CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten Reductiedoelstellingen voor 2015
CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten Een overzicht van de reductiemogelijkheden, -doelen en marktinitiatieven Concept Versie 1
Opdrachtgever Eelerwoude Mossendamsdwarsweg 3 7472 DB Goor T 0547 26 35 15 F 0547 26 33 15 E
[email protected] I www.eelerwoude.nl
Projectgegevens: Projectnummer: CO2PRESTATIE Datum: 16-6-2015 Projectleider: Nop Otten Opgesteld: Diliana Welink Gecontroleerd: Nop Otten © Eelerwoude 2015, niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van Eelerwoude bv. De opmaak van dit rapport gaat uit van dubbelzijdig afdrukken
INHOUD
1
INLEIDING ........................................................................................................... 5
1.1 1.2
Aanleiding ............................................................................................................ 5 GreenHouse Gas protocol (GHG) ....................................................................... 5
2
REDUCTIEMAATREGELEN ............................................................................... 6
2.1 2.2
Toegepaste reductiemogelijkheden ..................................................................... 6 Keuze aan reductiemogelijkheden....................................................................... 6
3
REDUCTIEDOELSTELLINGEN.......................................................................... 9
3.1 3.2
Algemeen ............................................................................................................. 9 Doelstellingen ...................................................................................................... 9
4
VOORTGANG TEN OPZICHTE VAN HET REFERENTIEJAAR ..................... 10
4.1 4.2 4.3
Historisch basisjaar ............................................................................................ 10 Aanpassingen historisch basisjaar .................................................................... 10 Normalisering meetresultaten ............................................................................ 10
5
BESPARING...................................................................................................... 13
6
INITIATIEVEN.................................................................................................... 14
6.1 6.2
Marktinitiatieven ................................................................................................. 14 Deelname aan initiatieven ................................................................................. 14
CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten
Definitief
3
4
CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten Definitief
1 1 INLEIDING 1.1
Aanleiding
Eelerwoude BV heeft duurzaamheid en CO2-reductie hoog op de agenda staan en streeft binnen haar werk en de uit te voeren projecten naar een duurzame manier van ondernemen. Zij voelt zich verantwoordelijk om continue te werken aan de reductie van haar energiebelasting. Om dit meetbaar te maken heeft Eelerwoude BV een algemene CO2 reductiedoelstelling vastgesteld voor het jaar 2015.
1.2
GreenHouse Gas protocol (GHG)
Het GreenHouse Gas protocol (GHG) bevat richtlijnen om de CO2-emissie te kwantificeren. De verschillende bronnen waaruit CO2-emissie ontstaat worden volgens het GHG-protocol verdeeld in drie scopes: Scope 1
Directe emissies: emissies door de eigen organisatie en emissies door het eigen wagenpark.
Scope 2
Indirecte emissies: emissies die ontstaan door de opwekking van elektriciteit die de organisatie gebruikt.
Scope 3
Overige indirecte emissies: emissies als gevolg van de activiteiten van de organisatie maar die voortkomen uit bronnen die geen eigendom van de organisatie zijn noch beheerd worden door de organisatie.
Figuur 1: Schematische weergaven van scope 1, 2 en 3
CO2 footprint 2013
5
2 2 REDUCTIEMAATREGELEN 2.1
Toegepaste reductiemogelijkheden
Eelerwoude is zich ervan bewust een actieve bijdrage te leveren aan een schoner en groener Nederland. Naast haar core-business van natuurvriendelijk inrichten van de buitenruimte worden intern op kantoor ook diverse maatregelen genomen om de CO2uitstoot te verminderen. Deze reeds genomen maatregelen zijn ‘spontaan’ ontstaan en zijn tot op heden niet gemonitoord en onderzocht op hoeveelheid van vermindering CO2uitstoot. Enkele genomen maatregelen zijn:
Inkoop van groene stroom Scheiden van papier en karton Regeling die woon-werk verkeer vergoed tot een maximaal aantal kilometers Structureel onderhouden en afstellen van verwarmingsketels Toepassen van thermostaten op de radiatoren.
