M a g a z i n e
v o o r
o n d e r n e m e n d
| Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 4 | April 2003 |
Topman Jacques Troch van Grolsch:
“De toekomst ligt in het buitenland”
‘Niks Holec, we dragen nu allemaal een Eaton-pet’ Grenswinkel Ter Huurne voor benzine, sigaretten en koffie, veel koffie Twentse ondernemers op de bres voor Cambodjaanse kinderen FBK-Games heeft drie cruciale jaren voor de boeg | Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 4 | April 2003 |
T w e n t e
Steven Castelein slijpt diamant
2
Inhoud
Holec Holland is nu Eaton Electric en moet in 2004 10% rendement halen
10
Jacques Troch: Grolsch moet een succes worden in Engeland, de bieromzet kan in Nederland niet meer groeien.
4
Je hebt bier en je hebt... Jacques Troch
10
Steven Castelein, the Saint van Holec in Hengelo
Super League onder handbereik
17
Ter Huurne begrijpt de Duitsers
Thales redt atletiek in Nederland en zet Hengelo op de kaart. Nu het stadion nog.
20
Twentse ondernemers helpen Cambodjaanse kinderen
24
CineStar vindt navolging
28
Volker Wessels Stevin van de beurs
32
Foto-impressie Memphis
44
Groeit FBK door naar Golden League?
4
44
Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische radioprogramma ‘Memphis’ dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie Martin Wermer Blad managers Anno Oude Engberink, Marion Kosterink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur) Mario van Santen, Martin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie), Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart
Rubrieken
CNV-voorzitter Doekle Terpstra trok tijdens een IKT-bijeenkomst fel tekeer tegen de huidige, demissionaire regering én de werkgeversorganisaties. Hij verwijt hun kortzichtigheid door alleen te praten over loonmatiging en niet over de noodzakelijke versterking van de innovatiekracht en de productiviteit.
54
Personeel en Organisatie
23
Notarieel Advies
26
Nieuws en Feiten
31
Juridisch Gezien
35
Financieel Accent
37
Onroerend Goed
41
Online Strategie
47
IKTelgids
53
IKTvisie op ...
63
Scope en IKT-nieuws
64
Twente Agenda
54
Geen toekomst zonder innovatie
56
PANalytical ontwikkelt nieuw elan
58
De Nederlandsche Bank
60
Machinefabriek Boessenkool 100 jaar
61
Van Wijnen Eibergen 125 jaar
(fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail:
[email protected], Website: www.ikt.nl Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Jeroen Achterberg, Willeke Assink, Aleid Kluivers, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected] Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv., Postbus 702, 7550 AS Hengelo Privé-abonnementen Kosten: € 35 per jaar (10 nummers). Opgave: alleen per fax 074 - 250 35 13 of E-mail:
[email protected] Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Lithografie Laserline, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst, Beckum Oplage De oplage bedraagt ongeveer 6.500 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv
Twente Vandaag zal net als Net 8 een vroege dood sterven. Twente Vandaag wordt gratis en voor niets vanaf 2 april meegeleverd met de Telegraaf. Volgens directeur Gasman heeft de Telegraaf in Twente 40.000 abonnementen, volgens officiële statistieken is Twente voor de Telegraaf een witte plek met hooguit 15 tot 20duizend abonnementen. De Telegraaf loopt weinig risico, ze doen alleen een lid (Tubantia) van hun 20%-belang (Wegener) pijn. En dat voelen ze indirect een heel klein beetje. De overspannen reactie van Tubantia was wel grappig: een illegaal spandoek in de sfeer van de hooligans van FC Twente. ‘Tubantia-gebied’ kraaide het meterslange doek op het viaduct. Tubantia hoeft helemaal nergens bang voor te zijn, althans niet of nauwelijks voor concurrentie. De winstgevendheid van Tubantia wordt vooral aangetast door hun eigen godvergeten arrogantie (“als het niet bij ons in de krant staat, is het geen nieuws”) en de interne ruzies. Directeuren Driehuis en Munsterman zijn al in geen maanden in hetzelfde vertrek aangetroffen. Zij kunnen elkaar niet luchten of zien. Als gevolg van de terugloop van advertenties zijn de redacteuren drukker met zichzelf en hun eigen baantjes dan met het volschrijven van de krant; buitenposten verketteren de centrale nieuwsredactie, nieuwsredacteuren ergeren zich aan het bruine leven van veel bijlagenschrijvers en ‘jong’ hoopt dat ‘oud’ zo snel mogelijk oprot. Adverteerders zien ook de dwaze sprongen van Wegener die jarenlang dictaten oplegde. Waarom kan er ineens wel wat met de prijzen sinds de advertentiekrant HABO is verschenen? De Weekendkrant bevecht niet alleen HABO maar ook Tubantia. De Roskam van Han Pape werd uitgelachen, maar het lachen is ze vergaan. En als je Twente Vandaag leest om op de hoogte te blijven, ach, hoe oppervlakkig wil je zijn? Bij Net 8 was één groentewinkeltrutje ook verantwoordelijk voor zo’n beetje het hele bedrijf. De redactie van Twente Vandaag (allereerst is RTV Oost benaderd om aan hen berichten door te geven) bestaat uit een hoofdredacteur die de journalistiek leerde bij een kabelkrant en veel redacteuren waren voor de bestaande media kwalitatief onder de maat. Dat bleek ook wel uit de lading (inhoudelijke) fouten in de eerste nummers. Maar de Chinees op de hoek adverteert er wel in. En daar gaat het om. RTV Oost, Twentevisie, Roskam, HABO, Twente Vandaag: Tubantia moet vooral alle andere media, concurrenten blijven uitlachen. Het prikkelt heel veel journalisten én heel veel adverteerders om Wegener terug te pakken. Bij CEO Jan Houwert was de paniek bijna voelbaar tijdens de presentatie van de jaarcijfers.
3
Commentaar
Loonmatiging en innovatie
15
Advertentie-euro
Twente visie. 04/2003
De nieuwe brouwerij natuurlijk, maar de toekomst van Grolsch zit in export
‘De officiële opening 4 Jacques Troch, bestuursvoorzitter van Grolsch: “Als we met zijn allen eens één glaasje bier zouden drinken bij het middageten, bij de lunch, dan zouden we allemaal prettiger leven.”
Twente visie. 04/2003
Jacques Troch (60) is niet alleen bestuursvoorzitter van Grolsch, hij is ook de beste PR-man die het bedrijf zich kan voorstellen. Zo haalde hij premier Balkenende tijdens de verkiezingscampagne naar de nieuwe brouwerij. Maar waar collega’s miljardenverliezen beloond zien met flinke bonussen, moet hij zich altijd maar weer verantwoorden voor een mogelijke overname. Hij voelde zich onheus bejegend door Harry Mens die hem al een paar keer (tevergeefs) heeft uitgenodigd als gast in Business-Class en in Twentevisie Grolsch denigrerend een klein bedrijfje noemde. Hij wil naar Mens noch naar Barend en Van Dorp. Een interview over de persoon Troch slaat hij altijd af. Aan het tv-programma Oversticht (TV Oost) over de historie van Grolsch werkte hij van harte mee. Daar werd dan ook niet over een overname of de stagnerende Nederlandse biermarkt gesproken. Troch is aardig, slim, maar je moet niet te dichtbij komen.
(door Jan Medendorp)
Hij geeft gewoon geen antwoord op sommige vragen. Tijdens het radio-interview voor het programma Memphis vermaken de vele gasten in de zaal zich uitstekend met de bijna kolderieke reacties van Troch. Hij weigert een glas water en wenst bier. “Als we met zijn allen eens één glaasje bier zouden drinken bij het middageten, bij de lunch, dan zouden we allemaal prettiger leven.” De vraag was simpel. Hoe denkt Grolsch de komende jaren de extra capaciteit van de nieuwe brouwerij volledig te benutten. Nederland drinkt de afgelopen jaren niet meer bier, dus moet Grolsch het hebben van de buitenlandse markt. Maar dit bier wordt, in licentie,
gun ik niemand anders’ door buitenlandse partners gebrouwen. “Wij moeten het inderdaad absoluut van het buitenland hebben. Dan kijken we naar het Verenigd Koninkrijk waar we binnenkort de grens van 1 miljoen hectoliter passeren. Dat is dus in drie jaar verdubbeld. We zijn daar op weg om van de premium lagers de nummer 2 van Engeland te worden. U zegt ‘Canada gaat redelijk’ voor ons. Dat is een kwestie van interpretatie. In Canada zijn we vorig jaar met 30% gestegen.” De opmerking dat het in Portugal en eerder in Duitsland nog niet erg wil lukken, wordt ludiek gepareerd. “Er is geen enkel mens in de wereld die nooit eens een griepje of een verkoudheid
heeft. Welk bedrijf is er met alles wat het onderneemt succesvol? Als je niet durft, dan ben je ook niet succesvol.” Waarmee Troch prettig om de hete brij heen draait: de afkalvende Nederlandse biermarkt, die vorig jaar daalde met 1%.
Adam en Eva “Ach, de mens drinkt al bier sinds Adam en Eva en zal ook bier drinken op de dag dat de wereld vergaat.” Irritatie bij de vragensteller. “Ik bagatelliseer niets. Het is absolute noodzaak dat we erin slagen de bierconsumptie in Nederland op het huidige peil te handhaven zo niet te vergroten. We gaan de consument nog meer proberen te verleiden voor onze producten door andere bieren, andere verpakkingen en betere communicatie.” Zinniz is volgens Troch zo’n ander bier. Zinniz is het antwoord van Grolsch op de zoete mixdrankjes (zoals breezers) die de hedendaagse jeugd prefereert. Maar de jeugd heeft Zinniz nog niet gevonden. Er zijn twee nieuwe smaken, wodka-lime en gin-lemon. Is het nou bier of wodka en gin? “Ik ben het helemaal met u eens dat wij een paar dingen met dat Zinniz beter hadden kunnen doen. Wij gaan dat beter communiceren. U zal werkelijk verbaasd zijn over de nieuwe commercial die Grolsch vanaf half april uitzendt. U gaat me telefoneren en zeggen ‘Troch, dit is prachtig wat je nu hebt gedaan’. De klant ging vorig jaar naar de winkel en kreeg met Zinniz iets totaal anders dan hij verwachtte.”
1615 Jacques Troch werkt vanaf 1990 bij Grolsch, het werk leerde hij bij de Belgische concurrent Interbrew die tegenwoordig nog wel eens genoemd wordt als mogelijke overnamekandidaat. Een beminnelijk mens die nog steeds praat als een Vlaming, niet alleen de tongval maar ook de fraaie zinsopbouw, en inmiddels (na zijn pensionering over anderhalf jaar) niet meer uit Delden wenst te vertrekken. Visie kan je Troch niet ontzeggen. Hij was de man die in 1997 (bij zijn aantreden in de Raad van Bestuur) plannen over een nieuwe brouwerij in Boekelo ontwikkelde. Want Grolsch werkt vanuit de binnenstad van Enschede en vanuit Groenlo (waar de roots liggen). Het bedrijf herstelde van een paar internationale zeperds,
maar had nog steeds een moddervette portemonnee. Een kant-en-klaar hapje voor de grote spelers in de wereld. “Zonder nieuwe brouwerij zou er geen Grolsch meer zijn op termijn. Met deze nieuwe brouwerij hebben we een schitterende toekomst voor ons. Maar we moeten die toekomst verdienen door onze prestaties en door financiële resultaten. Zoals we dat al moeten waarmaken sinds 1615,” zegt hij plechtig.
5
Zwolle Met de nieuwbouw gaat het uitstekend. Nog voor het einde van dit jaar zullen eerst de fusten en beugelflessen worden afgevuld. De andere verpakkingen (afgezien van de pijpjes die als laatste in 2005 zullen verhuizen) zijn in de loop van 2004 aan de beurt. Precies over een jaar (april 2004) is de officiële opening gepland. De nieuwe brouwerij (25 hectare) langs de A35 kost circa 250 miljoen euro; 150 miljoen betaalt Grolsch uit eigen zak, de rest komt van de banken.
‘God beware ons dat we in Zwolle hadden moeten komen’ Stapels bezwaarschriften hebben de verhuizing van Grolsch bemoeilijkt en vertraagd. In het jaarverslag over 2002 schrijft Grolsch dat er toentertijd ook plannen klaar lagen voor renovatie van de twee locaties. Wat gelet op de reactie van Troch niet klopt: “Het zou onmogelijk zijn geweest om voor die verbouwingen in de binnenstad vergunningen te krijgen. Het renoveren van de huidige brouwerijen zou Grolsch met onverantwoorde kostenposten hebben opgezadeld.” Wat niet in het jaarverslag staat, is dat Troch serieus naar een locatie in Zwolle heeft laten kijken. In Troch-taal: “In Zwolle staat het provinciehuis en woont de commissaris van de koningin. Het is bekend dat er daar in de buurt een bedrijventerrein is dat aan alle voorwaarden voldoet.” Maar Troch heeft geweigerd er zelf te gaan kijken. “Ik heb gelukkig goede medewerkers die zaken
Twente visie. 04/2003
voorbereiden. Ik ben er een keer langsgereden en dacht ‘God beware ons dat we daar moeten komen’.”
Loyaliteit Zijn Grolsch-werknemers zijn de belangrijkste reden dat Jacques Troch op die dag weigerde de auto te verlaten op dat industrieterrein in Zwolle. Hij voelt zich verplicht na de vuurwerkramp (13 mei 2000) aan hen die zich het snot voor ogen hebben gewerkt om de zaak draaiende te houden en de schade te herstellen. Als de ramp op een doordeweekse dag zou hebben plaatsgevonden, zouden veel Grolsch-mensen op de brouwerij waarschijnlijk het leven hebben gelaten. De loyaliteit heeft hem tot tranen toe beroerd. Tot op de dag van vandaag weigert hij zijn werkelijke gevoelens te uiten, zijn frustraties over de gemeente, over de buurtbewoners van Boekelo. Maar hij moet ze vervloekt hebben. Zijn financiële man (Tromp) zei nog niet zo lang geleden dat de nieuwe brouwerij de beste bescherming tegen overname biedt. Want er is overcapaciteit op de markt. ‘Wie neemt ons over en sluit dan Europa’s meest moderne brouwerij? Dat zou je reinste kapitaalvernietiging zijn’. Troch nuanceert: “Er zijn brouwerijen die 100 miljoen hectoliter brouwen, die raken niet van de wijs van 3 miljoen.”
Overname Waarmee het heikele punt van overname is aangesneden. Beleggers en beursanalisten zeggen er op te wachten. Grootaandeelhouder familie De Groen heeft zelfs laten doorschemeren niet tot
het einde der tijden de aandelen in bezit te willen houden. Het Trochiaanse antwoord: “Er zijn landen met 300-duizend inwoners waar het veel vrolijker leven is dan in landen met 300 miljoen inwoners. Ik heb zojuist een supermarktexploitant (Ter Huurne, zie elders in dit blad) gehoord, die helemaal voor zichzelf werkt en geen deel uitmaakt van een keten. Hij is gelukkiger dan diegenen die eigenaar zijn van een grote keten (bedoelt Ahold, JM). En hoe lekker vindt u het niet om in een gespecialiseerde winkel die een perfecte service biedt boodschappen te doen. Groot is niet een synoniem voor gelukkig.”
Financiën Hij wordt eigenlijk alleen boos als we de nieuwe brouwerij vergelijken met een molensteen om de nek van Grolsch: een lege spaarpot, rentebaten worden rentelasten en in de toekomst zullen nog veel investeringen (in export, in nieuwe producten en in nieuwe tap-plaatsen) nodig zijn. “Mag ik Grolsch nog even samenvatten voor jullie: een omzet van 300 miljoen euro en een winst van ruim 30 miljoen euro. Een balanstotaal van 300 miljoen euro en een eigen vermogen van 200 miljoen euro, dat is 66%. Dat verandert niet met de nieuwe brouwerij. De solvabiliteit zal rond de 60% blijven. Wij zullen de laatste brouwerij zijn die geregeerd wordt vanuit een bankkantoor. We steken onze nek niet in de strop, dat mag u echt niet zeggen. Voor Grolsch is een schuld van 100 miljoen euro uitermate beperkt. In die 100 miljoen is ook rekening gehouden met de investeringen die we in de horeca gaan doen. Daarnaast
beschikken we over een aanzienlijke cashflow die er voor zorgt dat na 2005 de schulden zullen dalen.” Tot die tijd zal Grolsch genoegen moeten nemen met een lager rendement dan de afgelopen jaren behaald is. Troch wil geen cijfers noemen, alleen dat Grolsch op de lange termijn een rendement van 5 tot 7% nastreeft. De pay-out was de afgelopen jaren 43%. Dat compenseerde deels de lage beurskoers van de afgelopen tijd. “Ik denk dat onze aandeelhouders tevreden zijn. Er zijn veel slechtere scenario’s als je je geld in andere bedrijven had belegd.” En dan fel: “Ik begrijp ook niet dat bedrijven die nog nooit enige winst hebben gemaakt op een bepaald moment geweldige beurskoersen hadden. Dat is allemaal te herleiden tot de hebzucht van de mens.”
7
‘We steken onze nek niet in de strop’ De afschrijvingen en de rente moeten opwegen tegen grotere efficiency en hogere marge. Het aantal werknemers zal bijvoorbeeld geruisloos met 150 verminderd zijn. In de loop van 2004 gaat Troch met pensioen. De klus is dan nog niet helemaal geklaard, maar dat moet de nieuwe man maar doen. “Alleen de officiële opening gun ik niemand anders.” En terecht. ■
Jacques Troch voor de nieuwbouw van de brouwerij in Boekelo: “Voor Grolsch is een schuld van 100 miljoen euro uitermate beperkt.”
Twente visie. 04/2003
Eaton verdient tonnen door Chinese muren te slechten bij Holec
De verbazing van 10
Steven Castelein heeft dankzij betere financiering en inkoop al tonnen bespaard op de kosten bij Holec.
Twente visie. 04/2003
Steven Castelein Het ging de Amerikanen eigenlijk vooral om Holec Holland. De rest van de Electrical Division van Delta kan ze bij wijze van spreken gestolen worden, maar ze kregen het er praktisch gratis en voor niets bij van de Engelsen. Eén ding doet de nieuwe directeur Steven Castelein (41) vanaf het begin goed: communiceren. En dat is de afgelopen maanden wel eens anders geweest. De Amerikanen beschouwen Holec Holland, dat inmiddels is omgedoopt in Eaton Electric, als een groeibriljantje. Direct naast de ingang zijn de integratieteams van Eaton (een man of dertig) in een paar zaaltjes ingetrokken. Castelein wil niet in de boeken als de zoveelste saneerder, het Hengelose bedrijf moet onder zijn leiding in de komende jaren bloeien. Maar de eerste maanden heeft hij vooral verbaasd om zich heen gekeken over de Nederlandse manier van werken.
(door Jan Medendorp)
Steven Castelein is geboren in Stadskanaal, getogen in Eindhoven waar vader Castelein een goede baan had bij (waar anders dan) Philips. De gloeilampenfabriek stuurde de familie onder meer naar het Perzië voor de revolutie. Steven studeerde werktuigbouwkunde in Delft en in New York aan de Columbia University. Zijn eerste werkgever Hoogovens stuurde hem naar Pittsburgh, daar stapte hij begin jaren negentig over naar Westinghouse dat later (deels) werd overgenomen door Eaton. Eaton stuurde Castelein natuurlijk naar Nederland omdat daar zijn ‘roots’ liggen: “Ik heb binnen Eaton veel verschillende functies in de componentendivisie gehad. En de laatste vijf jaar heb ik gewerkt als manager van een businessunit die ook net als Holec door een veranderingsproces moest.” Castelein vermoedt een jaar of vijf in Hengelo te werken. “Mijn verdere toekomst ligt in Amerika, niet in Nederland.” Voor Eaton was Delta PLC een koopje, ‘slechts’ 130 miljoen pond. Ter verge-
lijking: in 1994 kocht Eaton Westinghouse voor 1,2 miljard en vier jaar later Aerocuip voor 1,7 miljard dollar. Overigens heeft Delta weinig plezier gehad van Holec. Weinig of geen winst in de jaren vanaf 1998, en bij de verkoop moest een boekverlies van 60 miljoen pond genoteerd worden.
Eaton Eaton is in Amerika een beursgenoteerd bedrijf (onder de naam ETN) met een omzet van 7,3 miljard euro en 49.000 werknemers. Het concern is opgebouwd rond vier divisies in de vliegtuigindustrie (hydraulische systemen voor Airbus), automotive (auto-elektronica), trucks en elektrische systemen en componenten onder de naam Industrial en Commercial Controls (goed voor bijna een derde van de omzet) en beter bekend onder de merknaam Cutler Hammer, maar niet aan deze zijde van de oceaan. Waarmee de interesse in Holec is verklaard. “We kijken niet in de eerste plaats naar saneringen en reorganisaties. Holec is voor ons de springplank naar Europa. De eerste overname, ik sluit inderdaad niet uit dat er elders in Europa nog meer zullen volgen.” Dat lijkt wel aanstaande, want op het Holecterein wordt inmiddels ook gewerkt aan het European Customer Support Center, dat alle Europese klanten centraal ondersteunt.
‘Tussen HAT en Holec zat een Chinese muur’ Voor de (zakelijke) verovering van Europa is Eaton Electric Europe opgezet. De baas daarvan is Mike Galley, de man die door de vakbonden en de werknemers wordt verafschuwd. “Ik praat met de ondernemingsraad en met de vakbonden. Dat deed ik ook in Amerika. Mij is opgevallen dat ze in Nederland meer betrokken zijn bij de onderneming.”
Eaton-pet We gebruiken in dit verhaal de naam Holec nog maar even, het bedrijf heeft (we schrijven het niet voor het eerst) een goeie productkennis, maar is gewoon te duur. Te weinig marktgericht. “Er moet inderdaad nog steeds geld bij elke maand.” Maar de plannen (90 man eruit, veel werk naar lagelonenlanden) van de vorige directeur Harry Hofmans zijn verscheurd. Het eerste wat Castelein heeft gedaan, is een nieuwe organisatiestructuur maken. “Ik heb daarvoor de OR om advies gevraagd. Binnen Holec waren er min of meer vier afzonderlijke bedrijven: Hat-toeleveringsbedrijf, de componenten en laag- en middenspanning systemen. Ik heb die bedrijven ondergebracht in een functionele matrixstructuur.” De eerste bezuinigen waren de salarissen van de directies die Castelein op straat zette.
11
“Ik wil dat er drie businessunits over blijven: systemen, componenten en service. Er moet gewerkt worden vanuit marketing, vanuit ‘supplychain’ en R&D. Maar in plaats van een hiërarchische aansturing moeten mensen op een gelijkwaardig niveau samenwerken. Wij dragen een Eaton-pet.”
Kostprijs Castelein heeft van zijn Amerikaanse bazen (CEO Sandy Cutler en divisiebaas Jerry Withaker) te horen gekregen dat hij 2003 mag gebruiken om het bedrijf te kneden. Over 2004 willen de Amerikanen wel graag een rendement bijgeschreven zien van minimaal 10%. Om de kostprijs te verlagen, heeft Castelein al de eerste successen geboekt door inkoop via Eaton. “Eaton koopt een veelvoud in, tegen lagere prijzen, dat scheelt gemiddeld tussen de 5 en 10%.” Bovendien zal Holec van een aantal toeleveranciers afscheid nemen. “We kochten wel drie verschillende schakelaars in. Eaton maakt die zelf ook in Porto Rico. En heel wat goedkoper.” Dankzij de herfinanciering (Eaton staat als moederbedrijf garant) zijn de leningen circa 10% goedkoper. “Als gevolg van de financiële positie betaalde Holec soms zelfs een premium om onze leveranciers in te dekken voor een mogelijk verlies.” Ook de ‘research and development’, het paradepaardje van
Twente visie. 04/2003
Holec, was het derde aandachtspunt. “Hun opdracht is om te zien hoe we de kostprijs kunnen laten dalen door meer in een klein kastje te doen, ja door kosten uit het product te halen zoals overbodige designfeatures. Misschien door wel goede, maar goedkopere materialen in het ontwerp te stoppen.”
Lagelonenlanden In totaal is 20% van de kosten (en dan praten we over tonnen) al verdiend. “Onze pech is dat de markt ingestort is. Ook onze concurrenten hebben om een deel van de markt te behouden hun prijzen met 20% verlaagd.” Ook daarom broedt Castelein op een plan de productiekosten te verlagen. “Bepaalde componenten kun je eigenlijk niet meer in Nederland produceren. Veel te duur.” Dat hebben de vakbond en de OR-voorzitter in dit blad ook al geconcludeerd. “Eind april kom ik met plannen, de mensen op de werkvloer hebben echt wel in de gaten wat er gebeurd.” Eerdere plannen om mensen te herplaatsen werden afgeschoten door de vakbond. “Terecht, dat was slecht onderbouwd.” Castelein heeft zich verbaasd bij Holec. “Tussen Hat en Holec zat een Chinese muur. Er werd een stukje metaal geleverd, die werd bij Hat in de vrachtwagen gestopt en naar Holec gereden. Dat stuk wordt bij Holec ontvangen in het magazijn, dat wordt geïnspecteerd en opgeslagen. Drie maanden later hebben we het pas nodig.” En al die veranderingen zullen consequenties hebben. Wellicht verschuift er ook werk naar toeleveranciers. Bij Power Packer in Oldenzaal houden de toeleveranciers precies in de gaten wanneer zij hun producten moeten afleveren. “Zo moet het hier ook gaan in de naaste toekomst.”
niet de baas. Het moet in balans zijn. De ingenieurs weten welke richting de technologie opgaat.” Dankzij de overname kan Holec op beurzen het totale productenpakket laten zien. “Cutler Hammer en Holec maken niet dezelfde producten, we hebben samen meer. Mensen bij Holec zeggen zelfs ‘dat hadden we net nodig om ons eigen product te kunnen verkopen’.” Castelein beseft terdege dat met deze processen vooral hij met zijn rug naar de klanten staat. “Ja, de organisatiestructuur, producten invoeren, ontwik-
keling, dat is allemaal heel erg intern gericht. Het invoeren van managementprocessen, het geven van leiding, strategische plannen maken, het is allemaal nodig, maar we mogen de klant niet in de kou laten staan. Daar maak ik me zorgen over. Ik probeer ook tijd vrij te maken om klanten te ontmoeten. Want de markt is aan het veranderen. De elektriciteitsbedrijven worden geprivatiseerd, dat betekent dat in de naaste toekomst besluiten door andere mensen genomen worden. De traditionele relaties worden beëindigd. Nee, er zijn gelukkig nog geen klanten weggelopen.” ■
13
“De elektriciteitsbedrijven worden geprivatiseerd, andere mensen gaan de besluiten nemen, we moeten in contact komen met die mensen.”
