Bij de voorpagina. Redactie: Jan Maasen Monique Meeussen Frans Olsthoorn Truus Wüts

Diaconieprijs

1

Bij de voorpagina De afbeelding op de voorpagina is een glas- in- lood raam van de H.Elizabeth van Thüringen in de kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen (Hartebrugkerk) in Leiden. Elizabeth van Thüringen is bekend vanwege de vele gaven die zij deed aan de armen en haar belangeloze persoonlijke inzet voor zieken en gewonden. Een bekende legende verhaalt hoe zij met broden in haar rokken onderweg is naar arme mensen in het naburige dorp, als haar man haar achterop komt rijden. Gestuurd door zijn moeder die bang is dat de landgravin alle bezittingen van haar man en zijn familie aan het wegschenken is. Als zij desgevraagd haar rokken opent, vallen er geen broden uit, maar prachtige rozen. Zij geldt als patrones van de caritas.

Redactie: Jan Maasen Monique Meeussen Frans Olsthoorn Truus Wüts Illustraties: Piet van Dijk Alle deelnemende projecten Bisdom Rotterdam Koningin Emmaplein 3 3016 AA Rotterdam T: 010 – 2815184

2

Deze brochure is mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de Diocesane Caritasinstelling van het bisdom Rotterdam.

Inhoud Bij de voorpagina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1. Akwaaba-museum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2. Rolstoelbus voor Moldavië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3. Kerstpakkettenactie Capelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4. Verkoop Fair Trade Den Haag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5. Zomerproject voedselbank Voorschoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 6. Samen in de kerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 7. Seniorencontact Rotterdam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 8. M25 Noordwijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 9. Multicultureel ontmoetingscentrum Heilig Hart Den Haag . . . . . . . . . . 26 10. Vamos a Lins - Krimpen aan den IJssel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 11. Witte Donderdagproject Sagrada Familia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 12. Ghana-project Oegstgeest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 13. Fietsenproject Vianen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 14. Kerstinstuif Nieuwerkerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 15. Vakantiebank Delft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 16. Vamos-Schipluiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 17. Muloproject Voorburg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

3

4

Voorwoord Aanstekelijk! Dat woord komt op, als je de 17 inzendingen voor de Diaconieprijs 2011 leest. In deze bundel vindt u minstens zeven projecten die al langer dan 40 jaar bestaan. In Nederland en in ontwikkelingslanden. Ooit ontmoetten daar mensen elkaar rond een concrete nood. Ze namen een initiatief om de menselijkheid een gezicht te geven: in de bouw van scholen en ziekenhuizen, in de verkoop van fair trade producten, in het doorbreken van het isolement van ouderen. Nu, twee generaties verder, zijn er nog steeds mensen die het stokje overnemen. De bevlogenheid van de eerste generatie werkt aanstekelijk naar mensen van de nieuwe generatie. Die laten zich op hun beurt raken door de nood van anderen en opnieuw ontstaan er onverwachte contacten tussen mensen die elkaar nog niet kenden. Nieuwe mensen met een nieuwe aanpak maar in continuïteit met de mensen die al eerder de ervaring hadden: ‘je bent met iets zinnigs bezig’. Aanstekelijk ook in de breedte, want mensen aan wie je niet meteen zou denken, zetten zich zonder terughoudendheid in voor een zinnig doel. Een kinderkoor dat graag zingt in de viering met verstandelijk gehandicapten. Leerkrachten van een basisschool, medewerkers van een woningbouwvereniging, een eigenaar van een fietsenzaak, een ambtenaar sociale zaken, een wijkagent – ze werken mee om een fietsenproject te beginnen én te beheren, alsof ze niet al werk genoeg hebben. Zo functioneert rond elk van de 17 projecten een netwerk van mensen die voor nieuwe ideeën en voor draagvlak zorgen, vaak ook in financieel opzicht. Het geeft hoop wanneer het hart en het gezonde verstand het winnen van de platte redenering dat investeren in problemen een bodemloze put zou zijn. Mensen die hun hart en hun gezonde verstand volgen, investeren in mensen, ook in mensen die in een oorlogsgebied wonen waar de school en het ziekenhuis opnieuw zijn leeggeroofd en gesloopt. De verbondenheid helpt mensen om perspectief te houden in een angstig en moeizaam bestaan. Alle activiteiten van caritas en diaconie –dichtbij of ver weg – zijn kansen om met betrokken mensen een bezinnend gesprek te houden. Het kan leiden tot verdieping van de verbondenheid met elkaar. Het kan leiden tot het besef dat wij allen in de liefde van God staan. FRANS OLSTHOORN hoofd Pastorale Dienstverlening

5

1. Akwaaba-museum ?. Kop Tijdens de Veertigdagentijd van 2011 was er een tijdelijk Akwaaba-museum geopend in een voormalige autoshowroom in Ter Aar. In zes weken tijd bezochten meer dan duizend mensen de tentoonstelling. “Het eerste échte Ghana-museum in Nederland,” aldus het Ghanese Verkeersbureau. Drijvende kracht achter dit initiatief was Jos Schalkwijk. Jos is al jarenlang actief in de MOV-groep van Noorden en in de plaatselijke stichting Kaskazini. Met dit museum ging een oude droom van hem in vervulling, een eigen Ghana-museum waarin mensen kennis konden maken met het land en de mensen die zijn hart hebben gestolen. Stichting Kaskazini De stichting Kaskazini is een van de vele particuliere ontwikkelingsinitiatieven die Nederland rijk is. Ze is in 1989 opgericht om het werk van de Noordense missionarissen pater Roel Knaap in Soedan en pater Piet Leliveld in Kenia te ondersteunen. Na het overlijden van beide religieuzen kwam de stichting via een streekgenoot in contact met het dorp Danyame in Ghana. Sinds

Activiteit: Wanneer: Parochie: Samen met: Categorie: Nadere info:

6

2001 heeft Kaskazini daar verschillende projecten gesteund, waaronder een gezondheidskliniek, een waterput en een bibliotheek. Jos Schalkwijk en Bout Mud zijn er een paar keer op bezoek geweest. Tijdens het laatste bezoek in mei 2010 kwamen de bewoners met het voorstel om te starten met een ‘grasscutters-fokkerij’. Het vlees van deze knaagdieren is heel gewild. De fokkerij zou in drie jaar tijd werkgelegenheid en een stabiele inkomensbron kunnen opleveren voor honderd mensen. MOV De Regenboog De zes MOV-groepen in de federatie De Regenboog (sinds 1 april parochie H. Clara) werken sinds een jaar of vijf nauw met elkaar samen, met name rond de Vastenaktie. Toen Schalkwijk voorstelde om het grasscuttersproject bij de Vastenaktie in te dienen als eigen project, kreeg dat brede instemming. En na goedkeuring door de Vastenaktie wilde de MOV-groep echt iets bijzonders maken van de campagne. Niet alleen collecteren, maar zoveel mogelijk mensen hier bewust maken van de situatie in Danyame. Nu of nooit, moet

Akwaaba-museum Ter Aar Veertigdagentijd 2011 (11 maart - 25 april 2011) H. Clara, Langeraar (voorheen federatie De Regenboog) MOV-groepen parochiekernen, stichting Kaskazini MOV [email protected] en www.kaskazini.nl

Schalkwijk gedacht hebben. En hij legde hen zijn droom van een tijdelijk Ghana-museum voor. De MOV-groep reageerde enthousiast. Dankzij de inzet van velen, binnen en buiten de groep, kon zijn droom verwezenlijkt worden. Akwaaba-museum Op vrijdag 11 maart opende het Akwaaba-museum zijn deuren in de voormalige autoshowroom Avanti in Ter Aar. Op een oppervlak van 500 m2 konden de bezoekers kennis maken met tal van voorwerpen en aspecten van het dagelijkse leven in Ghana. Ze konden verschillende displays bekijken, zoals een Ghanees schooltje, een marktkraam, een dorpstafereeltje, allerlei informatie over Ghanees fruit en stoffen. En ze kregen informatie over het grasscuttersproject. Voor de kinderen was er een speurtocht uitgezet. Vrijwilligers zorgden voor een gastvrije ontvangst. Het museum was elke zaterdag- en zondagmiddag open. Op woensdagmiddagen werden er workshops voor de kinderen gegeven (djembe trommelen, kalebassen versieren, muziekinstrumenten maken, maskers beschilderen, sieraden maken, schalen versieren). En

groepen konden op afspraak terecht. De MOV-groepen hebben actief reclame gemaakt onder kindernevendienstgroepen, koren, voorgangers, vormselwerkgroepen en andere vrijwilligers. Ook benaderden zij alle basisscholen van de parochies voor een bezoek aan het museum. Veel groepen 7 en 8 hebben hiervan gebruik gemaakt. Ook de ouderenbonden, clubs en verenigingen hebben het museum weten te vinden. De jaarlijkse klaverjasavond ten behoeve van de Vastenaktie vond dit jaar in het museum plaats. Ghanese gaste Gedurende drie weken was er een bijzondere gast aanwezig in het museum, mevrouw Comfort , directrice van een ziekenhuis in de omgeving van Danyame en grote inspirator van het project. Ze heeft er vele vragen beantwoord, ook van schoolkinderen die wisten dat zij er zou zijn. Ze heeft heel veel van Nederland gezien, maar het meest genoten van een dagje Amsterdam, samen met vier van de vrouwelijke MOV-leden. Het meest bijzonder voor haar was de rondvaart door de grachten. Op 12 april heeft de hele werkgroep afscheid van haar genomen met een maaltijd in het museum.

