Cursusboek Dialux – Autocad
Inhoud
Paigna 2 van 38
1 Omzetten PDF naar Autocad .................................................................................................... 3 2 Dialux Buitenproject .................................................................................................................... 7 2.1 Nieuw Buitenproject............................................................................................................. 8 2.1.1 Tekening inladen ........................................................................................................... 8 2.1.2 Bodemelement aanpassen ...................................................................................... 10 2.1.3 Berekeningsvlak aanmaken .................................................................................... 11 2.1.5 Resultaten berekenen ............................................................................................... 18 2.1.6 Resultaten bekijken en bewerken ........................................................................ 20 2.1.7 Projectgegevens invullen ......................................................................................... 24 2.1.8 Rapport aanmaken ..................................................................................................... 26 2.2 Dialux Nieuw Straatproject ............................................................................................. 27 2.1.1 Straatprofiel aanmaken ............................................................................................ 27 2.1.2 Rekenvlakken ............................................................................................................... 28 2.1.3 Armaturen toevoegen ............................................................................................... 29 2.1.4 Armaturenwizard......................................................................................................... 30 2.1.5 Resultaten en rapport en project.......................................................................... 32 3 Autocad tekening maken ......................................................................................................... 33
Paigna 3 van 38
1 Omzetten PDF naar Autocad Soms krijgt u tekeningen alleen in PDF aangeleverd om deze bewerkbaar te maken in Autocad en dus ook Dialux zult u deze moeten converteren. Hiervoor kunt u een tool downloaden “Any PDF to DWG Convertor”. Wij zullen hier werken met een voorbeeldproject.
Als u dit programma opent verschijnt onderstaand venster.
Bij de pijlen moet u wat doen: Bovenin Add PDF Files (hier kiest u de om te zetten tekening), de 2e pijl geeft u mee aan wat het uitvoerformaat is (in dit geval DWG), de 3e pijl de versie (in dit geval 2000/2002) en de 4e pijl de plek waar het bestand moet worden neergezet.
Paigna 4 van 38
Als u alles heeft ingevuld kunt u de knop ‘Convert Now’ aanklikken. Het kan zijn dat er dan direct een melding komt die kunt u wegklikken.
Als het bestand geconverteerd is krijgt u onderstaande melding.
Klik hier op Ja. U ziet nu dit:
Open de tekening met Autocad (dubbelklikken).
Paigna 5 van 38
Wat er nu nog moet gebeuren is zorgen dat de tekening op schaal is. Hiervoor neem ik 1 maat in de tekening. Dit doet u via het menu Dimension-> Aligned en dan kunt u 2 punten in de tekening aanklikken en wordt de maat tussen deze punten weergegeven. Ik pak hier een parkeervak welke 5 meter lang moet zijn.
Bij mij is de maat nog 13 meter. De tekening moet ik dus verschalen met een factor 5/13 = 0,384.
Selecteer de hele tekening (Window trekken over hele tekening). Tik onderin de commando balk achter command: het woord scale (dat ik het commando). Houdt de commandobalk in de gaten. Deze vraagt nu om een base point. Deze is hier niet zo relevant, klik ergens naast de tekening. Voer dan ook weer op de commandobalk de scalefactor in. Dat is 0.384 (met een punt omdat Autocad Amerikaans is). En druk op Enter. Dan wordt de tekening verschaalt. U kunt nog controleren of de
Paigna 6 van 38 maten goed zijn door de maat te bekijken die u al genomen had. Deze moet dan nu 5 meter zijn in dit geval.
Als het klopt slaat u de tekening op. Deze is nu klaar voor gebruik in Dialux.
Paigna 7 van 38
2 Dialux Buitenproject U kunt Dialux installeren op uw PC via http://www.dial.de/DIAL/en/dialux-internationaldownload/nederlands.html Open na het installeren Dialux.
Wij gebruiken voor buitenverlichting alleen: Nieuw Buitenproject of Nieuw Straatproject. Het Nieuw Buitenproject kunt u gebruiken om een autocad in te laden. U moet deze optie gebruiken waarin veel profielen door elkaar lopen of in elkaar overlopen, bij pleinen, rare constructies en als u met meerdere typen armaturen wilt werken in één profiel. Het Nieuw Straatproject gebruikt u als u een simpele straat hebt met hetzelfde profiel (die tenminste een meter of 100 lang is) en als u in één profiel ook maar één armatuursoort toepast.
