Controle & Handhaving brandveilig gebruik
Gemeente Barneveld Versie 1.0 Vastgesteld 13 oktober 2009
INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING .............................................................................................................................................. 3 1.1 1.2 1.3 1.4
AANLEIDING.......................................................................................................................................... 3 DOELSTELLING ..................................................................................................................................... 3 REIKWIJDTE ......................................................................................................................................... 3 LEESWIJZER ......................................................................................................................................... 3
2. CONTROLEPLAN ................................................................................................................................... 4 2.1 HUIDIGE SITUATIE .................................................................................................................................. 4 2.2 GEWENSTE SITUATIE ............................................................................................................................. 4 2.3 OPLOSSINGEN ....................................................................................................................................... 6 2.4 IMPLEMENTATIE & EVALUATIE ................................................................................................................ 7 3. TOEZICHTSTRATEGIE ........................................................................................................................... 8 3.1 TOEZICHTSTRATEGIE ............................................................................................................................ 8 3.2 UITVOERING CONTROLEBEZOEK ............................................................................................................ 9 4. SANCTIESTRATEGIE .......................................................................................................................... 10 4.1 OPLEGGEN VAN SANCTIES ................................................................................................................... 10 4.2 BEVOEGDHEDEN................................................................................................................................. 10 5. SAMENWERKING ................................................................................................................................ 10 5.1 TAAKVERDELING EN VERANTWOORDELIJKHEDEN .................................................................................. 10 5.2 KWALITEITSEISEN ............................................................................................................................... 11 5.3 HANDHAVINGSTRUCTUUR .................................................................................................................... 11 BIJLAGE 1 GEBRUIKSFUNCTIES .......................................................................................................... 12 BIJLAGE 2 LANDELIJK PREVENTIEACTIVITEITENPLAN (PREVAP) ................................................ 13 BIJLAGE 3 CHECKLIJSTEN CONTROLES............................................................................................ 14 BIJLAGE 4 TERMIJNSTRUCTUREN ....................................................................................................... 16
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 2
1. Inleiding 1.1 Aanleiding Veiligheid en handhaving staat in gemeente Barneveld, evenals in veel andere gemeenten, hoog op de agenda. De mogelijkheid om te kunnen vluchten is van levensbelang, dit heeft dan ook de hoogste prioriteit binnen de brandweer. Hierop wordt in het bijzonder gecontroleerd en tegen opgetreden als het niet in orde is. De minister van Wonen, Wijken en Integratie van het ministerie van VROM heeft het Besluit Brandveilig gebruik bouwwerken (kortweg Gebruiksbesluit) opgesteld. Deze is op 1 november 2008 bij Koninklijk Besluit in werking getreden. Het Gebruiksbesluit beoogt een landelijke uniformering van de voorschriften voor het brandveilig gebruik van bouwwerken. De intentie van uniformering is niet het brandveiligheidsniveau te verhogen of te verlagen maar het brandveilig gebruik te reguleren en de verantwoordelijkheid bij de gebruiker neer te leggen. Door het Gebruiksbesluit verschuift de aandacht van vergunningverlening naar handhaving. Het reeds bestaande controle- en handhavingsbeleid uit 2005 moet geactualiseerd worden aan huidige regelgeving. In dit protocol is nader uitgewerkt hoe handhaving van brandveilig gebruik concreet zal plaatsvinden met inachtneming van de wettelijke en gemeentelijke kaders. Dit protocol vindt aansluiting met het Jaarplan Handhaving 2009 van de afdeling Ruimtelijke Bouwen en Wonen van de gemeente Barneveld.
1.2 Doelstelling De doelstelling van dit handhavingprotocol is om te bewerkstelligen dat partners weten wat ze van elkaar kunnen verwachten doordat de handhaving is vastgelegd en conform handhavingprocedures wordt uitgevoerd. Daarnaast beoogt dit protocol door de operationele handhavingstaken te beschrijven de handhavers zelf inzicht te geven in het handhavingproces en de samenwerking tussen de diverse betrokken partijen te vergemakkelijken. Tenslotte biedt het protocol ook transparantie over het handhavingproces aan burgers en ondernemers. Aan de hand van het protocol kan adequaat met burgers over de (wijze van) handhaving brandveilig gebruik worden gecommuniceerd.
1.3 Reikwijdte Dit protocol heeft betrekking op de handhaving van brandveilig gebruik. Dit is grotendeels gereguleerd via het verlenen van gebruiksmeldingen/-vergunningen op basis van het Besluit Brandveilig Gebruik (Gebruiksbesluit). Daarnaast zijn/worden tijdelijke gebruiksvergunningen voor niet-bouwwerken verleend op basis van de brandbeveiligingsverordening (BBV). De afdeling Brandweer geeft (tijdelijke) gebruiksmeldingen/-vergunningen af, adviseert hierop en houdt toezicht op de naleving van de vergunningvoorwaarden. In gemeente Barneveld zijn voor 389 gebouwen of inrichtingen een gebruiksmelding/-vergunning verleend. De eisen in (tijdelijke) gebruiksmeldingen/-vergunningen zijn primair gericht op de veiligheid van mensen, de gebruikers van het bouwwerk, en de omgeving van het bouwwerk. Gedacht moet worden aan eisen met betrekking tot voorzieningen voor vluchtwegen, brandbeveiligingsinstallaties, voldoende draagbare blusmiddelen etc.