7

2. Rolstoelbus voor Moldavië De H. Laurentius en Moeder Godsparochie in Voorschoten zet zich om het jaar in voor een eigen parochieproject. Parochianen kunnen hiervoor een diaconaal ver weg project aanmelden, dat banden heeft met RK Voorschoten. De parochievergadering kiest uit alle aanmeldingen één project. Met de indieners wordt een plan opgesteld voor het inzamelen van het geld en het betrekken van zoveel mogelijk parochianen hierbij. Een kerngroep coördineert de activiteiten en nodigt steeds andere parochianen uit om te helpen. Rolstoelbus voor Moldavië In het seizoen 2010-2011 voerde de parochie allerlei acties om zoveel mogelijk geld bij elkaar te brengen voor een deugdelijke tweedehands rolstoelbus voor Moldavië. Het streefbedrag was 10.000 euro. Hoe hoger de opbrengst, hoe beter de bus. Het betrof hier een project van de stichting Helping Hands Moldavia. De voorzitter van deze stichting, Henk van Veldhoven, is een parochiaan. Vrijwilligers van deze stichting hadden in 2009 de organisatie Speranta in Activiteit: Wanneer: Parochie: Samen met: Categorie: Nadere info:

8

Moldavië bezocht naar aanleiding van een noodkreet om hulp bij het vervoersprobleem van gehandicapte kinderen. Speranta is een non-profit organisatie in de hoofdstad Chisinau die zorgt voor deze kinderen. Zij ondersteunt de ouders, onderhoudt goede contacten met scholen en geeft advies en hulp. Speranta heeft een oude versleten schoolbus, waarmee gehandicapte kinderen naar school worden gebracht. Vanwege

Rolstoelbus voor Moldavië Seizoen 2010-2011 H. Laurentius en Moeder Gods, Voorschoten MOV-groep, andere werkgroepen, ICI, scouting Impeesa, stichting Helping Hand Moldavia MOV; jonge gezinnen [email protected] en www.helpinghandmoldavia.nl

hun beperking kunnen zij geen gebruik maken van het openbaar vervoer. De oude bus is vaak kapot en niet geschikt voor het vervoer van rolstoelen. Een rolstoelbus met lift zou een grote verbetering zijn. De Voorschotense parochie heeft zich voorgenomen om 10.000 euro bij elkaar te brengen. De Interparochiële Caritasinstelling heeft toegezegd het eindbedrag te verdubbelen. Tal van activiteiten Onder het motto ‘Geef gehandicapte kinderen in Moldavië kans op een betere toekomst’ heeft de parochie diverse fondswervende activiteiten georganiseerd. Dat begon al met de Startzondag op 19 september 2010. De parochianen maakten kennis met het parochieproject. Op het kerkplein stond een voorbeeldbus ter illustratie. De collecte

bracht bijna duizend euro op. Daarna vond er elke maand wel een actie plaats. Alleen tijdens de Veertigdagentijd was het even stil om de Vastenaktie niet in de wielen te rijden. Een kleine greep uit de lijst van activiteiten: een klaverjastoernooi in oktober, kledingverkoop en een taartenactie in november, een diapresentatie en verkoop van artikelen tijdens de seniorenochtend in december, een bridgedrive in januari, kledingverkoop in twee verzorgingshuizen in februari en quiltlapjesverkoop in dezelfde maand. In mei is een grote fancyfair gehouden en op Hemelvaartsdag een dauwtrap fietstocht en aansluitend ontbijt, voorafgaand aan de viering. Op zondag 19 juni is het project afgesloten met het overhandigen van een cheque aan de voorzitter van Helping Hands Moldavia. Het streefbedrag is

9

meer dan gehaald. De parochie heeft 12.000 euro bij elkaar gebracht. De IPCI heeft haar belofte gestand gedaan en het bedrag verdubbeld. Zo is er 24.000 euro beschikbaar voor een tweedehands rolstoelbus.

enveloppe mee, waarin de kinderen in de voorbereidingsperiode geld konden sparen. Op een speciale middag hebben de kinderen het ingezamelde geld aangeboden. Zo zijn ook de jonge gezinnen betrokken bij het project.

Gezinnen met jonge kinderen Met een goede rolstoelbus kan het isolement van gehandicapte kinderen in Moldavië worden doorbroken en kunnen zij zich op school ontwikkelen. Tijdens een kennismakingsavond met de ouders van de Eerste Communicanten in Voorschoten hebben de vrijwilligers ook verteld over dit project en de nood in Moldavië. De ouders waren onder de indruk van de presentatie en wilden hun kind stimuleren aan andere kinderen te denken en daar iets voor over te hebben. Ze kregen een mooie

Waarde parochieproject Gevraagd naar de waarde van dit project, hoeft Willeke Schrage, lid van de MOV-groep, niet lang te aarzelen: “Door dit parochieproject kijken we over onze eigen schutting heen (we kijken verder dan onze eigen parochiegemeenschap). Het draagt bij aan bewustwording van een andere cultuur. En we bieden ondersteuning aan een project dat al mede was opgezet door parochianen uit Voorschoten, die nu bij het parochieproject actief betrokken zijn en hierdoor kennismaken met andere parochianen.”

10

3. Kerstpakkettenactie Capelle Kerstmis en aandacht voor armoede en mensen in nood horen bijna onlosmakelijk bij elkaar. In Nederland denk je dan al snel aan een kerstpakkettenactie. Bijna nergens ter wereld is het gebruik om een kerstpakket van de werkgever te ontvangen zo wijd verbreid als hier. Het gebruik stamt uit het begin van de negentiende eeuw. In sommige streken van ons land waren boeren toen gewoon om mensen, die langs de deur kwamen om een zalig Kerstfeest te wensen, eten en drinken aan te bieden. Ook gaven zij hun inwonend personeel een mand met allerlei lekkere en nuttige zaken mee voor de familie thuis. Dat gebruik is door andere ambachtslieden en werkgevers overgenomen als blijk van waardering voor hun personeel. Meestal in de vorm van voedsel en drank, maar later ook als kleine presentjes. Zelfs medewerkers of militairen die met Kerstmis in het buitenland verbleven, kregen een kerstpakket. Eigenlijk zou iedereen met de kerstdagen een pakje moeten krijgen. En wat nu als je geen werk hebt en in armoede leeft? Dan zien kerken een


diaconale taak voor zich weggelegd. Die traditie is ook al oud. In het gebied rond Callantsoog waren rond 1840 veel dagloners werkzaam. Een dag geen werk betekende een dag geen eten. “Op kerkelijke feestdagen sprong de kerk of gemeente in met levensmiddelen,” valt te lezen in de regionale geschiedschrijving. Oftewel met Kerstmis een kerstpakket. Diaconiecommissie Capelle Tien jaar geleden heeft de Diaconiecommissie van de parochie Paulus Bekering in Capelle aan den IJssel zich gevoegd in deze traditie. Ze constateerde, dat de financiële en sociale nood buiten de parochie groter was dan daarbinnen. Ze heeft toen bij diverse sleutelfiguren en organisaties om adressen gevraagd van mensen die het krap hadden. Dat leverde zestig adressen op, die allen een kerstpakket ontvingen. Het tweede jaar heeft men voor deze actie samenwerking gezocht met de plaatselijke Rotary. In de daarop volgende jaren sloten ook de Lions en de meeste kerken van Capelle aan den IJssel zich bij dit initiatief aan. Nu is de actie

Kerstpakkettenactie Voor Kerstmis Paulus Bekering, Capelle aan den IJssel Diaconiecommissie, andere kerken en serviceclubs Diaconie dichtbij [email protected]

11

uitgegroeid tot een brede actie voor heel Capelle. Met de inzet van honderdvijftig vrijwilligers konden in 2010 achthonderd pakketten worden verspreid onder mensen die het financieel krap hebben en een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Diverse maatschappelijke instanties leveren de adressen aan. Naar schatting worden zo in totaal tweeduizend mensen bereikt. De parochie is nog steeds heel actief betrokken bij de kerstpakkettenactie. Drie personen zijn actief in de kerngroep en 25 parochianen werken mee als vrijwilliger bij het inpakken en uitdelen van

12

de kerstpakketten. Zo’n grote actie levert altijd wel mooie verhalen op. Naar aanleiding van een melding van een vrijwilliger, dat een van de ontvangers van een kerstpakket best wel wat meer zorg zou kunnen gebruiken, heeft de professionele hulpverlening weer contact kunnen leggen met deze man, die tot dan de hulpverlening had gemeden. En wat past mooier in de Kersttijd dan de reactie van die twee buren, die beiden een pakket kregen en onafhankelijk van elkaar uitriepen: “we gaan het delen met de buren, want die hebben het ook niet breed.”

4. Verkoop Fair Trade Den Haag Fair trade staat voor eerlijke handel: producenten in ontwikkelingslanden krijgen een eerlijke prijs voor hun product. De omstandigheden waarin zij werken zijn menswaardig. Dus geen kinderarbeid. Geen extreem lange werkdagen. En er is aandacht voor milieuvriendelijke productieprocessen. Fair trade producten zijn herkenbaar aan het keurmerklogo ‘Max Havelaar’, het logo van Fair Trade Original of van de World Fair Trade Organization. In diverse branches zijn ook andere initiatieven opgekomen, die eigen, soms wat lagere, eisen stellen op het gebied van arbeidsomstandigheden en milieu. Voorbeelden daarvan zijn: MSC (voor vis), FSC (hout en papier), Fair Wear en Made-By (kleding), Utz Certified (koffie, thee, palmolie, cacao), Rain Forest Alliance (koffie, thee, cacao, fruit en bloemen) en EKO keurkerk (biologische producten). In zijn laatste encycliek ‘Caritas in Veritate’ toonde paus Benedictus XVI zich ook voorstander van fair trade toen hij schreef: “Het is goed dat mensen zich ervan bewust worden dat kopen niet alleen een economische maar altijd ook


een morele handeling is. Consumenten hebben daarbij een duidelijke sociale verantwoordelijkheid, die gepaard gaat met de sociale verantwoordelijkheid van het bedrijf. (...) Verder is het nuttig nieuwe vormen te bevorderen van verhandeling van producten, die afkomstig zijn uit onderdrukte delen van de wereld, om de producenten te verzekeren van een aanvaardbare beloning.” (CIV 66).

Verkoop fair trade Den Haag Hele jaar H. Driekoningen, Den Haag MOV-werkgroep, Christus Triumfatorkerk MOV [email protected]

13

Pioniers Fair trade was nooit zo’n breed maatschappelijk verschijnsel geworden, als er geen bevlogen pioniers waren geweest op alle plaatsen in de productie- en verkoopketen. Zeker in de beginjaren was het geen vanzelfsprekendheid om aandacht te vragen voor fairtradeproducten. Kerkelijke groepen hebben daarbij een belangrijke rol gespeeld. Neem nou het Missiecomité van de toenmalige parochie O.L. Vrouw van Goeden Raad (nu onderdeel van de H. Driekoningenparochie) in Den Haag. Leden van deze groep organiseerden in 1971 een grote ‘Wereldmarkt’ in alle ruimten van het parochiehuis. De producten kochten ze in bij een filiaal van SOS Wereldhandel in Haarlem. De toenmalige premier Piet de Jong verrichtte de opening. De omzet in dat weekend was groot, tienduizend gulden. Kort daarna ontving de groep een kist vol houtsnijwerk uit Irian Jaya om te verkopen voor het missiewerk van pater Hans Frankenmolen ofm. Daarna hield de groep jaarlijks een grote verkoop van handnijverheidproducten in december. Eigen wereldwinkel Een nieuwe stap werd gezet in 1982. De werkgroep vroeg toestemming aan pastoor Rein Geerdes wp om een overbodige spreekkamer in de pastorie te mogen gebruiken als wereldwinkel. Deze oud-missionaris reageerde enthousiast. Sindsdien heeft de werkgroep een vaste ruimte om fairtradeproducten te

14

verkopen. Toen in 2003 de Engelstalige parochie kwam inwonen in het kerkgebouw en nadien de hoofdgebruiker werd, is de traditie van de maandelijkse verkoop door hen overgenomen. Zelf kreeg de werkgroep bij de oprichting van de Driekoningenparochie een eigen ruimte in de ‘Corner’ bij de Paschaliskerk om de verkoop voort te zetten. In de loop der jaren is de werkgroep ook maandelijks producten gaan verkopen in de andere parochiekerken in Mariahoeve en Bezuidenhout en in de protestantse Christus Triumfatorkerk. Momenteel zijn achttien vrijwilligers betrokken bij de activiteiten van de eigen wereldwinkel. Producten worden betrokken van het inkoopcentrum van Fair Trade Original in Culemborg en andere erkende leveranciers zoals de Evenaar in Liempde en de stichting Cuzco Peru in Culemborg. Ook verkoopt de groep Missiekalenders en kaarten van ATD/Vierde Wereld.

