L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:11
Pagina 1
cursussen
2 0 1 4 2 0 1 5
ars
aemula naturae
l e i d s s c h i l d e r- e n t e k e n g e n o o t s c h a p pieterskerkgracht 9a, 2311 SZ leiden t e l . 0 7 1 - 5 1 4 0 7 8 4 w w w. a r s a e m u l a . n l
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:11
Pagina 2
we l k o m !
D
it is de nieuwe brochure voor het cursusaanbod in het seizoen 2014-2015 van Ars. Ook dit jaar hebben wij voor u weer een zeer gevarieerd aanbod kunnen samenstellen; van tekenen ‘naar de natuur’ tot het maken van collages, grafiek en heel veel daar tussenin. Zoals u van ons gewend bent worden de cursussen begeleid door ervaren kunstenaars /docenten. En traditioneel starten we het seizoen in augustus, dit jaar met twee succesvolle driedaagse zomerworkshops. Helaas zijn we dit jaar voor het eerst verplicht BTW te berekenen over onze cursusprijzen. Om de prijs voor u niet hoger te maken dan strikt noodzakelijk, hebben we de basisprijzen niet verhoogd. Op dit moment zoeken wij mogelijkheden het aanbod verder te verbreden en te verdiepen. Daarom bieden wij u dit jaar al workshops zoals ’Zelfpor tretten op papier’ (collages maken met Astrid Vlasman) en ’Van beeld naar woord en andersom’ (een verbinding tussen beeldende kunst en .. poezie o.l.v. Joke Elzinga en Ieneke Riem). Verder attenderen we u op de korte cursus van Eva de Visser: ’Lucian Freud: een laag dieper’ op 10 donderdag avonden. Ook voor bestaande cursussen zoeken we naar vernieuwing. Zie in dat verband de aanpassingen van het Por trettekenen/schilderen o.l.v. Christiaan van Tol en het Modeltekenen/schilderen van Saskia Masselink (beiden op woensdagavonden). Over meer nieuwe activiteiten zullen we u zo spoedig mogelijk via onze website iets laten weten en anders in onze volgende cursusgids. Voor nu: veel plezier en laat u inspireren!
ars
zomer P R I J Z E N VA N D E WO R K S H O P S ZIJN INCLUSIEF LUNCHES KO F F I E E N T H E E
Drie sfeer volle, creatieve dagen: twee workshops van maandag 18 t/m woensdag 20 augustus
wo r k s h o p
t e ke n e n , a q u a r e l l e r e n , s c h i l d e re n
voor maximaal 20 beginners en gevorderden ! DOCENTEN: W i m H o o g s t r a t e n en Peter Zuur Een driedaagse workshop schilderen, aquarelleren en tekenen voor u die eens langer achtereen wilt werken! Bij goed weer werkt u op diverse lokaties in de historische binnenstad van Leiden (b.v. Hortus botanicus). U werkt naar eigen inzicht maar de docenten geven u veel persoonlijke aandacht bij het oplossen van problemen die u al werkend ontmoet. Bij slecht weer werken we in de ateliers van Ars. ! Werktijden: van 10.00 - 12.30 uur en van 13.30 - 16.00 uur ! Prijs: € 175 Incl. lunches, koffie en thee. Excl. m ateriaal.
wo r k s h o p b o e t s e re n /
beeldhouwen voor maximaal 16 beginners en gevorderden ! DOCENTEN: C l a z i e n J u f f e r m a n s en Alice Zitman Tijdens deze drie dagen kunt u zowel boetseren met klei, kennismaken met beeldhouwen in steen (met snel te bewerken gasbeton, gipsblok of speksteen). Door de individuele begeleiding kunt u zelf materiaal en onderwerp kiezen, maar u ook laten inspireren door een gegeven thema. Met goed weer kunt u buiten op de binnenplaats van Ars werken. ! Werktijden: van 10.00 - 12.30 uur en van 13.30 - 16.00 uur ! Prijs: € 175 Incl. lunches, koffie en thee Excl. materiaal (klei is bij ARS verkrijgbaar)
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:11
Pagina 4
in 4
beeld 5
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:11
Pagina 6
D e c u r s u s p r i j ze n zijn inclusief BTW
maandag 7
6 1. tekenen
v o o r iedereen
voor maximaal 14 beginners en gevorderden DOCENTE: A rj e n n e Fa k ke l In deze cursus zullen opdrachten en vrij werken elkaar afwisselen. Tekenen naar de waarneming en tekenen vanuit de fantasie. Aandachtspunten zijn inhoud, kleurgebruik, compositie, materiaalgebruik en plezier hebben in het onderzoek. In de eerste lessen zullen verschillende technieken met verschillend materiaal geoefend worden die als basis zullen dienen voor de verdere ontdekking van uw individuele voorkeur en mogelijkheden. Gewerkt zal worden met houtskool, potlood, krijt, inkt, en alles wat zich aandient. Neemt u voor de eerste les iets mee waarmee u kunt tekenen. U krijgt een materiaallijst. Papier is aanwezig. ! 30 maandagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 8 september
2.
