Bijlage bij Persbericht
Utrecht, 11 oktober 2011
Programma congres Adem voor het kind Woensdag 26 oktober 2011 09.00 uur
Opening door Roel van Raaij
10.00 - 12.45 uur
Twee workshopronden
12.45 - 13.30 uur
Lunch
13.30 - 14.30 uur
Introductie voorleesactie rond Mr. Finney, door HKH prinses Laurentien
14.30 - 15.45 uur
Workshopronde
16.00 uur
Plenaire afsluiting door Herman van Veen
17.00 uur
Borrel
Uitnodiging De pers is van harte uitgenodigd (een deel van) het congres bij te wonen. Wilt u van deze uitnodiging gebruik maken, laat u dat dan weten via
[email protected].
Noot voor de redactie. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Marnix Academie. Jeroen van Til, hoofd Communicatie en Publicaties, tel. 030 275 35 19 of 06 21 20 70 95, e-mail:
[email protected] Gerben de Vries, Projectleider Duurzame Ontwikkeling, tel. 030 275 3400 of 06 12 94 02 11, e-mail:
[email protected]
Marnix Academie p.c. lerarenopleiding basisonderwijs Vogelsanglaan 1 | Postbus 85002 | 3508 AA Utrecht 030 275 34 00 |
[email protected] | www.marnixacademie.nl
Workshop
Ronde 1 Ronde 2 Ronde 3
Mensenrechten? Huh? In het onderwijs? Ehm? Amnesty International
x
x
x
x
Inhoud workshop: Eleanor Roosevelt zei: 'Where after all do human rights begin? In small places, close to home - so close and so small that they cannot be seen on any maps of the world. Yet they are the world of the individual person; the neighbourhooud he lives in; the school or college he attends; the factory, fram or office where he works. Such are the placeswhere any man, woman and child seeks equal justice, equal opportunity, equal dignity without discrimination. Unless these rights have meaning there, they have little meaning anywhere. Without concerned citizen action to uphold them close to home, we shall look in vain for progress in the larger world.' Dus, in deze workshop gaan we deze kinder- en mensenrechten eens beter bekijken. De workshop is ontworpen voor actieve en participatieve studenten. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Mensenrechteneducatie gaat uit van onderwijs over, onderwijs door en onderwijs voor kinder- en mensenrechten. Met andere woorden over kennis, vaardigheden en houding. Dan pas kun je een wereld creeeren waarin iedereen de kinder - en mensenrechten respecteert. Relevantie voor het basisonderwijs: Deze workshop is ontworpen voor pabostudenten en maakt gebruik van werkvormen en activiteiten die direct toegepast kunnen worden op de stageschool. Amnesty heeft ook een actie en lesaanbod. Aan het eind van de workshop zal daar aandacht aan worden besteed.
Het vreemde vertrouwd Tropenmuseum junior Inhoud workshop: De Tmj methode maakt het vreemde vertrouwd en biedt de andere cultuur aan als vanzelfsprekend. Leerkrachten die TMj bezoeken met hun groepen bevestigen dat hun kinderen verbanden gaan leggen en dat het project de tolerantie verhoogd. Babette van Ogtrop zal de TMj methode toelichten aan de hand van korte filmscènes van de kinderen in de tentoonstellingen. Om de TMj methode zelf uit te proberen wordt een casus aangeboden: voor de komende tentoonstelling MixMax Brasil werk je aan een opdracht met echte voorwerpen uit de collectie. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Tropenmuseum Junior probeert een bijdrage te leveren aan de opvoeding van kinderen tot nieuwsgierige wereldburgers. Door echte verhalen over het echte leven te vertellen doe je recht aan de werkelijkheid van kinderen over de hele wereld. De Nederlandse kinderen voelen zich betrokken bij de kinderen die in andere omstandigheden groot worden. Relevantie voor het basisonderwijs: De kinderen voelen zich serieus genomen en ze worden geïnspireerd om hun ogen, oren en hart te openen voor de grote wereld. De kinderen krijgen zintuiglijke ervaringen aangeboden o.a. in de vorm van dans, muziek en beeldende kunst. In TMj wordt een leerproces op gang gebracht waarin ervaringen leiden tot nieuwe kennis, vaardigheid, waarden en overtuiging.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 2/18
Vrede van Utrecht op school Stichting Vrede van Utrecht
x
x
Stichting Vrede van Utrecht is opgericht door provincie en gemeente Utrecht om de herdenking en viering van 300 jaar Vrede van Utrecht in 2013 te realiseren. Behalve diverse culturele activiteiten voor een breed publiek, organiseert de stichting een educatief programma: Vrede van Utrecht op School. Inhoud workshop: Studenten maken kennis met de geschiedenis en thematiek van de Vrede van Utrecht. Hoe maak je vrede als je ruzie hebt? vormt de kernvraag in het onderwijsprogramma. Daar gaan de studenten actief mee aan de slag. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Vrede van Utrecht op School maakt kinderen ervan bewust dat ze een actieve rol spelen in een democratische samenleving. Hierin worden ruzies en conflicten op een vreedzame wijze opgelost. Hoe doe je dat? Daar ga je in het project mee aan de slag. Relevantie voor het basisonderwijs: Vrede van Utrecht op School is een multidisciplinair onderwijsprogramma waarin kunst en cultuur, vredeseducatie en geschiedenis gecombineerd zijn. Het sluit bij aan bestaande lesprogramma’s en kerndoelen. Vrede van Utrecht op School biedt het onderwijs de unieke kans om aandacht te besteden aan deze bijzondere, actuele gebeurtenis over en in de directe leefomgeving van de leerlingen. De school is onderdeel van een groots programma waar stad en regio aan deelnemen.