5. Zomerproject voedselbank Voorschoten Tien procent van alle kinderen in Nederland groeit op in een gezin met een inkomen onder de armoedegrens. Voor hen is een vakantie of een dagje uit vaak niet mogelijk. Ze lijden dubbel. Geen vakantiepret buitenshuis in de zomer. En geen stof voor spannende verhalen na afloop voor je vriendjes, buurt- en klasgenoten. Dit probleem doet zich niet alleen in de grote steden voor. Ook in een rijkere forensengemeente als Voorschoten groeien kinderen op in armoede. In 2008 wendde het bestuur van de plaatselijke voedselbank zich tot de Interparochiële Caritasinstelling (IPCI)


van de parochie. Zou de IPCI kunnen helpen om gezinnen die cliënt zijn van de voedselbank de mogelijkheid te bieden een dagje naar Duinrell te gaan? Het bestuur zag het belang ervan in en stelde financiën beschikbaar. Die zomer gingen de eerste gezinnen naar Duinrell. De ervaringen waren zo positief, dat het initiatief in de daarop volgende jaren is voortgezet in een wat aangepaste vorm. Zomerproject Twee bestuursleden van de voedselbank zorgen voor de organisatie van het zomerproject, de IPCI financiert het. Cliënten van de voedselbank krijgen het aanbod om een dag naar Duinrell te gaan. Ze mogen zelf een datum in de zomervakantie kiezen. Van de vrijwilligers van de voedselbank krijgen ze dan de reiskosten naar Wassenaar, toegangskaarten, een tas met eten en drinken en enkele zomerspulletjes, consumptiebonnen en per persoon een maaltijdbon. In 2010 hebben ongeveer 35 gezinnen met 20 kinderen tot 12 jaar gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. De reacties zijn heel positief. Kinderen kijken

Zomerproject voedselbank Voorschoten Zomer 2010 H. Laurentius en Moeder Gods, Voorschoten IPCI Voorschoten, Voedselbank Voorschoten Diaconie dichtbij; jonge gezinnen [email protected]

15

er dagen naar uit en vinden het een feest. Ouders hopen op een herhaling. “Hartelijk dank voor de fijne dag op Duinrell. Een dag die we onszelf niet hadden kunnen geven. Zeker voor de kinderen/stiefdochter van ons een leuke en gezellige dag. Dank!” “Naar aanleiding van uw grandioze aanbieding voor een dagje Duinrell even het volgende: ik ben met mijn dochter en 2 kleinkinderen naar Duinrell geweest. Wij hebben genoten van deze heerlijke dag, in het bijzonder de kleinkinderen. Zoiets is zeker voor herhaling vatbaar. Nogmaals dank voor deze mooie dag.” Sociale Alliantie Voorschoten Het zomerproject is niet de enige wijze waarop parochie en voedselbank samen werken. Eén keer per maand staat in de twee kerken een mand waar iedereen iets in kan doen voor de voedselbank. En vertegenwoordigers van de IPCI en de voedselbank treffen elkaar ook in het kader van de Sociale Alliantie Voorschoten (SAV). Dit Platform is opgericht in het kader van het Jaar van de bestrijding van Armoede en Sociale Uitsluiting (2010). De deelnemers zet-

16

ten zich enerzijds in voor mensen die in problematische financiële omstandigheden verkeren en anderzijds om het armoedebeleid van de gemeente te verbeteren en de inwoners van Voorschoten meer bewust te maken van de effecten van (langdurige) armoede. Een van de bestuursleden van de voedselbank is ook nog adviseur van de IPCI en is tevens penningmeester van het gemeentelijk Sociaal Fonds; in die hoedanigheid is hij ook vertegenwoordigd in de SAV. Dit soort relaties komen de samenwerking in veel situaties ten goede, waardoor het rendement van veel activiteiten wordt verhoogd.

6. Samen in de kerk In Nederland leven ongeveer 120.000 mensen met een verstandelijke beperking. Hoe verschillend hun beperkingen ook zijn, bijna allemaal hebben ze ondersteuning nodig, levenslang en levensbreed. Zo kunnen ze waar mogelijk deelnemen aan de normale maatschappij. Dat is echter maar voor een beperkte groep weggelegd. En dan is er nog de acceptatieproblematiek in de maatschappij. Dat maakt het voor mensen met een verstandelijke beperking nog steeds moeilijk om echt mee te doen. Ook in de parochie. Vroeger hadden parochies weinig contact met mensen met een verstandelijke beperking. Ze leefden veelal in grote instellingen met eigen geestelijke verzorging. Maar naarmate de kleine woonvoorzieningen toenemen, krijgen steeds meer parochies er mee te maken.

Activiteit: Wanneer: Parochie: Samen met:

Categorie: Nadere info:

Neem nu het voorbeeld van de H. Willibrordusparochie in Lisse, Hillegom en De Zilk. Tot 2006 waren mensen met een verstandelijke beperking nergens binnen de parochie in beeld. In dat jaar ontving de werkgroep Diaconie van de Agathakerk in Lisse meerdere verzoeken om eens een keer aandacht te besteden aan deze groep. Volgens de ouders van een jongen met een verstandelijke beperking moesten er in de parochie toch veel meer van deze mensen wonen. De werkgroep Diaconie wilde aan dat verzoek wel gehoor geven, maar aanvankelijk strandde alle goede voornemens op een gebrek aan kennis en kundigheid, met name in het omgaan met mensen met een verstandelijke beperking tijdens vieringen. Totdat de werkgroep Diaconie in contact kwam met het kinderkoor Kikosta. Dat zong met enige regelmaat in vieringen in Huize Ursula in Nieuwveen. De

Samen in de kerk - vieringen met mensen met een verstandelijke beperking Drie keer per jaar Willibrordus, Lisse Stuurgroep diaconie, werkgroep ‘Samen in de kerk’, kinderkoren, jongerengroepen, gezinsgroepen, koffie groepen, kosters, KansPlus (ouders of verzorgers van mensen met een verstandelijke beperking), stichting De Hartenkamp in Heemstede, het Thomashuis in Lisse Diaconie dichtbij [email protected]

17

kinderen waren al helemaal vertrouwd geraakt met deze vieringen en de ongedwongen, spontane manier waarop de bewoners zich in deze vieringen gedragen. Dat zou toch ook een keer in de eigen parochiekerk moeten kunnen, was de gedachte. En toen een pastoraal werker van Huize Ursula toezegde om die eerste keer in de viering voor te gaan, waren de belangrijkste obstakels genomen. Hoewel er in het bestuur en het pastoraal team wel enige scepsis bestond: zouden er wel mensen op afkomen? Voor het uitnodigen van de doelgroep legde de werkgroep contact met KansPlus (voorheen Vereniging Ouders Geestelijk Gehandicapten). Toen bleek, dat er ongeveer 120 mensen met een verstandelijke beperking in de regio wonen, een deel thuis, anderen in gezinsvervangende tehuizen. Vanwege de

18

wet op de privacy mocht KansPlus geen adressen verstrekken, maar ze nam wel op zich de uitnodiging voor de viering naar haar leden te zenden. Eerste viering De eerste viering vond plaats op zaterdagavond 30 december 2006. “Dat was een groot succes,” aldus Pauline van der Veek, een van de drijvende krachten achter dit initiatief. “Zo’n 175 mensen waren aanwezig. Naderhand waren de reacties van de ouders van de mensen met een verstandelijke beperking hartverwarmend maar ook ontroerend. Mensen kwamen naar ons toe omdat zij ook betrokken wilden worden in de organisatie van volgende vieringen. Anderen waren ontzettend dankbaar dat zij samen met hun ‘kinderen’ nu ook welkom waren in de kerk. Er werd niet negatief gereageerd op geluiden of bewegingen die door de mensen met een ver-

standelijke beperking werden gemaakt. Er zat iemand hard mee te fluiten op een plastic blokfluit als de kinderen aan het zingen waren. Het maakte niet uit! Alles was goed en men vond het zo ontzettend fijn. Ook het koffiedrinken na afloop van de viering was fijn. De ouders van de mensen met een verstandelijke beperking, hun ‘kinderen’ en de overige bezoekers van de viering genoten van het onderling contact.”

zo’n 150 mensen de viering. Hiervan zijn tussen de 25 en 50 mensen met een verstandelijke beperking. Per locatie zijn er andere bezoekers. Ook ouders van kinderen met een verstandelijke beperking die zijn overleden, bezoeken de vieringen. Zij zoeken vooral contact met de andere ouders. Maar ook gewone parochianen bezoeken deze vieringen. Ze vinden op een regulier tijdstip plaats; de ‘gewone’ viering vervalt dan.

Uitbreiding Gesterkt door deze positieve ervaringen besloot de werkgroep in het vervolg één keer per jaar een viering met mensen met een verstandelijke beperking te organiseren in de Agathakerk. Tijdens het Millenniumproject (seizoen 2008-2009) kwam de samenwerking tussen de parochies in het cluster Bollenstreek-Noord evenwel in een stroomversnelling. Zo zongen de drie kinderkoren samen op de startzondag. Het klikte tussen de drie dirigentes en ook de kinderen vonden het leuk. Waarom niet vaker samen zingen? Kort daarop kwam de werkgroep in contact met Kees van Opzeeland. Deze diaken was gestopt met zijn werk als geestelijk verzorger van mensen met een verstandelijke beperking in De Hartenkamp in Heemstede. Maar hij wilde best een paar keer per jaar een viering verzorgen.

Woord- en gebedsviering Hoe ziet zo’n viering er in grote lijnen uit? Er wordt veel gezongen, een verhaal uit de kijkbijbel wordt verteld aan de hand van grote platen, er is een korte ‘preek’, er wordt gebeden en er worden voorbeden uitgesproken. De mensen hebben een grote inbreng in de vieringen. Soms mogen ze ook iets meenemen, zoals een knuffel op dierendag. Alles in deze vieringen is gericht op de doelgroep; in de tekstboekjes worden de pictogrammen gebruikt die zij ook in de huizen gewend zijn. En ook de misdienaars zijn mensen met een beperking.