Klanten Holec moet straks het grote geld verdienen dankzij de Eaton-verkoopkanalen. “We moeten producten ontwikkelen die de klanten nodig hebben. Daardoor is die nieuwe marketingfunctie zo belangrijk. Voor mij betekent marketing het bekijken van de markt, begrijpen waar de markt heen gaat. Holec is nog steeds heel erg Nederlands gericht. We moeten de hele wereld erbij betrekken, de hele Cutler Hammer-markt in dit geval. De businessunit-teams moeten op hetzelfde niveau zitten, die moeten samen strategische plannen maken. De ontwikkeling en marketing van producten moet zijn afgestemd. Nee, marketing is
Twente visie. 04/2003
De huidige wetgeving omtrent ziekteverzuim is er bijvoorbeeld vooral op gericht dat werkgever en werknemer zoveel mogelijk inspanning verrichten om de zieke werknemer spoedig terug laten keren in het arbeidsproces. In de vorig jaar ingevoerde Wet Verbetering Poortwachter zijn daarom de rechten en plichten in het eerste ziektejaar vastgelegd van zowel de werkgever als de werknemer. De wetgeving gaat dus uit van een samenwerking tussen werkgever en werknemer. Maar u zult begrijpen en wellicht uit ervaring weten dat er tijdens de ziekteperiode best een verschil van mening kan ontstaan tussen werkgever en werknemer. Ook hier is in de nieuwe wetgeving aan gedacht. Zowel werkgever als werknemer heeft de mogelijkheid om een deskundigenoordeel aan te vragen.
Deskundigenoordeel Omdat het veelal zal gaan om geschillen die te maken hebben met de ziekte of de klachten van de werknemer, heeft de werkgever bij een meningsverschil in eerste instantie contact met zijn Arbodienst. Als het gaat om discussies over de arbeidsbelasting in een bepaalde functie die aan de werknemer wordt aangeboden, kan een werkgever zich ook richten tot gespecialiseerde bureaus, zoals reïntegratiebedrijven.
2. Een verschil van mening over het aanwezig zijn van passende (andere) arbeid binnen het bedrijf. 3. Een verschil van mening over de mate van inspanning van de werkgever om tot een werkhervatting van de werknemer te komen.
Onafhankelijk oordeel Een deskundigenoordeel dient aangevraagd te worden bij het UWV. Het UWV verricht vervolgens een onafhankelijk en zelfstandig onderzoek, waarin tevens de meegeleverde informatie en het advies van de Arbodienst of het reïntegratiebedrijf in het oordeel wordt meegenomen. Partijen dienen hierbij een gerichte vraagstelling of probleemstelling bij het UWV neer te leggen, anders bestaat de kans dat niet de juiste probleemstelling wordt onderzocht en beantwoord.
Niet bindend De uitkomst van het deskundigenoordeel wordt binnen enkele weken aan alle partijen bekend gemaakt. Helaas is dit oordeel niet bindend omdat er vanuit is gegaan dat de werkgever en werknemer er op basis van dit oordeel gezamenlijk uitkomen. Als dit desondanks niet het geval is, zal in de uiterste situatie de rechter moeten worden ingeschakeld. Als er een meningsverschil is over de werkhervatting en het UWV stelt de werkgever in het gelijk, maar de werknemer blijft weigeren om mee te werken, beschikt de werkgever over een aantal mogelijkheden. Zo heeft hij de mogelijkheid om het loon (gedeeltelijk) stop te zetten, zolang de werknemer niet meewerkt. In een uiterste situatie kan de werkgever zelfs ontslag aanvragen bij het CWI. In omgekeerde zin, ingeval van niet meewerken door de werkgever, kan de werknemer via de rechter een werkhervatting afdwingen.
Onvoldoende reïntegratie-inspanningen of niet gebruikmaken van het deskundigenoordeel kan een sanctie opleveren. Ligt de schuld bij de werknemer, dan kan deze gekort worden op zijn WAO- of WWuitkering. Ligt de schuld bij de werkgever, dan kan deze voor langere periode verplicht worden om de loondoorbetaling voort te zetten. Deze periode varieert van 4 tot 12 maanden.
De procedure Voor adviezen inzake een verschil van mening kunt u terecht bij uw Arbodienst en bij reïntegratiebedrijven. De laatste kunnen u bijvoorbeeld goed ondersteunen inzake de vraagstelling over de belasting en belastbaarheid in een nieuwe functie, de geschillen over passende arbeid en de reïntegratieinspanningen van de werkgever. U dient er wel voor te zorgen dat uw probleemstelling goed geformuleerd en onderbouwd is, inclusief rapportage van de door u geconsulteerde partijen. Hierdoor kan het UWV ook gerichter een antwoord geven op de probleemstelling. Voor de aanvraag van een deskundigenoordeel zijn aanvraagformulieren beschikbaar bij het UWV. Helaas zijn er wel kosten verbonden aan een deskundigenoordeel. Voor een werkgever bedragen deze € 350,-. Als de werknemer het oordeel aanvraagt, betaalt deze € 25,-. U doet er dus goed aan om op de hoogte te zijn van de nieuwe wetgeving zodat u niet voor onverwachte situaties komt te staan! ■
15
Column personeel & organisatie
Zijn al uw medewerkers in topconditie, hebt u in uw bedrijf een ziekteverzuim van 0% en verschilt u nooit van mening met uw medewerkers? Als u deze vragen met ja kunt beantwoorden, mag u als werkgever van geluk spreken! Maar ook als u wel met deze zaken te maken hebt, hoeft dat niet meteen reden te zijn voor paniek.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Verschil van mening?
WAO-aanvraag Volgens de wetgeving kan er in drie situaties een deskundigenoordeel aangevraagd worden bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV): 1. Verschil van mening over de arbeidsongeschiktheid van de werknemer. Bijvoorbeeld wanneer de werkgever vindt dat de werknemer niet arbeidsongeschikt is, terwijl de werknemer dit wel vindt.
Als een werknemer een jaar ziek blijft, zal het UWV toetsen en beoordelen of de reïntegratie-inspanningen van de werkgever en werknemer voldoende zijn geweest. Ook wordt bij een meningsverschil bekeken of de werkgever of de werknemer een deskundigenoordeel heeft aangevraagd, of dat een aangevraagd deskundigenoordeel betrokken is geweest bij de reïntegratie-inspanningen.
Benno Wagtenveld, T&R Remedie BV
Twente visie. 04/2003
Grenswinkel Ter Huurne onder nieuwe eigenaar ouderwets in trek bij Duitsers
Benzine, sigaretten en koffie Holland Markt Ter Huurne, op de grens van Duitsland en Nederland, werd in 2001 door eigenaar Ahold gesloten. Onder een nieuwe eigenaar weten de Duitse, maar ook steeds meer Nederlandse, klanten de weg naar de supermarkt weer te vinden. Ze komen voor benzine, sigaretten en koffie. Veel koffie.
17
(door Mar tin Steenbeeke)
Holland Markt Ter Huurne is zo Hollands als het maar kan. Draaiende miniatuurmolens bij de ingang, een viswinkel in de vorm van de Zaanse Schans en veel rood-wit-blauw. Als Duitsers al in clichés denken over Nederlanders dan vinden ze tussen Buurse en Altstätte hiervan de bevestiging. Holland Markt Ter Huurne is letterlijk en figuurlijk aangeplakt tegen de Duits-Nederlandse grens. De grens loopt dwars door een deel van het magazijn en de speeltuin. Het speeltuinpaviljoentje waar ijs wordt verkocht ligt zelfs op Duits grondgebied, zodat daar ‘Mehrwertsteuer’ over afgedragen moet worden. Belangrijk is dat de supermarkt en het tankstation op Nederlands grondgebied liggen. Ter Huurne is daardoor in staat om met ‘Nederlandse’ prijzen gigantisch veel Duitse klanten te lokken. Op een willekeurige doordeweekse dag staan er al snel enkele tientallen auto’s in de rij om te tanken. Het prijsverschil van vijftien cent voor een liter diesel lokt in het weekeinde nog veel meer Duitse auto’s. “Dan is het echt een dolle boel en moeten we uitkijken dat de files niet tot op de straat komen,” zegt Harry Vos, hoofd commerciële zaken. Behalve voor de benzine komen de Duitsers vooral voor de rookwaren en de koffie. Direct na de klappoortjes in de supermarkt stuit de klant op de schappen koffie. Meer dan twintig, voornamelijk Duitse merken nemen aan schapruimte in totaal vijftig meter in. Een pak Jacobs of Tchibo is hier ongeveer 1 euro 20 goedkoper dan in Duitsland. Als je een klant 72 pakken koffie in een winkelwagentje ziet laden, denk je dat je met een ‘cafeïneverslaafde’ van doen hebt. Als klant nummer twee en drie exact hetzelfde doen, weet je dat
Harry Vos, hoofd commerciële zaken van Ter Huurne, geeft toe dat de omzet van bijvoorbeeld koffie kwetsbaar is.
het kopen van tientallen pakken koffie per klant geen uitzondering is. “Wij komen hier een paar maal per jaar,” zegt een ouder echtpaar uit Recklinghausen, ongeveer 80 kilometer verwijderd van Buurse. Hoofdzakelijk voor de koffie, maar ook andere artikelen vinden ze zeer ‘billig’.
Leuk prijsje Hoewel koffie de hoofdmoot van de omzet vormt (25 procent) heeft Ter Huurne een bijna net zo uitgebreid assortiment als een normale supermarkt.
Het enige wat ontbreekt is een slagerij terwijl je ook vergeefs zoekt naar Maggi-bouillonblokjes, maar daar staat tegenover dat Ter Huurne wel weer enkele originele producten voert, zoals een pot haargel van liefst 2 liter en een originele Formule-1 cap voor 4.95. “Die kost op het circuit zo 30 tot 40 euro,” zegt Vos. Ter Huurne is volgens hem sterk in het kopen van restpartijen; ladingen goederen die om de een of andere reden niet meer in de Nederlandse supermarkten terug te vinden zijn. 68.000 blikjes soep met
Twente visie. 04/2003
19
een verouderd etiket? Ter Huurne koopt het voor ‘een leuk prijsje’ zodat de soep voordelig geprijsd kan worden. Zakken chips die gekoppeld zijn aan een verlopen prijsvraag? Voor Ter Huurne geen probleem. “De grote winkelketens weten dat onze spullen toch bijna allemaal naar Duitsland verdwijnen,” zegt Vos. “Wij zitten hier echt in de middle of nowhere.” Als de groothandelaren en producenten partijen die boven de markt hangen aan echte Nederlandse supermarkten zouden verkopen, zouden ze beschuldigd worden van prijsdumping. Ter Huurne is volgens Vos bovendien veel flexibeler dan de grote concerns. “Wij zijn nog in staat om een halve vrachtwagen te kopen. Andere supermarkten zijn veel te groot.”
Entertainment Zeventig procent van de klanten komt uit Duitsland. Een aantal jaren geleden was dit nog 95 procent, maar sinds Ter Huurne geen onderdeel meer is van het Ahold-concern is de strategie iets bijgesteld. De nieuwe eigenaar, Jan Ammerlaan uit Maarssen, probeert ook een graantje van de Nederlandse markt mee te pikken. Er wordt sinds enige tijd ook in Nederlandse bladen geadverteerd waarbij een bezoek aan de Holland Markt wordt gepromoot als een ‘uitje’. “Wij willen de Nederlandse klanten het idee geven dat ze een dagje uit gaan, compleet met entertainment,” zegt Vos. Ter Huurne heeft al eens een circus ingehuurd terwijl er binnenkort een country- and westernshow wordt gegeven. In het winkelgedeelte is geïnvesteerd in een nieuwe viswinkel, met grote aquaria, terwijl ook de versafdeling opgeknapt wordt. De koerswijziging om
minder afhankelijk te worden van koffie en benzine is ingegeven door het feit dat in Europa de regelgeving naar elkaar toegroeit. De ‘Butterfahrten’ zijn al bijna ten einde, de tijd is nabij dat ook de belastingen op bijvoorbeeld koffie en benzine in Europa op elkaar afgestemd moet worden. De verkoop van benzine en koffie is ‘kwetsbare omzet’ geeft Vos toe. Het risico bestaat dat Duitsland de Kaffeesteuer (een accijns op koffiebonen) afschaft hoewel dit de Duitse staat wel 36 miljard euro aan inkomsten scheelt. “Reëler is dat Nederland ook zo’n koffiebelasting in gaat voeren,” zegt Vos. Vooralsnog spint het bedrijf garen bij de verschillende belastingen in Nederland en Duitsland. Tot voor kort verkocht Ter Huurne 30 blikjes frisdrank per week. Nadat in Duitsland het statiegeld op blik is ingevoerd, is de verkoop gestegen naar 50.000 blikjes per week.
Ahold “Het gaat beangstigend goed,” zegt Harry Vos. Wekelijks komen er volgens hem tussen de 15.000 en 35.000 klanten. De revival van Ter Huurne is opmerkelijk omdat Ahold de grenswinkel in 2001 welbewust afstootte. Ahold had de supermarktketen overgenomen van Simon de Wit, die de winkel op zijn beurt weer had gekocht van oprichter Henny ter Huurne. De oprichter van het concern was in een kamertje van zijn boerderij begonnen met de verkoop van levensmiddelen. Het winkelvolume nam gestaag toe tot 3500 vierkante meter. In de jaren tachtig en negentig trok het bedrijf jaarlijks meer dan een miljoen Duitse klanten per jaar, waarbij na de val van De Muur ook opvallend veel OostDuitsers de weg naar Buurse wisten te
vinden. Met bussen tegelijk werden ze aangevoerd. Ter Huurne beloonde de lange reis met een voordelig levensmiddelenpakket. Aan het eind van de jaren negentig daalde het aantal bezoekers. Door het dalende prijsverschil van
‘Ahold was te groot om Ter Huurne een goede lokale invulling te geven’ vooral sigaretten en koffie werd een bezoek aan Ter Huurne minder aantrekkelijk. De MKZ-crisis in 2001, waardoor er geen versproducten over de grens mochten worden vervoerd, betekende feitelijk de nekslag voor het bedrijf. Nadat Ahold het bedrijf in oktober 2001 sloot, opende de nieuwe eigenaar Jan Ammerlaan vier maanden later weer de deuren. Met 170 personeelsleden (samen goed voor 80 FTE’s) gaat het personeelsbestand weer richting de 200 die er waren toen de winkel dicht ging. Vos, die voordat hij bij Ter Huurne werkte al in dienst was bij Ahold, koestert geen wrok richting zijn vroegere broodheer. “Ahold was te groot om Ter Huurne een goede lokale invulling te geven.” Een mening over de huidige problemen bij Ahold heeft hij niet, al denkt hij wel dat het groeitempo de laatste jaren te fors is geweest. “Het doet me pijn dat ze nu zo in de problemen zitten, net zoals het pijn deed dat ze Ter Huurne sloten.” ■
Twente visie. 04/2003
Twentse ondernemers investeren in toekomst Cambodja
‘Geen zak geld, wie vriend en voormalige drukkerijeigenaar Gerard van Marle, het Hatrans initiatief een vervolg te geven.
20
Jimmy Vollenbroek werd geraakt door het lot van de Cambodjaanse kinderen.
Strijkstok
Cambodja was ooit één van de belangrijkste rijstverbouwende landen van Azië. Het kon zonder moeite in de levensbehoefte van de eigen bevolking voorzien. Anno 2003 leeft een groot deel van de Cambodjanen (zo’n 35%) onder de armoedegrens. Talloze burgeroorlogen hebben het land politiek, sociaal en economisch flink ontwricht. En al lijkt de economie weer wat aan te trekken, geëxporteerd wordt er nauwelijks. Een aantal Twentse ondernemers heeft het hart verpand aan Cambodja. Zij geloven in de toekomst van Cambodja en willen dan ook investeren. In mensen wel te verstaan...
Om de zaken grondig aan te pakken werd een masterplan opgesteld. Dat behelst de bouw van een nieuwe school in Cambodja alsmede een jeugdcentrum voor voornamelijk weeskinderen. Totale kosten: ruim € 140.000,-. Daarnaast werd de Stichting Cambodja Children Fund Overijssel opgericht, met als doel particulieren en bedrijfsleven te interesseren om rechtstreeks kinderen te sponsoren voor 15 euro per maand. “Het mooie van dit project is dat het kleinschalig en heel direct is, dus 1 op 1. Elke eurocent die we hier in Nederland inzamelen komt rechtstreeks ten goede aan de kinderen in Cambodja. We hebben geen organisatiekosten, want als ondernemers doen we alles zelf, in onze eigen tijd en op onze eigen kosten. Door ons uitgebreide netwerk aan zakelijke relaties kunnen we op een heel grote groep mensen een beroep doen. Zo wordt al ons folder- en ander publicatiemateriaal door drukkerij Van Marle gedaan. Gratis en voor niets. Op deze wijze zijn we in staat enorm veel op poten te zetten, zonder dat het ook maar iets kost. Er blijft dus niets aan de strijkstok hangen en daar gaat het ons om. Alles moet volledig ten goede komen aan het onderwijs in Cambodja.” Onderwijs dat gegarandeerd kan worden via de Don Bosco Stichting.
Don Bosco (door Monique Sleiderink)
Twente visie. 04/2003
Hij heeft de hele wereld al zo’n beetje gezien: Jimmy Vollenbroek (54). Als eigenaar van een reisbureau in Hengelo (deel uitmakend van reisgigant TUI) raakt hij niet zo snel meer onder de indruk van een bepaald land. In Cambodja werd hij geraakt door het lot van de kinderen. Vollenbroek was namens de Stichting Informeel Ondernemers Contact Hengelo (SIOCH) uitgenodigd voor de opening van de Hatransschool in Khep, Cambodja. Het Oldenzaalse expeditiebedrijf Hatrans had deze school bij monde van directeur Gerard van Hal geschon-
ken in verband met het 25-jarig bestaan van het bedrijf. Cambodja is zwaar getroffen door het bewind van de Rode Khmer onder leiding van Pol Pot in de jaren zeventig. Ruim eenderde van de Cambodjaanse bevolking (circa 2 miljoen mensen) is daarbij om het leven gekomen. “De mensen zijn verdoofd door de jarenlange golf van geweld en verwoesting. De armoede is groot. Voor tienduizenden straatarme kinderen is er niet of nauwelijks een toekomst.” Vollenbroek besloot samen met andere Hengelose ondernemers, onder
Iemand die zich al zo’n vijftig jaar vanuit Azië inzet voor scholingsprojecten in Cambodja is pater Johan Visser. In 1992 begon hij met de bouw van een technische school aan de rand van Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja en inmiddels zijn er verschillende Don Boscoscholen in Cambodja. Met zijn Don Bosco Foundation heeft deze ‘onderwijspionier’ al heel veel kinderen perspectief op een betere toekomst kunnen bieden. Vakgericht onderwijs, daar gaat het volgens de pater om. De school heeft dan ook een eigen drukkerij, een afdeling metaal- en elektrotechniek, motortechniek, meetregeltechniek, computerlokalen, machinerie, houtbewerking en der-
maar scholen’ gelijke. Dit praktische onderwijs stelt de jeugd in staat om na de opleiding direct aan de slag te kunnen, zodat ze in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien, en dat van hun familie.
de school ook voor derden drukwerk maakt. In Nederland afgedankte machines krijgen op deze manier hier weer een volwaardige functie.
Toekomstgericht Benefietavond Elk vrij uurtje gaat tegenwoordig op aan de Stichting Cambodja Children Fund Overijssel. “We zijn druk bezig een benefietavond op poten te zetten, op 28 mei in het Rabotheater in Hengelo. Daarvoor moet een avondvullend en aantrekkelijk programma in elkaar worden gedraaid, met artiesten van naam. Die moeten uiteraard belangeloos willen meewerken. We hebben een Comité van Aanbeveling ingesteld (bestaande uit bekende Overijsselaars als de commissaris van de koningin, tweede kamerleden en bekende sporters als Hennie Kuiper en Youri Mulder), er is een Raad van Toezicht geformeerd, een notaris moet alle financieel rechterlijke zaken vastleggen en we hebben speciaal voor dit project een accountant en een bankdirecteur in de armen genomen, die erop toezien dat alle entreegelden en sponsorbijdragen voor de volle honderd procent ten goede komen aan de genoemde doelen.
Cambodja is verworden tot een bedelnatie, de helft van het nationale budget komt van (buitenlandse) donoren. Vollenbroek: “Wij brengen niet een zak met geld, wij investeren in kennis en opleiding en in materialen om die kennis verder uit te breiden. Zodat ze uiteindelijk zichzelf verder kunnen ontwikkelen en niet langer de hand op hoeven te houden bij het buitenland. Onderwijs is volgens mij dan ook een bij uitstek geschikt middel om hulp te bieden. We maken ze niet afhankelijk van ons, maar juist onafhankelijk. Met andere woorden: we geven ze geen vis, maar een visnet. Bovendien richten we ons op een groep die toekomst heeft, die minder gebukt gaat onder de last van het verleden: de kinderen. We willen ze laten inzien dat een goede opleiding leidt tot een baan die hun zekerheid biedt. We willen hun leren wat meer naar de toekomst te kijken, wat voor een Cambodjaan heel
moeilijk is, omdat het niet in zijn aard ligt zich zorgen te maken over de dag van morgen. Een Cambodjaan leeft bij de dag. Verdient hij vandaag voldoende geld, dan werkt hij morgen niet. Toch zal er iets in die houding moeten veranderen, wil Cambodja weer op eigen kracht kunnen draaien. Wij willen hen daar graag bij helpen.” ■ Woensdag 28 mei staat TV Oost geheel in het teken van Cambodja. In een bijna twee uur durende live uitzending, een productie van de Saxion Hogeschool Enschede, wisselen optredens van landelijk bekende artiesten en informatieve gesprekken en reportages over Cambodja elkaar in rap tempo af. Centraal staan de kinderen van Cambodja. De Stichting Cambodja Children Fund Overijssel hoopt deze avond heel veel sponsors binnen te halen, die met hun donatie onderwijs mogelijk maken voor de armste kinderen in Cambodja. Motto van de avond: ‘Geef de kinderen van Cambodja een wereld’.
21
Jimmy Vollenbroek (midden) besloot samen met andere Hengelose ondernemers, onder wie vriend en voormalig drukkerijeigenaar Gerard van Marle (rechts), het initiatief van Hatrans-directeur Gerard van Hal (links), die een school aan Cambodja schonk, een vervolg te geven.
Televisieopnamen Een speciaal voor dit project samengesteld televisieteam (een productie van de Saxion Hogeschool Enschede) heeft tien dagen lang opnamen gemaakt. Zo werd er gefilmd bij de Killing Fields, waar talloze Cambodjanen zijn omgebracht en in het Tuol Sleng museum, de voormalige -zeer beruchte - gevangenis S21 van de Rode Khmer, waar velen vastzaten voordat ze er een marteldood stierven. Verder zijn er reportages gemaakt over de naar schatting meer dan een miljoen landmijnen in Cambodja die nog dagelijks slachtoffers eisen en over het enorme aidsprobleem. Cambodja heeft te maken met het snelst groeiende aantal aidspatiënten in Zuidoost-Azië: ruim 3,5% van de volwassen bevolking is besmet met HIV. Uiteraard werd er ook gedraaid bij de Don Boscoscholen. Door de drukkerij van de school in Phnom Penh leren leerlingen niet alleen omgaan met techniek, maar het maakt hen ook onafhankelijk wat het eigen drukwerk betreft en bovendien levert het geld op, aangezien
Twente visie. 04/2003
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Huurrecht bedrijfsruimten
In deze column ga ik in op de voornaamste wijzigingen van het huurrecht voor middenstandsbedrijfsruimten (de huidige regeling van art. 1624-bedrijfsruimte van Boek 7A Burgerlijk Wetboek, wordt gewijzigd in die van art. 290 e.v. van Boek 7 BW).
de artikelen 290 e.v. eveneens van toepassing zijn, gelijk is aan de door de rechter vast te stellen einddatum van de hoofdhuurovereenkomst. Daarmee is getracht het probleem dat de hoofdhuur eerder eindigt dan de onderhuur te ondervangen. De onderhuurder heeft recht op schadevergoeding van de hoofdhuurder indien: • de hoofdhuurder door de onderhuurder niet of niet juist is voorgelicht over de termijn van de hoofdhuur; • de hoofdhuurder onvoldoende voor de belangen van de onderhuurder heeft gewaakt.
Huurprijswijziging Onderscheid bedrijfsruimten Evenals onder het oude recht zal voor bedrijfsruimten uitgemaakt moeten worden of er sprake is van middenstandsbedrijfsruimte of overige bedrijfsruimte. Op middenstandsbedrijfsruimte zijn meer semi-dwingendrechtelijke regels van toepassing dan op overige bedrijfsruimte. Aangezien de definities niet wezenlijk veranderd zijn, kan er vanuit worden gegaan dat de belangrijke rechterlijke uitspraken die over dit onderwerp zijn gedaan ook toepasselijk zijn na de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving.
Huurtermijn en opzegging De termijnen en de opzeggingsregels en dus ook de huidige gronden van opzegging blijven bij de middenstandsbedrijfsruimte gehandhaafd. Partijen kunnen in bijna alle gevallen van het semi-dwingend recht afwijken met goedkeuring van de kantonrechter. De huidige regeling kent als beperking dat de kantonrechter zijn goedkeuring alleen kan verlenen in geval van een afwijking gedurende de eerste 10 jaar periode en dan slechts voor wat betreft de termijnen, alsmede de wijze van opzegging. Meestal blijft onder huidig recht in geval van een toewijzende beschikking van de kantonrechter de motivering echter achterwege. Door de nieuwe formulering zal de rechter zijn beslissing moeten motiveren.
Onderhuur Uitgangspunt is dat in geval van een beëindigingsprocedure de einddatum van de onderhuurovereenkomst waarop
Bij de vaststelling van de huurprijs (en verhogingen) blijft de vrijheid van partijen voorop staan. Partijen kunnen echter een nieuwe huurprijs door de rechter laten vaststellen indien zij geen overeenstemming bereiken over de aanpassing van de op dat moment bestaande huurprijs aan de hand van de door de wet gestelde voorwaarden. Huurprijsaanpassing kan plaatsvinden: 1. hetzij na verloop van de overeengekomen duur; 2. hetzij telkens wanneer tenminste vijf jaar zijn verstreken sinds de dag waarop de laatste door partijen vastgestelde huurprijs is ingegaan óf waarop de laatste door de rechter vastgestelde huurprijs is gevorderd.
verhoogd (artikel 303 lid 4), Dat is nieuw. Met deze bepaling is geprobeerd bezwaren voor kleine bedrijven tegen een schoksgewijze huurverhoging te ondervangen.
