Bijbelstudies voor de Bruggroepen 2012-2013 Daniël 3
Bijbelstudies voor de Bruggroepen van de protestantse gemeente De Brug in Amersfoort, seizoen 2012-2013 Schrijvers: Iwan Dekker, Leantine Dekker, Hans van Dolder. Redactie: Neeltje Rietveld Bijbelstudies zijn ook te downloaden van de website van De Brug. Kies in het menu van www.brugkerk.eu bij ‘Downloads’: ‘Bijbelstudies Bruggroepen’. Voel je vrij om dit materiaal ook op andere plaatsen te gebruiken. Graag wel vermelden dat het materiaal van protestantse gemeente ‘De Brug’ in Amersfoort afkomstig is.
Daniël (3): Door de knieën Ontmoeting Verlangen naar een partner, kinderen, een nieuwe baan, toch dat grotere huis of gewoon een nieuwe computer. Of verlang jij misschien terug naar die ene dag daar op het strand of dat mooie gesprek? Deel met elkaar waar je naar uitkijkt of naar terugverlangt.
In gesprek met de Bijbel In dit verhaal in Daniël 3 gaat het niet over Daniël. Het gaat over de drie vrienden die samen met hem zijn weggevoerd uit Jeruzalem. Opnieuw komen we de machtige koning van het Babylonische rijk tegen, Nebukadnessar. Eén van de tien machtigste mensen die ooit hebben geleefd. Verzen 1-6: De koning laat een beeld maken, een beeld van God. Waarschijnlijk was het overtrokken met goud. Want het beeld was ongeveer zestig el hoog (dat is ongeveer 30 meter) en zes el breed (ongeveer 3 meter). Voor een massief beeld was nooit genoeg goud in de wereld geweest. Best apart eigenlijk dat koning Nebukadnessar na zijn visioen in het vorige hoofdstuk nu zelf een enorm beeld laat maken. Waarschijnlijk was dit beeld een soort monument, een enorme zuil die met allerlei symbolen was versierd. Zo’n beeld is een symbool van macht, van heerschappij. Nebukadnessar wilde hiermee laten zien dat hij een machtige koning is. Hij wil respect. Maar daarnaast worden de mensen opgeroepen om het beeld te aanbidden (vs.5).
Als het in de bijbel gaat om aanbidden dan betekent dat dat je iets absolute waarde geeft, dat je het gewicht toekent. Wat voor jou het meest belangrijk is, dat is wat je aanbidt. Het is vaak datgene waar jouw leven om draait. Denk aan geld, carrière, uiterlijk/gezondheid, gezin. Nebukadnessar vraagt al zijn ambtenaren om zijn koningschap te aanbidden. Hij wil hiermee benadrukken dat zij alles wat zij hebben (geluk,wijsheid, hoop, toekomst) te danken hebben aan zijn koningschap. Dus erken dat, kniel en aanbid dit beeld. Hij vraagt naast respect absolute toewijding en verering. Nebukadnessar wil de allerbelangrijkste zijn in het leven van alle mensen in zijn rijk. Gespreksvraag: Waar draait het om in ons leven? Wat is voor ons het allerbelangrijkste in ons leven en wat staat er op de tweede plaats? Durven we eerlijk in de spiegel te kijken? Vers 6: Je kunt je afvragen waarom de mensen zomaar voor dit beeld neerknielen. Zou het de angst voor de brandende oven zijn? Dat zal vast een rol spelen. Stefan Paas wijst in zijn uitleg ook op een ander belangrijk punt. Nebukadnessar prikkelt zijn mensen niet alleen met angst. Hij laat hen ook iets zien van schoonheid. Stel het je eens voor: een prachtig gouden beeld, een overwinningslied klinkt, prachtige muziek en overal mensen die juichen. Nebukadnessar speelt in op de angsten én op de verlangens van de mensen. De koning zet zijn mensen een beeld voor van rijkdom, succes en macht. Hij speelt in op hun verlangens. Waar wil je bij horen, bij het teken van macht en succes (het gouden beeld) of bij het teken van dood en verderf (de brandende oven). Wat dat betreft is er vandaag de dag niets nieuws onder de zon. In allerlei reclamespotjes op de tv zie je de mooiste werelden langs komen. Je krijgt het gevoel dat je daar ook bij wil horen, bij dat
