centrum Zeist vernieuwt! Centrum zeist vernieuwt Beeldkwaliteitsplan centrum zeist Pagina 1

centrum Zeist vernieuwt !

Centrum zeist vernieuwt

Beeldkwaliteitsplan centrum zeist

www.centrumzeistvernieuwt.nl

Pagina 1



Inhoud 1. Inspiratiebeelden

(met tekstuele duiding en inspraakreacties)

1.1 1.2 1.3 1.4

Samenvatting centrumvisie.......................................................................................6 De inspiratiebeelden................................................................................................ 13 De waarden achter de beelden................................................................................29 Reacties op de inspiratiebeelden.............................................................................32

2. Ontwerpvoorwaarden

.............................................................39

3. Catalogus Uiteindelijk doel: inspiratie waaier

pzet van de waaier ..........................................................................................................43 O Eerst eenheid, dan 5 deelgebieden....................................................................................45 Op zoek naar de rode draad...............................................................................................46

Spelregels en wensen

Toekomstige verharding....................................................................................................47 Toekomstige banden, kolken en belijning..........................................................................50 Toekomstige fietsenstallingen...........................................................................................53 Toekomstige bankjes.........................................................................................................55 Toekomstige paaltjes, prullenbakken................................................................................57 Toekomstige verlichting en armaturen..............................................................................59 Toekomstige bomen en hagen...........................................................................................62 Toekomstige vaste planten en bloemen.............................................................................63 Toekomstige boomspiegels korven...................................................................................64 Spelaanleidingen...............................................................................................................67 Kunst .................................................................................................................................69 Behoud van bestaande elementen in Zeist........................................................................ 71 Behoud van bestaande bomen in Zeist..............................................................................72 Aparte architectonische opgaven.......................................................................................73


Pagina 2



1. I(met nspiratiebeelden tekstuele duiding en inspraakreacties)


Pagina 3

centrum Zeist vernieuwt ! 1. Inspiratiebeelden (met tekstuele duiding en inspraakreacties) Inleiding Opdracht In mei 2015 werd op verzoek van het college van burgemeester en wethouders de Regiegroep Centrum gevormd. De opdracht was het opstellen van een beeldkwaliteitsplan, uitgaande van de op 3 maart door de gemeenteraad vastgestelde centrumvisie, en het daarna toetsen van de ontwerpen voor de herinrichting van het kernwinkelgebied aan de centrumvisie en dit door het college vast te stellen beeldkwaliteitsplan. De regiegroep adviseert de door het college ingestelde Stuurgroep Centrum, die wordt gevormd door de drie vakwethouders die zich richten op de uitvoering van de centrumvisie. Zij wordt bij haar werkzaamheden ondersteund door de ambtelijke Projectgroep Centrumvisie. Inhoud Dit beeldkwaliteitsplan bestaat uit drie delen: 1. Inspiratiebeelden (met tekstuele duiding en inspraakreacties) 2. Ontwerpvoorwaarden 3. Catalogus Toetsingskader voor het ontwerpproces Samen met de op 3 maart 2015 door de gemeenteraad vastgestelde centrumvisie vormt dit beeldkwaliteitsplan de kaders waarbinnen de ontwerpen zullen worden gemaakt voor de herinrichting van de Slotlaan (vanaf de 1e Hogeweg tot de Korte Steynlaan, inclusief het begin van de zijstraten), de 1e Hogeweg, de Meester de Klerkstraat, de Voorheuvel (vanaf de 1e Hogeweg tot en met de Markt, inclusief het begin van de Oude Arnhemseweg en de Rozenstraat), de Markt, de (Korte) Weeshuislaan en het Emmaplein. Inbreng vanuit de samenleving Op 10 september 2015 presenteerde de regiegroep via de media en op de website www.centrumzeistvernieuwt.nl een set inspiratiebeelden (zie deel 1.2), met het verzoek aan de inwoners, ondernemers en organisaties van Zeist daarop te reageren. Er werden 35 reacties ontvangen. Die werden alle voor eind 2015 door de regiegroep beantwoord. Op verzoek van de regiegroep heeft het Expertteam Winkelgebieden (EW) aanvullend in januari 2016 gereflecteerd op de centrumvisie en de inspiratiebeelden, omdat er behoefte was aan de visie van een retailexpert. En in februari 2016 zijn de wensen en eisen van de in- en externe deskundigen van de gemeente Zeist bij het inmiddels door de gemeente (de projectgroep in opdracht van de stuurgroep) aangetrokken ingenieursbureau Royal HaskoningDHV in twee plenaire sessies gepresenteerd en besproken. De samenvatting van al deze reacties op de inspiratiebeelden en de antwoorden daarop van de regiegroep treft u aan in deel 1.4. Deze samenvatting dient overigens in samenhang met en als commentaar bij de beelden te worden beschouwd, aangezien de inspiratiebeelden onveranderd zijn gebleven. Hierna zijn door projectgroep en Royal Haskoning DHV de ontwerpvoorwaarden (deel 2) en de catalogus (deel 3) samengesteld en bij de regiegroep aangeleverd.


Pagina 4

centrum Zeist vernieuwt ! Het voorliggende beeldkwaliteitsplan is dus het resultaat van de inbreng van alle inwoners, ondernemers, organisaties en deskundigen die hebben gereageerd op de inspiratiebeelden van de regiegroep. Voor zover er nog dilemma’s zijn, hebben wij die benoemd en daar ons oordeel over gegeven, met het consent van de projectgroep. Beeldkwaliteit van het hele kernwinkelgebied Evenals de centrumvisie richt het beeldkwaliteitsplan zich op het complete beeld van het kernwinkelgebied en is het dus niet beperkt tot de eigendommen van de gemeente en de herinrichting van de openbare ruimte. Het dient ook ter inspiratie van andere eigenaren in het kernwinkelgebied en als input voor het flankerend beleid dat conform de centrumvisie wordt ontwikkeld. Waar mogelijk en wenselijk wordt dat in de tekst apart benoemd. Voor de duidelijkheid: het flankerend beleid richt zich op het centrumbeheer in het algemeen en het ontwikkelen van ICT, leegstandsbeleid, flexibele bestemmingsplannen en een gevelbeeldkwaliteitsplan annex gevelfonds in het bijzonder. De nieuwe functie inspirator binnenstad (in de centrumvisie vastgoedcoördinator genoemd) is in het leven geroepen om de samenwerking tussen winkeliers, vastgoedeigenaren en de gemeente in dezen te bevorderen. Ruimte tijdens het ontwerpproces Ondanks dat de centrumvisie en dit beeldkwaliteitsplan de toetsingskaders vormen voor het ontwerpproces van het her in te richten kernwinkelgebied, blijft er uiteraard – het gaat immers om een visie en inspiratiebeelden ruimte voor afwijkingen. Daarover zal echter weloverwogen door de stuurgroep c.q. het college van B&W worden besloten op basis van de adviezen van de regiegroep. De afwijkingen moeten in elk geval passen binnen de centrumvisie (inclusief de financiële paragraaf), aanvullend zijn op het beeldkwaliteitsplan en de instemming hebben van het plenaire ontwerpteam en de projectgroep. Een woord van dank De regiegroep dankt alle bewoners, ondernemers, organisaties en deskundigen die hebben gereageerd op de inspiratiebeelden en hebben gezorgd voor een mooi en breed gedragen eindresultaat. En de projectgroep en Royal HaskoningDHV voor al het ondersteunende werk bij de totstandkoming van dit beeldkwaliteitsplan.

Zeist, maart 2016, De Regiegroep Centrum, Anne Meijer (bewonersperspectief), Egbert Bosman (winkeliers- en consumentenperspectief), Fons Pennings (winkeliersperspectief), Norbert Jansen (vastgoedperspectief), Gerrit Nellestein (onafhankelijk voorzitter).


Pagina 5



1. Inspiratiebeelden Dit beeldkwaliteitsplan vormt een nadere uitwerking van de centrumvisie. We beginnen deel 1 daarom met een samenvatting van de centrumvisie (1.1), zoals die op 3 maart 2015 door de gemeenteraad werd vastgesteld. Deze samenvatting komt nadrukkelijk niet in de plaats van de brondocumenten. Bij vragen of onduidelijkheden moet men die raadplegen. Dat zijn: 1. De centrumvisie ’Beleef Zeist Groen, Gezond en Gastvrij’ met bijlagen, en 2. Raadsvoorstel 15RV016 (was 14RV0069). Na deze samenvatting volgen de inspiratiebeelden zelf (1.2), een toelichting van de regiegroep op de waarden achter deze beelden (1.3) en de reacties van inwoners, ondernemers, organisaties en in- en externe deskundigen op de inspiratiebeelden, plus het antwoord van de regiegroep daarop (1.4).

1.1 Samenvatting centrumvisie Inleiding Over het centrum van Zeist is al veel gedacht, gesproken en geschreven. Maar de vragen, voor wie het aantrekkelijk moet zijn (inclusief een aantrekkelijk winkelaanbod), waar het eigenlijk is of moet komen (welke straten wel en welke niet) en op welke manier het zich kan onderscheiden, waren nog onvoldoende beantwoord. Deze centrumvisie voorziet daarin. Huidige situatie met betrekking tot het winkelaanbod Het centrum heeft zich in de loop der tijd geleidelijk ontwikkeld tot het gebied Slotlaan, 1e Hogeweg, Voorheuvel en Steynlaan. De afgelopen decennia hebben zich in zowel het koopgedrag als het winkelaanbod wereldwijd, nationaal en dus ook in Zeist veranderingen voorgedaan die vragen om herbezinning. Werd in 2004 bijvoorbeeld nog 58% van de niet-dagelijkse bestedingen van Zeistenaren in het eigen centrum gedaan, in 2011 was dit met 20% teruggelopen tot 46% (zie www.kso2011.nl voor meer informatie). We zien dit terug in de oplopende winkelleegstand. Klant Zeist richt zich primair op de Zeistenaar en op de inwoners van direct aanliggende gemeenten als Bunnik, Utrechtse Heuvelrug, De Bilt en Soest die niet beschikken over een winkelcentrum met de schaal van Zeist centrum. Tenminste het behoud van het huidige bestedingsniveau heeft daarbij de hoogste prioriteit. Op termijn kan de ambitie wellicht naar boven worden bijgesteld. Om consolidatie en eventuele groei mogelijk te maken dient het winkelaanbod beter aan te sluiten bij de inkomensverdeling in Zeist en omstreken, waar zowel de hogere inkomensklasse als de lagere inkomensklasse sterk zijn vertegenwoordigd naast een relatief beperkte middenklasse. Circa 58% van de huishoudens heeft een inkomen beneden modaal (€ 34.500,-), ongeveer 26% zit daar ruim boven en de resterende 16% zit rond modaal (bron: CBS 2006, inkomensverdeling alle huishoudens naar inkomensgroepen). Gewenste situatie Om ook in 2020 en daarna een aantrekkelijk centrum te hebben moet de huidige verstrooiing van het winkelaanbod ombuigen naar concentratie. Het gewijzigde koopgedrag vraagt om een samenhangend en compleet winkelaanbod in een compact gebied. Gericht op zowel functioneel winkelen (kortstondig, doelgericht winkelbezoek) als meer langdurig, ongericht winkelbezoek (funshopping). Met bijpassende voorzieningen, een hoogwaardige uitstraling en voldoende horeca-aanbod. Om dit tot stand te brengen en verder uit te bouwen is een samenhangend centrumbeheer door een coöperatief van alle belanghebbenden vereist.


