augustus 2014 jaargang 7
innovatie – informatie – applicaties
Alexander Prinssen, VP Athlon Mobility consultancy: integraal mobiliteitsaanbod Waarom potentieel van ict vaak onbenut blijft Gamification als sleutel tot digitale bedrijfsstrategie
3 Business & IT
cIo of The Year award
TImmIes
TommIes
Pole position for sourcing and it IT is tegenwoordig voor bijna alle organisaties van strategisch belang. Informatie is immers een key asset. Ditzelfde geldt voor strategic sourcing: excelleren waar het kan, uitbesteden waar het moet! Het is de missie van ICT Media, uitgever van CIO Magazine, Outsource Magazine en Tijdschrift IT Management, om de positie van IT-executives en sourcingmanagers hiermee in overeenstemming te brengen. Ze horen thuis in de boardroom. Jaarlijks brengt ICT Media daarom de sterspelers in sourcing en IT voor het voetlicht. Zij zijn de winnaars van de CIO of the Year Award, de IT Project of the Year Award, de TIMMIES (The Innovation Manager Awards) en de TOMMIES (The Outsource Manager Awards). De CIO of the Year Award heeft tot doel bekendheid te geven aan de best presterende CIO in dat jaar. Deze Award is gebaseerd op een doortimmers en objectief juryproces. De procedure en criteria zijn ontwikkeld in de afgelopen vier jaar, samen met het CIO Platform Nederland, CIO Magazine en de
organisaties The Boston Consulting Group, Qhuba en Echt Ontwikkeling. De IT Project of the Year Award heeft tot doel het best presterende IT-project in een bepaald jaar te onderscheiden. De IT Project of the Year Award is gebaseerd op specifieke criteria – innovatie en klantgerichtheid staan centraal - en een goed gefundeerd juryproces. Tijdens de CIO Diner Show vindt jaarlijks de uitreiking van de TIMMIES plaats. De TIMMIES zijn de Innovation Awards voor de Meest Innovatieve CIO, de Meest Innovatieve Organisatie en de Meest Innovatieve Vendor. Tijdens de Outsource Magazine Diner Show vindt jaarlijks de uitreiking van de TOMMIES plaats. De TOMMIES zijn The Outsource Manager Awards voor de inspirerendste sourcingmanager, de succesvolst uitbestedende organisatie en de meest innovatieve outsourcing vendor. ICT Media brengt sourcing en IT in een kansrijke ‘pole position’!
IT ProjecT of The Year
Inhoudsopgave
❉
Thema: Business & IT
In dit themanummer van TITM staat de relatie tussen business en IT centraal. Was er een aantal jaren geleden nog sprake van twee praktisch gescheiden werelden, tegenwoordig zijn de beide terreinen meer en meer overlappend. Businessprojecten kennen een hoog IT-gehalte, businessmanagers worden IT-savvy, en IT’ers lijken zich prima thuis te voelen in multidisciplinaire teams.
10
Big picture mobility
Autoleasemaatschappij Athlon, ziet haar traditionele markt veranderen. De van oudsher autocentrische dienstverlening moet worden getransformeerd naar een berijdercentrisch, integraal mobiliteitsaanbod. In dat proces speelt IT een belangrijke rol. Alexander Prinssen, VP Athlon Mobility Consultancy, gaf tijdens het congres Connected Enterprise een presentatie over de uitdagingen waar zijn werkgever zich voor geplaatst ziet en sprak vervolgens uitgebreid met TITM. ➼
14
Organisaties schieten op vier punten tekort
10
Te veel beloven en te weinig presteren: in de ict lijkt dat al jaren gebruikelijk. Het bedrijfsleven en de overheid zijn enthousiast over het enorme potentieel dat ict biedt, maar in de praktijk zijn de opbrengsten van ictinvesteringen vaak teleurstellend. Zijn we te optimistisch? Of is dat potentieel er wel maar lukt het steeds maar niet het te realiseren? Over hoe organisaties met ict en grote ict-investeringen omgaan, en hoe dit de resultaten beïnvloedt. ➼
20
Emotie sleutel tot digitale bedrijfsstrategie
Door mensen emotioneel te raken, is het mogelijk ze tot uitzonderlijke prestaties te motiveren. Gamification is daarvoor dé manier, stelt Brian Burke van Gartner in zijn nieuwste boek. Gelijk met het verschijnen van dit boek – maar verder los daarvan – werd door minister Kamp van Economische Zaken het Center for Applied Games geopend, dat ons land een voortrekkersrol kan bezorgen op gamificationgebied. ➼
20
24
Een roadmap voor de cloud
De cloud biedt veel voordelen voor bedrijven, maar is geen ‘one size fits all’-oplossing. Past een publieke cloudoplossing het best bij de organisatie, of is die juist meer gebaat bij een private cloud? Hybride, anyone? Door bijkomende uitdagingen als data-integratie, beveiliging, regievoering en automatisering is het voor organisaties lastig om alle consequenties in beeld te krijgen en af te dekken. ➼
24 4 t i j d s c h r i f t
i t
28
“IT in de zorg is zó in beweging, ik zou dat niet willen missen”
“Dit is mijn droombaan, omdat alles wat ik de afgelopen vijftien jaar in de IT heb gedaan hier bij elkaar komt”, zegt Alexander van Cappellen (40), manager bij het Service Centrum van zorginstelling ZuidZorg in Veldhoven. Na zijn aanstelling ging hij aan de slag met de uitvoering van het gloednieuwe inspirerende bedrijfsplan van ZuidZorg. TITM legde hem enkele dilemma’s voor. ➼
m a n a g e m e n t
34
Mainstream – maar ook volwassen?
