gemeente
Haarlemmermeer
De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer
Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon 0900 1852 Telefax 023 563 95 50
cluster contactpersoon Doorkiesnummer
uw brief Onskenmerk Bijlage(n)
Onderwerp
Maatschappelijke Ondersteuning en Zorg mevrouw T. van der Varst 023 5676964
10 februari 2016 X2016.16145 1
Beantwoording van schriftelijke vragen van de fractie van GroenLinks over de eigen bijdrageregeling Wmo
Hoofddorp
1 0 m\ 2016
Geachte heer, mevrouw, Op 10 februari jl. ontvingen wij schriftelijke vragen van de fractie van GroenLinks over de eigen bijdrageregeling Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in onze gemeente. Onderstaand treft u de beantwoording aan. Vraag 1: Is de aanvrager duidelijk welke vorm van ondersteuning op hem/haar betrekking heeft? Antwoord: Wanneer aan iemand zorg wordt toegekend, ontvangt men een beschikking waarop staat welke zorg aan hem of haar is toegekend. Om de eigen bijdrage te bereken kan men dit zorgtype invullen in de rekenmodule van het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Het CAK voert in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) alle taken uit met betrekking tot het innen van de eigen bijdrage Wmo. In de wet is vastgelegd dat alle gemeenten de eigen bijdrageregeling uit moeten laten voeren door het CAK. Hierin hebben wij dus geen keuzevrijheid. Wij hebben voor 2016 voor de eigen bijdrage slechts vijf tarieven voor vijf zorgtypen (zoals dagbesteding en begeleiding) aan het CAK doorgegeven. In de rekenmodule van het CAK zijn echter alle mogelijke zorgtypen zichtbaar die gemeenten kunnen gebruiken. De rekenmodule maakt namelijk gebruik van landelijke parameters en past deze niet aan per gemeente. Het kan dan voorkomen dat iemand een zorgtype selecteert waarvoor Haarlemmermeer geen tarief heeft doorgegeven aan het CAK. Dan krijgt men de melding dat de tarieven niet bekend zijn (zie vraag 2).
tt
FSC MIX
FSC" C104336
Ons kenmerk Volgvel
X2016.16145 2
We zullen onze inwoners daarom beter informeren over welk zorgtype zij moeten kiezen in de rekenmodule van het CAK. Daarvoor zal een nieuwe versie van de factsheet eigen bijdrage Wmo (zie bijlage) gemaakt worden, waarin dit wordt opgenomen. Vraag 2: Waarom zijn de uurtarieven niet bekend bij het CAK? Antwoord: De tarieven van de zorgtypes die wij in Haarlemmermeer gebruiken, zijn bekend bij het CAK. Wanneer deze zorgtypes gekozen worden in de rekenmodule, komt er wel degelijk een bedrag uit. Vraag 3: Op welke wijze zijn deze tarieven van invloed op de hoogte van de eigen bijdrage? Antwoord: De hoogte van de eigen bijdrage wordt door twee zaken bepaald. Enerzijds door de zorgkosten per periode, anderzijds door de maximale periodebijdrage die door het CAK middels een beschikking wordt vastgesteld. Het CAK stelt allereerst vast wat de maximale bijdrage is, die men per periode van vier weken kan betalen. Deze maximale periodebijdrage is afhankelijk van de volgende factoren: 1. bijdrageplichtig inkomen en vermogen (grondslag sparen en beleggen) in box 3; 2. de samenstelling van het huishouden (een- of meerpersoonshuishouden); 3. leeftijd (wel of niet pensioengerechtigd) Voor het vaststellen van punt 1 en 2 baseert het CAK zich op de gegevens die hierover bekend zijn bij de Belastingdienst. Gegevens over het inkomen en vermogen zijn altijd van twee kalenderjaren eerder. Wanneer men kan aantonen dat inkomsten sindsdien significant omlaag zijn gegaan, kan men bij het CAK een verzoek indienen om zich op een recenter jaar te baseren. De zorgkosten per periode worden vastgesteld door het CAK aan de hand van de tarieven die de gemeente doorgeeft per zorgtype maal (in het geval van zorg in natura) het aantal uren of dagdelen afgenomen zorg die de zorginstelling aan het CAK doorgeeft. Zijn de kosten van de zorg hoger dan de maximale periodebijdrage? Dan betaalt men nooit meer dan de maximale periodebijdrage. Zijn de kosten van de zorg lager dan de maximale periodebijdrage? Dan betaalt men alleen de kosten van de zorg. Vraag 4: Hoe lang duurt het voordat het CAK deze beschikking stuurt? En is deze beschikking dan definitief? Antwoord: Genoemde beschikking is een vaststelling van de maximale periodebijdrage voor een geheel kalenderjaar.