Pagina 6



Het gebied

Zeister kernwinkelgebied in 2020


Pagina 7



Belcour is ontwikkeld met de bedoeling dat het Emmaplein zou worden beleefd als de dorpskern, als de binnenplaats van Zeist. De naam Belcour verwijst hiernaar evenals de fontein. Volgens deze visie wordt het stuk Weeshuislaan vanaf de Slotlaan tot en met het Emmaplein voor H&M het hart van Zeist en wordt het kernwinkelgebied begrensd door de 1e Hogeweg, de Weeshuislaan, een deel van de Slotlaan en een deel van de Voorheuvel. In dit kernwinkelgebied moet de shopper zich thuis voelen en vinden wat van zijn gading is. Groen, Gezond en Gastvrij Zeist staat van oudsher bekend als een groene gemeente aan de rand van de Utrechtse Heuvelrug, met als trekpleisters onder andere de bossen, de Pyramide van Austerlitz en Slot Zeist. Zeist beschikt tevens over een ruim en gevarieerd aanbod aan zorginstellingen, onder andere erop gericht om mensen een gezonde oude dag te bezorgen. Gastvrijheid staat daarbij voorop. Deze historische kernwaarden “Groen, Gezond en Gastvrij” bieden Zeist de mogelijkheden om zich blijvend te onderscheiden: Groen: Gras, (fleurige) beplanting, bomen en (hemel) waterpartijen, hoogteverschillen (Heuvelrug), aansluiting op “groene oases” in centrum (Wilhelminapark, Walkartpark), verwijzend naar het Wereld Natuur Fonds, Vogelbescherming Nederland, Utrechts Landschap, de Stichtse Lustwarande en Slot Zeist. Gezond: Het winkelaanbod heeft gezondheid hoog in het vaandel staan. Een nog sterkere nadruk op de thema’s gezondheid en duurzaamheid maakt winkelen in het centrum van Zeist onderscheidend ten opzichte van omliggende centra. Effectieve en efficiënte verkeersstromen beperken de uitstoot van schadelijke stoffen. Het gebruik van de fiets wordt gestimuleerd. Gastvrij: Gemakkelijk te bereiken, uitstekende parkeermogelijkheden en goed te belopen. Optimale routing, altijd een nieuwe winkeloptie in het zicht als men een winkel verlaat. Een gezellig verblijfsgebied met een duidelijk herkenbaar centraal punt en uitnodigende terrasjes. Een (potentiële) klant voelt zich gastvrij onthaald vanaf het moment dat hij het centrum bereikt. Overige relevante ontwikkelingen Technologie: Mensen en apparaten zijn in de nabije toekomst nog meer via (mobiel) internet verbonden. Daarnaast maken ook opkomende technologieën zoals 3D-printen zeer waarschijnlijk andere waardeketens mogelijk. Vergrijzing: De gemiddelde leeftijd blijft voorlopig toenemen. Dit heeft gevolgen voor het koopgedrag (en daarmee voor het winkelaanbod) en stelt eisen aan voorzieningen in het centrum. Schaarste aan grond-/brandstoffen: Het lijkt nog ver weg, maar de toenemende schaarste aan fossiele brandstoffen en andere grondstoffen veranderen onze maatschappij ingrijpend. Het voorkomen van verspilling, hergebruik en de ontwikkeling van duurzame energiebronnen zullen nog veel belangrijker worden. Schaarste kan een belangrijke drijfveer worden voor nieuwe business modellen (het “leasen” van kleding en gedeeld ruimtegebruik zijn hiervan slechts enkele voorbeelden). Schaarste zal ook een beweging van bezit naar gebruik versterken. Deze ontwikkelingen bieden nog goeddeels ongekende mogelijkheden voor de verdere ontwikkeling van ons centrum. Daar moet actief aandacht aan gegeven worden en ruimte voor worden gehouden. Een open en flexibele opstelling van alle betrokkenen is nodig om op nieuwe ontwikkelingen in te kunnen spelen.


Pagina 8



Naar een Groen, Gezond en Gastvrij kernwinkelgebied Hier volgen op hoofdlijnen de bewegingen die zijn of worden ingezet: 1. Een eenduidige keuze voor het Emmaplein als dorpskern zorgt ervoor dat de stedenbouwkundige structuur duidelijk, logisch, overzichtelijk en veilig wordt gemaakt (kaart 3). 2. Het verkeer wordt effectief en efficiënt naar en van het kernwinkelgebied geleid (kaart 4). Al vanaf de toegangswegen wordt de bezoeker er met een duidelijke en dynamische bewegwijzering naartoe geleid. De entrees van de parkeergarages worden uitnodigend gemaakt. 3. De hele Slotlaan krijgt de allure die zij al heeft in het deel vanaf het gemeentehuis tot aan de 1e Hogeweg. De Slotlaan wordt autoluw gemaakt; de auto is er nadrukkelijk te gast. Verkeersremmende maatregelen zorgen daarvoor. Auto’s worden vanaf de Antonlaan naar de parkeerplaatsen Slotlaan 1, 2 en 3 geleid. 4. Het Emmaplein met daaronder parkeervoorzieningen ligt een halve verdieping boven het maaiveld. Dit hoogteverschil wordt op alle toegangspaden en passages beter benut. Het Emmaplein verandert van een saai tochtgat in een gezellig verblijfsgebied, waarin jong en oud en arm en rijk graag vertoeven. 5. Donkere arcades en passages maken plaats voor uitnodigende gevels en entrees. De hoofdentrees van grote winkels als Hema en voormalige V&D komen aan het Emmaplein. 6. Het winkelaanbod aan het Emmaplein wordt met het oog op het koperspubliek uit Zeist en de omliggende dorpen versterkt met het marktsegment ‘hoog’. ‘Local heroes’ - de kwaliteitszaken die Zeist al van oudsher kent - vestigen zich aan of bij het Emmaplein. 7. Het deel van de Weeshuislaan tussen de Slotlaan en de Antonlaan (Korte Weeshuislaan) wordt functioneel en visueel bij het kernwinkelgebied getrokken en dus auto- en busvrij gemaakt. 8. Prioriteit wordt gegeven aan het ontwikkelen en realiseren van een bebouwing op het voormalige Stinkensterrein die de bestaande bebouwing van de Slotlaan en het Emmaplein / Belcour met elkaar verbindt. De infrastructuur van de 1e Hogeweg wordt verbeterd. 9. De kruisingen van de 1e Hogeweg met de Voorheuvel en de Slotlaan bieden ruimte voor terrassen. De onderbreking op de 1e Hogeweg ter hoogte van het plantsoen dient opgevangen te worden door het opnemen van een verkooppunt in een hoogwaardige bebouwing (aan de 1e Hogeweg), met respect voor het beschermd dorpsgezicht ter plekke. Hierdoor wordt het winkelrondje versterkt. Prioriteit zal gegeven worden aan een verplaatsing van een zittende ondernemer. 10. In- en uitgang van de parkeergarage 1e Hogeweg zijn een belemmering in doorstroming en winkelfront. De twee (te smalle) in en uitgangen voor autoverkeer, gecombineerd met een vrachtwagen in- en uitgang, dienen te worden geoptimaliseerd zodat de onderbreking van het winkelfront geringer wordt en doorstroming wordt verbeterd. 11. Vanuit de parkeergarage onder Belcour mogen auto’s alleen nog rechtsaf richting Weeshuislaan. 12. Het gebied rondom De Klinker wordt weer gelijkvloers gemaakt op maaiveldniveau. Het tunneltje onder het Emmaplein en de rotonde bij het tunneltje verdwijnen. Daardoor vormen het Voorheuvelplein en de Markt één nieuw plein met daarop De Klinker. Er wordt een fraaie terrasgewijze aansluiting gemaakt tussen het Emmaplein en dit nieuwe plein. Voor zowel De Klinker als het plein eromheen ontstaat zodoende verbeterpotentieel. De Klinker zou zich kunnen ontwikkelen tot een multifunctioneel dorpshuis (inclusief muziekschool en bibliotheek) met een commerciële invulling op de begane grond, waardoor er meer interactie met de directe omgeving ontstaat. En het plein zou op niet-marktdagen kunnen worden gebruikt voor specialistische markten. 13. Bij alle toegangen naar het Emmaplein en het plein rond De Klinker komen fraaie en praktische opstelplaatsen voor fietsen.


Pagina 9



14. De ICT infrastructuur in Zeist centrum wordt zo ingericht dat meer mogelijkheden ontstaan voor digitale interactie tussen ondernemers en bezoekers. Bijvoorbeeld via een gratis draadloos netwerk in het centrum dat specifieke toegang mogelijk maakt tot sociale media en een online winkeliersplatform. De gemeente zal een actieve rol spelen in het faciliteren van communicatie tussen slimme apparaten en partijen die data kunnen omzetten in bruikbare informatie (om bijvoorbeeld logistiek of parkeren te optimaliseren). 15. Geen busverkeer in twee richtingen over de Slotlaan. 16. De bus in zuidelijke richting via de Antonlaan, Weeshuislaan, voor de Klinker langs (over het huidige tunneltracé) via de Voorheuvel en 1e Hogeweg naar de Slotlaan richting Het Rond en/of 2e Hogeweg te laten rijden. Hierdoor is het mogelijk dat de Korte Weeshuislaan auto- en busvrij wordt (met uitzondering van laden en lossen Hema) en op de Slotlaan tussen Korte Weeshuislaan en 1e Hogeweg eenrichtingsverkeer wordt ingesteld. Hiermee ontstaan nog meer mogelijkheden om verblijfskwaliteit toe te voegen aan dit deel van de Slotlaan. De bus is voor de Klinker nadrukkelijk ‘te gast’. 17. Het huidige regime van één richting tot aan de Meester de Klerkstraat en vervolgens twee richtingen op de 1e Hogeweg blijft ongewijzigd, vanwege de komst van de bus. 18. De Meester de Klerkstraat wordt over de gehele lengte eenrichtingsverkeer (met uitzondering van laden en lossen voormalige V&D). Dit zorgt voor een zuid-noord route voor autoverkeer zonder stagnatie (vanwege parkeergarage Belcour) waardoor de Slotlaan verder ontlast wordt (meer autoluw). Verkeer vanuit de parkeergarage Belcour moet verplicht rechtsaf rijden richting Weeshuislaan. (Zie ook 11.) 19. De Jagerlaan ter hoogte van de Slotlaan wordt afgesloten, omdat de parkeergarage langs de Antonlaan vanuit zuidelijke richting beter bereikbaar is via de Meester de Klerkstraat en Weeshuislaan. Met de afsluiting van de Jagerlaan wordt tevens sluipverkeer voorkomen. 20. De parkeergarage Voorheuvel aan de kant van de Markt wordt afgesloten. Deze is alleen toegankelijk en te verlaten via de Jagerlaan. Hierdoor komt ruimte vrij voor de markt en wordt doorgaand- en sluipverkeer door de parkeergarage voorkomen. 21. De Rozenstraat bij de Voorheuvel wordt permanent afgesloten (behalve bij calamiteiten). Verkeer naar Markt (opbouw en afbouw) kan via de Weeshuislaan plaatsvinden. De Bloemenbuurt wordt hiermee ontlast.