Deskundigenadvies Voordat een huurprijswijzigingsprocedure aanhangig kan worden gemaakt moet een deskundigenadvies worden opgemaakt door één of meer door partijen gezamenlijk benoemde deskundige(n). Komen de partijen niet tot een gezamenlijke aanwijzing van een deskundige dan kan de meest gerede partij naar de rechter stappen opdat de rechter die deskundige aanwijst. In dat geval geldt de nieuwe huurprijs vanaf de dag dat het verzoek bij de kantonrechter is ingediend (zie hierna). Deze regeling is nieuw.
Overgangsrecht Hoofdregel van het overgangsrecht is dat de regels van het nieuwe huurrecht direct gelden, ook voor bestaande huurovereenkomsten. Echter vorderingsrechten die reeds verkregen zijn voor het inwerking treden van het nieuwe recht worden geëerbiedigd. Er ontstaan nadien geen nieuwe vorderingsrechten als alle feiten die de wet daarvoor eist, reeds voor de inwerkingtreding waren voltooid. In een aantal gevallen is de directe werking van het nieuwe huurrecht echter beperkt. Soms geldt het nieuwe recht pas op een later tijdstip of slechts voor nieuwe huurovereenkomsten.
Wettelijke toetsingsmaatstaf Ook in de nieuwe regeling moet de huurprijs worden vastgesteld op basis van de gemiddelde huurprijzen van vergelijkbare (artikel 290-)bedrijfsruimten ter plaatse zoals die gedurende de vijf jaren voorafgaande aan de dag van het instellen van de vordering hebben gegolden. De huurprijs wordt niet op basis van de markthuurwaarde aangepast, maar op basis van referentiehuren die de afgelopen vijf jaren hebben gegolden.
Conclusie Geconcludeerd kan worden dat voor lopende huurcontracten het nieuwe huurrecht in de meeste gevallen nog niet direct van toepassing wordt op de punten waarop het nieuwe recht ingrijpende wijzigingen brengt. Dit neemt niet weg dat anticipatie op het nieuwe huurrecht bij het afsluiten van nieuwe huurcontracten van groot belang is. ■
23
Column notarieel advies
Medio 2003 zal vermoedelijk ons huurrecht worden gewijzigd. Dat betekent niet alleen een volledige en een tamelijk ingrijpende herziening van het gehele algemene gedeelte van de wettelijke regeling van het huurrecht, maar ook van het huurrecht voor middenstandsbedrijfsruimten.
Ingangsdatum nieuwe huurprijs Als uitgangspunt geldt dat de nieuwe huurprijs ingaat op de dag waarop deze is gevorderd (artikel 303 lid 4). De rechter heeft hier echter een zekere vrijheid. Bij de vaststelling van de ingangsdatum kan rekening worden gehouden met de omstandigheden van het geval. De huurprijs kan ook geleidelijk worden
Mr R.A.C. Marres, notaris bij SuwijnLedeboer Notarissen vestiging Hengelo
Twente visie. 04/2003
Zalen in regio knokken terug:
CineStar schudt Twentse 24
De komst van de megabioscoop CineStar bij GoPlanet (voorheen Miracle Planet) in Enschede heeft de bioscopen in Twente flink wakker geschud. Alhambra in Enschede en Bellevue in Hengelo vechten terug, met flinke verbouwingen die nog betere stoelen en beeld- en geluidskwaliteit beloven.
( d o o r H e r m i n a d e Vr i e s )
bioscoopbezoek in heel Twente heeft opgeschroefd. “Voorheen was het bioscoopbezoek in heel Twente 550.000 bezoekers per jaar, terwijl dat er nu 750.000 zijn.” Volgens Nieuwendijk bepaalt het aanbod dus de vraag. “Doordat er betere bioscoopvoorzieningen zijn gekomen, gaan mensen vaker
Met de komst van megabioscoop CineStar zagen de bestaande zalen in Twente de exploitatie fors dalen. En het succes is niet van voorbijgaande aard. Theater Manager Edwin Beunders van CineStar: “Met in totaal 2740 stoelen komen we in toptijden nog zaalruimte te kort. Je zou een brug kunnen maken naar een zaal op GoPlanet.”
Twente visie. 04/2003
Bioscoop Alhambra trof maatregelen, nadat bekend werd dat in Enschede bij het voetbalstadion een bioscoop met tien zalen zou komen. “Van andere regio’s weet ik dat de omzet van een ‘stadsbioscoop’ tot 40% kan dalen als er een grote bioscoop bijkomt,” vertelt Paul Nieuwendijk, eigenaar en directeur van bioscoop Alhambra. Het marketingplan van de bioscoop werd aangepast. “Om financieel minder kwetsbaar te zijn, hebben we leningen sneller afgelost en zijn we nieuwbouwplannen gaan maken.”
Toch kon Nieuwendijk niet voorkomen dat de omzet van Alhambra eerst met 40 en nu met 30 % procent is teruggelopen, nadat CineStar de deuren opende. “Vooral het publiek dat van buiten Enschede naar ons kwam, dus uit Haaksbergen, Eibergen, Oldenzaal en Hengelo, is een stuk minder geworden. Het eerste jaar scheelde het ons 120.000 bezoekers.” Nu, tweeënhalf jaar na de komst van CineStar, stelt Nieuwendijk opmerkelijk genoeg vast dat de megabios het
naar de film. En bovendien zijn er de laatste tijd veel goede films uitgekomen en dat scheelt natuurlijk ook.” Nieuwendijk wil nu zelf ook zijn bioscoop verbeteren. De foyer moet drie keer zo groot worden en het beeld en het zitcomfort sterk verbeterd. “Wij willen net zo goed worden als CineStar.”
Doorsudderen Ook de Hengelose bioscoop Bellevue heeft grote plannen. De komst van CineStar stelde Desiree Lok van Bellevue
“We willen net zo goed worden als CineStar”
bioscopen wakker voor de keus: of het pand van de huidige bioscoop aan de Enschedesestraat nog vijf jaar huren of nieuwbouw. “De komst van CineStar heeft ons gedwongen om de nieuwbouwplannen rigoureus door te zetten, want anders waren we gewoon nog een poos op oude voet doorgesudderd,” vertelt Lok eerlijk. “Je moet wel. We zijn na de komst van CineStar een stuk slechter gaan draaien. Het scheelde eenderde van de exploitatie. De bioscoopbezoeker heeft bij CineStar gezien hoe het kan en wil niet meer in verouderde zalen zitten. Ik kan dat het publiek niet kwalijk nemen.” Ook Lok bevestigt dat door CineStar het bioscoopbezoek in de hele regio beter is geworden. “Het lijkt wel alsof iedereen veel meer film-minded is geworden en daar hebben we straks in december voordeel van als onze nieuwe bioscoop aan de Beekstraat met vijf zalen en 850 stoelen opengaat.” De nieuwbouw is volgens Lok simpelweg de enige manier om als bioscoop in Twente te overleven. “We worden minstens zo goed als CineStar.” Lok hoopt dat het huidige bezoekersaantal van 60.000 per jaar (“het was vóór CineStar altijd 80.000 soms wel 90.000”) verdubbelt naar 120.000. Volgens Lok is dit makkelijk haalbaar. “In 2002 heeft de Nederlander 1.7 keer per jaar de bioscoop bezocht. Hengelo telt 80.000 inwoners, dus die 120.000 bezoekers per jaar moeten we makkelijk kunnen halen.” Maar Hengelo krijgt concurrentie. De gemeente Almelo heeft plannen voor een nieuwe grote bioscoop in het centrum van de stad. Wat dat voor de oude bioscoop Varossieau betekent is nog niet bekend. De gemeente Almelo kan er nog niet veel over zeggen, behalve dat op dit moment gesprekken met exploitanten worden gevoerd. Desiree Lok van Bellevue in Hengelo is er één van.
huisstijl met de lichtblauwe en gele kleuren aangepast in een flitsend geheel met sterren. Het geluidssysteem dat bij de komst van CineStar nog het nieuwste van het nieuwste was, is in november al vervangen door het nieuwe Dolby Ex System. “Het geluid komt nu ook vanachter. Je moet wel blijven innoveren. Vorig jaar boekten we al forse winst met een bezoekersaantal van 600.000, dat was 250.000 boven de prognose. Wij hopen dit jaar naar de 700.000 te stijgen. De eerste twee maanden van dit jaar hadden we al 30 % meer bezoekers ten opzichte van diezelfde periode vorig jaar. Maar dat kan ook komen doordat er op dit moment veel goede films draaien.” Het filmrooster is na de komst van Beunders ook meteen veranderd. “Het komt nu niet meer voor dat twee zalen tegelijkertijd pauze hebben. Bovendien doen we in de pauze meer kassa’s open en zo hoeft niemand meer te wachten op de popcorn en een drankje.” In de toekomst wil Beunders de verkoop van popcorn en drankjes selfservice maken. Dit werkt volgens hem nog veel sneller. En bovendien moet het geheel nu alweer worden voorzien van een nieuw likje verf, vindt de manager.
Verbouwing
Innoveren
Hij werkt er hard aan om ook de horeca op de begane grond weer op orde te krijgen. Alleen een Turks eetcafé en het CineStarcafé (voorheen Coyote Ugly) is nog open (de bioscoop doet de exploitatie van het café zelf). “De twee achterste horecazaken die nu leegstaan worden verbouwd.” Het liefst zou Beunders de trap, waarachter de horecazaken verstopt zitten, een slag willen draaien of splitsen, maar daar krijgt hij bij de directie nog geen geld voor los. Om duidelijk te maken dat er achter de trap naar de bioscoopzalen nog van alles te doen is, wil Beunders daarom een spiegelmuur maken, “zodat de beleving meer naar achteren gaat.”
Maar ook CineStar zelf is niet van plan om achterover te leunen. In oktober is Edwin Beunders de Theater Manager van de megabioscoop met tien zalen. En hij heeft grote plannen. Meteen is de
Met kerst en oud en nieuw was de bioscoop zo vol, dat het Beunders op het idee bracht om te kijken of er niet nog een zaal geopend kan worden in
een leegstaand pand op het terrein van GoPlanet. “Met in totaal 2.740 stoelen komen we in toptijden nog zaalruimte te kort. Je zou een brug kunnen maken naar een zaal op GoPlanet.” Voorlopig krijgt Beunders ook voor dit plan nog geen geld. Misschien dat het penetreren in de congresmarkt, waar hij momenteel aan werkt, dit geld op zou kunnen leveren. “Op maandag, dinsdag en donderdag zijn we pas zes uur ’s avonds open. Overdag staan die zalen dus leeg. We voeren overleg met de Universiteit Twente om onze zalen beschikbaar te stellen als congresruimte.”
25
Arthousefilm Om zoveel mogelijk verschillende groepen bezoekers binnen te halen organiseert Beunders speciale vrouwenfilmavonden en filmmiddagen voor bejaarden met klassiekers als The Sound of Music. Een compleet bejaardenhuis met 270 bewoners is al naar de film geweest. CineStar regelde met vervoerder Connexxion voor een zacht prijsje de busreis en de pauze duurde een uur. Daarnaast legt CineStar contact met scholen voor kinderverrassingsfilms op woensdagmiddag en schuwt het commerciële bedrijf ook niet de filmhuisfilms ook wel de arthousefilms genoemd. “We hebben zaalruimte genoeg. Op bepaalde dagen kan dat prima. Arthousefilms draaien in de filmhuizen vaak maar een week. Wij zouden ze op kunnen nemen in onze cyclus, zodat meer mensen in de gelegenheid zijn om zo’n arthousefilm te gaan zien.” Voor concurrentie van de vernieuwde bioscopen in Enschede en Hengelo is Beunders niet bang. “Laat maar komen. Ik vind dat heel prima, want de kwaliteit van de bioscopen in de regio mag wel omhoog. De klant verwacht dat gewoon.” De plannen voor een nieuwe bioscoop in Almelo noemt Beuders “een verrijking voor die stad.” Maar de gemeente moet volgens hem niet een al te grote broek aantrekken. “Een bioscoop met twee of drie zalen kan net uit. Als er meer komen denk ik dat Varossieau moet sluiten. Anders krijg je een overkill.” ■
Twente visie. 04/2003
Bern Sanders, al 20 jaar in Almelo en omgeving actief als makelaar, waarvan circa 15 jaar als mededirectielid van Kamphuis Makelaars, heeft in samen werking met Post Jr. een nieuw makelaarskantoor geopend onder de naam Post Jr./Sanders Makelaars. Het nieuwe kantoor is gevestigd aan de Bornsestraat 113. Na Enschede en Hengelo is Post Jr. nu dus ook vertegenwoordigd in Almelo.
De sfeervolle Romantic Home Gallery, onlangs geopend aan de Paul Krugerstraat in Hengelo.
26
Nieuws & feiten
OVSoftware bv in Oldenzaal en producent d.velop AG in Gescher (Duitsland) gaan samenwerken onder de naam
Nederlands Competence Center voor het d.3-Document Management systeem. Het d.3 Competence Center in Onlangs is aan de Paul Krugerstraat in Hengelo Romantic Home Gallery geopend. In eerste instantie bedoeld als podium voor het echte zangtalent, moet het pand een nieuwe ontmoetingsplaats worden voor het bedrijfsleven, maar ook families moeten er kunnen genieten van een sfeervolle ambiance. Initiatiefnemer is operazanger Ben Zwiers, lid van de stichting Opus 95, dat al 8 jaar probeert een podium te bieden voor muzikaal geschoold talent, dat nu een kans krijgt in de nieuwe gallery of op uitnodiging bij bedrijven, die binnenkort dan ook benaderd zullen worden. Gezelschappen tot 60 personen kunnen bij Romantic Home Gallery terecht. Van de opbrengsten gaat 25% naar Opus 95. Onlangs is in Enschede een nieuw technologisch bedrijf, onder de naam DiSolve BV van start gegaan. DiSolve is een bedrijf dat zich bezig houdt met match making in de chemische industrie en zet Europese verkoop-distributiekanalen op voor producenten van chemische producten. Het bedrijf is gestart met behulp van de TOPregeling van de Universiteit Twente en door de OOM geadviseerd bij de vestiging in Enschede.
Twente visie. 04/2003
De Gemeente Hengelo is de nieuwe huurder van het voormalige KPN-pand aan de Hazenweg in Hengelo. Het kantoorpand is met 15.000 m2 een van de grootste kantoorpanden in de regio en is gelegen op bedrijventerrein Westermaat aan de A1. De huur is aangegaan voor langere termijn. DTZ Zadelhoff in Enschede trad bij deze transactie op namens de gemeente Hengelo. Dit is de tweede grote transactie in Twente van dit jaar. Vorige maand huurde de Universiteit Twente circa 7.000 m2 in Enschede. Met
uitzondering van de ambtenaren die nu nog in het Hengelose stadhuis werken verhuizen circa 600 ambtenaren nog voor het eind van dit jaar naar de nieuwe kantoorruimte. Het dagelijks bestuur van de Regio Twente gaat de Stichting Breedband Twente oprichten. Deze stichting heeft als doel het realiseren van een openbaar ICTbreedbandnetwerk voor alle bedrijven en instellingen in de regio Twente en moet zowel in het stedelijk als in het landelijk gebied van Twente komen. Voor een studie naar de realisatie hiervan hebben de 15 Twentse gemeenten in 2002 tevergeefs subsidie aangevraagd bij het Ministerie van Economische Zaken. Omdat de noodzaak naar een Twents breedbandinfrastructuur bleef bestaan, hebben de Twentse gemeenten, mede in overleg met de provincie Overijssel, besloten een praktische weg in te slaan en de Stichting Breedband Twente op te richten. De netto winst voor buitengewone baten van Koninklijke Ten Cate bedroeg over 2002 € 18,8 miljoen (2001: € 6,3 miljoen). De nettowinst inclusief de buitengewone bate als gevolg van de desinvestering van TC Miradri (€ 12,3 miljoen) komt uit op € 31,1 miljoen (2001: € 5,7 miljoen na buitengewone lasten). De sterke winstgroei (technisch textiel en technische componenten) is in belangrijke mate het gevolg van een succesvolle ombuiging van de verliezen bij Ten Cate Enbi en de toename van de winst bij Technische Textiel. De omzet over het gehele jaar 2002 is met 3% afgenomen tot € 602,1 miljoen door afbouw van verlieslatende omzet in de sector Technische Componenten, de genoemde desinvestering en valutaeffecten (US$)
Nederland verkoopt en complementeert het d.3-systeem en is tevens geautoriseerd om voor de Benelux nieuwe partners te selecteren. OVSoftware is sinds 1972 een professionele aanbieder van diensten op het gebied van Informatie en Communicatie Technologie en ondersteunt ondernemingen bij de realisatie, inrichting en verbetering van de ITC-voorzieningen. d.velop AG is leverancier van totaaloplossingen voor document- en workflow-management, versiebeheer en digitale archivering. De Saxion Hogeschool Enschede start in september van dit jaar met een Hbo-opleidingspecialisatie ICT Beheer. Daarmee is Saxion een van de eerste in het land, want tot voor kort was het alleen mogelijk om een opleiding ICT-beheer op Mbo-niveau te doen. Mensen met een afgeronde Mbo-opleiding op het gebied van informatica zijn hiermee in drie jaar tijd Bachelor of Information & Communication Technology. Op 11 maart jl. zijn de RTV Oost Reclame Jaarprijzen 2002 uitgereikt. De commercials werden onderverdeeld in de categorieën Radio en TV en gesplitst in regionale en landelijke commercials. De genomineerden zijn beoordeeld door een vak- en publieksjury. De kijkers en luisteraars van RTV Oost konden via internet hun stem uitbrengen. In de categorieën Radio Regionaal, TV Regionaal, Radio Landelijk en TV Landelijk werden achtereenvolgens winnaar: Heuver Profile Tyre Center, Avonturenpark Hellendoorn, Unilever Bestfoods en Voorlichtingsbureau Vlees met de commercials ‘Olie uit Toscane’, Sky Pirates’, ‘Cup-a-Soup kliklijn’ en ‘effe chekken’.
Het bouwmanagementbureau Kleissen & Partners BMG in Borne zal zich bezig gaan houden met de grote verbouwing van Theater- en Congrescentrum De Hanzehof in Zutphen. Dit is het derde theater waar Kleissen in korte tijd bij betrokken is. Momenteel is het bedrijf betrokken bij de verbouwing van Carré in Amsterdam en het is sinds kort adviseur voor de gemeente Zwolle inzake de veel besproken Grote Podium Accommodatie. Kleissen & Partners heeft vestigingen in Borne, Capelle a/d IJssel en Zwolle en begeleidt jaarlijks ca. € 100 miljoen aan bouwvolume.
STODT praktijkcentrum voor geavanceerde technologie in Almelo, behaalde bij een onlangs gehouden CEDEO-onderzoek, voor de vierde achtereenvolgende keer, een klanttevredenheidsscore van 98%. STODT verzorgt cursussen en bedrijfsopleidingen voor de metaal-, elektro- en kunststof verwerkende industrie. CEDEO is een onafhankelijke organisatie die opleidingsinstituten, werving & selectiebureaus, uitzendbureaus en organisatieadviseurs onderzoekt op klanttevredenheid, kwaliteit, continuïteit en bedrijfsgerichtheid.
Een nieuwe wet die door de Eerste Kamer is aangenomen en waarin geregeld wordt dat personeel met een tijdelijke en een vaste aanstelling gelijk moeten worden behandeld, kan grote gevolgen hebben voor Nederlandse werkgevers. Recent onderzoek wees namelijk uit dat maar liefst 25% van de huidige CAO-bepalingen voor tijdelijke krachten met de nieuwe regel in strijd is. Werkgevers moeten hun contracten daarom napluizen op verschillen in spaarloon, verlof-, reiskosten-, scholing-en pensioenregelingen. De wet is overigens niet van toepassing op uitzendkrachten, want uitzendkrachten zijn niet in dienst bij de werkgever waar ze werken. De Kamer van Koophandel Veluwe en Twente houdt in juni een handelsmissie naar Sibiu in Roemenië. Het doel van deze reis is om zakelijke relaties met de ondernemers aldaar te ontwikkelen. Inmiddels zijn er al verschillende Nederlandse bedrijven uit het kamergebied Veluwe en Twente die samenwerken met Roemeense ondernemingen. In de regio Sibiu, gelegen in centraal Roemenië (Transsylvanië) zijn veel kleine bedrijven met een grote diversiteit aan activiteit te vinden. Er is weinig ‘zware industrie’ in het gebied. De handelsmissie is van 15 tot 18 juni a.s. Op 21 maart jl. werd een samenwerkingsverband onder de naam De Plus van Twente opgericht, een samenwerkingsverband van gerenommeerde bedrijven in Twente met een gevestigde naam, die voor elkaar optreden als ambassadeurs van het Twentse ondernemerschap. Het doel van deze samenwerking is om de positieve mentaliteit die Twentse bedrijven hebben opgebouwd als dienstverleners en leveranciers in de overige delen van het land, te vermarkten in de rest van Nederland. Inmiddels hebben circa veertig bedrijven afkomstig uit zeer verschillende branches zich bij de Plus van Twente aangesloten. Als gevolg van de prestatieafspraken die de gemeente Enschede al in 2001 heeft gemaakt met woningcorporaties in Enschede, ondertekenen de gemeente
Enschede en zes woningcorporaties
Mevrouw P. Van Sonsbeeck, opleidingsadviseur van CEDEO, overhandigt het certificaat aan de heer G. Wieffer, directeur STODT.
op woensdag 2 april a.s. individuele prestatiecontracten. Wethouder Bleker vertegenwoordigt de gemeente en de deelnemende partijen zijn Woningcorporatie Domijn, Woningstichting Volion, Woningcorporatie De Woonplaats, R.K. Woningstichting Ons Huis, Acasa Studentenhuisvesting en Stichting Jongerenhuisvesting Twente. Hiermee is Enschede
de derde stad in Nederland waar dergelijke individuele prestatiecontracten tussen gemeente en corporaties worden getekend. De onderhandelingen over de afspraken tussen de gemeente en de corporaties hebben zich voornamelijk geconcentreerd op het gebied van leefbaarheid. Afgesproken is om per stadsdeel de plannen goed op elkaar aan te laten sluiten. Hierbij heeft de gemeente aangegeven dat zij het extra budget voor leefbaarheid hiervoor zeker zal inzetten.
De Jong & Laan, accountants en belastingadviseurs, introduceert een nieuwe fiscale mogelijkheid voor het efficiënter aanwenden van een gouden handdruk. Het persoonlijke Goudenhanddrukfonds is naar hun zeggen flexibeler, gemakkelijker en goedkoper dan de bestaande mogelijkheden. Het Goudenhanddrukfonds komt beschikbaar in een tijd waarin veel gedwongen ontslagen vallen. Steeds meer gaan deze gepaard met een éénmalige uitkering. Tot nu toe werden drie fiscale opties voor gouden handdrukken geadviseerd, direct afrekenen met de fiscus, storten in een lijfrentepolis of oprichten van een stamrecht-BV. Het door de Jong & Laan ontwikkelde individuele Goudenhanddrukfonds vormt een vierde mogelijkheid. De voordelen volgens De Jong & Laan: flexibel en minder administratieve rompslomp.
27
Nieuws & feiten
Müller Transport bv in Holten is per 1 februari 2003 gestart met de distributie in Nederland van de producten van vleeswarenproducent Meester Stegeman cv, met vestigingen in Deventer, Wijhe en Sint Michielsgestel. Naast de commerciële leveringen aan klanten van Meester Stegeman, zal Müller Transport ook het transport van halffabrikaten en emballage tussen de vestigingen verzorgen. Meester Stegeman maakt deel uit van de Sara Lee Company die wereldwijd werk biedt aan ruim 140.000 medewerkers. Müller Transport is gespecialiseerd in koel- en vriestransport, koeldistributie en warehousing en belevert dagelijks grote retailen groothandel DC’s in Nederland, België, Duitsland, Luxemburg en de UK. Bij het Holtense bedrijf werken ruim 280 medewerkers.
Met de introductie van DuraAir heeft de Duitse fabrikant Dura Tufting GmbH gezorgd voor nieuws in de tapijtwereld. Dankzij de DuraAir techniek worden schadelijke stoffen zoals nicotine, formaldehyde en onaangename geurtjes omgezet in waterdamp en kooldioxide. Dit werkt verfrissend in met name moderne gebouwen, waar geringe ventilatie vaak leidt tot hogere concentraties van dit soort schadelijke stoffen met als gevolg: hoofdpijn, prikkelende ogen, ademhalingsproblemen of misselijkheid. Recente wetenschappelijke testen bevestigen de werking van DuraAir. Boerhof Projectinrichting in Heeten is met de Duitse fabrikant overeengekomen, dat de volledige collectie vloerbedekking van Dura, in haar assortiment wordt opgenomen. ■ DuraAir lijkt een oplossing te bieden voor de onaangename geuren die door vloerbedekking wordt verspreid. Twente visie. 04/2003
Oostelijke bedrijven presteren verhoudingsgewijs niet slechter
‘Jammer dat Wessels de telecomsector en door desinvesteringen van 84 miljoen. “Het bedrijfsresultaat is in de tweede helft van het jaar duidelijk verbeterd als gevolg van kostenbesparingen en dat is niet slecht. Ook dit bedrijf boekte een flink verlies omdat 54,6 miljoen opzij is gezet voor bijzondere lasten. De balans blijft onveranderd sterk met een solvabiliteit van 44,3%. Ook hier een dividendbetaling van € 0,30 per aandeel ondanks het verlies.” Saillant detail is dat de machinefabriek die Twentsche Kabel wil verkopen het goed deed. Twentsche Kabel wil het accent leggen in de naaste toekomst op het aanleveren van complete hightech-voorzieningen voor bijvoorbeeld de zorg. “Het grote geld zal niet meer met kabels worden verdiend, zelfs niet als de markt weer aantrekt,” aldus Van Es.
