.15
Koffie-/theepauze
11.30
Naar een nieuwe aanpak wijkverandering en beeldvorming kanttekeningen bij de wijkvernieuwing tot nu toe een nieuwe aanpak André Ouwehand, OTB, TU Delft
12.30
Lunch
13.30
Wijkvernieuwing als ontwerpopgave van masterplan naar kansenplan lezen en benutten van de bestaande structuren uitbreiding ingrepenpalet in fysieke vernieuwing de veranderende rol van het ontwerp in de nieuwe opgaven Gert Jan te Velde, Van Schagen Architekten, Rotterdam
15.00
Koffie-/theepauze
15.15
Sociaal investeren in de wijk sociale vitaliteit en veiligheid keuze in sociale interventies projectencarrousel en structurele aanpak investeren en rendement Maarten Koekkoek, Hanzehogeschool, Groningen
16.45
Werkopdracht wijkvisie In kleine groepen werken aan een opdracht die aansluit op het voorafgaande en eigen ervaringen
17.30
Programmabreak
17.45
Werkopdracht wijkvisie (vervolg)
18.45
Bespreken resultaten werkopdracht Feedback op resultaat en geformuleerde dilemma’s
19.30
Afsluiting en diner
9.00
Start programma en toelichting huiswerkopdracht deelnemers maken voor blok 2 een thuisopdracht mogelijkheid om sprekers in 2e blok te vragen op gaan
9.10
Economie in de wijk sociale stijging: rondkomen en vooruitkomen gebiedsgerichte en persoonsgerichte aanpak kansen pakken samenhang met fysieke aanpak André Ouwehand, OTB, TU Delft
10.40
Koffie-/theepauze
11.00
Binnenstedelijke vernieuwing in de nieuwe werkelijkheid nieuwe allianties samenwerkingsmodellen vraag- en programmasturing afspraken op meerdere schaalniveaus Mirjam Huffstadt, Breebaart en Huffstadt, gebieds- en procesmanagement, Den Haag en lector regie stedelijke vernieuwing Hogeschool Utrecht
12.30
Lunch
14.00
Excursie naar de wijk Kanaleneiland, Utrecht fysiek, sociaal en economisch: integraliteit in de praktijk leefbaarheid en veiligheid partnerschap met bewoners herijking van de aanpak benoemen van doelen en meten van resultaten wandeling door de wijk Gera Esser, Mitros, Utrecht
17.00
Afsluiting
dinsdag 25 maart 2014
woensdag 26 maart 2014
Positie betrokkenen
Financiering en samenwerking
9.00
Ontvangst
9.00
Start programma
9.20
Start programma
9.10
9.30
Strategie en aanpak van de corporatie motieven en rol van de corporatie samenwerking met andere partijen maatschappelijke inzet korte en lange termijn René Scherpenisse, Tiwos, Tilburg
Financiële exploitatie op planniveau begrippenkader hoe rekent een corporatie, een gemeente, een belegger, een ontwikkelaar? kosten en opbrengsten bij gebiedsontwikkeling verdeling van kosten en risico’s
Mario Damen, Vannimwegen, Amsterdam
10.45
Koffie-/theepauze
10.40
Koffie-/theepauze
11.00
Bewonersparticipatie: deelnemen en deelhebben activeren van verschillende bewoners nieuwe vormen mobiliseren, programmeren en invoegen Joop Hofman, Rode Wouw, Deventer
11.00
Wijkvernieuwing in veranderende context verandering in strategie van de aanpak verschil in context en aanpak succesfactoren samenwerkingsmodel Hans Karssenberg, Stipo, Amsterdam/Rotterdam
12.30
Lunch
12.30
Lunch
13.30
De rol van de gemeente de gemeente heeft verschillende rollen bestuurlijk-politieke context samenwerking met andere partijen samenwerking met bewoners Han Beumer, Gemeente Deventer
13.30
Bespreking thuisopdrachten Presentatie en discussie per thema
15.30
Koffie-/theepauze
16.00
Afsluiting, evaluatie, uitreiking getuigschriften en borrel
14.45
Koffie-/theepauze
15.00
De rol van marktpartijen markt en risico samenwerken met andere partijen conceptontwikkeling als instrument praktijkvoorbeeld Job van Zomeren, ERA-Contour, Zoetermeer
16.15
Behandeling thuisopdracht De gemaakte huiswerkopdrachten worden in kleine groepen besproken. Elke groep richt zich op bepaalde thema’s, problemen, oplossingen en dilemma’s
17.30
Programmabreak
18.00
Behandeling thuisopdracht (vervolg)
19.30
Afsluiting en diner
Meer informatie
Data 4/5 februari en 25/26 maart 2014
Plaats Hotel Mitland Utrecht Ariënslaan 1 3573 PT Utrecht Tel. 030 271 58 24 www.mitland.nl
Cursusgeld en getuigschrift De kosten voor de cursus bedragen € 2.195,-. Bij deze prijs is inbegrepen: het documentatiemateriaal, lunches, diners, koffie en thee. Over dit bedrag is geen BTW verschuldigd. Cursisten die de gehele cursus hebben bijgewoond en de (thuis)opdrachten met goed gevolg hebben afgerond, ontvangen een getuigschrift.