-
2.2
Keuze aan reductiemogelijkheden
In onderstaande opsomming staan reductiemogelijkheden waar Eelerwoude op gebied van CO2-uitstoot reductie wil behalen. Als eerste bewuste reductiejaar (2015) is de aandacht met name gericht op maatregelen die van invloed zijn op de grootste emissiebronnen. Eenvoudige en simpel toe te passen reductiemaatregelen blijven daarnaast natuurlijk onder de aandacht en worden indien mogelijk ook toegepast. Reductie gasverbruik (scope 1) - Ton CO2-uitstoot per m2 Oppervlakte
2013
2014
2015
(m )
2
T/m (T)
2
T/m (T)
T/m2 (T)
Vestiging Diever
261
0,068 (17,7)
0,060 (15,6)
Vestiging Goor
817
0,016 (12,7)
0,012 (9,5)
Vestiging Culemborg
291
0,038 (11,0)
0,035 (10,2)
1.369
0,030 (41,1)
0,026 (35,3)
Vestiging
Totaal
6
2
CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten Definitief
Apparatuur Er wordt onderzocht of er financieel haalbare mogelijkheden zijn om het gasverbruik terug te dringen doormiddel van het vervangen van een ‘oude’ verwarmingsketel op de vestiging Diever en isolatie van de kantoorpanden. Reductie brandstofverbruik (scope 1 en 2) Wagenpark Eelerwoude hecht als werkgever bij zaakauto’s een grote waarde aan veiligheid, comfort en een ruim keuzemenu. Uit het oogpunt van kostenbesparingen & maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een eigentijdse autoregeling ontwikkeld waaruit blijkt dat wie meer rijdt, meer kosten maakt. In deze autoregeling is een matrix met normbedragen opgenomen met aandacht voor: - Maximum theoretisch brandstof verbruik per klasse - CO2 uitstoot - Norm bedrag afhankelijk van het jaarkilometrage - Omslagpunt op basis van kosten per brandstofsoort en jaarkilometrage brandstofsoort. Werknemers Van belang is dat de medewerkers bewust worden gemaakt van de brandstofbesparing tijdens het autorijden. Middels nieuwsbrieven worden medewerkers van informatie voorzien over zuinig rijden (‘het nieuwe rijden’) en worden zij op de hoogte gehouden van de voortgang van de doelstelling. Door de hoge brandstof kosten te koppelen aan het dagelijks rijden wil Eelerwoude dit maximaal onder de aandacht te krijgen. Om dit nog een extra dimensie te geven is een wedstrijdelement gekoppeld aan de arbeidsvoorwaardelijke auto’s. Prijs: Elk jaar worden de verbruikscijfers verwerkt en bekend gemaakt en elk kwartaal de tussenstanden. De drie bestuurders die het meest zuinig reden worden financieel beloond. Eelerwoude heeft een systeem ontwikkelt dat de medewerkers stimuleert en tegelijkertijd motiveert kritisch te kijken naar de variabele kosten en de milieuvervuiling die het autorijden met zich mee brengt. Indien gekozen wordt voor een auto die een lagere CO2 uitstoot heeft dan opgegeven in de normtabel, kan de bestuurder voor minimaal € 5,00 bovenop de normlease bedragen per maand extra besteden (De stimuleringspremie wordt niet als eigen bijdrage meegenomen) . Als er een auto wordt uitgekozen > dan de basis uitstoot wordt dit niet akkoord bevonden.
CO2 footprint 2013
7
Reductie energieverbruik (scope 2) – Ton CO2 per m2 Oppervlakte
2013
2014
2015
(m )
2
T/m (T)
2
T/m (T)
T/m2 (T)
Vestiging Diever
261
0,026 (6,8)
0,030 (7,9)
Vestiging Goor
817
0,0 (0)
0 (0)
Vestiging Culemborg
291
0,031 (9,0)
0,035 (10,3)
1.369
0,012 (15,8)
0,013 (18,2)
Vestiging
Totaal
2
Inkoop energie De bestaande contracten voor levering van elektriciteit worden onderzocht. Als blijkt dat een contract afloopt zal serieus gekeken worden of het afsluiten van een energiecontract met groene stroom of windenergiestroom economisch haalbaar is. Werknemers Van belang is dat de medewerkers bewust worden gemaakt dat elektrische apparatuur die op ‘stand-by’ staan ook energie verbruiken. Middels nieuwsbrieven en een gerichte actie zullen medewerkers worden geïnstrueerd om bij het verlaten van de kantoorpanden de apparatuur fysiek uit zetten en niet op stand-by laten staan. Ook zal aandacht worden besteed op het verbruik van onnodige energie door lampen aan te laten waar op dat moment geen personeel aanwezig is. Onderzocht zal worden of door toepassing van speciale lichtschakelaars en sensoren een relevante besparing op de CO2-uitstoot te realiseren is en of dit economisch haalbaar is.