gelukkige gezin, die welvaart, die status, die seksuele uitstraling. Of wil jij soms eenzaam achter blijven, zonder verre reizen en avontuur. Gespreksvraag: Bespreek met elkaar welke diepste verlangens en angsten leidend zijn in ons leven. Vers 8-12: De vrienden van Daniël staan goed bekend en worden gezien als sympathieke en wijze mannen. Een aantal Chaldeeërs, bekende astrologen, zijn wat jaloers en pakken hun kans om de vrienden in een kwaad daglicht te stellen. Ze zeggen tegen de koning dat enkele Judese mannen, aan wie de koning het bestuur van de provincie Babel heeft gegeven, weigeren te knielen voor het beeld én de goden van de koning niet aanbidden. Waarschijnlijk was het hen al vaker opgevallen dat de Judese mannen anders waren. Nu is het een mooie gelegenheid om eens een andere kant van hen te laten zien. Zij weigeren uw koningschap te erkennen, zeggen ze tegen de koning. Zoals we in het vorige hoofdstuk al zagen, kan Nebukadnessar er niet zo goed tegen als mensen zijn macht en gezag ondermijnen. Hij ontbrandt in woede en laat de drie vrienden bij zich komen. Gespreksvraag: Herkennen wij momenten in ons leven waarin het erop eens toe doet of je christen bent? Bespreek met elkaar hoe je hier mee omgaat. Verzen 13-18: De koning vraagt aan Sadrach, Mesach en Abednego of het inderdaad waar is dat ze zijn koningschap niet respecteren en niet knielen voor het beeld en zijn goden. Voordat ze ook maar een antwoord kunnen geven, laat de koning weten dat er maar één antwoord mogelijk is en dat is gehoorzamen. Anders wacht hen de hete oven en er zal toch geen god zijn die hen daaruit zou kunnen redden. Opmerkelijk is het antwoord van de drie vrienden. Het gaat er niet om
of God hen zal kunnen redden of niet. Zeker, de vrienden geloven dat God bij machte is om hen te redden, maar nooit van hun leven zullen ze ook maar knielen voor andere goden of voor de koning en zijn gouden beeld. Ze zullen de beproeving doorstaan, hoe het ook af zal lopen. Ze kennen een opmerkelijke trouw en moed om de hoogste God te blijven dienen. Ze zullen hun God tot elke prijs trouw blijven. Waarom lijken ze niet bang te zijn voor de oven? Waarom raken zij niet onder de indruk van alle glitter, glamour en macht die wordt uitgestraald? Het beeld is voor hen niet mooi genoeg en de oven is niet eng genoeg. Hun verlangen is gericht op iets veel mooiers, groter en machtiger en bevredigender dan alle macht, succes en welvaart op aarde. Ze respecteren Nebukadnessar. Ze hebben altijd hard voor hem gewerkt, maar hier trekken ze een grens. Ze aanbidden alleen God. Voor hen is God het middelpunt in het leven, daar draait het uiteindelijk om. Zelfs als God hen niet zou redden, waar ze niet van uitgaan, zullen ze toch niet knielen. Hierdoor zien we dat de vrienden God liefhebben om wie Hij is. Niet om wat Hij voor hen doet of zal doen. Ook het geloof kan een handige manier worden om naar succes te streven. Om het met Stefan Paas te zeggen: ‘Dat is wat je kunt leren in ballingschap, een tijd waarin geloof vaak niet zo succesvol is. Je kunt leren wat het betekent om een God te dienen die je niet verleidt met gouden beelden of vurige ovens. Een God die zichzelf aanbiedt en vraag: Heb jij mij lief, meer dan die anderen.’ Gespreksvraag: Lees met elkaar nog eens het citaat van Stefan Paas en bespreek wat je hierin herkent. Hoe kunnen wij in een tijd van ballingschap omgaan met de veelheid aan verleidingen? Hoe reageren wij op de vraag van God: Heb jij mij lief, meer dan die andere beelden en afgoden van onze tijd?
