Betrokkenheid bevolking vergroten

Nieuwsbrief nr. 28 - december 2010

G e b i e d s G e r i c h t e A a n pa k West Zeeuwsch-Vlaanderen

Betrokkenheid bevolking vergroten Allereerst wil ik mijn voorganger, gedeputeerde Marten Wiersma, hartelijk danken voor zijn geweldige inzet. Omdat ik mij een jaartje heb mogen warmlopen voor deze functie, heb ik van nabij mogen meemaken met welk een enthousiasme hij het voorzitterschap heeft ingevuld. Daarom verheugt het mij bijzonder dat hij namens de provincie lid blijft van de gebiedscommissie. Zijn kennis en positieve instelling kunnen wij goed gebruiken. Mijn komst in de gebiedscommissie heeft alles te maken met het feit dat de commissie in deze fase van de uitwerking van het gebiedsplan er de voorkeur aan geeft een onafhankelijk voorzitter te willen hebben. Marten Wiersma staat daar ook volledig achter. Ik heb er zin in. Zin om met alle partijen verder te werken aan het behoud en de versterking van West Zeeuws-Vlaanderen. Mijn ultieme wens is dat iedere bewoner zich betrokken voelt bij de uitwerking van het gebiedsplan. Communicatie wordt de komende tijd nog belangrijker. Dat betekent niet alleen vertellen over de vele projecten, maar vooral ook GOED luisteren naar de inwoners. Zij kennen hun eigen omgeving tenslotte het beste. Met hun waardevolle suggesties kunnen wij aan de projecten een meerwaarde geven. Bijvoorbeeld bij het invullen van de recreatienatuur en opzetten van een wandelnetwerk. Op die terreinen kan er nog heel wat gebeuren. Voor een breed draagvlak in de streek is het van belang dat alle partijen vertegenwoordigd zijn. Nu zijn dat de gemeente, de provincie, het waterschap, de Recron, natuurorganisaties, de Kamer van Koophandel en Rijkswaterstaat. Een vertegenwoordiger uit de agrarische sector wordt op dit moment gemist. Om de agrarische belangen naar voren te brengen is een landbouwvertegenwoordiger in de gebiedscommissie dan ook gewenst. De landbouw hoort in de commissie thuis. Maar laten wij open kaart spelen, zolang de besluitvorming rond Waterdunen niet rond is, zie ik de ZLTO niet terugkeren. Hoogste tijd dat de provincie knopen doorhakt. Dan kunnen we verder. Waterdunen is het gebiedsplan niet. Dat omvat heel wat meer. Informeel heb ik natuurlijk wel mijn contacten met mensen uit de landbouwsector. Dan tast je wel eens wat onderwerpen af. Met de meningen die ik hoor, hou ik ook rekening. Hans Quist Voorzitter van de gebiedscommissie Natuurlijk Vitaal

Overdracht voorzittershamer

Marten Wiersma: Gezag gebiedscommissie toegenomen

9

Op 15 september heeft gedeputeerde Marten Wiersma de voorzittershamer van de gebiedscommissie overgedragen aan Hans Quist. Hij is de eerste onafhankelijke voorzitter van deze commissie. Tot nog toe was het altijd de gedeputeerde die de vergaderingen voorzat. Marten Wiersma heeft dat 3,5 jaar gedaan. Namens de provincie blijft hij wel lid van de gebiedscommissie. De keuze voor een onafhankelijk voorzitter was één van de uitkomsten van de tussentijdse evaluatie van het gebiedsplan, die is uitgemond in een bijstellingsnota. Alle achterbannen hebben ingestemd met die bijstelling. De gemeenteraad van Sluis heeft dat gedaan tijdens de vergadering van 15 juli 2010. Marten Wiersma: “Die evaluatie was hard nodig omdat er allerlei misverstanden waren over het gebiedsplan en de gebiedscommissie. De twee centrale vragen waren: heeft de commissie nog nut en kloppen de doelstellingen nog. Op beide vragen hebben alle partijen volmondig JA geantwoord. Daarmee is het gezag van de gebiedscommissie toegenomen. Ook is nogmaals benadrukt dat de gebiedscommissie geen besluiten neemt, maar adviseert. Een belangrijk aspect daarvan is dat de commissie altijd zoekt naar een mogelijke meerwaarde van de projecten. Meer waar voor minder geld, dat is toch plezierig voor de streek. Met de komst van Hans Quist gaan wij een nieuwe fase in. Voor mij was het, met twee petten

