gemeente
Haarlemmermeer
De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer
Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon 0900 1852 Telefax 023 563 95 50
Cluster Contactpersoon Doorkiesnummer
Maatschappelijke Ondersteuning en Zorg mevrouw T. van der Varst +31235676964
Uw brief Ons kenmerk Bijlage(n) Onderwerp
X2016.22573 Geen Scenario's kosten eigen bijdrage Wmo
Hoofddorp
0 1JUN 2016
Geachte heer, mevrouw, Tijdens de raadsvergadering op 17 maart jl. hebben wij toegezegd u nader te informeren over de effecten als gevolg van ons beleid met betrekking tot de eigen bijdrage Wmo. In deze brief treft u onze reactie aan. In de brief wordt eerst ingegaan op de uitgangspunten van het eigen bijdrage beleid van gemeente Haarlemmermeer. Daarna wordt ingegaan op de hoogte van de eigen bijdrage Wmo voor inwoners van Haarlemmermeer met verschillende inkomensgroepen, leeftijden en huishoudens. Vervolgens komen hoge zorgkosten en mogelijkheden die er zijn om gecompenseerd te worden voor deze kosten aan bod. Ten slotte geven wij aan wat de gemeente Haarlemmermeer heeft geregeld voor haar inwoners die de eigen bijdrage Wmo niet kunnen opbrengen. Uitgangspunten eigen bijdrage beleid gemeente Haarlemmermeer In de nota B&W van 17 november 2015 'Eigen bijdrage Wmo 2016' zijn verschillende mogelijkheden besproken die gemeente Haarlemmermeer heeft in het vaststellen van haar eigen bijdragebeleid van 2016. Deze nota is ter informatie verstuurd aan de raad. Bij de afweging van de mogelijkheden zijn de financiële effecten op verschillende inkomensgroepen berekend. De basis hiervoor vormde de eigen bijdrage die men betaalde toen het tarief van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) gold van €14,20 per uur of dagdeel zorg. Uitgangspunt in de beoordeling van de verschillende mogelijkheden was het continueren van een eigen bijdrage beleid waarbij men naar draagkracht bijdraagt aan de kosten van de zorg die men ontvangt, minima zoveel mogelijk worden ontzien en een regeling oplevert die transparant is en gemakkelijk uitvoerbaar. Na afweging van de mogelijkheden is gekozen voor een beleid waarbij een vast rekentarief voor de eigen bijdrage Wmo geldt per productgroep (begeleiding, begeleiding FSC
www.fcc.org
MIX verantwoorde herkomst
FSCC104336
Ons kenmerk Volgvel
X2016.22573 2
gericht op het huishouden, dagbesteding, vervoer dagbesteding en kortdurend verblijf), zowel voor zorg in natura als een persoonsgebonden budget (pgb). Voordeel hiervan is dat alle cliënten gelijk worden behandeld en niet meer eigen bijdrage moeten betalen naarmate de zorg in de productgroep duurder is. Het rekentarief voor de eigen bijdrage Wmo is hierdoor omlaag gegaan. Hoogte eigen bijdrage Wmo voor verschillende inkomens, huishoudens en leeftijden Het gemiddelde inkomen voor 2014, 2015 en 2016 van inwoners in Haarlemmermeer is net op of boven het modale inkomen, € 35.000 per jaar. Het gemiddelde inkomen van inwoners die een eigen bijdrage voor de Wmo betalen, ligt beduidend lager. Afgaande op de inkomensgegevens van het Centraal Administratiekantoor (CAK) van 2015 en 2016 betaalt de grootste groep inwoners van Haarlemmermeer aan wie een eigen bijdrage wordt opgelegd de laagst mogelijke eigen bijdrage. Ongeveer 23 tot 30 procent van de inwoners die een eigen bijdrage opgelegd krijgen, valt qua inkomen tussen minimum en modaal. In het verleden en landelijk komen inwoners met een inkomen boven de € 50.000 weinig voor als cliënten van het CAK. Om een beter beeld te geven bij de eigen bijdrage