Pagina 10



Naar een Groen, Gezond en Gastvrij Zeister kernwinkelgebied de rode pijl betekent verkeer voor De Klinker langs in plaats van eromheen.) (Gewijzigd op 3 maart 2015:


Pagina 11



Bereikbaarheid voor gemotoriseerd verkeer (raadsbesluit 3 maart 2015) Geen ontwerpen De centrumvisie bevat geen ontwerpen. Concrete invulling wordt aan ‘de markt’, de belanghebbenden, overgelaten, waarbij de gemeente vooraf aangeeft wat op enthousiasme kan rekenen. De gemeente heeft visie, schept kaders en enthousiasmeert. Ook blijft de gemeente verantwoordelijk voor een publieke ruimte die ‘schoon, heel en veilig’ is. Centrumbeheer Een ombuiging van spreiding naar concentratie zoals hier verwoord, kan alleen slagen als alle belanghebbenden (inwoners van Zeist, bewoners van het centrum, winkeliers, vastgoedeigenaren, openbaar vervoerders en gemeente): De noodzaak ervan inzien. Zich in hun belangen gekend, herkend en erkend weten. Vooral ook hun bijdrage leveren. Centrumbeheer en vastgoedmanagement zijn continuprocessen, waarbij alle belanghebbenden betrokken zijn. Veranderingen in het koopgedrag en het winkelaanbod zullen het noodzakelijk maken de visie aan te passen. Monitoring van externe ontwikkelingen en performance-indicatoren (bezoekersaantallen, omzetontwikkeling en de tevredenheid van bezoekers en ondernemers) maakt daarom deel uit van centrumbeheer. Plannen worden daarop zo nodig aangepast. Zoals het er nu naar uitziet zal elke vijf jaar opnieuw twintig jaar vooruit moeten worden gekeken. Het kernwinkelgebied zoals hier geschetst kent geen harde begrenzing; de directe omgeving moet kunnen ‘meebewegen’ met veranderingen in vraag en aanbod. Flexibele bestemmingsplannen moeten deze beweging mogelijk maken. Winkelstraten buiten het kernwinkelgebied moeten bijvoorbeeld weer de functie wonen, horeca, kantoor en / of zakelijke dienstverlening kunnen krijgen.


Pagina 12



De noodzaak van een eendrachtige visie Deze samenhangende visie beoogt een compact en coherent Groen, Gezond en Gastvrij kloppend winkelhart voor Zeist. Het is aan de Zeister politici om zich aan deze visie te houden en de samenhang te bewaken. De huidige situatie toont de noodzaak ervan overduidelijk aan. Als we het centrum van Zeist weer boeiend willen maken moeten we NU acteren!

1.2

De inspiratiebeelden

Deze set inspiratiebeelden bestaat uit drie delen. We beginnen op de Slotlaan. Na het bovenaanzicht (A) volgen de beelden ter plekke van de zijwegen, vanaf het kruispunt met de 1e en 2e Hogeweg (01) tot en met de Jagerlaan (06). Daarna zoomen we in op de rest van het kernwinkelgebied. We starten na het bovenaanzicht van het Emmaplein en omgeving (B) op de hoek Antonlaan / Weeshuislaan (07) en gaan dan via het Emmaplein, de Markt en de Voorheuvel naar de 1e Hogeweg, waar de ‘reis’ eindigt ter hoogte van de Kerkweg (20). We besluiten de set met vier inspiratiebeelden van winkelpuien (21 t/m 24) en vier ideeën voor straatmeubilair op de pleintjes (25 t/m 28). Let op: dit zijn de beelden zoals in september 2015 zijn getoond, voor de nuanceringen op deze beelden wordt verwezen naar par 1.4

A Bovenaanzicht Slotlaan tussen de 1e en 2e Hogeweg en de Korte Steynlaan


Pagina 13



01 Zicht op de Slotlaan vanaf het Walkartpark

02 Plein Slotlaan / Woudenbergseweg


Pagina 14



03 Plein Slotlaan / Korte Weeshuislaan

04 Plein Slotlaan / Huydecoperweg


Pagina 15



05 Plein Slotlaan / Middellaan

06 Plein Slotlaan / Jagerlaan


Pagina 16



B Bovenaanzicht Emmaplein en omgeving

07 Korte Weeshuislaan / het Emmaplein vanaf Antonlaan / Allegro


Pagina 17



08 Allegro / Antonlaan / Korte Weeshuislaan vanaf het Emmaplein

09 Weeshuislaan / Meester de Klerkstraat


Pagina 18



10 Emmaplein / Weeshuislaan vanaf Allegro

11 Emmaplein richting fonteinpodium


Pagina 19



12 Emmaplein richting Allegro vanaf de fontein

13a Emmaplein richting Ovaal


Pagina 20



13b Emmaplein richting De Klinker (omslag folder Beeldkwaliteitsplan)

14 Emmaplein vanaf De Markt


Pagina 21



15 Markt, de Klinker en het Emmaplein vanaf De Voorheuvel

16 De Klinker / Markt vanaf het Voorheuvelplein

17 Meester de Klerkstraat vanaf het Emmaplein


Pagina 22



18 Voorheuvelplein vanuit de Weeshuislaan

19 Meester de Klerkstraat vanaf de 1e Hogeweg


Pagina 23



20 Plantsoen 1e Hogeweg vanuit de Kerkweg

21 Winkelpui 1


Pagina 24



22 Winkelpui 2

23 Winkelpui 3


Pagina 25



24 Winkelpui 4

25 Straatmeubilair “Info-boom” (Wi-Fi-station)


Pagina 26



26 Straatmeubilair “e-Tree”

27 Straatmeubilair “Klokketoren”


Pagina 27



28 Straatmeubilair “Analoog nieuws”


Pagina 28

centrum Zeist vernieuwt ! 1.3


De waarden achter de beelden

We beschrijven in dit deel de waarden achter de beelden die de regiegroep in september heeft getoond (1.2). We ronden af met de inbreng vanuit de samenleving en onze reactie daarop (1.4). Shared Space Shared space (Nederlands; gedeeld ruimtegebruik) is een in Nederland ontwikkeld verkeersconcept dat de multifunctionaliteit, en daarmee de relatie tussen verkeersveiligheid en de omgeving, van de openbare ruimte centraal stelt. Het is bedacht door verkeerskundige Hans Monderman. Zijn motto was: ‘Liever veiligheid met onzekerheid dan ongelukken met duidelijkheid’. Belangrijk uitgangspunt is dat als verkeersruimtes zijn ingericht als verblijfsruimte, ze niet in de eerste plaats geïnterpreteerd zullen worden als verkeersruimte. Daartoe zijn richtinggevende kenmerken als verkeersborden, verkeerslichten en stoepranden zoveel als mogelijk afwezig. Verkeersremmende obstakels als fietsklemmen, zitbanken en bloembakken zijn wel in ruime mate geplaatst. Zo ontstaat in een verblijfsruimte waarin ook het verkeer van voetgangers, fietsen, scooters en auto’s dient te worden afgewikkeld. Iedere verkeersdeelnemer wordt ter plekke aangesproken op eigen verantwoordelijkheidsgevoel en inzicht omdat aanwijzingen en geen verboden ontbreken. Er dienen zo min mogelijk hoogteverschillen in het straatwerk te komen. Wel moeten de rijstroken voor auto’s en fietsers duidelijk worden gemarkeerd. Voldoende opstelplekken voor fietsen en – waar van toepassing – auto’s. En er moet voldoende ruimte overblijven om te kunnen wandelen. Ook voor mensen met een (visuele) handicap. De rijstrook op de Slotlaan zal zoveel mogelijk meanderen langs de pleintjes bij de zijwegen. Dit om te benadrukken dat de auto er te gast is (autoluw) en de snelheid te remmen. Dit laat de laanstructuur (gevels en bomenrijen) en het zicht op het Slot onaangetast.

Voorbeeld shared space


Pagina 29



Eenheid in verscheidenheid Het kernwinkelgebied moet direct herkenbaar zijn door het type bestrating, straatmeubilair en verlichting. Bij de grenzen ervan moeten duidelijke markeringen komen, zoals beeld 01 de overgang duidelijk maakt tussen de ‘Donkere Laan’ en de Slotlaan / Hogeweg en beeld 20 de overgang tussen de Kerkweg en de 1e Hogeweg. Dat is overigens ook van belang voor het beheer (kostenbeheersing). Dat neemt niet weg dat elke straat en elk plein binnen het kernwinkelgebied een eigen karakter heeft (eenheid in verscheidenheid). Het oog wil ook wat In de openbare ruimte van het kernwinkelgebied moet wat de regiegroep betreft van alles te beleven zijn, voor jong en oud. Het moet er gezellig zijn en het oog moet telkens naar iets nieuws worden getrokken. Dat bevordert dat mensen er graag naartoe gaan en er ook langer verblijven. Uiteraard op zo’n manier vormgegeven, dat dit het winkelen versterkt. Kunstroute Op verschillende inspiratiebeelden (met name 03, 13b en 19) zijn sokkels te zien met daarop kunstobjecten. De regiegroep wil daarmee slechts aangeven dat zij het belangrijk vindt dat er beeldende kunst blijft in het kernwinkelgebied. Straatmeubilair Op tal van plaatsen in het kernwinkelgebied worden in de inspiratiebeelden verschillende ‘groene’ zitjes getoond. Die zijn ook heel belangrijk voor de minder mobiele bezoeker. De beelden 25 t/m 28 zijn bedoeld om ‘out of the box’ te denken bij het kiezen van straatmeubilair (deel 3, catalogus). Tegelijkertijd hebben ze wel allemaal een link met de visie (duurzaam en gastvrij). Winkelpuien De inspiratiebeelden 21 t/m 24 zijn bedoeld om de eigenaren van de panden in het kernwinkelgebied te stimuleren meer eenheid te brengen in de hele gevel. Het gaat er niet om dat er per straat maar één stijl komt. Ook hier geldt eenheid in verscheidenheid. Wel, dat er zorg wordt besteed aan de gevels. Schreeuwende reclame hoort niet bij een kernwinkelgebied met allure. Bij veel panden is sprake van een groot verschil tussen de begane grond en de verdieping. Ter uitvoering van de visie komt er een gevelbeeldkwaliteitsplan met gevelfonds, van waaruit wordt bijgedragen aan het opwaarderen van de gevels door de winkeliers / vastgoedeigenaren. Dit behoort tot het flankerend beleid (zie de inleiding, onder Beeldkwaliteit van het hele kernwinkelgebied). Emmaplein (we geven de voorkeur aan ‘ Emmaplein’ boven ‘ Belcour’) De inspiratiebeelden 10 t/m 14 maken duidelijk waar het volgens de centrumvisie en het beeldkwaliteitsplan om te doen is: een gezellig plein met zoveel mogelijk (bloeiend) groen, zitplekken, kunst en water. Echte bomen kunnen er bovenop de parkeergarage niet worden gepoot, vandaar dat daar groenblijvende ‘Hederabomen’ komen, die geleid worden langs een constructie waarin ook het hele jaar door bloeiende planten kunnen worden opgenomen. Eventueel ook bomen in bakken. Deze en mogelijk ook andere constructies moeten tevens de windhinder tegengaan, waardoor een aangenaam verblijfsgebied ontstaat. De hellingbaan vanaf de Weeshuislaan blijft (ten behoeve van de bevoorrading), maar wordt indien mogelijk minder steil en fraaier vormgegeven. Ook de fietsverbinding Korte Weeshuislaan (03 en 07) blijft gehandhaafd. De keerwand tussen het Emmaplein en de Weeshuislaan wordt minder hard (vergroenen?). Op het Emmaplein vanaf de Korte Weeshuislaan zijn een zitbank en een arcade gedacht.