28
Wegener
Tijdens de opname van Memphis wordt het Rabobeleggingsspel gespeeld. De aanwezigen kunnen invullen hoe hoog de AEX zal zijn tijdens de opname van Memphis op 29 april. Als u de opname heeft gemist, geen nood, surf dan naar www.twentevisie.nl en dan kunt u gratis meespelen. In maart daalde de AEX van 267,67 naar 248,50 punten. De heer Weber (links op de foto) gokte het best en won het kistje wijn. Rechts beleggingsadviseur Sjoerd van Es en presentatrice Simone van Batenburg.
Twente visie. 04/2003
Twentevisie houdt de ontwikkelingen van de oostelijke fondsen op de beurs nauwgezet bij. In de afgelopen maanden hebben we het dividendrendement van de fondsen berekend en de koers-winstverhouding; we hebben uitgezocht hoeveel aandelen en opties de topmannen van de bedrijven hebben en vorige maand is de vermindering van de beurswaarde geanalyseerd. Deze maand hebben we de onlangs gepresenteerde jaarcijfers over 2002 op een rijtje gezet. “Ik constateer toch een terughoudendheid tijdens de presentaties. Dat is een gevolg van de oorlog en de ontwikkelingen van de wereldeconomie,” zegt Sjoerd van Es van de Rabobank Twente.
(door Jan Medendorp)
Stork De resultaten van Stork waren in lijn met de verwachting. De omzet daalde licht ten opzichte van 2002 met 5,4% tot 2.079 miljoen euro. Het nettoresultaat voor bijzondere baten en lasten kwam uit op 36 miljoen euro. Een bijzondere last van 78 miljoen veroorzaakte uiteindelijk een verlies van 42 miljoen. “Ik vind het een goede ontwikkeling dat Stork de nettoschuld aanzienlijk heeft weten te verminderen en dat de kaspositie fors is verbeterd. En ik beschouw het als goed nieuws dat de onderneming zich in de komende jaren zal gaan focussen op een gereduceerd aantal kernactiviteiten. Wij
denken aan Aerospace, Technical Services en mogelijk ook Prints (was Textile Printing). Mogelijk dat Food & Poultry Processing en Industrial Components verkocht zullen worden. Wij hebben er vertrouwen in dat Stork in 2003 een goed resultaat zal behalen. Met een dividendbetaling van 0,45 per aandeel geeft de directie ondanks het nettoverlies een positief signaal af.”
Twentsche Kabel De omzet van Twentsche Kabel daalde fors van 390 miljoen euro in 2001 tot 586 miljoen het jaar daarvoor. De omzetdaling was het gevolg van een uitzonderlijk laag investeringsniveau in
De vroegere bestuursvoorzitter Appeldoorn wilde van Wegener een multimediaal uitgeversconcern maken. Er werden radio- en tv-stations gekocht en de platenmaatschappij Arcade van Herman Heinsbroek. Onder leiding van Jan Houwert gaat Wegener terug naar de roots. Bijna alles wat niet met kranten (of uitgaven op papier zoals gemeentegidsen en dergelijke) te maken heeft, wordt verkocht. En het geld is gebruikt voor de aankoop van de VNU-dagbladen. Het grote verlies is gaan zitten in Arcade. Heinsbroek heeft zijn rijkdom vooral te danken aan Wegener. En de reorganisaties bij de kranten zijn rechtsreeks te wijten aan strategische fouten uit het verleden. Op de beurs is Wegener in de afgelopen jaren dan ook finaal afgestraft. Direct nadat de laatste centen op tafel waren gelegd voor VNU, klapt de advertentiemarkt in elkaar, vooral die van de lucratieve personeelsadvertenties. “In Nederland heeft Wegener nauwelijks groeimogelijkheden. De omzet is in 2002 gedaald tot 937 miljoen euro. Wegener geeft zelf aan dat in de eerste maanden van 2003 de situatie is verslechterd.” Houwert zei eerlijk niet te weten hoe diep het dal wordt en wanneer dat is. In 2003 worden de kosten verder verminderd door het schrappen van banen. De sfeer op de redacties is
Stevin van de beurs gaat’ om te snijden: oud tegen jong, nieuwsjournalisten tegen redacteuren van de bijlagen en debuitenposten ageren tegen de centrale nieuwsredactie. De kranten worden er in elk geval niet beter op. “Aangezien de financiële positie van de onderneming een bron van zorg is en de huidige economische omstandigheden onzeker zijn, stelt de onderneming voor om het dividend over 2002 te passeren.” Houwert zei tijdens de presentatie dat als de werknemers moeten inleveren ook de aandeelhouders hun steentje moeten bijdragen.
Grolsch
sieten voor de vliegtuigindustrie. We verwachten een verdere voortgang in het herstel van de resultaten bij de sector Technische Componenten. Met een winst per aandeel van 3,95 en een dividendbetaling van 1,60 gecombineerd met aanzienlijk versterkte financiële positie en goede marktpositie lijkt een koers van 24 euro niet aan de al te hoge kant. Een koopje dus,” aldus Van Es.
Volker Wessels Stevin Als klap op de vuurpijl kwam bij de publicatie van de jaarcijfers het voornemen van de familie Wessels om het bedrijf van de beurs te halen tegen een prijs van 21 euro. “Dat is 70% hoger
dan de laatste koers voor het bod, maar lager dan de gemiddelde beurskoers in 2002.” Als 95% van de aandeelhouders ingaat op het bod zal het bedrijf voor circa 700 miljoen euro weer in privéhanden komen. Met die aantekening dat de familie en het bedrijf al bijna een kwart van de aandelen bezit. Daarover heeft Twentevisie eerder bericht. De cijfers zelf kregen minder aandacht, maar waren conform de op de nieuwjaarsbijeenkomst uitgesproken verwachting. “Ik verwacht wel dat de meeste aandeelhouders zullen ingaan op het bod. Ik vind het wel jammer dat Wessels Stevin van de beurs gaat. Ik vind het een mooi bedrijf.” ■
29
Grolsch maakte degelijke cijfers bekend. De omzet steeg met 8,7% tot 296,5 miljoen en de nettowinst groeide (minder sterk) met 5% tot 30 miljoen. “Dit jaar zal Grolsch nog steeds flink investeren in de nieuwe fabriek waardoor de rentebaten zullen dalen. De komende twee jaar zal de winst volgens onze berekeningen slechts marginaal stijgen. Pas in 2005 is er ruimte voor verbetering als de nieuwe fabriek voor 100% in gebruik is. Grolsch is naar onze mening te klein voor het laken en te groot voor het servet. De overcapaciteit in de nieuwe fabriek kan alleen goed gebruikt worden indien internationale expansie voor Grolsch in het verschiet ligt. Een sterke partner die het premiummerk tot nieuwe hoogtes kan tillen is in dat geval onontbeerlijk. Grolsch is aantrekkelijk als overnamekandidaat. Van autonome winstgroei moeten beleggers het niet hebben,” aldus Van Es. Topman Troch geeft elders in dit blad zijn mening.
Ten Cate De netto winst van 18,8 miljoen (exclusief een bijzondere bate van € 12,3 miljoen) lag boven de verwachting van de beurs. De omzet daalde licht naar 602 miljoen (-3 %) als gevolg van de afbouw van de verlieslatende omzet binnen de sector Technische Componenten en de verkoop van het bedrijfsonderdeel TC Miradri. Ten Cate heeft in de sector Technische Textiel een gezonde groei in de afzet van vezels voor kunstgras, weefsels voor antiballistiek en compo-
Twente visie. 04/2003
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Wat neemt u over?
Bij een overname zijn de partijen vooral geïnteresseerd in de financiële positie van het bedrijf. Wat is de winstmarge over de afgelopen jaren, wat zijn de kosten en dergelijke? Om op deze vragen een antwoord te krijgen, verricht de accountant vaak een financieel onderzoek. Tenminste even belangrijk is de juridische positie van bedrijf. Wat is er met het personeel afgesproken? Hebben ze recht op pensioen? Welke CAO is van toepassing? Zijn er samenwerkingsovereenkomsten met andere bedrijven? Het is de moeite waard om ook een juridisch onderzoek naar dergelijke aspecten te laten doen.
Wat neemt u over? Het personeel?! Neemt u een bedrijf over waar werknemers in dienst zijn, dan zijn deze mensen van rechtswege bij u in dienst. Overname is hierbij een breed begrip. Als u als cateringbedrijf een kantine van een bedrijf overneemt, is er sprake van bedrijfsovername. De regel in een contract waarin staat dat het personeel niet mee overgaat, is nietig. Anderzijds is een werknemer niet verplicht bij de nieuwe werkgever te gaan werken. Per slot van rekening ligt de periode van slavernij achter ons. Omdat de werknemer echter van rechtswege in dienst komt, is het gevolg van een dergelijke weigering dat de werknemer geen werk meer heeft. Het dienstverband bij de oude werkgever bestaat immers niet meer.
Welke CAO is van toepassing? Bij een overname blijven de rechten en plichten van de werknemers in stand. Hierdoor kunt u binnen een bedrijf te maken krijgen met twee verschillende pakketten van arbeidsvoorwaarden, bijvoorbeeld wanneer u als bouwbedrijf (CAO bouw) een installatiebedrijf
(CAO metaalnijverheid) overneemt. Het duurt jaren voordat de arbeidsvoorwaarden gelijk lopen omdat de CAO van het nieuwe bedrijf alleen voor het overgenomen personeel geldt, wanneer deze CAO algemeen verbindend is verklaard.
Concurrentiebeding Omdat rechten en plichten mee overgaan, blijft ook een concurrentiebeding van kracht. Het kan echter zo zijn dat een concurrentiebeding binnen het nieuwe bedrijf zwaarder wordt voor de werknemer. Bijvoorbeeld als het een groter bedrijf is en de afspraak is dat de werknemer niet bij een concurrent in dienst mag treden. De rechter kan het concurrentiebeding dan matigen.
Arbeidsovereenkomst Een werkgever kan in de regel drie keer een arbeidsovereenkomst met een werknemer sluiten mits de drie contracten samen niet meer dan drie jaar bestrijken. Bij die drie keer zijn ook periodes waarin iemand via een uitzendbureau heeft gewerkt, inbegrepen. Laat daarom per werknemer het arbeidsverleden op papier zetten, zodat u niet voor verrassingen komt te staan.
Vergoeding bij ontslag Wanneer verwachtingen na overname niet uitkomen, dan kan het gebeuren dat u mensen moet ontslaan. De rechter kan bij de vaststelling van de vergoeding rekening houden met de lengte van het totale dienstverband, dus ook de tijd die de werknemer bij de oude werkgever in dienst is geweest. Ook bij de volgorde van ontslag, last in, first out, speelt het dienstverband bij uw voorganger een rol met alle gevolgen van dien voor de verhouding tussen het oude en nieuwe personeel.
Huurovereenkomsten U neemt een bedrijf over dat in een huurpand is gevestigd. Als u het bedrijf met alles erop en eraan overneemt, zal doorgaans ook de huurovereenkomst overgaan. Maar als u alleen de bedrijfsactiviteiten en niet de vennootschap overneemt, zal aan de eerste verhuurder gevraagd moeten worden mee te werken aan de indeplaatsstelling. Regel dit voor de overname, anders kunt u voor verrassingen komen te staan omdat een verhuurder niet altijd verplicht is een indeplaatsstelling te accepteren.
Samenwerkingsovereenkomsten. In sommige bedrijfstakken, bijvoorbeeld de horeca, zijn samenwerkingsovereenkomsten, bijvoorbeeld met bierbrouwerijen, gemeengoed maar u vindt ze in allerlei bedrijfstakken. Vaak is in een samenwerkingsovereenkomst exclusiviteit bedongen. Als u in uw eigen bedrijf al een samenwerkingsovereenkomst heeft, kunt u met een bedrijfsovername in de problemen komen als de verschillende contracten botsen.
Algemene voorwaarden U kunt geconfronteerd worden met algemene voorwaarden waarvan u het bestaan niet wist. Dit gebeurt als het bedrijf dat u heeft overgenomen al langer zaken doet met een bedrijf dat heeft bedongen dat zijn algemene voorwaarden van toepassing zijn. Let hier op. Dit is slechts een greep uit de juridische problemen waarmee u bij een overname geconfronteerd kunt worden. Als u een bedrijf wilt overnemen: vraag naar alle contracten en laat een advocaat daar naar kijken. Dit voorkomt verrassingen. ■
31
Column juridisch gezien
Heeft u wel eens een bedrijf gekocht? Misschien een vreemde vraag; een bedrijf is niet iets dat u op een zaterdagmiddag met de wekelijkse boodschappen bij de plaatselijke supermarkt koopt. Tenminste dat zou u denken. Toch zie ik nog steeds overnamecontracten waarvan ik mij afvraag of ze niet op een zaterdagmiddag zijn opgesteld.
Pensioenrechten Een hoofdstuk apart, maar sinds 1 juli 2002 houdt de werknemer zijn oude pensioenrechten tenzij de overnemende partij een eigen pensioenvoorziening heeft. Kijk hier goed naar. Pensioenvoorzieningen zijn duur! Een juridisch onderzoek heeft niet alleen betrekking op personeel. Ook andere contracten kunnen belangrijk zijn.
Mr. S.H.G. Swennen Jacobs Kranenburg advocaten Almelo
Twente visie. 04/2003
:over koffie, bier De hapjes en drankjes werden aangeboden door Twentse Catering Groep,
32
Winkelwagens vol koffie voor Duiters: Harry Vos over zijn succes met grenssupermarkt Ter Huurne. Grolsch’-topman Jacques Troch, de tweede gast, houdt het bij een biertje, vanaf 2004 liefst uit zijn nieuwe brouwerij in Boekelo. De derde gast, de nieuwe Holec-topman Steven Castelein, kan over een jaar het glas heffen, als hij dan tenminste de winst haalt die van hem verwacht wordt.
De opnames van het economisch programma Memphis hebben plaats in de businessruimte van FC Twente, op dinsdagmiddag tussen 17.00 en 18.00 uur: 29 april en 3 juni. De toegang is gratis en via e-mail (aanmelden via www.twente visie.nl) kunt u automatisch worden geïnformeerd over de gasten. De volgende keer zijn dat mensen uit de autobranche, zoals Bennie Lenferink.
▲ De gasten van Memphis van links naar rechts Harry Vos, Jacques Troch en Steven Castelein.
▲ Het waren niet alléén mannen met donkere pakken en rode stropdassen die naar Memphis waren gekomen.
en andere energie RTV Oost, Instituut Small Business, Condor City en Twentevisie.
33
▲ VVoormalig KvK-voorzitter Bert van Leersum (foto links onder) is een van de vele aandachtige luisteraars.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Ondernemer of werknemer?
De regels lijken eenvoudig. Werknemer is iemand die onder werkgeversgezag persoonlijk arbeid verricht tegen een beloning. In deze eenvoudig lijkende definitie schuilen echter een aantal (mogelijke) problemen. De meeste problemen levert het begrip ‘gezag’ op. Met name de vraag wanneer sprake is van ‘werkgeversgezag’ (inhoudingsplicht) en wanneer van ‘opdrachtgeversgezag’ (geen inhoudingsplicht). Omdat de praktijk meer en meer behoefte had aan duidelijkheid heeft het voormalige LISV enkele jaren geleden het initiatief genomen en in een besluit praktische richtlijnen gegeven ten aanzien van de vraag wanneer iemand als ondernemer moet worden gekwalificeerd. Het probleem met deze richtlijnen van het LISV was, dat de Belastingdienst zich er niet aan wenste te conformeren.
VAR Als gevolg van dit gebrek aan eenduidigheid bleef de roep om een goede wettelijke oplossing bestaan. Dit heeft geleid tot het verklaringenstelsel; de zgn. Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Een opdrachtnemer kan sinds 2001 een
VAR bij de Belastingdienst aanvragen, die uitsluitsel geeft of hij winst uit onderneming of loon uit dienstbetrekking geniet en of u derhalve verplicht bent loonbelasting en sociale premies in te houden. Deze verklaring geldt in principe voor 2 jaar. Met ingang van 2002 is de VAR ook geldig voor de werknemersverzekeringen. U moet als opdrachtgever daarbij wel goed in de gaten houden dat de verklaring is afgegeven voor de juiste werksoort (van de opdrachtnemer) en op basis van de juiste feiten en omstandigheden. Als u weet, dat de feiten en omstandigheden in uw bedrijf/situatie anders zijn dan die waarop de VAR is gebaseerd, mag u niet afgaan op de verklaring. Zo op het eerste gezicht lijkt de VAR een goede en relatief eenvoudige oplossing. Het UWV (uitvoeringsorgaan belast met de premieheffing) behoudt zich echter het recht voor achteraf nog te concluderen dat er sprake is van een dienstbetrekking. De zekerheid waar de praktijk zoveel belang bij had en heeft wordt derhalve ook met de VAR niet verkregen. Met name voor de werknemersverzekeringen blijven de betrokken partijen met het risico zitten achteraf met wettelijke verzekeringsplicht en bijbehorende premieheffing te worden geconfronteerd.
Conclusie Uit het voorgaande blijkt dat u niet in alle gevallen zonder meer kunt afgaan op de opdrachtnemer die een VAR heeft waaruit blijkt dat hij/zij als ondernemer wordt aangemerkt. Ook in die situatie bestaat de kans dat u achteraf met een naheffing wordt geconfronteerd. Het is derhalve van groot belang dat u zich door een deskundige laat begeleiden/adviseren indien u overweegt arbeidskrachten, anders dan in dienstbetrekking, in te zetten. ■
Geen duidelijkheid De roep om duidelijkheid bleef dan ook bestaan. Eind november 2002 is de wetgever dan ook gekomen met een toelichting (bestaande uit 2 Besluiten) op het begrip dienstbetrekking. Deze toelichting (Besluiten) zou duidelijkheid moeten geven op de vraag wanneer sprake is van inhoudingsplicht. In de toelichting wordt aangegeven dat de Belastingdienst en het UWV beleidsregels over de uitleg van het begrip dienstbetrekking hanteren, zoals vastgesteld in drie bijlagen bij de Besluiten. We moeten echter concluderen dat de inhoud van de gepubliceerde Besluiten en bijlagen teleurstellend is. De gewenste duidelijkheid wordt op geen enkele wijze gegeven. Ook aan de hand van deze recente Besluiten zult u als opdrachtgever niet exact kunnen bepalen waar de grens ligt tussen dienstbetrekking en ondernemerschap.
Mr. G.J. Kluvers De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga Belastingadviseurs te Denekamp
35
Column financieel accent
Al enkele jaren worden verschillende branches in het bedrijfsleven, zoals de bouw, de ICT-sector en het interimmanagement, geconfronteerd met het probleem dat niet altijd duidelijk is of degene die voor hen werkt nu ondernemer of werknemer is. Het belang van het antwoord op deze vraag schuilt in de inhoudingsplicht. Een opdrachtgever is verplicht loonbelasting en premies sociale verzekeringen in te houden op het loon van de werknemer. Bij een betaling aan een ondernemer geldt deze verplichting niet. Indien u geen inhoudingen hebt gedaan op betalingen waarvan achteraf wordt vastgesteld dat er sprake was van een werkgevers/werknemersrelatie, komt de naheffingsaanslag loonbelasting en premieheffing wel bij u terecht. U moet vervolgens maar zien de loonbelasting en premies alsnog bij de (voormalige) opdrachtnemer terug te halen.
Twente visie. 04/2003
Aanbod Bij het ter perse gaan van deze uitgave kan een gedeelte van het aanbod reeds zijn verkocht of verhuurd. Onder voorbehoud van zetfouten.
◆ nieuwe Kerkstraat 16, centrum: 240 m2, € 120 per m2, per direct, 074-2918192 ◆ Grotestraat 102, nabij het centrum van Borne: 125 m2, VVO 75 m2, € 12500 per jaar, in overleg, 074-2918192
Bornerbroek
Almelo
Borne Te huur ◆ Nieuwe Kerkstraat 25, centrum: 80 m2, € 9750 per jaar, in overleg, 074-2918192 ◆ Dorsetplein 6, centrum: 240 m2, VVO 200 m2, € 34035 per jaar, in overleg, 074-2918192 ◆ Hanzestraat 22, Op het industrieterrein “Molenkamp” te Borne: 222 m2, € 12118 per jaar, in overleg, 074-2918192 ◆ Grotestraat 162, centrum: 210 m2, € 26320 per jaar, in overleg, 074-2918192 ◆ Oostermaat 3, op het kantorenpark Stroom Esch 800 m2, € 107500 per jaar, in overleg, 074-2918192
Geesteren Te huur ◆ Dorpsstraat Bestaande uit verschillende units van ca. 100 m2, centrum: 100 m2, € 11350 per jaar, per direct, 074-2918192
Haaksbergen Te huur ◆ Eibergsestraat 18, rand centrum, BVO 100 m2, € 14.000 per jaar excl. btw, in overleg, 053-5721302
Hengelo Te koop Leemweg 1 Borne Op unieke locatie gelegen, waar werk en woning ideaal gecombineerd kunnen worden. Royaal vrijstaand luxe woonhuis met multifunctionele bedrijfshal. Totaal perc. grootte: ca. 1100 m2. Bouwjaar. 1988. Vraagprijs € 649.000,- k.k. “De Makelaar” Haarhuis & Leerink Makelaardij o.z., tel. nr. 074-2672300 www.demakelaar.nl
[email protected]
Enschede Te huur ◆ Dennenweg 225: 1012 m2, VVO 560 m2, € 29500 per jaar, in overleg, 053-4354455 ◆ de Kopersteden 21, de Marssteden: 1450 m2, VVO 1036 m2, € 34000 per jaar, per direct, 053-4354455 ◆ Nijverheidstraat 1: 660 m2, VVO 660 m2, € 110.000 per jaar, per direct, 053-4852244 ◆ Boulevard 1945-372: 1.539 m2, VVO 1.539 m2, € 120 per m2, in overleg, 053-4852244 ◆ Hengelosestraat 531-545: 940 m2, VVO 940 m2, € 123 per m2, per direct, 053-4852244 ◆ Van Loenshof 36: 129 m2, VVO 129 m2, € 42.500 per jaar, in overleg, 053-4852244 ◆ 380 m2, VVO 380 m2, € 55.000 per jaar, in overleg, 053-4852244
Te huur ◆ Aquamarijnstraat 95: 135 m2, VVO 135 m2, € 12.000 per jaar, in overleg, 053-5724466 ◆ Enschedesestraat ong., centrum: 1642 m2, € n.o.t.k., in o, 074-2918192 ◆ Saffierstraat 20, opslagruimte gelegen op het bedrijventerrein Twentekanaal, 1000 m2, € 38 per m2, korte termijn, 074-2918192 ◆ Aquamarijnstraat 135: 410 m2, VVO 340 m2, € 22.500 per jaar, in overleg, 074-2503222 ◆ Beursstraat 11, VVO 412 m2, € 34.000 per jaar, in overleg, 074-2503222 ◆ Tuindorpstraat ong., VVO 900 m2, € 120.600 per jaar, in overleg, 074-2503222 ◆ Wegtersweg 80-84, VVO 2800 m2, € 195.000 per jaar, in overleg, 074-2503222 Te koop ◆ Enschedesestraat 196, VVO 200 m2, € 165.500 k.k., in overleg, 074-2503222 ◆ Hassinkweg 14 A, B en C, € 545.000 k.k., in overleg, 074-2503222 ◆ Wegtersweg 22-4, BVO 115 m2, VVO 220 m2, € 279.000 inclusief 6 parkeerplaatsen, in overleg, 074-2503222 Te koop/Te huur ◆ Kantorenpark Oosterbosch, VVO va2000 m2, € 135,00 per m2, in overleg, 074-2503222
◆ Welbergweg ong., VVO 360 m2, € 544.500 Huurprijs € 125,- p.m2, in overleg, 074-2503222 ◆ Burgemeester Jansenplein 140: 150 m2, VVO 150 m2, € 25.000 per jaar koopsom € 295.000,-, in overleg, 053-4852244
Losser Te huur ◆ Centrumplan Losser (verschillende units vanaf 100 m2), gelegen aan de Langenkamp, Brinkstraat en Kosterstraat: 200 m2, € n.o.t.k., in overleg, 074-2918192 Te koop ◆ de Pol 2 a: 2381 m2, VVO 998 m2, € 310000, in overleg, 053-4354455
Nijverdal Te koop ◆ Rudolf Dieselstraat, bedrijventerrein ‘t Lochter: 517 m2, BVO 517 m2, VVO 517 m2, € 275.000 V.O.N. excl. B.T.W., in overleg, 0548-631008 ◆ Rudolf Dieselstraat, bedrijventerrein ‘t Lochter: 675 m2, BVO 675 m2, VVO 675 m2, € 395.000 V.O.N. excl. B.T.W., in overleg, 0548-631008 ◆ Rudolf Dieselstraat, bedrijventerrein ‘t Lochter: 675 m2, BVO 675 m2, VVO 675 m2, € 385.000 V.O.N. excl. B.T.W., in overleg, 0548631008 ◆ Rudolf Dieselstraat, bedrijventerrein ‘t Lochter: 517 m2, BVO 517 m2, VVO 517 m2, € 275.000 V.O.N. excl. B.T.W., in overleg, 0548-631008 ◆ Rudolf Dieselstraat, bedrijventerrein ‘t Lochter: 655 m2, BVO 655 m2, VVO 655 m2, € 365.000 V.O.N. excl. B.T.W., in overleg, 0548-631008
37
Onroerend goed
Te huur ◆ Stadionlaan 38, gelegen in het nieuwe Polman Stadion van Heracles Almelo: 201 m2, € 24215 per jaar, per direct, 074-2918192 ◆ Huis van Bewaring te Almelo, evt. ook in kleinere units te huur, centrum: 620 m2, € n.o.t.k. Selecteer, in overleg, 074-2918192 ◆ Centrumplein 3: 390 m2, VVO 390 m2, € 65.000 per jaar, per direct, 053-4852244 Te koop ◆ Kolthofsingel 15: 7.560 m2, VVO 7.560 m2, € 2.850.000, per direct, 053-4852244 ◆ Slachthuiskade 18, bedrijventerrein Turfkade Oost, nabij centrum: 358 m2, € 215000, in overleg, 074-2918192 Te koop/Te huur ◆ Pastoor Ossestraat ong. , nieuw bedrijventerrein “Twentepoort Oost”: 650 m2, € n.o.t.k., in overleg, 074-2918192
Te huur ◆ Brooksplein 3, nieuw gebouwde representatieve kantoor etage: 185 m2, € 18150 per jaar, in overleg, 074-2918192
Te koop/Te huur ◆ Vlierstraat 111: 2.950 m2, € 70 per m2 koopsom n.o.t.k., in overleg, 053-4852244
Oldenzaal Te huur ◆ Deurningerstraat 11, in hartje centrum fraaie winkel met ruime bovenwoning, VVO 95 m2, € 25000 per jaar excl. BTW, in overleg, 0541-522022
Twente visie. 04/2003
◆ Pastoriestraat 97, centrum: 140 m2, € 12471 per jaar, in overleg, 074-2918192 ◆ Kleibultweg 102, bedrijfsruimte zeer geschikt als opslagruimte op het bedrijventerrein “Het Hazewinkel” 165 m2, € 6500 per jaar, korte termijn, 074-2918192
Vriezenveen
Vroomshoop Te huur ◆ Noorderweg 2, centrum: 135 m2, VVO 90 m2, € 999 per maand, in overleg, 074-2918192 Transacties
Borne DTZ Zadelhoff heeft aan de Ambachtstraat 30, namens een ontwikkelaar, collegiaal met Euverman Temmink & Partners, een bedrijfsruimte van ca. 420 m2 verkocht aan een eenmanszaak.