1.4 Leeswijzer In paragraaf 2 wordt ingegaan op het controleplan, De paragrafen 3 en 4 gaan respectievelijk over de toezichtstrategie en de sanctiestrategie. In paragraaf 5 komt de samenwerking tussen de verschillende afdeling die een rol hebben in de handhaving van het brandveilig gebruik aan bod. Bijlage 1 biedt het aantal en het soort gebruiksfuncties binnen de gemeente die in het bezit zijn van een gebruiksmelding/-vergunning. Bijlage 2 geeft de gevolgen van de landelijke PREVAP weer. Bijlage 3 biedt checklijsten voor het vastleggen van controleresultaten. Bijlage 4 geeft een weergave van de termijnstructuren die bij de toezicht en handhaving gebruikt worden. Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 3
2. Controleplan 2.1 Huidige situatie In de gemeente Barneveld zijn er 389 gebouwen of inrichtingen die een gebruiksmelding/-vergunning hebben. Deze objecten worden volgens een vaste cyclus gecontroleerd op naleving van de vergunningvoorwaarden. Controle en handhaving van de voorwaarden vindt plaats op basis van de Beleidsnotitie handhaving brandpreventie, oktober 2005. Er is in Barneveld een „knip‟ aangebracht tussen controle/toezicht enerzijds en juridische handhaving anderzijds. Tot en met de zogenaamde „schot-voor-de-boeg‟-brief (de vooraankondiging handhavend optreden) blijft de betreffende zaak een verantwoordelijkheid van de afdeling Brandweer. Daarna vindt dossieroverdracht plaats. Handhavingsituaties waarbij in overtreding met de verleende bouwvergunning wordt gehandeld worden op dat moment overgedragen naar de afdeling RBW voor verdere (juridische) behandeling. De afdeling Brandweer blijft verantwoordelijk voor het uitvoeren van (tussentijdse) controles (en het rapporteren daarover) die in het kader van de juridische behandeling aan overtreders worden aangekondigd. Handhavingsituaties op het terrein van het gebruik (in afwijking van de gebruiksvergunning) draagt de afdeling Brandweer over naar de afdeling BMO voor verdere juridische behandeling. Ook in die situaties blijft de afdeling Brandweer verantwoordelijk voor het uitvoeren van (tussentijdse) controles in het kader van de juridische behandeling van de zaak.
2.2 Gewenste situatie Aantal objecten Objectsoort
Aantal
Prioriteit
Cellengebouw
1
A
Logiesgebouw >50 personen
22
A
Gezondheidszorgfunctie met niet-zelfredzame en/of bedlegerige bewoners >10 personen
20
A
Kamerverhuur >10 personen
6
B
Onderwijsfunctie >12 jaar > 500 personen
5
B
Kantoorfunctie >500 personen
1
B
Bijeenkomstfunctie >500 personen
3
B
Sportfunctie >1000 personen
1
B
Woongebouw met minder zelfredzame bewoners >10
3
C
Logiesgebouw 11-50 personen
12
C
Logiesfunctie buiten > 250 personen
1
C
Onderwijsfunctie leerlingen <12 jaar >10 personen
40
C
Bijeenkomstfunctie kinderopvang, <4 jaar of 24-uursopvang >10 personen
14
C
Bijeenkomstfunctie 251-500 personen
2
D
Sportfunctie 251-1000 personen
1
D
Logiesfunctie buiten* 101-250 personen
7
E
Onderwijsfunctie >12 jaar, 51-250 personen
12
F
Gezondheidszorgfunctie met > 51 zelfredzame personen
2
F
Kantoorfunctie 51-250 personen
23
G
Industriefunctie 51-250 personen
6
G
Bijeenkomstfunctie hoge bezetting (B1 en B2) 51-250 personen
55
F
Sportfunctie 51-250 personen
7
F
Bijeenkomstfunctie lage bezetting (B3 / B4 en B5) 51-251 personen
94
F
Winkelfunctie 51-251 personen
29
F
Gebruiksfunctie < 51 personen én gebruikmaking van Beheersbaarheid van brand
22
F
Totaal
389
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 4
Soorten controle Soort controle Administratie
Reistijd
Controle
Totaal
C1
1
0,5
1
2,5
C2
1,2
0,5
1,8
3,5
C3
2,5
0,5
9
12
C1: Quick-scan(preventie)
C2: Reguliere controle (preventie)
C3: Volledige controle (preventie)
Prioriteitsstelling Prioriteitsstelling A
Zeer hoog risico, gebruiksvergunning
B
Zeer hoog risico, gebruiksmelding
C
Hoog risico, gebruiksvergunning
D
Hoog risico, gebruiksmelding
E
Gemiddeld risico, gebruiksvergunning
F
Gemiddeld risico, gebruiksmelding
G
Beperkt risico, gebruiksvergunning
H
Beperkt risico, gebruiksmelding
Koppeling Koppeling A
2009 C2/C3
2010 C2/C3
2011 C2/C3
2012 C2/C3
2013 C2/C3
B
C2
C2
C2
C2
C1
C
C2
C2
C1
C2
C1
D
C1
C2
C1
C1
C2
E
C1
C2
C1
C1
C1
F
C1
C1
C1
C1
C1
G
C1
C1
C1 C1
H
Overige taken Overige taken brandveilig gebruik Advisering vergunningen obv horecawet en APV
40
Afgifte gebruiksmelding / -vergunningen
375
Beoordeling ontruimingsplannen
100
Project loze meldingen
400
Voorlichting
100
Werkoverleggen
200
Informatieoverdracht preparatie/repressie en ketenpartners Bijscholing
50 90
Totaal
1355 uur
Benodigde fte Benodigd aantal uren Aantal te controleren objecten Controle-uren* Overige taken Aantal uren benodigd Aantal uren beschikbaar Verschil Tekort aantal fte Aantal fte benodigd Aantal fte beschikbaar Verschil
2009 389 1918,4 1355 3273,4 3060 -213,4
2010 428 1969,2 1355 3324,2 3060 -264,2
2011 467 2246,9 1355 3601,9 3060 -541,9
2012 506 2257,2 1355 3612,2 3060 -552,2
2013 545 2571,4 1355 3926,4 3060 -866,4
2,6 2,4 -0,2
2,6 2,4 -0,2
2,8 2,4 -0,4
2,8 2,4 -0,4
3,1 2,4 -0,7
*In controle-uren zijn opgenomen, de te controleren objecten, hercontrole te controleren objecten, tijdelijke gebruiksvergunningen, controle van keten en overige projecten. Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 5