Paigna 8 van 38
2.1 Nieuw Buitenproject We kiezen nu eerst nieuw buitenproject. Dan opent er een leeg project.
2.1.1 Tekening inladen U wilt de autocad tekening inladen als ondergrond. Dit doet u via Bestand -> Importeren -> DWG of DXF.
U wilt de autocad tekening inladen als ondergrond. Dit doet u via Bestand -> Importeren -> DWG of DXF Dan krijgt u dit scherm. Druk hier op volgende.
Paigna 9 van 38 Dan krijgt u dit scherm. Druk hier op doorzoeken en de verkenner opent zich en kies de tekening. Dan gaat Dialux hem inlezen (Inleesstatus balk wordt groen).
Als de tekening is ingelezen kunt u op volgende klikken. Dan krijgt u dit scherm. Normaal kunt u dan doorklikken maar als de tekening niet goed inlaad (op maat) dan moet u proberen met de Eenheid (meter, centimeter, millimeter) de tekening opnieuw in te laden.
Klik hier op volgende. Dan krijgt u dit scherm.
Klik hier ook op volgende. Dan krijgt u dit scherm.
Paigna 10 van 38
Klik hier op Voltooien. Dan gaat Dialux even denken (inlezen). U ziet helemaal onderin een statusbalk die groen wordt. Als hij klaar is ziet u de tekening in het scherm. 2.1.2 Bodemelement aanpassen
Links onderin ligt een vlak. Dit is het bodemelement. Deze moet u net zo groot maken als de tekening zelf. Dit kunt u doen door op het bodemelement te gaan staan en hem met de muis groter te slepen.
Paigna 11 van 38 2.1.3 Berekeningsvlak aanmaken Als u voorgaande gedaan heeft wilt u armaturen toevoegen en van een vlak lichtberekeningsresultaten zien. Hiervoor moet u eerst een lichtberekeningsvlak maken in de tekening. U kunt dit doen via het menu bovenin. Of via het menu onderin het scherm met tabbladen. Hierin zit het tabblad Project, Objecten, Kleur, Armaturen, Uitvoer.
Het Project gebruikt u voor alle informatie van het project.
Hier ziet u alle informatie van wat u heeft aangemaakt (toegepast armaturen, bodemelement, rekenvlakken). In het tabblad Objecten ziet u objecten (rekenvlakken, bomen, huizen) die je kunt inladen. Hier gebruikt u alleen rekenvlakken. De overige objecten zijn leuk voor een 3D plaatje maar beïnvloeden de lichtresultaten te negatief (zo zijn bijvoorbeeld bomen totaal massief en niet lichtdoorlatend).
Paigna 12 van 38 Verder gebruiken we alleen Uitvoer, dit volgt straks. Dus op het tabblad Objecten kiezen wij een berekeningsvlak. U moet dan eerst links op het woord Berekeningsvlakken klikken (eenmaal) en dan op het plaatje (bovenste) rechts ernaast.
Als u heeft geklikt krijgt u dit. Maak van Z 0.00m (omdat wij op het grondvlak gaan rekenen) en klik dan plakken. Het berekeningsvlak komt op coördinaat 0,0 te liggen in de tekening vanaf daar kunt u hem verslepen naar het betreffende gebied. U kunt ook werken met een rekenvlak voor gemotoriseerd verkeer met waarnemers. Dat is het straatwaarderingsveld (onderste optie).
Als u met de rechtermuistoets klikt op het vlak kunt u kiezen Berekeningsvlak bewerken en kunt u punten in de lijn toevoegen of verwijderen (ook met rechtermuisknop).
Paigna 13 van 38
Als u het vlak klaar hebt klikt u links in het scherm op OK (zie hierboven). Nu wilt u nog armaturen toevoegen.