8
CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten Definitief
3 3 REDUCTIEDOELSTELLINGEN 3.1
Algemeen
Terugdringen van de CO2 emissies is van wezenlijk belang voor de beheersing van klimaatveranderingen, zorg voor een leefbare omgeving en zorg voor de CO2 emissie van eigen en ingekochte activiteiten.
3.2
Doelstellingen
In onderstaande tabel zijn de doelstellingen voor 2015 weergegeven. De percentatief uitgedrukte reductiedoelstellingen zijn weergegeven ten opzichte van het referentiejaar 2013. Omschrijving Zakelijke kilometers
Scope 1
Doelstelling (totaal) 5% (= 6,79 ton)
Gasverbruik Diever
Scope 1
10% (= 1,56 ton)
0,50
Elektriciteitsverbruik
Scope 2
2 % (= 0,32 ton)
0,023
Bestekvoorwaarden
projecten
CO2 prestatieladder *1
Scope
Ton
Eenheid
1,08
CO2 uitstoot per 100.000 km Aantal ton CO2 uitstoot per 1000 graaddagen*1 Aantal ton CO2 uitstoot per 100 m2 kantooroppervlak
Waar mogelijk wordt gekeken om bij EMVI-criteria eisen op te nemen in de bestekken om aannemers aantoonbaar te laten besparen op CO2 emissie tijdens uitvoering van projecten. Certificering niveau 4 eind 2015
Het aantal graaddagen is bepaald volgens de graaddagen calculator op:
www.mindergas.nl/degree_days_calculation Voor 2013 bedraagt dit 3.094 dagen / 1000 = 3,094 dgn.
CO2 footprint 2013
9
4 4 VOORTGANG TEN OPZICHTE VAN HET REFERENTIEJAAR 4.1
Historisch basisjaar
De CO2 footprint van het kalenderjaar 2013 zal worden gebruikt als historisch basisjaar.
4.2
Aanpassingen historisch basisjaar
De CO2 footprint 2013 is herberekend met www.co2emissiefactoren.nl (mei 2015), zie bijlage 1.
4.3
de
conversiefactoren
op
Normalisering meetresultaten
De omvang van de CO2 emissie heeft een duidelijke overeenkomst met de omvang van de activiteiten welke door Eelerwoude worden uitgevoerd. Ten behoeve van een vergelijking van de CO2 emissie met het referentie jaar en die tijdens de gerapporteerde periode, is daarom een maatstaf bepaald op basis waarvan de meetresultaten kunnen worden genormaliseerd. Voor Eelerwoude is de omvang van de bedrijfsactiviteiten te meten aan de hand van het aantal FTE.