10

11

12

op, af en toe best lastig. Bij tal van onderwerpen had ik te maken met afspraken die de provincie had gemaakt, maar tegelijk wilde ik de andere partijen in de commissie ruim baan geven om alternatieven op tafel te leggen. Dat was niet altijd eenvoudig.” Hans Quist neemt die taak graag van hem over. “De benoemingsprocedure heeft wel iets langer geduurd dan ik had verwacht”, lacht de nieuwe voorzitter. “Vorig jaar had ik al ‘ja’ geantwoord op de vraag of ik voorzitter wilde worden. Het voordeel van het lange wachten is wel geweest dat ik mij nog beter in de materie heb kunnen verdiepen.” Waterdunen Marten Wiersma: “Op 1 oktober hebben Provinciale Staten, met slechts twee stemmen tegen, het inpassingsplan voor Waterdunen goedgekeurd. Ik heb de opdracht gekregen om mijn uiterste best te doen om de gronden op vrijwillige basis te verwerven. Dat doe ik ook. Is het op 17 december echter niet gelukt alle noodzakelijke gronden aan te kopen, dan vraag ik aan de statenleden om bij de kroon een onteigeningsprocedure te mogen voorleggen. In verband met de werkzaamheden voor de Zwakke Schakel kunnen wij niet langer wachten. Als de leden instemmen met mijn verzoek gaat Waterdunen zeker door.”

Toegankelijkheid Zwin belangrijk

9

Het Zwin staat aan de vooravond van een grote verandering. Het internationaal bekende natuurgebied wordt uitgebreid met 120 hectare. Het huidige gebied beslaat 180 hectare. De vergroting vindt vooral plaats op Vlaams grondgebied. Onderdeel van het plan is het opnieuw inrichten van een deel van de Willem-Leopoldspolder als een intergetijdengebied. De monding van het Zwin zal verbreed en verdiept worden. Wandelen van Cadzand-Bad naar Knokke zal de eerste jaren niet mogelijk zijn of niet zonder gevaar. Door de uitbreiding moet Camping De Sandt Plaet een camping met 360 staanplaatsen - verplaatsen. De Nederlandse en Vlaamse centrale overheid zijn de initiatiefnemers van het Zwinplan. De heer Rolf Ruks van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (voorheen het Ministerie van LNV) heeft in oktober het voorontwerp Inpassingsplan Natuurgebied het Zwin en het bijbehorende Milieueffectrapport gepresenteerd aan de gebiedscommissie. Namens de gebiedscommissie heeft voorzitter Hans Quist aan staatssecretaris Henk Bleker een reactie geschreven. Met de klemtoon op de volgende zaken: • Optimale toegankelijkheid voor de recreant.

• Compensatie van de economische gevolgen in de regio door het verdwijnen van Camping De Sandt Plaet. • Het betrekken van de dorpsraad en de kern van Retranchement bij het uitwerken van de compensatieplannen. • Het concreet benoemen van de maatregelen om verzilting tegen te gaan, inclusief het effect daarvan. Mart ten Braak van het projectbureau Natuurlijk Vitaal: “Ons uitgangspunt bij het aanleggen van nieuwe natuur is dat er toegang moet zijn voor de recreant. Op papier staat er nu maar één ingang: het Vogelpark aan Vlaamse zijde. Bovendien moet voor de toegang betaald worden. De gebiedscommissie ziet graag een optimale toegankelijkheid van het Zwin voor recreatief medegebruik, zowel aan de Nederlandse als de Belgische zijde. De gemeente Sluis zou graag de huidige fietsroute door de polder willen handhaven. Na de uitbreiding gaat deze route dwars door het nieuwe Zwin. Dat zou prachtig zijn. Wij stellen ook voor om een vlonderverbinding te maken, zodat wandelaars nog steeds de oversteek kunnen maken. De gemeente Knokke-Heist denkt daar ook zo over. Aan toegankelijke natuur hechten wij veel waarde.”