o l i e v e r f techniek
voor max.18 beginners en gevorderden DOCENT: P e t e r D u i ve nvo o rd e n In deze cursus werken we aan de hand van opdrachten gebaseerd op het werk van schilders uit de 20e eeuw. De eigen verbeelding en de techniek van het schilderen beschouwen we als één geheel en krijgen hier alle aandacht. Aan de hand van een opdracht maken we een beeld dat als uitgangspunt dient voor een schilderij in olieverf. Dit beeld kan een collage zijn, een schets naar de waarneming, etc. Steeds wordt een beroep gedaan op de eigen verbeelding. Vervolgens g aan we bij de uitwerking dieper in op de finesses van het schilderen in olieverf. Aan bod komen: drager, ondergrond, verf, medium, vernissen en de toepassingen van deze materialen. Deze lessen kunnen worden gezien als een basis voor zowel beginners als (ver)gevorderden, die het werken in olieverf willen doorgronden en op een gevarieerde manier willen leren toepassen. Na afloop van de les plaats ik foto’s van het werk op www.dewerkplaats.it Materia len: houtskool, oliev erf, varkensharen penselen nrs. 8, 10, 12, en 18 (plat, kattetong), palet. (bij aanvang ontvangt u een materiaallijstje). Kijk voor meer informatie op www.dewerkplaats.it ! 30 maandagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 8 september
3. z e e g e z i c h t e n,
landschappen
e n stadsgezichten van nu
Acryl, olieverf, voor max.14 beginners en gevorderden DOCENTE: J o k e E l z i n g a In deze cursus gaan we uit van de zichtbare werkelijkheid, wij laten ons inspireren door bijvoorbeeld polders, heuvels en bergen, door stadsgezichten en straataanzichten, fabriekspanden, door wolken, door de zee. Wij onderzoeken hoe je diepte in een landschap kan schilderen, hoe een wolkenlucht en bewegend water, enz. het mengen van de kleuren en de verschillende manieren van verfopbreng zijn steeds terugkerende onderwerpen in de lessen. Ook laten wij ons graag inspireren door steeds wisselende eigentijdse kunstenaars zoals bijvoorbeeld David Hockney, Tjebbe Beekman, Luc Tuymans etc. Wij werken met acrylverf aan een creatieve en persoonlijke verbeelding van zee, landschappen en de stad. ! 30 maandagavonden van 19.30 - 21.45 Cursusprijs: € 345. Aanvang: 8 september
’
Het werken bij ARS is bijzonder fijn. De plek voelt goed, mensen kennen elkaar, hebben plezier in het tekenen, schilderen, boetseren enz. en krijgen persoonlijke aandacht van ervaren docenten. De ontspannen sfeer voel je als je ARS binnenstapt. Ook de exposities zijn een verrijking; elke 3 weken is er ander werk te zien. Dat inspireer t. ARS is ontsnappen aan de hectiek van alle dag. Tijd voor creativiteit!
’
Annemarie van der Vlist is beeldend kunstenaar en medewerker van ARS
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:11
Pagina 8
maandag
dins
dag
D e c u r s u s p r i j ze n zijn inclusief BTW
9
8 4. etsen
en
lithografie
voor maximaal 12 beginners en gevorderden DOCENT: Peter Zuur Als u belangstelling hebt voor de mogelijkheden van verschillende ets-technieken, kunt u op deze cursus alles leren over was, zuur, aquatint, suikeraquatint, .. vernis-mou en droge naald. Geetst wordt op zink en koper. Ook de kleurets wordt behandeld. Daarnaast bestaat de mogelijkheid voor lithografie. U kunt zowel figuratief als abstract werken. Verzoek uw voorkeur aan te geven voor etsen of lithografie. ! 30 maandagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 395. Aanvang: 8 september Er is ook een grafiek- cursus op dinsdagavonden.
5 . model t e ke n e n
voor maximaal 13 gevorderde deelnemers DOCENTE: Saskia Masselink Doel van deze cursus is n.a.v. een model uw plezier in de waarneming, ‘het kijken’ te vergroten en uw mogelijkheden te benutten om het model in al zijn aspecten uit te beelden. Er wordt individueel gekeken naar degene die zijn eigen mogelijkheden wil uitbreiden. We schenken aandacht aan verhoudingen, richting en anatomie. U werkt naar korte en lange standen met houtskool, krijt, inkt, penseel, (riet) pen, en eventueel gouache, aquarel en olieverf.
den aangereikt om u te inspireren. Ondanks de hoeveelheid informatie en mogelijkheden is de cursus er op gericht u te stimuleren om zoveel mogelijk uw eigen handschrift en vorm te vinden. Het is beter uw eigen deuntje te fluiten dan te proberen de symfonie van een ander na te spelen. Tijdens de cursus worden 4 lessen gereserveerd voor modeltekenen en 4 lessen voor portret tekenen. (Kosten van model zijn niet bij de cursusprijs inbegrepen en worden hoofdelijk omgeslagen over de aanwezige deelnemers.) ! 30 dinsdagochtenden van 9.30 - 12.00 uur Cursusprijs: € 345 (exclusief modelkosten) A a nv a n g : 9 september
technieken om een por tret te t e ke n e n 7. 10
Met houtskool, inkt, krijt en verf. Zwart wit en kleur, toon en lijn met veel voorbeelden uit de kunstgeschiedenis. Zo vindt u uw eigen, favoriete techniek! (12 deelnemers) accent op beginners met ruimte voor gevorderden DOCENTE: Marijke Bouthoorn Om te beginnen tekent u met houtskool, naderhand kiest u misschien andere materialen. U leert lijn en vlek te gebruiken. Zo ontdekt u welke onverwachte mogelijkheden u heeft om ‘n kop in beeld te brengen.
! 30 maandagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 490 (inclusief modelkosten) Aanvang: 8 september
! Attentie a.u.b. deze korte cursus omvat 14 dinsdagochtenden van 9.30 - 12.00 uur Cursusprijs: € 215 (inclusief modelkosten) Aanvang: 9 september
6 . tekenen ( d i n s d a g )
8.
voor maximaal 15 beginners en gevorderden DOCENT: Rob Steenhorst
Tekenen is even eenvoudig als schrijven! In deze cursus wordt tekenen in de breedste zin behandeld. Compositie, perspectief, werkmethodes, structuren enz., maar ook allerlei handigheden die het tekenen eenvoudiger en inzichtelijker maken. Met oa. tekenen naar stilleven leert u deze technieken toe te passen. U leert ook de eigenschappen van verschillende tekenmaterialen kennen zoals houtskool, potlood, krijt, pastel, inkt enz., maar óók schildermaterialen als gouache, acryl- en aquarelverf. Tekenen kan eigenlijk met elk materiaal en op elke manier die u wilt. Voorbeelden van klassieke tekenkunst tot aan de recente ontwikkelingen wor- "
vrij schilderen
voor maximaal 20 beginners en gevorderden DOCENT: Wim Hoogstraten Dit is een cursus waarin u vrij kunt schilderen in olieverf of acryl, met veel ruimte voor eigen ideeën. U kiest zelf onderwerp, materiaal, formaat en drager van uw werkstuk, de docent begeleidt u bij uw keuzes. In een inspirerende sfeer wordt aandacht besteed aan de techniek van de diverse materialen, het mengen van kleuren, het opzetten en het afwerken van een schilderij. ! 30 dinsdagochtenden van 9.30 - 12.00 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 9 septemb er Er zijn nog 2 schildercursussen, op donderdagochtend en donderdagmiddag (20 en 21)
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:11
Pagina 10
dinsdag
D e c u r s u s p r i j ze n zijn inclusief BTW
10
9 . van model tekenen
naar schilderen
voor maximaal 13 beginners en gevorderden DOCENTE: Marijke Bouthoorn Om te beginnen leert u lijn en toon te gebruiken. In het 2e deel van de cursus kunt u schilderen. Hetzelfde model komt dan drie keer. Zo kunt u ontdekken over welke onverwachte mogelijkheden u beschikt om een naakt in beeld te brengen. Met veel voorbeelden uit de kunstgeschiedenis. Materialen: houtskool, Siberisch krijt, tekeninkt, aquarel, olieverf of acryl
! 15 dins dagochtenden van 9.30 - 12.00 uur. Cursusprijs: € 270 (inclusief model) ! Attentie a.u.b.: aanvang 6 januari 2015
10.