Conclusie gewenste situatie De prioriteitstelling en koppeling zijn de resultaten van overleg met de korpsen uit Ede, Wageningen, Nijkerk, Scherpenzeel en Barneveld. Op landelijk niveau is er een Preventie ActiviteitenPlan (PREVAP) opgesteld, zie ook §3.1 controlefrequentie. De betrokken korpsen hebben dit landelijke plan geanalyseerd. Uit de analyse blijkt dat de landelijke PREVAP zwaarder inzet op handhaving dan op dit moment gebeurt. Dit brengt de noodzaak voor extra personele capaciteit met zich mee, zie bijlage 2. De betrokken korpsen willen hiervan afwijken. De economische crisis die op dit moment heerst biedt geen ruimte om extra personele capaciteit in te zetten. Daarnaast leidt het voorliggende voorstel tot aanvaardbaar brandveiligheidsniveau. Uit de cijfers blijkt dat er voor Barneveld een beperkt tekort is aan fte om alle benodigde brandveiligheidscontroles uit te kunnen voeren. Er is meer werkvoorraad dan personele capaciteit. Om toch een minimaal brandveiligheidsniveau te kunnen waarborgen worden er in § 2.3 oplossingen aangedragen die er toe moeten leiden alle objecten jaarlijks te kunnen controleren op brandveiligheid, zonder extra personele capaciteit in te hoeven zetten.
2.3 Oplossingen Om een goede brandveiligheidscontrole bij alle objecten (389) uit te kunnen voeren is personele capaciteit nodig. Echter in tijden van een economische teruggang is het (tijdelijk) aantrekken van personele capaciteit niet een oplossing die wordt voorgestaan. Toch moet het tekort aan capaciteit opgevangen worden, brandveiligheid in risico-objecten moet immers gewaarborgd blijven. Binnen de brandweer Barneveld zijn meerdere oplossingen mogelijk om het tekort op te vangen. Integrale samenwerking Invoering van de Wabo is tevens een aanleiding om te samen met de afdeling Ruimte Bouwen Wonen en Milieu te kijken naar de mogelijkheden om binnen de gemeente Barneveld integraal toezicht en handhaving beter te gaan organiseren. Op dit moment vindt dit op ad hoc basis plaats. De werkgroep die zich met integraal toezicht en handhaving bezig houdt komt naar verwachting eind 2009 met resultaten. De verwachting is op dit moment dat wat integraal kan, ook wordt gedaan. Al het andere is dusdanig specialistisch dat daarvoor kennis van individuele afdelingen noodzakelijk is. De vraag die beantwoord moet worden is hoe onze werkprocessen zo in te richten dat de klant niet verschillende ambtenaren in korte tijd op bezoek krijgt. Ook voor de brandweer is hier mogelijk (tijds)winst uit te halen, echter is dat nog niet in tijd en fte uit te drukken, hiervoor moet de resultaten afgewacht worden van de werkgroep integraal toezicht. Automatisering 1 januari 2010 is het streven om de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in te voeren. Deze wet introduceert de omgevingsvergunning waarin een aanvrager de mogelijkheid krijgt om een meervoudige vergunningaanvraag in te dienen. Als gevolg van deze nieuwe wet zijn er diverse werkgroepen in de gemeente Barneveld opgestart om dit op een juiste wijze ingevoerd te krijgen. Automatisering speelt bij de invoering van de Wabo een grote rol. Aanvragen moeten digitaal ingediend en door medewerkers van de gemeente getoetst kunnen worden. Dit heeft tot gevolg dat ook toezicht en handhaving digitaal moet kunnen plaatsvinden. De invoering van de Wabo betekent een grote verandering voor automatisering, er moet digitaal aanvragen ingediend en getoetst kunnen worden maar ook moet men een controle op de plaats van het object af kunnen gaan handelen. Onder de noemer mobiel werken wordt er naar de mogelijkheden hiervoor gekeken. De verwachting is dat de duur van een controle met een half uur verminderd kan worden door mobiel te kunnen werken. Invoeren bonus-malussysteem Om toezichtlasten voor inwoners en ondernemers te verminderen willen we een bonus-malussysteem controle brandveilig gebruik invoeren. De verwachting is dat er op langere termijn minder personele capaciteit benodigd is om uitvoering te geven aan het controle- en handhavingsplan brandveilig gebruik. Twee goede controles (geen opmerkingen gemaakt door controleur) leveren het volgende jaar géén controle op (bonus). Twee controles waaruit blijkt dat het brandveilig gebruik niet in orde is, leidt tot extra
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 6
toezicht (malus). De verwachting is dat hierdoor het aantal (her-)controles afneemt, hetgeen leidt tot vermindering van toezichtslast van de eigenaar, gebruiker én minder controles voor de brandweer. Benodigd fte na uitvoering oplossingen Het resultaat van de bovenstaande inspanning wordt zichtbaar na uitvoering. Inschattingen van de resultaten zijn in de onderstaande tabel weergegeven. Benodigd aantal uren Aantal te controleren objecten Controle-uren Overige taken Aantal uren benodigd Aantal uren beschikbaar Verschil Tekort aantal fte Aantal fte benodigd Aantal fte beschikbaar Verschil
2009 389 1661,7 1355 3016,7 3060 43,3
2010 428 1707,8 1355 3062,8 3060 2,8
2011 467 1938,8 1355 3293,8 3060 -233,8
2012 506 1948,3 1355 3303,3 3060 -243,3
2013 545 2211,9 1355 3566,9 3060 -506,9
2,4 2,4 0,0
2,4 2,4 0,0
2,6 2,4 -0,2
2,6 2,4 -0,2
2,8 2,4 -0,4
*In controle-uren zijn opgenomen, de te controleren objecten, hercontrole te controleren objecten, tijdelijke gebruiksvergunningen, controle van keten en overige projecten.