Unesco scholen netwerk Nationale Unesco commissie
x
Inhoud workshop: Informatie over het netwerk van UNESCO-scholen in Nederland. Hoe verwerken deze scholen UNESCO-thema’s in hun onderwijs, hoe wordt een school UNESCOschool en wat is de meerwaarde van toetreding tot het netwerk. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: UNESCO-scholen besteden in hun onderwijs aandacht aan minimaal twee van de vier UNESCO-thema’s: vrede & mensenrechten, duurzaamheid, intercultureel leren en wereldburgerschap. Relevantie voor het basisonderwijs: Ook basisscholen kunnen toetreden tot het netwerk, en daarmee aandacht besteden aan de vier thema’s in hun onderwijs. In het netwerk wordt tussen scholen onderling veel informatie uitgewisseld, binnen maar ook buiten Nederland.
Kinderrechten Nationale jeugdraad
x
Inhoud workshop: Niet iedereen is op de hoogte van het bestaan van bepaalde rechten. Wellicht uit desinteresse, of omdat er nooit iets over is verteld. Dat is in het bijzonder zo voor kinderen. Ze kunnen het Verdrag waarin de rechten staan niet lezen, maar hebben er juist veel baat bij te weten waarop zij recht hebben. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Kinderrechten vormen de basis voor het bestaan van NJR. Het is belangrijk dat jongeren hun kracht leren ontdekken en deze kunnen ontwikkelen, voor een betere toekomst, voor zichzelf en voor anderen.. Die gedachte ligt ook aan de basis van alles wat NJR doet. Relevantie voor het basisonderwijs: NJR weet je op jonge leeftijd te bereiken en kinderrechten op een leuke manier aan de orde te brengen. Zo zijn we jarenlang uitvoerder geweest van het project ‘Kidzwise’, waarin scholieren bewust werden gemaakt van de rechten die zij hebben, zoals die volgen uit het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 3/18
x
Onderwijs voor verstandelijk beperkte kinderen in Senegal Stichting Malaika-Senegal
x
x
Deze stichting biedt thuisbegeleiding aan ouders en hun kind met een verstandelijke beperking. Daarnaast heeft ze ook een klasje opgericht voor kinderen met het Syndroom van Down, met als doel in de toekomst de lokale mensen op te leiden om les en begeleiding te geven aan deze kinderen. Inhoud workshop: Presentatie van de stichting. Wie zijn we en wat doen we. Praten over de positie van kinderen met een beperking hier en daar. Vertaalslag maken naar het onderwijs hier: Hoe breng je dit onderwerp in je eigen klas aan de orde? Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Ieder kind waar ook ter wereld heeft recht op onderwijs. Ieder kind heeft recht op een menswaardig bestaan. Ieder kind betekent ook dat kinderen met een beperking niet uitgesloten worden. Relevantie voor het basisonderwijs: Door presentatie gekoppeld aan activiteiten kun je kinderen hier in Nederland bewust maken van onderwijs hier en daar. Ze kunnen bijvoorbeeld meedenken over lesprogramma voor kinderen met een beperking in Senegal. Op die manier krijg je niet alleen een beeld van kinderen daar, maar óók van kinderen met een beperking hier.
Het grote gezin als oefenschool voor het leven gemeenschap Oudezijds 100
x
x
Gemeenschap Oudezijds 100 biedt hulp aan mensen aan de zelfkant van het leven in de binnenstad van Amsterdam. De woongemeenschap functioneert hierin als een gezin en oefenschool die de hulpverlening ondersteunt. Inhoud workshop: Korte introductie op de filosofie en werkwijze gemeenschap Oudezijds100. Daarna zullen we met elkaar ontdekken wat het geheim is achter het idee van het ritme van onze gemeenschap en specifiek hoe we als groot gezin daarin functioneren om mensen weer een op weg te helpen. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Beslissingen over kinderen zijn in onze gemeenschap in het kader van de hulpverlening aan de orde van de dag. De praktijk en theorie blijken dan niet altijd te matchen. Interessant genoeg om eens naar te kijken. Relevantie voor het basisonderwijs: Je krijgt door middel van een aantal casussen inzicht in achtergronden van gezinnen met problemen. Je krijgt ook inzicht in de manier waarop je anders naar de ontwikkeling van kinderen kunt kijken.