die inwoners van Haarlemmermeer betalen voor een Wmo-voorziening, is in onderstaande tabel de eigen bijdrage uitgewerkt naar inkomensgroep, leeftijd en samenstelling van het huishouden. De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van leeftijd, gezinssamenstelling, inkomen en de zorgkosten. Op basis van de leeftijd, gezinssamenstelling en het inkomen wordt de maximale periode bijdrage vastgesteld. Een inwoners betaalt nooit meer eigen bijdrage dan dit vastgestelde maximum. Indien de zorgkosten hoger zijn, betaalt de inwoner de maximale periode bijdrage. Indien de zorgkosten lager zijn, betaalt de inwoner niet meer eigen bijdrage dan de zorgkosten van de zorg die geleverd is. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de eigen bijdrage die de verschillende inwonersgroepen moeten betalen voor de zorg die zij ontvangen. Om een voorbeeld van de hoogte van de eigen bijdrage voor de verschillende groepen te geven is bij scenario 1 is uitgegaan van een zorggebruik van 3 uur individuele begeleiding per week. De zorgkosten hiervan zijn €384 per 4 weken. Bij scenario 2 is uitgegaan van 3 uur individuele begeleiding in de week, aangevuld met twee dagdelen dagbesteding, hiervan zijn de zorgkosten €568 per 4 weken. Tabel 1. Verschillende scenario's voor de hoogte van de eigen bijdrage Wmo in euro's voor inwoners van Haariemmermeer per vier weken Meerpersoonshuishouden
Alleenstaanden Tot pensioen
Gepensioneerd
Tot pensioen
Gepensioneerd
Scenario
1
2
1
2
1
2
1
Zorgkosten
384
568
384
568
384
568
384
568
27,80
27,80
27,80
27,80
2
Minimuminkomen
19,40
19.40
19,40
19,40
€ 35.000 (modaal)
165,58
165,58
231,32
231,32
109,33
109,33
165,53
165,53
€ 50.000
336,87
336,87
384
401,47
279,60
279,60
335,02
335,02
In de bijlage vindt u in tabel 2 de ontwikkeling van het wettelijk minimuminkomen van 2014 t/m 2016.
Ons kenmerk Volgvel
X2016.22573 3
Ontwikkeling van andere zorgkosten Naast de eigen bijdrage die men betaalt voor de Wmo, zijn er mogelijk andere kosten. Wanneer iemand zorg nodig heeft vanwege het ouder worden, een lichamelijke, verstandelijke en/of een psychische beperking, brengt dat mogelijk extra kosten met zich mee. Er wordt vaker gebruik gemaakt van bijvoorbeeld pijnstillers, slaapmiddelen, fysiotherapie en dieetvoeding. Dit wordt niet altijd geheel vergoed door de zorgverzekeraar. Ook is het aannemelijk dat het eigen risico van de zorgverzekeringswet (Zvw) sneller wordt opgemaakt. Sinds 2014 zijn de kosten voor de basispremie en het eigen risico gestegen: Gemiddelde basispremie € 93,89 (2014), € 98,96 (2015), € 102,36 (2016) Het verplicht eigen risico: € 360 (2014), € 375 (2015), € 385 (2016) Landelijke en lokale maatregelen om de hogere zorgkosten te verlichten Landelijk en lokaal zijn er diverse mogelijkheden voor inwoners om de hogere zorgkosten die men maakt in verban met een ziekte of beperking te verlichten. Landelijk zijn dat: 1. Zorgtoeslag; Inkomensgrenzen zorgtoeslag Belastingdienst 2014 t/m 2016: 2014: Bovengrens: Alleenstaande: €28.482 Meerpersoonshuishouden: €37.145 2015: Bovengrens: Alleenstaande: €26.316 Meerpersoonshuishouden: €32.655 2016: Bovengrens: Alleenstaande: €27.012 Meerpersoonshuishouden: €33.765 2. Het aftrekken van zorgkosten bij de Belastingdienst; voorbeelden hiervan zijn: kosten van bezoek aan (tand)arts, fysiotherapeut, of specialist, dieetvoeding, uitgaven aan medicijnen die zijn voorgeschreven door een arts (ook homeopathische middelen), hogere vervoerskosten door een ziekte of handicap en vervoerskosten voor ziekenhuisbezoek. Deze aftrekbare kosten worden ook in mindering gebracht op het verzamelinkomen van de Belastingdienst waarop het CAK de maximale periodebijdrage baseert. Hiermee gaat de maximale periodebijdrage dus omlaag. 