10
2014
2015
Aantal FTE
2013 49,90
49,02
fte
Totale CO2 Emissie
257,3
229,98
Ton
CO2 per FTE
5,16
4,69
Ton
CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten Definitief
4.4
Voortgang mei 2015
Zakelijke kilometers Het aantal ton CO2 van de zakelijke kilometers is van 135,82 in 2013 gedaald tot 123,86 in 2014. Dit is een daling van 8,8%. Omgerekend naar fte is dat 7,4%. De doelstelling is daarmee ruim gehaald. Overigens is het aantal ton CO2 uitstoot van de zakelijke kilometers met privé auto’s in 2014 ook afgenomen van 53,58 naar 46,41 ton, dit is ruim 13 %. Een aantal factoren is hierop van invloed: - het aantal leaseauto’s is verminderd; - de vergoeding van zakelijke kilometers is verlaagd; - de videoconferance wordt steeds vaker ingezet - in 2013 waren er enkele detacheringen waar de betreffende collega’s meerdere dagen per week ver voor moesten rijden; - In 2014 waren minder projecten ver van de vestigingen. Gasverbruik Diever De CO2-uitstoot als gevolg van het gasverbruik in de vestiging in Diever is gedaald van 8288 ton in 2013 naar 9370 ton in 2014. Dit is een besparing van 1082 ton oftewel 11,55 %. Dit is een gevolg van het afstoten van de zolderverdieping en het plaatsen van een glazen wand tussen het in gebruikzijnde kantoorgedeelte en de zolder, zodat er geen warmte verloren gaat. Electriciteitsverbruik De CO2-uitstoot als gevolg van het totale elektriciteitsverbruik is gestegen van 15,8 ton in 2013 naar 18,2 ton in 2014. Dit is een stijging van 2,4 ton of te wel 15,19 %. Het is niet bekend waar deze stijging door veroorzaakt is. Mogelijk dat het weer daar een rol bij heeft gespeeld (al dan niet verwarmen, aircogebruik). Bestekvoorwaarden In de vakgroep techniek is gesproken over het opnemen van eisen t.a.v. CO2 emissie. Dit wordt een standaard aanbestedingsvoorwaarde die we met opdrachtgever zullen bespreken. Certificering niveau 4 Op 2 juli 2015 zal de auditor het rapport van de Scope 3 analyse beoordelen en aangeven welke stappen nog gezet moeten worden om uiterlijk november 2015 gecertificeerd te kunnen worden voor niveau 4. Terugdringen gasverbruik De installateur heeft berekend dat een nieuwe ketel in Diever geen financiële besparing oplevert ten opzichte van de huidige situatie. In het pand is een tussendeur gezet, zodat de warmte niet naar de (ongebruikte) zolder trekt. Diever is eind 2010 verbouwd en toen waarschijnlijk voldoende geïsoleerd. Het pand in Culemborg heeft enkelglas. Er is nog geen gesprek geweest met de verhuurder en de gemeente (het is een gemeentelijk monument) over de mogelijkheid om dubbel glas te plaatsen.
CO2 footprint 2013
11
Het energiecontract in Goor is omgezet in windenergie. In Diever is met de mede-huurder overlegd over overstappen op groene energie, maar deze is daartoe niet bereid. Lichtschakelaars In Goor zijn lichtschakelaars met bewegingssensoren geplaatst in de vergaderzalen, kantine en wc’s. Communicatie De gestelde acties uit het communicatie worden later uitgevoerd dan gepland, zie onderstaande tabel.
Acties CO2 Communicatieplan Nr.
Wie
Wat
J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
a
e
r
p
e
u
U
u
e
k
o
e
n
b
t
r
i
n
l
g
p
t
v
c
Intern 1.
2.
Project-
CO2-Footprint
coördinator
aan MT
Project-
CO2-
coördinator
Rapportages
O
U
O
U
X
aan MT 3.
4.
Afd. commu-
Rapportages op
O
nicatie
Intranet
Afd. commu-
Nieuwsbrieven
O
Afd. commu-
Rapportages en
O
nicatie
footprint op
U
X
X
X
nicatie Extern 5.
U
X
Internet 6.
Afd. commu-
Nieuwsbrieven
O
X
nicatie
X = geplande uitvoering O = niet uitgevoerd U = uitgestelde uitvoering
12
CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten Definitief
X
5 5 BESPARING De cumulatieve besparing die bij Eelerwoude in 2015 is gerealiseerd ten op zichte van het basisjaar 2013 is XXX %.