o l i e v e r f techniek
voor maximaal 12 beginners en gevorderd en DOCENT: Pe t e r D u i ve nvo o rd e n
Deze cursus is identiek aan cursus 2 op maandagavond. Ook hier werken we aan de hand van opdrachten, gebaseerd op het werk van schilders uit de 20e eeuw. Het samenspel van techniek en verbeelding vormt de kern van deze cursus. We werken in blokken van 5 à 10 lessen waarin we ’n bepaald aspect van het schilderen, de techniek of het werken vanuit een eigen idee onder de loep nemen. Aan de hand van een opdracht maakt u een beeld dat als uitgangspunt dient voor een schilderij. Dit kan een collage zijn, een schets naar de waarneming, etc. Vervolgens gaan we bij de uitwerking dieper in op de finesses van het schilderen in olieverf. Aan bod komen: drager, ondergrond, verf, medium, vernissen en de toepassingen van deze materialen. De lessen kunnen worden gezien als een basis voor zowel beginners als (ver)gevorderden, die het werken in olieverf willen doorgronden en op een gevarieerde manier willen leren toepassen. Na afloop van de les plaats ik op www.dewerkplaats.it. foto’s van het werk. Materialen: houtskool, olieverf, varkensharen penselen nrs. 8, 10, 12, en 18 (plat, kattetong), palet. ! 30 dins dagochtenden van 9.30 - 12.00 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 9 september
11. etsen
en lithografie
voor maximaal 12 beginners en gevorderden DOCENT: Peter Zuur Ook tijdens deze cursus kunt u alles leren over de vele mogelijkheden van de verschillende ets-technieken en bestaat de mogelijkheid voor lithografie. Zuur, was, aquatint vernis-mou, drogenaald, suiker-aquatint " en de kleur-ets worden behandeld.
U kunt etsen op zink en koper. Zowel figuratief als abstract. Wilt u bij aanmelden uw voorkeur voor etsen of l ithografie aangeven? ! 30 dinsdagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 395. Aanvang: 9 september
12. schilderen voor maximaal 15 beginners en gevorderden DOCENT: Rob Steenhorst Deze cursus heeft deels het karakter van een workshop. De cursus start met een aantal oriënterende lessen waarbij, door te werken naar o.a. stilleven, wordt gekeken naar uw mogelijkheden. Vervolgens werkt u op basis van eenvoudige opdrachten waarin u steeds meer de vrijheid krijgt om uw eigen weg te vinden. De nadruk van deze cursus ligt meer op het creative van schilderen dan op technieken. Desondanks zullen technieken en werkmethodes regelmatig worden besproken. Er wordt in deze cursus ook aandacht besteed aan artistieke standpunten en ideeën, gerelateerd aan voorbeelden van het werk van bekendere beeldende kunstenaars. U bent vrij om te werken met olieverf, acrylverf, aquarel, gouache, pastel enz. – Schilderen is niet meer gebonden aan één materiaal. U kunt daarbij onderzoeken welk materiaal het best bij uw temperament past. Tijdens de cursus worden 4 lessen voor werken naar model en 4 lessen voor werken naar portret gereserveerd. (Kosten van model zijn niet bij de cursusprijs inbegrepen en worden hoofdelijk omgeslagen over de aanwezige deelnemers.) ! 30 dinsdagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 9 september
13. b o e t s e re n /
beeldhouwen
voor maximaal 14 beginners en gevorderden DOCENTE: Alice Zitman Tijdens deze cursus kunt u vrij boetseren, maar heeft u ook de mogelijkheid om gedurende 2 maal 5 lessen naar portret-, resp. figuurmodel te werken. Bij boetseren bouwt u een beeld op en kunt u steeds klei aanbrengen of weghalen; bij beeldhouwen ontstaat het beeld echter uitsluitend door het wegnemen van materiaal. U kunt (kennismaken met) beeldhouwen door te werken met speksteen of gipsblok. Meebrengen op de eerste les: afsluitbare plastic emmer, plastic vuilniszak, plastic keukenfolie, aardappelmesje, evt. spatelvormig boetseerhoutje, kleisnijdraad. Klei en boetseerhoutjes zijn te koop bij Ars. ! 30 dinsdagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 380 (inclusief 10 avonden model, exclusief bakkosten) Aanvang: 9 september
11
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:11
Pagina 12
in 12
beeld 13
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:11
Pagina 14
D e c u r s u s p r i j ze n zijn inclusief BTW
wo e n s d a g
14
17. model t e ke n e n /
schilderen
voor maximaal 13 beginners en gevorderden DOCENTE: S a s k i a M a s s e l i n k
14/15. kinder academie
s c h i l d e r e n , tekenen
Voor ieder die het model als leidraad wil gebruiken om te ontdekken wat waarnemen is. Een zoektocht om het figuur op zoveel mogelijk manieren uit te beelden en om te leren ‘kijken’. Ik werk o.a. met de methode van Nicolaidus ‘The Natural Way to Draw’. We werken met verschillende materialen, maar beginnen met houtskool/ kneedgum en conté krijt en na een aantal weken worden de mogelijkheden onderzocht om te beginnen met de aanzet van schilderen en werken met kleur en/of verschillende materialen door elkaar. We werken met korte en lange standen en indien mogelijk een model en een stand voor een aantal weken. Deze cursus is geschikt voor beginners en gevorderden, omdat ieder individueel aandacht krijgt in z’n eigen proces.