Paigna 14 van 38
2.1.4 Armaturen toevoegen Er zijn 2 opties. U kunt downloaden van uit een gekoppelde catalogus (een Plug In). Philips en Lightronics hebben deze. Deze kunt u downloaden: - Philips Product Selector http://www.lighting.philips.nl/connect/tools_literature/Downloads.wpd - Indal http://www.indal-lighting.nl/philips-indalservices/softwarevoorlichtberekeningen/dialux dit is een bestand met alle i-tabellen. - Lightonics http://www.lightronics.nl/nl/over-ons.html - Schreder (www.schreder.com), dit moet per armatuur.
De armaturen vanuit een Plug In kunt u dan (na downloaden Plug In) kiezen via Armaturenselectie ->Dialux Catalogus -> En dan uit de bovenste 3 kiezen. Dan opent vanzelf de Plug In van de betreffende leverancier en kunt u vrij eenvoudig uw armatuur kiezen. Bij de 2e optie is het wat lastiger (dit geldt voor Schreder en Indal). Hier moet u vanuit de verkenner zelf de armaturen importeren naar Dialux. Ga in het menu naar Armaturenselectie -> Eigen database, dan krijgt u dit.
Paigna 15 van 38
Als u het armatuur nog niet had toegepast klik dan op importeren en anders zoekt u links in het scherm uw armatuur. Wij gaan even uit van een nieuwe. Druk dan op import dan opent de verkenner. Ga dan naar de map waar u de i-tabellen heeft staan van de leveranciers. Zet onderin de bestandstypen op Alle Bestanden anders ziet u niets. Kies dan de file die u wilt gebruiken. Druk op Openen en Dialux zegt dat hij is toegevoegd (pop-up). Dan wilt u hem gebruiken.
Zoek hier op Indal (fabrikant) en kies het armatuur (als u die net heeft toegevoegd staat hij onderaan in de lijst). Kies deze en druk op Toepassen en daarna Afsluiten. Nu staat hij links in het scherm bij armaturen.
Paigna 16 van 38
Als u het armatuur zelf markeert (blauw) dan krijgt u erboven de informatie (Algemeen, Beschrijving, Technische Gegevens), dan kunt u nog checken of u de goede heeft. Nu zetten wij deze in de tekening. U sleept de regel 0x Indal etc. met de muis naar de tekening.
U ziet nu het armatuur, de lichtbundel is altijd naar het noorden gericht (naar boven). In dit geval draai ik hem iets bij linksom.
Paigna 17 van 38
Met deze knoppen kunt u de bundel aanzetten zodat u een beetje een indicatie krijgt hoe de lamp schijnt. Daarna selecteert (blauw maken) u de geplaatste armaturen en kunt u bovenin de positie en rotatie aanpassen. De positie heeft u al bepaald op tekening maar de hoogte (Z) moet u nog aanpassen en de X (helling armatuur). Bij masten met uithouder is dit vaak 5 graden. In dit geval maak ik van Z 6 meter en van X 5 graden.
In de tabbladen bovenin kunt u ook de naam van het armatuur wijzigen. Dit kan ook voor alles in één keer. In dit geval maak ik er Libra van.
Paigna 18 van 38
2.1.5 Resultaten berekenen Nu is alles klaar en gaat u resultaten berekenen. Dit doet u via Resultaten -> Berekening Starten (bovenin menu).
Dan krijgt u dit Pop-up scherm, zet de vink uit bij Objecten berekenen (die heeft u toch niet getekend (bomen e.d.)). Druk dan op OK. Hij gaat dan rekenen.
Het resultaat is dit (boven). U kunt dan nog de tekening als laag aanzetten. Via menu bovenin. Beeld -> DXF achtergrond weergeven. Dan krijgt u dit.
Paigna 19 van 38
Nu wilt u in dit scherm ook nog de kleuren zien (waarden). Dit kan met de knop Onjuiste kleuren in
de menubalk.
Dit is dan uw scherm. Links kunt u nog de waarden aanpassen met kleuren. Maar zo staat hij aardig.
Paigna 20 van 38 2.1.6 Resultaten bekijken en bewerken Nu wilt u de getallen zien. U klikt dan helemaal onderin op het tabblad Uitvoer.
Dan krijgt u dit (onder).
Met de plusjes kunt u alles open zetten (net als verkenner). Ik zet zelf altijd aan (vinkje zetten) Voorblad, Inhoudsopgave, Stuklijst. Bij het armatuur zet ik het vinkje uit. Dan wordt het als volgt:
Paigna 21 van 38
Het icoon met het A4 tje geeft aan of er informatie is (blauwe streepjes betekent informatie). Door dubbel te klikken op een regel kunt u het resultaat in het scherm zien. Zoals hieronder.