2.4 Implementatie & Evaluatie Om tot de implementatie van de aangepaste werkmethode te komen zijn de onderstaande stappen noodzakelijk. Ten eerste is het concept aan medewerkers van preventie aangeboden voor commentaar. Hiermee is het draagvlak vergroot. Zij moeten er immers uitvoering aan gaan geven. Na het akkoord van de preventiemedewerkers wordt dit stuk aangeboden aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Barneveld. Wanneer de aangepaste werkmethode van kracht is zal er eens per half jaar een voortgangsoverleg plaatsvinden met de medewerkers die uitvoering geven aan het protocol. Een half jaar na intreding van dit handhavingprotocol vindt er een evaluatie plaats met de deelnemende gemeenten. Hieronder is het gemeentelijke implementatieproces geschematiseerd. Introductie afdeling
Start aangepast werkmethode
Goedkeuring College B&W
Evaluatie ieder half jaar
Voorbereidingsproces
Aanpassingen n.a.v. evaluatie
Terugkoppeling College B&W
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 7
3. Toezichtstrategie 3.1 Toezichtstrategie De toezichtstrategie geeft aan op welke wijze het toezicht plaatsvindt. Zij omvat voor het toezicht op gebruiksmeldingen / -vergunningen de prioritering, niveaus van toetsing en de toegepaste vormen van toezicht. Toetsniveaus Om effectief en doelmatig te kunnen handhaven is het noodzakelijk om verschillende vormen van toezicht toe te passen. Afhankelijk van het handhavingsdoel wordt het niveau van toezicht bepaald. Een goede inschatting van de benodigde capaciteit wordt bereikt door vooraf de gewenste toetsniveaus te bepalen en een inschatting te maken van de gemiddelde besteedbare uren per handhavingactie op het bepaalde toetsniveau. De volgende toetsniveaus kunnen worden onderscheiden: Niveau 1 2 3
Omschrijving Quick-scan C1 Reguliere controle C3 Volledige controle C4 Hercontrole
Uren 2,5 3,5 12 0,5-2,8
De toetsniveaus hebben de volgende kenmerken in het geval van een controle: Quick-scan
De Quick-scan richt zich op een zeer beperkt aantal elementen van brandveiligheid die eenvoudig te constateren zijn. Elementen waaraan gedacht moet worden zijn; aantal personen, beschikbaarheid van nooduitgangen en brandgevaarlijke versiering. De Quick-scan controles zullen (on)aabgekondigd plaatsvinden, bijvoorbeeld in horecagebouwen, kantoren of winkelcentra. Het doel van de Quick-scan controle is tijdens (intensief) gebruik vaststellen of het gebouw primair brandveilig wordt gebruikt. Quick-scan controles kunnen ook ad hoc of naar aanleiding van een klacht plaatsvinden.
Reguliere controle
Bij een reguliere controle is in het algemeen sprake van een geplande controle, waarbij een bedrijf of activiteit aan de hand van het totale pakket aan voorschriften van een gebruiksmelding / -vergunning en algemeen geldende regels wordt bekeken. Doel van de controle is om op alle aspecten te controleren. In tegenstelling tot de volledige controle zullen onderdelen echter steekproefsgewijs gecontroleerd worden.
Volledige controle
De zwaarste controle is de volledige brandveiligheidscontrole. Naast de elementen die bij een reguliere controle worden bekeken, worden ook andere aspecten gecontroleerd die niet direct zichtbaar zijn. Gedacht moet worden aan de geoefendheid van de BHV-organisatie, aanwezigheid van doorvoeringen in alle brandwerende scheidingen, toetsing Bouwbesluit 2003 etc. De volledige controle kan worden gezien als een herijking van het gebouw. Van belang is om niet alleen te kijken naar de vergunde situatie. Het gebouw dient ook getoetst te worden aan de op dat moment vigerende wet- en regelgeving.
Hercontrole
Als tijdens een controle overtredingen zijn geconstateerd wordt bepaald of er een hercontrole wordt uitgevoerd. Een hercontrole wordt aangekondigd uitgevoerd bij een bedrijf. Tijdens een hercontrole wordt alleen gecontroleerd op de tijdens de vorige controle geconstateerde overtreding(en). De tijd die is benodigd voor een hercontrole varieert van een telefoongesprek of een mail van circa 0,5 uur tot een hercontrole ter plaatse van gemiddeld 2,8 uur.