Recht op onderwijs, een verplichting voor de wereld Joy of a Toy “Joy of a Toy” is in 1990 opgericht met als doel de ondersteuning van de allerarmsten van Zambia. Ondertussen hebben we op het platteland een weeshuis, een kleuterschool, een lagere school, een middelbare school, een vakschool en een kliniek gebouwd. In het weeshuis worden 20 aids-wezen verzorgd. Op de lagere school zitten meer dan 450 kinderen. Onze website: www.joyofatoy.nl Inhoud workshop: Aan de hand van een praktijkvoorbeeld in Zambia gaan we samen met de studenten na wat onze rol kan zijn in Nederland om te waarborgen dat ook kansarme kinderen in deze wereld gebruik kunnen maken van hun recht op onderwijs. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Van alle kinderrechten is het recht op onderwijs wellicht het moeilijkst te realiseren ondanks alle programma’s die “education for all” beloven. Aangezien goede educatie de basis is voor elke ontwikkeling kan er niet genoeg aandacht aan besteed worden. Relevantie voor het basisonderwijs: Het is goed voor studenten om competent te zijn op het gebied van het lesgeven over ontwikkelingssamenwerking. Ook is het nuttig om na te
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 4/18
x
denken over onze rol op het gebied van onderwijs in een breder perspectief.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 5/18
Netwerk denken en duurzame ontwikkeling Saxion Hogeschool
x
x
x
x
Inhoud workshop: Participeren in duurzame ontwikkeling is niet alleen een kwestie van mee doen, maar ook een kwestie van verstandig en creatief mee denken. In deze workshop laat ik zien dat duurzame ontwikkeling vraagt om het bevorderen van netwerk denken. Praktische handvat wordt gegeven. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: het ademen van het kind kan ook gezien worden als ruimte hebben in het eigen denkmogelijkheden. Relevantie voor het basisonderwijs: Er zijn drie redenen om in het onderwijs uitgebreid en gericht aandacht te besteden aan het leren netwerk denken: (a) de denkvaardigheden die nodig zijn ontwikkelen zich niet vanzelf, (b) ze hebben veel oefening nodig, in verschillende contexten (c) en ze worden gehinderd door storende gewoonten van het menselijk denken.
Aan de slag met de Anne Frank krant Anne Frank Stichting Inhoud workshop: In deze uitdagende workshop leer je hoe je kunt lesgeven over Anne Frank en de Tweede Wereldoorlog. We gaan aan de slag met de Anne Frank Krant 2011, een speciale toepassing voor het digibord en het stereotypenspel Wie is wie? Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Het leven van Anne Frank laat zien wat er gebeurt als de rechten van mensen en kinderen op grote schaal geschonden wordt. Na de oorlog heeft Otto Frank het dagboek van zijn dochter Anne laten uitgeven. Hij wilde het verhaal aan zoveel mogelijk mensen vertellen ter bezinning op de gevaren van antisemitisme, racisme en discriminatie en het belang van vrijheid, gelijke rechten en democratie. Relevantie voor het basisonderwijs: De Anne Frank Krant heeft ieder jaar een andere thema en bestaat ruim 30 jaar. Jaarlijks werken ruim 100.000 leerlingen van groep en met de Anne Frank Krant. In de Krant wordt het verhaal van Anne Frank verteld en over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast wordt er vanuit het jaarthema een link gelegd tussen het verleden en het heden.
Sarahs wereld Specialist NME
x
Bart de Koning heeft een eenmansbedrijf dat lespakketten ontwerpt, gastlessen geeft en trainingen verzorgt:www.natuureducatie.com Inhoud workshop: in de workshop maak je kennis met het educatieprogramma over duurzaam gedrag: Sarahs Wereld voor de bovenbouw van het basisonderwijs.Je leert over de ecologische voetafdruk, en dat we vier aardes gebruiken, terwijl we er maar één hebben. Aan de hand van de 'reis van het colablikje' ontdek je hoeveel daarvoor in de aarde gegraven wordt voor productie en transport daarvan. De deelnemers aan de workshop ervaren de verschillende onderdelen van het programma en leren over zeven tips om beter voor de aarde te zorgen. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: We gebruiken vier aardes terwijl we er maar een hebben. Om de bronnen van de aarde beter te verdelen en te zorgen dat de kinderen in de toekomst ook nog in een leefbare wereld leven zorgt Sarahs Wereld ervoor dat kinderen beter bewust zijn wat ze daar op een eenvoudige manier aan kunnen doen. Relevantie voor het basisonderwijs: Het is een programma dat door veel NME centra als leskist of als gastles wordt aangeboden aan het basisonderwijs.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 6/18
x
Plan en basisonderwijs Plan Nederland
x
Inhoud workshop: Plan heeft voor het basisonderwijs lespakketten, acties, educatieve websites etc. In de workshop maak je hiermee kennis, je gaat pratisch aan de slag en je ervaart wat jouw school samen met Plan kan doen. Zie ook http://www.plannederland.nl/onderwijs. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Plan wil een wereld waarin meisjes dezelfde rechten en kansen krijgen als jongens, zodat alle kinderen zich volledig kunnen ontwikkelen. Omdat meisjes wereldwijd structureel worden achtergesteld en minder kansen krijgen dan jongens, spant Plan zich extra in om de positie van meisjes te verbeteren. Niet omdat meisjes belangrijker zijn dan jongens, maar om meisjes gelijke kansen en gelijke rechten te geven. Plan is ervan overtuigd dat meisjes én jongens een betere toekomst tegemoet gaan als de achterstand van meisjes wordt ingelopen. Want de samenleving kan alleen in balans zijn als ook meisjes zich kunnen ontplooien. Alleen als ook meisjes hun kracht kunnen inzetten, kan armoede blijvend worden opgelost. Relevantie voor het basisonderwijs: Met de nadruk op gelijke kansen en rechten voor meisjes, werkt Plan aan concrete en blijvende verbeteringen in het leven van kinderen door: naar kinderen te luisteren en met hen samen te werken, uit te gaan van de kracht van ieder kind, kinderen, hun familie en de gemeenschap waarin zij leven in staat te stellen in hun basisbehoeften te voorzien (onderwijs, gezondheidszorg, inkomen en veiligheid) en hun mogelijkheden te vergroten om volledig mee te doen in de samenleving, wereldwijd op te komen voor de rechten van kinderen, fondsen te werven bij particulieren, bedrijven en overheden.