Paigna 22 van 38 Meestal wil ik van het berekeningsvlak zelf nog detailinformatie laten zien. Dat kan linksonderin (plusje). Dan pak ik Isolijnen.
Ik dubbelklik op de regel Isolijnen en krijg dan dit.
U kunt dan op het tabblad Isolijnen (linksboven) klikken dan krijgt u dit. Zie volgende pagina.
Paigna 23 van 38
Ik heb linksbovenin in het tabblad Isolijnen de optie Interval gekozen. Aantal is 10 (is maximaal) en wijdte is 1 lux. Als u bijvoorbeeld 1-30lux hebt maak ik de stap 3 lux. Dan krijgt u een mooier plaatje. Ik zet onjuiste kleuren aan en druk op Beeld Actualiseren. Ook deze vink ik aan om op te nemen in het rapport.
Paigna 24 van 38 2.1.7 Projectgegevens invullen Nu wil ik nog projectgegevens invullen. Het project heet nu nog Project 1.
Ga hier naar het tabblad (linksonderin) Project. Klik dan op het woord Project 1.
Nu kunt u in de tabbladen alles invullen. Project, Operator (uzelf), Adres (uw gegevens), Details (klant), Lokatie (zo laten).
Paigna 25 van 38
Deze gegevens (jouw eigen gegevens) wilt u niet steeds invullen. U kiest in het menu Bestand -> Instellingen -> Algemene Opties
Dan krijgt u dit en u gaat naar tabblad Operator en u vult daar uw gegevens in. Dit krijgt u dan ieder project terug.
Paigna 26 van 38 2.1.8 Rapport aanmaken Nu wilt u het rapport nog in PDF voor de klant hebben. Dan gaat u weer linksonderin terug naar het tabblad uitvoer. U maakt de bovenste regel blauw (markeren), in dit geval Bregje Stockmann.
Dan klikt u op het PDF icoon.
U kiest hele document en drukt op OK. Dan gaat hij het rapport genereren.
Paigna 27 van 38
En hij vraagt waar u het bestand wilt opslaan en hoe u het wilt noemen. Daarna kunt u het rapport openen (nadat Dialux heeft gezegd PDF Export afgesloten).
Dan is alles klaar.
2.2 Dialux Nieuw Straatproject U opent weer Dialux en kiest Nieuw Straatproject, deze gebruikt u bij straten waarvan het profiel over het algemeen gelijk is. 2.1.1 Straatprofiel aanmaken U heeft het project geopend. En ziet dit scherm.
Klik op het tabblad Onderhoudsschema-methode. Ik vul hier meestal 0.85 in, dit is de correctiefactor voor vervuiling en lichtterugval. Verder vul ik dit nergens meer in. Daarna klik ik op inplanting en kan ik alles toevoegen wat ik wil.
Paigna 28 van 38
U kunt hier de straat naar wens indelen. Echter een parkeerstrook wordt niet berekend. Als vervanger voor de parkeerstrook gebruik ik meestal een voetpad of fietspad. Dat maakt niet veel uit. 2.1.2 Rekenvlakken De rekenvlakken worden automatisch aangemaakt in de vorige paragraaf. Alleen moet u het waarderingsveld een categorie geven. Klik op het waarderingsveld.
Dan ziet u dit bovenin.
Hier kunt u het waarderingsveld aanpassen. Dit is hier nog niet conform ROVL klassen maar volgens de NPR13201-1.
Paigna 29 van 38 2.1.3 Armaturen toevoegen Dit gaat hetzelfde als bij de vorige optie. U kunt ook hier een armatuur slepen naar de rijbaan. Het menu om alles aan te passen wordt wat anders.
Bij inplanting kunt u hierin dingen wijzigen:
Bij Mastgroepering kunt u hierin dingen wijzigen:
Bij Arm kunt u volgende zaken wijzigen:
Paigna 30 van 38 2.1.4 Armaturenwizard Met deze optie kunt u Dialux de meest optimale configuratie laten berekenen. Kies in het menu Toevoegen -> Armatuurgroepering -> Wizard Armaturen -> Wizard optimale straatgroepering. U ziet dan dit:
Hier klikt u op Volgende.