In vergelijking met twee jaar geleden is analytics mainstream geworden. Ook in 2014 staat het boven aan het lijstje van aandachtspunten van organisaties. Volwassenheid in de toepassing ervan is wel een vereiste. Om te bepalen waar de Nederlandse markt anno 2014 staat bij het toepassen van analytics en big data hebben Accenture en ICT Media een nieuwe editie van de Analytics Survey opgezet. ➼
38
38
Datawarehouse 2.0
De nieuwe tendens bij big data is om alle data te bewaren, zodat iedere vraag vanuit de business kan worden beantwoord. Het lijkt erop dat het keurige setje KPI’s van vroeger is achterhaald. We willen zo snel mogelijk waarde uit data halen om de concurrent voor te blijven. Stel dat je alle bedrijfsdata wilt ontsluiten, hoe los je dat op? Zijn we toe aan een datawarehouse 2.0? ➼
40
IT, mon amour
40
Tijdens een recente partnerdag van Magic Software hield Ron Tolido, CTO Continental Europe van Capgemini, een vlammend, intrigerend en vooral inspirerend betoog. Zonder enige terughoudendheid schetste hij een beeld van enterprise-IT in de nabije toekomst. De kernboodschap: de business moet weer gaan houden van IT. Een verhaal over zwarte zwanen, treinen en scooters, digital transformation en de afdeling Businesspreventie. ➼
Inhoud Thema: Business & IT
Big picture mobility Organisaties schieten op vier punten tekort Emotie sleutel tot digitale bedrijfsstrategie Een roadmap voor de cloud
Rubrieken
Redactioneel Kort nieuws Opinie: Tonnie van der Horst Dilemma Gadgets
10 14 20 24 7 8 23 28 33
Opinie: Mark Raben Overview Servicepagina
43 47 53
Vak
Analytics-onderzoek Datawarehouse 2.0 IT, mon amour
34 38 40
Verslag
Rondetafel: gegevenskwaliteit 30 Documentmanagement gemeente Rotterdam 36 Rondetafel: metadata en masterdata 44
a u g u s t u s
2 0 1 4
5
Wel de lusten Niet de lasten Uw rapportage- en onderzoekstijd terugbrengen van een week naar tien minuten zonder uw portemonnee binnenstebuiten te moeten keren. Te mooi om waar te zijn....? Met Platform krijgt uw organisatie toegang tot het krachtigste datawarehouse platform ooit: de IBM PureData for Analytics, betaald per maand naar gebruik, voor datawarehouses van alle afmetingen. Pay as you grow BI/BA platform; Volledig gehost en beheerd; High Performance zonder tuning en onderhoud; Flexibel (Geen indexes); In-database Analytics; Geoptimaliseerd voor o.a. Cognos, SPSS, Business Objects, SAS, Revo R, MicroStrategy; Interfaces voor o.a. Hadoop en Streams; Schaalbaar per maand, naar behoefte, ongeacht uw DWH omvang (CAPEX to OPEX); Meeste rackcapaciteit van Nederland; ISO 27001 en NEN7510 compliant.
Kijk op www.smart-is.nl voor uw mogelijkheden en referenties.
van TITM
We blijven erover schrijven ‘Business & IT’ is het thema van dit nummer; misschien wel een onderwerp dat we over een paar jaar niet meer kunnen behandelen. Simpelweg omdat alle business dan IT-gedreven is. Of, zoals Neelie Kroes het verwoordde: “ICT innovation doesn’t stop with the ICT sector” en “There is no digital part of the economy, there is only digital economy.” Na heel wat jaartjes rondetafelsessies te hebben gemodereerd, durf ik wel te zeggen dat het onderscheid tussen business en IT minder scherp begint te worden. Een paar jaar terug hoorde ik nog weleens mensen zeggen: “Als de business dat nu eenmaal wil, wie ben ik dan om daar iets van te zeggen? Het is niet de verantwoordelijkheid van IT!” Om direct daarna te zeggen dat de betreffende beslissing van de business buitengewoon onverstandig en ondoordacht was. Nu wordt er veelal gesproken over projectteams met deelnemers uit alle geledingen van de organisatie. Aan de ronde tafel wordt bijna geprotesteerd als ik het waag te suggereren dat ‘zij van de business en wij van IT’ het toch wel moeilijk met elkaar hebben. We werken immers allemaal voor dezelfde club? In elk geval is spreken over de kloof tussen IT en business niet politiek correct meer. Ook fenomenen als agile development lijken te wijzen op een eerlijke poging om tot samenwerking te komen. Aan de andere kant ken ik uit eigen ervaring het gedoe van organisaties als de Belastingdienst, waar het ene kantoor soms niet weet wat het andere doet en gewoon digitaal doormaalt, op de automatische piloot. Of een verzekeringsmaatschappij die al jaren elke maand een betalingsherinnering stuurt met de mededeling: ‘wanneer u inmiddels betaald heeft, kunt u deze herinnering als niet verzonden
beschouwen’. En ja, er is inmiddels betaald. En ja, zo gaat dat al ongeveer 140 maanden achtereen... Elke maand hetzelfde ritueel. Dit is dan weer ‘IT from hell’. Je vraagt je af of er überhaupt nog weleens iemand naar die systemen kijkt. Bij nader inzien denk ik dat we toch nog maar een paar jaar blijven schrijven over business en IT. In dit nummer doen we dat door een businessmanager van Athlon, Alexander Prinssen, te interviewen over Athlons ambitie zich te ontwikkelen van leasebedrijf tot ‘mobiliteitsprovider’. Daar komt een hoop IT bij kijken en het is leuk een businessmanager daar heel geroutineerd over te horen praten. Er zijn ook organisaties die maar bitter weinig toegevoegde waarde uit hun IT halen. Misschien komt dat wel doordat ze geen IT-strategie hebben, aldus Tom Pots van bureau Berenschot in het artikel ‘Organisaties schieten op vier punten tekort’. In een ander artikel, ‘Emotie sleutel tot digitale bedrijfsstrategie’, belichten we een manier om een digitale bedrijfsstrategie bij de medewerkers te laten landen, namelijk door gamification in te voeren. IT’s all in the game, zullen we maar zeggen.
❉
Arnoud van Gemeren (
[email protected]), hoofdredacteur Tijdschrift IT Management
a u g u s t u s
2 0 1 4
7
kort nieuws
procent van de bedrijven van mening is dat de inzet van big data leidt tot meer toegevoegde waarde voor de onderneming.
Salesmedewerkers gebruiken zelden mobiele CRM-applicaties
Middenbedrijf ontdekt toegevoegde waarde big data
Middelgrote Nederlandse ondernemingen ontdekken de toegevoegde waarde van big data, vooral van informatie die door het gebruik van sociale netwerken en multimedia beschikbaar komt. Dat blijkt uit onderzoek van KPMG onder bijna tweehonderd middelgrote ondernemingen. KPMG onderzocht de manier waarop deze ondernemingen met de steeds groter wordende stroom informatie van klanten omgaan. Van de onderzochte ondernemingen geeft bijna 40 procent aan inmiddels gebruik te maken van dit soort klantgegevens. Bedrijven gebruiken de gegevens vooral om de klantenservice te verbeteren en meer inzicht te verkrijgen in de behoeften van klanten. Daarnaast speelt big data een rol bij het bepalen van de strategie en productvernieuwingen. Ruim 60 procent beschikt bovendien over een strategie voor het gebruik van big data. Uit het onderzoek blijkt verder dat ruim 90
Nederlandse werknemers in commerciële functies beschikken vaak niet over actuele klantinformatie als ze onderweg zijn, maar hebben daar wél veel behoefte aan. Personeel in de buitendienst wil juist dan inzicht in de laatste verkoop- of klantgegevens, omdat het ze in staat stelt beter in te spelen op actuele ontwikkelingen bij klanten. Dit blijkt uit onderzoek van Direct Research in opdracht van ERPleverancier Exact onder ruim vijfhonderd werknemers in commerciële functies in Nederland. Werknemers die wel beschikken over zakelijke apps gebruiken in minder dan 5 procent van de gevallen een CRM-app. Naarmate de bedrijfsgrootte toeneemt, is er significant meer
behoefte aan CRM-apps. Bij kleinere organisaties blijkt dat er juist meer behoefte is aan financiële apps. Ruim 72 procent van de respondenten vindt het beschikbaar stellen van apps de verantwoordelijkheid van de werkgever. Downloaden van deze apps op eigen apparatuur ziet 70 procent echter niet als een probleem.