3. Wanneer men een indicatie heeft op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz), hoeft er geen eigen bijdrage betaald te worden voor Wmo voorzieningen (zoals een scootmobiel). Ook als één persoon in een meerpersoonshuishouden een Wlz indicatie heeft, wordt enkel de eigen bijdrage op grond van de Wlz geïnd door het CAK. 4. Men kan het CAK verzoeken een recenter inkomensjaar te kiezen (standaard is de gegevens bij de Belastingdienst van twee jaar eerder) voor het vaststellen van de eigen bijdrage, wanneer het inkomen sindsdien significant gedaald is. Op gemeenteniveau biedt Haarlemmermeer in 2016 de volgende mogelijkheden: 1. Bijzondere bijstand; Bijzondere bijstand kan ingezet worden wanneer men door hogere zorgkosten en/of schulden over een feitelijk lager besteedbaar inkomen beschikt en hierdoor een onevenredig hoge eigen bijdrage wordt opgelegd. Consulenten van de gemeente kunnen dan per individu de situatie beoordelen en zo nodig maatwerk toepassen. Op pagina vijf onder 'vangnet Haarlemmermeer' wordt dit verder toegelicht. 2. Langdurige inkomenstoeslag (tot pensioengerechtigde leeftijd en max. 120% van de bijstandsnorm). 3. Collectieve zorgverzekering voor iedereen tot max. 120% bijstandsnorm (hogere zorgvergoedingen en dekking eigen bijdrage Wmo of Wlz tot €370 per jaar) (2016).
Ons kenmerk Volgvel
X2016.22573 4
Afschaffing Wtcg en CER Vanuit de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de Compensatieregeling eigen risico (CER) werd een compensatie verstrekt voor de hierboven genoemde extra kosten. Deze regeling ging er van uit dat de doelgroep standaard extra kosten heeft. De compensatie is vanaf 1 januari 2015 bij gemeenten belegd, aangezien deze beter in staat zijn ervoor te zorgen dat de compensatie verstrekt wordt aan inwoners met daadwerkelijk meerkosten. Ter compensatie van de afschaffing van de Wtcg heeft Haarlemmermeer in 2015 het inkomensonafhankelijke gedeelte van de eigen bijdrage op € 0 gezet. Daarnaast hebben inwoners met een inkomen tot 120% van het wettelijk sociaal minimum een eenmalige compensatie ontvangen van € 325, wanneer zij het eigen risico van hun zorgverzekering geheel verbruikt hadden. Vanaf 2016 is de inkomensonafhankelijke eigen bijdrage weer ingesteld. In plaats daarvan heeft de gemeente een collectieve zorgverzekering afgesloten bij Zorg en Zekerheid voor inwoners tot 120% van de bijstandsnorm. In deze verzekering is de mogelijkheid opgenomen om tot €370 per jaar te declareren voor de eigen bijdrage Wlz en Wmo (vervoersvoorzieningen, begeleiding, dagbesteding, kortdurend verblijf). Voor de doelgroep van deze zorgverzekering betekent dat een volledige vergoeding van de eigen bijdrage Wmo. Vangnet wanneer men de eigen bijdrage Wmo niet kan betalen In Haarlemmermeer is een vangnet aanwezig voor iedereen waarvan blijkt dat zij de eigen bijdrage Wmo niet (geheel) kunnen opbrengen. Deze staan ook genoemd in de eerder genoemde nota B&W 'Eigen bijdrage Wmo 2016' en de op 10 maart jl. aan u verzonden brief naar aanleiding van vragen hierover van de fractie GroenLinks Haarlemmermeer. In sommige situaties is er een groot verschil tussen de inkomensgegevens die door het CAK voor de eigen bijdrage berekening worden gebruikt en het daadwerkelijk besteedbare inkomen, waardoor men een relatief hoge eigen bijdrage