Zuid Afrika: Een parel, vol contrasten. Gebruik je kennis als leerkracht met ontwikkelingswerk! Bonnie People - Z Afrika Bonnie People Zuid-Afrika is een project dat is opgezet voor kinderen uit een krottenwijk. Ze kunnen om verschillende redenen niet naar het regulier onderwijs. Op het project worden zij voorzien in zorg, voedsel en educatie. De organisatie leeft van fondsen en vrijwilligers. Inhoud workshop: Kennismaking met het Bonnie-People project. Als leerkracht kun je hier veel betekenen, we laten jullie dit ervaren door middel van filmmateriaal en coöperatieve werkvormen. Relatie met mensenrechten/Kinderrechten/adem voor het kind: In Nederland zijn de kinderrechten goed en stevig geworteld. Helaas is dit niet zo in alle landen. In veel ontwikkelingslanden zijn mensen en kinderen de dupe van armoede. Dit heeft invloed op hun hele leven. Als leerkracht kun je hier dus een steen aan bijdragen door er met jouw kennis en liefde te zijn. Relevantie voor het basisonderwijs: Door te werken bij Bonnie People verbreed je je horizon. Voor jezelf en voor je onderwijs. Je leert intercultureel communiceren, je leert hoe het onderwijs in een ander land is. Dit alles laat je groeien als leerkracht, ook voor het basisonderwijs hier.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 7/18
x
x
Werken aan duurzame ontwikkeling, hoe doe je dat? Duurzame Pabo
x
x
x
x
Duurzame PABO is het netwerk van pabo’s die actief bezig zijn met duurzame ontwikkeling in het onderwijs en de organisatie van pabo’s en basisscholen. Sociale betrokkenheid, economische voorspoed, een schoon milieu en ruimte voor de natuur geven invulling aan het concept duurzame ontwikkeling. Inhoud workshop: Dit jaar is de competentieset duurzaamheid voor opleiders vanuit de VN van kracht geworden. In alle lidstaten. Maar wat moet je daarmee in de praktijk? En wat kun je er mee? Samen met de deelnemers gaat André de Hamer op zoek naar antwoorden op deze vragen. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: het kind zelf en de toekomst van het kind staan centraal bij leren voor duurzame ontwikkeling. werk maken van duurzaamheid op school betekent werk maken van leren voor de toekomst waarbij ieder kind als vanzelfsprekend tot zijn/haar recht komt. Relevantie voor het basisonderwijs: Leren voor duurzame ontwikkeling betekent nadenken over het onderwijs. Wat zijn de zaken die ertoe doen als het er om gaat om het kind goed voor te bereiden op een volwaardig en gelukkig participeren in een steeds complexere maatschappij?
Nederlandse kinderen beleven het leven van Mayakinderen Stichting Guacamaya Michael de Groot heeft de Stichting Guacamaya opgericht om met name de ontwikkelingsmogelijkheden van Mayakinderen te vergroten. Hij heeft zes jaar in een Mayadorp Guatemala gewoond en daar met succes verschillende onderwijsprojecten opgezet. Michael ondersteunt de projecten nu vanuit Nederland en heeft op verschillende scholen uitdagende gastlessen gegeven over de natuur en het leven van de Maya’s in Guatemala. Inhoud workshop: Michael vertelt over het (belabberde) onderwijs in Guatemala, de invloed hiervan op de ontwikkelingsmogelijkheden van Mayakinderen en over de verschillende onderwijsactiviteiten van de Stichting Guacamaya. Vervolgens vertelt hij (en laat ook zien) hoe je op relatief eenvoudige wijze kinderen bijzonder enthousiast kan maken voor het onderwerp door bijvoorbeeld het vertellen van een spannend ‘Mayaverhaal’, het maken van limonade, het laten zien van Mayaklederdracht en spannende voorwerpen zoals cacaobonen (voormalig betaalmiddel van de Maya’s) en kralen van jade (groene goud van de Maya’s) en hoe dit enthousiasme kan worden gebruikt voor een vernieuwende inzamelingsactie. Relatie met adem voor het kind: Verregaande ontbossing verdiept de armoede van de Maya’s nog verder en de voornaamste activiteit van de Stichting Guacamaya is nu het project: Mayakinderen planten een hoopvolle toekomst. Mayakinderen worden op een uitdagende wijze gestimuleerd een eigen bos te planten en daarmee een meer hoopvolle toekomst voor zichzelf. Kinderen in Nederland kunnen helpen door het verkopen van gelukspoppetjes en vriendschapsarmbandjes waardoor de Mayakinderen boompjes (en bamboe) kunnen planten en daardoor meer ‘adem’ krijgen. Relevantie voor basisonderwijs: Duurzame ontwikkeling krijgt een gezicht voor de kinderen doordat zij door de verkoop van gelukspoppetje en vriendschapsarmbandjes op eenvoudige en uitdagende wijze relatief veel geld kunnen ophalen voor het helpen van Mayakinderen met boompjes. De opbrengst van de actie is direct gerelateerd aan een aantal te planten boompjes waardoor niet alleen Mayakinderen een meer hoopvolle toekomst krijgen, maar ook dieren zoals apen, kolibries en papegaaien. Kinderen worden op de hoogte gehouden van de resultaten van het project door fotoverslagen van de boompjes die geplant worden en hoe de kinderbossen zich in de loop der tijd ontwikkelen.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 8/18
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 9/18
Buitenspelen zonder wipkip, pleidooi voor gezond risico Fontys opleidingscentrum SO
x
x
Inhoud workshop: Als je eenmaal weet hoe, is het betrekkelijk eenvoudig om een natuurlijke speel- en leeromgeving te creeeren die kinderen uitdaagt en verrijkt. Steeds meer leerkrachten beginnen te beseffen welke waarde buitenspel heeft voor de lichamelijke, cognitieve en sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. Maar hebben nog praktische vragen over de inrichting. Daarover meer in deze workshop . Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Spelen is een levensbehoefte van elk kind. Kinderen leren en uiten zich door middel van spel. Spelen verbindt en helpt hen de wereld te begrijpen. Relevantie voor het basisonderwijs: Onderwijsdeskundigen zijn het er over eens: kinderen leren beter door te ervaren en te doen. Buitenspel spreekt alle zintuigen aan en biedt kinderen een uitdagende leeromgeving die mooi kan aansluiten bij de lessen in de klas.