b o e t s eren
en beeldhouwen
Houd je erg van tekenen en schilderen en vind je het leuk om ook eens te boetseren met klei of met speksteen te werken? Dan krijg je nu de kans om met het prachtige kunstenaarsvak kennis te maken. Je kunt verf en krijtsoorten uitproberen, met echte klei werken, je eigen verf mengen en maken voor een extra mooie kleur en manieren leren waarmee je mooie schilderijen, tekeningen en wie weet beelden kunt maken. We helpen je te bedenken wat je kunt gaan doen. Weet je het zelf beter? Prima! Alles kan in deze cursus. Leuk als je komt en doe kleren aan die vies mogen worden! ! 6 woensdagdagmiddagen van 14.00 - 15.30 uur Cursusprijs: € 70 inclusief materiaal en een drankje ! Attentie: aanvang: 10 september
16. por tret t e ke n e n /
p o r t r e t schilderen
voor maximaal 20 beginners en gevorderden D O C E N T : C h r i s t i a a n v a n To l
!nieuw!
In deze cursus wordt aandacht besteed aan de technische kant van het portretteren, zoals houding en verhoudingen, vorm, licht/schaduw en de uitdrukking van het model. Maar ook: hoe zet je een tekening/schilderij op en hoe ga je verder, waarbij allerlei zaken aan bod komen als: arceren, kleuren mengen enz. In deze cursus gaat het vooral om eigen uitdrukkingswijze, uw handschrift. Wat maakt het portret tot uw portret, waarin ligt uw kracht als portrettist.
!nieuw!
twee groepen: 6-9 jaar en 10-12 jaar D O C E N T E : F e n n e k e W e l t ev r e d e
(NU als extra in deze cursus: tussen al het modeltekenen door zal Christiaan van Tol u drie avonden lang enigszins wegwijs maken in het portrettekenen. Een uitstekende manier om er achter te komen wat de verschillen en overeenkomsten zijn.) ! 30 woensdagavonden van 19.30 - 21.45 uur. Cursusprijs: € 490 (inclusief modelkosten) Aanvang: 10 september
18. olieverf,
aquarel,
gouache, pastel
voor maximaal 16 deelnemers beginners, accent op gevorderden DOCENTE: M a r i j ke B o u t h o o r n
(NU als extra in deze cursus: tussen al het portrettekenen door zal Saskia Masselink u drie avonden lang enigszins wegwijs maken in het modeltekenen. Een uitstekende manier om er achter te komen wat de verschillen en overeenkomsten zijn.)
In deze cursus kunt u aan uw eigen schilderij werken of aan een stilleven dat naar behoefte een tot drie keer blijft staan. Daarnaast besteden we aandacht aan verschillende materialen, vaak in verband met een onderwerp uit de kunstgeschiedenis. Bijvoorbeeld: Rembrandt en olieverf of Chinese schilderkunst en inkt. Deze cursus heeft als specialiteit: alles over schildersmateriaal; de geschiedenis en toepassing van pigmenten, alle soorten verf en krijt. Het programma waarin deze onderwerpen genoemd worden kunt u ook vinden op: www.arsaemula.nl
! 30 woensdagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 455 (inclusief modelkosten) Aanvang: 10 september
! 30 woensdagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursus prijs: € 345 (excl. eventuele modelkos ten) Aanvang: 10 septem ber
15
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:11
Pagina 16
wo e n s d a g
donder D e c u r s u s p r i j ze n zijn inclusief BTW
16 19. d i g i t a l e beeldbewerking voor b e e l d e n d kunstenaars
Op externe locatie! Maximaal 4 deelnemers DOCENT: R o b S t e e n h o r s t
Digitale beeldbewerking heeft veel invloed op beeldproductie, óók op de productie van beeldende kunst. Deze cursus haakt hierop in door de verschillende aspecten van digitale beeldbewerking te behandelen. Dit omvat meer dan kennis van software en foto's opwaarderen. Het zal gaan over de eigenschappen, mogelijkheden en de beperkingen van digitale beeldbewerking. Maar óók over de invloed op het artistieke inhoudelijke proces. De cursus omvat de volgende delen: Deel 1 Begrijpen en leren gebruiken van beeldbewerkingsoftware. Deel 2 'Digitaal componeren' en uitvoeren van een werk. Deel 3 Praktische toepassingen Deel 4 Artistiek inhoudelijke aspecten van digitale beeldbewerking. ! Deel 1 – De cursus is niet gericht op één specifiek softwarepakket. De techniek van alle digitale beeldbewerking-software is in basis min of meer gelijk. Photoshop biedt zo'n beetje alle mogelijkheden. Met minder uitgebreide software als Photoshop Elements en Paintshop Pro zijn óók uitstekende resultaten te halen. ! Deel 2 – Behandelt het verzamelen, selecteren en gebruiken van 'beelden' en deze componeren tot nieuwe beelden. Dit beeldmateriaal kan van verschillende bronnen komen; foto's, scans van tekeningen en schilderijen, afbeeldingen van internet enz. Hiermee kan net zo intuïtief gewerkt worden als met traditioneel materiaal. ! Deel 3 – De mogelijke toepassingen van digitaal ter ondersteuning van - en in combinatie met- traditionele technieken, maar ook digitaal printen en andere uitvoerende technieken worden besproken. ! Deel 4 – De vele mogelijkheden die de software biedt is óók een valkuil. Richtlijn is alléén datgene te gebruiken, waarmee de artistieke keuze wordt ondersteund. Daarom is het van belang deze keuze goed te formuleren en binnen het werkproces niet uit het oog te verliezen. Digitale bewerking kán de artistieke vrijheid sterk uitbreiden en tot volkomen nieuwe vormen leiden. De groep deelnemers is omwille van de hoeveelheid informatie bewust klein gehouden. Bent u nog niet met digitale beeldbewerking vertrouwd dan is het aan te raden software aan te schaffen en een aantal oefeningen uit het handboek of een studieboek door te nemen. In verband met de benodigde hard- en software wordt " deze cursus op een externe lokatie gegeven.
dag
17 Software (Photoshop ed), computers (Win/Mac.), printers, internet enz. aanwezig – Cursist kan met eigen hard- en software werken. ! 14 woensdagavonden van 19.30 - 22.00 uur. Cursusprijs € 535. Aanvang: 10 september ! Attentie: Locatie: Zocherstraat 1, Leiden.
