De ziekte van Glässer De ziekte van Glässer wordt veroorzaakt door Haemophilus parasuis (Hps). De ziekte werd vroeger beschouwd als een aandoening bij jonge dieren, gekenmerkt door fibrineuze polyserositis, polyartritis, meningitis en sterfte. Stressfactoren zoals spenen en transport zijn predisponerend. Vandaag zorgt Hps voor ernstige problemen met grote economische verliezen. Dit wordt voornamelijk vastgesteld op bedrijven met een hoge gezondheidsstatus.
Serotypes Virulentie Er zijn 15 serotypes geïdentificeerd: • Serotypes 1, 5, 10, 12, 13 en 14 zijn zeer virulent en veroorzaken de acute vorm van de ziekte van Glässer. • Serotypes 2, 4 en 15 zijn virulent en veroorzaken de chronische vorm van de ziekte van Glässer. • Serotype 8 is matig virulent. • Serotypes 3, 6, 7, 9 en 11 zijn a-virulent. prevalentie in België1
Matig virulent
A-virulent
NT*
8
3
6
7
9
11
NT
0,00%
0,00%
6,67%
20,00%
3,33%
0,00%
6,67%
0,00%
30,00%
6,67% * niet typeerbaar
Conclusie: • 63 procent van alle serotypes die in België voorkomen zijn virulent. • Serotypes 1, 2, 3, 4, 8, 11 & 13 komen in België niet voor.
Porcilis® Glässer Indicaties voor gebruik met specificatie van de doeldiersoorten: Varkens: Actieve immunisatie van varkens om de typische letsels van de ziekte van Glässer, veroorzaakt door Haemophilus parasuis serotype 5, te verminderen. Aanvang immuniteit: 2 weken na de tweede vaccinatie. Duur immuniteit: 14 weken na de tweede vaccinatie. Zeugen: Voor de passieve immunisatie van de nakomelingen van gevaccineerde zeugen en gelten teneinde de infectie, mortaliteit, klinische tekenen en typische letsels van de ziekte van Glässer, veroorzaakt door Haemophilus parasuis serotype 5, te verminderen, en om de klinische tekenen en mortaliteit veroorzaakt door Haemophilus parasuis serotype 4 te verminderen. Aanvang immuniteit: Na de geboorte en voldoende inname van colostrum. De immuniteitsduur tegen serotype 4 werd aangetoond op een leeftijd van 4 weken, en tegen serotype 5 op 6 weken. Contra-indicaties: Geen. Bijwerkingen (frequentie en ernst): Varkens: Een voorbijgaande temperatuursverhoging (≤ 2°C) in combinatie met tekenen van algemeen ongemak, zoals b.v. verminderde activiteit, depressie of braken, kunnen optreden op de dag van de vaccinatie. De volgende dag zijn de dieren weer in normale toestand. Lokale reacties (pijnloze, rode zwelling van 2,5-7,5 cm) kunnen tot 3 dagen na vaccinatie geobserveerd worden bij sommige varkens. Systemische anafylactische reacties kunnen in zeer zeldzame gevallen voorkomen (vb. minder dan 1 dier op 10 000). Zeugen: Een voorbijgaande temperatuursverhoging kan voorkomen (gemiddeld 0,9°C, met een temperatuursverhoging van meer dan 2°C bij individuele dieren). 1 tot 2 dagen na de vaccinatie kunnen een neiging om neer te liggen, een verminderde opname van voedsel en water en lichte ziektetekenen waargenomen worden. Alle dieren zijn weer normaal binnen 1 tot 3 dagen na de vaccinatie. Voorbijgaande lokale reacties kunnen waargenomen worden; deze bestaan meestal uit pijnloze zwellingen met een diameter van minder dan 10 cm. In sommige gevallen kan de zwelling warm, rood en pijnlijk zijn, met een grootte van meer dan 10 cm. Deze lokale reacties verdwijnen of nemen zichtbaar af 14 dagen na de vaccinatie. Dosering en toedieningsweg: Laat het vaccin op omgevingstemperatuur komen. Goed schudden voor gebruik. Injecteer 2 ml vaccin (één dosis) intramusculair in de nek van het varken. Het vaccin biedt voordelen wanneer varkens en zeugen zonder of met een laag gehalte aan antilichamen tegen H. parasuis serotype 