Pagina 30



Het gebouw Allegro is geschetst als ‘meebewegend’ met de bocht van de Korte Weeshuislaan en het Emmaplein en de bocht Antonlaan met de Weeshuislaan. De regiegroep gaat ervan uit dat de projectontwikkelaar zich hierdoor laat inspireren, want nu kijkt men vanaf de Korte Weeshuislaan in een gat en vanuit de Antonlaan tegen de betonnen keerwand aan. Aan de zijde van de Markt komt een trap die naar het straatniveau leidt. Deze trap heeft plaatselijk brede aantreden (luie trap), waardoor er ook op kan worden gezeten. Tussen de trap en Bon Vivant komt een veilige hellingbaan voor gehandicapten. De open ruimte ter hoogte van de Meester de Klerkstraat, aan de zijde van de Weeshuislaan, wordt nu ervaren als een tochtgat. Een onderzoek naar de windhinder op het Emmaplein heeft aangetoond dat - naast veel groen tot verdiepingshoogte – een wand tussen de bebouwingen veel goed maakt. Gedacht wordt aan een wand van lavasteen, waarlangs water naar beneden druppelt, naar de plassen op het plein (13a). Voor deze wand komt een licht verhoogd podium. De Markt, De Klinker en het Voorheuvelplein Het Marktplein wordt vergroot, nu de weg van de Weeshuislaan naar parkeergarage Voorheuvel verdwijnt omdat de parkeergarage na de herinrichting niet meer toegankelijk is vanaf de Markt en er alleen een fietsstrook tussen de Weeshuislaan en de Voorheuvel overblijft. Het marktplein moet ook buiten marktdagen een gezellig verblijfsgebied zijn (15). Dat kan door er meer bomen te planten, de gevel van De Klinker te verfraaien en op de begane grond van De Klinker meer bedrijvigheid te creëren. Tegen de gevel van De Klinker is een muziekpodium gedacht, die met de voorkant gericht is op het Emmaplein. Op de begane grond wordt De Klinker ‘afgesnoten’ (16), zowel aan de kant van het Voorheuvelplein, als aan de kant van de Voorheuvel / Rozenstraat. Daardoor ontstaat er een betere verbinding van De Markt met het Voorheuvelplein. Deze transformatie van De Klinker (inclusief podium) behoort tot het flankerend beleid. Ook op het Voorheuvelplein(16 en 18) zijn de auto en de bus nadrukkelijk te gast. Meester de Klerkstraat (inspiratiebeelden 17 en 19) De Meester de Klerkstraat wordt nadrukkelijker bij het kernwinkelgebied betrokken. De pergola maakt plaats voor een zonnige luifel (deze constructie hoort bij de winkels en deze verandering maakt dus deel uit van het flankerend beleid) en de trap van het Emmaplein naar de straat wordt plaatselijk op het plein verbreed. Daartoe wordt ook de fontein iets verplaatst. Plantsoen 1e Hogeweg (20) In het plantsoen komt een overkapping die de mogelijkheid biedt om er een verkooppunt met zitje te maken. Zodoende wordt het winkelfront aan die zijde van de 1e Hogeweg meer een eenheid. De bebouwing doet recht aan de kwalificatie beschermd dorpsgezicht die het plantsoen heeft.


Pagina 31

centrum Zeist vernieuwt ! 1.4


Reacties op de inspiratiebeelden

De reacties van inwoners, ondernemers, organisaties en deskundigen op de inspiratiebeelden (1.2) zijn door de regiegroep beoordeeld en met het consent van de projectgroep(en) vertaald in de volgende uitspraken, die richtinggevend zijn voor de ontwerpfase. Algemeen Er is een hele reeks aanbevelingen gedaan met betrekking tot de fysieke ‘klantenreis’ naar en vanuit het kernwinkelgebied. Deze komen niet tot uitdrukking in de sfeerbeelden, maar deels wel in de centrumvisie en ontwerpvoorwaarden (deel 2) en de catalogus (deel 3) in dit beeldkwaliteitsplan. Voor het overige worden ze meegegeven aan de ontwikkelaars van onder meer het verkeersbeleid en het parkeerbeleid. De regiegroep blijft ook deze ontwikkelingen volgen in het kader van de uitvoering van de centrumvisie. Begin - als het technisch en juridisch mogelijk is - daar met de herinrichting waar het vanuit retail perspectief het hardst nodig is. Blijf alert op de bereikbaarheid van de winkels tijdens de herinrichting van de straten en de pleinen. En op een efficiënte herinrichting (kabels en leidingen). Winkeliers / Centrummanagement t.z.t. betrekken bij het uitvoeringsplan. Maak in het openbaar gebied tijdelijke exposities mogelijk van bijvoorbeeld kunstwerken. De regiegroep rekent erop dat de ontwerper de Adviescommissie Beeldende Kunst en Vormgeving (ABKV) betrekt bij de uitwerking van het advies van deze commissie (zie verderop onder kunstobjecten) en dit punt dan ook meeneemt in het overleg. Plaats op een centraal punt in het kernwinkelgebied (gratis) openbare toiletten. De looproute moet zo dicht mogelijk langs de winkelpuien zijn, zonder obstakels, muurtjes, bloembakken en uitstallingen (zie het voorbeeld van shared space op bladzijde 29). Pas het stapstenen-principe toe bij de pleinen; elk plein is een unieke uiting van ‘Groen, Gezond en Gastvrij’. De inrichting van de pleintjes aan de Slotlaan moet gericht zijn op verbetering van het zicht op - en de bereikbaarheid van - de winkels. Als alternatief voor de inspiratiebeelden die wij hebben gepresenteerd, zijn de plantenbakken voor het gemeentehuis genoemd. Die zijn een stuk lager. Wat ons betreft kunnen die ook ter inspiratie dienen voor het ontwerp, niet alleen van de pleintjes aan de Slotlaan, maar ook op het Emmaplein en de Markt. Schenk aandacht bij het ontwerp aan samenhang en grote gebaren. De regiegroep vertaalt dit in een duidelijke herkenbaarheid en identiteit van het kernwinkelgebied. Het advies van de ABKV levert hier ook een belangrijke bijdrage aan. Het scheppen van meer winkeloppervlak in het beeldkwaliteitsplan staat volgens sommigen haaks op het streven naar een compacter kernwinkelgebied en het bestrijden van de winkelleegstand. De geschetste bebouwingen op de Korte Weeshuislaan, het Emmaplein, de Markt en de 1e Hogeweg zijn wat de regiegroep betreft bedoeld om in het kernwinkelgebied een compacte en complete winkelbeleving te creëren. Dat betekent niet per se permanente bebouwing, maar wel het afmaken van de ‘winkellogica’. Het gaat de regiegroep om de bestemming, niet om de directe invulling. De logica moet er kunnen komen. De concrete invulling kan in de loop der tijd van kleur verschieten, van speelhoek c.q. overkapping, c.q. oliebollenkraam naar – eventueel – bouwvolume. En mocht het zover komen, dan is het uiteraard in de eerste plaats gewenst dat ondernemers van buiten het kernwinkelgebied naar deze locaties verhuizen. Dit maakt deel uit van het flankerend beleid.


Pagina 32



Er is behoefte aan (meer) speelplekken en/of klimrekken in het kernwinkelgebied. Aandacht voor voldoende loopruimte over buitenterrassen die de hele stoep in beslag nemen. Er zijn mensen die het heel onplezierig vinden om dergelijke terrassen te moeten doorkruisen. In het hele kernwinkelgebied moeten er voldoende en goede stallingsmogelijkheden zijn voor fietsen. Zowel voor mensen die gerichte boodschappen doen (kortparkeren), als voor funshoppers (langparkeren). In de ontwerpfase ook aandacht besteden aan de openbare verlichting (inclusief feest- en sfeerverlichting), bijvoorbeeld in combinatie met beplanting via staalkabels. Onderzoek de mogelijkheden van herbestemming van vrijkomende materialen zoals bestrating en lantaarnpalen. Groen Bij de gemeente Zeist is een Bomenbeheerplan in ontwikkeling, in samenspraak met de ‘groene groepen’ en betrokken burgers. Uitgaande van dit concept hebben de groene groepen een checklist opgesteld voor de herinrichting van het kernwinkelgebied. Deze checklist wordt door de regiegroep als richtinggevend aangemerkt. Straatmeubilair (25 t/m 28) Overweeg hergebruik van straatmeubilair dat elders niet meer wordt gebruikt (zoals het zitje langs het fietspad naar Mc Donalds of de banken op de middenstrook van de Donkere Laan). Overigens zonder dat dit het totaalbeeld verstoort. Overweeg kunstenaars uit te nodigen straatmeubilair te ontwerpen. Kunstobjecten (01, 03, 05, 11, 12, 13a, 13b, 20) Wij volgen het advies van de ABKV, om op enkele markante plekken, waar het kernwinkelgebied begint, grotere kunstwerken te plaatsen in plaats van verspreid over het gebied een groot aantal kleinere. Genoemd worden het kruispunt Slotlaan-Hogeweg (01, onderdeel kunstroute Over de liefde, in plaats van de geschetste obelisk), het Voorheuvelplantsoen (20, paviljoen of folly) het kruispunt 1e Hogeweg-Voorheuvel-Montaubanstraat-Oude Arnhemseweg en het Emmaplein (13a, waterkunstwerk). Daarmee wordt tevens tegemoet gekomen aan het commentaar van verschillende kanten, dat de geschetste obelisken niet bij Zeist passen en de kunstwerken op sokkels (kunstroute) het zicht op de winkelpuien niet moeten ontnemen en dat het een dure en kwetsbare oplossing is. De suggestie om bij de te kiezen beelden samenwerking te zoeken met het Wereld Natuur Fonds, Vogelbescherming Nederland en/of plaatselijke kunstenaars geven we door aan de ABKV, die betrokken wordt bij het ontwerpproces. Het idee is geopperd om in plaats van de geschetste obelisken (01 en 05) lokale bedrijven hun producten te laten tonen inclusief een verwijzing naar hun vestigingsplek. Opdat men kan zien hoe divers het lokale aanbod is. De regiegroep is echter van mening dat daar geen ‘ familie van beelden’ van kan worden gemaakt en dat zoiets ook niet goed te beheren valt.