Hier klikt u weer op volgende omdat hier alles berekend moet worden conform ROVL2011. Het volgende scherm klikt u weer op Volgende omdat u wilt voldoen aan de ROVL2011. Dan krijgt u dit scherm.
Paigna 31 van 38
Hier kunt u de armaturen kiezen waarmee u wilt rekenen. U kiest ze en klikt op volgende.
Paigna 32 van 38
U vinkt alleen de mastafstand aan en geeft zelf in Minimummastafstand, Maximummastafstand en de stappen waarmee hij rekent. Onderin vult u in wat u verder voor randvoorwaarden heeft (lichtpunthoogte, groepering, vooruitspringing of afstand mast tot rijbaan, schuinte). Daarna klikt u op Volgende.
U ziet dan deze resultaten. U kunt per regel het resultaat aanklikken en ervoor kiezen deze meteen over te nemen in de lichtberekening (Gecreëerde straat onmiddellijk berekenen). Dan bent u klaar. U kunt op deze manier snel meerdere alternatieven naast elkaar zetten.
2.1.5 Resultaten en rapport en project Dit alles werkt hetzelfde als bij de buitenruimte.
Paigna 33 van 38
3 Autocad tekening maken U heeft nu een lichtberekening en wilt hiervan een stippenplan maken. Hiervoor werkt u in de plantekening van uw collega’s. Open deze.
Het is verstandig de lichtmasten en eventueel bekabeling in aparte lagen te tekenen. Klik in het menu op Format -> Layer.
Klik dan op de knop nieuwe laag maken.
Paigna 34 van 38
Er verschijnt een nieuwe laag.
Noem deze Openbare Verlichting (bijvoorbeeld). En geef deze een kleur (nu roze). U kunt op dezelfde manier nog een laag maken voor een kabelnet. Sluit dan de Layer Manager (kruisje). Nu wilt u wat symbolen maken voor masten. Dit kunt u het beste doen met de Block Editor, deze knop
.
U kunt bijvoorbeeld een symbool maken voor: - Mast vervangen door …….. - Armatuur vervangen door ……… - Mast schilderen……. - Mast verplaatsen Druk op
. Dan verschijnt onderstaand scherm. Vul hier in hoe u het Block noemt. En druk op OK.
Hierna komt u in de Block Editor. Zet hier de laag op de laag die u zojuist heeft aangemaakt voor de lichtmasten.
Paigna 35 van 38
Ikzelf teken altijd eerst een label, klik op U ziet dan dit:
.
Vul dit gelijk zo in. Het label (tag) heet dan mast, de prompt op de commandobalk laat zien ‘Mast’ en de Standaardwaarde is 1. De textgrootte is 2 (is netjes op een tekening 1:500 e.d.). En druk op OK.
Paigna 36 van 38 Druk daarna in het menu op View -> Zoom -> Extents en u ziet dit.
Dan tekent u een cirkel er naast.
Nu wil ik de cirkel ook nog opvullen (duidelijker).
Kies in het menu Draw -> Hatch
Paigna 37 van 38
Klik op het patroon achter Swatch. En kies dan op het tabblad Other Predifinied voor Solid.
Klik dan op:
Klik daarna in de cirkel en daarna rechtermuistoets en Enter en dan weer OK en de cirkel is dicht. Klik dan nog op Basepoint.
Paigna 38 van 38
En leg deze midden in de cirkel. Dan wordt dit altijd het basispunt en kunt u ook makkelijk X/Y coördinaten uitlezen of juist importeren.
Druk op Close Block Editor en het symbool is klaar.
U keert terug in de tekening. U kunt nu de lichtmasten intekenen. Ga naar het menu Insert -> Block en u krijgt dit.
Kies met de pijltjes knop het zojuist gemaakte Block. En druk dan op OK.
U krijgt nu het symbool onder de muis en kunt de mast intekenen. Omdat u een label aan de mast heeft hangen moet u nog wel iets intypen. U kunt ook Enter doen en doorgaan. Dan komt de default waarde er bij te staan. Zo kunt u de tekening verder afmaken.