Verzen 19-27: De koning wordt razend als hij de standvastigheid van de drie mannen hoort en ziet. Hij laat de oven extra warm stoken, zo hoog dat de mensen die de drie mannen in de oven werpen erbij omkomen. De drie vrienden worden vastgebonden en met kleren, jassen en mutsen in de oven geworpen. Dan openbaart God opnieuw zijn macht. Nebukadnessar ziet opeens vier! mannen vrij rond lopen in het vuur. Eén van hen lijkt op een godenzoon. Opnieuw laat God zien dat hij de aller-machtigste is. Opnieuw raakt Nebukadnessar onder de indruk en prijst hij God om de wonderbaarlijke redding van de vrienden. Een klein beetje macht wil Nebukadnessar toch nog laten zien. Hij laat een bevel uitvaardigen waarin staat dat men zich nooit oneerbiedig uit mag laten over de God van Sadrach, Mesach en Abednego. Gespreksvraag: De drie vrienden blijven trouw aan God en God redt hen op een wonderbaarlijke wijze. Niemand van ons kent gelukkig van binnenuit de brandende oven. Maar ook in ons leven kunnen er momenten zijn dat God bijzondere dingen doet, waardoor zijn macht en heerlijkheid zichtbaar worden. Vertel elkaar erover.
Graven God kent ons mensen als mensen van verlangen en angst. God koos ervoor om zich te openbaren in een beeld. Niet met argumenten, maar door de komst van zijn eigen Zoon. Het beeld dat God oprichtte was een kruis. Het kruis waarop Jezus, zijn eigen Zoon, stierf voor onze zonden. Het kruis is een liefdesverklaring van God zelf aan ons mensen. God heeft ons zo lief gehad dat Hij zijn eigen Zoon heeft gegeven voor ons. Het kruis is voor veel mensen een lastig beeld. Ook in de tijd van het Nieuwe Testament was dat zo. Lees
maar eens 1 Korinthe 18-25, waar het gaat over de dwaasheid van het kruis. Het kruis is niet te begrijpen of te beargumenteren. Het kruis moet je niet begrijpen, maar naar het kruis moet je kijken. Het kruis moet je raken. In het kruis wordt de liefde van God ten volle zichtbaar. Gespreksvraag: Deel met elkaar jullie ervaringen rondom het kruis. Wat betekent het kruis voor jou? Wat vind je moeilijk aan het kruis? Hoe is voor jou persoonlijk Gods liefde zichtbaar geworden in het kruis?
Doen Leef je in in de verschillende personen in het verhaal. In wie herken jij je het meeste? Nebukadnessar, de mensen die het beeld aanbidden of de vrienden van Daniël? Onze samenleving bestaat voor een groot deel uit beelden. Levend in een beeldcultuur krijgen we ze binnen via televisie, internet, twitter, reclames en noem maar op. Het zijn beelden die -of we het nu willen of niet- ons leven bepalen en beïnvloeden. Welke beelden kunnen wij als christenen ernaast zetten? Maak dat eens concreet. Niet als een beter weten, maar als een uitdaging om op een frisse en uitdagende manier ook het beeld van het kruis gezicht te geven in deze wereld.
Gebed Leg uitgesproken diepste angsten en verlangens voor God. Bid met elkaar voor de mensen die leven in landen waar ze met gevaar voor eigen leven trouw blijven in hun geloof. Bid voor projecten waarin mensen proberen om het beeld van het kruis gezicht te geven in onze samenleving.
Aanbidden ELB 314 Maak mij rein voor U Gezang 176 O Liefde die verborgen zijt Gezang 323: 1, 7, 8 God is tegenwoordig
Inhoud 6 studies over Daniël -
Daniël 1: Ballingschap Daniël 2: Angsten in de nacht Daniël 3: Door de knieën Daniël 4: Een tweede kans Daniël 5: Carpe diem Daniël 6: Voor de leeuwen
2 studies over Romeinen -
Romeinen 8: Verrast door hoop Romeinen 15: Hopen op de hemel