Onskenmerk Volgvel
X2016.16145 3
Bij nieuwe cliënten heeft het CAK doorgaans twee maanden nodig om deze maximale bijdrage vast te stellen. Van bestaande cliënten krijgt het CAK elk jaar van de Belastingdienst de inkomstengegevens. In februari ontvangt men dan een beschikking met de maximale periodebijdrage voor dat jaar. De beschikking met de maximale periodebijdrage is definitief, zolang men niet gedurende een kalenderjaar bij het CAK aantoont dat inkomsten significant gedaald zijn. Na vaststelling van de maximale periodebijdrage ontvangt men van het CAK per periode van 4 weken (mits er zorg is afgenomen) een factuur met de hoogte van de eigen bijdrage. Die, zoals aangegeven bij voorgaande vraag, wordt bepaald door de zorgkosten enerzijds en de maximale periodebijdrage anderzijds. Vraag 5: Bent u het met de fractie van GroenLinks Haarlemmermeer eens dat het van belang is snel, gemakkelijk en betrouwbaar inzicht te hebben in de hoogte van de eigen bijdrage? Antwoord: Wij onderschrijven net als u dat het belangrijk is dat inwoners snel, gemakkelijk en betrouwbaar inzicht moeten hebben in de hoogte van de eigen bijdrage. Wij zijn hier als gemeente echter in beperkt, omdat wij inkomensgegevens van inwoners niet mogen opvragen. Inwoners hebben (ook tijdens een keukentafelgesprek) niet de verplichting deze aan ons kenbaar te maken. De betrouwbaarheid van de huidige rekenmodule hangt er mede van af of men de inkomstengegevens invult die bekend zijn bij de Belastingdienst. Wel kunnen wij ons inzetten om inwoners, ondanks deze beperkingen, zo goed mogelijk te informeren over de eigen bijdrage. Tijdens het keukentafelgesprek wordt door de consulent informatie gegeven over de eigen bijdrage en wordt de folder over de Eigen bijdrage Wmo van de gemeente en die van het CAK achtergelaten. We zullen ons inzetten om beter te informeren over hoe de rekenmodule gebruikt moet worden. Het CAK heeft naar aanleiding van het onderzoek van Binnenlands Bestuur en de reactie daarop van de VNG aangegeven binnenkort met een app te komen, waardoor de eigen bijdrage tijdens het keukentafelgesprek ingevuld kan worden. Nogmaals: consulenten kunnen hierbij nu ook ondersteunen, maar inwoners zijn niet altijd bereid om hun inkomensgegevens kenbaar te maken aan de consulent. Vraag 6: Monitort de gemeente Haarlemmermeer of mensen afzien van zorg, hulpmiddelen of ondersteuning/dagbesteding vanwege de eigen bijdrage? Zo ja, kunt u ons dan op de hoogte stellen van de uitkomsten hiervan? Antwoord: Op dit moment wordt dat nog niet structureel gemonitord. Wel is het een onderwerp van gesprek tussen de categoriemanagers en de instellingen die Wmo-zorg bieden. Tot nu toe zijn de signalen die wij krijgen nog niet dermate verontrustend dat aanvullende maatregelen nodig zijn. Bij het opstellen van ons beleid voor 2016 hebben we voor verschillende inkomensgroepen uitgerekend of de maximale periodebijdrage omhoog zou gaan met de nieuwe beleidsregels. Voor de hoge inkomensgroepen is dat inderdaad het geval; voor de middeninkomens zou de maximale periodebijdrage niet veel moeten stijgen ten
Onskenmerk Volgvel
X2016.16145 4
opzichte van vorig jaar. Voor de groep met een laag inkomen blijft de maximale periodebijdrage ook in 2016 laag. Wij hebben bewust gekozen voor het continueren van een eigen bijdrage beleid waarbij men naar draagkracht bijdraagt aan de kosten van de zorg die men ontvangt en waarbij minima zoveel mogelijk worden ontzien. In het vierde kwartaal van 2016 zullen wij ons eigen bijdrage beleid evalueren. Of men door de eigen bijdrage afziet van zorg, zal in deze evaluatie terugkomen. Vraag 7: Deelt u de mening van GroenLinks dat het een ongewenste situatie is als mensen vanwege (onzekerheid over) de hoogte van de eigen bijdrage afzien van Wmovoorzieningen? Antwoord: Als men door de eigen bijdrage die betaald moet worden afziet van een noodzakelijke Wmo-voorziening, is dat niet gewenst. Wel zijn wij van mening dat het van belang is dat iedereen naar draagkracht bijdraagt aan de zorg en ondersteuning die men nodig heeft. Daarmee houden we de zorg ook betaalbaar voor iedereen die zorg nodig heeft. Men heeft ook een eigen verantwoordelijkheid in het maken van de afweging om al dan niet af te zien van zorg vanwege de eigen bijdrage. Het CAK toetst de draagkracht van onze inwoners; wanneer de draagkracht in werkelijkheid lager blijkt te zijn, zijn altijd uitzonderingen mogelijk (zie het antwoord op vraag 9). Naast specialistische zorg en ondersteuning, waarvoor een eigen bijdrage verplicht is, spant de gemeente zich in voor het realiseren van laagdrempelige alternatieven die, ook voor de inwoner, tot