Bas Eenhoorn de Nationaal Commissaris Digitale Overheid
Bas Eenhoorn is benoemd tot Nationaal Commissaris Digitale Overheid (NCDO). Als overheidsbrede regisseur gaat hij een programma opstellen gericht op het leggen van een infrastructurele basis voor een digitale overheid. De benoeming geldt voor vier jaar. Nederland steunt in hoge mate op digitale voorzieningen, zo ook de overheid. De Digitale Overheid staat voor een betere (digitale) dienstverlening van de overheid aan burgers en bedrijven. Deze dienstverlening moet voldoen aan belangrijke eisen op gebieden als privacy, veiligheid en het voorkomen van fraude. Ook stimuleren digitale diensten de economische ontwikkeling van ons land. De Nationaal Commissaris Digitale Overheid krijgt de opdracht beleidsontwikkeling en vernieuwing aan te jagen. De NCDO heeft verder de opdracht om voor de GDI (de Generieke Digitale Infrastructuur van de overheid) een passend governance- en financieringsarrangement tussen medeoverheden, uitvoeringsorganisaties en het Rijk in te richten. Bas Eenhoorn (1946) combineert ervaring in automatiseringsprojecten met zijn ervaring in het openbaar bestuur.
In Outsource Magazine “Het Nederlandse bedrijfsleven staat nog in de kinderschoenen qua cloudgebruik. De IT-afdeling ziet het eigenlijk nog niet zo zitten, al was het alleen maar omdat het gevoel overheerst zelf overbodig te worden. [...] De (rijks)overheid is het minst gevorderd in het gebruik van cloud. Als er al over cloud gesproken wordt dan is dat vooral een private cloud die alleen voor de overheid moet zijn (en die er overigens nog lang niet is). En dan is er nog het internet der dingen. Slimme meters worden nu mondjesmaat uitgerold en eigenlijk moet het daar nog allemaal beginnen.” Pim Bilderbeek, partner en principal analyst bij onderzoeksbureau The METISfiles, in Outsource Magazine nr. 1/2014.
8 t i j d s c h r i f t
i t
m a n a g e m e n t
powered by IT-executive.nl
Klantdatabases verzekeraars regelmatig vervuild
Klantdatabases van verzekeringsbedrijven bevatten vaak doublures of inconsistente en incomplete informatie. Bij slecht onderhouden systemen is 20 tot 30 procent van de klantdata foutief. Zelfs databases die regelmatig worden opgeschoond bevatten gemiddeld
invoercontrole, verhuizingen, fouten bij de vastlegging van naam- en adresgegevens of luisterfouten in het callcenter. Zowel het foutief benaderen van klanten als imagoverlies leidt tot financiële schade voor verzekeraars. Ook zijn er kosten veroorzaakt door gebrekkige of niet aanwezige compliance met betrekking tot wet- en regelgeving.
Integratie IT en business blijft moeizaam proces
tussen de 2 en 10 procent doublures. Dat stelt Human Inference. Kosten door slechte datakwaliteit binnen de verzekeringsbranche lopen jaarlijks op tot in de miljoenen. Kwam eerder al in het nieuws dat de verzekeringsbranche vaak werkt met verouderde systemen, nu blijkt dat ook de backoffice weinig controle heeft over de data in die systemen. Oorzaken zijn onder meer geen
CIO’s en andere IT-executives hebben vooruitgang geboekt in hun inspanningen om IT-afdelingen in lijn te brengen met de business. Toch blijven er belemmeringen bestaan voor volledige integratie van IT en business. Dit is de uitkomst van het onderzoek CIOs at a Technology and Cultural Crossroads, uitgevoerd in opdracht van Red Hat. Het onderzoek (uitgevoerd door IDG Research Services) is gehouden onder honderd respondenten, die alle werkzaam zijn op directieniveau of hoger bij organisaties met duizend of meer werknemers. Momenteel besteden CIO’s veel tijd aan het in bedrijf houden van hun systemen. Respectievelijk 48 en 47 procent van de respondenten selecteerden ‘het verbeteren van IT-diensten/systeemprestaties’ en ‘het implementeren van nieuwe systemen en architecturen’ als een van de top 5-focusgebieden. 45 procent van de respondenten gaf aan dat ze op dit moment bezig zijn met het afstemmen van hun IT-initiatieven op de bedrijfsdoelstellingen.
Farmaceutische sector negeert informatierisico’s
Een groot deel van de leidinggevenden in de farmaceutische sector lijkt het bestaan van informatierisico’s te ontkennen, zo blijkt uit onderzoek van Iron Mountain uitgevoerd door PwC. Weliswaar heeft 90 procent van de bedrijven informatiebeleid ontwikkeld, slechts 47 procent neemt de moeite om te controleren of dit werkt en wordt nageleefd. Voor het onderzoek ondervroeg PwC senior managers bij 600 Europese bedrijven van 250 tot 2.500 medewerkers in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Hongarije, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. De kosten die een datalek met zich meebrengt in zwaar gereguleerde sectoren, zoals de farmaceutische sector, zijn aanzienlijk hoger dan in andere sectoren (152 euro per hoofd van de bevolking, tegenover een gemiddelde van 100 euro). Zorgwekkend is dat meer dan een derde van de farmaceutische bedrijven datalekken en dataverliezen beschouwt als onvermijdelijk onderdeel van de dagelijkse bedrijfsvoering, terwijl meer dan de helft beweert geen zaken te willen doen met organisaties die hierdoor zijn getroffen.
and •v e
maand
nd •va e
“Voor veel bedrijven en instellingen kan juist een afwachtende houding de aangewezen route zijn [als het om innovatie gaat, red.]. Hetzij omdat je niet bereid bent het risico te nemen en te managen, dan wel omdat je – of je outsourcingspartij – de vaardigheden en middelen niet kan of wil inzetten. [...] Je kunt nu (nog) toekijken en leren van de worstelingen van anderen.”
maand
quote
Tonnie van der Horst, voorzitter van SUGEN (het wereldwijde netwerk van SAP-gebruikersverenigingen), in een column elders in dit nummer.
a u g u s t u s
2 0 1 4
9
thema BI & analytics
Autoleasemaatschappij Athlon midden in transitie naar bredere mobiliteit
Big picture mobility
Ook autoleasemaatschappij Athlon, onderdeel van de Lage Landen Groep, ziet haar traditionele markt veranderen. De van oudsher autocentrische dienstverlening moet worden getransformeerd naar een berijdercentrisch, integraal mobiliteitsaanbod. In dat proces speelt IT een belangrijke rol. Alexander Prinssen, VP Athlon Mobility Consultancy, gaf tijdens het congres Connected Enterprise een presentatie over de uitdagingen waar zijn werkgever zich voor geplaatst ziet.