10

Vakantiebungalows Baanstpolder

Bouw en verkoop in de startblokken

10

11

12

In december 2008 sloten de gemeente Sluis en Ballast Nedam Gebiedsontwikkeling BV uit Eindhoven een intentieovereenkomst af voor de bouw van 165 luxe en ruime recreatiewoningen in de Baanstpolder in Nieuwvliet. Ondertussen zijn er heel wat stappen gezet om dit prestigieuze project te realiseren. Nu, twee jaar later, is de situatie zo dat het aangepaste bestemmingsplan definitief door de gemeenteraad is goedgekeurd. Zodra de bouwvergunningen zijn verleend, begint Ballast Nedam met de verkoop en de bouw van de bungalows. Zonder tegenspoed zal dat volgend voorjaar zijn. Ballast Nedam (een nieuwkomer in onze regio) stelt in het plan drie typen woningen voor: kreek-, dijken erfwoningen. Allen met een typische Zeeuws-Vlaamse uitstraling, zoals wit pleisterwerk, zwarte potdekselplanken en keramische dakpannen. Er zijn slechts tien woningen per hectare voorzien (de totale oppervlakte van het terrein is 16,5 hectare). Een opvallend aspect in het plan zijn de extra grote recreatiewoningen voor twaalf personen. Mart ten Braak van het projectbureau Natuurlijk Vitaal: “Het bungalowpark zal bedrijfsmatig worden geëxploiteerd. Dat betekent dat de eigenaren verplicht zijn om hun eigendom tijdens het hoogseizoen een minimaal aantal weken te laten verhuren door de exploitant van het park.”

Aan het project Baanstpolder hangt natuurlijk ook het Rood voor Groen verhaal. Ballast Nedam betaalt € 561.000,-- (€ 34.000,-- per hectare) om recreatienatuur te realiseren. Met dit bedrag kan de gemeente 33 hectare natuur voorzien van recreatieve elementen, zoals bruggetjes, trekvlotjes en wandelpaden. Over de recreatieve ontwikkeling van de Baanstpolder is een maatwerkcontract ondertekend door gedeputeerde Marten Wiersma, wethouder Peter Ploegaert en Klaas Bruins Slot van Ballast Nedam. Mart ten Braak: “Een deel komt te liggen binnen de Baanstpolder. Ook in de naast gelegen ’s-Gravenpolder is een gedeelte recreatienatuur voorzien.” Klaas Bruins Slot: “Wij zetten in op hoogwaardige kwaliteit en een goede landschappelijke inpassing.”

Voortgangsrapportage gebiedsplan

Regeerakkoord kan tempo matigen

9

Het projectbureau Natuurlijk Vitaal maakt jaarlijks een voortgangsrapportage over de vele projecten van het gebiedsplan. Dankzij deze werkwijze worden mogelijke haperingen al in een vroeg stadium ontdekt. De rapportage stelt de gebiedscommissie ook beter in staat te adviseren aan de partners die voor dat project verantwoordelijk zijn. Uit de laatste rapportage van oktober blijkt dat de gebiedstrein keurig op schema rijdt. Het merendeel van de operationele doelen (zoals landbouw, kustverdediging, natuur en recreatie) ligt op schema om uiterlijk in 2018 te zijn voltooid. Ook is er sprake van een mooi evenwicht tussen de verschillende doelen. Geen thema van het gebiedsplan rent voor de andere uit. Daar kan de komende jaren door het regeerakkoord wel verandering in komen. In het akkoord staan beleidsvoornemens die van grote invloed kunnen zijn op het huidige realisatietempo. Zo zou de regering stevig willen bezuinigen op het Investeringsbudget Landelijk

10

Gebied, een belangrijke geldbron van het gebiedsplan. Verder is het de bedoeling om geen ecologische verbindingszones meer aan te leggen en wil de centrale overheid de doelstellingen voor de Ecologische Hoofdstructuur herijken. Daarnaast krijgen alle overheidsorganisaties te maken met algemene bezuinigingen. Tegenover deze pijnpunten staat ook het voornemen van de regering om meer aandacht te geven aan de krimpregio’s. Zoals bekend behoort ook Zeeuws-Vlaanderen daartoe. Op dit moment is nog niet duidelijk wat het nieuwe beleid voor de gestelde doelen van het gebiedsplan gaat betekenen. Vanzelfsprekend houdt de gebiedscommissie nauwlettend in de gaten hoe de regering invulling gaat geven aan haar voornemens. De gebiedscommissie is niet van plan om lijdzaam af te wachten. Voordat er definitieve knopen worden doorgehakt wil de commissie haar reactie klaar hebben. De volgende voortgangsrapportage staat gepland voor 22 juni 2011.