lagere kosten leiden. Een voorbeeld hiervan is de dagsociëteit in Nieuw-Vennep. Dat men door onzekerheid over de hoogte van de eigen bijdrage af ziet van zorg is ook niet gewenst. Zoals bij vraag 5 is aangegeven, is onzekerheid over de hoogte van de eigen bijdrage echter niet nodig. Wanneer in de rekenmodule van het CAK de inkomensgegevens worden ingevuld zoals bekend bij de Belastingdienst, kan men ongeacht hoeveel uren zorg men gebruikt, altijd zien hoeveel men maximaal per periode zou moeten betalen. Voor minimuminkomens is dit ongeacht het zorggebruik per periode van 4 weken nooit meer dan € 19,40 voor een eenpersoons of € 27,80 voor een meerpersoonshuishouden. Ook kan het CAK aan de telefoon een inschatting maken van de hoogte van de eigen bijdrage. Wij zullen zowel professionals als inwoners nog beter informeren over het gebruiken van de CAK rekenmodule. Maar er ligt ook een grote verantwoordelijkheid bij het CAK om die rekenmodule gebruiksvriendelijker te gaan maken voor inwoners van individuele gemeenten. Vraag 8: Bent u het met de fractie van GroenLinks Haarlemmermeer eens dat het afzien van deze zaken vanwege de (onzekerheid over de) hoogte van de eigen bijdrage ook mantelzorgers treft, en dat dit een ongewenste situatie is? Antwoord: Het afzien van zorg, kan inderdaad mantelzorgers treffen en ook wij zouden dat een onwenselijke situatie vinden. Zie verder het antwoord op de vorige vraag.
Onskenmerk Volgvel
X2016.16145 5
Vraag 9: Is er in de uitvoering van de eigen bijdrage regeling een hardheidsclausule opgenomen? Antwoord: In sommige situaties is er een grote discrepantie tussen de inkomensgegevens die door het CAK voor de eigen bijdrage berekening worden gebruikt en het daadwerkelijk besteedbare inkomen, waardoor men een relatief hoge eigen bijdrage betaalt. Wanneer inwoners hierdoor in de problemen komen, is er de mogelijkheid om in dit soort uitzonderlijke situaties via de bijzondere bijstand vergoeding te krijgen voor de eigen bijdrage. In de nota eigen bijdrage Wmo 2016 hebben we de situaties waarin dit van toepassing is gespecificeerd: 1.
wanneer men door schulden de eigen bijdrage niet kan opbrengen, men moet dan wel beschikken over een minnelijkheidschikking of gebruik maken van schuldhulpverlening; 2. wanneer aannemelijk is dat de situatie verergert (en duurdere zorg nodig is) wanneer de eigen bijdrage niet betaald wordt en men niet in staat is deze te betalen; 3. inwoners die door stapeling van zorgkosten/ eigen bijdragen beschikken over te weinig inkomen (inkomen onder bijstandsniveau). Daarnaast kan een beroep worden gedaan op de hardheidsclausule, wanneer de veiligheid van minderjarige kinderen in gevaar dreigt te komen als volwassenen weigeren een eigen bijdrage te betalen. Een betrokken consulent kan in dat geval een melding doen bij Veilig Thuis. Ook heeft de gemeente een collectieve zorgverzekering afgesloten bij Zorg en Zekerheid voor onze inwoners met een laag inkomen (tot 120% van het minimum inkomen). Wanneer men deze verzekering heeft afgesloten, kan men per jaar 370 euro eigen bijdrage Wmo declareren. Voor minima betekent dit een vergoeding van de volledige eigen bijdrage. Vraag 10: Hoeveel kost de uitvoering van de eigen bijdrage regeling jaarlijks, en welk bedrag levert het op? Antwoord: De verwachte inkomsten voor 2015 zijn 1.7 miljoen euro. De uitvoering van de regeling ligt bij het CAK en kost de gemeente daarmee geen extra geld. Wij verwachten u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Eigen bijdrage (Wmo) Bij zorg en ondersteuning voor volwassenen
Waarom moet ik een eigen bijdrage betalen? Wij vinden het belangrijk dat iedereen (naar draagkracht) meebetaalt aan de zorg en ondersteuning die hij of zij van de gemeente ontvangt. Op deze manier kunnen we ervoor zorgen dat zorg en ondersteuning beschikbaar blijft voor de meest kwetsbare inwoners. Voor welke zorg en ondersteuning moet ik een eigen bijdrage betalen? U betaalt een eigen bijdrage als u 18 jaar of ouder bent en één of meerdere van onderstaande hulpmiddelen of voorzieningen van de gemeente ontvangt in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo): - hulpmiddelen (behalve rolstoelen); - woningaanpassingen (ook voor jeugdigen onder de 18); - vervoersvoorzieningen (zoals een scootmobiel); - begeleiding en begeleiding bij een gestructureerd huishouden; - dagbesteding en vervoer van en naar de dagbesteding; - kortdurend verblijf; - beschermd wonen. Het maakt niet uit of u de zorg in natura ontvangt of in de vorm van een persoonsgebonden budget (pgb); in beide gevallen betaalt u een eigen bijdrage. U kunt de eigen bijdrage niet betalen van het pgb.