M
et name in België en Nederland – en in mindere mate Duitsland en Frankrijk – is men zich bewust aan het worden van het feit dat (lease)auto’s 95 procent van de tijd stilstaan. Een inefficiëntie die haaks staat op de hang naar duurzaamheid. Bedrijven onderzoeken het delen van auto’s; ook medewerkers zijn niet meer per definitie gelukkig met een autovan-de-zaak. De klassieke leasemarkt is aan het veranderen en Athlon verandert mee. Van puur een autoleasemaatschappij naar een aanbieder van een totaalpakket aan mobiliteitsdiensten. Denk hierbij aan oplossingen voor het openbaar vervoer, reizen met de fiets of videoconferencing. “Als je uiteindelijk toch de keuze maakt om in de auto te stappen, dan zou je dat ook op een duurzame manier kunnen doen, bijvoorbeeld door de inzet van elektrische of hybride auto’s”, vindt Prinssen. “Dan zijn er de variabele en exploitatiekosten die een running fleet met zich meebrengt. Een kwart
10
t i j d s c h r i f t
i t
daarvan zijn de brandstofkosten. Daar ligt onze focus: het helpen van ‘mobilisten’ om kostenefficiënt en duurzaam te reizen. De kostenbesparingen die daarmee worden bereikt, kunnen worden geïnvesteerd in de mobiliteitspolicy van het bedrijf.”
Drie mobilitytrends
Wereldwijd zijn er drie grote mobiliteitstrends te signaleren. De eerste is urbanisatie: in de nabije toekomst zal 70 procent van de wereldbevolking in grote steden wonen. Die steden krijgen in toenemende mate te kampen met parkeer- en congestieproblemen. Prinssen ziet daar een rol voor bedrijven als Athlon weggelegd om die steden te helpen mobiliteit smart te gaan inrichten. Een andere trend is de jongere generatie die gemakkelijk is met sharen. Ze delen informatie, muziek, en boeken geen hotels, maar logeren in een appartement dat ze via internet van een particulier huren. Een trend die ook zichtbaar zal worden
m a n a g e m e n t
in de mobiliteit, voorspelt Prinssen. “Ons bedrijf heeft in Nederland een wagenpark van 115.000 auto’s. Het is mede ons doel de benutting van de capaciteit ervan te vergroten voor onze klanten. Bijvoorbeeld door het delen van auto’s. Zo spelen we in op die trend.” Als derde noemt hij het nieuwe werken, een beweging die het werk naar de medewerkers toebrengt – als mensen drie dagen per week thuiswerken, waarom zouden ze dan zeven dagen over een leaseauto moeten kunnen beschikken, vraagt Prinssen zich af. “Het gebeurt al in de praktijk dat mensen die in het centrum van een stad wonen niet om een leaseauto vragen, maar om een mobiliteitsbudget. Als ze er in het weekend op uit willen, nemen ze een car-to-go op basis van sharing.” Prinssen ziet autobezit gekoppeld raken aan een aantal levensfases: een twintiger koopt een auto, bezit die een aantal jaren en rijdt daar vooral alleen in. Hij sticht een gezin en heeft op werkdagen een kleine
➼
van onze redactie | Foto’s: Roelof Pot
Alexander Prinssen, VP Athlon Mobility Consultancy:
“We kijken nu naar 2020 – hoewel dat feitelijk koffiedikkijken is. Maar het onverwachte kun je sturen met flexibiliteit.”
a u g u s t u s
2 0 1 4
11
thema BI & analytics
12 t i j d s c h r i f t
i t
m a n a g e m e n t
auto nodig en in het weekend een gezinsauto. Ook daar ziet Prinssen een rol voor Athlon weggelegd. “Mobiliteit is multi-dimensionaal. Je kunt zeggen: enerzijds gebaseerd op levensfase en segmentatie, en anderzijds meer op fysieke versus virtuele aanwezigheid.” Kijkend naar de toekomstige ontwikkelingen die grote impact gaan hebben op het gehele mobiliteit-ecosysteem zijn er de self-steering cars, elektrische auto’s, apps die geconnecteerd zijn met onze outlook-agenda, en het delen van informatie via sociale media.
IT sleutelcomponent
Athlon ontwikkelt nieuwe oplossingen in mobiliteit. Prinssen noemt mobility consultancy, om klanten te helpen bouwen aan duurzame mobiliteitspolicy’s. Charged is een programma voor elektrisch rijden. En het Duitse Street scooter is ook een ontwikkeling op het gebied van short distance vehicles, toepasbaar in stedelijke gebieden. Allemaal nieuwe initiatieven die een nieuw licht werpen op de mobiliteit van mensen en leiden tot nieuwe waarden. “En dat is cruciaal voor ons businessmodel. Onze dienstverlening is volledig gecentreerd rondom de asset, rondom de auto. Maar we moeten toe naar een model waarin de employee mobility related benefits centraal staan. IT speelt daarin een cruciale rol.”
bruiken is gebaseerd op de backoffice. Als een klant ons belt, vragen we altijd direct naar het kenteken; daar kunnen we in ons systeem alle informatie mee vinden. Maar als car sharing straks gemeengoed wordt, zijn auto en berijder losgekoppeld van elkaar en zullen we de berijder dus nog meer centraal moeten gaan stellen in onze dienstverlening”, zegt Prinssen.
Digital enterprise
Op dit moment heeft Athlon een mobiliteitsmanagementsysteem in portefeuille, dat de naam Momas draagt en in de cloud draait. In dat systeem zijn 40.000 mobiliteitscontracten ondergebracht, variërend van auto, brandstofpas tot heftruck. Met Momas kan zowel Athlon als de klant zijn mobiliteitsoplossingen managen. Prinssen: “Het mooie van het systeem is dat het integreert met klantapplicaties op het vlak van finance, accounting en payroll. Het haalt informatie binnen van allerhande mobiliteitsleveranciers, niet alleen leasemaatschappijen maar bijvoorbeeld ook de NS. Die data wordt
Leaseauto’s staan 95 procent van de tijd stil
De IT binnen Athlon bestaat vooralsnog uit een traditionele, car-centric lease-administratie. Dat zal moeten veranderen. “Maar eerlijk is eerlijk: we zitten nu midden in het veranderingsproces en de penetratie van onze nieuwe producten is nog betrekkelijk laag”, bekent Prinssen. “We hanteren momenteel een push-strategie, omdat de vraag vanuit de markt nog niet volledig op gang gekomen is. Onze klanten echter zien de mobiliteitstrends en beseffen dat er veel gaat veranderen. Bedrijven zitten in de verkenningsfase en starten vooral pilots om ervaring op te doen met een meer flexibele invulling van mobiliteit.”
verrijkt en weer teruggegeven. Momas ondersteunt bijvoorbeeld de discipline HR met een geautomatiseerde ‘benefit in kind’-berekening voor medewerkers.” Athlon is bezig deze webapplicatie uit te rollen naar verschillende landen, zoals Prinssen het uitdrukt. “We hebben eigen operaties in tien landen en er zijn internationale klanten die in zeven of acht van die landen met ons werken. Zij willen de flexibele mobiliteitsoplossingen die hun medewerkers wordt aangeboden op een ordentelijke manier kunnen managen en administreren. Dit is voor ons een operatie die IT dichter bij de business brengt... én van Athlon een echte digital enterprise maakt!”