5 gemengd worden met dieren uit of in een omgeving met een hogere prevalentie van de ziekte van Glässer, of wanneer de biggen van zeugen zonder of met een laag gehalte aan antilichamen worden grootgebracht in zulk een omgeving. Er is niet aangetoond dat de vaccinatie van zeugen met gematigde tot hoge niveaus van antilichamen geen bijkomende bescherming van de nakomelingen geeft. De controle van de ziekte van Glasser hangt dus af van bedrijfsfactoren en stressreductie. Antilichamen tegen H. parasuis serotype 5 vertonen een kruisreactie tegen H. parasuis serotype 4. Vaccinatieschema voor varkens: Vaccineer varkens van minstens 5 weken oud tweemaal met een interval van 2 weken. Vaccinatieschema voor zeugen: Vaccineer zeugen op 6 tot 8 weken voor de verwachte werpdatum tweemaal, met een interval van 4 weken. Hervaccinatieschema voor zeugen: Voor zeugen die gevaccineerd werden tijdens de vorige dracht wordt een enkele hervaccinatie op 4 tot 2 weken voor het werpen aanbevolen. Registratienummer: BE-V259402 (PET) 2 3
Persoonlijke informatie Philip Vyt, Mediclab Registratiedossier Bak H., Riising H-J.2002.Protection of vaccinated pigs against experimental infections with homologous and heterologous Haemophilus parasuis. Veterinary Record 502-505.
Intervet Belgium nv Stallestraat 73 1180 Brussel Tel: 02 370 94 01 Fax: 02 370 93 35 www.intervet.be
VS 2010/022
1
Porcilis GlÄsser ®
Het wapen tegen kreupelheid bij gelten en polyserositis bij biggen
De ziekte van Glässer
virulent
Serotype
1
5
10
12
13
14
2
4
15
Prevalentie in België
0,00%
6,67%
6,67%
33,33%
0,00%
3,33%
0,00%
0,00%
13,33%
63,33%
De ziekte van Glässer
Kritieke momenten 1
Nieuw aangekochte gelten
De inbreng van Hps-negatieve gelten in een Hps-positieve zeugenstapel is een kritiek moment. De gelt is zelf niet beschermd en ontwikkelt vaak kreupelheid. Tevens geeft ze onvoldoende bescherming door aan haar nakomelingen in de eerste worp.
2 Biggen tussen 4 en 8 weken leeftijd Op endemisch besmette bedrijven is er een goede maternale immuniteitsopbouw. De maternale bescherming duurt 3 tot 6 weken. Bij biggen van primipare zeugen kunnen de maternale antistoffen sneller afnemen. Het vervroegd wegvallen van de passieve immuniteit samen met stress (o.a. speenstress) zorgen ervoor dat de ziekte zich vaak manifesteert tussen 4 en 8 weken leeftijd.
3 Biggen rond 10 weken leeftijd Als biggen pas na het wegvallen van de beschermende maternale antistoffen in contact komen met Hps ontwikkelen ze pas op latere leeftijd de ziekte van Glässer. Bijvoorbeeld: Wanneer biggen van verschillende oorsprong worden samengebracht tijdens de afmestfase, bestaat de kans dat ze in contact komen met “nieuwe” Hps-stammen.
Porcilis® Glässer het wapen tegen Haemophilus parasuis
Afhankelijk van het infectietijdstip kiest u voor een zeugen- of
Vroege infectie bij de biggen ——> zeugen- en geltenvaccinatie 1 Homologe bescherming2
2 Heterologe bescherming2
In een experiment werden de zeugen al dan niet gevaccineerd met Porcilis Glässer (primovaccinatie 6-8 weken voor het werpen, booster 4 weken later). De biggen werden op de leeftijd van 4 weken gechallenged met H. parasuis serotype 5. Het sterftepercentage, de laesiescore, de klinische score en de bacteriologische score werden opgemeten.
In een tweede experiment werden de zeugen al dan niet gevaccineerd met Porcilis Glässer volgens het eerder vermeld schema. De biggen werden op 4 weken leeftijd gechallenged met H. parasuis serotype 4. Het sterftepercentage, de laesiescore, de klinische score en de bacteriologische score werden opgemeten.