De Groot Installatiegroep is de nieuwe eigenaar van het pand aan de Opaalstraat 22 te Hengelo
Enschede Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde aan De Klomp 120101 namens de eigenaar, een particulier belegger een kantoorruimte, groot ca. 34 m2. De huursom bedraag € 4.080,per jaar, te vermeerderen met BTW. Huurder is Home Team. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verkocht namens de eigenaar, een intitutionele belegger een bedrijfsruimte aan de Eeftinksweg 21, groot ca. 140 m2. De koopsom bedraagt € 105.000,- v.o.n., te vermeerderen met BTW. De koper is een particulier. Aan de Haverstraatpassage 17 heeft DTZ Zadelhoff namens een belegger een winkelruimte van ca. 225 m2 verhuurd aan Hendriksen Mode. De huurprijs bedraagt ca. € 74.250,per jaar, te vermeerderen met BTW.
39 De huurder is Voets Isolatie. Haaksbergerstraat 332. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde namens de eigenaar, een particulier, een kantoorruimte groot 150 m2. Huurder is Jobhopper Bedrijfsadvies- en Uitzendbureau. De huurprijs bedraagt € 16.000,- per jaar, zonder BTW. Aan de Haaksbergerstraat 334 verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens de eigenaar, een particulier, een winkelruimte totaal groot 320 m2. Huurder is voornemens een formule te exploiteren in de meubelbranche. De huurprijs bedraagt € 23.750,per jaar, te vermeerderen met BTW.
Hengelo
DTZ Zadelhoff heeft namens een particuliere belegger de Kuipersdijk 32 + 34 verkocht aan Ontwikkelingsvisie. De winkelruimte is ca. 189 m2 groot en de verkoopprijs bedraagt ca. € 300.000,-.
Namens een detacheringsbureau heeft DTZ Zadelhoff aan de Welbergweg 57 ca. 110 m2 kantoorruimte verhuurd aan een IT-bedrijf. De huurprijs bedraagt ca. € 13.000,- per jaar, ter vermeerderen met BTW.
Zuiderspoorstraat 11-12. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde namens de eigenaar, een institutionele belegger, een kantoorruimte groot ca. 105 m2. De huursom bedraagt € 10.725,- per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder is Enerdeco B.V.
De gemeente Hengelo is de nieuwe huurder van het voormalige KPN-pand aan de Hazenweg. Het kantoorpand is met 15.000 m2 een van de grootste kantoorpanden in de regio en is gelegen op bedrijventerrein Westermaat aan de A1. De huur is aangegaan voor
Zuiderspoorstraat 11-20. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde namens de eigenaar, een institutionele belegger, een kantoorruimte groot ca. 105 m2. De huursom bedraagt € 11.025,- per jaar, te vermeerderen met BTW.
langere termijn. DTZ Zadelhoff trad bij deze transactie op namens de gemeente Hengelo. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verkocht namens de eigenaar, Norit Process Technology B.V., een bedrijfscomplex de met kantoren totaal groot ca. 5.100 m2 gelegen aan de Opaalstraat 22. Koper is De Groot Installatiegroep. De koopsom bedraagt € 1.950.000,- k.k.
Nijverdal Namens de St. Adhesie heeft DTZ Zadelhoff ca. 780 m2 bedrijfsruimte aangehuurd t.b.v. het RIDA. Het betreft in deze de voormalige ruimte van Kleinjan Autotechniek en Van Rijn Automaterialen, welke beide een nieuw pand hebben betrokken op industrieterrein ’t Lochter. De Schakel bemiddelde namens verhuurder, een partculiere belegger.
Onroerend goed
Te koop ◆ Bedrijfsweg 20: 1820 m2, VVO 1137 m2, € 498.000,BTW belast, in overleg, 0546-563675 ◆ Nieuwe Daarlerveenseweg 3 a: 340 m2, VVO 90 m2, € 125.000,- V.O.N. / BTW belast, in overleg, 0546-563675 ◆ Nieuwe Daarlerveenseweg 3 c, VVO 118 m2, € 100.500,V.O.N. / BTW belast, in overleg, 0546-563675 ◆ Nieuwe Daarlerveenseweg 3 d, VVO 118 m2, € 100.500,- V.O.N. / BTW belast, in overleg, 0546-563675 ◆ Westeinde 306-308-310: 845 m2, VVO 152 m2, € 315.000,- BTW belast, in overleg, 0546-563675 Te huur/Te huur ◆ Bedrijfsweg 17: 1500 m2, VVO 730 m2, € 398.000,Huurprijs: 39.000 p/j, in overleg, 0546-563675 ◆ Westeinde 94, centrum: 619 m2, VVO 270 m2, € 406.000,- , Huur: 36.300,p/j, in overleg, 0546-563675
De verkoopprijs bedraagt naar verluidt € 257.000,-, te vermeerderen met BTW. De eenmanzaak zal een groothandel gaan uitvoeren in levensmiddelen.
Oldenzaal Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde namens de eigenaar, een particuliere belegger, een bedrijfsruimte groot 300 m2 aan de Nijverheidsstraat 68. Huurder is Autobedrijf Olde Riekerink. De huurprijs bedraagt € 13.615,- per jaar, te vermeerderen met BTW. ■
De gemeente Hengelo is de nieuwe huurder van het voormalige KPN-pand aan de Hazenweg
Twente visie. 04/2003
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Open Software de toekomst?
De zogenaamde ‘broncode’ van hun programmatuur is in de meeste gevallen geheim. De softwareleveranciers verkopen alleen de gebruiksrechten van hun programma’s. Klanten mogen de software dus gebruiken, maar over het algemeen niet aanpassen of uitbouwen. Hierdoor ontstaat steeds meer de behoefte aan software die volgens modellen van ‘Open standaarden’ en ‘Open Source’ word ontwikkeld.
Open Standaarden Open Standaarden zijn afspraken over de eigenschappen van software (producten en systemen). Deze afspraken worden gepubliceerd zodat een gebruiker kan kiezen tussen aanbiedingen van meerdere leveranciers die voldoen aan deze standaarden. Door Open Standaarden te gebruiken kan worden voorkomen dat alleen software van een specifieke leverancier moet worden gebruikt.
Open Source Software Open Source Software is software waarvan de zogeheten broncode, de ‘blauwdruk’ van de software beschikbaar is voor iedereen. Dat betekent dat de gebruiker de software kan aanpassen. Dit in tegenstelling tot ‘gesloten’ softwareprogramma’s, waarbij dat niet kan. De gebruiker kan bij Open Source Software de exacte werking van de software nagaan.
Overheid als initiator De overheid wil de afhankelijkheid van softwareleveranciers verminderen en de mogelijkheden om voor andere software te kiezen vergroten. Verder wil zij dat software die met belastinggeld is ontwikkeld voor één overheidsorganisatie vrij door andere overheidsorganisaties gebruikt kan worden. Daartoe start het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met het Ministerie
van Economische Zaken het Programma ‘Open Standaarden en Open Source Software voor de overheid’. Het Programma wordt uitgevoerd door de ICTU, de ICT-advies- en uitvoeringsorganisatie van de overheid.
Kenmerken van Open Open is stabiel en veilig. De huidige softwaremarkt kun je een verkopersmarkt noemen: de verkopers bepalen de voorwaarden. De machtige leveranciers hoeven niet op hun tenen te lopen om de klant te behagen. Het gevolg hiervan is dat de kwaliteit regelmatig te wensen overlaat. Veel commerciële software is relatief instabiel met veel beveiligingslekken. Het duurt vaak lang voordat deze worden gedicht. Dit brengt risico’s met zich mee in de omgang met privacygevoelige gegevens. Openheid is de beste garantie voor veiligheid. Eventuele fouten (‘bugs’) kunnen snel opgespoord en verholpen worden. Open is in veel gevallen goedkoper. Verkopers weten dat overstappen heel wat inspanningen van een organisatie vraagt. Daardoor hebben zij een ruime mate van vrijheid om prijzen en voorwaarden te stellen. Vermoedelijk blijven de kosten van Open Software aanzienlijk lager, zeker op de middellange termijn. Veel is reeds gratis beschikbaar. En dit is een structureel voordeel: eenmaal ontwikkelde software wordt gedeeld en hergebruikt. Niet elke ontwikkelaar hoeft zelf het wiel uit te vinden.
Open is flexibel en innovatief. Gesloten standaarden beperken de innovatie en de flexibiliteit van de organisatie. Voor aanpassingen kan de klant maar bij één leverancier terecht; die kan vervolgens zijn prijs vragen en het tempo bepalen. Openheid maakt het veel eenvoudiger om software aan te passen en te vernieuwen. Juist software moet nauw aansluiten bij de wensen en werkwijze van een organisatie. Daarom zijn dergelijke gebruikersinnovaties van groot belang. Open is toekomstvast. De gesloten broncode is ook een gevaar voor de continuïteit van de bedrijfsvoering en de toekomstvastheid van de gegevens. Open Standaarden garanderen dat programma’s met elkaar kunnen blijven praten. Open Source Software voorkomt bovendien dat bij een faillissement van de leverancier de broncode onvindbaar blijkt.
Voordelen
Open is controleerbaar. Door de gesloten broncode is het bovendien onduidelijk wat een programma eigenlijk met de gegevens doet. Bij een open broncode kan iedereen met verstand van zaken controleren hoe het programma in elkaar zit en wat het precies doet.
Uiteindelijk heeft een omslag naar Open Software zowel voordelen voor de publieke als de private sector. De publieke sector kan zorgen voor voldoende kritische massa om de ontwikkeling en noodzakelijke ondersteuning van Open Software commercieel interessant te maken. De betere en goedkopere software stimuleert vervolgens direct de economische ontwikkeling in het land. Een aantal ontwikkelingen heeft er voor gezorgd dat Open Software wereldwijd behoorlijk in de lift zit. De afgelopen jaren zijn tal van Open Softwareproducten (Linux, OpenOffice, Apache) volwassen geworden. Daarnaast hebben gefrustreerde gebruikers en concurrerende leveranciers Open Software ontdekt als een breekijzer om een einde te maken aan bestaande machtsposities. ■
Open is toegankelijk. De huidige, slechte toegankelijkheid die door monopolisten wordt veroorzaakt zorgt voor veel drempels voor gebruikers. Bepaalde websites zijn bijvoorbeeld alleen maar goed toegankelijk met de Internet Explorer van het bedrijf Microsoft. Open Standaarden en een open broncode maken de samenwerking van verschillende programma’s veel eenvoudiger. Hierdoor zijn websites toegankelijk voor alle browsers.
Mark Kamphuis De auteur is als directeur werkzaam bij eMAXX BV en deelnemer aan het samenwerkingsverband ‘Online Strategie’
41
Column on-line strategie
In bijna iedere organisatie wordt wel in meer of mindere mate software gebruikt. Ook de overheid is een grote gebruiker van software. Bij de gebruikers ervan bestaat een sterke afhankelijkheid van softwareleveranciers, door dominante posities van één of enkele leveranciers.
Twente visie. 03/2003
Stijlvolle ambiance voor conferenties, diners en ontvangsten.
Landgoed Singraven Landgoed Singraven met haar rijke historie biedt naast natuurliefhebbers, kunstkenners en recreanten ook aan zakelijke en feestelijke gasten talloze mogelijkheden, zowel binnen als buiten. Het statige Huis Singraven en het nostalgische Koetshuis aan de binnenplaats zijn een exclusief decor voor diners, seminars en bedrijfspresentaties en voor romantische concerten. Ook menig bruidspaar geeft elkaar het jawoord in deze eeuwenoude havezate. Bij mooi weer gaan de staldeuren open en heffen de gasten het glas met op de achtergrond het ruisen van de Dinkel.
43
Te g a s t b i j
Dineren met smaak en allure Het Koetshuis aan de binnenplaats met z’n authentieke interieur is een smaakvolle omgeving voor een diner of buffet voor maximaal zestig personen. Het Koetshuis leent zich ook prima voor een koffietafel of champagneontvangst. Hier ademt nog het nostalgische karakter van de voormalige stalling voor rijtuigen en paarden. De eetkamer van Huis Singraven is een aristocratisch decor voor chique diners in intieme kring (maximaal twintig personen). Een bruidspaar snijdt na de huwelijksvoltrekking hier de taart aan.
Confereren in een historische ambiance Ook voor een exclusieve omgeving voor de organisatie van een seminar of bedrijfspresentatie is landgoed Singraven een geschikte locatie. Door de ongedwongen en aangename sfeer wordt een conferentie of brainstormdag een onvergetelijke bijeenkomst. In het Koetshuis kunnen veertig tot vijftig gasten terecht. Uiteraard is er dan nog voldoende ruimte voor een presentatie of entertainment. Aantrekkelijk zijn de extra mogelijkheden op Landgoed Singraven. Zo kunt u uw gasten uitnodigen voor een wandeling in de natuur, een rondleiding door het Park, Watermolen en Arboretum of een bezichtiging van de kunstcollectie van Huis Singraven.
Landgoed Singraven René Notenboom, beheerder telefoon (0541) 35 19 06 e-mail
[email protected] internet www.singraven.nl
Persoonlijk cachet Een diner of conferentie in Huis Singraven of het Koetshuis kunt u persoonlijk en flexibel invullen, met de serviceen cateringkwaliteit die u wenst. De beheerder van Huis Singraven kan hierover adviseren en neemt ook de zorg voor de catering graag van u over. Voor gasten van het Koetshuis en het Huis is een eigen parkeerplaats achter het Koetshuis aangelegd. ■
Twente visie. 04/2003
Thales FBK-Games op punt door te stoten naar internationale top
Uitgelezen kans 44
Fedde Zwanenburg: “De komende drie jaar zijn cruciaal: de verbouwing, het 25-jarig bestaan en het doorgroeien naar de Super Grand Prix.”
De FBK-Games in Hengelo zijn uitgegroeid tot het enige internationale atletiekgala van Nederland. De nieuwe status van Grand Prix 1, de komst van Thales als hoofdsponsor, de opnieuw (voor de vierde maal) mislukte organisatie van de atletiekwedstrijd in Amsterdam: het goede nieuws kon niet op dit jaar voor directeur Fedde Zwanenburg. Leven op stand schept ook verplichtingen: binnen drie jaar moet de accommodatie vrijwel geheel vernieuwd zijn. De totale kosten kunnen oplopen tot 6 miljoen euro. De gemeente staat met de rug tegen de muur. Als het niet gebeurt, wordt de Thales FBK-Games alle status ontnomen. “Dan houden we er mee op,” zegt Zwanenburg simpel. Zoals de Twente-aanhang bij achterstand zo gezellig zingt: ‘Alles of niets’ (door Jan Medendorp)
Twente visie. 04/2003
De komst van Thales als hoofdsponsor was een belangrijk argument voor de verhoogde status van het Hengelose evenement. In 1991 werd de wedstrijd verheven tot Grand Prix 2. “De Internationale Associatie voor Atletiek Federaties (IAAF) heeft de competitiestructuur vernieuwd. Er zijn aanvullende eisen gesteld aan accommodatie, deelnemersveld en prijzengeld.” Het is voor Zwanenburg nieuw om met een gestructureerd prijzengeldbudget te werken. Er zat wel wat ruimte in het atletenpotje, maar de komst van Thales (het bedrijf betaalt jaarlijks 340.000 euro, alleen al
voor de naam een ton in euro’s; ter vergelijking, de vroegere hoofdsponsor Delta Lloyd betaalde jaarlijks 3 ton in guldens). In totaal steeg het budget van de Thales FBK-Games met een ton tot ruim 8 ton.
Bonussen De IAAF beoordeelt de status van wedstrijden op basis van circa twintig onderdelen, zoals prestaties, budget, tv-zendtijd, hospitality, vervoer voor atleten en medische faciliteiten. Om de promotie te bewerkstelligen moest het prijzengeld dus omhoog. Los van startgeld om toppers te contracteren moet dat minimaal
een kwart miljoen euro zijn. “Ongeveer de helft van ons budget gaat op aan organisatiekosten. Dat moet veranderen. We willen dat 70% naar de atleten gaat en 30% naar de organisatie. Dat gaat ook lukken, want de basiskosten zullen verhoudingsgewijs niet zo sterk meer stijgen als de inkomsten toenemen.” Het geld is nodig om steeds de betere atleten aan te trekken en te belonen. Van Haile Gebreselassie is al bekend dat hij komt. “En we willen hier de Nederlandse top, Liefers, polsstokhoogspringer Blom. De Nederlanders bieden we extra financiële bonussen, ze kunnen zich in Hengelo kwalificeren voor de WK.”
Acht banen Behalve aan het prijzengeld worden ook aan de accommodatie hoge eisen gesteld. “We moeten van zes naar acht rondbanen. We hebben nu alleen acht sprintbanen. Een simpele verbreding kan niet, want de bond eist terecht dat de onderlaag hetzelfde moet zijn en vlak.” Het stadion is van de gemeente Hengelo. Die zitten toch al met het stadion in hun maag, want er is asbest gevonden, er staan her en der op het terrein allerlei gebouwtjes en de naast-
voor Hengelo gelegen sporthal Veldwijk (uit 1962) is dringend toe aan een renovatiebeurt. “De sporthal is vooral belangrijk voor de reguliere sport. De kleedkamers en douches moeten nodig verbeterd worden. Wij gebruiken tijdens de wedstrijd de kleedkamers voor de atleten en de rest van de hal voor dopingcontroles en opvang van gasten.” En of dat allemaal nog niet genoeg is, heeft dat Hengelose gebied tegenwoordig te kampen (als gevolg van het wegtrekken van een paar bedrijven) met een hoge grondwaterstand. Alleen acht nieuwe banen aanleggen (het moet helemaal afgegraven worden want de asfaltlaag onder de atletiekbaan baan dateert ook al uit 1979) zou niet handig zijn. “Nee, het voorstel is om alles in één keer goed aan te pakken. Ik heb de indruk dat de gemeente dat ook wil.”
Geluk Zwanenburg heeft geluk. Grolsch heeft al laten weten het grondwater graag te willen hebben. Vitens geeft het gratis weg op voorwaarde dat Grolsch een leiding aanlegt naar de nieuwe brouwerij en een pomp bouwt. En Zwanenburg heeft geluk dat het atletiekevenement in het Olympisch Stadion in Amsterdam voor het vierde achtereenvolgende jaar maar niet van de grond komt. De Amsterdamse organisatie is zelfs al de Europese beschermstatus (EAA-permit) kwijt. Om het enige internationale Grand Prix gala voor Nederland te behouden, wil het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport meebetalen, het NOC*NSF, de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie en zelfs de provincie Overijssel - die normaal gesproken alleen geld uittrekt voor breedtesport - creëert voor de FBK een ‘status aparte’. “De schattingen voor verbouwingen lopen uiteen van vijf tot tien miljoen euro.” Zwanenburg zegt het niet, maar eigenlijk kwam de asbestvondst hem wel goed uit, want daardoor kreeg het sportpark ook geheel nieuwe voetpaden waar vroeger overal plassen lagen. Op 17 april moet die klus geklaard zijn. De IAAF gaat natuurlijk niet over verharde voetpaden, onnodige gemeentelijke gebouwtjes van plantsoenendienst en van sport en recreatie. “Als we alleen acht nieuwe banen zouden aanleggen, zouden we ook de status behouden, dat klopt.” In afwachting daarvan heeft
Hengelo drie jaar dispensatie. Zijn die banen er niet, dan wordt de Thales FBKGames de hele Grand Prix-status afgenomen. “En dan houden wij er mee op, maar ik heb goede hoop dat het voor elkaar komt.”
Super Grand Prix Zwanenburg heeft het toekomstscenario in zijn hoofd. Volgend jaar (na de games) moet het stadion op zijn kop. “In 2005 proefdraaien, in 2006 vieren we het 25-jarig bestaan en dan moet het picobello voor elkaar zijn. En wat mij betreft kunnen we het jaar daarna doorgroeien naar de Super Grand Prix. Die status hadden we dit jaar al kunnen krijgen als we meer inkomsten hadden gehad, het prijzengeld had dan al op 400.000 euro moeten zitten. Dan hadden we de Grand Prix 1 overgeslagen.” Voor wat betreft de accommodatie kan Hengelo zelfs doorgroeien naar Golden League. Dan draait het alleen nog om geld, want daarvoor is 600.000 euro prijzengeld nodig. “Daar ben ik niet serieus mee bezig, wel met die Super Grand Prix. We moeten reëel zijn. Zürich, met een budget van 4,5 miljoen euro is het allermooiste atletiekevenement ter wereld. Daarmee moeten we niet wedijveren, maar waarom zouden wij ons niet kunnen vergelijken met Monaco, Rome of londen. Dan moet ons budget groeien tot een miljoen, anderhalf miljoen euro. Dat lijkt me niet onmogelijk.”
Thales De komst van Thales in deze tijd van economische tegenwind als hoofdsponsor was een geschenk uit de hemel na het wegvallen van Delta Lloyd. Philips, HSA, Thompson, Signaal, Thales: het Hengelose defensiebedrijf heeft een paar naamswijzigingen achter de rug. Op het moment dat Zwanenburg met Thales de wedstrijd evalueerde (wat hij met alle sponsors doet) ondernam Thales initiatieven om het imago, de naamsbekendheid te verbeteren. Thales is nu al zeer tevreden, want ze hebben als gevolg van het sponsorschap heel veel aandacht gehad. Nou heeft Thales voor die 340.000 euro ook wel heel veel gekregen: clinics voor het eigen personeel (waaraan circa 100 mensen meedoen), heel veel toegangskaarten, de naam is aan het evenement verbonden, op alle uitingen staat
Thales genoemd, op de rugnummers, de naam is zelfs verbonden aan het nationaal baancircuit. “Wij hebben de Nederlandse en Franse Thales-directie uitgenodigd voor de Golden League in Parijs. Om ze kennis te laten maken met atletiek. Ja, ik wil die drie jaar wel graag continueren.” Volgens Zwanenburg zijn er geen sponsors weggegaan na het aantreden van Thales.
45
‘Samenwerking met de marathon is vooral voor de bühne’ “Het is zeker niet zo dat andere sponsors tekort komen, we houden iedereen in ere.” Alleen Promove, het bedrijf dat de reclame op de bussen van Connexxion regelt, had graag zelf met Thales zaken gedaan in plaats van met de FBK. “We gaan dit jaar voor het eerst iets met de Volksbank vlak over de grens doen, in Gronau.”