Concreet oriënteert Athlon zich op een heel ander type applicaties, zowel voor de back- als voor de frontoffice. Een goede backoffice om transacties te processen en het managen van documenten is onontbeerlijk. Dat de frontoffice steeds belangrijker wordt, blijkt uit de ettelijke initiatieven aan die kant. “Het systeem dat we nu aan de voorkant ge-
Customer experience
De transitie heeft zeker implicaties voor de manier waarop IT is georganiseerd. Naast het feit dat er een centralisatieslag plaatsvindt, ontstaan er andere rollen die meer gericht zijn op de customer experience. Prinssen ziet zelfs de beweging dat mensen uit andere disciplines de overstap maken naar IT.
Athlon bezit al heel veel data van de auto’s omtrent onderhoud, schade, gereden kilometers en brandstofverbruik. Wat hoog op de wensenlijst staat, is data over het reisgedrag van de bestuurder(s). “Maar we beschikken nu zelfs niet over alle data van de auto”, zegt Prinssen. “De fabrikant heeft veel technische specificaties waar we geen toegang toe hebben. Ook de dealer heeft de beschikking over bepaalde gegevens, bijvoorbeeld data uit de boordcomputer over de status van de motor. Wie is eigenlijk de eigenaar van die data? Die vraag is een actueel thema binnen Europa.” Op korte termijn gaat Athlon rond de tafel met een aantal strategische partners om daar hun gedachten over te vormen en een propositie op te bouwen. Ook sluit Prinssen een samenwerking met een partij als Google niet uit.
Ontzorger
Prinssen benadrukt nog eens de rol die Athlon kan spelen als ontzorger. “De hele organisatie rondom mobiliteit is nu sterk gefragmenteerd, zowel aan de aanbod- als de vraagkant. Klanten willen één geïntegreerde oplossing. Daar zit onze toekomstige rol ook, een soort van regierol. Dat doen we nu ook al enigszins: een leaseproduct is tenslotte een bundeling van services. We werken op dit moment binnen ons ecosysteem samen met partijen zoals schadeherstellers, autodealers en leveranciers van tankkaarten. We kunnen dat goed inkopen en bundelen tot een leaseproduct voor de klant. Wij ontzorgen de klant daarmee.” Maar bij de klant is mobility meestal geen geïntegreerde functie. Als onderdeel van de arbeidsvoorwaarden ligt autoleasing voor een deel bij HR. Het contractbeheer en de inkoop echter zijn vaak elders belegd binnen organisaties. Daardoor bestaat er bij veel bedrijven geen inzicht in de totale uitgaven aan mobiliteit van werknemers. Athlon wil daar een rol in gaan spelen. Prinssen besluit: “We kijken nu naar 2020 – hoewel dat feitelijk koffiedik kijken is. Maar het onverwachte kun je sturen met flexibiliteit. Dat is het eerste wat we met IT willen bereiken. Een gremium bestaande uit strategic marketing, IT, innovatie en businessdevelopment buigt zich met veel inzet en enthousiasme over de vraag hoe we onze IT-architectuur zo kunnen inrichten dat we de huidige en toekomstige mobilisten kunnen ontzorgen.”
a u g u s t u s
❉
2 0 1 4
13
4 thema business & IT
Waarom het vaak niet lukt het potentieel van ict te benutten
Organisaties schieten op vier punten tekort
14
t i j d s c h r i f t
i t
m a n a g e m e n t
Tekst: Tom Pots
Volgens marketingexperts is het niet de beste manier om je klanten enthousiast te maken: te veel beloven en te weinig presteren. Beter is het je klanten te verrassen door bescheiden verwachtingen te wekken en die vervolgens meer dan waar te maken. Maar met ict lijkt al jaren het tegendeel aan de hand. Bedrijfsleven en overheid zijn enthousiast over het enorme potentieel dat ict biedt, maar in de praktijk zijn de opbrengsten van ictinvesteringen vaak teleurstellend. Zijn we te optimistisch? Of zijn die voordelen er wel degelijk maar lukt het steeds maar niet ze te realiseren? In dit artikel wordt onderzocht hoe organisaties met ict en met grote ict-investeringen omgaan, en op welke manier dit van invloed is op de resultaten die met ict worden behaald.
I
n de Visiebrief Digitale overheid 2017 van mei 2013 schetst minister Plasterk een hoopvol beeld van de manier waarop de overheid burgers en bedrijven in de toekomst bedient. Gemeenten, provincies, waterschappen en de rijksoverheid zouden in 2017 vrijwel al hun dienstverlening aan burgers en bedrijven via online kanalen beschikbaar moeten maken. Niet alleen digitaal een vooringevulde belastingaangifte indienen of een parkeervergunning aanvragen, maar vrijwel alle zaken met de overheid online regelen en online antwoord terugkrijgen. De door de minister verwachte voordelen zijn groot: betere dienstverlening, minder administratieve lasten voor burgers, en flinke besparingen aan overheidszijde. Ook in andere sectoren lonken de kansen die ict biedt. In de zorg: langer zelfstandig wonen door digitale zorg op afstand. In het onderwijs: digitaal lesmateriaal op scholen, waarmee het beste uit iedere individuele leerling gehaald kan worden. In het bedrijfsleven: efficiëntere afhandeling van logistieke processen, beter inzicht in klantgegevens en beter voorraadbeheer – om maar enkele voorbeelden te noemen.
Resultaten vallen tegen
De mogelijkheden zijn enorm, de praktijk is vaak weerbarstig. Ictprojecten blijken bij oplevering slechts zelden de hooggespannen verwachtingen waar te maken. En dat komt niet (alleen) door het bekende fenomeen dat projecten uitlopen of vele malen duurder zijn dan begroot. Hoewel het managen van projecten en het sturen op tijd en geld duidelijk professioneler kunnen, zit de ergste pijn in de tegenvallende resultaten als het ict-project eenmaal afgerond is. Het nieuwe systeem werkt wel, maar de enorme klapper die was verwacht blijft uit. Het nieuwe systeem doet eigenlijk net niet wat het had moeten doen, of doet maar een deel daarvan. Het is onhandig. Het wordt door te weinig mensen gebruikt. De functionaliteit slaat net de plank mis om de bij aanvang verwachte resultaten waar te kunnen maken. Het systeem blijkt achteraf maar een klein onderdeel te vormen van een totaaloplossing die lang niet altijd in
De ergste pijn zit in de tegenvallende resultaten zijn geheel gerealiseerd wordt. Kortom: om allerlei redenen valt het nieuwe systeem na ingebruikname in meer of mindere mate tegen. Soms wordt er een vervolgproject gestart en verbeteren de resultaten enigszins. De nieuwe versie bevat meer functionaliteit, werkt makkelijker, komt iets dichter in de buurt van het oorspronkelijke beeld dat men ervan had. Maar écht uitkomen doen de oorspronkelijke verwachtingen zelden.