18 a . aqu arel / gouache
voor maximaal 14 beginners, en gevorderden DOCENT: P e t e r D u i ve nvo o rd e n
In deze cursus werken we in blokken van 5 lessen, elk met een eigen thema. Elk jaar hebben de lessen een andere invalshoek en een ander accent. We streven naar een vluchtige en losse werkwijze, zoals u dat in waterverf het liefst zou willen. Hoe maak je een aquarel? Daar gaat deze cursus over. Stillevenachtige opstellingen, portret of een wat meer experimenteel uitgangspunt wisselen elkaar af. Alles draait in het aquarelleren om het hanteren van het water. Snelheid en een beetje durf zijn daarom belangrijk. Van tijd tot tijd wijken we uit naar andere waterige materialen, zoals gouache en Oost-Indische inkt. Op het eind van de les leggen we het werk bij elkaar en sluiten we af met een nabespreking, waarin de balans van de dag wordt opgemaakt, altijd goed voor pittige conclusies, zij het voorlopige! Kijk voor meer informatie op www.dewerkplaats.it Materialen: schets- en aquarelmateriaal (bij de eerste les ontvangt u een materiaallijstje). ! 30 donderdagochtenden van 9.30 - 12.00 uur Cursusprijs: € 345 (excl. eventuele modelkosten) Aanvang: 11 september
’
Een jaar of 6 geleden was het weer tijd om met ’beeld’ aan de slag te gaan. ARS werd mij aanbevolen. Tekenen/schilderen waren al volgeboekt en zo kwam ik bij ’etsen lithografie’ van Peter Zuur terecht. Na 1 les wist ik dat ik weer op m’n plek was. En dat ben ik nog steeds! Rik Sonneveldt is cursist bij ARS
’
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:12
Pagina 18
donder
D e c u r s u s p r i j ze n zijn inclusief BTW
dag
18
19
19a. por tret t e ke n e n /
p o r t r e t schilderen
max. 17 deelnemers, enige ervaring is wenselijk! DOCENT: R u d o l f va n H e e s Het model neemt gedurende langere tijd dezelfde pose aan. U wordt individueel begeleid in uw zoektocht naar een persoonlijke wijze van werken. Er is zowel aandacht voor degenen die in gelijkenis zijn geinteresseerd, als voor hen die vanuit het kijken naar het model tot een persoonlijke expressie willen komen. U kunt werken met olieverf, acryl, aquarel, pastel, krijt, inkt of andere door u gewenste materialen.
23 . beeld h o u we n d
boetseren
voor maximaal 14 beginners en gevorderden DOCENTE: Clazien Juffermans
vrij schilderen
In deze cursus kunt u de vele mogelijkheden van het werken met klei ontdekken en daarmee uw cre.. atieve ideeen (driedimensionaal) vormgeven. Ook is er aandacht voor verschillende afwerkmogelijkheden van een compleet beeld! Neem 'n afsluitbare emmer en 'n plastic zak mee. Klei, boetseerhoutjes en kleisnijdraad zijn bij ARS te koop.
Formule van deze cursus is identiek aan 8 en 21.
! 30 donderdagmiddagen van 13.00 - 15.15 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 11 september
! 30 donderdagochtenden 9.30 - 12.00 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 11 september
24 . beeld h o u we n d
! 30 donderdagochtenden 9.30 - 12.00 uur Cursusprijs: € 455 (inclusief modelkosten) Aanvang: 11 september
20 .
voor maximaal 20 beginners en gevorderden DOCENT: Wim Hoogstraten
21 .
vrij schilderen
voor maximaal 20 beginners en gevorderden DOCENT: Wim Hoogstraten Formule van deze cu rsus is identiek aan 8 en 20. ! 30 donderdagmiddagen 14.00 - 16.30 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 11 september
22. abstract /
g e m e n g d e techniek voor maximaal 16 gevorderden! D O C E N T E : J o ke E l z i n g a
boetseren
voor maximaal 14 beginners en gevorderden DOCENTE: Clazien Juffermans ! 30 donderdagmiddagen van 15.45 - 18.00 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 11 september Programma van deze cursus is identiek aan 23.
25. associatief
en
a b s t r a c t schilderen voor 16 beginners en gevorderden D O C E N T E : J o ke E l z i n g a
In deze cursus werken we aan abstracte composities. Kleur, vorm, lijn, compositie en materiaalgebruik worden in deze lessen onderzocht, evenals de persoonlijke verbeelding en de eigen werkwijze. Graag experimenteren we met verschillende materialen, naast acrylverf en olieverf. We gaan op zoek naar inspiratiebronnen: kunstenaars uit de 20ste en 21ste eeuw met grote zeggingskracht.Wat spreekt ons aan en wat niet en wat betekent dat voor onze eigen schilderen? Er wordt geschilderd naar opdrachten, maar men kan ook, in overleg met de docente, aan een eigen thema werken.
In deze lessen schilderen we met acrylverf en de vele mogelijkheden van het materiaal komen uitgebreid aan de orde. Veel aandacht ook voor kleuren mengen, en het maken van bijzondere composities. Ook bespreken we regelmatig werken van 20ste en 21ste eeuwse kunstenaars. Er wordt geschilderd naar opdrachten. Het 'associatief schilderen' levert vaak verrassingen op. Je verbaast je wat er voor associaties ontstaan bij bijvoorbeeld een stukje van een krantenfoto of bij een woord. Woorden als 'ongenaakbaar', 'windkracht 40', of 'eiland' zetten aan tot intens schilderen.