Natuurbelang voor kinderen Veldwerk Nederland
x
Inhoud workshop: In de workshop wordt ingegaan op de noodzaak van natuur voor kinderen. Wat voor natuureducatie is belangrijk voor kinderen, waarom en op welke wijze. Hoe kan natuuronderwijs bijdragen aan het leren en op welke wijze werkt de kennis van kinderen door in hun houding en gedrag. Door het verzorgen van het juiste natuuronderwijs wordt een basis gelegd voor een natuurvriendelijke houding en milieuvriendelijk gedrag waarmee een gezonde en duurzame wereld wordt gestimuleerd. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Elk kind heeft recht op natuur is de slogan die momenteel vaak in de belangstelling staat. Het onderwijs kan daaraan bijdrage. Door goed natuuronderwijs stimuleren wij een natuurvriendelijke houding bij kinderen wat op de lange duur bijdraagt aan milieuvriendelijk gedrag en een natuurlijkere wereld. Relevantie voor het basisonderwijs: Zie bovenstaande.
Kinderen en de gelukskoffer, van wetenschap naar de klas Stichting Gelukskoffer ism Marnix Academie Wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met de Universiteit van Leiden toont aan dat Gelukskoffer-leerlingen minder gevoelens van angst, verdriet en boosheid ervaren en dat de sociale omgang verbeterd is Inhoud workshop: we willen de mentoren en studenten kennis laten maken met ons wetenschappelijk lesprogramma. We willen ze laten kennismaken met de manier waarop wij in onze lessen met de kinderen werken aan een positief, zonnig en solide eigen gedachtegoed, waardoor de kinderen de wereld met zelfvertrouwen tegemoet kunnen treden. Relatie mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind Artikel 6: recht op leven en ontwikkeling, de overheid waarborgt zoveel mogelijk het overleven en de ontwikkeling van het kind. De regering heeft de plicht om een veilige omgeving te creëren. Artikel 29: Ieder kind heeft recht op onderwijs dat gericht is op ontplooiing van het kind; respect voor mensenrechten en voor de eigen culturele identiteit, de waarden van het eigen land en van andere landen; vrede en verdraagzaamheid. Relevantie voor het basisonderwijs: Wat is er aan de hand? Sterke toename van de individualisering, verruwing. Pestgedrag, faalangstklachten, aantal depressies stijgt; toename schooluitval in het vervolgonderwijs, veel talenten blijven onbenut. De Gelukskoffer investeert in een goede sociaal emotionele begeleiding van de kinderen van de kinderfase naar de beginfase van de volwassenheid. Dit is zeer waardevol voor de latere
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 10/18
x
levensloop van het kind. De Gelukskoffer richt zich op een positieve emotionele ontwikkeling van het individuele kind, het proces dat voorafgaat aan de sociale interactie. Gebleken is uit ons wetenschappelijk onderzoek (uitgevoerd samen met de Universteit van Leiden) dat kinderen na de lessen minder bang, boos en verdrietig waren en dat de sociale acceptatie, de onderlinge verdraagzaamheid significant verbeterd was.
Interactie geeft geschiedenis lucht! Marnix Academie, Lectoraat interactie en taalbeleind in scholen
x
x
Inhoud workshop: Ken je dat ook? Je hebt je geschiedenisles goed voorbereid. Spullen meegenomen, vragen bedacht, mooie werkvormen en toch… En toch heb je niet het gevoel dat de kinderen de essentie van de les echt te pakken hebben. In deze workshop ervaar je zelf de kracht van interactie bij een geschiedenisles. Ook ontdek je hoe je de kinderen in jouw klas aan het denken kunt krijgen. Als jou dit lukt, beseffen je leerlingen waar het bij geschiedenis écht om gaat. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Kinderen hebben recht op onderwijs. Taal is een belangrijk aspect van hun schoolsucces. Door kinderen voldoende ruimte te bieden hun eigen gedachten onder woorden te brengen, stimuleer je hun taalontwikkeling. Ook worden ze hierdoor opgevoed tot zelfstandige, kritische burgers die voor zichzelf op kunnen komen. Relevantie voor het basisonderwijs: Het voeren van gesprekken is de sleutel tot goed onderwijs. Uit onderzoek van het lectoraat Interactie en taalbeleid blijkt dat interactievaardigheden van de leerkracht erg belangrijk zijn voor het ontwikkelen van zowel de taal als van het denken. Geschiedenis is hier, net als de andere zaakvakken, uitermate geschikt voor.