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 8
In bijlage 4 in de tabel termijnstructuur is aangegeven op welke punten een hercontrole noodzakelijk is. Naast deze punten kan het toch noodzakelijk zijn een hercontrole ter plaatse uit te voeren. Deze noodzakelijkheid kan voort komen uit de grootte van het bouwwerk en/of dossieropbouw. Controlefrequentie Samen met de gemeentes Barneveld, Ede, Nijkerk, Scherpenzeel en Wageningen is de vernieuwde landelijke PREVAP onder de loep genomen. Dit onderzoek heeft voor bovengenoemde gemeenten geleid tot de PREVAP West-Veluwe. In de PREVAP West-Veluwe is op basis van de risicoklasse en de prioriteit bepaald met welke minimale diepgang controles moeten worden uitgevoerd. Aangekondigd of onaangekondigd Controlebezoeken kunnen zowel aangekondigd als onaangekondigd plaatsvinden. Onaangekondigd toezicht kan van toegevoegde waarde zijn bij overtredingen van gedragsvoorschriften. Daarnaast heeft het ook een effect op de ondernemer: “ze kunnen ook plotseling op de stoep staan”. Uitgangspunt is dat de controlebezoeken aangekondigd plaatsvinden. De motivering hiervoor is dat het rendement van het controlebezoek het grootste is, omdat de voor veiligheid verantwoordelijke persoon van het bedrijf aanwezig is en eventueel benodigde documenten voorhanden zijn. Regulier of projectmatig Een deel van de objecten die zijn opgenomen in het vastgestelde afdelingsplan wordt frequent bezocht. Dit houdt in dat deze bedrijven volgens een vaste systematiek en volgens de vastgestelde controlefrequentie zoals in dit handhavingsprotocol beschreven, bezocht worden. Dit onderwerp komt jaarlijks in het afdelingsplan terug. Daarnaast is in het jaarprogramma ruimte beraamt voor projecten. Deze projecten vinden thematisch of branchegericht plaats. Voorbeelden hiervan zijn controles drankketen en tijdelijke gebruiksvergunningen. Integraal handhaven Gemeente Barneveld streeft naar het uitvoeren van integraal toezicht. Uitgangspunt hierbij is de te controleren inrichting. Op dit moment vindt integrale samenwerking op ad hoc basis plaats. In het kader van de invoering van de Wabo wordt er onderzocht hoe hier verder vorm en uitvoering aan te geven. Uitkomsten van dit onderzoek worden tegemoet gezien omdat die mogelijk kunnen bijdragen aan het verlagen van het capaciteitstekort. Binnen de gemeente Barneveld vindt er, zowel binnen als tussen de afdelingen brandweer, Milieu en Ruimte Bouwen en Wonen, in het kader van toezicht en handhaving op allerlei manieren samenwerking en afstemming plaats (voornamelijk ad-hoc en bilateraal). Ook met externe handhavende partijen (politie, waterschap etc.) zijn er contacten. Het kenmerkende hiervan is dat samenwerking en afstemming in de praktijk op de werkvloer voldoende aanwezig is, maar dat dit lang niet altijd in beleid of werkprocessen is vastgelegd. Slechts in een enkel geval is de afstemming c.q. samenwerking vastgelegd, zoals de gezamenlijke controles van bouw- en woningtoezicht/brandweer en milieu/brandweer (controle vergunningverlening). Voorts is er een periodiek gemeentelijk handhavingsoverleg, waarin zowel interne (RBW, Brandweer, Milieu en BMO) als externe partijen (Waterschap, politie, incidenteel de VROMInspectie) vertegenwoordigd zijn. Deze afstemming vindt met name op zaaksniveau plaats. De controles van evenementen worden afgestemd in een intern gemeentelijk overleg, waarbij de handhavende afdelingen en de politie zijn vertegenwoordigd. Dit overleg komt enkele malen per jaar bijeen om de handhavingsinspanningen op elkaar af te stemmen.
3.2 Uitvoering controlebezoek Het is noodzakelijk om de uitoefening van bevoegdheden in alle gevallen vast te leggen. Dit gebeurt aan de hand van checklisten in de vorm van een brief met geconstateerde tekortkomingen. In bijlage 3 zijn de verschillende checklisten opgenomen. De afhandeling van het controlebezoek wordt uitgevoerd conform de werkprocessen van de afdeling proactie/preventie. Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 9
Roulatie van contactpersonen Voor het verlenen en handhaven van de gebruiksmelding of –vergunning is de gemeente Barneveld in twee rayons verdeeld. Binnen de brandweer is de afspraak dat een preventiemedewerker niet handhavend optreedt in zijn eigen woonplaats. Dit betekent dat er geen mogelijkheden tot roulatie zijn aangezien er niet meer dan twee preventiemedewerkers zijn die zich met vergunningverlening en handhaving van de gebruiksmelding of /vergunning bezig houden. Indien de leidinggevende hiervoor aanleiding ziet wordt er een andere contactpersoon aan de inrichting verbonden.
4. Sanctiestrategie 4.1 Opleggen van sancties Voor het houden van toezicht zijn termijnstructuren opgesteld. In bijlage 4 zijn deze termijnstructuren weergegeven. Na de eerste controle volgen er maximaal twee hercontroles waarna het dossier wordt overgedragen aan de juridische afdeling van de gemeente Barneveld, te weten de afdeling Bestuurs- en Managementonderdteuning (BMO). Prioritering van de voorgestelde termijnstructuur is tot stand gekomen op basis van het landelijke preventie activiteitenplan (PREVAP). PEVAP hanteert prioriteiten op basis van vooral het risico voor personen. Bij de prioritering zijn criteria als aantal aanwezigen, zelfredzaamheid aanwezigen, kans op brand en gebruiksfrequentie van belang.