! 30 donderdagochtenden 9.30 - 12.00 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 11 september
! 30 donderdagmiddagen van 13.30 - 15.45 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 11 september
L.O. GIDS 2014 2015site
in 20
28 04 2014
18:12
Pagina 20
beeld 21
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:12
Pagina 22
donder
D e c u r s u s p r i j ze n zijn inclusief BTW
dag
22
23
!nieuw!
26.
l u c i a n freud:
28.
cursus
een laag dieper
gomdrukken
voor maximaal 12 gevorderden D O C E N T E : E va d e Vi s s e r
max.10 plaatsen voor beginners en gevorderden DOCENT: Peter Zuur
Als olieverfschilder meer zien en meer laten zien. Met dat doel richten we ons gedurende 10 intensieve lessen op Lucian Freud, de meest genadeloze portrettist in de hedendaagse kunst. Centraal staat Freuds grootste fascinatie: de menselijke huid. Op het doek herbouwde Freud de huid met roomkleuren, gelen, oranjetinten, groennuances, lilazwemen en talloze grijzen. Gedurende vijf lessen bestuderen we penseelsgewijs Freuds palet. Daarna volgen vijf schildersessies op basis van een levend model. Het resultaat zal zijn dat je voortaan meer zal zien in Freuds schilderijen en meer kan laten zien in die van jezelf.
De gomdruk berust op het eenvoudige principe dat arabische gom in combinatie met kaliumdichromaat lichtgevoelig wordt, en op een drager aangebracht kan worden. Op plaatsen waar de emulsie door het licht getroffen wordt, treedt een verharding op zodat de emulsie niet meer in water oplost, en er een beeld (foto) ontstaat. In deze cursus komen alle technische aspecten van de gomdruk aanbod. Papier prepareren, licht gevoelige emulsie maken, pigmenten, belichtingstijd, ontwikkelen en drogen, en het maken van negatieven. De gomdruk leent zich uitstekend als combinatie techniek, bijvoorbeeld met etsen, zeefdrukken, of tekenen. In de cursus wordt ruim aandacht besteed aan het experimenteren met deze techniek. Benodigde materialen: Witte gelatine (te koop in de supermarkt), twee brede, zeer zachte platte kwasten, tube zwarte plakkaat- of aquarelverf (lampzwart)
! 10 donderdagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 150 (exclusief materiaal) ! Attentie a.u.b.: aanvang: 11 september
27. 30 manieren
o m e e n tekening te beginnen...
! 10 donderdagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 170 (exclusief materiaal ) ! Attentie a.u.b.: aanvang: 8 januari 2015.
...en meer manieren om er mee verder te gaan
29.
maximaal 15 deel nemers D O C E N T : C h r i s t i a a n va n To l
op papier
Wie tekent en schildert vraagt het zich soms af: “Ik heb zin om te tekenen (of te schilderen) maar wat? Hoe moet ik verder met mijn tekening? Waar moet hij over gaan? Waar haal ik ideeën vandaan?” Over dit soort vragen, en meer gaat deze cursus. Aan de hand van prikkelende opdrachten en zo nu en dan een lesje kunstbeschouwing worden mogelijheden onderzocht. Ondertussen kunt u de techniek leren die u nodig hebt, ontdekt u onvermoede kanten van kunst en ontwikkelt u uw handschrift. Dit is een cursus die groeit tijdens de cursus: thema’s en opdrachten ontstaan vaak als antwoord op wat er tijdens de lessen gebeurt. Zodat er hier verder weinig gezegd kan worden over wat u te wachten staat! U werkt meestal met het materiaal van uw eigen keuze. ! 30 donderdagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 345. Aanvang: 11 september "
wo r k s h o p
!nieuw!
zelfpor tretten maximaal 12 deelnemers DOCENT: Astrid Vlasman Lekker aan de slag met oud papier! Door te scheuren, knippen en plakken gaat een wereld open en ontdekt u de losheid en de mogelijkheden van de collagetechniek. Op 4 donderdagavonden werken we toe naar een zelfportret van papier op papier. We nemen een foto als basis. Er is de mogelijkheid om naast papier ook bijvoorbeeld textiel en verf toe te voegen. Het resulteert in een persoonlijk eindresultaat. Voor het materiaal kunt u alle soorten papier gebruiken. Denk aan enveloppen, reclamefolders, oude kunstwerkjes, boeken, behang, inpakmateriaal en foto’s. Verzamel en neem het mee dan gaan we aan de slag! ! 4 donderdagavonden van 19.30 - 21.45 uur Cursusprijs: € 50. Aanvang: 11 september
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:12
Pagina 24
D e c u r s u s p r i j ze n zijn inclusief BTW
zaterdag
24
25 30. werkplaats
tekenen e n schilderen v o o r
gevorderden
DRIE BEGELEIDENDE KUNSTENAARS: L y d a B e k k e r, B u n n y S o e t e r s en Barthel Brussee Deze werkplaats is bedoeld voor u die uw creativiteit en vaardigheden verder wilt ontwikkelen. Er wordt gewerkt aan de hand van uitdagende opdrachten van maar liefst drie begeleidende kunstenaars. De reeks zaterdagochtenden is opgedeeld in clusters steeds onmoet u een andere kunstenaar. ! H e t o n t l e d e n va n e e n meesterwerk In vijf lessen gaan we een aantal belangrijke beroemde schilderijen heel precies ontleden. Niet als een kunsthistoricus, door het te koppelen aan kunsttheorieën en biografische gegevens, maar door het ontstaan al schilderend mee te beleven in kleine geschilderde citaten. De bedoeling is niet dat we een bestaand meesterwerk na-schilderen maar het leren doorgronden als een kunstenaar uit de praktijk. Een kunstenaar doorziet proefondervindelijk de beslissingen (en problemen) van de maker. Hoe werkt kleur? Is er gewerkt met een onderschildering, en zo ja, waarom dan? waarom is er gekozen voor dit formaat of deze drager? Etc. etc. De bindende factor is olieverf. In overleg kan je zelf het meesterwerk uitkiezen dat je wilt "ontleden". Ervaring met olieverf is wel handig maar niet strikt noodzakelijk.