11

Werkbezoek gebiedscommissie

11

Tussen alle papieren en mondelinge rapportages door willen de leden van de gebiedscommissie jaarlijks toch minstens eenmaal het veld in om een aantal projecten met eigen ogen te bekijken. Deze keer waren de leden van de werkgroep grondzaken en de kavelr uilc oördinatoren ook weer van de partij. Op het drukke programma stonden bezoeken aan het uitkijkplatform in de Sophiapolder (met zicht op het broedplatform), de Kruisdijkschans en het Fort Berchem in Retranchement. Een gedeelte van de route ging over herstelde dijken in het kader van het natuurherstel (zoals de Austerlitzdijk). De ruim dertig deelnemers gingen ook op de koffie bij akkerbouwer Leo Dekker (42) in Zuidzande. Hij vertelde hen over zijn ervaringen bij zijn laatste kavelruil. Zijn vierde in acht jaar tijd. “In de huidige omstandigheden heb ik de meest ideale situatie bereikt”, zegt hij tevreden. “Kavelruilen is een geduldig proces. Er zijn vaak veel mensen en organisaties bij betrokken. Ruw geschat heb ik bij mijn vier kavelruilingen met twintig partijen te maken gehad. Daar zitten natuurlijk collega’s tussen, maar het eigendom kan ook in handen zijn van het waterschap, de Dienst Landelijk Gebied of

12

van een kerkgenootschap. Pachters spelen vaak ook een rol bij een verkaveling. Wie aan een verkaveling begint, moet positief gestemd zijn. Er zijn altijd wel argumenten te vinden om je terug te trekken. In een vorige nieuwsbrief heeft mijn collega Jan Cools uit Cadzand gezegd dat je moet aanvaarden dat bij een kavelruil het voordeel nooit voor ieder gelijk zal zijn. Daar ben ik het roerend mee eens. Het is letterlijk geven en nemen, maar als aan het eind van het proces de balans voor iedereen een mooie plus is, moet je niet moeilijk gaan doen, omdat de plus van je buurman misschien iets groter is. Of zoals Jan het zei: vandaag jij, morgen ik. Wel wil ik een grote pluim geven aan kavelruilcoördinator Eugène Wijffels. Als het moeilijk dreigt te worden, zakt de moed niet in zijn schoenen, maar komt hij met nieuwe oplossingen. Petje af.” Eugène Wijffels waardeert het compliment lachend: “ik heb het vak van zijn vader geleerd. Piet Dekker was de eerste kavelruilcoördinator in Zeeland. Toen ik nog mijn boerenbedrijf had in Aardenburg heb ik meer dan eens met hem aan tafel gezeten. Met zijn zoon Leo is het ook prima samenwerken. Hij denkt zakelijk en constructief mee.” Leo Dekker: “Natuurlijk heb ik ook mijn emoties. Bij de laatste ruil heb ik een kavel van zeven hectare vlak bij mijn huis moeten opgeven om verderop een bestaande kavel van mij te kunnen vergroten. Dat perceel kende ik door en door, het maakte deel uit van mijn wereld. Elke dag moet ik er nu langs en besef ik dat het van een ander is. Dat doet toch een beetje pijn, al weet ik dat ik een verstandig besluit heb genomen.”