Pagina 33



Slotlaan Het EW (Expertteam Winkelgebieden) adviseert rekening te houden met de huidige en toekomstige verdeling in functies en gebruik van de Slotlaan. In hoofdlijnen komt dit volgens het EW neer op een deel t/m de Korte Weeshuislaan (funshoppen als onderdeel KWG), een deel Korte Weeshuislaan-Jagerlaan (funshoppen, horeca en mix van alles) en een deel Jagerlaan-Korte Steynlaan (food en horeca inclusief bijzondere speciaalzaken); elk deel vraagt volgens het EW zijn eigen ruimte en inrichtingselementen. Dit advies heeft dus betrekking op zowel de beeldkwaliteit als het flankerend beleid. De regiegroep kiest echter voor één beeldkwaliteit als het gaat om de herinrichting van de Slotlaan, in lijn met het raadsbesluit van 3 maart 2015 om de hele Slotlaan opnieuw in te richten, ook al houdt het kernwinkelgebied op bij de Middellaan. Zo is wat de regiegroep betreft ook in het deel t/m de Korte Weeshuislaan een terras wenselijk, ter versterking van het verblijven aldaar. En voor wat betreft de gewenste verhuizing van bedrijven naar het kernwinkelgebied zal de regiegroep de ontwikkeling van het flankerend beleid nauwlettend volgen. De kruisingen van de Slotlaan met de 1e Hogeweg en de Korte Steynlaan zijn door de regiegroep niet geschetst (A), omdat over de concrete verkeerstechnische inrichting ervan nog definitieve besluitvorming moest plaatsvinden en er ten aanzien van de inrichting nog meerdere keuzes mogelijk waren. Er zijn vragen gesteld over het nut van de pleintjes bij de zijstraten van de Slotlaan (02 t/m 06). Deze zijn bedoeld als entrees naar de Slotlaan vanuit de parkeergarages, om het winkelen en verblijven aan de Slotlaan te veraangenamen (rustpunten zijn noodzakelijk bij een vergrijzende bevolking) en de beide zijden van de Slotlaan beter met elkaar te verbinden. Daarnaast zijn ze bedoeld om langzaam rijden te bevorderen. De auto is in de Slotlaan immers nadrukkelijk te gast. De inspiratiebeelden tonen een mix van retro en nieuw. Gevraagd wordt om een duidelijke keuze te maken tussen de hang naar het verleden (zoals zicht op het Slot en boompjes op de Slotlaan in een rechte lijn), of juist vooruit (kunst en boompjes mee laten meanderen met de rijstrook). Volgens de regiegroep is een goede mix mogelijk en gewenst, zoals die er ook al is in de bebouwing. Door meerdere inwoners, organisaties en deskundigen wordt gepleit voor het behoud van het cultuurhistorisch karakter van de Slotlaan en de 1e Hogeweg (Barok). De zichtas naar het Slot moet volgens hen bepalend zijn voor de herinrichting (liefst met autoverkeer richting het Slot). Het EW wijst daarnaast op de mogelijkheden en beperkingen van shared space, die worden bepaald door de hoeveelheid en diversiteit aan verkeersfuncties. Ook de verkeersintensiteit bepaalt in welke mate shared space mogelijk is. En het GPPZ vraagt aandacht voor de extra kwetsbaarheid van geleidehondenbazen, hulphonden en mensen met begripsbeperkingen in shared-space gebieden. In dergelijke gebieden moeten verkeersdeelnemers met elkaar voor een veilige verkeerssituatie zorgen. Dit gebeurt voornamelijk op basis van sociale interactie. Oogcontact is daarbij belangrijk en dat is voor iemand met een visuele beperking natuurlijk een onmogelijke opgave. Het weghalen van vaste structuren maakt het gebied volgens het GPPZ ontoegankelijk voor blinde en zeer slechtziende verkeersdeelnemers. Zij missen de oriëntatie- en herkenningspunten die ze nodig hebben om vast te stellen waar ze zijn. Blindengeleidehonden zijn getraind om oriëntatiepunten aan te geven. In de centrumvisie is gekozen voor autoverkeer richting de Boulevard. Er wordt in de centrumvisie weliswaar niet gesproken over shared space, maar wel wordt daarin de Slotlaan expliciet als verblijfsgebied aangemerkt, waarin de auto nadrukkelijk te gast is en snelheid beperkende maatregelen dit afdwingen. De regiegroep is van mening dat de shared space benadering, zoals die in paragraaf 1.3 ‘De waarden achter de beelden’ is omschreven, daar het best bij past. Dat betekent inclusief voorzieningen die de veiligheid van blinden en slechtzienden waarborgen. De regiegroep geeft de voorkeur aan – duidelijk gemarkeerde – meanderende rijstroken en geringe verhogingen bij looproutes en pleintjes, boven een lange rechte rijstrook met grote ‘hobbels en bobbels’. De regiegroep acht het mogelijk en wenselijk dat de zichtas op het Slot bij de


Pagina 34



herinrichting in de bestrating wordt hersteld, terwijl ter hoogte van de pleintjes zijwaartse bewegingen van auto’s worden afgedwongen. Er is vraag naar vaste plantenbakken om de bomen aan de Slotlaan. Het ontwerpteam kan wat de regiegroep betreft nagaan of dat wenselijk en haalbaar is. De wens van een aantal Slotlaanwinkeliers, om auto’s op de Slotlaan tussen de bomen te laten parkeren, moet in de ontwerpfase nader worden onderzocht, bezien vanuit verschillende perspectieven (de bomen in kwestie, andere weggebruikers, parkeerders en de winkeliers). De wens om de parkeerduur maximaal een uur te laten zijn speelt de regiegroep door naar de makers van het parkeerbeleid. De regiegroep staat achter het idee om op een paar pleintjes ook een plek in te ruimen voor mobiele ondernemers. Op het pleintje bij de Middellaan is een (glazen) obelisk geschetst (05). Dat is slechts een voorbeeld van een markant object dat de aandacht trekt. Het mag ook een heel ander object zijn, zoals de door iemand voorgestelde dorpspomp / drinkwaterkraan. Korte Weeshuislaan Op de hoek Slotlaan/Korte Weeshuislaan is een bebouwing geschetst (03) om de Korte Weeshuislaan intiemer te maken. Als alternatief wordt voorgesteld om in plaats daarvan aan de overkant, naast Vero Moda, aan de zuidzijde een serre en terras te maken, zoals bij de Reünie. Een andere mogelijkheid is een overdekte en bewaakte fietsenstalling, in combinatie met een openbaar toilet. Het gaat er de regiegroep om dat de herinrichting van de Korte Weeshuislaan er conform de centrumvisie toe moet leiden dat het een gezellig verblijfsgebiedje wordt, dat het Emmaplein en de Slotlaan beter met elkaar verbindt. Op de Allegro-locatie (08), hoek Korte Weeshuislaan/Antonlaan, is door de regiegroep een bebouwing geschetst waarvan de gevels ‘meebewegen’ met deze lanen, waardoor het oog meer wordt getrokken naar het Emmaplein. De schets was niet meer of minder dan een inspiratiebeeld voor de projectontwikkelaar. Het is voor de regiegroep een gegeven dat de bebouwing er ooit komt. Van verschillende kanten en om verschillende redenen is aangegeven dat bebouwing van deze locatie (op dit moment) ongewenst is. Sommigen stellen voor dat het een stadspark blijft, eventueel versterkt met een verkooppunt voor streekproducten en speeltoestellen, anderen dat het een evenementenlocatie wordt. Welke (tijdelijke) bestemming deze locatie ook krijgt, voor de regiegroep telt dat die de verblijfskwaliteit van het kernwinkelgebied ten opzichte van de huidige inrichting versterkt en dat de zichtlijnen tussen de Slotlaan en het Emmaplein worden verbeterd. Het idee, om in plaats van het laten meebewegen van de bebouwing, zichtlijnen te vormen door middel van bomen die het vroegere Barokke stratenpatroon in herinnering roepen, is wat de regiegroep betreft een prima alternatief. De bomenrij op de Korte Weeshuislaan (03, 07 en 08) hoeft wat de regiegroep betreft niet precies in het midden. Onderzocht kan worden of de pergola die verdwijnt elders kan worden hergebruikt, bijvoorbeeld om de hiervoor genoemde zichtlijnen te versterken. De hellingbaan naar het Emmaplein (07, 08 en 10) wordt als te steil ervaren en de keermuur tussen de Weeshuislaan en het Emmaplein als te ‘hard’. Ontwerp als het technisch en financieel mogelijk is een elegantere en ‘groenere’ overgang van de (Korte) Weeshuislaan naar het Emmaplein.


Pagina 35



Jagerlaan (06) De in- en uitrit naast wijnhandel Ossendrijver blijft bereikbaar wanneer de Jagerlaan vanaf de Slotlaan wordt afgesloten voor autoverkeer. Dit geldt overigens voor alle inritten en garages in het her in te richten gebied. Emmaplein Onderzoek, uit het oogpunt van windhinder, indien nodig de mogelijkheid om het Emmaplein (deels) te overkappen. De ‘klimopbomen’ en druppelwand op het Emmaplein (13a en 13b) zijn niet alleen bedoeld om meer groen op het plein aan te brengen, maar ook om windhinder tegen te gaan. Ga na of er meer maatregelen moeten worden getroffen om de windhinder tegen te gaan, met name boven de ingang naar de parkeergarage. Er is behoefte aan meer zitjes en speeltoestellen bij de fontein. De hoofdentree van de Hema-passage zou meer aan het plein moeten komen, conform de centrumvisie. Dit is een kwestie van overleg tussen de gemeente en de eigenaar van het gebouw. Het begrip kunstbomen in het beeldkwaliteitsplan heeft tot verwarring geleid. Het gaat op veel plaatsen om (groenblijvende) klimop, die door middel van een metalen constructie omhoog wordt geleid en aldus de vorm van een boom aanneemt. In die constructie kunnen ook bloeiende planten worden opgenomen. Je kunt niet overal bomen poten, maar de parkeergarage loopt niet onder het hele plein door. Ga na of er op het plein meer bomen kunnen komen. Op het Emmaplein zijn vooral ‘ hederabomen’ voorzien, omdat die groenblijvend zijn. Een combinatie met blauwe regen (fleurig, bladverliezend) is te overwegen, evenals verbindingen door middel van staalkabels. Gevraagd wordt of het Emmaplein niet te groen wordt. Er is in de centrumvisie nadrukkelijk gekozen voor vergroening van het plein. Dat heeft zich in het beeldkwaliteitsplan onder meer vertaald in ‘bomen’ van klimop, een constructie waarlangs de klimop in een boom-vorm wordt geleid. Overweeg lange stenen plantenbakken op het plein te plaatsen, zoals die voor het gemeentehuis. Er is vraag naar een binnenspeeltuin voor kinderen, zodat ouders rustig kunnen winkelen. Deze vraag betreft het flankerend beleid en is daarom doorgespeeld aan de Centrummanager en de Inspirator binnenstad. Er zijn veel bedenkingen bij het op het Emmaplein geprojecteerde waterelement (waterplassen), met name ten aanzien van het beheer, de veiligheid en te houden evenementen. Het gaat in de sfeerbeelden wat de regiegroep betreft om waterplassen van hooguit een centimeter diep, door lager liggend (lichtblauw) straatwerk, waarin de wolkenlucht kan weerspiegelen en kinderen kunnen spelen. Het water moet desgewenst kunnen worden afgepompt. In plaats van waterplassen kunnen wat de regiegroep betreft waterelementen ook worden gecombineerd met speelelementen of met kunstwerken.