Kort en goed, drie keer per jaar vindt er nu een viering met mensen met een beperking plaats, afwisselend in Lisse, Hillegom en De Zilk. Gemiddeld bezoeken

Vanaf de allereerste viering voor gehandicapten was René van der Poll aanwezig. Deze jonge man van 48 jaar was altijd ruim een uur voorafgaande aan de viering in de kerk. Hij hielp de koster met het klaarzetten van de stoelen en tafels en was misdienaar bij de vieringen. De laatste twee keer is hij zelfs lector geweest. De grootste droom van René was dat er ook eens een viering in

19

‘zijn’ Engelbewaarderskerk zou worden gehouden. Uiteindelijk, na precies vijf jaar was het dan zover. Toen wij dat tegen hem zeiden was hij helemaal in de wolken. Vol enthousiasme belde hij iedereen die hij kende op met het dringende verzoek om toch ook maar naar de viering te komen. Het werd zijn persoonlijk feestje! Zondags heeft hij speciaal een vriend uit Hoofddorp opgehaald. Enigszins sceptisch waren de kennissen van René uiteindelijk gekomen. Hun reactie na afloop van de viering was: “Wat een hartelijke, warme en bijzondere viering was dit. We schamen ons bijna dat we hier niet eerder naar toe zijn gekomen.” Na afloop stuurde René een stukje in voor het parochieblad. “Beste mensen, Op zondag 13 maart heb ik een voorlezen gehouden voor mensen met een beperking. Dat vond ik een leuke viering in de Engelbewaarderskerk en daar ben

20

ik vroeger opgegroeid. Ging ik met Kees van Opzeeland in voor te lezen en dat ging heel mooi. Groetjes Rene van der Poll, Hartekamp.” Effect “Door de organisatie van de speciale vieringen hebben wij als parochie contact gekregen met de mensen met een verstandelijke beperking, maar ook met hun ouders,” constateert Pauline van der Veek. “Langzaamaan raken we vertrouwd met elkaar. Er wordt gesproken over de zorgen die men heeft over het ouder worden van hun zelf en het feit dat hun ‘kinderen’ altijd afhankelijk zullen blijven van anderen. Voor enkele van de mensen met een verstandelijke beperking is de drempel naar onze kerk veel lager geworden. We zien ze terug bij activiteiten als een korendag, het kindje wiegen of een openstelling op Monumentendag. Er is contact. En dat is waarnaar wij als parochiegemeenschap op zoek waren.”

7. Seniorencontact Rotterdam Als mensen ouder worden neemt vaak hun netwerk (in en buiten de familie) af. Het aantal betekenisvolle sociale contacten loopt terug. Gevoelens van eenzaamheid nemen toe en gaan soms een belemmering vormen voor het aangaan van nieuwe contacten. Dan is het van belang, dat er gelegenheden zijn waarbij senioren elkaar kunnen ontmoeten. Al sinds lange tijd is de taakgroep seniorencontact actief in de parochie van de Vier Evangelisten in Rotterdam. Begonnen in de deelgemeente Schiebroek, bestrijkt het seniorencontact inmiddels het hele gebied van de parochie. Programma De taakgroep organiseert een groot aantal activiteiten: • Parochianen worden bij kroonjaren (vanaf 65 jaar en daarna elke 5 jaar) gefeliciteerd en uitgenodigd voor de seniorenactiviteiten. • Maandelijks is er een seniorenmiddag. De invulling varieert van een Hollandse spelletjesmiddag tot het


samen kijken naar een bekende Nederlandstalige film, van een high tea tot een presentatie over kerststallen of Rotterdam rond 1930, van een bloemenbingo tot het kijken naar dia’s en luisteren naar gedichten. Ook nietparochianen doen regelmatig mee met de contactmiddagen. • Jaarlijkse busreis naar bijvoorbeeld een tingieterij of de Zaanstreek. Een groot team van vrijwilligers maakt de deelname van zestig ouderen mogelijk. • Eucharistievieringen rondom Pasen, Aswoensdag en Kerstmis. Of met een thema als vrede en vriendschap. • Het verzorgen van Paas- en Kerstattenties voor de senioren. • Jaarlijkse ziekenzalving. Naast deze periodieke activiteiten, waarbij de pastoor regelmatig aanwezig is, geven de leden van het seniorencontact ook ondersteuning bij een administratief klusje of het verzorgen van een rolstoel en bieden ze menigeen een luisterend oor. En wie niet in de gelegenheid is om zelfstandig naar een

Seniorencontact Hele jaar De Vier Evangelisten, Rotterdam Taakgroep seniorencontact, PCI, werkgroep diaconie en taakgroep pastoraal bezoek Diaconie dichtbij [email protected]

21

van de activiteiten te komen, kan altijd een beroep doen op een van de vrijwilligers. Die komt hen dan thuis ophalen en brengt ze na afloop weer naar huis. Na de vieringen wordt er vaak nog een kopje koffie gedronken. De twintig vrijwilligsters van het seniorencontact maken dit programma mogelijk. De deelname aan de activiteiten varieert van 35 tot 90 personen. Daarvoor hoeft nauwelijks te worden geworven. Een artikel in het parochieblad en een schriftelijke uitnodiging aan een brede groep van parochianen en wijkbewoners volstaan. Zo draagt het seniorencontact bij aan het verminderen van eenzaamheid.

22

8. M25 Noordwijk M25 (spreek uit ‘EM Twentyfive’) is hét diaconaal jongerenproject in het bisdom Rotterdam. Het is genoemd naar Matteüs 25, waarop de werken van barmhartigheid zijn gebaseerd. M25 is ontstaan in Delft in 2002. Het biedt een programma voor jongeren tussen 13 en

17 jaar om hen in aanraking te brengen met minder bedeelden in de maatschappij, hen in de praktijk te laten ervaren wat hulp geven betekent en met hen op deze ervaringen gelovig te reflecteren. Mgr. A. van Luyn was zeer gecharmeerd van het Delftse project. “Elke parochie zou een M25-groep moeten hebben,” liet hij in menig vormselviering weten.


Sinds 2007 stimuleert het bisdom de verspreiding van het project. Medio 2011 zijn er twaalf M25-groepen, veelal voor meerdere parochies. Dat betekent dat in de helft van de clusters nu een M25-groep actief is. Het model wordt ook buiten de bisdomgrenzen overgenomen. De bisdommen Utrecht, Groningen-Leeuwarden en Den Bosch overwegen het project bisdombreed te promoten. In Nijmegen is vanuit de PKN een M25-groep opgericht. Noordwijk Een van de lokale M25-groepen in het bisdom Rotterdam is M25 Noordwijk. Op initiatief van pastoor Theo Blokland hebben de parochie Sint Jeroen en Maria ter Zee en de Protestantse Kerk Noordwijk de handen ineengeslagen en samen M25 Noordwijk opgezet. Een werkgroep van zeven vrijwilligers heeft de organisatie in handen. Maar bij activiteiten helpen ook anderen mee. Het programma van M25 Noordwijk van het afgelopen seizoen laat een scala aan diaconale activiteiten zien:12

M25 Noordwijk Hele jaar St Jeroen en Maria ter Zee, Noordwijk M25 groep, Protestantse Kerk Noordwijk, voedselbank, vluchtelingenwerk, woonzorgcentra, Willem van den Bergh, M25 Leiden Diaconie dichtbij [email protected]; www.mtwentyfive.nl

23

oktober: startactiviteit om leden van M25 te leren kennen 13 november: bewoners van Willem van den Bergh, zorgcentrum voor mensen met een verstandelijke beperking, naar contactavond M25 Roemenië brengen 27 november: Zwarte Piet spelen voor Boerenwetering Vluchtelingenwerk 9 januari: helpen bij Nieuwjaarsmaaltijd met Vluchtelingenwerk 23 januari: kerkdienst Katholieke en Protestantse Kerk: vertellen over M25 en praktisch helpen 8 februari: playbackshow woonzorgcentrum Jeroen 12 februari: playbackshow woonzorgcentrum Groot Hoogwaak 19/20 maart: inzamelen van eten voor de voedselbank en wegbrengen naar Leiden 21/22 april: Paasgroeten brengen aan ouderen

24

14 mei: ZaterdagAvondAnderZ viering juni: Avond-wandel-driedaagse met bewoners Groot Hoogwaak hele jaar door: hulp aan behoeftige mensen juni: verrassende slotactiviteit Zo komen de jongeren in contact met heel verschillende groepen van mensen in nood en doen ze vrijwilligerswerk met of voor hen: vluchtelingen, bewoners van woonzorgcentra, mensen met een verstandelijke beperking, klanten van de voedselbank e.d. Zelf leven ze vaak in een veilige, beschermde wereld. M25 biedt hen een gelegenheid om in contact te komen met de ruwe, scherpe kanten van het leven (tegenslag, armoede, ongeluk, handicap, ziekte, dood). Ze gaan sociale grenzen over. Ze nemen psychische barrières, bijvoorbeeld die

van de vooringenomenheid tegenover kansarmen. En ze ontdekken nieuwe talenten bij zichzelf. De jongeren doen kortom de ervaring op dat ingaan op de hulpvraag van een ander je buiten je eigen kring brengt. En soms blijkt die nood ook in eigen kring te bestaan. Bij de playbackshow die M25 Noordwijk opvoert voor de verzorgingshuizen komt het voor dat sommige jongeren voor hun oma of oud-oma optreden. Dat geeft voor de betrokkenen een emotioneel moment. In drie jaar tijd is M25 Noordwijk een begrip geworden. De inzameling voor de voedselbank bracht dit jaar maar

liefst 160 bananendozen met levensmiddelen op. De M25-groep Noordwijk is vanuit de parochie voorgedragen voor de Diaconieprijs, omdat “we het bijzonder vinden dat jongeren en vaak hun ouders zich willen inzetten voor de onbekende ander. Zo raken ze betrokken bij zorgen voor anderen en het nadenken hierover.”

25

9. Multicultureel Ontmoetingscentrum Heilig Hart Den Haag De Willibrordparochie in de Haagse Schilderswijk wilde een duidelijker diaconaal gezicht krijgen. Daarom besloot zij een van haar kerkgebouwen een tweede functie te geven. Op 21 september 2007 opende het Multicultureel Ontmoetingscentrum (MOC) officieel zijn deuren in de Heilig Hartkerk. Sindsdien is het MOC uitgegroeid tot een laagdrempelige ontmoetingsplek voor mensen uit heel verschillende culturen: autochtone Nederlanders, Surinamers, Antillianen, Portugeessprekenden en Afrikanen. Maar ook andere bewoners van de Schilderswijk, Transvaal en de Stationsbuurt weten het centrum in toenemende mate te vinden. Het MOC bereikt zo mensen, waar overheidsinstellingen moeilijk contact meekrijgen. Zijn geheim? Recht



26

doen aan de verwevenheid van geloof en cultuur. Drie speerpunten Het MOC heeft drie speerpunten: ontmoeting, educatie en ondersteuning. Die speerpunten grijpen in elkaar in als radertjes van een motor. Mensen komen vaak naar het MOC met een hulpvraag. Tijdens het weke-

Multicultureel Ontmoetingscentrum Heilig Hart Hele jaar H. Willibrord, Den Haag Dr. Ariënsstichting, Stichting Mara, STEK (Stad & Kerk), Wereldvenster, STIOM (gezondheidszorg voor illegalen), bewonersorganisaties, openbare bibliotheek, gemeente Den Haag, Haagse Maatschap, Zichtbare Schakel, Stichting Mantelzorg, Mammarosa, OBV, Cordaid, Stagehuis Schilderswijk, tuinders in het Westland, Okia (Organisatie Komité Illegale Arbeiders), Wereldhuis, Vluchtelingenwerk, Shop, Wende, buurtkamer Teniersplantsoen, Woningbouwvereniging Boog, Paraplu, Stagehuis, voedselbank Haaglanden, Kariboe Bibi. Diaconie dichtbij [email protected] en www.moc-hart.nl

lijkse Sociale Spreekuur worden hun zorgen en problemen aangehoord en waar mogelijk opgelost. Het lenigen van acute nood kan heel tastbaar zijn, zoals een strippenkaart, de vergoeding van een bril, het doorverwijzen naar de voedselbank. Maar vaak ook zien de vrijwilligers van het Sociale Spreekuur dat er sprake is van eenzaamheid. Die eenzaamheid kan verschillende oorzaken hebben. Vaak is dat taalachterstand. In de taalklassen die zowel ’s avonds als overdag plaatsvinden, kunnen leerlingen het hele jaar door, op elk moment van het jaar, binnenstromen. Omgekeerd stromen personen die in eerste instantie met een educatief doel naar het MOC komen (Nederlandse lessen volgen of computercursussen) vaak door naar de Voedselbank. Bij de voed-

selbank worden wekelijks meer dan honderd voedselpakketten uitgedeeld. De verworven taalkennis kan in praktijk worden gebracht tijdens ontmoetingsmomenten, zoals Café Creatieve Vrouwentongen (een wekelijkse ontmoeting uitsluitend voor vrouwen waarbij er gehandwerkt wordt tijdens het drinken van koffie en thee) of de wekelijkse koffie-inloop die tegelijk wordt gehouden met de voedselbank en kledinguitgifte. Een ander moment van ontmoeten is het interreligieuze kookproject Potje Goud in de Keuken. Vrouwen van verschillende godsdiensten komen op gezette tijden bij elkaar. Ze koken dan feestgerechten die vanuit hun traditie gegeten worden op godsdienstige feestdagen.