4.2 Bevoegdheden De controleurs van de afdeling proactie/preventie van brandweer Barneveld zijn aangewezen als toezichthouder in de zin van artikel 5:11 Awb. Volgens hun aanwijzing zijn zij belast met het toezien op naleving van: Woningwet Bouwbesluit Bouwverordening Barneveld 1993 Besluit Brandveilig Gebruik Bouwwerken Brandbeveiligingsverordening
5. Samenwerking 5.1 Taakverdeling en verantwoordelijkheden Afdeling Brandweer De afdeling Brandweer voert de controle en het toezicht uit tot en met de vooraankondiging handhavend optreden. Tot dat moment blijft de betreffende zaak een verantwoordelijkheid van de afdeling Brandweer. Bij de afdeling Brandweer wordt door de toezichthouder in eerste instantie getracht om in overleg met de overtreder tot een minnelijke oplossing te komen. Daarna wordt het dossier zonnodig overgedragen aan de handhavingsjuristen van de afdeling Ruimte Bouwen en Wonen (RBW), die het bestuursrechtelijke handhavingstraject verzorgen. De afdeling Brandweer blijft verantwoordelijk voor het uitvoeren van (tussentijdse) controles die in het kader van de juridische procedures noodzakelijk worden geacht. Afdeling Ruimte Bouwen en Wonen Bij de afdeling RBW is een groter aantal besluiten gemandateerd aan de coördinator handhaving. Uitsluitend aanschrijvingen met een dwangsom hoger dan € 10.000,--, het afzien van handhaving in het geval van grotere overtredingen, bestuursdwangaanschrijvingen (alsmede het besluit tot toepassen van bestuursdwang) en het ondertekenen van een dwangbevel zijn aan het college van burgemeester en wethouders voorbehouden. Op grond van de mandaatregeling geldt een aantal uitzonderingen, zoals de kwesties welke politiek gevoelig zijn.
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 10
Afdeling Bestuurs- en Managementondersteuning Handhavingssituaties op het terrein van het gebruik (in afwijking van de gebruiksvergunning) draagt de afdeling Brandweer over naar de afdeling BMO voor de verdere juridische afhandeling. Ook in die situaties blijft de afdeling Brandweer verantwoordelijk voor het uitvoeren van (tussentijdse) controles in het kader van de juridische procedure.
5.2 Kwaliteitseisen Afdeling Brandweer De volgende kwaliteitseisen worden gesteld aan de werkzaamheden van de preventiemedewerkers van de brandweer: 1. Zorgdragen voor inhoudelijk juist en eenduidig toezicht 2. Zorgdragen voor complete, eenduidige en inhoudelijk juiste brieven met constatering tekortkomingen / inspectierapporten n.a.v. toezicht. 3. Zorgdragen voor het tijdig en compleet overdragen van handhavingdossiers naar de afdeling RBW (bouwkundige tekortkomingen) of BMO (tekortkomingen in gebruik) om tot voornemen / besluit tot dwangsom/bestuursdwang over te kunnen gaan. Afdeling Ruimte Bouwen en Wonen De volgende kwaliteitseisen worden gesteld aan de werkzaamheden van de juridische medewerkers van de afdeling RBW: 1 1. Zorgdragen voor een zodanige prioritering en planning dat tijdige opvolging van een door de brandweer aangeleverd handhavingsdossier om tot voornemen / besluit tot dwangsom/bestuursdwang over te gaan, plaatsvindt. 2. Zorgdragen voor complete, eenduidige en inhoudelijk juiste brieven met voornemen / besluit tot dwangsom/bestuursdwang. Afdeling Bestuurs- en Managementondersteuning De volgende kwaliteitseisen worden gesteld aan de werkzaamheden van de juridische medewerkers van de afdeling BMO: 1 1. Zorgdragen voor een zodanige prioritering en planning dat tijdige opvolging van een door de brandweer aangeleverd handhavingsdossier om tot voornemen / besluit tot dwangsom/bestuursdwang over te gaan, plaatsvindt. 2. Zorgdragen voor complete, eenduidige en inhoudelijk juiste brieven met voornemen / besluit tot dwangsom/bestuursdwang.
5.3 Handhavingstructuur In Barneveld is er een periodiek gemeentelijk handhavingsoverleg, waarin zowel interne (RBW, Brandweer, Milieu en BMO) als externe partijen (Waterschap, politie, incidenteel de VROM-Inspectie) vertegenwoordigd zijn. Deze afstemming vindt met name op zaaksniveau plaats. Buiten het gemeentelijke handhavingsoverleg om vinden de contacten met externe partijen meestal op ad-hoc basis plaats. Samenwerking met andere bestuurslagen zoals provincie en rijk is nauwelijks aan de orde, maar is in concrete zaken ook vrijwel nooit noodzakelijk. Wel heeft de afdeling Brandweer een belangrijke samenwerking met de regionale brandweer (Hulpverlening Gelderland-Midden). De afdeling Milieu heeft een periodiek overleg met de Regio. De doelstellingen voor dit overleg zijn: a. afstemming en bewaking van de integrale handhaving b. ontwikkelen initiatieven voor integrale handhaving De afdeling RBW heeft in 2007 een Nota handhaving ruimtelijke- en bouwregelgeving opgesteld. De brandweer heeft aan de totstandkoming van de nota meegewerkt. Handhaving brandveiligheid is in de nota verwerkt
1
Tijdig wil in dit verband zeggen binnen enkele weken, in ieder geval zo snel dat voorkomen wordt dat de uitgevoerde controle haar waarde verliest in het verdere handhavingtraject en opnieuw een controle uitgevoerd moet worden. Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 11
Bijlage 1 Gebruiksfuncties
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 12