Pagina 36



Markt (B en 15) De Marktcommissie ziet het liefst dat de Markt een vlak plein is met grote tegels en zonder obstakels, met daaromheen bomen, verlichting en gebouwen van waaruit op de begane grond interactie plaatsvindt met de markt. De centrumvisie en het beeldkwaliteitsplaan gaan ervan uit dat de Markt ook op niet-marktdagen een prettig verblijfsgebied is, passend bij de thema’s Groen, Gezond en Gastvrij. In de ontwerpfase zal gezocht moeten worden naar een oplossing die recht doet aan beide belangen. Er zijn vraagtekens geplaatst bij commerciële functies op de begane grond van De Klinker, zoals beoogd in de centrumvisie. Eerst zou de leegstand elders in het kernwinkelgebied moeten worden aangepakt. In de centrumvisie en in het verlengde daarvan het beeldkwaliteitsplan, vormen de Markt en het Voorheuvelplein straks één plein, met daarop De Klinker als mogelijk toekomstig cultuurhuis. Daar past een extrovert karakter bij. Ook voor de Markt is het van belang dat het gebouw op de begane grond levendigheid uitstraalt. Gedacht kan worden aan de verplaatsing van bedrijven van buiten het kernwinkelgebied naar De Klinker. Dit maakt deel uit van het flankerend beleid. De wanden aan de kanten van de Markt en het Emmaplein kunnen wat de regiegroep betreft ook op andere manieren dan geschetst extrovert worden gemaakt. Gepleit wordt voor een muziektent of horecakiosk op de Markt, in plaats van het podium tegen De Klinker. De regiegroep vindt het (multifunctionele) podium zoals geschetst nog steeds fraai, maar staat open voor alternatieven zoals aangedragen, of een balkon op de eerste verdieping van De Klinker. Gevraagd wordt wat er met de (hoge) bomen aan de kant van Stolk van Dam gebeurt. De centrumvisie en het beeldkwaliteitsplan gaan uit van meer groen in het kernwinkelgebied. Er zullen bij de herinrichting hier en daar wellicht bomen worden weggehaald (en misschien ook hier), maar per saldo komen er meer bij. De suggestie met betrekking tot de keuze van nieuwe bomen (die op verdiepingshoogte niet zoveel licht zouden moeten wegnemen als een aantal bestaande bomen) geven wij aan de ontwerpteams mee. Er zijn overigens ook bewoners die uitkijken op de bedoelde bomen en die het juist zonde (uit het oogpunt van welzijn en gezondheid) zouden vinden als ze zouden verdwijnen. Er blijft een fietsverbinding via de Markt tussen de Weeshuislaan en de kruising Voorheuvel–Rozenstraat. Waar het fietspad precies komt te liggen, is aan het desbetreffende ontwerpteam. De keuze voor de exacte plaats van de bushalte als alternatief voor die welke op de Korte Weeshuislaan verdwijnt, is aan het ontwerpteam en de provincie. De Markt wordt ruimer van opzet en biedt daardoor plek voor de hele warenmarkt. Dat is conform de centrumvisie en de wens van de Marktcommissie. Voorheuvel (18) Voorgesteld wordt, de busbaan meer in het midden van het Voorheuvelplein te situeren, zodat aan beide zijden terrassen mogelijk zijn. De regiegroep laat het aan het ontwerpteam over om – ook uit het oogpunt van bezonning – tot de meest optimale inrichting van het Voorheuvelplein te komen.


Pagina 37



1e Hogeweg Op de 1e Hogeweg is er nu een mix van winkelen horecafuncties en dienstverlening. Het voormalige V&Dpand is dominant. Volgens het EW is een keuze nodig met betrekking tot het gewenste karakter (richtinggevend voor zowel de ontwerpfase als het flankerend beleid): ‘hoogwaardig funshoppen’ dan wel het huidige ‘middle of the road’. De regiegroep ervaart het aanbod aan de 1e Hogeweg niet als ‘middle of the road’. Er zijn daar juist relatief veel speciaalzaken. Misschien komt het door de dominantie van de voormalige V&D. De shared spaceherinrichting van deze weg zou wat de regiegroep betreft vooral moeten aansluiten bij de speciaalzaken. En bij de nieuwe bestemming van het voormalige V&D-pand zou daarbij kunnen worden aangehaakt. In het beeldkwaliteitsplan wordt nadrukkelijk een koppeling gelegd met het Walkartpark (20). Inmiddels is duidelijk geworden dat de entree van dit park aan de Donkere Laan bij de aanstaande renovatie zal worden verlegd richting de 1e Hogeweg, maar dat de ingang aan de Kerkweg niet zal worden verplaatst richting de 1e Hogeweg, wat een wens was van de regiegroep in het verlengde van de centrumvisie. Er zijn bij het kruispunt van de Kerkweg met de 1e Hogeweg twee gemetselde zuilen geschetst, die een entree naar het Walkartpark verbeelden. In plaats daarvan kunnen op die plek, zoals gesuggereerd, wat de regiegroep betreft ook bomen kunnen worden geplant en/of een informatiezuil worden geplaatst met daarop een foto van een markant punt in het park. Ook in het straatwerk kan een visuele verbinding worden gemaakt met het Walkartpark. Maak het ‘gat’ Meester de Klerkstraat (19) op de 1e Hogeweg kleiner. Onderzocht kan worden of de te verwijderen pergola in de Meester de Klerkstraat daarvoor (gedeeltelijk) kan worden hergebruikt. Ook wordt voorgesteld om het gedeelte van de 1e Hogeweg tussen de Meester de Klerkstraat en de parkeergarage 1e Hogeweg (B) een plein (met daaroverheen een fietsstrook) te maken. De volledige 1e Hogeweg wordt wat de regiegroep betreft ook zoveel als mogelijk volgens het principe shared space heringericht, met pleintjes bij het parkje, de Kerkweg, de Meester de Klerkstraat en de parkeergarage 1e Hogeweg. Dit met de wetenschap dat auto’s op een deel van de 1e Hogeweg in twee richtingen rijden. Het aanvullende voorstel wordt door de regiegroep aan het ontwerpteam in overweging gegeven. Meester de Klerkstraat (17 en 19) Maak het donkere tunnel-gat vrolijker en uitnodigend, wellicht in combinatie met aanvullende maatregelen tegen windhinder op het erboven gelegen Emmaplein en een overkapping van de trap naar het Emmaplein, om gladheid bij regen, sneeuw en vorst tegen te gaan. Er zijn twijfels geuit over de commerciële waarde van de winkels aan de Slotlaankant en dus ook over de noodzaak om de pergola met overkapping aldaar te vervangen, de trap van en naar het Emmaplein plaatselijk te verbreden en de fontein op het Emmaplein daarvoor te verplaatsen. De regiegroep vindt het verstandig dat hierover eerst met de eigenaar van de desbetreffende winkels wordt overlegd. Dit maakt deel uit van het flankerend beleid.


Pagina 38



2. Ontwerpvoorwaarden


Pagina 39



2. Ontwerpvoorwaarden Dit deel beschrijft per thema (de belangrijkste) ontwerpvoorwaarden / eisen voor de herinrichting van het centrum van Zeist. Deze eisen zijn aanvullend op de catalogus (deel 3). In dit deel zijn de (technische) eisen voor de producten slechts gedeeltelijk vermeld in dit overzicht, de meeste zijn namelijk opgenomen in de catalogus. Daarnaast zijn de algemene eisen van toepassing, zoals het Programma van Eisen voor het inrichten van de Openbare ruimte in de gemeente Zeist, en landelijke richtlijnen vanuit bijvoorbeeld het CROW. Ontwerpvoorwaarden per thema Verkeer & parkeren Veilig voor alle gebruikers; De auto is nadrukkelijk te gast in het verblijfsgebied. Uitwerking shared space zoals omschreven in deel 1. Bij het ontwerp rekening houden met de richtlijnen uit de ASVV 2012 en relevante CROW publicaties Parkeermeters; loopafstand van parkeerplaats tot parkeermeter maximaal 150 meter Aan de oostzijde van de Meester de Klerkstraat komt een langzaam verkeersstrook van 1,5 meter Parkeerplaatsen; huidig aantal behouden Fietsparkeren verspreid in clusters faciliteren Verkeersoplossing Montaubanstraat/ Hogeweg moet voldoen aan geldende richtlijnen voor auto en bus met toets door provincie Utrecht. Bij huidig aantal busbewegingen is rotonde acceptabel. Keuze verkeersoplossing Hogeweg/Slotlaan: 1e Hogeweg blijft in de voorrang. Keuze verkeersoplossing Korte Steynlaan/ Slotlaan: Korte Steynlaan naar busstation heeft voorrang i.v.m. route busverkeer en om verkeer op Slotlaan te ontmoedigen Verkeersbesluit met daarin de keuze busroute voor de Klinker langs, bus te gast op markt Vanuit de parkeergarage onder Belcour mogen auto’s alleen nog rechtsaf richting Weeshuislaan Oplaadpunt fiets i.c.m. overdekte/bewaakte fietsenstalling, bushalte of grote concentratieplekken voor fietsen is een wens Informatie over terrassen; Het beleid is erop gericht bestaande terrassen de mogelijkheid te geven in stand te blijven en zo mogelijk uit te breiden. Dit mag niet ten koste gaan van verkeerswegen en parkeerplaatsen. Het is wenselijk de overeengekomen grootte van terrassen met markeringstekens in het trottoir zichtbaar te maken. Straatmeubilair Straatmeubilair in standaardkleur (RAL 9005 of RAL 6064), of in overleg anders (Zeisterblauw) Afvalbakken afstemmen op aanbod i.c.m. ledigingsfrequentie Afvalbakken met voorziening tegen vuurwerkbeschadiging en kraaien Geen losse banken, verankering in de grond Camera’s: eventuele wijzigingen inpassen in het ontwerp en kleurstelling daar op afstemmen


Pagina 40



Toegankelijkheid Algemeen: Routegeleiding Ontwerprichtlijnen PBT Consult 2013 Als er trappen zijn of komen, dan ook banen voor de rolstoelgebruiker en rollator De verharding bij banken bij voorkeur gesloten en opsluiting rondom boomkransen ter preventie van vuilverzamelplaatsen en contrastrijk voor goede herkenbaarheid. Bij oversteekplaatsen markeringen toepassen, zie onderzoek KNGF te Amstelveen. Zorg voor een visuele en tactiele band als routing die tevens vrijgesteld is van interactie met gemotoriseerd verkeer Besteed aandacht aan de vormgeving van terrassen en uitstalvoorzieningen; Minimaal 1,50 meter doorloopruimte en 2,30 minimale doorloophoogte. Huidige gevels en dorpelhoogtes zijn randvoorwaarden waar op aangesloten moet worden Groen Algemeen: waar mogelijk meer groen en bomen en meer ruimte voor de bomen om te groeien Op het Emmaplein Hederabomen of vergelijkbaar Plantvak minimaal 10 m2 Bomen; per boom min 8 m3 grondverbetering Let op locatie vrij van ondergrondse infra (nuts en riolering) Checklist groen en bomen als richtinggevend Openbaar vervoer Busvriendelijke infra (grenswaarde >= 20 km/u) Toegankelijke haltes Bushalte toevoegen in directe omgeving van de Markt, evt ook op 1e Hogeweg; Halte Belcour wordt verplaatst, DRIS mee verplaatsen. Gemeente en provincie doen voorstel nieuwe locatie die in de ontwerpsessie wordt meegenomen Locatie bushalte aan de Slotlaan optimaliseren Laad- en losplekken mogen geen hinder opleveren voor doorstroming Halte Belcour wordt verplaatst inclusief halte regiotaxi. Voor Regiotaxi geldt dat halteplaats voorzien van bord Regiotaxi, herkenbaar in de openbare ruimte, voorzien van zitgelegenheid, bescherming tegen weerselementen. Beheer Verhardingen; Het gebruik van trottoir- en opsluitbanden tot een minimum beperken Afweging maken of de voordelen van open verhardingen in relatie tot geluid veroorzaakt door o.a. busroutes in balans zijn Voegen in verhardingen beperken om onkruidbestrijding te beperken Rekening houden met goed kunnen schoonhouden openbare verharding in structuur en kleur (met name kauwgom) Locatie afvalcontainers; binnen 75-125m vanuit de uitgangen van het complex