27

“Het project Potje Goud in de Keuken resulteerde vorig jaar in een kookboek. Het eerste exemplaar werd door een van de leerlingen, Amanda uit China, overhandigd aan locoburgemeester Max Norder. Amanda kwam in 2008 voor het eerst op Nederlandse les. Ze kende toen amper Nederlands. Tijdens de presentatie sprak ze de locoburgemeester in vloeiend Nederlands toe. We waren erg trots op haar.” Voorzien in behoefte Het MOC voorziet duidelijk in een behoefte. Wekelijks bezoeken gemiddeld 700 mensen het centrum. Voor veel nieuwkomers is het MOC een vertrouwenwekkende plek waar ze zich rustig kunnen oriënteren op de Nederlandse samenleving en op hun toekomst in Nederland of elders. De regelmatige

28

aanwezigheid van pastores speelt daarbij een cruciale rol. Een gesprek met een van hen biedt ruimte tot bezinning en nodigt vaak uit tot deelname aan andere activiteiten. Het MOC draait op de inzet van vijftig vrijwilligers. Velen van hen (her)vinden zingeving in hun dagelijks bestaan door zich in te zetten in het centrum. Voor sommigen van deze vrijwilligers is het werken bij het MOC een eerste stap naar re-integreren in het arbeidsproces. “Iedereen is welkom bij het MOC, wie je ook bent, waar je ook vandaan komt, wanneer je ook aanklopt. We zijn er samen voor elkaar.” Dat maakt dit project tot een mooi en waardevol gebeuren. Het is een bewijs dat het ook anders kan in onze samenleving waar intolerantie hand over hand lijkt toe te nemen.

10. Vamos a Lins - Krimpen aan den IJssel Familiebanden en persoonlijke relaties zijn van oudsher belangrijke drijvende krachten geweest in het MOV-werk in de parochies. Hoeveel familieleden van missionarissen zijn niet de spilfiguren in parochiële missiecomités of plaatselijke steunstichtingen? Hoe motiverend waren niet de verhalen van heeroom op verlof of in later jaren, toen reizen gemakkelijker werd, een bezoek aan zijn werkplek? In die lange traditie staat in zekere zin ook het ‘Vamos a Lins’-project van de parochie H. Maria Koningin in Krimpen aan den IJssel. Adoptiecomité Lins Brasil Eind jaren zestig bezocht een jonge

vrouw uit Hillegom haar oom, die bisschop was in Lins (Brazilië). Ze zou hem een jaar gaan helpen. Dat werd een heel leven. Els Koop werd gegrepen door het lot van de straatkinderen. Ze richtte in 1969 CEPT op, de Comunidade Educacional Para o Trabalho, om de allerarmste kinderen van Lins een hoopvolle toekomst te geven en uit de criminaliteit te houden. Leidinggevend motto: “in een gemeenschap van mensen jezelf ontwikkelen door te werken.” In 1975 vroeg Mgr. Koop aan de parochie in Krimpen aan den IJssel om steun te geven aan CEPT. Hiervoor werd het Adoptiecomité Lins Brasil opgericht. Al meer dan 35 jaar steunt de parochie het werk van CEPT met geld, goederen en gebed. Nieuwe impuls Enige jaren geleden constateerde de werkgroep dat de aandacht voor het project Lins minder en minder werd. Er zou een nieuwe impuls moeten komen. In diezelfde tijd kwam er een roep om hulp binnen uit Lins. CEPT had toestemming


Vamos a Lins 13 juli - 2 augustus 2010, en de twee voorafgaande jaren H. Maria Koningin, Krimpen aan den IJssel Adoptiecomité Lins Brasil (MOV-groep), jongerenkoor JOKO, parochies IPV-5, Vastenaktie, basisschool ‘Het Octaaf’, Super De Boer, diverse bedrijven en stichtingen MOV [email protected] en www.vamosalins.waarbenjij.nu

29

gekregen van de gemeente Lins om tachtig extra kinderen op te vangen vanwege de groeiende armoede- en criminaliteitsproblemen in de stad. Een fysieke ruimte hiervoor ontbrak evenwel. Er stond nog wel een oude vervallen varkensstal op het terrein, maar voor een verbouwing van deze stal tot een degelijke ontmoetingsruimte had CEPT geen geld. Het idee ontstond om met een groep jongeren naar Brazilië te gaan om te helpen met de daadwerkelijke bouwwerkzaamheden en voor de bouw ook de middelen bijeen te brengen. In al die 35 jaar dat het samenwerkingsverband bestaat, was er nog nooit iemand uit Krimpen in Brazilië op bezoek geweest.

• Super de Boer in het winkelcentrum De Korf in Krimpen heeft twee jaar lang een statiegeldbonnenactie gevoerd voor het project. • het jongerenkoor JOKO bestemde de opbrengst van het kerstconcert in 2009 voor dit doel.

Voorbereiding De reis vond plaats in de zomer van 2010. Daaraan ging een lange voorbereidingsperiode vooraf, waarin veel acties zijn gevoerd om het geld voor de bouwmaterialen en de in te huren vaklui bijeen te brengen (ongeveer 40.000 euro). Een kleine greep: • het project is bij de Vastenaktie ingediend als eigen doel. Na goedkeuring heeft de parochie zowel in 2009 als 2010 de Vastenaktie gevoerd voor dit project. • basisschool ‘Het Octaaf’ was zeer betrokken bij het project en heeft een flessenactie (statiegeld) gehouden. • verschillende winkels, bedrijven en stichtingen hebben het project gesteund door middel van donaties (geld of goederen).

Het werkbezoek Uiteindelijk is een groep van twaalf mensen drie weken naar Lins gegaan: negen jongeren tussen de 20 en 35 jaar, waarvan het grootste deel zingt in het jongerenkoor, en drie ouderen. Bij aankomst bleek, dat ombouwen van de varkensstal op dat moment niet mogelijk was omdat een bijenvolk zich had gevestigd in een boom vlak naast de stal. Toen is een oude opslagruimte omgebouwd. Verder hebben ze een basketbalveld opgeknapt. Met het overgebleven geld kan de CEPT nog 1000 kokosnootbomen aankopen voor de start van een kokosnotenplantage. De deelnemers hebben veel praktische arbeid verricht, maar ook kennisgemaakt met het werk van CEPT en met het leven in een krottenwijk.

30

“Wim is onze oudste deelnemer, ten tijde van het project 74 jaar. Hij is een ervaren bouwvakker, maar spreekt geen woord Braziliaans-Portugees. Adylson is een zeer betrokken vakman die we in Brazilië hebben ingehuurd voor specialistische klussen. Deze man spreekt alleen maar Braziliaans-Portugees. Dat deze twee mannen geen woord in dezelfde taal spraken, hinderde de samenwerking totaal niet. Vaak waren ze zij aan zij aan het zwoegen en verliep de conversatie als volgt. Adylson: ‘5 snelle volzinnen in onverstaanbaar Braziliaans-Portugees’. Reactie van Wim: ‘Oh, hebbie beugeltjes nodig?’ En het meest ongelooflijke was, dat hij het dan nog bij het rechte eind had ook.” Effecten Voor de twaalf deelnemers is de reis naar Lins een onvergetelijke ervaring geweest. Naast de ellende die ze hebben gezien, hebben ze ook positieve dingen ervaren in de ontmoeting met de Brazilianen. Vooral de ontmoeting met de kinderen van CEPT heeft indruk gemaakt: “Het was moeilijk met ze te

communiceren, maar met gebaren, emoties, heel gebrekkig Portugees en soms Engels kwamen we er uit. We hebben gemerkt hoeveel wij voor hén konden betekenen en hoeveel zij ook voor óns hebben betekend.” Ook voor de kinderen van CEPT was het bezoek belangrijk. “Het feit, dat ‘rijke westerlingen’ naar Lins zijn afgereisd om voor hen te komen werken is iets wat in hun ogen onvoorstelbaar is en ze altijd bij zal blijven,” aldus Els Koop. Het project heeft verder publiciteit en legitimiteit voor CEPT teweeggebracht. Lokale kranten en radio hebben geregeld bericht over de werkzaamheden van de Nederlanders. Dat heeft ook de aandacht getrokken van de gemeente. De burgemeester heeft toegezegd het gebouw te zullen openen, de plaatselijke voetbalvereniging stuurt coaches om de kinderen van de Comunidade en uit de omgeving te leren voetballen, verschillende bedrijven hebben donaties gedaan en de universiteit wil een poging wagen om als afstudeerproject de lekgeraakte visvijver te herstellen. De werkgroep is er met dit project zeker in geslaagd een nieuwe impuls te geven aan het adoptieproject. De parochianen zijn door alle acties en de reis in de afgelopen jaren erg betrokken geraakt bij het project en tonen zich ook heel geïnteresseerd. Sinds het bezoek zijn de donaties aan de CEPT flink gestegen. En nieuwe acties zijn al weer in gang gezet.