Bureaus Zwanenburg en de mensen van Thales waren er samen betrekkelijk snel uit. Zwanenburg rekende voor wat alle reclame-uitingen kosten en Thales ging akkoord. Er kwam geen consultancy of wat dan ook bij te pas. Inmiddels wordt het Hengelose bedrijf overvallen door een peloton bureaus die aanbieden alle sponsoringactiviteiten van Thales te regelen. Het blijft natuurlijk een schande dat de Thales FBK-Games in Hengelo en de marathon in Enschede niet gefuseerd zijn, maar een soort atletiekweek in elkaar hebben gekunsteld. “We werken op een paar vlakken samen. De gemeenten en provincie vragen dat van ons in verband met subsidiëring. We proberen gezamenlijk inkoop te doen voor catering en organisatiekosten.” Verhaal voor de bühne dus. “Inderdaad. We hadden het bijna voor elkaar toen Enschede besloot om start en finish heel nadrukkelijk in het nieuwe stadscentrum te willen hebben. Het was een fantastische kans geweest was om een uniek evenement te maken.” ■
Twente visie. 04/2003
BOUWNIJVERHEID ◆ Grontmij Advies- en Techniek b.v. Vestiging Twente, Einsteinstraat 14 Postbus 122, 7600 AC Almelo TEL 0546-805504, 06-51243904 FAX 0546-805502 Contactpersoon: de heer ing. R. Bussink MBA Gespecialiseerd in: bouw-, civiel-, cultuur- en milieutechniek van beleid, ontwerp en engineering tot turnkey realisatie. E-mail:
[email protected] Website: www.grontmij.com ◆ Janssen de Jong Bouw b.v. Postbus 504, 7550 AM HENGELO TEL 074-2561414 FAX 074-2917143 Contactpersoon: de heer A.H.J. Terhalle E-mail:
[email protected]
◆ Unica Installatietechniek BV Postbus 174, 7550 AD HENGELO TEL 074-2490149 / FAX 074-2432955 Contactpersoon: de heer J.W. Lodeweges Gespecialiseerd in: installatietechniek, E, W, sprinkler, ICT E-mail:
[email protected] Website: www.unica.nl
Aannemers ◆ Aannemersbedrijf Gebr. Scharenborg Tolstraat 4, 7482 DB HAAKSBERGEN TEL 053-5721466 / FAX 053-5729417 Contactpersonen: de heer B. Scharenborg, Gespecialiseerd: nieuwbouw, verbouw en renovatie E-mail:
[email protected] Website: www.scharenborg.nl Bedrijfsprofiel
Installatiebedrijven ◆ Alferink BV Installatietechniek Industriestraat 71, 7482 EW HAAKSBERGEN TEL 053-5730100 / FAX 053-5727725 Contactpersoon: de heer H. Alferink Gespecialiseerd in: installatietechniek E-mail:
[email protected] ◆ Loohuis Installatie Technieken b.v. Pastoor Boddestraat 18 7666 LB FLERINGEN TEL 0546-629629 / FAX 0546-629639 Contactpersoon: de heer A. Semmekrot Gespecialiseerd in: installatietechniek E-mail:
[email protected] Website: www.loohuis.nl
Verzekeringen ◆ AON Nederland Makelaars in Assurantiën & Risico-Adviseurs Beursstraat 1a, 7551 HP HENGELO TEL 074-2423355 FAX 074-2434970 Contactpersoon: de heer S. Roodenburg E-mail:
[email protected] Website: www.aon.nl
GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSZORG Arbodiensten ◆ Arbo Unie Oost-Nederland Haven NZ 39, 7606 ES ALMELO Postbus 480, 7600 AL ALMELO TEL 0546-822022 FAX 0546-813161 Contactpersoon: de heer R. Reinders, regiodirecteur Gespecialiseerd in: arbodienstverlening, verzuim en reïntegratie Website: www.arbounie.nl ◆ Benefit stabiliteit in bewegen Prinsenstraat 1, 7607 JC ALMELO TEL 0546-538050 FAX 0546-539950 Contactpersoon: D.W.H. Bosch Gespecialiseerd in: arbeidsreïntegratie E-mail:
[email protected] ◆ Zorgservices Twente Postbus 690, 7550 AR Hengelo Geerdinksweg 153, 7555 DL Hengelo TEL 074-2904950 FAX 074-2904951 Contactpersoon: mevrouw Anita Hoek-van den Bos Gespecialiseerd in: aanvullende zorg en dienstverlening op gebied van gezondheidszorg E-Mail:
[email protected] Website: www.zorgservicestwente.nl
ZORGSERVICE GROOTHANDEL EN HANDELSBEMIDDELING ◆ Carel Lurvink BV Marssteden 40, 7547 TC ENSCHEDE TEL 053-4344343 FAX 053-4337105 Contactpersoon: de heer C. Lurvink Gespecialiseerd in: schoonmaak-, schilders- en veiligheidsartikelen E-mail:
[email protected] Website: www.carellurvink.nl
◆ Conferentiehotel Drienerburght Drienerlolaan 5, 7522 NB ENSCHEDE TEL 053-4331366 FAX 053-4356770 Contactpersoon: mevrouw M.J.F. Schmand E-mail:
[email protected] Website: www.drienerburght.nl
◆ Best Western Country Hotel de Broeierd Hengelosestraat 725, 7521 PA ENSCHEDE TEL 053-8506500 FAX 053-8506510 Contactpersoon: de heer H.N.W. de Leeuw Gespecialiseerd in: hotel / restaurant / beautySalon / congres- en vergaderaccommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.broeierd.nl Bedrijfprofiel ◆ Landgoed de Wilmersberg Rhododendronlaan 7 7587 NL DE LUTTE TEL 0541-585555 FAX 0541-585565 Contactpersoon: de heer N. Hoek Gespecialiseerd in: hotel / restaurant / beautycentrum / congres- en vergaderaccommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.wilmersberg.nl Bedrijfprofiel ◆ Muldershuis Mallumse Molenweg 114, 7152 AV Eibergen TEL 0545-474720 FAX 0545-474720 Contactpersoon: de heer Toine Lacet Gespecialiseerd in: vergaderlocaties/ bedrijfsevents E-mail:
[email protected] Website: www.muldershuis.nl ◆ Trainingscentrum het Balkon Hooidijk 15, 7661 RA Vasse TEL 0541-518194 FAX 0541-510847 Contactpersoon : mevrouw drs. Judith Budde Gespecialiseerd in: management communicatie teams coaching, ook accommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.hetbalkon.nl Bedrijfprofiel ◆ Van der Valk Hotel Hengelo Bornsestraat 400, 7556 BN HENGELO TEL 074-2555055 FAX 074-2555010 Contactpersoon: de heer P.A. van der Valk Gespecialiseerd in: vergader en hotel accommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.hotelhengelo.nl
Vergaderaccommodaties
◆ Weber Installatie Technieken bv Wegtersweg 37, 7556 BP HENGELO TEL 074-2912867 / FAX 074-2439139 Contactpersoon: mevr. L. Aarninkhof Gespecialiseerd in: installatietechniek E-mail:
[email protected]
◆ Ter Brugge Relatiepakketten B.V. Ambachtsstraat 26, 7622 AP BORNE TEL 074-267 22 22 FAX 074-267 22 92 Contact persoon: G.H.M. ter Brugge E-mail:
[email protected] Website: www.terbrugge.com
◆ Theaterhotel Almelo Schouwburgplein 1 7607 AE ALMELO TEL 0546-810061 FAX 0546-821665 Contactpersoon: Jan-Willem Holtmaat Gespecialiseerd in: theater, horeca, hotel, congres en zalenverhuur E-mail:
[email protected] Website: www.theaterhotel.nl
CULTUUR, SPORT EN RECREATIE
Verlichting
INDUSTRIE
◆ De Twentsche Schouwburg NV Langestraat 49, 7511 HB ENSCHEDE TEL 053-4858585 FAX 053-4858590 Contactpersoon: de heer A. Siekmans Gespecialiseerd in: theater/muziek/ feesten/congressen E-mail:
[email protected]
◆ Herin Lichttechniek Kalanderstraat 20A, 7461 JM RIJSSEN TEL 0548-541861 FAX 0548-541862 Contactpersoon: de heer H. Tijhuis Gespecialiseerd in: verlichting E-mail:
[email protected]
Wijnimporteurs
◆ DCW-bedrijven Postbus 422, 7500 AK Enschede TEL 053-4829292 FAX 053-4306055 Contactpersoon: mevrouw I.A. van Rossum Gespecialiseerd in: industriële toelevering en dienstverlening E-mail:
[email protected] Website : www.dcw.nl
◆ Heisterkamp Wijnkopers / Het Wijngebouw Eerste Stegge 2, Postbus 63, 7631 AE Ootmarsum TEL 0541-292222 FAX 0541-292024 Gespecialiseerd in: Boeren kwaliteitswijnen uit klassieke streken Contactpersoon: de heer Jan Herbrink
◆ Indugas - Rhee bv Twekkeler Es 8, 7547 SM ENSCHEDE TEL 053-4803380 / FAX 053-4307232 Contactpersoon: de heer M.J.M. Buterowe Gespecialiseerd in: Industriële en vloeibare gassen E-mail:
[email protected]
FINANCIËLE INSTELLINGEN ◆ Scharenborg & Rijckenberg Lasondersingel 98, 7514 BV ENSCHEDE TEL 053-4349435 / FAX 053-4349436 Contactpersoon: de heer Ton Hakvoort Gespecialiseerd in: Verzekeringen, Pensioenen, Employé Bénefits E-mail:
[email protected] ◆ Spekschate Assurantie en Financieel Advies Grotestraat 216, 7622 GT BORNE TEL 074-2664455 / FAX 074-2660202 Contactpersoon: de heer A. Bartelink Gespecialiseerd in: Assurantiën en Financieel Advies E-mail:
[email protected] Website: www.spekschate.nl Bedrijfsprofiel
HORECA ◆ AC Restaurant & Hotel Holten Langstraat 22, 7451 ND HOLTEN TEL 0548-362680 FAX 0548-264550 Contactpersoon: de heer H.G. Wiederhold Gespecialiseerd in: goede en snelle maaltijden E-mail:
[email protected]
47
I K Te l g i d s
◆ Janssen de Jong Plancoördinatie B.V. Postbus 572, 7550 AN HENGELO TEL 074-2500800 / FAX 074-2918521 Contactpersoon: de heer A.J. Kleinjan Gespecialiseerd in: projectontwikkeling bouw E-mail:
[email protected] Website: www.jajo.com Bedrijfsprofiel
◆ Wensink & Masselink Financieel Adviseurs BV Bedrijvenpark Twente 305, 7602 KL ALMELO TEL 0546-549 338 / FAX 0546-549 340 Contactpersoon: de heer D.G.A. Masselink Gespecialiseerd in: Onafhankelijke Financieel Planners E-mail:
[email protected] Website: www.wensinkmasselink.nl Bedrijfsprofiel
or de vo in ales 52 g in iaS 52 eld ed 45 rm M 2 ve Bel 4 Uw s?: : 07 id ef lg ri Te ta IK het
Dé informatiegids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ Werk en Vakmanschap Bornsestraat 1E, 7556 BA HENGELO TEL 074-2590959 / FAX 074-2590446 Contactpersoon: de heer R. Bruns Gespecialiseerd in: flexibiliteit van gekwalificeerde arbeid E-mail:
[email protected] Website: www.werkenvakmanschap.nl Bedrijfsprofiel
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 04/2003
IK Te U he lgid w ve t t s? rm ar : B e ief e ldi : 0 l M ng 74 ed in - 2 iaS de 45 ale 52 s vo 52 or
Dé informatiegids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ Quadrant EPP Nederland b.v. Anth. Fokkerweg 2 7602 PK ALMELO Postbus 59, 7600 AB ALMELO TEL 0546-877777 FAX 0546-860796 Contactpersoon: de heer H. Hoekstra Gespecialiseerd in: Rubber- en kunststofproducten
Aandrijftechniek
48
◆ Rotor BV Mors 1-5, Postbus 45 7150 AA EIBERGEN TEL 0545-464640 FAX 0545-475065 Contactpersoon: mevrouw A.C. Mulder (P.R.) Gespecialiseerd in: aandrijftechniek E-mail:
[email protected] Website: www.rotor.nl
I K Te l g i d s
Drukkerijen ◆ Drukkerij Olijdam BV Lonnekerbrugstraat 102a 7547 AK ENSCHEDE TEL 053-4315772 FAX 053-4320556 Contactpersoon: de heer H.L. Olijdam Website: www.drukkerijolijdam.nl ◆ Hassink Drukkers b.v. Postbus 177, 7480 AD HAAKSBERGEN TEL 053-5721777 FAX 053-572675 Contactpersoon: de heer W.J. Hassink Gespecialiseerd in: Kwalitatief hoogwaardig drukwerk E-mail:
[email protected] Website: www.hassink.nl ◆ Hoekman Grafische Groep Postbus 51, 7460 AB RIJSSEN TEL 0548-530405 FAX 0548-530407 Contactpersoon: de heer Roy N. Bijvank Gespecialiseerd in: grafische communicatie E-mail:
[email protected] Website: www.hoekman.nl
Metaalindustrie ◆ Galvano Hengelo B.V. Zuidelijke Havenweg 40, 7554 RR HENGELO TEL 074-2483938 FAX 074-2484070 Contactpersoon: de heer P.I.M. Bebseler Gespecialiseerd in: galvanotechniek E-mail:
[email protected]
Metaal recycling ◆ Heinhuis Auto & Metaalrecycling Hupselsedwarsweg 2a, 7551 HP EIBERGEN TEL 0545-472052 / FAX 0545-474179 Contactpersoon: de heer T. Heinhuis Gespecialiseerd in: metaal- en autorecycling E-mail:
[email protected] Website: www.heinhuis.nl
Productie machines en apparaten ◆ Kiekens Products B.V. Postbus 99, 7600 AB ALMELO TEL 0546-871555 FAX 0546-871985 Contactpersoon: de heer Ten Doeschate Gespecialiseerd in: luchttechniek E-mail:
[email protected] Website: www.kiekens-products.com
MILIEUDIENSTVERLENING ◆ BMD Advies Oost Munsterstraat 3, 7418 EV DEVENTER TEL 0570-676695 FAX 0570-676255 Contactpersoon: de heer ir. A.J. Oortgiesen Gespecialiseerd in: milieu, energie, arbo en kwaliteit E-mail:
[email protected] Website: www.bmdadvies.nl Bedrijfsprofiel
Twente visie. 04/2003
Milieuadvies- en onderzoekbureaus ◆ Geofox BV Eektestraat 10-12, 7575 AP OLDENZAAL Postbus 221, 7550 AE OLDENZAAL TEL 0541-585544 / FAX 0541-522935 Contactpersoon: de heer drs. R.C.H. Steneker Gespecialiseerd in: bodem water (o.a. Legionella), asbest E-mail:
[email protected] Website: www.geofox.nl
ONDERWIJS ◆ Trainingscentrum Het Balkon Hooidijk 15, 7661 RAVasse TEL 0541-518194 / FAX 0541-510847 Contactpersoon: mevrouw drs. Judith Budde Gespecialiseerd in: management communicatie teams coaching, ook accommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.hetbalkon.nl Bedrijfprofiel
Bedrijfsopleidingen/advies ◆ Villa, Expertise voor bedrijven Kortenaarstraat 71,7513 AD ENSCHEDE TEL 053-4871871 / FAX 053-4302474 Contactpersoon: de heer G.A.M. Salemink Gespecialiseerd in: bedrijfsopleidingen, onderzoek, advies, coaching, cursussen E-mail:
[email protected] Website: www.hen.nl
Opleidingsinstituten/onderwijs ◆ ROC Oost-Nederland Lupinestraat 9,7552 HJ HENGELO TEL: 074-8503333 FAX: 074-8503210 Contactpersoon: de heer F.G.C.M. Tillemans Gespecialiseerd in: Opleidingen en Trainingen E-mail:
[email protected] Website: www.roc-on.nl ◆ ROC Twente Plus Twentheplein 5, 7607 GZ ALMELO TEL 0546-830200 / FAX 0546-830245 Contactpersoon: mevrouw Elfering Gespecialiseerd in: MBO-, MBO-plus-, HBO-kort-onderwijs E-mail:
[email protected] Website: www.ROCTwentePlus.nl ◆ STODT praktijkcentrum voor geavanceerde techniek César Franckstraat 1a, 7604 JE ALMELO TEL 0546-822455 FAX 0546-827487 Contactpersoon: de heer G.A. Wieffer Gespecialiseerd in: Kenniscentrum voor de metaal, elektro en kunststof E-mail:
[email protected] Website: www.stodt.nl Bedrijfsprofiel ◆ OLCT Opleiding & Training Postbus 3363, 7500 DJ Enschede TEL 053-4340344 FAX 053-4341259 Contactpersoon: Paula de Regt, account manager Gespecialiseerd in: bedrijfstraining, cursussen, IT-training E-mail:
[email protected] Website: www.olct.nl ◆ SWOT Postbus 217, 7500 AE ENSCHEDE TEL 053-4894670 FAX 053-4892748 Contactpersoon: mevrouw L. Bok Gespecialiseerd in: deeltijdopleidingen op HBO-niveau E-mail:
[email protected] Website: www.swot.nl
OPENBAAR BESTUUR, OVERHEIDSDIENSTEN ◆ Gemeente Almelo Postbus 5100, 7600 GC ALMELO TEL 0546-541184 FAX 0546- 541199 Contactpersoon: de heer J. Melsen gespecialiseerd in econ. ontwikkeling E-mail:
[email protected]
Bodemonderzoek/sanering
OVERIGE DIENSTVERLENING
◆ Verhoeve Milieu Oost b.v. Bleskolksingel 9, 7602 PE Almelo TEL 0546-486436 FAX 0546-486430 Contactpersoon: mevrouw ing. I.M. Bruns E-mail:
[email protected]
◆ A1 printservice Olieslagweg 120, 7521 JG Enschede TEL 053-4302520 / FAX 053-4317247 Contactpersoon: mevrouw B. Rozema Gespecialiseerd in: tampon- en zeefdruk E-mail:
[email protected] Website: www.a1-printservice.com
◆ IMPULS Wierdensestraat 22, 7607 GJ Almelo TEL 0546-805805 FAX 0546-6805800 Contactpersoon: de heer J.M.B.P. Adolfsen Gespecialiseerd in: Reïntergratie langdurig werklozen E-mail:
[email protected] Website : www.impuls -almelo.nl ◆ Catalpa Demmersweg 76, 7556 BN HENGELO TEL 074-2405555 / FAX 074-2405444 Contactpersoon: mevrouw Simone Derksen Gespecialiseerd in: kinderopvang (landelijke organisatie) E-mail:
[email protected] Website : www.catalpa.nl
PROD. EN DISTR. VAN ELECTR., AARDGAS EN WATER ◆ COGAS Postbus 71, 7600 AB ALMELO TEL 0546-836666 FAX 0546-811267 Contactpersoon: de heer H. Bijker Gespecialiseerd in: energiedistributie E-mail:
[email protected] Website: www.cogas.nl
REPARATIE GEBRUIKSGOEDEREN Heftrucks ◆ Loohuis Heftruckservice b.v. Van der Hoopweg 7, 7602 PJ ALMELO TEL 0546-863429 FAX 0546-865058 Contactpersoon: mevrouw Huisman-Loohuis Gespecialiseerd in: Intern Transportmateriaal E-mail:
[email protected] Website: www.loohuisheftruckservice.nl
UITGEVERIJEN ◆ MediaSales Nederland bv Anninksweg 50, 7557 AH HENGELO Postbus 702, 7550 AS HENGELO TEL 074-2455252 FAX 074-2503513 Contactpersoon: de heer J.W. Achterberg E-mail:
[email protected]
VERVOER, OPSLAG EN COMMUNICATIE Reisorganisaties ◆ Reisburo Brinkman Van Loenshof 78, 7511 NM ENSCHEDE TEL 053-4302121 FAX 053-4345858 Contactpersoon: de heer B. Brinkman E-mail:
[email protected] Website: www.reisbureau-brinkman.nl ◆ OAD Groep Postbus 20, 7450 AA HOLTEN TEL 0900-8482 Contactpersoon: de heer H. Verborg Gespecialiseerd in: organisatie vakantie- en zakenreizen E-mail:
[email protected] Website: www.oad.nl Bedrijfsprofiel
Verhuizingen ◆ Grijpma Verhuizingen Transportcentrum 13, 7547 RT ENSCHEDE TEL 053-4849000 FAX 053-4849070 Contactpersoon: de heer Leo F. Brant Gespecialiseerd in: projectverhuziingen, archiefbeheer en opslag E-mail:
[email protected] Website : www.grijpma.nl
ZAKELIJKE DIENSTVERLENING ◆ Amicon Zorgverzekeraar Lavickse Allee 130, 6709 DZ WAGENINGEN Postbus 75000, 7500 KC ENSCHEDE TEL 0317-455758 FAX 0317-455922 Contactpersoon: de heer B.F.A. Sluiter Gespecialiseerd in: zorgconcepten voor werkgevers E-mail:
[email protected] Website: www.amicon.nl
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje i , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje p hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
◆ Argonaut BV Postbus 393, 7500 AJ ENSCHEDE Capitool 10, 7521 PL ENSCHEDE TEL 053-4878200 FAX 053-4878201 Contactpersoon: de heer E.G. Derkink Gespecialiseerd in: reïntegratie interventie en verzuimprocesmanagement E-mail:
[email protected] Website : www.argonaut.nl
◆ De Bleeker Groep Postbus 300, 7550 AH HENGELO TEL 074-2550444 FAX 074-2550445 Contactpersoon: de heer B.H.J. Schwering Gespecialiseerd in: Opel/Autorent/Focwa/ Schadeherstel/Autowas ◆ Essent Kabelcom Postbus 1040, 7550 AX HENGELO TEL 074-8511151 FAX 074-8511100 Contactpersoon: de heer H. ter Beek Gespecialiseerd in: telecommunicatie E-mail:
[email protected] Website: www.essentkabel.nl ◆ Protekt Nederland BV Deldenerstraat 61, 7551 AC HENGELO TEL 074-2429224 FAX 074-2430847 Contactpersoon: de heer R. Duine Gespecialiseerd in: bedrijfshulpverlening, brandpreventie, noodplan E-mail:
[email protected] Website: www.protekt.nl ◆ Start Loopbaaninterventie Nijverheidsstraat 5, 7511 JM ENSCHEDE TEL 053-4814600 FAX 053-4814659 Contactpersoon: R. Langeslag Gespecialiseerd in: personele mobiliteit en outplacement Website: www.start.nl ◆ Vreewijck Expertises en Taxaties BV Neptunusstraat 21c, 7521 WC ENSCHEDE TEL 053-4312588 FAX 053-4312662 Contactpersoon: de heer J.P. Fros Gespecialiseerd in: waardebepalingen, contra-expertises en taxaties Website: www.vreewijck.nl
Accountants ◆ Countus accountants en adviseurs Hengelosestraat 48, 7514 AF Enschede TEL 053-4353208 FAX 053-4339844 Contactpersoon: de heer B.J. Meijer Gespecialiseerd in: Accountancy en Belastingadvies E-mail:
[email protected] Website: www.countus.nl Bedrijfsprofiel ◆ KPMG Accountants n.v. Hengelosestraat 581, 7521 AG ENSCHEDE TEL 053-4832525 FAX 053-4832500 Contactpersoon: de heer A.J. Voskamp, de heer J.H.M. van der Meer en de heer A.J.M Oude Weernink Gespecialiseerd in: diverse branches E-mail:
[email protected] Website: www.kpmg.nl ◆ PricewaterhouseCoopers N.V. Diamantstraat 2, 7554 TA HENGELO TEL 074-2467777 FAX 074-2467778 Contactpersoon: dhr. Gerard Veger, dhr. Allard Tönissen, dhr. Gert van der Leest en dhr. Arnold Poelstra Gespecialiseerd in: accountancy / belastingadvies E-mail:
[email protected] Website: www.pwcglobal.com/nl
Administratiekantoren ◆ Administratiekantoor Vijn & Lotgerink B.V. Oostermaat 11, 7623 CS BORNE TEL 074-2666216 FAX 074-2666225 Contactpersoon: de heer J.G.M. Lotgerink Bruinenberg E-mail adres:
[email protected] Website: www.vijnenlotgerink.nl
Adviesbureaus ◆ DHV Milieu en Infrastructuur B.V. Vestiging Oost Nederland Geerdinksweg 189, 7555 DZ HENGELO TEL 074-25 52 000 FAX 074-243 92 45 Contactpersoon: de heer ing. T.S. van Bodegraven Gespecialiseerd: transport, infrastructuur water, milieu, ruimtelijke ordening E-mail:
[email protected] Website: www.dhv.nl ◆ Geofox B.V. Eektestraat 10-12, 7575 AP OLDENZAAL Postbus 221, 7550 AE OLDENZAAL TEL 0541-585544 FAX 0541-522935 Contactpersoon: de heer drs. R.C.H. Steneker ◆ KPMG Business Advisory Services Hengelosestraat 581, 7521 AG ENSCHEDE TEL 053-4832525 FAX 053-4832500 Contactpersonen: de heer A.J. Voskamp, de heer J.H.M. van der Meer, de heer A.J.M Oude Weernink E-mail:
[email protected] ◆ Lemmens Belastingadviseurs BV Oldenzaalsestraat 120, 7514 DS ENSCHEDE TEL 053-4343519 FAX 053-4340852 Contactpersoon: de heer S. Lemmens CB Gespecialiseerd in: fiscale advisering, accountancy, bedrijfsadvisering en pensioenadvies E-mail:
[email protected] Website: www.lemmensbelastingadviseurs.nl
P & O Adviesbureaus ◆ Creyf’s Select Zeearend 12, 7609 PT ALMELO TEL 0546-821840 FAX 0546-821120 Contactpersonen: mevrouw M. Bragonje/ mevrouw N. Ertman/T. Evers/ mevrouw E. Groothuis/ G. Legtenberg Gespecialiseerd in: Werving en Selectie van personeel E-mail:
[email protected] Website: www.creyfsselect.nl ◆ SORG advies, Postbus 3008, 7600 EA ALMELO TEL 0546-646350 FAX 0546-646315 Contactpersoon: de heer H. Kerkdijk Gespecialiseerd in: organisatie- en personeelsadvies E-mail:
[email protected] Website: www.sorg.nl
Adviesbureaus voor bedrijfsvoering ◆Händelton Management Advies B.V Postbus 8080, 7550 KB HENGELO TEL 074-2782620 FAX 074- 2782526 Contactpersoon: de heer drs. J.H.Handlogten Gespecialiseerd in: organisatie ontwikkeling en verandering in de professionele dienstverlening (profit en non-profit) E-mail:
[email protected] Website: www:handelton.nl
◆ STRATEGIC Business Partner Gronausestraat 710, 7543 AM ENSCHEDE TEL 053-4618014 FAX 053-4618015 Contactpersoon: de heer M. Leyen Gespecialiseerd in: MBO/MBT en overnames E-mail:
[email protected] Website: www.s-b-p.nl ◆ Synténs Innovatienetwerk voor ondernemers Hengelosestraat 585, 7521 AG ENSCHEDE, Postbus 5503, 7500 GM ENSCHEDE TEL 053-4849800 / FAX 053-4849810 Contactpersoon: mw. A.G. Fiselier Gespecialiseerd in: advisering MKB E-mail:
[email protected] Website: www.syntens.nl Bedrijfsprofiel
Advocatenkantoren ◆ Advocatenkantoor Vestering Deldenerstraat 34, 7551 AG HENGELO TEL 074-2505240 / FAX 074-2505310 Contactpersoon: de heer Mr. J. Vestering Gespecialiseerd in: ontslag, incasso’s, echtscheidingen ◆ Damsté Advocaten ALMELO: Twentelaan 15 TEL 0546-533633 / FAX 0546-820827 Postbus 479, 7600 AL ALMELO HENGELO: Welbergweg 50 TEL 074-2488888 / FAX 074-2488800 Postbus 56, 7550 AB HENGELO ENSCHEDE: Lasondersingel 94/96 Postbus 126, 7500 AC ENSCHEDE TEL 053-4840000 / FAX 053-4341799 Contactpersoon: mevrouw M.J.B. klein Rot Gespecialiseerd in: Ondernemingsrecht, Arbeidsrecht, Vastgoedrecht, Letselschade, Strafrecht, Bestuursrecht, Milieurecht, Bouwrecht E-mail:
[email protected]
49
I K Te l g i d s
◆ Congres Associatie Twente Postbus 217, 7500 AE ENSCHEDE Drienerlolaan 5, 7552 NB ENSCHEDE TEL 053-4894444 FAX 053-4894442 Contactpersoon: mevr. S.M. Kleisen - Wigéri van Edema Gespecialiseerd in: congres/evenementenorganisatie E-mail:
[email protected] Website: www.congress.nl
◆ Ten Kate & Huizinga Boulevard 1945 nr. 30, 7511 AE ENSCHEDE TEL 053-8522222 FAX 053-8522223 Contactpersoon: mw. L. Boonk Gespecialiseerd in: accountancy-, belastingadvies en consultants E-mail:
[email protected] Website: www.tkhabc.com
or de vo in ales 52 g in iaS 52 eld ed 45 rm M 2 ve Bel 4 Uw s?: : 07 id ef lg ri Te ta IK het
Dé informatiegids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ De Jonge Peters Remmelink Advocaten M.H. Tromplaan 10/12, 7511 JK ENSCHEDE TEL 053-4331133 FAX 053-4330381 Mede in Deventer, Doetinchem, Groenlo en Zutphen Contactpersoon: de heer mr. D.K. Kalma Gespecialiseerd in: ondernemings-, arbeids-, besturings- en milieurecht en ruimtelijke ordening E-mail:
[email protected] Website: www.jpr.nl ◆ Jacobs Kranenburg advocaten Postbus 320, 7600 AH ALMELO TEL 0546-535565 FAX 0546-816014 Contactpersoon: mevrouw S.H.G. Swennen Gespecialiseerd in: Ondernemersrecht, Arbeidsrecht, Bestuursrecht E-mail:
[email protected] Bedrijfsprofiel ◆ Morsink Advocatenkantoor M.H. Tromplaan 25, 7513 AB ENSCHEDE Postbus 111, 7500 AC ENSCHEDE TEL 053-4341150 FAX 053-4342726 Contactpersoon: de heer Mr. A.J. Morsink Gespecialiseerd in: Letselschade, ondernemingsrecht ◆ De Singel Advocaten Lasondersingel 125, 7514 BP ENSCHEDE TEL 053-4333552 FAX 053-4361588 Contactpersoon: de heer J.F. Sabaroedin Gespecialiseerd in: huurrecht, echtscheidingsbemiddeling Contactpersoon: de heer J.F. Sabaroedin E-mail:
[email protected] Website: wwwdesingeladvocaten.nl
Arbeidsondersteuning/job coaching ◆ Job Coach Company Postbus 22, 7580 AA LOSSER TEL 053-5369988 FAX 053-5369989 Contactpersoon: de heer R. Kamphuis Gespecialiseerd in: Reïntergratie van mensen met een arbeidshandicapt E-mail:
[email protected] Website: www.jobcoachcompany.nl
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 04/2003
Architectenbureaus ◆ De Boer-De Witte-Van der Heijden Architecten Prinsenstraat 13, 7607 JC ALMELO TEL 0546-814928 FAX 0546-816040 Contactpersoon: H. van der Heijden Gespecialiseerd in: architectuur, tekenbureau,interieur. Ook vestigingen in Enschede en Groenlo E-mail:
[email protected] Website: www.dewittevanderheijden.nl
Automatiseringsbedrijven
◆ VHT Automatisering BV Institutenweg 38,7521 PK ENSCHEDE TEL 053-4803500 FAX 053-4803501 Contactpersoon: de heer W. ter Mors E-mail:
[email protected] Website: www.vht.nl
Beveiligingsbedrijven ◆ Platvoet Beveiligingssystemen Kleibultweg 6, 7575 BN OLDENZAAL TEL 0541-515790 FAX 0541-523205 Contactpersoon: de heer H. Platvoet Gespecialiseerd in: Beveiling E-mail:
[email protected] Website: www.platvoet.com ◆ Van der Molen Detec B.V. Twenteweg 20, 7532 ST ENSCHEDE TEL 053-4609010 FAX 053-4609015 Contactpersoon: de heer G.G. van der Molen Gespecialiseerd in: Beveiliging Email:
[email protected] Website: www.detec.nl
Detacheringsbedrijven ◆ Impuls. Violierstraat 81, 7601 GR ALMELO TEL 0546-825565 FAX 0546-823057 Contactpersoon: J.M.B.P. Adolfsen Gespecialiseerd in: detachering en bemiddeling
Direct mail & fullfilment ◆ De Brink Direct Mail Postbus 1010, 7500 BA ENSCHEDE TEL 053-4305515 FAX 053-4309186 Contactpersoon: de heer R. in het Veld Gespecialiseerd in: Directmail en Fullfillment + Databasebeheer E-mail:
[email protected] Website: www.brinkmail.nl
Film/video/multimedia ◆ Faassen Media Producties Niemansgang 9, 7514 DM ENSCHEDE TEL 053-4325444 FAX 053-4344968 Contactpersoon: mevrouw T.W.C. Melsen Gespecialiseerd in: av-producties, multimedia, tv-commercials, etc. E-mail:
[email protected] Website: www.faassenmedia.nl
Incassobureaus ◆ Deurwaarders- en Incassobureau Enschede B.V. Lasondersingel 142, 7514 BW ENSCHEDE Postbus 82, 7500 AB Enschede TEL 053-4313232 FAX 053-4359040 Contactpersoon: L.J. Kroep & P. JansenGerechtsdeurwaarders Gespecialiseerd in: juridische dienstverl. incasso’s E-mail:
[email protected]
Internet Dienstverlening ◆ Gladior BV Pantheon 14,7521 PR ENSCHEDE Contactpersoon: de heer W. van Zon Gespecialiseer in: topposities in zoekmachines E-mail:
[email protected] Website: www.gladior.com
IT audit ◆ Resolit audit en consultancy Capitool 42, 7521 PL ENSCHEDE TEL 053-4837400 FAX 053-4837799 Contactpersoon: de heer E.van Kouteren Gespecialiseerd in: IT auditing E-mail:
[email protected] Website: www.resolit.nl
Management ◆ ASW Interimmanagement Mediation Hulsbekenkamp 54, 7576 GC OLDENZAAL TEl 0541-537422 FAX 0541-537430 Contactpersoon: de heer Arthur P. Wijma Gespcialiseerd in: interimmanagement en mediation E-mail:
[email protected] ◆ Beleid en Innovatie Postbus 1447, 8001 BK ZWOLLE Wipstrikkerallee 95, 8023 DW ZWOLLE TEL: 038-4548170 FAX: 038-4542341 Contactpersoon: dhr. Ir. H.E. Hermans Gespecialiseerd in: organisatieadvies en management E-mail:
[email protected] Website: www.beleideninnovatie.nl
Marktonderzoek ◆ I&O Research, Postbus 563, 7500 AN ENSCHEDE TEL 053-4825000 FAX 053-4825009 Contactpersoon: drs. Nico Buurman Gespecialiseerd in: marktonderzoek E-mail:
[email protected] Website: www.io-research.nl Bedrijfsprofiel
Notariskantoren ◆ Hofsteenge, Wesseling & Faber notarissen Hengelosestraat 42-44, 7514 AH ENSCHEDE Postbus 18, 7500 AA Enschede TEL 053-4314977 FAX 053-4310299 Contactpersoon: de heer mr. C.J. Wesseling Gespecialiseerd in: estate-planning en escrow-contracten E-mail:
[email protected] Website: www.henw.nl
Reclameadviesbureaus ◆ Abecom Communicatie Management BV Postbus 434, 7570 AK OLDENZAAL TEL 0570-631121 FAX 0570-631385 Contactpersoon: de heer A.C. Bagerman Gespecialiseerd in: business-to-business communicatie E-mail:
[email protected] Website: www.abecom.nl ◆ Reclamebureau Checkpoint Zuidwal 82, 7571 DJ OLDENZAAL TEL 0541-533766 / FAX 0541-533769 Contactpersoon: de heer P. Oosterhof Gespecialiseerd in: Strategie, Creatie en Media E-mail:
[email protected] Bedrijfsprofiel ◆ SIR: Business to Business Communications Marthalaan 10, 7533 CD ENSCHEDE Postbus 3775, 7500 DT ENSCHEDE TEL 053-4307044 FAX 053-4306786 Contactpersoon: de heer M.B. Schenning E-mail:
[email protected] Website: www.sir.nl
Schoonmaakbedrijven ◆ Asito Facilitaire Diensten b.v. Plesmanweg 24, 7602 PE ALMELO Postbus 375, 7600AJ ALMELO TEL 0546-484950 FAX 0546-484955 Contactpersoon: de heer M. Toering Gespecialiseer in: facilitaire diensten E-mail:
[email protected] Website: www.asito.nl Bedrijfsprofiel ◆ CSU total care Rigtersbleek-Aalten 4(unit B-14) 7321 RB ENSCHEDE TEL 053-4341627 FAX 053-4300591 Contactpersoon: de heer R.F. Brouwer Gespecialiseerd in: schoonmaak, onderhoud kantoren etc., glasbewassing E-mail:
[email protected] Website: www.csu.nl ◆ ISS Damage Services B.V. Twentepoort-Oost 39, 7609 RG ALMELO TEL 0546-481120 FAX 0546-481130 Contactpersoon: de heer A. Seiger Gespecialiseerd in: calamiteiten en specialistische reiniging E-mail:
[email protected] Website:
[email protected]
Uitzendbureaus ◆ Teleworx b.v. Stationsplein 2a, 7511 JD ENSCHEDE TEL 053-4306255 FAX 053-4327568 Contactpersoon: de heer Hans de Ruiter E-mail:
[email protected] Website: www.teleworx.nl Bedrijfsprofiel
51
I K Te l g i d s
◆ Inter-IM Informatie Management & ICT-advies Ringoven 38,7621 GN Borne TEL 074-2672568 / FAX 074-2672569 Contactpersoon: de heer R.J. Mulder Gespecialiseerd in: Rendement van ICT, e-Business, procesinnovatie E-mail:
[email protected] Website: www.inter-im.nl
◆ Innovadis BV, Pantheon 14, 7521 PR ENSCHEDE Postbus 677,7500 AM ENSCHEDE TEL 053-4329944 FAX 053-4329863 Contactpersoon: de heer H.M.A. Disberg Gespecialiseerd in: office automation / koppelingen / CMS E-mail:
[email protected] Website:www.innovadis.com
or de vo in ales 52 g in iaS 52 eld ed 45 rm M 2 ve Bel 4 Uw s?: : 07 id ef lg ri Te ta IK het
Dé informatiegids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ Unique Uitzendburo Marktplein 57, 7607 HL ALMELO TEL 0546-543005 FAX 0546-543009 Contactpersoon: mevrouw M. Vreuls Gespecialiseerd in: flexible arbeid E-mail:
[email protected] Website: www.unique.nl Bedrijfsprofiel ◆ Unique Uitzendburo Enschedesestraat 41 7551 EJ HENGELO TEL 074-2452060 FAX 074-2452069 Contactpersoon: mevrouw D.N. Mensink Gespecialiseerd in: uitzenden, werving en selectie, detacheren E-mail:
[email protected] Website: www.unique.nl Bedrijfsprofiel ◆ Unique Uitzendburo Beltstraat 1 7511 JZ ENSCHEDE TEL 053-4809105 / FAX 053-4809109 Contactpersoon: mevrouw J. Stegink Gespecialiseerd in: flexibele arbeid E-mail:
[email protected] Website: www.unique.nl Bedrijfsprofiel
Werving en Selectie ◆ Visie Werving & Selectie Neptunusstraat 15 7521 WC Enschede TEL 053-4328820 / FAX 053-4322850 Contactpersoon: de heer S. Duinhouwer Gespecialiseerd in: werving en selectie van hoger opgeleid personeel in Overijssel E-mail:
[email protected] Website: www.visie-ws.nl Bedrijfsprofiel
Zakenreizen ◆ ATP Online Grotestraat 7 7461 KE RIJSSEN TEL 0548-540800 / FAX 0548-542055 Contactpersoon: mevrouw S. Potman E-mail:
[email protected] Website: www.atp.nl ◆ BBT Brinkman Business Travel, winkelcentrum De Zuidmolen Van Loenshof 78, 7511 NM ENSCHEDE TEL 053-4300443 / FAX 053-4345858 Contactpersoon: de heer B. Brinkman Gespecialiseerd in: zakenreizen E-mail:
[email protected] Website: www.reisburo-brinkman.nl
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 04/2003
IKT Visie op…
Innovatie
CNV-voorzitter Doekle Terpstra
54
Nieuw elan bij PANalytical
56
De Nederlandsche Bank
58
Machinefabriek Boessenkool 100 jaar
60
Van Wijnen Eibergen 125 jaar
61
Scope en IKT-nieuws
63
Twente Agenda
64
Verderop in dit nummer staat een artikel, dat is gebaseerd op een inleiding van CNV-voorzitter Doekle Terpstra, tijdens een IKT-bijeenkomst op 10 maart jl. Eén van zijn opmerkingen had betrekking op een regelmatig weerkerend thema: de behoefte aan innovatie door ondernemingen en een duidelijke stimulering van innovatiebeleid door de overheid. Waar echter Terpstra stelt dat ondernemers eerst loonmatiging willen om de groei in productiviteit weer te stimuleren, ben ik ervan overtuigd dat elke echte ondernemer ook steeds vanuit zijn eigen visie zal blijven innoveren. Maar innovatie is meer dan alleen maar technologie- en productontwikkeling. Innovatie moet ook gepaard gaan met nieuwe visies op organisatiebesturing, zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid en in ‘not-for-profit’ instellingen. Juist voor die innovatie heb je sterke leiders nodig, die het aandurven tegen de stroom op te roeien. Recentelijk las ik de opmerking: ’Maatschappelijk heeft innovatie geen hoog aanzien omdat de succeskans laag ligt’. Toch is innovatie synoniem aan eenvoud en duurzaamheid. Organisaties zouden moeten leren te stimuleren nieuwe combinaties te vinden van kennis en ervaring die al in huis is. Deze vernieuwing gaat ook op voor besturen van landsdelen (Netwerkstad en Regio Twente.) Hetzelfde geldt ook op wereldschaal (Irak.) Er zijn nog veel onzekerheden over de lange termijn consequenties van de gebeurtenissen in het Midden Oosten, zowel zakelijk als maatschappelijk. Zo’n oorlog kent nooit overwinnaars. Degenen die winnen verliezen alleen minder dan zij die hebben verloren. Mensen worden gedood en verminkt, huizen en gemeenschappen vernietigd, levens verwoest, gezinnen uiteengereten en verstrooid - en een paar jaar later weten we nauwelijks meer waarom. Juist in deze situaties is maatschappelijke innovatie belangrijk - nu al willen bedenken hoe het straks verder kan. Terugkijken heeft geen zin - je kunt historie niet veranderen. Maar open en zonder voorbehoud overleggen over nieuwe constructies en samenwerkingsverbanden, is het beste dat een maatschappij kan overkomen. Ik wens ons allen dat wij de wijsheid zullen hebben hier op een goede manier mee om te gaan! Geert de Raad Voorzitter Industriële Kring Twente
Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985 | Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 4 | April 2003 |
CNV-voorzitter Doekle Terpstra:
‘Geen toekomst 54
Men is gewend dat vakbondsmensen - en zeker voorzitters van koepels van vakbonden - oproepen tot actie en zich teweerstellen tegen de ondernemers en hun koepelorganisa ties. CNV-voorzitter Doekle Terpstra riep op 10 maart jl. tijdens een IKT-bijeenkomst inderdaad op tot actie. Hij pleitte niet voor hogere lonen of tot korter werken, maar juist tot verhoging van de arbeidsproductiviteit en tot meer innovatie binnen de bedrijven. “De werkgevers - en met name VNO-NCW - moeten eens ophouden die grammofoonplaat van loonmatiging te draaien. De hoge loonkosten hebben ze aan zichzelf te danken toen ze bij een krappe arbeidsmarkt voor Sinterklaas speelden. Ze moeten nu eens naar de toekomst kijken.”
(door Niko Wind)
Doekle Terpstra: “Geen sociaal akkoord zonder innovatieparagraaf.”
zonder innovatie’ Doekle Terpstra was opvallend openhartig en erkende ook de eigen fouten. Met name rond het sociaal akkoord waarin een loonstijging van 0 tot 2,5% is afgesproken. “Ik heb toen met tegenzin getekend en gewaarschuwd dat iedereen zich zou richten op dat maximum. En dat is inmiddels ook gebeurd.” Hij maakte zich er - net als zo velen grote zorgen over dat Nederland in feite al een jaar zonder regering zit, terwijl de
‘De werkgevers zijn boekhouders geworden en geen ondernemers’ grote sociaal-economische problemen vragen om een duidelijke richting voor de komende vier jaar. “In de afgelopen periode zijn we geconfronteerd met het kabinet Balkenende en hun strategisch akkoord. Van ons uit gezien bood dit stuk te weinig perspectief voor de toekomst en leverde het vooral plannen op die gerepareerd dienden te worden.” Het eerste deel was, volgens Terpstra, veelbelovend en benadrukte dat politieke besluitvorming slechts eerder het sluitstuk is van een maatschappelijke ontwikkeling dan omgekeerd. “De concrete beleidsvoornemens in het tweede deel waren onzorgvuldig en weinig doordacht, evenals dat opgedrongen sociaal akkoord.”
Dood aan de flexibiliteit Als één van de grote missers in het strategisch akkoord noemde Terpstra de - nooit tot uitvoer gebrachte - anticumulatieregeling. Dus het verbod op aanvulling op een WW-uitkering. “Dit zou alle flexibiliteit uit onze arbeidsverhoudingen weghalen. Het zou de vakbeweging dwingen om bij elke personeelsinkrimping de hakken in het zand te zetten. Even ondoordacht was het verlofsparen; een regeling waar niemand op zit te wachten en die niets te maken heeft met een levensloopbeleid.” Op het gebied van de WAO kwamen de partijen niet tot overeenkomst. Voor een tweede belangrijk dossier, de zorg, hebben werkgevers en werknemers samen een
pakket aan maatregelen samengesteld dat er meer solide uitzag dan dat van het kersverse kabinet.
Inzetten op productiviteit en innovatie Sinds het afsluiten van het sociaal akkoord is de situatie in Nederland dramatisch verslechterd en is de werkloosheid, voor het eerst in vele jaren, weer een thema geworden. “Terwijl de werkgevers blijven roepen dat loonmatiging de enige remedie is, zakken we steeds verder af. De groei in de productiviteit blijft achter bij die in de rest van de wereld en als we het over innovatie hebben, is de situatie zelfs dramatisch. De uitgaven voor R&D liggen zelfs op een bedroevend laag niveau!” Hetzelfde geldt voor de zorg, het onderwijs en de situatie bij de pensioenfondsen. “Als de AEX onder de 200 punten zakt, moeten we ons ernstig zorgen gaan maken over de financiële soliditeit van ons pensioenstelsel.”
Gedram over loonmatiging In een gesprek eind februari met de informateurs hebben sociale partners aangedrongen op een regeerakkoord dat perspectief biedt voor de komende vier jaar en niet vergelijkbaar is met een stuk als dat van Balkenende I, toen hun inspanningen er vrijwel volledig op waren gericht om de missers te repareren. Hij voelt echter niets voor een nieuw ‘Akkoord van Wassenaar’, omdat dat een reactief akkoord was om de problemen op te lossen die aan het begin van de jaren tachtig leefden. “We hebben nu behoefte aan een pro-actief akkoord.” De haalbaarheid zal, volgens Terpstra, goeddeels afhangen van de opstelling van de werkgevers en met name VNO-NCW. “Als zij nu eens ophouden met dat eeuwige gedram over loonmaatregelen en zich gaan richten op zaken die ons in de toekomst weer op een hoger niveau kunnen brengen.” Terpstra vindt het eigenlijk te zot voor woorden dat een werknemersorganisatie moet pleiten voor een innovatieplatform; een organisatie liefst onder directe leiding van de Minister President - dat moet nadenken over de wijze waarop Nederland de productiviteit kan verhogen en de R&D (en in het algemeen de innovatie) kan versterken. “Hetzelfde geldt voor het onderwijs dat
weer tot het beste van Europa moet gaan behoren.” De passiviteit van ondernemend Nederland baart hem duidelijk zorgen. “Het ondernemerschap is - zeker bij de koepelorganisaties - vrijwel geheel verdwenen en heeft plaats gemaakt voor een boekhoudmentaliteit die zich uitsluitend richt naar de gunsten van de kapitaalverschaffers.”
Bezuinigingen Naast de afkalving van de private sector maakt Terpstra zich grote zorgen over de collectieve sector. Het voorlopige akkoord om tot 2007 een bedrag van 14,5 miljard euro te bezuinigen zal, volgens hem, voor een groot deel op de schouders van de werkers in de publieke sector gaan drukken. “Ik vrees een kaalslag in de publieke sector - onderwijs, zorg, ambtenaren zowel in volume als in arbeidsvoorwaarden. We krijgen signalen dat de lonen in de hele collectieve sector in de komende vier jaar bevroren zullen worden. Dus in 2007 exact evenveel euro als nu. “En zonder prijscompensatie!” Hij verwacht dat dit zal leiden tot een golf van arbeidsonrust. “Dit kan voorkomen worden door niet star vast te houden aan het begrotingsevenwicht in 2007.” Als een echte vakbondsleider waarschuwde Terpstra de komende regering (en de werkgevers). “Wij zullen geen afspraken maken over de loonontwikkeling als er in het sociaal akkoord niets geregeld is over innovatiebevordering.”
Harde targets “We moeten in ons achterhoofd houden dat de Europese regeringsleiders enige jaren het Lissabon-akkoord hebben afgesloten, waarin de ambitie werd uitgesproken dat Europa in 2010 het meest competitieve werelddeel moet zijn. In concreto betekent dit dat elk land op het gebied van R&D op een niveau van 3% zou moeten zitten. Nederland zit op 1%. Alleen als we het overbruggen van dat gat als referentiekader voor de komende vier jaar gaan zien, zijn we toekomstgericht bezig.” Hij pleitte voor harde targets in de komende kabinetsperiode op het gebied van onderwijs, R&D en arbeidsproductiviteit. “Dan kunnen we eindelijk weer pro-actief aan het werk en niet reactief zoals in de afgelopen periode.” ■
55
Van Philips naar Spectris
PANalytical 56
Na ruim een jaar zoeken - zowel door de top van Philips als door het zittende management - ging het bedrijf op 19 september 2002 officieel over in handen van de Britse beursgenoteerde onderneming Spectris en werd Philips Analytical omgedoopt in PANalytical. Een half jaar later blijkt het vertrouwen van de markt in het bedrijf geen moment te hebben geleden en is het personeel door ‘het dal der onzekerheid’ heen. Reden voor algemeen directeur Peter van Velzen en commercieel directeur Guido Eggermont om hun ervaringen te delen met de deelnemers in IKT-Almelo. (door Niko Wind)
Peter van Velzen (links) en Guido Eggermont genieten van hun nieuwe rol.
De overgang zorgde op veel gebieden voor een enorme verandering. Van Velzen: ”Bij Philips werden we als goed renderend bedrijf niet tot de kern van het concern gerekend en waren we in grootte een van de kleinere bedrijfsonderdelen. Derhalve was het renderen van onze onderneming maar van beperkt effect op de resultaten van Philips, en de beurskoers. Bij Spectris behoren we als PANalytical tot twee grootste dochters en zijn onze prestaties van enorm belang voor het Spectris concern.” “Spectris is ook een compleet ander bedrijf dan Philips. Het houdt het
midden tussen een holding en een participatiemaatschappij. De strategie is gebaseerd op het besturen van een portefeuille van marktleiders in high tech die actief zijn op het gebied van controle- en meetapparatuur. De missie van alle bedrijven is de productiviteit van (de processen van) hun klanten te verbeteren.” De voormalige Philipsdochter paste daarom uitstekend in deze strategie. “Wij zijn al vele jaren nummer één in de markt van röntgenanalyse en zijn vastberaden dat te continueren en verder te versterken.” De bedrijven binnen Spectris opereren op een semi-autonome basis.
In overleg met en binnen de strategische kaders van het moederbedrijf worden de grote lijnen uitgezet, waarbinnen voor het management van PANalytical alle ruimte bestaat om deze strategie vorm te geven, maar wel met een gerichte en strakke sturing op de resultaten. Waar bij Philips resultaten worden gemeten en gereviewed op kwartaalbasis is, bij Spectris maandelijks het resultaat, orders verkopen en winst, onderwerp van bespreking. Voor het management maar ook voor de medewerkers van PANalytical is deze verandering een leerproces dat nog niet af is. “We gaan veel meer kortcyclisch denken en handelen. De uitdaging is om tegelijkertijd de langetermijnvisie in het oog houden.” De verkoop aan Spectris heeft hen echter ook uit de (financiële) anonimiteit gehaald. “Vroeger waren we sterk winstgevend, maar buiten Philips wist niemand hoeveel winst we precies maakten en als management koesterden we dat. Nu zijn veel van onze financiële gegevens openbaar en weten ook onze concurrenten hoe (goed) we draaien: ze weten dat het voor 150 miljoen euro is verkocht, alsmede kennen ze de hoogte van de omzet (140 miljoen in 2001) en de winst. De verkoop aan Spectris omvatte niet het totale bedrijf, maar de op lasertechnologie gebaseerde bedrijfsonderdelen van Philips Analytical zijn aan andere kopers verkocht. Dat betekent dat PANalytical zich - met 750 wereldwijde medewerkers - volledig kan concentreren op haar kerncompetentie in röntgenanalyse.
Verandering in etappes De overgang is voor het management een zeer intensief en veeleisend proces geweest en is ook de medewerkers niet in de koude kleren gaan zitten. Voor Eggermont en zijn 450 man sterke, in alle delen van de wereld gestationeerde verkoopdienst was het zaak om de nieuwe naam bekend te maken en de klanten te behouden. “Doordat we al onze 5.000 klanten hebben verteld dat het management én de medewerkers - onze belangrijkste kracht in de ogen van de klanten bleven, is dat laatste prima verlopen en
ontwikkelt nieuw elan ook van onze eigen verkopers is er - op een enkeling na - niemand weggelopen. Het opsplitsen van het bedrijf en het afsplitsen van de laseractiviteiten waren voor velen van hen uiteraard wél moeilijk.” Het loskomen van Philips kost tijd en het proces is nog lang niet afgerond. Een van de belangrijkste eerste stappen was de overgang van het personeel en dat in de meer dan 20 entiteiten over de wereld. In Nederland houdt dit onder meer overleg en overeenstemming met de vakbonden in over de veranderingen in de CAO, de zogenaamde overgangsmaatregelen: “We moesten uit de Philips CAO over naar de CAO van de Metalektro. Het is niet vreemd dat de inzet van de Ondernemingsraad en de bonden was dat alle verslechteringen bijgeplust zouden worden en de goede dingen uit de nieuwe (en de oude) CAO behouden bleven.” Dit was voor Van Velzen een boeiend, maar soms lastig spel. In dat proces spelen vele factoren een rol en de communicatie over de positie van de partijen en de voortgang in de onderhandelingen (zeker als dit in de pers gebeurt) kan tot intrigerende bijverschijnselen leiden. “Toch waren we er binnen twee maanden - en voor de feitelijke overgang uit.” Eén belangrijk punt voor het management van PANalytical is de flexibele beloning: deze binnen Philips gebruikelijke beloningscomponent die afhankelijk was van de individuele of groepsprestaties. “Wij wilden dat behouden en zelfs uitbreiden, maar de bonden stelden dat hiervoor onder het personeel niet genoeg draagvlak bestond.” Hij verwacht - nu het vertrouwen onder het personeel weer helemaal terug is - de discussie over deze flexibele beloningscomponent weer op te kunnen starten, temeer daar de inzet is dat medewerkers er gemiddeld over een aantal jaren ruim beter van worden en het structureel beter is voor het behoud van de competenties van het bedrijf in moeilijke tijden en zodat in tijden van snelle groei het bedrijf ook sneller en beter gepositioneerd is om deze groei te kunnen kapitaliseren.