Kinderen met spirit Marnix Academie, Lectoraat Dynamische Identiteitsontwikkeling
x
inhoud workshop Deelnemers maken kennis met de spirit van kinderen als die reageren op een religieus verhaal (filmfragment) Deelnemers krijgen informatie over de spiritualiteit van kinderen (Engels onderzoek) Deelnemers krijgen zicht op een leerlijn ‘spirituele ontwikkeling van kinderen’ aan de hand van de methode Kleur, waarin het kind subject van levensbeschouwelijk leren is relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind Het woord adem betekent in het Hebreeuws ‘adem’ en ‘spirit’, spirit als motor voor ontwikkeling Alle kinderen hebben recht op een goede levensbeschouwelijke (morele, sociaalemotionele en spirituele/existentiële) ontwikkeling Kinderen met spirit zijn weerbaar in de maatschappij relevantie voor het basisonderwijs . Versterken van geestelijke weerbaarheid Ontwikkelen van eigen stem van het kind Vormgeven aan de school als gemeenschap
Kinderen en hun eigen mening, hoe komen ze er op? Marnix Academie Inhoud workshop: Hoe leer je kinderen hun eigen mening te vinden? Wat moet je daar voor doen en laten? En wat is het belang ervan? Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Eén van de rechten van het kind is het recht op een eigen mening Relevantie voor het basisonderwijs: Vanuit visie op ontwikkeling van kinderen kunnen
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 11/18
x
x
komen tot praktische handvatten voor alle dag, die ondersteunend zijn bij een goed pedagogisch klimaat.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 12/18
Tussendoortjes met muziek Marnix Academie
x
x
x
x
Inhoud workshop: Binnen de Nederlandse samenleving neemt muziek een belangrijke plaats in. Binnen een Nederlandse basisschool krijgt het muziekonderwijs maar beperkt aandacht. Wat zijn onze mogelijkheden om kinderen binnen het basisonderwijs het muziekonderwijs te geven waar ze recht op hebben? In deze workshop gaan we daar op in; en worden veel praktische ideeën en werkvormen aangereikt om met muziek tussen lessen door een ontspanningsmoment of juist een moment van concentratie te creëren, op adem te komen. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Zingen is een recht. Recent hersenonderzoek toont aan dat zingen voor de ontwikkeling van kinderen een ‘must‘ is. In onze cognitieve wereld is het goed om af en te op adem te komen. Dat kan met ontspanning, maar ook door concentratie. Muziek heeft met gevoel, sfeer en stemming, maar ook met haar auditieve factor veel mogelijkheden hierin te bieden.
Alle basisschoolkinderen hebben recht op goed bewegingsonderwijs Marnix Academie Inhoud workshop: De afgelopen tijd is er veel veranderd binnen het bewegingsonderwijs: zo zijn bijvoorbeeld doelstellingen, didactische werkvormen en de ordening van bewegingsactiviteiten anders dan pakweg 30 jaar geleden. Deze veranderingen worden besproken, bediscussieerd en zullen worden toegelicht met filmbeelden van bewegende kinderen. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Tegenwoordig worden bewegingsactiviteiten aangepast aan het bewegingsniveau van individuele leerlingen (vroeger was dat meestal andersom). Omdat kinderen verschillen naar aanleg, tempo van leren en verschillende interesses hebben, moeten we deze verschillen tussen kinderen honoreren door zodanig te differentiëren, dat ondanks deze verschillen ALLE kinderen tegelijkertijd tot niveaudoorbraken kunnen komen. Relevantie voor het basisonderwijs: Kinderen in de leeftijd van tot 1jaar bewegen veel en graag. Deze leeftijd is bij uitstek geschikt voor het aanleren van basisactiviteiten binnen bewegingsonderwijs. Door kinderen op deze leeftijd te introduceren in de diverse leerlijnen van het bewegingsonderwijs kunnen leerlingen op een voor hen betekenisvolle manier kennismaken met bewegingsonderwijs. Dit zal een positieve invloed kunnen hebben op het bewegen van kinderen, nu en later.