31

11. Witte Donderdagproject Sagrada Familia Diaconie en eucharistie zijn nauw met elkaar verbonden. In zijn eerste encycliek ‘Deus Caritas Est’ is paus Benedictus XVI daar heel helder over. De liefde tot God, eredienst, en de liefde tot de naaste, caritas en diaconie, zijn de twee antwoorden die wij als mensen kunnen geven op de liefde van God die we hebben ontvangen. “’Eredienst’ zelf, eucharistische gemeenschap, omvat de werkelijkheid van zowel bemind worden als ook anderen op hun beurt liefhebben. Eucharistie die zich niet vertaalt in concrete beoefening van de liefde is ten diepste onvolledig.” (DCE 14). Diaconie heeft een centrale plaats in de Spaanstalige parochie La Sagrada Familia in Rotterdam. Zes jaar geleden heeft de parochieraad gezocht naar een project om duidelijk te maken dat het hart van het geloof diaconie is. Men besloot dat te vieren op Witte Donderdag. Is er een meer symbolische dag te vinden? De liturgie van die dag staat bol van de passende motieven: uittocht en bevrij-


32

ding, dienstbaarheid (de voetwassing), de maaltijd (het laatste avondmaal). “Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken… jullie zullen in mijn koninkrijk eten en drinken aan mijn tafel”(Lucas 22, 19.30) Aandragen van de gaven In de viering van Witte Donderdag in de Sagrada Familiaparochie krijgt de rite van het aandragen van de gaven meer accent. Niet alleen worden brood en wijn aan God aangeboden als uitdrukking van heel ons menselijke bestaan. Ook andere vruchten van arbeid en inzet van de gemeenschap worden symbolisch of tastbaar aangedragen. Het koor van La Sagrada Familia brengt bijvoorbeeld haar mooiste liederen. Elke diaconale werkgroep draagt een voorwerp aan, zoals een prijs die ze ontvangen hebben, een zelfgemaakt kunststuk, een bloeiende plant, of een lesboek. En altijd is er een brood, gekneed en gebakken door één van de parochianen zelf.

Witte Donderdagproject Witte Donderdag Sagrada Familia, Rotterdam Stichting Nuestra Casa, liturgiegroep, diaconale vrijwilligers, parochie Franciscus en Clara Diaconie dichtbij [email protected] ; [email protected]

Maaltijd In aansluiting op de eucharistie wordt de tafel gedekt met het mooiste linnen en de prachtigste kristallen voor een bijzondere maaltijd, waaraan elke parochiaan kan deelnemen. Symbolisch staan er ook altijd twee makrelen en vijf zelfgebakken broden op tafel. Hoeveel mensen er langs komen en of het klaargemaakte eten en drinken toereikend is, weet niemand van te voren. Maar het blijkt altijd voldoende. “De saamhorigheid is dan tastbaar. Kippenvel! De traditie is spontaan ingezet door de vrouwen in onze geloofsgemeenschap. Ze voelen zich verbonden met hun voorgangsters, de steunpilaren van Jezus bij het Kruis en aan het Graf. Ook tijdens het Laatste Avondmaal had Jezus het heel moeilijk, daarom willen we Hem niet alleen laten. Tijdens de liturgische viering bieden we Hem de vrucht van onze arbeid het hele jaar door. De gezamenlijke maaltijd erna is om vanuit die beleving over te schakelen naar de dagelijkse praktijk. Op deze manier zijn we bij Hem en gedenken Zijn woorden.”

parochie verhuisd naar de Hildegardis & Antoniuskerk in Noord. Daar deelt men nu het kerkgebouw met de Franciscus en Claraparochie. Op Witte Donderdag 2011 was er één viering, waarbij de Spaanssprekende parochie de gastvrouw was. Het Witte Donderdagproject is gebleven. Niet alleen deden verschillende diaconale werkgroepen van de Sagrada Familia mee aan de offergang, zoals Visitas Cárcel (gevangenenbezoek), Cercanía (nabijheid voor zieken en ouderen), Apoyo a la Mujer (vrouwenondersteuning) en Casa Abierta (Open Huis). Ook de voedselbank in het Hildegardishuis en de beide gemeenschappen droegen hun inzet aan. En na afloop stond er een feestelijk gedekte tafel klaar in de parochiezaal, waarop brood en wijn prominent aanwezig waren. Er was volop gelegenheid om samen te eten en te drinken en elkaar te ontmoeten. Zo verenigden beide geloofsgemeenschappen zich om de tafel. Een ouder echtpaar merkte op: “Dit hebben we nog nooit gezien, maar wat is dit mooi.”

Nieuwe locatie In oktober 2010 is de Spaanssprekende

33

12. Ghana-project Oegstgeest Sinds een aantal jaren kunnen parochies een eigen project indienen bij de Vastenaktie. Na goedkeuring mag de parochie dan in de Veertigdagentijd campagne voeren voor dit project. De Vastenaktie verhoogt zelfs de opbrengst met een bepaald percentage. Met deze faciliteit speelt de Vastenaktie in op de groeiende populariteit van particuliere hulpinitiatieven. Een eigen project vraagt veel meer inzet van de MOVgroep, omdat zij zelf moet zorgen voor alle informatie, publiciteit en eventueel onderwijsmateriaal. Dat heeft men er graag voor over, omdat men een grotere betrokkenheid voelt bij het eigen project dan bij een centraal project. Het project gaat daardoor ook meer leven in de parochie. Dat zie je terug in de deelname aan activiteiten van de MOV-groep en in de opbrengst. Veelal is die hoger dan gewoonlijk. Dat was dit jaar ook de ervaring in Oegstgeest en omgeving.

persoonlijke contacten met een oud studiegenoot, pater Joop Valentin sma. Deze missionaris is al bijna veertig jaar werkzaam in het bisdom Kumasi in Ghana. Hij bouwde een school en een kerk in de achterstandswijk Adukrom in Kumasi. Zijn opvolger, pater Augustin, zet daar het werk voort. De toeloop naar de basisschool St Paul is groot. De school staat open voor alle kinderen, ongeacht religie. Momenteel telt de school 700 leerlingen. Onderwijs is een middel om uit de armoede te komen. Dat betekent overvolle klaslokalen en noodvoorzieningen onder afdaken. Voor de examens moet gebruik gemaakt worden van de kerk. De parochie aldaar is gestart met de bouw van acht klassen en een aula in een nieuwe vleugel aan de school. De duur van de

Ghana-project Dik Kompier is een actief lid van de MOV-groep van de Willibrordparochie in Oegstgeest. Hij onderhoudt al jaren


34

Ghana-project Vastenaktie 2011 Willibrord, Oegstgeest MOV-groepen parochies uit Leiden, Katwijk, Wassenaar, Voorschoten, Zoeterwoude en Leiderdorp MOV [email protected]

bouw hangt af van het beschikbare geld. De totale bouwsom is geschat op bijna 100.000 euro. Als de Ghanese parochie dat bedrag zelf bijeen moet brengen, zal de bouw een langjarig project worden. Op voorstel van Kompier besloot de MOV-groep van Oegstgeest de uitbreiding van de school in Kumasi tot eigen project te maken. Vervolgens legde de groep dit voor aan het overleg van MOV-groepen in Leiden en omgeving. De meeste sloten zich aan. Uiteindelijk hebben elf parochies rond Leiden en Oegstgeest de Vastenaktie 2011 voor dit scholenproject in Ghana gevoerd. De groepen hebben samen veel werk gemaakt van de Vastenaktiecampagne. Ze hebben tien verschillende posters ontworpen, eigen folders en spaardoosjes voor de kinderen gemaakt en een

spel voor de kinderen. Pater Valentin was vanwege ziekteverlof in Nederland. Hij is in Oegstgeest voorgegaan in een viering en heeft na afloop gloedvol over het project verteld op een themabijeenkomst. De parochie heeft twee sobere maaltijden georganiseerd voor het project met gastsprekers en een PowerPointpresentatie. Ook de kinderwoorddienst heeft aandacht besteed aan het project. De gezamenlijke inzet voor dit scholenproject heeft een verfrissende invloed gehad op de motivatie van de MOVleden van de betrokken groepen. Vooral het zeer concrete karakter van het project, zichtbaar gemaakt met de PowerPointpresentatie, en het directe contact met de betrokken mensen in Ghana in een klein project leidden tot een grote betrokkenheid.

35

13. Fietsenproject Vianen Vijf jaar geleden heeft de PCI van de Maria ten Hemelopnemingparochie in Vianen een nieuwe start gemaakt. De vier nieuwe bestuursleden zagen het als hun missie om de PCI meer naamsbekendheid te geven en meer aan de weg te timmeren. Voor het eerste doel maakte de PCI een eigen folder, die breed verspreid werd in de gemeente. En ze is bewust de publiciteit gaan zoeken. Bij nieuwe activiteiten en projecten nodigt ze steeds lokale media als het huis-aan-huisblad, de regionale pers en de kabelkrant uit. Voor het tweede doel is ze gaan netwerken. Eerst heeft ze contact gezocht met enige ambtenaren van de gemeentelijke sociale dienst. Dat contact leidde tot verschillende uitnodigingen voor projecten, workshops en cursussen van de gemeente Vianen. Daarop is ze actief ingegaan. Zo nam de PCI in 20082009 deel aan het gemeentelijke project ‘Hand in Hand’, waaruit het Centrum voor Jeugd en Gezin is voortgekomen.


36

Een ander gevolg van dit project is de oprichting van een werkgroep rond armoede en armoedebestrijding. In deze werkgroep treffen heel uiteenlopende organisaties elkaar zoals de sociale dienst, sportraad, voedselbank, diaconie PKN, zorginstelling RIVAS, Bouwvereniging Volksbelang, wijkagent politie, coördinator Wijkwinkel Vianen en een gemeenteraadslid. Sinds eind 2010 maakt ook de wethouder van sociale voorzieningen, maatschappelijke dienstverlening, volksgezondheid, sport en cultuur deel uit van de werkgroep. De PCI participeert hierin heel actief: de voorzitter van de PCI zit de vergaderingen voor, de secretaris zorgt voor de agenda en de verslaglegging. Fietsenproject Deze PCI wil zich niet beperken tot het ondersteunen van mensen in acute noodsituaties. Ze gaat ook actief op zoek naar projecten ten behoeve van jeugdigen, die zonder financiële onder-

Fietsenproject Vianen Hele jaar Parochiekern Maria ten Hemelopneming, Vianen (onderdeel van De Heilige Drie-Eenheid, Vianen) PCI Vianen, commissie Diaconie, R.K. Basisschool Titus Brandsma, bouwvereniging Volksbelang, rijwielhandel Profile Diaconie dichtbij; jonge gezinnen [email protected]

steuning niet van de grond komen. Bij de PCI leefde de veronderstelling dat er in Vianen gezinnen zijn, waar het bezit van een fiets bij kinderen in de leeftijd van 10 tot 12 jaar niet vanzelfsprekend is. Hierdoor is deelname aan klassikale activiteiten waarbij een fiets noodzakelijk is, niet mogelijk. De PCI wilde die maatschappelijke participatie van kinderen graag mogelijk maken. Ze zocht daarop contact met de directeuren van de basisscholen in Vianen en Hagestein vanuit de gedachte dat de leerkrachten het beste konden beoordelen of hier inderdaad sprake is van een probleem. Ben van der Werff, directeur van de Titus Brandsmaschool, gaf aan

dat op zijn school meerdere kinderen in de bovenbouw niet in het bezit waren van een fiets. Hij zag dit als een probleem omdat het bezit van een fiets voor kinderen in de leeftijdsgroep van 10 tot 12 jaar in zijn ogen een must is. In contact met de leerkrachten van groep 7 en 8 bleek dat er in beide klassen ongeveer twaalf kinderen waren zonder fiets. Daarop besloten PCI en school om samen een fietsenproject op te zetten. De PCI schafte tien degelijke maar wel gebruikte fietsen aan, vijf jongens- en vijf meisjesfietsen. De rijwielhandelaar voegde er een fietspomp, fietsgereedschap en bandenplakmateriaal aan toe. De lokale bouwvereniging

37

Volkskracht stelde gratis een garagebox in de buurt van de school ter beschikking als fietsenberging. En de leerkrachten beheren het gebruik. De aftrap van het fietsenproject vond plaats op 24 augustus 2010 aan het begin van het nieuwe schooljaar. De sleutel van de garagebox werd symbolisch overhandigd aan de directeur. Aansluitend mocht een groepje leerlingen een proefrondje rijden. Ervaringen Bijna een schooljaar verder, blijkt het project te voorzien in een behoefte. Met enige regelmaat worden de fietsen gebruikt. Op de dag van het evaluatiegesprek waren enkele kinderen op een leenfiets naar de dag van de ‘Olympische spelen.’ Een paar dagen later zou het schoolplein als een soort verkeerstuin worden ingericht om hier praktische verkeersles te geven. Dan bewijzen de fietsen ook hun nut.