ren. We bekijken zijn werk en gaan vervolgens zelf aan de slag met vlakken, strepen en puntjes. Verzamelt u vast een aantal alledaagse beelden uit eigen omgeving? Graag in de eerste les printjes hiervan mee nemen! We werken met acrylverf en eventueel aquarelverf op papier. ! 13 zaterdagochtenden van 10.00 - 12.30 uur Prijs: € 200 (excl. materiaal) Aanvang: zaterdag 13 september
31.
wo r k s h o p
!nieuw!
van beeld n a a r woord en andersom
maximaal 12 deelnemers D O C E N T E N : J o k e E l z i n g a (schilderen) I e n e k e R i e m (poezie) Zes sessies waarin je gedichten schrijft, geïnspireerd door kunstwerken, en daarna zelf gaat schilderen, geïnspireerd door poëzie. Je volgt eerst twee schrijfworkshops waarin je kennismaakt met hedendaagse poëzie en met het zelf schrijven van korte, poëtische teksten. Daarna verbeeld je de sfeer en thematiek van eigen of eventueel andermans gedichten in (abstracte) schilderijen. Je kunt werken met tekenmaterialen en acryl. ! 6 zaterdagochtenden: drie schrijfworkshops (bijeenkomst 1, 2 en 4) 10:00-12:00 uur; drie schilder-/tekenlessen (bijeenkomst 3, 5 en 6) 10:00-12:30 uur Cursusprijs: € 70. (excl. materiaal) Aanvang: 13 september
! INKT - oostindische INKT Een pracht materiaal! Water, inkt, een paar dikke kwasten, mooi aquarelpapier en de ontdekking dat black is beautiful! ! V l a k ke n , s t re p e n , p u n t j e s Het alledaagse zoals: krijtstrepen in een voetbalveld, een sok aan de waslijn of een takje in het landschap. Dit zijn enkele onderwerpen die de Belgische kunstenaar Raoul de Keyser (leerling van Roger Raveel) inspireerde voor zijn schilderijen. D.m.v. reductie, herhaling en bewerking creëerde hij zijn eigen verrassende vormen. In deze cyclus van 4 lessen laten wij ons door de Keyser inspire "
’
D e relatie professionele kunst/kunstenaars en amateurkunst is voor mij aantrekkelijk. De locatie van ARS is uniek, prettige omgeving, sfeer. Wisselende tentoonstellingen. Heel belangrijk is de uitwisseling en het gesprek over kunst en eigen beeldende processen.
’
Clara van Tongeren is cursist bij ARS
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:12
Pagina 26
docenten 26
’
W I M HOOGSTRATEN
Ik beleef bijzonder veel plezier aan het overdragen van kennis aan de enthousiaste, gemotiveerde cursisten van Ars Aemula Naturae.
’
Rudolf van Hees, beeldend kunstenaar en docent bij ARS.
MARIJKE BOUTHOORN VERSCHOOR
Opleiding aan de Vrije Academie in Den Haag, schilderkunst (1970-1975). Sindsdien regelmatig tentoonstellingen van schilderijen. Vanaf 1996 docent schilderen bij diverse instellingen. Zie voor meer informatie en werk www.marijkeverschoor.nl
P E T E R DUIVENVOORDEN
Peter Duivenvoorden (schilder), is naast zijn kunstenaarschap een gedreven docent die kan putten uit een rijke ervaring. Woonde en werkte van ‘81-‘86 in Collioure (Fr) en was van ‘00-’05 als docent schilderen verbonden aan de HKU. Werkt met veel plezier als docent voor Ars en Bplus. Werk in privé collecties en musea in binnen- en buitenland.
JOKE ELZINGA
’Joke Elzinga, (opleiding: Rietveldacademie en lerarenopleiding) is geïnteresseerd in woord en beeld, dus in schilderen, tekenen, teksten en fotografie. Sinds een aantal jaren geeft zij les bij Ars, m omenteel drie schildercursussen: het schilderen van landschappen in de breedste zin van het woord, en abstract schilderen (2 cursussen). In haar eigen werk en in haar lessen staat kleur centraal. Zij heeft een atelier in Kunst- centrum Haagweg 4 en exposeert regelmatig op diverse locaties.’
A R J E N N E FA K K E L
Sinds ik in 1996 afstudeerde aan de KABK, richting tekenen, vrije grafiek en specialisatie illustratie, werk ik als autonoom kunstenaar en illustrator in Leiden. Mijn inspiratie is het dagelijks leven met al zijn beslommeringen en euforische momenten. Ik doe, kijk en verbaas me en tracht dit zo scherp mogelijk, in een veelal illustratieve, heldere vorm (lijn en kleurvlakken) in tekeningen en houtdrukken te laten zien. Sinds 2006 geef ik bij Ars, met toenemend plezier, een tekencursus. Door dit plezier te delen ontstaat er bij de cursisten veel vrijheid. Vanuit die vrijheid worden ontdekkingen gedaan, wat leidt tot prachtige tekeningen.
R U D O L F VA N HEES
Tijd en ruimte vormen een noodzakelijke conditie om evenwicht te vinden tussen liefde en verstand. Het vervaardigen van een portret vraagt om het maken van keuzes; dit doet er wel toe en dat niet. Naargelang dit proces voortgaat zijn er op enig moment geen vragen meer. Dan is het zo, er is geen voorkeur meer, geen hiërachie hetgeen een dialectische zegswijze is. Dergelijke versies zijn ook af te lezen van het ontroerende werk ‘the unanswered question’ van Charles Ives, John Cage 4’33” en de kruisiging van Adrea Mantegna.
Leiden 1943. Schilder. Afgestudeerd aan de KABK in Den Haag. Tot 1987 werkzaam als illustrator. Vanaf 1987 is hij zelfstandig kunstenaar. WH werkt in aquarel, acryl en olieverf. Zijn werk is realistisch met o.a. mensen, architectuur en de natuur als inspiratiebron. WH is lid van Ars Aem ula Naturae.
CLAZIEN JUFFERMANS
Klei is voor mij iets geweldigs! Je kunt er zoveel mee, de uitdaging wordt steeds groter om sculpturen te maken van klei wat bijna onmogelijk is. Ik vind het heel leuk om mijn passie over te brengen op andere mensen, en deze ook enthousiast te maken voor het werken met klei. Een gelukkige bijkomstigheid is dat ik dat bij ARS kan doen.