Inclusion or not? Marnix Academie
x
Inhoud workshop: Inclusief onderwijs is onderwijs waarbij iedere leerling welkom is, ongeacht afkomst of beperkingen. In deze workshop wordt het begrip ‘inclusief onderwijs’ verkend en uitgediept in de vorm van een levendige debatvorm. Hierbij komen kansen en belemmeringen ruimschoots aan de orde. relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: In 1999 onderschreef Jo Ritzen namens Nederland het verdrag van Salamaca (UNESCO) waarin o.a. “ieder kind een fundamenteel recht heeft op onderwijs en in staat moet worden gesteld een acceptabel niveau van leren te bereiken en op peil te houden”…”allen met speciale onderwijsbehoeften toegang moeten hebben tot reguliere scholen welke hen opnemen in een kindgericht pedagogisch klimaat dat in staat is aan hun behoeften tegemoet te komen” relevantie voor het basisonderwijs: In 2012 gaat de wet “Passend Onderwijs” in werking waarbij ieder samenwerkingsverband de verantwoordelijkheid biedt om daarbinnen een passend onderwijsaanbod te creëren voor iedere leerling. Inclusief onderwijs is een mogelijke uitwerking van deze wet in de praktijk. In landen als Noorwegen, Zweden en Finland is inclusief onderwijs eerder regel dan uitzondering.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 13/18
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 14/18
Adem voor het kind, letterlijk en figuurlijk Marnix Academie
x
x
Inhoud workshop: Je oefent enkele werkvormen die je kunt gebruiken binnen de klas (allemaal micro niveau) gericht op het kind in jouw groep, het bewust leren ademen, toepassingsgebieden verder benoemen en figuurlijk staan we stil bij de door kinderen ervaren ‘druk en gejaagdheid’. Spelvormen die ook onze kinderen recht doen. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Kinderrechten? Elk kind heeft recht op (enige) invloed uitoefenen op zijn / haar directe omgeving. Hoewel wij het hier met ons allen heel erg goed hebben kan er ook best aandacht uit gaan naar wat en hoe wij met elkaar omgaan in onze mini-samenleving: Onze klas. Relevantie voor het basisonderwijs: Alle werkvormen en voorbeelden komen uit de huidige basisschoolpraktijk. Hoewel niet voor iedereen nieuw, zal het toch weer een verdieping óf hernieuwde kennismaking kunnen betekenen met (een aantal) werkvormen.
Buitenschools burgerschapsleren Marnix Academie
x
x
Inhoud workshop in maximaal drie zinnen: Deelnemers gaan aan de slag met materialen die gebruikt kunnen worden voor het vormgeven van buitenschools burgerschapsleren op de basisschool. Centraal staat de vraag: “Hoe maak ik van buitenschools burgerschapsleren een duurzame leerervaring voor mijn leerlingen?” Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Als je er vanuit gaat dat kinderen worden gevormd in relatie tot hun omgeving, heb je een taak als leerkracht om te zoeken naar verbindingen in die omgeving. Een leerkracht die zoekt naar verbindingen tussen kind en omgeving doet recht aan het kind. Relevantie voor het basisonderwijs in maximaal drie zinnen: Burgerschapsleren is opgenomen in de kerndoelen van het basisonderwijs. Scholen buigen zich over de vraag hoe hieraan invulling te geven. Centraal staat de vraag: “Hoe maak ik van buitenschools burgerschapsleren een duurzame leerervaring voor mijn leerlingen?”
Helden in de jeugdliteratuur Marnix Academie Inhoud workshop: Kinderboeken lenen zich bij uitstek om met kinderen na te denken en te praten over rechten van kinderen. Door het lezen van verhalen kunnen kinderen zich inleven in situaties waarin kinderen misschien minder ruimte hebben dan zijzelf. In deze workshop bekijken we veel boeken en onderzoeken we de mogelijkheden. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Goede kinderboeken bieden veel identificatiemogelijkheden. Lezen biedt je de mogelijkheid om je te verplaatsen in de situatie van de ander, op een andere plaats, in een andere tijd. Lezen vergroot je wereldbeeld en het begrip voor de ander. Relevantie voor het basisonderwijs: Kennis van kinderboeken rond het thema Rechten van het kind is belangrijk als je in de school of in de klas aan de slag wilt met dit thema. Door deze workshop wordt je repertoire op het gebied van jeugdliteratuur vergroot.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 15/18
x
x
Alle kinderen naar school Marnix Academie
x
inhoud workshop: Tijdens deze workshop gaan we aandacht besteden aan de millenniumdoelen. Eén van de millenniumdoelen is ‘alle kinderen naar school’ in 2015. Hoe is dit doel te verwezenlijken, vooral ook gezien het feit dat wereldwijd kinderarbeid voorkomt. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Kinderen hebben recht op onderwijs , onderwijs is belangrijk voor hun toekomst. Het is belangrijk dat kinderen naar school gaan en spelen en niet hoeven werken omdat hun inkomen noodzakelijk is voor het gezin. Relevantie voor het basisonderwijs: In Nederland is het heel gewoon dat iedereen naar school gaat, maar dit is niet het geval in de hele wereld. Er zijn genoeg kinderen die net zo oud zijn als de kinderen op de Nederlandse basisscholen die moeten werken in hele onaangename omstandigheden. Wanneer is werk dat kinderen doen eigenlijk kinderarbeid?
Op adem komen in religie, veranderingen in levensbeschouwelijk onderwijs Marnix Academie
x
Inhoud workshop: Deelnemers worden meegenomen in nieuwe manieren om kinderen tot hun recht te laten komen in het levensbeschouwelijk onderwijs. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Traditioneel was er in levensbeschouwelijk onderwijs sprake van overdracht van leerkracht naar kind. Kan dat ook anders? Kunnen we kinderen stimuleren een eigen levensbeschouwelijke visie op te bouwen? In deze workshop gaan we op zoek naar ruimte voor kinderen om bezig te zijn met creatief levensbeschouwelijk leren. Relevantie voor het basisonderwijs: In de moderne wereld is het nodig dat kinderen een eigen visie( beschouwing) op het leven op kunnen bouwen. Naast taal en rekenen leren kinderen zo ook om om te gaan met hoogte- en dieptepunten in het leven. Daarbij is een van jongs af geleerde en geërfde religie vaak geen sprake meer. Wat kun je dan wel?