4 weken - homologe challenge
140
120
120
100
40
60
30
40
20
0
0,17 A Sterfte %
Porcilis Glässer
0,3
0
B
B
Laesiescore
Klinische score
Controle
A Bacteriologische score % (isolatie van Hps)
A p <0,05 (Fisher exact test) B p <0,05 (Wilcoxon rank sum test)
0
50
20
10
16,1 0
48,2
50
80
20
60
60
100
100
4 weken - heterologe challenge
70
4,6
1,8
0 A Sterfte %
Porcilis Glässer
1,2 B
B
Laesiescore
Klinische score
Controle
A Bacteriologische score % (isolatie van Hps)
A p <0,05 (Fisher exact test) B p <0,05 (Wilcoxon rank sum test)
Besluit Zeugenvaccinatie met Porcilis Glässer zorgt voor een significante daling van het sterftepercentage, de laesiescore, de klinische score en de bacteriologische score bij biggen na homologe challenge.
Besluit Zeugenvaccinatie met Porcilis Glässer zorgt voor een significante daling van het sterftepercentage, de laesiescore, de klinische score en de bacteriologische score bij biggen na heterologe challenge.
In hetzelfde experiment werden de biggen van niet-gevaccineerde en gevaccineerde zeugen gechallenged op 6 weken leeftijd. Ook hier werd een significant verschil opgemeten voor het sterftepercentage, de laesiescore, de klinische score en de bacteriologische score.
Porcilis Glässer zorgt voor een passieve immunisatie van de biggen door een actieve immunisatie van de zeugen en de gelten. • De biggen zijn tot minstens 4 weken leeftijd beschermd tegen serotype 4. • De biggen zijn tot minstens 6 weken leeftijd beschermd tegen serotype 5.
biggenvaccinatie!
Late infectie bij de biggen ——> biggenvaccinatie 1 Homologe bescherming3 In een experiment werden de biggen op de leeftijd van 5 en 7 weken al dan niet gevaccineerd met Porcilis Glässer. Op de leeftijd van 9 weken werden de biggen homoloog gechallenged (serotype 5). Het sterftepercentage, de laesiescore, de klinische score en de bacteriologische score werden opgemeten.
In een tweede experiment2 werden de biggen al dan niet gevaccineerd volgens eerder vermeld schema met Porcilis Glässer. Op de leeftijd van 23 weken werden de biggen homoloog gechallenged (serotype 5). De klinische score, de pathologische score en de bacteriologische score werd opgemeten. Hieruit werd de totale score berekend. De totale score was significant verschillend tussen de controle groep en de Porcilis Glässer groep.
9 weken - homologe challenge
140 120
116
Porcilis Glässer zorgt voor de actieve immunisatie van de biggen, vanaf twee weken na de laatste vaccinatie tot aan de slacht. Porcilis Glässer zorgt voor een homologe bescherming tegen serotype 5.
100
100 80 60 40 20 0
0
Sterfte %
Porcilis Glässer
1,4
0,2
Laesiescore
5,6
Klinische score
0
2
Bacteriologische score % (isolatie van Hps)
Controle
Besluit Biggenvaccinatie met Porcilis Glässer zorgt voor een significante daling van het sterftepercentage, de laesiescore, de klinische score en de bacteriologische score bij biggen na homologe challenge.
Aangepast
Verschillende schema’s voor de vaccinatie van gelten, zeugen en biggen. Brede bescherming
Naast een homologe bescherming tegen serotype 5 is er ook heterologe bescherming aangetoond.
Diverse mogelijkheden in functie van de kritieke momenten
vaccinatieschema’s 1
GeltenVACCInatie ———> Standaardvaccinatie
gelt
week
1
week
2
week
3
week
4
week
5
week
6
Quarantaine
Dekking
Dracht
Vaccineer de gelten 2 maal voor het dekken met een interval van twee weken.
2
zeugenvaccinatie ———> vroege infectie bij de biggen
partus Zeug
week
6
week
5
week
4
week
3
week
2
week
1
week
week
week
week
week
week
1 2 3 4 5 6 ——————————————————————>
Biggen
passieve maternale bescherming
Basisvaccinatie: 2 maal, 6 weken voor het werpen met een interval van 4 weken. Herhalingsvaccinatie: 1 maal, 4 tot 2 weken voor het werpen.
3
Biggenvaccinatie ———> late infectie bij de biggen
Biggen
week
5
week
6
week
7
week
8
week
9
week
week
10 23 —————————————————— > Actieve bescherming
Vaccineer de biggen 2 maal. De eerste vaccinatie op minimaal 5 weken leeftijd met een interval van 2 weken.