Overnachtingsmogelijkheid U kunt gebruikmaken van de overnachtingsmogelijkheid in Hotel Mitland in Utrecht op 4 februari en 25 maart 20 . 14. De kosten hiervoor bedragen € 105,- per nacht (incl. ontbijt). Deze overnachtingen zijn niet bij de cursusprijs inbegrepen. U kunt bij aanmelding opgeven of u gebruik wenst te maken van de overnachtingsmogelijkheid. Het OTB zorgt er dan voor dat er een kamer voor u beschikbaar is.
Aanmelding en betaling U kunt zich voor deze cursus aanmelden via www.otb.tudelft.nl/agenda. Kies voor cursus ‘De wijkaanpak: sociaal, fysiek en economisch’. U treft daar een omschrijving van de cursus en een link naar het aanmeldformulier (projectcode: H52020-2014). Aan deze cursus kunnen maximaal 22 personen deelnemen, zodat er voldoende ruimte is voor discussie. Wij streven naar een gemengd samengestelde groep. Bij overintekening geldt een maximum van één deelnemer per organisatie. Bij de bevestiging van uw inschrijving
ontvangt u tevens een routebeschrijving naar Hotel Mitland. U kunt online betalen of per factuur. Indien u kiest voor betaling per factuur wordt deze factuur apart toegezonden door de financiële administratie van de TU Delft. Het deelnamebedrag dient 10 werkdagen vóór aanvang van de cursus ontvangen te zijn. Indien vanwege onjuist ingevulde gegevens de factuur opnieuw verzonden dient te worden, wordt € 25,- aan administratiekosten doorberekend.
directe toepasbaarheid voor de eigen situatie, de handige cursusmap, de gemêleerde samenstelling van de groep en de uitwisseling van ervaringen van de deelnemers onderling. Deelnemers ervaren de cursus als inspirerend en inzichtgevend in huidige en toekomstige ontwikkelmogelijkheden.
Informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van het OTB: Tel. (015) 278 30 05 E-mail:
[email protected].
Annulering U kunt alleen schriftelijk annuleren. Afmelding zonder verplichting tot betaling kan slechts indien de annulering schriftelijk is ontvangen vóór 7 januari 2014. Cursisten die tussen 7 januari en 21 januari 2014 annuleren, zijn 50% van de cursuskosten verschuldigd. Bij latere annulering brengen wij het volledige cursusbedrag in rekening. Bij verhindering is het mogelijk een collega gebruik te laten maken van uw reservering. Het OTB behoudt zich het recht voor bij onvoldoende belangstelling de cursus te annuleren. Hiervan ontvangt de cursist tijdig bericht. Bij annulering van de cursus door het OTB ontvangen de cursisten direct het cursusgeld terug.
Cursusleiding Ir. André Ouwehand OTB, Technische Universiteit Delft Tel. (015) 278 76 59
Ervaringen vorige cursussen De deelnemers van vorige cursussen noemen als sterke punten van de cursus o.a. de praktijkervaring en bevlogenheid van de sprekers en de cursusleiding, de goede afwisseling van thema’s, de verschillende visies die aan bod komen, de duidelijke structuur, de vele nuttige praktijkvoorbeelden, de gedegen uitdieping van de lastige onderdelen van het proces, de
OTB – Onderzoek voor de gebouwde omgeving Het OTB, afdeling van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft, verricht onderzoek en verleent adviezen op het gebied van het bouwen en de gebouwde omgeving. Het onderzoek van het OTB is multidisciplinair, beleids- en oplossingsgericht. Ook aan kennisoverdracht wordt veel aandacht besteed in de vorm van onderwijs, beleids- en onderzoeksrapporten, scholing en training en het organiseren van studiedagen, congressen en cursussen.
Mailing Het kan voorkomen dat u meer dan één folder ontvangt. Wilt u in dit geval een exemplaar aan uw collega doorgeven?
Adressering Mochten de adresgegevens niet juist zijn, dan verzoeken wij u de wijziging per e-mail door te geven aan
[email protected]. Het OTB zal de wijzigingen dan in het adresbestand doorvoeren.
Cursus-/studiedagprogramma 2013-2014 Cursus/studiedag
Data
Kosten
OSGeo.nl dag 2013
13 november 2013
€ 100,-
Ideeënbrouwerij: Hoe verder met het wonen?
28 november 2013
€ 120,-
2-daagse cursus De markt van koopwoningen 27/28 november 2013
€ 1.095,-
Startconferentie TU Delft Kenniscentrum Open Data
23 januari 2014
gratis
Dag van de Koopwoningmarkt
30 januari 2014
n.t.b.
4-daagse cursus De wijkaanpak: sociaal, fysiek en economisch
4/5 februari en 25/26 maart 2014
€ 2.195,-
4-daagse cursus Nieuwe wegen in technisch beheer van woningen
5/6 maart en 2/3 april 2014
€ 2.195,-
2-daagse cursus Trends in de woonwoonruimteverdeling
10/11 maart 2014
€ 1.095,-.
Zie www.otb.tudelft.nl/agenda voor ons actuele aanbod. U kunt zich hier ook inschrijven voor deze cursus. Kies dan cursus ‘De wijkaanpak: sociaal, fysiek en economisch’.
www.otb.tudelft.nl/agenda