Zwakke Schakel

Tijdwinst door goede communicatie De Zwakke Schakel West Zeeuws-Vlaanderen, één plan voor een veilige robuuste kust met in totaal 268 hectare nieuwe duinen en 10,3 km groene dijken. Het totale project is verdeeld in vijf kustvakken. Het eerste traject Nieuwvliet-Groede is in maart 2010 afgerond. In het voorjaar van 2011 zal dat ook het geval zijn met de Herdijkte Zwarte Polder. Tegen die tijd zijn de voorbereidende werkzaamheden voor het kustvak Breskens al in volle gang. Volgens planning wordt hiermee in het najaar van 2011 gestart en moet het werk in de loop van 2012 klaar zijn. Dan volgen nog de kustvakken Waterdunen en Cadzand-Bad. Alle werken moeten op 1 januari 2015 zijn afgerond. Dan kent Zeeuws-Vlaanderen geen Zwakke Schakel meer. “Om dit strakke werkschema te halen, is goede communicatie onontbeerlijk”, zegt Alex de Smet. Hij is omgevingsmanager van het waterschap Scheldestromen in oprichting (op 1 januari 2011

is de fusie officieel). “Om stagnatie en ergernis te voorkomen, moet je in een vroeg stadium met de direct betrokkenen rond de tafel gaan zitten. Het is natuurlijk duidelijk dat een zo veelomvattend project als de Zwakke Schakel niet alleen veel vragen oproept, maar ook voor overlast zorgt. Dat kun je niet afdoen met het sturen van een briefje.” Tienduizend strandballen De spotlights van Zwakke Schakel waren dit jaar vooral gericht op de Herdijkte Zwarte Polder. De werkzaamheden zijn in februari van dit jaar gestart met het uitgraven van de geul van de Verdronken Zwarte Polder. Voor het stormseizoen (1 oktober - 1 april) waren ook de versterkte glooiing en de strekdam klaar. De komende maanden zullen worden besteed aan het vormgeven van het nieuw

9

aangelegde duin, het plaatsen van zitbankjes langs het duinpad en aan het inplanten van helmgras. Voor gehandicapten maakt men een nieuwe parkeerplaats, vlakbij het strand (bereikbaar via de strekdam). Alex de Smet: “De Herdijkte Zwarte Polder ligt midden in een gebied met een groot aantal campings. In een zeer vroeg stadium zijn wij met het ontwerp naar alle campinghouders gegaan. Wij hebben hen niet als groep behandeld, maar met ieder afzonderlijk gesprekken gevoerd. Ook is er contact geweest met vertegenwoordigers van twee ruiterverenigingen. Allemaal praktisch ingestelde mensen die ons zeer nuttige suggesties hebben gedaan over bijvoorbeeld de duinovergangen, de padenstructuur en ook over de omleidingroutes tijdens de werken. Zo hebben we nog een omleidingsroute aangelegd om de hinder voor de campinggasten zoveel mogelijk te beperken. In het communicatieplan zijn ook de gasten niet vergeten. Wij hebben tienduizend opblaasbare strandballen met een Nederlands- en Duitstalige folder verdeeld onder de campings. Blauwwitte ballen met het opschrift: Kustversterking Zwakke Schakel West Zeeuws-Vlaanderen. Die ballen vonden gretig aftrek. Daarnaast hebben we voor de campinggasten, tijdens het hoogseizoen, gratis excursies georganiseerd in het werkgebied. Met uitleg over de Zwakke Schakel en met zicht op de werkzaamheden. Voor dit doel hebben we vier gidsen opgeleid. Het was een succes. En dat geldt voor onze

10

11

hele aanpak. Door de directe benadering kweek je begrip en voorkom je misverstanden. Misverstanden kunnen op hun beurt weer leiden tot onnodige procedures over vergunningen. Met als negatief effect dat de planning in de war wordt geschopt.” Vlinders en orchideeën Ondertussen is de vergunningsprocedure al gestart voor het kustvak Breskens, dat overigens in drie delen is gesplitst: Scheldeveste, Veerplein en Breskens Oost. Alex de Smet: “De Westerschelde is een Natura 2000 gebied. Dan moet je extra vroeg beginnen met het aanvragen van vergunningen. Bij Breskens hebben we contact gezocht met de natuurbeschermingsvereniging. Door de geplande werkzaamheden zullen beschermde orchideeën en de rolklaver, die een grote aantrekkingskracht heeft op de zeldzame vijf-vlek-sintjansvlinder, gedeeltelijk verdwijnen. Om te voorkomen dat deze waardevolle plantensoorten helemaal verdwijnen gaan we deze verplanten. Bij de voorbereidende werkzaamheden hoort ook nog het slopen van enkele gebouwen op het Veerplein en het kappen van een aantal bomen. Dit alles dient uitgevoerd te worden voordat we het grote werk gaan uitvoeren, namelijk de kustversterking.” Voor meer informatie: www.kustversterking.nl.