betaalt. Wanneer inwoners hierdoor in de problemen komen, is er de mogelijkheid om in dit soort uitzonderlijke situaties via de bijzondere bijstand vergoeding te krijgen voor de eigen bijdrage. In de nota 'Eigen bijdrage Wmo 2016' zijn de situaties waarin dit van toepassing is gespecificeerd: 1. wanneer men door schulden de eigen bijdrage niet kan opbrengen, men moet dan wel beschikken over een minnelijkheidschikking of gebruik maken van het wettelijke schuldhulpsaneringstraject; 2. wanneer aannemelijk is dat de situatie verergert, wanneer er geen zorg wordt ingezet (en later duurdere zorg nodig is); 3. wanneer blijkt dat het werkelijk besteedbaar inkomen lager is dan is vastgesteld door het CAK op basis van de inkomstengegevens van de Belastingdienst. Dit kan bijvoorbeeld komen door hoge bijkomende zorgkosten. Het vaststellen hiervan is maatwerk, de consulent kijkt samen met de inwoner naar de mogelijkheden en de gewenste situatie. Bijzondere bijstand wordt in dit geval dus óók verstrekt aan inwoners met een hoger dan inkomen dan op bijstandsniveau.
Ons kenmerk Volgvel
X2016.22573 5
Men wordt dan gecompenseerd tot de eigen bijdrage die geldt voor het besteedbaar inkomen dat men heeft. Daarnaast kan een beroep worden gedaan op de hardheidsclausule, wanneer de veiligheid van minderjarige kinderen in gevaar dreigt te komen als volwassenen weigeren een eigen bijdrage te betalen. Een betrokken consulent kan in dat geval een melding doen bij Veilig Thuis. Conclusie Met het eigen bijdrage beleid voldoen we op dit moment aan de uitgangspunten zoals eerder gesteld. Ook voldoen we aan de mogelijkheid om compensatie mogelijk te maken voor inwoners die de eigen bijdrage (tijdelijk) niet kunnen opbrengen, óók voor onze inwoners die meer verdienen dan de 120% bijstandsnorm. Tot nu toe zijn de signalen van inwoners die stoppen met zorg in Haarlemmermeer minimaal. Met alle inwoners die met de gemeente bellen om een voorziening te stoppen, wordt een gesprek gepland. Daarnaast is met zorginstellingen afgesproken dat zij cliënten die stoppen met zorg, in contact brengen met consulenten van de gemeente. De consulent kijkt samen met inwoners of zij van alle financiële compensatiemogelijkheden gebruik maken. En besluit indien nodig of een van eerder genoemde uitzonderingen van toepassing is om bijzondere bijstand te verstrekken. Door het leveren van maatwerk kan de zorg doorgezet worden en wordt in voorkomende gevallen de eigen bijdrage (deels) gecompenseerd. Tenslotte om meer inzicht te krijgen in mogelijke zorgmijding in Haarlemmermeer door het opleggen van de eigen bijdrage Wmo wordt eind 2016 een evaluatie uitgevoerd. Ook het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) doet momenteel in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) een kwantitatief en kwalitatief onderzoek naar zorgmijding. De resultaten hiervan worden in het najaar verwacht en wij zullen u hierover informeren. Wij verwachten u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend, burgemeester en wethouders van de gemeente Haarli de secretaris, de bu'
mermeer, meester,
Ons kenmerk Volgvel
X2016.22573 6
Bijlagen Tabel 2. Wettelijk minimuminkomen op maandbasis (gemiddeld bedrag van 1 januari en 1 juli) zoals gepubliceerd in de Staatscourant met tussen haakjes de 120% bijstandsnorm Na pensioen
Tot pensioen Alleenstaand
Meerpersoonshuishouden
Alleenstaand
Meerpersoonshuishouden
2014
679
1357
1042
1434
2015
962(1154)
1374(1649)
1080(1296)
1474(1769)
2016
973(1167)
1390 (1668)
1093(1311)
1493(1792)