Ton CO2 per fte Besparing t.o.v. vorig jaar Besparingspercentage
CO2 footprint 2013
2013
2014
2015
5,16
4,69
X
-
0,47
X
9,11
%
13
6 6 INITIATIEVEN 6.1
Marktinitiatieven
Eelerwoude is één van de vele ingenieursbureaus in Nederland. Gezien haar verscheidenheid aan specialismen, kennis en takenpakket is zij echter één van de weinigen. Wat wel overeenkomt met diverse andere ingenieursbureaus is dat zij deelneemt aan enkele van de vele initiatieven binnen de markt. Voor Eelerwoude zijn onderstaande initiatieven interessant: - Analyse van woon- en werkverkeer. Geboekte gegevens worden vergeleken met de beschikbare informatie die is vermeld op de site van SKAO; - Firma Bruins en Kwast is het bedrijf waarmee wij samen het pand in Goor delen. Zij hebben op het aangrenzende terrein een composteerinrichting. Samen met hen wordt bekeken of vanuit hun productie het vrijkomende gas en/of de restwarmte kan worden toegepast als energie dan wel verwarming voor het kantoor.
6.2
Deelname aan initiatieven
Eelerwoude is lid van het Netwerk Groene Bureaus. Het Netwerk organiseert themabijeenkomsten met leden en met opdrachtgevers over actuele ontwikkelingen in beleid en beheer, waaronder de Kaderrichtlijn Water, Natuurbeschermingswet, Flora- en faunawet, natuurcompensatie, monitoring, vernieuwing van het natuurbeleid, 'procesgericht natuurbeheer' en BREEAM-NL. BREEAM-NL is hét instrument om integraal de duurzaamheid van nieuwe gebouwen, bestaande gebouwen, gebieden en sloopprojecten te meten en te beoordelen. BREEAMNL is afgeleid van het internationale BREEAM en wordt beheerd en ontwikkeld door de Dutch Green Building Council. In 2013 is Eelerwoude samen met Reggestroom gestart met het project “Energieke Samenleving Hellendoorn”. Voor 2015 heeft Eelerwoude als doelstelling om de reeds vervaardigde EnergieNetwerkKaart breder bekend te maken in de gemeente Hellendoorn om daarmee de bewustwording op het gebied van duurzame energie te vergoten en daarmee de CO2-emissie van meerdere bedrijven te verkleinen. Naast bovenstaande doelstelling zal bekeken worden of in 2015 meerdere initiatieven geïnitieerd kunnen worden of dat aan reeds bestaande initiatieven deelgenomen gaat worden.
14
CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten Definitief
7 BIJLAGE 1 – FOOTPRINT 2013 (CONVERSIEFACTOREN D.D. MEI 2015)
CO2 footprint 2013
15
EELERWOUDE CO2 FOOTPRINT 2013 Categorie
Opmerking
Eenheid
Kantoor Goor Brandstoffen
6.726
Kantoor Diever
Verwarming
m3 gas
Kantoor Culemborg
Scope 1
Lease auto's
Voertuigkilometers
Benzine LPG
Airconditioning
Gelekte koelgassen
9.370
1.884
Type koelgas
Kantoor Diever
Type koelgas
Kantoor Culemborg
Type koelgas
Kantoor Goor
Eneco windenergie
Kantoor Diever
Electrabel
Kantoor Culemborg
Greenchoice
Kg gelekt koelgas
11,0
213
98,3
167.289
224
37,5
0
0,0
3300
2.088
6,9
1860
2.088
3,9
0
0,0
0
Totaal scope 1
Ingekochte elektriciteit
Elektriciteit
KWh
Scope 2
vlucht <700 km vlucht 700-2500 km
Zakelijk vliegverkeer
vlucht >2500 km
16
CO2 Reductiemaatregelen en doelstellingen & resultaten Definitief
Kilometers
17,7
461.711
0
Kantoor Goor
Ton CO2 Bron 12,7
5.813
Diesel Zakelijk autoverkeer en transport
Hoeveelheden g CO2 /per eenheid conversie factor
187,9
56.690
0
0,0
15.024
455
6,8
19.744
455
9,0
0
0
0,0
0
0
0,0
0
0
0,0
Benzine Zakelijke verkeer in privéauto's
Gedeclareerde zakelijke kilometers
Diesel LPG Hybride
Kilometers
81.727
224
18,3
145.178
213
30,9
15.370
196
3,0
7.810
171
1,3
Totaal scope 2
Totaal
CO2 footprint 2013
69,4
257,3