SASKIA MASSELINK
Geb.te Leiden :12-11-‘63. Opl. KABK Den Haag. Ik vind het erg leuk om modeltekenen te geven bij Ars. Het enthousiasme en de werklust van de cursisten, maakt mij ook weer enthousiast. Het is leuk om te zien hoe ieder zich op zijn manier in een snel tempo ontwikkelt in het waarnemen van het model en daar zijn eigen grenzen in kan verleggen. Ik ben inmiddels al meer dan 25 jaar lid van Ars en heb de vereniging zien groeien tot wat het nu is geworden. Zelf ben ik werkzaam in veel facetten van het beeldende vak en ben ook 1e graads docent beeldende vorming. Naast mijn vrije werk (tekeningen, grafiek) werk ik veel in opdracht en maak voorstellingen i.s.m. musici en acteurs. Deze voorstellingen zijn een samensmelting van verschillende disciplines.
BUNNY SOETERS
Tekenen, schilderen, grafiek en papiermache. Bunny Soeters is autodidact en pas als veertiger regelmatig gaan werken. Zij kreeg vele opdrachten voor portretten van huisdieren en later kinderportretten. In 1984 verhuist zij naar Leiden en gaat dan meer voor zichzelf werken. Het materiaal is haar uitdaging, koppen (krantenknipsels) haar houvast.
ROB STEENHORST
Vanuit zijn opleiding en ervaring (grafisch ontwerper) is Rob Steenhorst al vroeg vertrouwd geraakt met de invloed van digitale technieken op beeldproductie en heeft etoen veel ervaring met grafische (DTP) software opgebouwd. Na de keuze voor het beeldend kunstenaarschap is deze kennis wat op de achtergrond komen te staan. In zijn ontwikkeling als beeld kunstenaar is hij vanaf 1997 digitale beeldbewerking of CGI (computer generated image) in zijn beeldend werk gaan toepassen. Eerst als 'schetsen' ter voorbereiding van tekeningen en schilderijen, later, sinds 2004, werkt hij nog uitsluitend met de computer. Inmiddels heeft hij, middels cursussen, studie en ervaring een uitgebreide kennis van 2D en 3D CGI opgebouwd.Rob Steenhorst is sinds 1994 lid van Ars Aemula Naturae. Was in de periode 1994 – 2000 voorzitter en sinds 2001 docent tekenen en docent schilderen. Op verzoek van de Vrije Academie Den Haag heeft hij in 2006 de digitale afdeling opnieuw opgezet. Van 2006 tot en met 2011 is hij ook als begeleider digitale beeldbewerking bij Vrije Ac ademie/Gem ak, betrokken " geweest.
27
L.O. GIDS 2014 2015site
28 04 2014
18:12
Pagina 28
docenten C H R I S T I A A N V A N TO L
‘Niets gaat vanzelf, niets wordt voor vanzelfsprekend aangenomen en alles doet mee. Alles bij elkaar komt dit neer op het voorrecht onderweg dingen te verzinnen, en dit is een aardige definitie van kunst.” Robert Store. Christiaan van Tol was na de academie etaleur, decorateur, illustrator, werkte in de doka van een drukkerij en ’s nachts bij de PTT. Hij werd als beeldend kunstenaar vooral schilder. Ontving in 1996 de Jacob Hartogprijs. Geeft sinds 1972 cursussen tekenen en schilderen, o.a. bij Ars en op de kunstacademie St. Joost.
E VA D E V I S S E R
Studeerde in 1998 af aan de Kunstacademie St. Joost te Breda in de richting Schilderen. Olieverf is haar meest gebruikte techniek. In de loop der jaren is de penseelvoering steeds verfijnder geworden. Die verfijning is geen doel op zich. ’Ik heb het grootste respect voor schilders die iets kunnen raken zonder fijntjes laag na laag toe te werk ken naar het eindresultaat.’ Zij geeft ondermeer les op de Kunstacademie Haarlem/Leiden. Sinds 2009 ook bij Ars.
ASTRID VLASMAN
Mensen, plaatsen en herinneringen staan centraal in het werk van Astrid Vlasman (Vrije academie Den Haag). Met verschillende materialen en technieken zoekt zij nieuwe verhalen bij dingen van vroeger. Oud papier is al jaren het basismateriaal waarmee ze haar verhalen verteld. Naast haar werk als beeldend kunstenaar is ze educatief medewerker bij Erfgoed Leiden e.o., werkt geeft ze workshops aan kinderen en middelbare scholieren.
FENNEKE WELTEVREDE
Fenneke Weltevrede is als beeldend kunstenaar afgestudeerd aan de KABK te Den Haag in de richting Tekenen en Schilderen. Sinds een aantal jaren ben ik naast beeldend kuns- tenaar ook workshopassistente bij het Haags Kinderatelier en freelance docente afdeling onderwijs bij het Koorenhuis in Den Haag. Hierdoor kom je op verschillende locaties en scholen door heel de stad terecht en is het erg leuk om te zien hoe spontaan kinderen op creatieve kunstlessen reageren en hoe veel zij aan fantasie hebben bij het gebruik van zelfs afvalmaterialen, daar komen de mooiste dingen uit! Daarom vind ik het erg leuk dat Ars mij heeft gevraagd om een cursus te komen geven, naast mijn werk als beeldend kunstenaar.
ALICE ZITMAN
Bij de bekende beeldhouwer Joop van Kralingen is de basis gelegd voor haar vaardigheid in- en liefde voorboetseren. Later heeft zij bij heel verschillende kunstenaars met andere materialen, technieken en opvattingen kennis gemaakt. Als docent wil ze cursisten vooral stimuleren om hun eigen ideeen vorm te geven.
PETER ZUUR
Ik ben sinds 1986 als kunstenaar werkzaam in Leiden als graficus en tekenaar. Mijn werk bestaat voornamelijk uit grafiek of een combinatie van verschillende grafische technieken. Sinds 1991 ben ik verbonden aan Ars als docent grafiek wat ik met heel veel plezier doe. Naast Ars werk ik een dag in de week als begeleider bij de grafische werkplaats in Den Haag. Als gastdocent doe ik sinds twee jaar grafische projecten met studenten van de Willem de Kooning Academie in Rotterdam.