In 2016 gelden de volgende tarieven voor de berekening van uw eigen bijdrage: - begeleiding bij een gestructureerd huishouden: € 19, - per uur; - begeleiding: € 32, - per uur; - dagbesteding: € 23, - per dagdeel; - vervoer van en naar de dagbesteding: € 5,- per keer; - kortdurend verblijf: € 65, - per etmaal; - informele zorg (pgb): € 20, - per uur. Het maakt niet uit bij welke aanbieder u deze zorg afneemt. De consulent van de gemeente kan u meer informatie geven over uw persoonlijke situatie. U kunt ook een voorbeeldberekening maken met het rekenprogramma op de website van het CAK: www.hetcak.nl. De kosten van mijn zorg zijn hoger dan mijn maximale periodebijdrage. Hoeveel moet ik betalen? Dan betaalt u de maximale periodebijdrage. De kosten mijn zorg zijn lager dan mijn maximale periodebijdrage. Hoeveel moet ik betalen? Dan betaalt u alleen de kosten van de zorg die u heeft ontvangen.
Aan wie moet ik de eigen bijdrage betalen? Het Centraal Administratiekantoor (CAK) stelt de hoogte van uw eigen bijdrage vast. Het CAK vraagt hiervoor gegevens op bij de Belastingdienst. Het CAK int ook de eigen bijdrage. U betaalt deze dus niet rechtstreeks aan de gemeente. Elke periode van vier weken ontvangt u een factuur van het CAK voor de eigen bijdrage. U kunt deze betalen via automatische incasso of via een acceptgiro.
LET OP: Had u in 2015 nog een lopende indicatie vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)? En heeft u inmiddels een nieuwe indicatie van de gemeente ontvangen? Dan gaan voor u de gemeentelijk vastgestelde tarieven gelden. Deze zijn hoger dan het tarief vanuit de voormalige AWBZ. U wordt hierover geïnformeerd tijdens het keukentafelgesprek met de consulent van de gemeente.
Hoeveel eigen bijdrage moet ik betalen? Op de beschikking die u van het CAK ontvangt, staat wat u maximaal per vier weken moet betalen. Dit is uw maximale periodebijdrage. De hoogte van uw maximale periodebijdrage is afhankelijk van: - uw inkomen en vermogen (en eventueel dat van uw partner); - uw gezinssamenstelling (bent u alleen of woont u samen); - uw leeftijd (heeft u de pensioengerechtigde leeftijd of nog niet).
Tip: wilt u alvast weten wat u ongeveer moet betalen? Op de website van het CAK www.hetcak.nl vindt u een rekenprogramma waarmee u de hoogte van uw eigen bijdrage kunt berekenen. U vindt het programma rechts bovenin op de startpagina, onder ‘Ik ben direct op zoek naar’ ‘Eigen bijdrage berekenen’. Kies in het volgende scherm voor het rekenprogramma voor zorg thuis.
Hoeveel u per periode van vier weken werkelijk moet betalen, staat op de factuur die u elke periode van het CAK ontvangt. Deze bijdrage is afhankelijk van de hoeveelheid zorg die u ontvangt, het tarief van de voorziening en/of de kosten van het hulpmiddel of de woningaanpassing.
Op de website van het CAK kunt u ook de folder ‘Eigen bijdrage zorg thuis’ vinden. Meer weten? Kijk dan op www.hetcak.nl of bel (gratis) met 0800-1925.
Aan deze uitgave kunt u geen rechten ontlenen. Uitgave: december 2015