Alleen maar gouden bergen? Zijn overheid en bedrijfsleven dan te optimistisch? Geloven zij in gouden bergen die er niet zijn? In een aantal gevallen worden de voordelen die ict kan bieden wellicht wat al te rooskleurig voorgesteld. In hun enthousiasme zijn betrokkenen wellicht iets
te optimistisch in hun toekomstverwachtingen, of hebben ze de baten bewust iets aangedikt in hun vastberadenheid een project doorgang te laten vinden. Maar dan nog, we kunnen er niet omheen dat ict inderdaad kansen creëert en mogelijkheden biedt die er voorheen niet waren. Kijkend naar de redenen waarom overheden en bedrijven starten met ict-projecten, kunnen we niet zonder meer zeggen dat ze in alle gevallen onrealistische verwachtingen hadden. Nieuwe producten en diensten, betere en toegankelijkere dienstverlening, besparingen bij de aanbieder van het product of dienst: dat lijken toch – behalve misschien voor de echte ict-cynicus – reële verwachtingen aangaande ict.
Realistische verwachtingen ook niet waargemaakt
Maar als ze realistisch zijn, waarom lukt het dan niet om die verwachtingen waar te maken? Budgetoverschrijdingen en te late oplevering zijn vervelend, want daardoor zijn de netto opbrengsten kleiner dan verwacht en doen ze zich later voor dan gepland. Maar de grootste tegenvaller zit toch in de tegenvallende resultaten van het project. De oorzaak daarvan voert verder terug dan ontoereikend projectmanagement. Voordat het project startte, is daar een wereld aan vooraf gegaan. Dat wordt duidelijk als we een stap teruggaan in de tijd, gaandeweg steeds verder uitzoomen en breder kijken dan alleen naar het project zelf. Gaan we één stap terug in de tijd dan kun je je afvragen waarom er besloten is om juist in dit project en juist in deze vorm (met deze technologie, met deze scope, middels deze aanpak) te investeren. Daaraan voorafgaand in de tijd kun je de vraag stellen of de oplossing die met dit project wordt gerealiseerd überhaupt wel het beste antwoord is voor het probleem of de kans die destijds werd gesignaleerd. Gaan we nog een stapje terug en zoomen we iets verder uit, dan overzien we het hele ict-landschap waarbinnen het project moet landen. Je kunt je dan afvragen waarom de rest van het ict-landschap er uitziet zoals het er uitziet. Met andere woorden: de tegenvallende resultaten van ict-
a u g u s t u s
➼
2 0 1 4
15
thema BI & analytics
Beslissende rol
Strategische rol
Beleids- en besluitvorming
Regisserende rol
Realisatie
Innovatieve rol
Controlerende rol
Vragende rol
investeringen voeren verder terug dan het project zelf. Het effectief benutten van het potentieel dat ict biedt, vraagt om het maken van de juiste keuzes in de hele besturingscyclus van ict, van ideevorming (of zelfs nog eerder: het scheppen van de juiste randvoorwaarden voor innovatie en ideeën) tot aan realisatie en benutting.
7-rollenmodel: 7 voorwaarden voor succes
Om het potentieel van ict te benutten moet een organisatie op zeven aandachtsgebieden haar zaken voor elkaar hebben. Dat laat zich vertalen naar zeven ‘rollen’ die in een organisatie moeten zijn belegd die elk verantwoordelijkheid
16 t i j d s c h r i f t
i t
Aanbiedende rol
dragen voor een van de aandachtsgebieden. De zeven rollen en hun samenhang zijn weergegeven in figuur 11. Het is belangrijk om aan te tekenen dat dit geen organisatiemodel is. Rollen zijn niet hetzelfde als functionarissen of afdelingen. Een rol kan belegd zijn bij één of meer functionarissen. Soms vormen die functionarissen tezamen ook echt een afdeling die herkenbaar is in het organigram, zoals bij de aanbiedende rol vaak het geval is. Die is vaak belegd bij de ict-afdeling. Voor sommige rollen daarentegen is het voor de hand liggender dat ze zich verspreid door de organisatie bevinden. Voor de vragende rol bijvoorbeeld wordt vaak gewerkt met
m a n a g e m e n t
informatiemanagers die verspreid door de organisatie bij verschillende afdelingen zitten. Ook de innovatieve rol is meestal geen afdeling maar een samenspel van functionarissen met diverse achtergronden uit verschillende plekken in de organisatie.
De 7 rollen
De zeven rollen kijken elk vanuit hun eigen expertise en verantwoordelijkheid naar ict. De ict-afdeling (in het model de aanbiedende rol) is essentieel voor het ontwikkelen en aanbieden van betrouwbare, goede ict-diensten. Tegelijkertijd wordt met het model duidelijk zichtbaar dat zij slechts een van de spelers is die van invloed zijn
op de mate waarin een organisatie erin slaagt successen te bereiken met ict. Minstens zo belangrijk zijn de overige rollen die deels of geheel buiten de ict-organisatie vallen. In elke organisatie die gebruikmaakt van ict zijn de hier beschreven rollen op de een of andere manier ingevuld. De mate waarin elk van de rollen aandacht krijgt en belangrijk gevonden wordt, verschilt echter per organisatie – evenals de mate van professionaliteit waarmee de rol wordt uitgevoerd. Ook de mate waarin het onderscheid tussen de rollen expliciet onderkend wordt en deze uit elkaar getrokken zijn (met name uit de ict-afdeling getrokken zijn) verschilt per organisatie.
Resultaten onderzoek
Om inzicht te krijgen in hoe hedendaagse organisaties invulling geven aan de zeven rollen, heeft Berenschot een onderzoek uitgevoerd onder ruim honderd organisaties binnen de overheid en bedrijfsleven. In het onderzoek beantwoorden organisaties vragen over inhoud, structuur, processen en gedrag ten aanzien van die zeven rollen. Op basis hiervan ontstaat een beeld van de kwaliteit en het volwassenheidsniveau van elk van de rollen binnen een organisatie. De onderzoeksresultaten laten zien dat veel organisaties worstelen met een effectieve invulling van een of meer van de zeven rollen. Welke rol daarbij de grootste uitdaging vormt, verschilt per organisatie. Omdat naast de invulling van elke individuele rol ook de interactie en het samenspel tussen de rollen onderling van belang is, heeft het achterblijven van één of meer rollen gevolgen voor de effectiviteit van ict. Organisaties doen er daarom goed aan te kijken of één of meer rollen achterblijven en zo ja, op welke punten er verbeteringen nodig zijn om te zorgen voor een goede balans tussen de rollen. Interessanter in het kader van de vraag waarom organisaties er onvoldoende in slagen om het potentieel van ict te benutten, is dat uit het onderzoek blijkt dat veel organisaties op dezelfde punten tekortschieten. Vier punten waarop veel organisaties tekortschieten en die essentieel zijn voor het benutten van het potentieel van ict zijn:
• Het ontbreekt aan een (goede) strategische visie op de informatievoorziening. • Initiatieven voor ict-investeringen zijn onvoldoende vernieuwend of strategisch relevant. • Projecten worden meer gestuurd op tijd en geld dan op toegevoegde waarde. • Controles worden niet of juist te rigide uitgevoerd. We zullen deze punten nu de revue laten passeren.