38

De fietsen zijn verder gebruikt voor buitenschoolse projecten en excursies. Ook heeft de school een meisjesfiets enkele weken uitgeleend aan een leerlinge, die geen fiets had en er privé een nodig had. Toen het fietsprobleem voor deze leerlinge was opgelost, is de fiets weer terug naar school gegaan. Het aanvankelijke plan om de fietsen aan het eind van het schooljaar mee te geven aan schoolverlaters, die geen eigen fiets hebben, blijkt niet nodig te zijn. Alle leerlingen die naar het voortgezet onderwijs gaan en na de schoolvakantie de Lekbrug over moeten, zijn in het bezit van een fiets. Het project zal komend schooljaar worden voortgezet. De Titus Brandsmaschool bestaat dit jaar voor het laatst en zal straks met de Tijl Uilenspiegelschool overgaan in de Brede School. Het fietsproject gaat na de zomer over naar de Tijl Uilenspiegelschool.

14. Kerstinstuif Nieuwerkerk In de St. Josephparochie in Nieuwerkerk aan den IJssel bestaat de gewoonte om in het weekeinde voor Kerstmis een Kerstinstuif te houden. Deze kerstinstuif is in eerste instantie opgezet om parochianen en andere belangstellenden vanuit het hele IPV-5 gebied de mogelijkheid te bieden om een gezellige kerstmiddag te hebben. Het IPV-5 gebied bestrijkt de vijf parochies van Nieuwerkerk aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel, Capelle aan den IJssel en Rotterdam-Alexander (= cluster 3). Daarnaast willen de organisatoren met de kerstinstuif een leuk bedrag bijeenbrengen voor een tevoren vastgesteld goed doel. Iedere bezoeker ontvangt een eerste gratis consumptie en iets te eten. Er is koffie, thee, een glaasje Glühwein of een kopje zelfgemaakte erwtensoep. Er worden zelfgemaakte kerststukjes verkocht en andere kerstcadeautjes. In 2010 was er zelfs een cake-sale. Een ieder kan gedurende de hele middag vrij in en uitlopen en genieten van de gezellige sfeer.


Er wordt geen toegangsgeld geheven maar bij het verlaten van de kerk wordt een collecte gehouden voor het goede doel. Het initiatief is voortgekomen uit het kerkkoor ‘Camerata’ van de St. Josephparochie. De organisatoren hebben ook de koren uit de andere parochies erbij betrokken. Vandaar, dat muziek en zang een belangrijk deel van het programma uitmaken. Naast de koren en muzikanten werken nog zo’n veertig vrijwilligers mee om er een geslaagde kerstinstuif van te maken. De kerstinstuif duurt de hele middag. In die tijd bezoeken zo’n vijfhonderd mensen de kerk. “Veel

Kerstinstuif Nieuwerkerk Jaarlijks in het weekeinde voor Kerstmis St Joseph, Nieuwerkerk aan den IJssel Kerkkoren van de vijf parochies van het IPV-5 gebied, PCI-en, parochiesecretariaten, IPV-bestuur Diaconie dichtbij [email protected]

39

mensen hebben hieraan een gezellige en inspirerende middag die een mooie opmaat is naar het kerstfeest,” aldus een van de organisatoren. “Tevens is de kerstgedachte, iets te betekenen voor anderen, steeds een leidraad bij de organisatie van dit feest, want zo kunnen we de kerstinstuif inmiddels wel noemen. Het is goed om te zien hoeveel mensen vrijwillig hun tijd en energie geven om voor anderen een fijne middag en een mooie financiële bijdrage aan een goed doel te realiseren.” Kortom een feest voor wie komt, een feest voor wie meedoet en een feest voor een goed doel.

40

15. Vakantiebank Delft In minder dan tien jaar tijd is de voedselbank een bekend begrip geworden. Levensmiddelen, die dreigen te worden verspild, worden ingezameld en als noodhulp uitgedeeld aan diegenen die financieel echt aan de grond zitten. Vele duizenden vrijwilligers bij 130 voedselbanken zorgen ervoor dat wekelijks 20.000 pakketten worden verstrekt. In nauwe samenwerking met gemeenten en andere organisaties streven zij ernaar, dat de klanten van de voedselbank zo snel mogelijk gebruik maken van de reguliere hulpverlening: geen pakket zonder traject. Door de financiële crisis blijft het aantal klanten stijgen, terwijl



het aanbod van voedsel terugloopt. Parochies zijn op heel verschillende manieren betrokken bij een plaatselijke voedselbank: als initiatiefnemer, financieel ondersteuner, inzamelaar van extra levensmiddelen, doorverwijzer van potentiële klanten en vrijwilligers, bondgenoot. In het kielzog van de voedselbank ontstaan ook andere initiatieven. Een mooi voorbeeld daarvan is de Vakantiebank Delft. Ontstaan “De Vakantiebank is 4 jaar geleden ontstaan vanuit de voedselbank. We kregen steeds meer het idee dat eten alleen niet voldoende is. Kinderen speelden soms 6 weken lang op straat. Tegelijkertijd kregen we een verzoek van Rita’s Reisbureau om in Delft hun huisjes aan de man te brengen. Snel groeide het aantal activiteiten omdat verschillende mensen verschillende wensen hebben,” aldus Anita van Velzen, coördinator van de Vakantiebank.

Vakantiebank Delft Zomer Ursula, Delft R.-k. Stadsdiaconaat, Ursulafonds (PCI), Voedselbank, DVA Delft, maatschappelijke instellingen, financiële winkel Delft, Mara Rotterdam, de Fraters van Tilburg, de zusters Augustinessen in Hilversum, scholen en bedrijven in Delft Diaconie dichtbij; jonge gezinnen [email protected]; www.vakantiebankdelft.nl

41

De Vakantiebank Delft zorgt ervoor dat mensen aan de onderkant van de samenleving ook op vakantie kunnen. Veel gezinnen die klant zijn bij de vakantiebank zijn al jaren niet weg geweest. Vooral voor de jonge kinderen is dit jammer. Van Velzen: ‘Wij organiseren daarom activiteiten voor kinderen zoals een vakantiekamp in Ommen. We zorgen dat ze meekunnen met de vakantieschool en met diverse uitstapjes door het jaar heen. Voor gezinnen met kinderen zorgen wij ook voor gratis vakantiehuisjes. Dit jaar starten we ook met een vakantieweek in Noordwijk voor alleenstaande moeders met kleine kinderen.”

De Vakantiebank gaat uit van het principe dat ‘iedereen mee telt’. Dat een dagje uit vaak heel goed kan werken in een gezin dat constant onder de geldzorgen leeft. Het feit dat kinderen gewoon op vakantie gaan, geeft hen zelfvertrouwen; ze tellen mee. Daarnaast hanteert zij het principe van de voedselbanken: ze gebruiken tweede huisjes van particulieren die deze beschikbaar stellen voor anderen. Toen we voor de eerste keer met een bus mensen naar Blijdorp gingen, was er een moeder met een klein jongetje mee van zo’n 4 jaar. Hij genoot met volle teugen. Toen we terugkwamen stond zijn oma hem op te wachten. Hij riep heel enthousiast:

Activiteiten Vakantiehuisjes Huisjes Rita’s Reisbureau Huisjes Hilversum Wigwams Slagharen Georganiseerde Vakanties Klooster Vught Klooster Huissen Stay Okay weekend Kinder activiteiten Delftse Vakantie Activiteiten Delftse zwervers kamp Dagjes uit Blijdorp Duinrell Drievliet Efteling Totaal Bron: Jaarverslag 2010 Stadsdiaconaat Delft

42

2008-2009

2009-2010

49 9

39 19 30

13 3 50

3

52

36 12

44 20 16

42

256

92 273

“Oma, ik ben op vakantie geweest en volgend jaar mag ik weer....” Zo aandoenlijk om te zien dat wat onze eigen kinderen een leuk uitstapje vinden, voor zo’n jochie z’n eerste echte vakantie is. Hij heeft ook een tekening voor ons gemaakt, als dank. Organisatie De Vakantiebank is onderdeel van het R.-k. Stadsdiaconaat in Delft. De coördinator van de Vakantiebank is lid van het bestuur van het stadsdiaconaat. Mensen van andere onderdelen, zoals de voedselbank en non-food bank, helpen met het aandragen van vakantiegangers. Jongeren van M25 gaan vaak mee met de dagjes uit om te helpen. De Vakantiebank draait op de inzet van zeven vaste vrijwilligers. Alle potentiële deelnemers worden thuis bezocht door de vrijwilligers voor een oriënterend gesprek en selectie van het reisdoel. De vrijwilligers zijn de schakel tussen de deelnemers en de organisaties die bijvoorbeeld de huisjes verhuren. Ze zorgen voor de voorbereiding, inschrijving en begeleiding. Men heeft een poule van zo’n 20 chauffeurs die de mensen naar huisjes brengen. “Elk jaar gaan we een dagje uit met gezinnen naar dierentuin of Drievliet. In 2010 konden we dankzij de AH kaartjesactie die we vanuit de hele parochie kregen en een subsidie van de DCI naar de Efteling. Omdat dit normaal niet voor gezinnen met laag inkomen te betalen is, stroomden de aanmeldingen binnen

en moesten we met wachtlijsten gaan werken. Uiteindelijk zijn we tweemaal met een bus vol Delftenaren vertrokken. In het park konden de gezinnen zelf op pad gaan of konden groepjes kinderen onder leiding van enkele jongeren van M25 de attracties af. Een dag was eigenlijk te kort voor de kinderen! Op de terugreis werd het steeds stiller in de bus door de kinderen die in slaap vielen. Voor de gezinnen met jonge kinderen zijn we ook een dag naar Blijdorp geweest, wat altijd een succes is.” Een deel van de financiën komt binnen via sponsoring. Met de actie ‘Geef ze de Vijf” wordt geprobeerd van elke Delftenaar een bijdrage van vijf euro van het vakantiegeld te krijgen. In 2009 is bij de supermarkt C1000 een heel weekend campagne gevoerd. Bij andere deelnemende winkels stond er een grote collectebus voor de klanten. Kinderen van de kindercentra ZieZoo hebben met de verkoop van zelfgemaakte producten en een bazaar een flink bedrag opgehaald. In totaal bracht de actie ‘Geef me de Vijf’ in 2009 12.000 euro op.