Pagina 41



Openbare verlichting Locatie afstemmen met bomen, OV masten en nutsleidingen Lichtbron LED Lichtpunthoogte beperken Masten bereikbaar houden voor hoogwerker Mogelijkheid bieden voor uitbreiding met feestverlichting en hanging baskets Eventueel combineren met Wifi Verlichtingssterkte volgens NPR Markt 100 kraamlengtes (1 kraamlengte is 4 meter) (hierop kunnen zowel kramen als verkoopwagens komen) 40 busjes zoveel als mogelijk tussen de kramen in, de rest kan de auto/bus weg zetten op een parkeerplaats 10 plaatsen voor grote vrachtwagens die in de directe omgeving van de markt moeten staan. Deels in plaats van kleine busjes, deels als bevoorrading. Van deze 10 vrachtwagens hebben er 2 stroom nodig voor de koeling Een kraam is 2 meter breed. Tussen de kramen moet een bestelbus staan, dat mag strak, is ook 2 meter. Een verkoopwagen is net zo breed als een kraam. 400V elektra/aansluitpunten aan diverse buitenranden Openbaar toilet Stormhaken Minimaal 2 open afrijdpunten Locatie afvalcontainers; binnen 75-125m vanuit de uitgangen van het complex De Heuvel Voorwaarden bereikbaarheid hulpdiensten (nog niet ontvangen) Nadrukkelijke wens om vlak te staan Wens tot het visueel betrekken van de markt bij het Emmaplein en vise versa Wens van verlevendiging van de markt (ook op dagen dat er geen markt is) Windklimaat Windklimaatonderzoek Peutz: voorzieningen gewenst op 2 plaatsen ter plaatse van ovale appartementencomplex en op 1 locatie ter plaatse van terras (nabij Klinker). Reden zuiden/ tot westenwind. Advies: bakken met struiken/bomen min. 2 meter of windschermen en pergola’s toepassen. Kunst & Cultuur ABKV integraal bij uitwerking kunst in KernWinkelGebied betrekken De volgende locaties in het centrumgebied komen voor kunst en vormgeving in aanmerking, 1. De markering van de kruising Slotlaan-1e Hogeweg 2. De inrichting van de kruising 1e Hogeweg en Voorheuvel-Montaubanstraat 3. Op Emmaplein in combinatie met water 4. Herinrichting Hogewegplantsoen, inclusief plaatsing paviljoen Wens: oriëntatie op en symmetrische beleving van de Slot-as Afwatering Geen afkoppeling van regenwater. Met gebruikmaking van de huidige ondergrondse afwateringsvoorzieningen/rioolstelsel.


Pagina 42



3. Catalogus

Beeldenwaaier voor Centrum Zeist


Pagina 43



3. Catalogus Op 4 en 11 februari 2016 organiseerde Royal HaskoningDHV in opdracht van de projectgroep voor de in- en externe deskundigen een dilemmasessie en een ruimte- en kadersessie met het oog op de te ontwikkelen ontwerpvoorwaarden (deel 2), de catalogus (deel 3) en het aanstaande ontwerpproces (procesvoorstel volgt). Uitgangspunten waren de centrumvisie en de inspiratiebeelden, waarop de deskundigen hadden gereageerd (deel 1.4). Potentieel tegenstrijdige belangen werden daarbij voor het voetlicht gebracht en in dialoog werd gezocht naar het de individuele belangen overstijgende gezamenlijk belang. Deze catalogus is het resultaat ervan en vormt een geheel met de delen 1 en 2 van dit beeldkwaliteitsplan. Uiteindelijk doel: inspiratie waaier

Een waaier met de volgende thema’s Verharding (straat, plein, fiets, autoparkeer, fietsparkeer, oversteken, drempels, min mogelijk hoogteverschillen) Straatmeubilair (bank, prullenbak, paaltjes en hekken) Bijzondere elementen (kunst) Speelplekken en spelaanleidingen Verlichting en beveiliging Beplanting en beheer (boomspiegels, sortiment, boombeschermers, bloembakken)

Met per thema 3 verschillende kwaliteitsniveaus inclusief prijsindicatie realisatie Basis (80%) Extra /plus (15%) Exclusief ( 5%) De toedeling van deze niveaus naar locaties wordt in een plenaire startbijeenkomst bepaald.

Eenheid binnen Zeistersfeer (=catalogus) Herkenbaarheid per deelgebied (= ontwerpdialoog) Markt/Klinker/Voorheuvel Emmaplein Slotlaan 1e Hogeweg Busstation e.o.

Opzet van de waaier Bij elk thema en niveau helder in woord en beeld wat is Gewenst (Dit is wenselijk in dit kwaliteitsniveau, maar niet verplicht) Toelaatbaar (Dit is bespreekbaar) Uitgesloten (Bepaalde zaken worden niet toegestaan binnen dit kwaliteitsniveau)


Pagina 44



Geen keurslijf maar richting (binnen sfeer en budget kaders) Daar waar mogelijk concreet en smart Functioneel bruikbaar en passend binnen alle (technische) normen Algemene uitgangspunten: Groen (meer groen dan nu met meer kleur en variatie) Gezond - Met meer groen, meer fietsers en minder auto’s - Duurzaam/verantwoord in de zin van robuuste (maar niet lomp) materialen, die lang mee gaan, zonder er snel gedateerd uit te zien en die uit de buurt komen. - Tijdloos (sober met detail) - Vrolijk (niet frivool, maar wel luchtig/grappig, met een glimlach) Gastvrij en gezellig - Warm (rood-bruine en aarde tinten) - Vriendelijk en zacht (Gebogen en ronde vormen, niet te spits, streng, hoekig en hard) Geschiedenis - Allure (kwaliteit, uitstraling, hoogstaand; niet nep) - Knipoog naar de historie (1930 en Slot, smeedijzer) - Passend bij wat nu aanwezig is en in eeuwen zo gegroeid is

Eerst eenheid, dan 5 deelgebieden Met deze catalogus in onze hand gaan we de ontwerpsessies houden. Hiervoor zijn 5 deelgebieden onderscheiden:

Markt

Meester de Klerkstraat

Em

m

ap

le

in

Weeshuislaan

In principe worden alle straten en pleinen van gevel tot gevel heringericht. Hier bij zal waar mogelijk en passend gebruik gemaakt worden van bestaande materialen.

uvel

e Voorh

1e Hogeweg

Globaal: Markt/Klinker/Voorheuvel Emmaplein Slotlaan 1e Hogeweg Busstation e.o.

Antonlaan

Slotlaan


Pagina 45



Op zoek naar de rode draad Per thema wordt per kwaliteitsniveau in een tabel overzichtelijk weergegeven wat er wenselijk is voor de toekomst, wat toelaatbaar en wat uitgesloten: De spelregels. Daarna volgt per thema een overzicht van wenselijk beelden.

De basisbeelden staan in een lichtgrijs kader,

de plus in middelgrijs

en dubbelplus (exclusief) in donker grijs.

Basis (80% van het oppervlak)

Plus (15% oppervlak)

Gewenst

Wat hier gewenst is, is ook wenselijk voor Plus en Exclusief, tenzij onder de kopjes Plus en Exclusief deze voorstellen “toelaatbaar”, dan wel “uitgesloten” worden.

Wat hier gewenst wordt, Alleen bij exclusief zijn de geldt ook voor Exclusief, voorstellen die hier staan tenzij onder Exclusief deze wenselijk. voorstellen “toelaatbaar”, dan wel “uitgesloten” worden.

Toelaatbaar

Wat hier toelaatbaar is, is ook toelaatbaar voor Plus en Exclusief, tenzij onder de kopjes Plus en Exclusief deze voorstellen “gewenst”, dan wel “uitgesloten” worden.

Wat hier toelaatbaar is, Alleen bij exclusief zijn de geldt ook voor Exclusief, voorstellen die hier staan tenzij onder Exclusief deze toelaatbaar. voorstellen “wenselijk”, dan wel “uitgesloten” worden.

Uitgesloten

Wat hier uitgesloten is, is ook uitgesloten voor Plus en Exclusief, tenzij onder de kopjes Plus en Exclusief deze voorstellen “gewenst”, dan wel “toelaatbaar” zijn.

Wat hier uitgesloten wordt, geldt ook voor Exclusief, tenzij onder Exclusief deze voorstellen “wenselijk”, dan wel “toelaatbaar” zijn.


Exclusief (5 % oppervlak)

Alleen bij exclusief zijn de voorstellen die hier staan uitgesloten.

Pagina 46



Spelregels toekomstige verharding Basis (80% van het oppervlak)



Gewenst

100% gebakken klinkers Rood bruine kleur Origine binnen een straal van 150 km Formaat: Linge- en/of dik hardstenen accenten

65% gebakken klinkers 35% natuursteen Grijs/blauwe tint Zandkleurige tint Origine binnen straal van 300 km (zoals Belgisch hardsteen) Gangbare formaten

35% gebakken klinkers 65% natuursteen

Toelaatbaar

Waal en kei formaat en Afwijkende formaten tegels Hergebruik gebakken materialen Betonnen stenen en tegels (20*20) met kleurechte deklaag (hardstenen look) natuursteen

Origine buiten een straal van 300 km (Zoals Portugees of Zweeds graniet) In opdracht ontworpen

Uitgesloten

In opdracht ontworpen

Origine buiten Europa


Beton

Pagina 47



Wenselijke bestrating BASIS

100% gebakken klinkers is wenselijk (dik formaat)

Basis www.centrumzeistvernieuwt.nl

Pagina 48

centrum Zeist vernieuwt ! Wenselijke bestrating Plus en


Exclusief

35% natuursteen (zoals Belgisch hardsteen)

Zandtinten en afwijkende formaten zijn toelaatbaar

Plus www.centrumzeistvernieuwt.nl

65% natuursteen Zweeds en Portugees graniet is toelaatbaar

Exclusief Pagina 49



Spelregels toekomstige banden, kolken en belijning Basis (80% van het oppervlak)

Gewenst

Betonnen banden Gangbare maat met kolken die dezelfde maatvoering hebben. Goot: Gestrate 5 streks goten of 1 lager liggende tegel

Plus (15% oppervlak) Hardstenen of brede betonnen (met hardstenen look) banden 30-40-50 cm boven breedte Belijning in natuursteen gestraat

Exclusief (5 % oppervlak) Hardstenen banden Speciaal ontworpen banden en kolken en putdeksels

Belijning mee gestraat Blindengeleiding mag wel met thermoplast

Toelaatbaar

Betonnen banden met een boven breedte van 30-40 -50 cm

Lijngoten

Gangbare banden, kolken en putdeksels

Uitgesloten

Hardstenen banden Geverfde belijning lijngoten

Beton

Betonnen banden


Pagina 50



Wenselijk beeld Basis

2 streks gestrate goot Kolk is even breed als de band

Belijning wordt in stenen gestraat.


Pagina 51

centrum Zeist vernieuwt ! Wenselijk beeld Plus en


Exclusief

Belijning in natuursteen Lijngoot naast brede band

Hardstenen banden en speciaal ontworpen putdeksels zijn binnen exclusief wenselijk, maar niet verplicht.