12

Samenstelling Gebiedscommissie Natuurlijk Vitaal • Dhr. J.J. (Hans) Quist

voorzitter

• Dhr. P.P.M. (Peter) Ploegaert MPM

gemeente Sluis (lid en plv. voorzitter)

• Dhr. M.J. (Marten) Wiersma

provincie Zeeland (lid)

• Dhr. ir. L.A. (Luc) Mangnus

wnd. dijkgraaf waterschap Zeeuws-Vlaanderen (lid)

• Dhr. L.D.P. (Leo) D’Hoore

natuur- en milieuorganisaties (lid)

• Mevr. drs. M.A. (Marleen) Vermeulen

Recron (lid)

• Dhr. J.J.A.M. (Jan) Bruurs

Kamer van Koophandel (adviseur)

• Dhr. L.R. (Ron) Minnaar

Rijkswaterstaat (adviseur)

• Mevr. drs. T.B.M. (Thecla) Westerhof

provincie Zeeland (secretaris)

• Mevr. M.M.E. (Miep) Budde-Vanhommerig

provincie Zeeland (verslaglegging)

Vergaderschema 2011: reguliere vergaderingen, aanvang 19.30 uur

extra vergaderingen/bijeenkomsten



dinsdag 15 februari (‘s avonds):



overleg met de gemeenteraad van Sluis

woensdag 9 februari

woensdag 16 maart (‘s middags):



bomen planten in de ‘s-Gravenpolder (DLG)

woensdag 20 april

woensdag 11 mei (‘s middags):



themabijeenkomst

woensdag 22 juni woensdag 14 september (middag): excursie woensdag 19 oktober

woensdag 9 november (‘s middags):

woensdag 7 december

themabijeenkomst

Alle vergaderingen vinden plaats in de vergaderzaal van het projectbureau, Veerhaven 5 te Breskens. De agenda wordt enkele dagen voorafgaand aan de vergadering gepubliceerd in de Provinciale Zeeuwse Courant en BN/ De Stem en op de website www.gebiedsgerichteaanpak.nl. De vergaderstukken liggen ter inzage bij het Klanten Contact Centrum (KCC) van de gemeente Sluis, Nieuwstraat 22 te Oostburg en bij de openbare bibliotheken te Breskens en Oostburg.

Visie

op

West

Zeeuwsch-Vlaanderen

is

de

nieuwsbrief

van

de

bestuurscommissie gebiedsgerichte aanpak West Zeeuwsch-Vlaanderen.

Exemplaren van de nieuwsbrief zijn verkrijgbaar bij: • Provinciaal informatiecentrum Zeeland, Postbus 6001, 4330 LA Middelburg,

Colofon

Informatie over het project is verkrijgbaar bij Dienst Landelijk Gebied,

telefoon 0118-631400 of e-mail [email protected]

­Postbus 6, 4460 AA Goes, of bij secretaris Thecla Westerhof van de

• Gemeente Sluis, telefoon 0117-457000

bestuurlijke ­commissie, directie ruimte, milieu en water provincie Zeeland,

• Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, telefoon 088-2461000

­Postbus 165, 4330 LA Middelburg.

Uitgave: Bestuurlijke commissie gebiedsgerichte aanpak

De nieuwsbrief wordt drie à vier keer per jaar huis aan huis bezorgd in West

West Zeeuwsch-Vlaanderen

Zeeuws-Vlaanderen. Een abonnement voor wie buiten de regio woont, is gratis

Redactie: T. Marees

te bestellen bij het provinciaal informatiecentrum Zeeland, Postbus 6001, 4330

Fotoverantwoording: Peter Nicolai, waterschap Zeeuws-Vlaanderen

LA Middelburg, telefoon 0118-631400 of e-mail [email protected]. De

en gemeente Sluis

nieuwsbrief is ook te vinden op de website www.gebiedsgerichteaanpak.nl.

Oplage: 17.100 Vormgeving, opmaak en druk: Pieters Grafisch Bedrijf bv, Groede