Bijlage 2 Landelijk PreventieActiviteitenPlan (PrevAP) Landelijke PrevAP Door het Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid (NIFV) uit Arnhem is opdracht gegeven aan bureau SAVE om het PREVentie Activiteiten Plan (PREVAP) van 1997 te herschrijven. Deze richtlijn biedt onder meer een categorisering van verschillende soorten inrichtingen en activiteiten, een indeling van prioriteitsklassen en een daarop gebaseerde gewenste controlefrequentie. De vernieuwde handleiding is nagenoeg gereed en wordt als onderlegger gebruikt voor dit handhavingsprotocol. In de PREVAP West-Veluwe is de controlefrequentie voor alle gebruiksfuncties gesteld op 1. Dit betekent dat elke gebruiksfunctie maximaal 1 x per jaar wordt gecontroleerd. De landelijke PREVAP geeft per gebruiksfunctie een controlefrequentie die varieert tussen 1 en 2. Een controlefrequentie van 2 betekent dat het bouwwerk twee maal per jaar gecontroleerd moet worden. Hieronder staan de gebruiksfuncties weergegeven waarvoor de landelijke PREVAP een controlefrequentie van 2 voorschrijft: o Cellengebouwen; o Logiesgebouwen > 10 personen; o Gezondheidzorggebouwen > 10 personen; o Kamerverhuur > 4 personen; o Onderwijsfunctie > 12 jaar > 500 personen o Bijeenkomstfunctie > 250 personen o Sportfunctie > 500 personen o Winkelfunctie > 500 personen De landelijke PREVAP doet een voorstel voor de diepgang van controles. Hieruit volgen kengetallen voor de capaciteitbepaling binnen PREVAP uitgaande van een over meerdere jaren gemiddelde inzet van toezicht. Benodigde fte Benodigd aantal uren Aantal te controleren objecten Controle-uren* Overige taken Aantal uren benodigd Aantal uren beschikbaar Verschil Tekort aantal fte Aantal fte benodigd Aantal fte beschikbaar Verschil
2009 389 2316,5 1730 4046,5 3060 -986,5 2009 3,2 2,4 -0,8
2010 428 2410 1730 4140,0 3060 -1080 2010 3,3 2,4 -0,9
2011 467 2727,7 1730 4457,7 3060 -1397,7 2011 3,5 2,4 -1,1
2012 506 2774,6 1730 4504,6 3060 -1444,6 2012 3,5 2,4 -1,1
2013 545 3132,3 1730 4862,3 3060 -1802,3 2013 3,8 2,4 -1,4
*In controle-uren zijn opgenomen, de te controleren objecten, hercontrole te controleren objecten, tijdelijke gebruiksvergunningen, controle van keten en overige projecten.
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 13
Bijlage 3 Checklijsten controles Checklist Quick Scan
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld, 13 oktober 2009 14
Checklist regulier/volledig
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld 15
Bijlage 4 Termijnstructuren Onderdelen gebruiksvoorwaarden
Kwalificatie
Hercontrole
Specifiek onderdeel
Termijn na brand-veiligheidscontrole
Termijn na e
1.
Vrijhouden van terreingedeelten ten behoeve van de brandweer
3
Ja
Bereikbaarheid wordt belemmerd,
Termijn na e
Sanctierichting
1 hercontrole
2 hercontrole
(RBW/BMO)
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
bluswatervoorziening en opstelplaatsen worden geblokkeerd 2.
Uitgangen en vluchtwegen 1
Uit- en nooduitgangen en vluchtwegen geblokkeerd
Direct, of voordat gebruik wordt gemaakt van bouwwerk
Geen
Geen
dwangsom of bestuursdwang
1
Uit- en nooduitgangen op slot
Direct, of voordat gebruik wordt gemaakt van bouwwerk
Geen
Geen
dwangsom, of bestuursdwang
Gordijnen verhinderen uit- of nooduitgang
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
1
(Buiten)Trappen niet vrij (van ijs / sneeuw)
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
1
Kabels over vloer niet afgeplakt
Direct, of voordat gebruik wordt gemaakt van bouwwerk
Geen
Geen
dwangsom, of bestuursdwang
1
Vloer- en/of trapbedekking ligt los
Direct, of voordat gebruik wordt gemaakt van bouwwerk
Geen
Geen
dwangsom, of bestuursdwang
Zelfsluitendheid van deuren defect / verwijderd
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
Deuren vastgezet met spie
Direct
Geen
Geen
dwangsom, of bestuursdwang
Deuren sluiten niet in sponning
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
4
Geen sponningdiepte van 25 mm
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Ongewenste (niet volgens tekening) openingen
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
Feestversiering is niet veilig opgesteld of opgehangen
Direct, of voordat gebruik wordt gemaakt van bouwwerk
Geen
Geen
dwangsom, of bestuursdwang
Feestversiering is niet geïmpregneerd
1 week, tenzij veiligheid personen in geding: Direct
2 dagen, tenzij
Geen
dwangsom, of bestuursdwang
2 weken
dwangsom
3
3.
Deuren in brand- en/of rookwerende scheidingen
3
Ja
Ja
1 3
Ja
aanwezig 4.
Stoffering en versiering 3
Ja
Stoffering en versiering voldoet niet aan klasseindeling
3
Ja
Stoffering en versiering wordt onvoldoende vrijgehouden van warmwordende apparatuur
1 2
Ja
veiligheid personen in geding: Geen 5.
Verlichting / noodverlichting / transparantverlichting
5
NV- en/of TV voldoet niet aan regelgeving
3 maanden
1 maand
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld 16
6.
7.
Installaties voor verwarming en kookdoeleinden
4
NV- of TV-armaturen zijn verwijderd
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
NV- of TV-armaturen zijn defect
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
TV brandt niet bij aanwezigheid van personen
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
3
Ja
TV-armaturen zijn onvoldoende zichtbaar
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
3
Ja
Opslag in of nabij ruimten voor stooktoestellen
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
3
Ja
Afsluiten van openingen t.b.v. ventilatie
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
4
Stookinstallatie voldoet niet voorschriften
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Onveilig afvoerkanaal voor verbrandingsgassen
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
5
Installatie voldoet niet aan de uitgave
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
Luchtbehandelingsinstallatie
Brandbeveiligingsinstallaties
8.