Strategische visie op de informatievoorziening
Een strategische visie op de informatievoorziening geeft de richting aan die een organisatie op de lange termijn op wil met informatie en ict. Deze visie weerspiegelt de kansen die ict biedt voor de organisatie om essentiële vernieuwing en verbeteringen te realiseren, bijvoorbeeld op gebieden als efficiëntie, betere producten en diensten, of betere bedrijfsvoering. Een goede visie schetst een toekomstig beeld van de organisatie en vormt daarmee een vruchtbare voedingsbodem voor innovatieve investeringsvoorstellen. Daarnaast biedt een goede visie aanknopingspunten bij het schiften tussen aantrekkelijke investeringsvoorstellen en minder relevante voorstellen. Het vormt als het ware een objectieve meetlat om te toetsen of ingediende investeringsvoorstellen voldoende bijdragen aan het realiseren van de strategische visie. De onderzoeksresultaten geven aan dat veel organisaties er niet in slagen om te komen tot een goede strategische visie. Hierbij doen zich twee problemen voor: • Het lukt niet om een gedragen visie tot stand te brengen die door alle partijen wordt gezien als relevant. Het gevolg is dat er geen eenduidig beeld is over de richting die de organisatie zou willen inslaan. Daardoor kan de visie niet goed gebruikt worden als toetssteen om de aantrekkelijkheid van de investeringsvoorstellen te beoordelen. • De visie legt te veel nadruk op de mogelijkheden van de techniek en redeneert te weinig vanuit de toegevoegde waarde voor de bedrijfsprocessen.
Met als gevolg dat men de innovaties met echte meerwaarde over het hoofd ziet. Er worden vooral projecten geïnitieerd die incrementele verbeteringen tot gevolg hebben, maar zelden tot significante verbeteringen leiden. De oorzaak – en tevens de oplossing – van dit probleem schuilt in het ontbreken van de juiste competenties bij de personen die de strategische rol vervullen. Zij moeten zowel beschikken over voldoende kennis van ict als deze kennis kunnen vertalen naar strategisch relevante kansen voor de organisatie. Bovendien moeten zij in staat zijn hun denkbeelden in managementtermen te verwoorden en over te brengen aan het managementteam.
Initiatieven voor ict-investeringen
Waar een goede strategische visie een bron kan zijn voor vernieuwende ideeën, kunnen vernieuwende ideeën voor de toepassing van ict ook decentraal binnen de organisatie ontstaan. De innovatieve rol en de vragende rol (informatiemanagers, proceseigenaren) spelen beide een belangrijke rol in het signaleren van kansen en de totstandkoming van aantrekkelijke investeringsvoorstellen om die kansen te realiseren. Veel organisaties geven aan dat de kwaliteit van ingediende ict-investeringsvoorstellen matig is. De voorstellen zijn onvoldoende vernieuwend of strategisch relevant en leveren daardoor slechts beperkte toegevoegde waarde voor de organisatie. De twee belangrijkste oorzaken van dit probleem zijn: • Informatiemanagers of -adviseurs met verstand van ict én van bedrijfsprocessen zijn beperkt aanwezig. Hierdoor zijn organisatieonderdelen beperkt in staat aan te geven wat zij nodig hebben op ict-gebied. • Ict-innovatiespecialisten zijn niet goed in staat om externe ontwikkelingen te vertalen in mogelijke toepassingen voor de organisatie.
Sturing projecten
Als het besluitvormingsproces rondom investeringen goed verloopt, worden investeringsvoorstellen gehonoreerd op basis van hun toegevoegde waarde
a u g u s t u s
➼
2 0 1 4
17
thema BI & analytics
voor de organisatie. Die toegevoegde waarde – vastgelegd in een businesscase – bestaat vaak uit een combinatie van financiële voordelen (kostenbesparingen, extra inkomsten) en kwalitatieve voordelen die minder makkelijk of alleen via een omweg in geld zijn uit te drukken, maar wel van wezenlijk belang zijn voor de organisatie (denk bijvoorbeeld aan kwaliteitsverbetering, betere marktpositionering). Als het investeringsvoorstel of de businesscase voldoende aantrekkelijk is en er een positief besluit is genomen ten aanzien van het project, wordt het project gestart. Vervolgens blijkt het voor veel organisaties lastig om tijdens het project actief te sturen op het realiseren van de toegevoegde waarde die voorspeld was. Het gevolg is dat de voorspelde toegevoegde waarde vrijwel nooit gerealiseerd wordt.
De controlerende rol is het ‘geweten’ van de organisatie De oorzaak van dit probleem zit met name in het tekortschieten van de vragende rol. Van de projectmanager mag worden verwacht dat deze het project realiseert binnen het budget en conform de gestelde planning. En hoewel van hem ook mag worden verwacht dat hij in de gaten houdt of het project naar alle waarschijnlijkheid ook de verwachte toegevoegde waarde gaat opleveren, zijn ingrepen om dat te corrigeren bij de projectmanager minder op hun plaats. De opdrachtgever, die het project financiert en die de grootste belanghebbende is, is de aangewezen persoon om in dat geval besluiten te nemen. Hij kan bijvoorbeeld beslissen extra middelen in te zetten of activiteiten in te lassen waardoor het project alsnog de verwachte toegevoegde waarde gaat opleveren. Het op deze wijze continu bijsturen om de verwachte toegevoegde waarde te behalen, is een verantwoordelijk-
18 t i j d s c h r i f t
i t
heid bij uitstek van de vragende rol. Uit het onderzoek blijkt echter dat dit aspect van de vragende rol zelden goede invulling krijgt. De nadruk bij de vragende rol ligt vaak op het (eenmalig) formuleren van de behoefte aan ict, en minder op het toezien dat die behoefte op de juiste manier gerealiseerd wordt.