43

16. Vamos Schipluiden Het Engels heeft er al een eigen woord voor: ‘voluntourism’. Vrijwilligerstoerisme als Nederlandse term is wat minder sprankelend. Vroeger zou je het werkvakantie hebben genoemd. In alle gevallen duidt het op een maatschappelijke besteding van je vakantie. De mensen achter Vamos Schipluiden gebruiken deze begrippen zelf niet, maar hun activiteiten zijn er wel een mooi voorbeeld van. Start van het initiatief Gabriel Hofstede is een Nederlandse missionaris die in Schipluiden is geboren. Al meer dan vijftig jaar werkt hij als priester in het noordoosten van Brazilië. De band met zijn familie en thuisparochie is al die jaren sterk gebleven. Toen weer eens een broer van pater Hofstede naar Brazilië zou gaan, vroeg pastor Huub Spaan vanaf de preekstoel: ‘Hebben jullie nog een plaatsje voor mij vrij?” Zo gemakkelijk gaat dat niet, maar er volgde wel een uitnodiging van pater Gabriël om naar Brazilië te ko-


44

men. Pastor Spaan wilde niet zomaar als toerist wat rondkijken. Dus groeide het idee om een jongerenreis naar Garanhuns te organiseren en daar de handen uit de mouwen te steken. In maart 2006 maakte hij een verkenningsreis naar Brazilië. Teruggekomen hoefde hij nauwelijks aan werving te doen. Binnen korte tijd was er een reizigersgroep gevormd. Dat was de start van Vamos Schipluiden. In juli 2007 gingen 15 jongeren uit Midden Delfland en acht begeleiders naar Brazilië. Drie projecten werden gerealiseerd: de aanleg van een moestuin, bouwprojecten en werken in het kindertehuis. Jeannet Zuydgeest

Vamos Schipluiden Reis in juli, acties hele jaar Parochiekern Jacobus de Meerdere, Schipluiden (onderdeel van O.L. Vrouw van Sion, Maasland) Stichting Vamos Schipluiden, MOV-groep, tienertour groepen, gruppo Viva MOV [email protected] ; www.vamosschipluiden.nl

vertelt daarover: “Toen we in 2009 met een andere groep jongeren weer een reis naar Brazilië maakten, gingen we natuurlijk ook langs de projecten van 2007. De tuin stond er prachtig bij. Deze wordt onderhouden door vrijwilligers uit de wijk. De opbrengst van de groentetuin wordt gebruikt voor de dagelijkse soep, die wordt uitgedeeld aan de kinderen van de kinderopvang. De rest wordt voor een klein bedrag verkocht aan de mensen uit de wijk. Zo hebben veel mensen er profijt van. Dit was geweldig om te zien.” Stichting Vamos Inmiddels zijn de activiteiten ondergebracht in de stichting Vamos. Want het is niet bij één reis gebleven. De stichting Vamos heeft een tweeledig doel: • het ondersteunen van ontwikkelingsprojecten in minder welvarende gebieden • het scheppen van een gelegenheid voor jongvolwassenen om kennis

te maken met de problemen van medemensen in gebieden waar het leven wat minder vanzelfsprekend en eenvoudig is dan in en rond MiddenDelfland. Een keer in de twee jaar organiseert Vamos een reis naar het werkgebied van pater Gabriël. In de zomer van 2009 hebben elf jongeren en vijf begeleiders deelgenomen aan een bouwproject in Villa do Jubileu en hebben in de kinderopvang gewerkt. In 2011 legden 12 jongeren een moestuin aan, bouwden een kinderopvang of werkten in het kindertehuis. De deelnemers betalen zelf alle reisen verblijfkosten. Met acties wordt in de loop van het jaar geld bij elkaar gebracht om de projecten uit te voeren. Daarin zijn de jongeren heel bedreven geworden. Wat dacht u van het volgende rijtje: carwash, spinningmarathon, verkoop van kerstkaarten huis-aan-huis, kerstmarkten, sponsorloop basisschool, klaverjasavond, benefietdiner, parkeer-

45

wacht bij een ijstocht, verkoop kaarsen Fazenda, rommelmarkt. Wederkerigheid Vrijwilligerstoerisme kan een heel vormende ervaring zijn voor jongeren, juist door de confrontatie met armoede in een ander deel van de wereld en door de ontmoeting met leeftijdgenoten ginds. Maar is die ervaring alleen maar weggelegd voor jongeren uit het rijke Noorden? Vamos Schipluiden vond van niet. Na twee keer in Brazilië te zijn geweest, nodigde zij Braziliaanse jongeren uit voor een tegenbezoek. In de winter van 2010 (hun zomervakantie!) kwamen tien jongeren van de ‘gruppo

46

Viva’, de jongerengroep van de parochie van pater Gabriël, naar Nederland. Huisjes repareren en tuinen aanleggen was nu uiteraard niet aan de orde. Wel hebben zij veel van de Nederlandse samenleving ontdekt. Ze bezochten het Ministerie van Onderwijs en de Tweede Kamer in Den Haag, het jongerenbuurtbemiddelingsproject in Rotterdam, een tuinbouwveiling, de waterkering in Hoek van Holland en de steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Delft. Ook werden ze in diverse parochies ontvangen. Na afloop schreven ze in hun evaluatie: “een nieuwe wereld heeft zich voor ons geopend om in Brazilië mee aan de slag te gaan.”

17. Muloproject Voorburg Mulo is een plaats in de oostelijke provincie Noord-Kivu in Congo. Daar hebben de Belgische Kruisheren sinds 1985 hun moederhuis. Rob Stigter osc, geboren in Voorburg, behoort tot deze orde en was tussen 1992 en de zomer van 2009 overste in Mulo. De Verrezen Christusparochie heeft al die jaren contact gehouden met haar voormalige parochiaan. Naast alle landelijke projecten van de Missionaire Agenda bleven ze Rob met zijn Mulo trouw. Zo hielpen ze om wegen te onderhouden en een hospitaal en school op te zetten. Daarvan profiteren mensen tot in de verre omtrek van Mulo. Die steun vanuit Voorburg is ook mentaal heel belangrijk. De Congolezen hebben de laatste jaren een heel moeilijke periode gehad van terreur, oorlog en uitbuiting. Uit de Paasbrief 2011 van Rob Stigter: “In september schreef ik dat de rust in en rond Mulo sinds drie maanden was weergekeerd. Gelukkig is dat nog zo, hoewel de vrede en de veiligheid nog niet volledig gewaarborgd zijn. De acti-


viteiten op het platteland kunnen weer hervat worden nu de bevolking, die was verdreven door elkaar beconcurrerende bendes, terugkeert. Het betreft o.a. de dorpen Kighali, Vulenze, Kiviri en Kilahu, gelegen op een afstand van veertig tot vijftig kilometer van Mulo in een schitterend berglandschap. De genoemde dorpen zijn systematisch geplunderd en verwoest door genoemde bendes maar worden nu door de bevolking weer opgebouwd. Wij Kruisheren zijn dringend gevraagd om onze projecten weer ter hand te nemen. Prioriteit voor de bevolking was de heropening van de poli-kraamkliniek in Vulenze waar alleen nog het gebouw (van hout) overeind stond, maar dan wel zonder deuren en raamkozijnen, opgestookt door militairen en militiemensen. Ook is alle apparatuur geroofd benevens keukengerei, matrassen, dekens, dus compleet leeggeplunderd. De confraters in Mulo wilden wel helpen maar het ontbreekt hen aan financiën en er was het grote probleem om verplegers te vinden. De missieprocuur in Diest heeft kunnen helpen met de financiën, o.a.

Mulo-project Hele jaar Verrezen Christus, Voorburg MOV, diaconie, liturgiecommissie, Pius X school, Fonteinkerk Voorburg (PKN), rotaryclub, Triodosbank MOV [email protected]

47

door giften vanuit Nederland en België en de bevolking heeft zelf een verpleegster en een verpleger weten over te halen naar Vulenze te komen. Dus de kliniek functioneert weer.” Een langjarige band met het verre Voorburg is in dergelijke omstandigheden een extra steun. Dat blijkt ook uit de volgende bijdrage aan het project ‘Dromen van de toekomst’. Leerlingen van de school in Mulo hebben hun droom op papier gezet:

48

Kadule Kahemulo Wat zijn mijn dromen? Nu voel ik mij heel dicht bij u door Gods liefde en zijn eredienst! In het kort kan ik u zeggen dat ik een beter leven had toen ik klein was. Nu is mijn jeugd vol pijn vanwege alle oorlogen en de rebellen hier in Congo. Maar met uw hulp kunnen we op school blijven en gezond zijn, ondanks het zooitje en de mistoestanden in ons land. Daarom wil ik u persoonlijk bedanken voor mijn leven op aarde, dat u gegeven heeft. Mijn ouders zijn boeren en ik ben een student. Ik hou heel erg van voetbal. Ik zie mijn toekomst als een gehuwd man met kinderen. Om voor hen te zorgen en hen lief te hebben. Daarom blijf ik leven om die droom te realiseren. Ik stuur u mijn foto. Misschien interesseert iemand zich voor mijn leven en voor wie ik ben. En houdt die mij in gedachten en bidt hij voor mij. Ik moet nu stoppen, maar liever wil ik bij u in gedachten zijn en samen met u. En mij met u verbonden weten. Ik wens u onvergetelijke vriendschap en liefde in uw leven toe.

49

Katunga Katava Wat zijn mijn dromen voor de toekomst? Mijn dromen gaan vaak over: • Dat ik vrede wil voor mijn land en onze wereld. Dat er een eind komt aan alle oorlogen. • Ik wil een toekomst zonder problemen en geweld. • Ik wil een vrouw met veel plezier en verstand, die mij steunt in een fijn leven samen. • Ik wil hulp om vrede te stichten en welzijn voor mijn ouders, die zo vaak zo hard moeten werken voor ons onderhoud. • Ik wil een eenvoudig en zuiver leven. Dat soldaten ons leven niet verstoren en dat zij ons met rust laten. • Ik wil zonder problemen mijn studie halen en een goede baan vinden om met gemak een heel gezin te kunnen onderhouden. Maar eerst moet ik een goede vrouw vinden en een dorp waar alleen vrede heerst. Ik zal u niet vergeten en u herinneren in de liefde van God, als broeders en zusters die deel zijn van de gemeenschap van Christus en de Heilige Geest die ons raakt in haar werk en in gebed. Ik wens u een goede impressie en een inkijk in mijn dromen. Ik groet u met liefde. Samenwerking Rond het Muloproject is in Voorburg een samenwerking gegroeid tussen de parochie Verrezen Christus, de protestantse Fonteinkerk en de Kruisheren. Veel werkgroepen in de parochie, de Pius X-school en de Rotaryclub doen ook mee. Omdat Rob Stigter ook op Facebook zit, kunnen veel mensen bereikt worden.

50

51

52

Bij de voorpagina. Redactie: Jan Maasen Monique Meeussen Frans Olsthoorn Truus Wüts

Recommend Documents