Vertrouwen Belangrijk bij het overgangsproces was uiteraard de opstelling van de personeelsleden zelf. Zij keken naar het management dat bezig was met de overgang naar de koper (en voor hen was het tot laat in het proces onduidelijk wie de koper zou worden) Spectris en vroegen zich - al dan niet in stilte af - of ook voldoende met hun belangen rekening werd gehouden. Het feit dat het management dat Analytical in de onderhandelingen vertegenwoordigde al meer dan tien jaar in het bedrijf rondliep, heeft er uiteraard toe bijgedragen dat dit vertrouwen snel werd hersteld. De volgende fase was het vervangen van een grote variëteit aan diensten van Philips. Een proces dat nog niet is afgerond, al wordt de band met het Philips-concern wel elke maand verder losgemaakt. “We waren gelukkig al een aantal jaren bezig geweest met de aanloop naar verzelfstandiging en hadden bijvoorbeeld onze verkoopmaatschappijen al in hoge mate losgekoppeld van de lokale Philips-organisaties en waren dus in staat de hele wereld te bedienen zonder gebruik te maken van het verkoopnetwerk van onze moeder.” Maar voor veel andere dingen moet PANalytical op zoek naar service providers. “Het was zo makkelijk om binnen Philips iemand te vinden die bijvoorbeeld alles wist van export naar een exotisch land. Nu moeten we op zoek naar nieuwe adviseurs.” Dat PANalytical echt zelfstandig is, merkt het management aan een hele reeks dingen, zoals het doen van belastingaangifte, het aanvragen van overheidssubsidies en het rapporteren aan het Centraal Plan Bureau.
Kwaliteit PANalytical heeft, als bevestigd in een ruim aantal klantonderzoeken, het imago van een top-kwaliteitsbedrijf. Uiteraard wil PANalytical deze prestatie vasthouden, ook als winnaar van de laatste Twente Quality Award (herfst 2000) en een aantal andere kwaliteitsprijzen. Het bedrijf kan echter niet zonder meer profiteren van het
PBE/BEST-programma van Philips, dat is gebaseerd op continu verbeteren én het meten van de verbeteringen. Dit programma, een combinatie van de Balanced Score Card en een aan het Philips bedrijf aangepast EFQM-model is, volgens Van Velzen, veel te groot en omvangrijk om zelfstandig door een relatief kleine organisatie als PANalytical in de lucht te worden gehouden. “We zijn momenteel druk doende om onze ISO-certificaten om te zetten in ISO-9001/2000 voor (vrijwel) alle bedrijfsonderdelen. Tevens bekijken we hoe we het proces van het continu verbeteren nieuw elan kunnen geven en op een zo goed mogelijke manier aan dit systeem kunnen koppelen.” Guido Eggermont: “Voor de markt maakt het niet uit. Dan is ISO zelfs veel meer herkenbaar dan dat PBE/BEST. Onze klanten rekenen ons af op het resultaat en als dat - met dezelfde mensen - net zo goed is, zullen ze blijven. En ze zijn ook allemaal gebleven.”
‘We moeten nu echt onze eigen broek ophouden’ Qua organisatie is er weinig veranderd. Uiteraard zijn de laseractiviteiten niet meegegaan. De eigen, vier man sterke, fundamentele researchgroep bij Philips Research in Engeland is inmiddels verhuisd naar de University of Sussex en de samenwerking met de Belgische, Britse, Duitse en vooral Russische onderzoekscentra is versterkt. In Nederland wordt wat minder fundamenteel onderzoek op het gebied van röntgenanalyse gedaan. Desalniettemin is er een samenwerking met de universiteiten van Delft, Eindhoven, Amsterdam en Twente. Bij PANalytical in Almelo zijn 80 mensen werkzaam in R & D en in de vestiging in Eindhoven 15. ■
57
Toezichthouder fuseert met Pensioen- en Verzekeringskamer
DNB doet ook aan 58
Prof. Arnold Schilder: “Het gaat om soliditeit en betrouwbaarheid.”
Het Nederlandse toezicht op de financiële instellingen staat internationaal hoog aangeschreven. De Nederlandsche Bank is daardoor steeds meer internationaal actief, binnen de Europese en wereldwijde organisaties, maar vooral ook als adviseur van zusterorganisaties in landen in midden- en oost Europa. De directeur Toezicht van DNB, prof. Arnold Schilder, verblijft dan ook gemiddeld twee maanden per jaar in het buitenland. Ondanks dat vond hij tijd voor een bezoek aan Twente om de IKT-deelnemers inzicht te geven in de veranderingen die het gevolg zijn van de fusie met de Pensioen- en Verzekeringskamer en de taakverdeling met de Autoriteit Financiële Markten.
(Door Niko Wind)
“We kijken niet alleen naar de grote en kleine Nederlandse banken, maar voor een deel ook naar beleggingsinstellingen, effecteninstellingen, wisselkantoren, creditcardmaatschappijen, casino’s. En daar zijn - door de komende fusie met de Pensioen- en Verzekeringskamer - nu ook de pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen bij gekomen.” Die verbreding, of liever het ineenschuiven, van de twee toezichthoudende organisaties is een logisch gevolg van de conglomeraatvorming binnen de financiële wereld.
Nederland was het eerste land ter wereld dat de combinatie bank-verzekeringsmaatschappij toestond en is ook de eerste die het toezicht daarop bij de centrale BV in één hand legt. “Dit biedt duidelijkheid én het spaart tijd en energie. De beide ‘poten’ van een bankverzekeraar komen immers altijd samen in een holding, waardoor in het verleden de bestuurders en commissarissen door twee instanties moesten worden gescreend. Daarnaast waren er verschillen in aanpak tussen ons en de Pensioen- en Verzekeringskamer.”
Risicobeheersing De toezichthoudende functie van De Nederlandsche Bank (ja met drie hoofdletters en met sch!) stamt nog uit de tijd van Koning Willem I, al is er in de afgelopen eeuwen wel veel veranderd. “We lopen niet meer alle cijfertjes na, maar focussen het toezicht meer en meer op corporate governance en leggen de verantwoordelijkheid duidelijk bij de bestuurders. Zij moeten echter wél laten zien dat zij de zaken intern goed geregeld hebben.” Risicobeheersing is daarbij het sleutelwoord. Banken zijn complexe organisaties die hun overlevingskansen moeten baseren op aan de ene kant strategie en beleid en aan de andere kant het verkennen welke risico’s er zijn. Met affaires als die met Nick Leeson nog vers in het geheugen is het duidelijk dat naast de financiële risico’s de integriteit van de medewerkers een belangrijke rol speelt bij de risicobeheersing. “De instellingen zelf moeten een goed - en door ons te controleren - systeem hebben voor het screenen van de eigen mensen.
‘ontwikkelingswerk’ Wij moeten de aanstelling van alle bestuurders en commissarissen van de financiële instellingen goedkeuren. Bij bestuurders gaat het om deskundigheid en betrouwbaarheid; bij commissarissen alleen om betrouwbaarheid.” Deze zware ethische procedure moet onder meer zaken als handel met voorkennis voorkomen. “Waar de mens kreukbaar is, wordt het systeem kwetsbaar!”
59
AFM Prof. Schilder is blij dat zijn toezichthoudende rol wordt beperkt tot banken, verzekeraars en pensioenfondsen en dat al die tussenpersonen onder de Autoriteit Financiële Markten (AFM) vallen. Het gaat daarbij om grote aantallen, vaak sterk verschillende bedrijven, zowel qua omvang als qua werkgebied. Ook de wijze van toezicht verschilt sterk. Bij de AFM gaat het om het gedrag van deze bedrijven in de markt en ten opzichte van de consument. “Wij kennen exact de instellingen waarop wij toezicht moeten houden en kennen ook de mensen die daar aan het roer staan. De AFM moet zich veel meer richten op de onbekende massa en proberen daarin de rotte appels te herkennen - en te verwijderen.”
‘DNB moet de bestuurders en commissarissen goedkeuren’ Prof. Schilder typeert de werkwijze van De Nederlandsche Bank en de Pensioen- en Verzekeringskamer graag als ‘prudentieel’ toezicht, waarbij het gaat om soliditeit en betrouwbaarheid en veel minder om de wijze waarop de spelers omgaan met elkaar en met de consument. “De effecteninstellingen zitten op de rand tussen deze twee systemen. DNB ziet er op toe dat ze voldoende vermogen hebben; de AFM dat ze zich fatsoenlijk gedragen.”
Basel, Brussel en Frankfurt Hoewel het toezicht in principe nationaal is geregeld, houdt de wereld van DNB niet op bij de grens. “Onze teams reizen de wereld rond om buitenlandse vestigingen van Nederlandse financiële instellingen te controleren. Daarnaast is er uiteraard intensief contact met onze buitenlandse collega’s ter plaatse, want op dubbel werk zit niemand te wachten.” De globalisering vraagt ook om een meer uniforme regelgeving. Veel van dat werk wordt gedaan in Basel, waar het Basels Comité van Bankentoezichthouders zetelt. “In 1988 hebben de G-10 - waartoe wij ook behoren - en een aantal andere landen bepaald hoeveel eigen vermogen banken moeten aanhouden. We zijn nu bezig om dat akkoord te moderniseren.” Uiteraard speelt ‘Brussel’ voor de EUlanden ook een rol. Hier wordt door de ministeries van financiën en de nationale toezichthouders de inhoud van de beslissingen in Basel omgezet in Europese richtlijnen. Het derde comité zetelt in Frankfurt. Dit Banking Supervision Committee praat vooral over de macroprudentiële ontwikkelingen. Dus wat gebeurt er wereldwijd met financiële instellingen en hun bedrijfsvoering en wat kan Europa daar van leren.
Nederland speelt daarin een opvallend grote rol. Zo is de president van De Nederlandsche Bank, Wellink, ook president van de Bank of International Settlements in Basel, waaronder het Basels Comité valt.
‘Nieuwe’ landen De implementatie van onze ‘westerse’ normen en controlesystemen in de verre en minder verre buitenlanden is zowel een zorg voor de toezichthouders die in Basel om de tafel zitten als van de landen zelf. Een bankschandaal is immers bijzonder slecht voor het imago van een land. Prof. Schilder: “We organiseren cursussen en seminars en hebben ook veel één-op-één contact met lokale toezichthouders. Dit uit zich bij ons met name in technische assistentie van de IMF-kiesgroeplanden die wij bij het IMF vertegenwoordigen. Zowel in Oost-Europa als in andere delen van de wereld.” Dit soort ontwikkelingshulp is, volgens hem, noodzakelijk om de wereldwijde betrouwbaarheid van financiële instellingen te verankeren. Dat deze activiteiten succes hebben blijkt onder meer uit het feit dat China onlangs besloten heeft om het toezicht op banken veel zwaarder aan te zetten. ■
100-jarige Boessenkool:
‘Stagnatie voor innovatie’ hobbyisten worden en externe bureaus kun je afrekenen op kwaliteit en tempo!
Klaar zijn voor de opleving
60
Maarten Osse (links) die sinds 1999 alleen eigenaar is van het bedrijf, haalde vorig jaar zijn zoon Eelco (een echte werktuigbouwer) in het bedrijf.
De Machinefabriek Boessenkool vierde onlangs het 100-jarig bestaan in een periode van economisch zwaar weer, vooral in de sector waar het bedrijf de meeste omzet uit haalt: toelevering naar de machine-industrie. Toch is directeur Maarten Osse niet in paniek. Integendeel, hij gebruikt deze adempauze om - samen met zijn zoon Eelco - zijn strategie onder de loep te nemen en nieuwe technologieën te ontwikkelen. “Vorig jaar sloten we nog af met winst, maar 2003 startte slecht.”
(Door Niko Wind)
Ondanks de relatief simpele behuizing aan de Turfkade in Almelo blijkt Boessenkool sterk te zijn in een aantal zeer kritische markten: de latexindustrie én deeltjesversnellers zoals bij het CERN, NIKEV en ESRF. “Onze kracht is de combinatie van groot en nauwkeurig werk. Centraal staat daarin de enorme carrouseldraaibank, die producten aan kan met een gewicht van 15 ton; een van de grootste in Nederland.” Bij dat werk voor de onderzoeksinstellingen gaat het om Europese aanbestedingen, waarbij de
prijs een belangrijke rol speelt. Bij de bouw van machines voor de internationale latexverwerkende industrie (handschoenen, condooms, spenen, borstprotheses en dergelijke) werkt Osse samen met een gespecialiseerd ingenieursbureau. “Maar ook daar staan de investeringen op een heel laag pitje.” Een nieuwe onverwachte markt is de productie van magazijnkranen, installaties die tot op 30 meter hoogte artikelen uit onbemande magazijnen moeten halen. Maarten Osse: “We hoorden toevallig op een beurs dat wij een van de weinigen zijn die op zo’n grote lengte binnen de vereiste toleranties kunnen blijven en hebben dat dus maar tot specialisme verheven.”
‘Juist nu investeren in communicatie’ Boessenkool kent geen eigen engineeringafdeling, maar werkt samen met kleinere en grotere ingenieursbureaus. Eigen engineers kunnen, volgens Osse,
Hoewel de productie momenteel achterloopt op de verwachtingen, hebben vader en zoon Osse alle vertrouwen in de toekomst. “Na elke economische dip komt er weer een opleving. En op dat moment moet je technologisch en organisatorisch klaar zijn om daarvan maximaal te kunnen profiteren.” Boessenkool draaide daarom onder meer mee in een strategische sessie van Syntens en participeert met veel energie in de Oostelijke T&U-agenda, een project om de regionale toeleverende industrie op een hoger plan te brengen. Op technologisch gebied is Boessenkool momenteel bezig met een efficiencyslag door ondermeer onbemand draaiende machines en de nieuwe technologie ‘laserlassen’ toe te voegen aan het productieproces. “Daarnaast hebben we eindelijk - samen met Stodt - een goed planningssysteem ontwikkeld. Alleen is het moeilijk om de voorwerkers van het nut te overtuigen, want bij minder werk is het niet zo moeilijk plannen.” Opvallend genoeg investeren vader en zoon Osse ook veel in communicatie: een perfecte website (www.boesenkoolbv.nl), glossy advertenties en een eveneens glossy nieuwsbrief. “Ook dat is werken aan de toekomst. Men moet zien wat we kunnen en dat we trots zijn op ons bedrijf. Als er dan werk komt, denken ze het eerst aan ons!”
LPG Naast dat specialisme op groot en nauwkeurig werk heeft Boessenkool al zo’n vijftig jaar een succesvol eigen product: vulpistolen voor het tanken met LPG in onder meer Engeland, Spanje en uiteraard Nederland. “Al loopt in Nederland de vraag wat terug omdat de overheid plotseling bang is geworden na een ontploffing met propaangas in Spanje en van vuurwerk in Enschede...” Als de Europese norm die is afgeleid van het bijzonder veilige Nederlandse systeem - van kracht wordt, komt er veel meer nieuw werk in deze sector, maar uiteraard ook veel meer concurrentie. ■
125-jarig Van Wijnen Eibergen
Zelfstandig in grote groep Het angstbeeld van veel middelgrote ondernemingen die opgaan in een grote groep is het verdwijnen van de eigen identiteit en de mogelijkheid om een eigen koers te blijven varen.
61
Toch was voor bouwbedrijf Odink begin jaren zeventig aansluiting bij Van Wijnen de enige optie om gezond verder te kunnen gaan. Het toen 200-man sterke bedrijf had dringend behoefte aan kapitaal om de steeds groter wordende projecten te kunnen blijven uitvoeren. De naam bleef nog zo’n twintig jaar gehandhaafd, maar die verdween tien jaar geleden ook van de gevel.
Henk Huiskamp (rechts) en Jan de Witte hebben een eigen museum met oude werktuigen.
(Door Niko Wind)
Ondanks dat ‘opgaan in het grote Van Wijnen’ en de huidige stagnatie in de bouw vierde het Eibergse bedrijf op 14 maart jl. met trots het 125-jarig bestaan. Eibergen is formeel Gelders gebied, maar in Twente zitten de meeste klanten. Het leek bedrijfsleider Henk Huiskamp en commercieel directeur Jan de Witte echter niet ‘kies’ om de huidige Overijsselse Commissaris der Koningin uit te nodigen voor een feestrede. “Oud-commissaris Jan Hendrikx was wél mogelijk. En had gelukkig zin én tijd om ons jubileum extra cachet te geven.”
Eigen broek ophouden Tussen voor en na de overname is er, volgens Huiskamp, amper wat veranderd. “We moeten nog steeds onze eigen broek ophouden en worden afgerekend op onze resultaten. Alleen in de sfeer van de acquisitie van grotere projecten, werken we samen met de andere bedrijven binnen Van Wijnen Oost. En we kunnen uiteraard gemakkelijker personeel inlenen van onze collega-bedrijven.” Dat deze strategie de groep (en in het bijzonder Van Wijnen Eibergen) geen windeieren legt, blijkt zowel aan de orderportefeuille, die nog steeds voldoende gevuld is, als uit de grote projecten die in de afgelopen jaren zijn gerealiseerd. Iedereen die over de A1 bij Hengelo rijdt, kan zien dat Van Wijnen de Twentse IKEA
heeft gebouwd. Hun logo prijkt trots op de langs de autoweg verrezen namaak-zouttoren. Jan de Witte: “Maar we hebben in Twente veel meer gedaan: de OSG De Bataafse Kamp, het GAK-kantoor, het Muziekcentrum, een deel van de Hogeschool in Enschede. We zijn bezig met de bouw van de hartkliniek van het Medisch Spectrum Twente en zitten - als beheerder van de grond - in het projectteam van het Hart van Zuid in Hengelo.” Van Wijnen wil daar graag ook het ROC bouwen, maar dat is nog even afwachten, want in tijden van economische teruggang kunnen er bij Europese aanbestedingen vreemde dingen gebeuren.
Ook een particuliere verbouwing “We hebben al die grote werken binnengesleept omdat we aan de ene kant een goede naam hebben binnen Twente en aan de andere kant een groot concern achter ons hebben staan. Doordat we verder volledig zelfstandig moeten en kunnen optreden, hebben we zowel de voordelen van een grote als van een kleine organisatie!” En klein is dan betrekkelijk, want in Eibergen werken meer dan 100 mensen. Huiskamp is trots op het bedrijf: “We zijn - zeker in het Oosten - een forse aannemer, maar proberen met beide benen op de grond te blijven staan. Wij voelen ons voor geen enkel werk te groot - dus ook niet voor een kleine particuliere verbou-
wing - maar door onze steun vanuit de groep is ook geen enkel project te groot voor ons.”
‘Ook voor een kleine particuliere verbouwing’ Deze menging van groot en klein is voor Van Wijnen net zo belangrijk als de menging in soorten werk, waardoor het bedrijf ook in mindere tijden overeind kan blijven. De Witte: “We zaten de laatste tijd gelukkig niet zo sterk in de kantorenmarkt en wat meer in de gezondheidszorg en het onderwijs, waarvoor nog wel volop gebouwd wordt.” Van de omzet komt 30% uit eigen ontwikkelingsprojecten, 50% wordt samen met opdrachtgevers in de vorm van een bouwteam ontwikkeld en 20% komt uit grote aanbestedingen. “Die 50% staat momenteel wat onder druk, waardoor we wat meer uit aanbestedingen moeten zien te halen.” Plannen voor productdiversificatie zijn er niet. “We zijn en blijven rechttoe-rechtaan bouwers. Dus geen prefab of weg- en waterbouw. Daar zijn anderen beter in. En dat mogen ze dus voor ons blijven doen!” ■
Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen. Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uwnieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per email naar
[email protected].
Het bouwmanagement bureau Kleissen & Partners BMG uit Borne zal zich bezig gaan houden met de grote verbouwing van Theater- en congrescen-
Per 19 februari 2003 heeft Borger & Burghouts milieu-advies B.V. uit het faillissement van Mul Verde B.V. alle activiteiten overgenomen. Mul Verde, met vestigingen in Woerden en Arnhem, richtte zich met name op het verstrekken van adviezen aan zowel bedrijven en overheden inzake milieu, energie, kwaliteit, communicatie en arbeidsomstandigheden. ■
Op vrijdag 21 maart jl. is op feestelijke en ludieke wijze het 4-sterren Best Western Star Hotel Hengelo geopend. Dit ‘life style’-hotel is samen met het Best Western Dish Hotel en het Best Western Country Hotel De Broeierd onderdeel van Best Western Hotels Twente. Bijzonder aan het Star Hotel zijn de stijlvolle etages die elk een eigen thema hebben. Deze thema’s zijn Hengelo, Reizen, Kunst en Theater. ■ SWOT (Stichting Wetenschappelijke Opleidingen Twente) viert op 17 mei a.s. het zevende lustrum met een symposium in het Muziekcentrum in Enschede onder de titel ‘De lerende manager’. Keynote speaker is Manfred Kets de Vries van INSEAD in Fontainebleau. Zie:www.delerendemanager.nl. ■
Nieuwe deelnemers IKT-Almelo e.o. Heracles Almelo Postbus 157 7600 AD Almelo Contactpersoon: dhr. drs. J.H.J. Sühre
TAD Travel Postbus 103 7500 AC Enschede Contactpersoon: dhr. H.T. Vreeburg
IKT-Enschede
IKT-Haaksbergen
Conquest-Automation Laaressingel 163 7514 EN Enschede Contactpersoon: dhr. M.J.H. Leppink
Euroflexx Financieel Beheer Pensioenconsulenten Postbus 88 7480 AB Haaksbergen Contactpersoon: dhr. L.A. Brummelhuis
AIM, Associatie voor Interim Management Postbus 1271 7550 BG Hengelo Contactpersoon: dhr. drs. M.P. Kwant
Inserva Haaksbergen B.V. Postbus 6 7480 AA Haaksbergen Contactpersoon: dhr. A.H. Yspeert
Bioscooponderneming Bellevue B.V. Enschedesestraat 21 7552 EG Hengelo Contactpersoon: mevr. D.D. Lok
Rokramix Holding B.V. Postbus 449 7500 AK Enschede Contactpersoon: dhr. Th.W.M. Peren Bureau de Poort Disselhoek 70 7546 LR Enschede Contactpersoon: dhr. E. Schutten Ondernemend Twente B.V. Postbus 5504 7500 GM Enschede Contactpersoon: dhr. F.J.B. Smit
Agenda www.ikt.nl heeft uiteraard een belangrijke agendafunctie. Het openingsscherm toont de bezoekers direct alle bijeenkomsten in de lopende en de komende maand en één muisklik later alle bijeenkomsten van een kring of een werkgroep. Naast inhoudelijke informatie over de bijeenkomsten is er - voor IKT-
kring Almelo Poortier Management B.V. Postbus 161 7620 AD Borne Contactpersoon: dhr. ing. J.H.M. Poortier MBA
IKT-Hengelo Broekhuis Hengelo-Almelo Postbus 129 7550 AC Hengelo Contactpersoon: dhr. M.H.C. van de Ven Ook deelnemer geworden van de
deelnemers - de mogelijkheid om zich on-line aan te melden. Voor de besturen van de kringen en werkgroepen zijn ook hun vergaderdata aangegeven. De samenstelling van de kringbesturen en werkgroepen is uiteraard ook op de site vermeld. Belangrijk voor andere Twentse organisaties is de Twente-agenda, waarin hun activiteiten
IKT-West-Twente Dion Twente B.V. Postbus 33 7460 AA Rijssen Contactpersoon: mevr. S.E. Oude Hampsink
kunnen worden opgenomen. Deze agenda staat zowel op de site als op de laatste pagina van Twentevisie.
63
Scope
Deadline persberichten: 15 april 2003 Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Ingrid Meijer Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE Tel. 053 - 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985
trum De Hanzehof in Zutphen. Dit is reeds het derde theater waar Kleissen in korte tijd bij betrokken is. Het bedrijf is momenteel volop betrokken bij de verbouwing van Carré in Amsterdam en is sinds kort adviseur voor de gemeente Zwolle inzake de veel besproken Grote Podium Accommodatie. ■
Twente Agenda 2003
64
Datum
Aanvang
Onderwerp
Plaats
Organisatie
12 mei 13 mei 16 mei 27 mei 2 juni 3 juni 5 juni 12 juni 17 juni 23 juni 25 juni 26 juni 30 juni 1 juli 2 juli 28 aug. 4 sept. 9 sept. 11 sept. 15 sept. 16 sept. 22 sept. 24 sept. 26 sept. 9 okt. 20 okt. 28 okt. 6 nov. 13 nov. 15 nov. 20 nov. 21 nov. 24 nov. 26 nov. 1 dec. 4 dec. 8 dec. 11 dec. 16 dec. 17 dec.
16.00 uur 07.00 uur 16.00 uur 12.45 uur 16.15 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 16.30 uur 17.00 uur 16.00 uur 15.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 16.30 uur 16.15 uur 12.00 uur 12.00 uur 15.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 18.00 uur 16.00 uur 09.30 uur 12.00 uur 12.00 uur 16.15 uur 12.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur
Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo Feestavond IKT-Haaksbergen Lustrumsymposium SWOT Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Lunchbijeenkomst West-Twente Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Informele bijeenkomst IKT-Enschede Informele bijeenkomst IKT-Almelo Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Jaarvergadering IKT Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Twente Concert Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Interregionaal Klootschiet Toernooi Lunchbijeenkomst IKT-Almelo Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo Eindejaarsbijeenkomst IKT-Almelo
Oldenzaal Almelo Haaksbergen Enschede Hengelo Hengelo Hengelo Rijssen Hengelo Hengelo Neede Enschede n.t.b. Almelo Haaksbergen Goor n.t.b. n.t.b. Hengelo Hengelo Hengelo Hengelo Eibergen Haaksbergen Hengelo Oldenzaal Hengelo Delden Hengelo Diepenheim Almelo Haaksbergen Hengelo Neede Hengelo Rijssen n.t.b. n.t.b. n.t.b. n.t.b.
IKT IKT IKT SWOT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT
Voor nadere informatie: IKT tel. 053 - 484 99 80 SWOT tel. 053 - 489 46 70
Voor opname in de Twente Agenda kunnen organisaties en instellingen in principe hun geplande bijeenkomsten en evenementen t.b.v. het Twentse bedrijfsleven via IKT opgeven. IKT neemt echter geen verantwoordelijkheid voor de juistheid van de verstrekte gegevens en behoudt zich het recht voor van plaatsing.