Exclusief Pagina 52



Spelregels toekomstige fietsenstallingen

Gewenst

Basis (80% van het oppervlak)



Subtiele markering in bestrating met gebakken klinkers (80%) Matte metalen nietjes (gebogen) (20%)

Natuurstenen markering voor fietsen in de bestrating (50%) Metalen nietjes (50%)

Bijzonder kunstzinnig fietsvlak/strook of kunstwerk waar fietsen aan vast gezet kunnen worden

In de kleuren: Oud Hollands groen Herengracht groen (zwart-groen) (RAL 6005 ? of RAL 6064) Zwart

Toelaatbaar

Rvs

Uitgesloten

Markering met verf, stenen muurtjes Tulp (niet tijdloos) Herbruik huidige bandbeugels


Iets van smeedijzer

RAL 5009 (Zeister blauw)

Speciaal ontworpen

Pagina 53



Wenselijk beeld fietsenstallingen

Plus

Falco


Exclusief Pagina 54



spelregels toekomstige bankjes Basis

Gewenst

Rendez Vous van Grijssen of vergelijkbaar, deze staat nu ook in Zeist , heeft een houten zitting en gebogen vormen. Zitcomfort Hout/ bamboe/natuurvezels of kunststof. Bij voorkeur (grijs wordend) hout Alle bankjes van 1 leverancier Rolstoel en ouderen vriendelijk Gebogen vormen Alle metaal in oudhollands groen of zwart

Toelaatbaar

Andere leverancier dan Grijssen Onderstel uit RVS

Uitgesloten

Opvallend kleurgebruik Metalen zittingen beton


Plus Idylle van Grijssen, met smeedijzeren onderstel (of vergelijkbaar) Houten zitstukjes op minimaal 30 cm hoge randen rondom groen

Onderstel in de blauwe kleur van het Slot Rendez Vous

Exclusief Opvallend anders

Dezelfde familie

Rendez vous

Pagina 55



Wenselijk Beeld van Bankjes

Plus


Exclusief Pagina 56



Spelregels toekomstige paaltjes, prullenbakken Basis

Gewenst

Houten paaltjes, passend bij de plek

Uitgesloten

Opvallende kleuren en vormen

Exclusief Prullenbakken en paaltjes die passen bij vormgeving en materialisering van de gekozen bank

Zo min mogelijk paaltjes Kleurgebruik metalen delen: oudhollands groen En/of RVS En/of zwart Zo onopvallend mogelijk (niet in looplijnen) Gebogen vormen Sober met detail (tijdloos) Robuust maar niet lomp Van metaal Zoals de Cone van Grijssen

Toelaatbaar


Plus

Zeisterblauw (op Slotlaan)

Speciaal ontworpen

Pagina 57



Wenselijke paaltjes en prullenbakken

Zeisterblauw

Plus

Cortenstalen afscheiding/hek Houten afscheiding/hek

RAL 6064 (zwartgroen)

De Cone van Grijssen


Exclusief Pagina 58



Spelregels toekomstige verlichting en armaturen

Gewenst

Toelaatbaar

Uitgesloten


Basis

Plus

Exclusief

LED verlichting zoals de Kio van Schreder, omdat deze al toegepast wordt in Zeist en goed past bij het tijdloze gezellige karakter. In 30km gebieden zijn masten doorgaans 3,54,00 meter hoog. Slim licht Verschil in lux Verschil in kleur Armaturen in dezelfde tint als de paaltjes = oudhollands groen (RAL6064) en zwart Paaltoppers, hangend en hoog van dezelfde familie. Mogelijkheid voor koppelen feestverlichting en WIFI

Speciale lampen ter versterking van de “huiskamer” sfeer en het stimuleren om langer te blijven (staan, zitten of spelen).

Grondspots voor het aanlichten van bomen of gevels

Extra hoge masten voor het verlichten van bijvoorbeeld een plein

Verlichting zonder palen, zodat de openbare ruimte zo multifunctioneel mogelijk gebruikt kan worden. Bijvoorbeeld hangend aan de gevels of door middel van een netwerk.

Speciaal ontworpen voor deze plek

Hergebruik geschikte De metalen delen in armaturen (gebundeld Zeisterblauw per plek) Een meer historische lamp in de Slotlaan. 6 meter hoge masten de Isla, of vergelijkbaar (omdat deze iets meer detail heeft dan de Kio) De Metronomis of vergelijkbaar (omdat deze al toegepast wordt in Zeist)

Van alles door elkaar-oud en nieuw De korte versie van “sneeuwklokje”

Pagina 59



Wenselijke LED verlichting

1. Schreder Kio Led 2. Schreder Isla Led 3. Philips Metronomis 4. Hangend


Pagina 60



Wenselijke LED verlichting


Exclusief Pagina 61



Spelregels toekomstige bomen en hagen Basis

Plus

Exclusief

Behoud bestaande bomen Nieuwe bomen in natuurlijke vorm (geen vormpjes knippen) Toevoegen inheemse kleurrijke bomen met open kroon (2e orde grootte) Toevoegen (wintergroene) hagen (zoals hulst, buxus en beuk) Bomen in vaste planten en/ of geknipte hagen (zonder doorns) Aansluiten op beleid Vergroening van het Emmaplein d.m.v. Hederabomen en klimplanten in bloembakken

Extra aandacht voor nectar en aangenaam geurende soorten. Bomen in bloemborders

Toevoegen 1e orde inheemse bomen Of een bijzonder gekweekte (vorm/kleur) boom

Toelaatbaar

Gemengde hagen, waarin meerdere soorten in 1 haag aangeplant zijn Blokvormige (bestaande) bomen of vervanging van bestaande bomen Aanplant van 1e orde en 3e orde bomen

Exoten Bloembakken

Bijzondere veel kleur en geur brengende exoot

Uitgesloten

Vakken kleiner dan 10m2 Nieuwe bomen/planten die hoog allergiegevoelig zijn (berk, wilg, hazelaar) Nieuwe bomen planten die zachte vruchten dragen (bessen/appels) Glimmend blad (laurierkers) Bont blad

Gewenst


Pagina 62



Spelregels toekomstige vaste planten en bloemen Basis

Gewenst

Toelaatbaar

Uitgesloten


Vaste plantenmengsel met soorten die afgestemd zijn op de Zeister ondergrond en situatie Elk seizoen attractief In glooiende vormen (natuurlijke look) In de volle grond > 10m2

Strakke vormen op daarvoor geschikte plekken (zoals in de Slotlaan)

Plus

Exclusief

Extra aandacht voor nectar en aangenaam geurende soorten. Bloemborders Hangende en staande bloembakken Bollen en knollen (Stinze)

Bijzondere veel kleur en geur brengende exoot Het moeten laten “overwinteren” van speciale planten Mobiele tuinen

Vakken kleiner dan 10m2 Hoog allergische soorten Glimmend blad (laurierkers) Bont blad Giftige planten

Pagina 63



Spelregels toekomstige boomspiegels korven Basis

Gewenst

Toelaatbaar

Uitgesloten


Banden met daarbinnen vaste planten of een haag Minimaal plantvak 1,80x1,80m Bij 3e orde grootte bomen minimaal 1,00 x 1,00 m.

Gangbare boomroosters (zwart, zwartgroen of cortenstaal) die al in Zeist voorkomen Behoud van goede aanwezige spiegels

Plus Brede banden met een haag of vaste planten Boomroosters speciaal voor die plek/boom

Exclusief Speciaal ontworpen korf passend bij het speciale boomrooster in metaal of cortenstaal

Bijzondere veel kleur en geur brengende exoot Het moeten laten “overwinteren” van speciale planten Mobiele tuinen

Opdrukkings gevoelige roosters

Pagina 64



Wenselijk beeld groen

Boomspiegel met haag of vaste planten. Boomspiegel met haag of vaste planten.

Stadsbomen in hagen

Natuurlijk uitziende vaste planten mengsels die er heel het jaar rond attractief uit zien.


Pagina 65



Wenselijk beeld groen


Exclusief Pagina 66



Spelaanleidingen Basis

Plus

Exclusief

Spelaanleidingen in de openbare ruimte die mee ontworpen zijn zoals: Hoogteverschillen Brede –loop- randen Grazige heuvels Uitdagende (gangbaar) toestellen Hout bij voorkeur zonder kleuren Van de gangbare leveranciers Eibe De Boer IJreka

Kleine oplage

Speciaal ontworpen

Toelaatbaar

Vrolijk, met enkele kleuren details Zeisterblauw

Speciaal ontwerp Van een andere leverancier

In combinatie met kunst Speciaal voor deze plek gecertificeerd

Uitgesloten

Te nadrukkelijk aanwezige vormen en kleuren (bonte kermis)

Gewenst


gangbaar

Pagina 67



Wenselijk beeld spelaanleidingen

Plus


Exclusief Pagina 68



Kunst

Gewenst

Toelaatbaar

Uitgesloten


Basis

Plus

Exclusief

-

-

Speciaal ontworpen voor deze specifieke plek In overleg met de Adviescommissie Kunst & Cultuur (ABKV) Op kruising 1e Hogeweg met Slotlaan Op kruising 1e Hoge weg met de VoorHeuvel Op Emmaplein in combinatie met water Hogewegplantsoentje

-

-

Kunst-speel combinatie Op andere passende locaties Herplaatsen van bestaande kunstwerken binnen de randvoorwaarden van het BKP/Schetsontwerp

gangbaar

Pagina 69



Wenselijk beeld

Exclusief www.centrumzeistvernieuwt.nl

Pagina 70



Behoud van bestaande elementen in Zeist

De metalen onderdelen van deze parkeermeters, ondergrondse vuilcontainers, paaltjes en drinkwaterkraan zijn in zwart, dan wel RVS uitgevoerd. Omdat deze zwarte elementen behouden blijven in de Zeister straatbeeld is voor de nieuwe metalen onderdelen gekozen voor een “groene, gastvrije, geschiedenis” kleur die goed past bij zwart: Groenzwart. Dit is een heel donker groene kleur die neigt naar het zwart, maar nog net die warme, klassieke groen/blauwe gloed heeft, die ook op de luiken van het oude gemeentehuis zitten.


Pagina 71



Behoud van bestaande bomen in Zeist

Naast de metalen onderdelen in de openbare ruimte staan er op dit moment vele bomen in het centrum van Zeist die, op een enkeling na, allemaal behouden zullen blijven. De bloklindes aan de Slotlaan zullen als bloklindes behouden blijven en mocht er 1 bloklinde tussen uit vallen dan zal de lijn met eenzelfde bloklinde hersteld mogen worden.


Pagina 72



Aparte architectonische opgaven

Voor het goed inpassen en vormgeven van de volgende elementen is de keuze van de locatie dusdanig van invloed, dat we daar in dit stadium geen concrete uitgangspunten voor kunnen opstellen, behalve, dan dat het moet passen binnen het toekomstige straatbeeld. Overdekte fietsenstalling Electrische fietsen oplaadmogelijkheden Openbaar toilet (invalide toegankelijk) Stroomvoorziening markt De folly aan het 1e Hogeweg plantsoen


Pagina 73




Pagina 74

centrum Zeist vernieuwt! Centrum zeist vernieuwt Beeldkwaliteitsplan centrum zeist Pagina 1

Recommend Documents