Taalruimte voor het kind, gesprekstechnieken van leraren Marnix Academie Inhoud workshop: In de klas zijn we met onze leerlingen veel in gesprek. Onze gesprekken zijn heel divers: kringgesprekken, leergesprekken, filosofische gesprekken, instructies met dialogische momenten, en zo verder. Waarschijnlijk zijn we als leraar heel veel aan het woord. In deze workshop leggen we onze bestaande gesprekstechnieken eens nader tegen het licht: hoeveel taalruimte bieden wij tegelijkertijd aan de kinderen? Hoe taalontwikkelingsgericht zijn onze gesprekstechnieken eigenlijk? Wat is de kwaliteit van de talige responsen van onze leerlingen hierbij? Een taal-avontuur dat zowel de leerling als de leraar veel oplevert! Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: "Adem voor het kind": vrij kunnen ademen roept veel beelden op: onder andere die van de ruimte die alle kinderen gegund wordt om zich zo goed mogelijk te ontwikkelen. Het doorlopen van een goede taalontwikkeling is een van de voorwaarden voor succesvol leren op de basisschool (en daarna). En als we daadwerkelijk spreken, ademen we ook uit. Dag mag er letterlijk allemaal uitkomen, sterker nog: dat moet ook! relevantie voor het basisonderwijs: zie boven
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 16/18
x
x
Kinderrechten in Nederland Marnix Academie
x
x
Inhoud workshop: We gaan kijken naar kinderrechten die relevant zijn voor kinderen van 412 jaar. Krijgen alle kinderen in Nederland waar ze volgens het Verdrag voor de Rechten van het Kind recht op hebben? Hoe kun jij als B.O.leerkracht daaraan bijdragen? Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Heel direct: kinderrechten in de praktijk brengen betekent dat je ruimte schept voor een kind of een groep kinderen om te ademen en zich te kunnen ontwikkelen. Relevantie voor het basisonderwijs: Het gaat om concreet handelen in het hier en nu door een leerkracht zelf in het basisonderwijs met zijn/haar groep of met een leerling uit die groep.
Kinderen in echtscheidingsituaties Marnix Academie
x
Inhoud workshop: Hoe kun je als leerkracht kinderen begeleiden die klem zitten tussen gescheiden ouders? Welke vragen en zorgen hebben kinderen van gescheiden ouders? Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Kinderen van gescheiden ouders hebben soms meer aandacht nodig dan ze zelf vragen. Hoe kun je op school ruimte maken voor hun verhaal? Hoe laat je kinderen op adem komen als ze thuis veel stress ervaren? Relevantie voor het basisonderwijs: Goed omgaan met vragen van kinderen in echtscheidingssituaties is voor leerkrachten niet eenvoudig. Hoe kun je tegelijk loyaal zijn aan het kind en aan de ouders? Hoe zorg je dat je buiten conflicten van ouders blijft?
De brede school, een kindcentrum Marnix Academie
x
Inhoud workshop: Wat heeft de Brede School kinderen te bieden? Hoe besteedt de Brede School aandacht aan kwaliteit van vrije tijd? Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: Veel kinderen hebben drukke ouders. Op school is er door alle nadruk op taal en rekenen weinig tijd voor buitenschoolse activiteiten. Op de Brede School kunnen kinderen toch kennismaken met zinvolle activiteiten, zoals museumbezoek, natuurexcursies ed. relevantie voor het basisonderwijs: Meer en meer scholen worden een Brede school. Afstemming tussen voor- en naschoolse opvang en school wat betreft pedagogische visie en aanbod is van groot belang. Dan wordt kinderen een doorgaande leerlijn aangeboden, dan wordt hun leeromgeving rijker. To be and not to be, over mentale en fysieke ruimte Marnix Academie Inhoud workshop: Vanuit het idee dat mentale en fysieke ruimte van wezenlijk belang zijn voor de creatieve ontwikkeling, gaan we ruimte beeldend vormgeven: een ruimte om in te verschijnen of een ruimte om in te verdwijnen. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: recht op ruimte: recht om erbij te horen , maar ook het recht op afzondering Relevantie voor het basisonderwijs: filosoferen en verbeelden
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 17/18
x
Vriendschapsscholen? Wereldscholen! Marnix Academie Inhoud workshop: Vriendschapsscholen? Wereldscholen!. Een uitwisseling tussen een plattelandsschool in Bergschenhoek en een binnenstadsschool in Rotterdam Delfshaven, waarvan ik een film heb gemaakt. Een voorbeeld van een project waarbij interculturaliteit en wereldburgerschap worden uitgezocht en toegepast bij wederzijdse schoolbezoeken. Binnen de huidige samenleving een prima manier om al op jonge leeftijd te werken aan wederzijds begrip, respect etc. Relatie met mensenrechten/kinderrechten/adem voor het kind: in het project leren kinderen vanuit directe ervaring om te gaan met kinderen die ‘anders’ zijn, hen recht te doen. Relevantie voor het basisonderwijs: door het project leren kinderen vanuit een monoculturele context van welke kleur dan ook wat het betekent om in een Nederlandse interculturele context te leven.
Datum Betreft Blad
11 oktober 2011 Programma Congres Adem voor het Kind 18/18
x