4
Installatie wordt niet periodiek gecontroleerd
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Geen doeltreffend onderhoud / invullen logboek
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
Brandmeldinstallatie
(onderhoudscontract)
9.
5
Geen geldig certificaat (indien van toepassing)
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
4
Geen doeltreffend onderhoud / invullen logboek
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
5
Geen geldig certificaat (indien van toepassing)
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
5
Geen geldig certificaat
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
5
Installatie voldoet niet aan de uitgave
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
Ontruimingsalarminstallatie
10.
Brandblusinstallatie
11.
Rook- en warmteafvoerinstallatie
Brandbeveiligingsinstallaties
12.
4
Geen doeltreffend onderhoud
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
5
Geen geldig certificaat (indien van toepassing)
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
5
Installatie voldoet niet aan de uitgave
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
Overdrukinstallatie
Brandbeveiligingsinstallaties 4
Installatie wordt niet periodiek gecontroleerd
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Deuren naar overdruktrappenhuis zijn niet v.z.v.
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
opschrift “Bij brandalarm hard duwen” 13.
Automatische werkende vluchtdeuren 5
Installatie voldoet niet aan de uitgave Brandbeveiligingsinstallaties
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld 17
4
Deuren gaan bij spanningsval niet in geopende stand
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
staan 4
Sluiswerking wordt bij brandmelding niet teniet gedaan
14.
Droge blusleiding (en eventueel pompinstallatie)
5
Installatie voldoet niet aan de uitgave Brandbeveiligingsinstallaties
15.
4
Testrapport verouderd (> 5 jaar)
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Periodiek onderhoud niet uitgevoerd
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
5
Installatie voldoet niet aan de uitgave
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
Brandweerlift
Brandbeveiligingsinstallaties
16. 17.
4
Periodiek onderhoud niet uitgevoerd
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
3
Te openen met sleutelsysteem BRW
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
2
Blusmiddelen zijn verwijderd
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
Niet goed zichtbaar / bereikbaar
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
4
Periodieke controle niet uitgevoerd
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Geen pictogram aanwezig
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Opstellingsplannen voldoen niet aan vergunning
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Geen goedgekeurd opstellingsplan BRW in ruimten >
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
Te veel personen aanwezig (GBV)
Direct, of voordat gebruik wordt gemaakt van bouwwerk
Geen
Geen
dwangsom of bestuursdwang
Brandweeringang Blusmiddelen
3
18.
Ja
Opstellingsplan(nen)
50 personen 19.
Aantal toe te laten personen
20.
Verbod voor roken / open vuur / vuurwerk
1
21.
22.
1
Ja
GBV-voorwaarde open vuur overtreden
1 week
2 dagen
Geen
dwangsom
1
Ja
Kaarsen staan niet in stabiele standaards
1 week
2 dagen
Geen
dwangsom
4
Afval niet opgeslagen in veilige containers
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Afvalbakken niet van het type “zelfdovend”
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
4
Vind zodanig plaats dat het de brandveiligheid nadelig
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
Afval
Opslag van materialen
beïnvloed 23.
Periodieke controle 4
Installaties, hier niet eerder genoemd, worden niet periodiek gecontroleerd
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld 18
24.
25.
26.
Brandveiligheidsinstructie / ontruimingsplan / BHV
Berekende vuurbelasting / opslag gevaarlijke stoffen
5
Er is geen ontruimingsplan
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
5
Er is geen ontruimingsinstructie
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
5
Er wordt niet jaarlijks geoefend
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
5
BHV-organisatie niet adequaat
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
Waarde vuurbelasting wordt overschreden
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
4
Gasflessen niet veilig opgeslagen
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
4
Verven / Verdunners e.d. niet veilig opgeslagen
3 maanden
1 maand
2 weken
dwangsom
3
Door vuur, gas of elektriciteit ontstaan
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
Gebruiksvergunning / melding niet aanwezig
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
Bouwwerk niet gebruikt conform de verleende
Afhankelijk van situatie, overleg RBW
Geen
Geen
Afhankelijk van situatie,
3
Ja
Algemeen
brandgevaarlijke situaties 4 -
Ja
(bouw)vergunning
Kwalificatie
Soorten termijnen
Hercontrole
Specifiek onderdeel
overleg RBW/BMO
Termijn na brandveiligheidscontrole
Termijn na e
1
Termijn 1
2
Termijn 2
Ja
Termijn na e
Sanctierichting
1 hercontrole
2 hercontrole
(RBW/BMO)
(Direct) gevaar voor personen
Direct, of voordat gebruik wordt gemaakt van bouwwerk
Geen
Geen
dwangsom of bestuursdwang
In beperkte mate gevaar voor personen, maar tijd nodig voor bestellen
1 week
2 dagen
Geen
dwangsom
2 weken
1 week
1 week
dwangsom
1 maand
2 weken
1 week
dwangsom
3 maanden, termijn stellen in overleg met aanvrager (ruimte laten)
1 maand
2 weken
dwangsom
/ aanbrengen 3
Termijn 3
Ja
Gevaar voor personen nihil, eenvoudig aan te brengen voorzieningen, of voorzieningen die „geen‟ investering vergen
4
Termijn 4
Geen gevaar voor personen; voorzieningen vergen tijd i.v.m. bestelling, afspraak maken met „derden‟, afsluiten contract e.d.; voorzieningen vragen beperkte investering
5
Termijn 5
Geen gevaar voor personen; bouwkundige of installatietechnische maatregelen die tijd vergen i.v.m. het treffen van voorzieningen verbeteringen; voorzieningen vragen een beperkte tot redelijke investering
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld 19
Controle & Handhaving brandveilig gebruik Gemeente Barneveld 20