Controles
De controlerende rol is in wezen het ‘geweten’ van de organisatie. De controlerende rol geeft antwoord op de vraag: in hoeverre houden we ons aan onze voornemens en afspraken? Afhankelijk van het onderwerp waarop gecontroleerd wordt, wordt de controlerende rol uitgevoerd door de controller, (een team van) architecten, een projectportfoliomanager (PPM’er) of een projectmanagementoffice (PMO). Deze wijst de organisatie op dreigende afwijkingen van wat is voorgenomen in termen van beleid, budgetten en technische richtlijnen. Als bijvoorbeeld wordt geïnvesteerd in techniek die afwijkt van de richtlijnen, is het de taak van de controlerende rol (in dit geval vaak een architect) om de organisatie daarop te wijzen. Dat betekent overigens niet dat de controlerende rol een politieagent is die dingen verbiedt. Hij heeft als taak om afwijkingen te signaleren. Vervolgens is het aan de beslissende rol om te besluiten de afwijking al dan niet toe te staan. De controlerende rol is cruciaal in alle fasen van het investeringsproces om te zorgen dat een organisatie het potentieel van ict effectief benut, omdat er op die manier voortdurend kan worden bijgestuurd en gecorrigeerd. Zo zou de controlerende rol erop moeten toezien dat elke investering vergezeld gaat van een solide onderbouwing, al dan niet in de vorm van een businesscase. Ook zou de controlerende rol, als er relatief veel investeringsvoorstellen gehonoreerd worden die niet in lijn zijn met de strategische visie van de organisatie, het management hierop attent moeten maken. Dit om het management ervoor te behoeden dat het meer dan het eigenlijk wil, vertrouwt op het onderbuikgevoel bij het nemen van investeringsbeslissingen, in plaats van zich te baseren op de strategische visie. De
m a n a g e m e n t
controlerende rol kan er ook op toezien dat er na afronding van een project teruggekeken wordt op de businesscase om vast te stellen of de verwachte baten ook behaald zijn. In veel organisaties is de controlerende rol niet of niet voor alle fasen van het investeringsproces ingevuld. Hierdoor kan het gebeuren dat er projecten gestart worden die nooit gestart hadden moeten worden omdat ze bijvoorbeeld onvoldoende onderbouwd zijn. Of projecten die onverantwoord grote (technische) risico’s met zich meebrengen, of die bij oplevering significant afwijken van de oorspronkelijke scope.
Conclusie
Om het potentieel aan ict te kunnen benutten, zijn er zeven rollen die invulling moeten krijgen binnen een organisatie. Onderzoek laat zien dat veel organisaties worstelen met een goede invulling van een of meer rollen, waardoor de hierboven besproken problemen ontstaan. Organisaties die te kampen hebben met een of meer van deze problemen zullen onvoldoende in staat zijn het potentieel van ict te benutten. Het is daarom belangrijk dat met name organisaties waar ict grote toegevoegde waarde kan hebben, zich bewust zijn van het belang van elk van de zeven rollen en daar een solide invulling aan geven. Tom Pots is senior consultant bij Berenschot. NOTEN 1 Uijlenbroek, Bemelmans, & Stokkink, Management en Informatie 1999; Berenschot, 2011.
❉
de snelste weg naar de BesTe IT specIAlIsT
WIBA IT detacheert IT specialisten. We doen dat onafhankelijk. We zoeken altijd de beste match voor úw organisatie. Al zeven jaar de juiste IT specialisten, dát is WIBA IT. Voor meer informatie: www.wiba-it.nl of bel 010-8409999.
thema business & IT
Nederlandse Center for Applied Games moet voortrekker worden
Emotie sleutel tot digitale bedrijfsstrategie 20 t i j d s c h r i f t
i t
m a n a g e m e n t
van onze redactie | Foto’s: Roelof Pot
Door mensen emotioneel te raken, is het mogelijk ze tot uitzonderlijke prestaties te motiveren. Gamification is daarvoor dé manier, stelt Brian Burke, research vice president bij Gartner in zijn nieuwe boek Gamify – How gamification motivates people to do extraordinary things. Hij legt hierin uit waarom Gamification een essentieel onderdeel is van elke digitale bedrijfsstrategie en hoe organisaties het op een effectieve manier kunnen inzetten. Tegelijkertijd met het verschijnen van het boek – maar verder los daarvan – werd door minister Kamp van Economische Zaken het Center for Applied Games geopend, dat ons land een voortrekkersrol kan bezorgen op gamificationgebied.
G
amification heeft een enorm potentieel. Maar Gartnertopman Burke waarschuwt dat de weg naar succes vol valkuilen zit én dat de meeste bedrijven het momenteel op een verkeerde manier aanpakken. Gartner definieert ‘gamification’ als het gebruik van de werking en gebruikerservaring van computergames om mensen digitaal te engageren en te motiveren om hun doelen te behalen. Hun eigen doelen dus. Niet die van een organisatie. Burke: “Gedeelde doelen vormen de ‘sweet spot’ voor gamification. Wanneer een onderneming die doelen weet te identificeren – doelen die de doelgroep en de organisatie met elkaar gemeen hebben, of doelen die iets voor de doelgroep betekenen – dan kan gamification de hefboom zijn die de ‘spelers’ motiveert om ze te behalen. Als gevolg daarvan zal ook de onderneming haar doelstellingen bereiken.” Het boek van Burke zoomt in op het ontwerpen van een ervaring die mensen op emotioneel vlak raakt – en niet transactioneel – en ze daarmee motiveert. Denk hierbij aan doelgroepen als klanten, medewerkers of communities. Gartner meldt dat de koplopers op gamificationgebied al verschillende gamified oplossingen in gebruik hebben die diverse businessgebieden ondersteunen, meerdere doelgroepen adresseren en een grote range aan bedrijfsdoelstellingen haalbaar maken.
Callcenter
Een bedrijf dat gamification inzet in zijn callcenters is Xerox. Vorig jaar ontving de onderneming hiervoor uit handen van de NCCA een Innovation Award. Xerox-onderzoeker Ben Hanrahan van het Xerox Research Center in Grenoble: “Onze callcenteronderzoeken laten zien dat het gebruikmaken van spelelementen op de werkvloer kan helpen om agents en hun managers de juiste prioriteiten te laten stellen. Agents krijgen zo virtuele uitdagingen aangereikt, aan de hand waarvan ze kunnen samenwerken en waarover ze kunnen praten.” Het bedrijf heeft significant betere resultaten gemeten bij de callcenteragents die gebruikmaken van de Xerox API (Agent Performance Indicator)-software. De game richt zich op efficiency én het verbeteren van de relatie met zowel het team als de manager. Gartner stelt dat het (IT-)management gamification moet begrijpen en zou moeten inbedden in de digitale bedrijfsstrategie. Het dient meer te zijn dan een middel tot efficiency, meent analist Burke. Hoewel succesvol, schiet het voorbeeld van Xerox in dat opzicht nog tekort omdat het primair op transactioneel engagement is gericht – namelijk het afhandelen van calls en vergelijkingen met het team. Toch laat
Ook bekijkt men hoe diverse gamified oplossingen met elkaar kunnen worden geïntegreerd. Zo werd in Amsterdam bijvoorbeeld het Center for Applied Games geopend. Dit centrum is een initiatief van Dasym Investment Strategies en Monpellier Venture en bundelt diverse bedrijven, organisaties en initiatieven op het gebied van applied games. Financiering, ontwikkeling en internationale distributie komen er bij elkaar. Ook organiseert het centrum professionaliseringsactiviteiten voor Nederlandse gameontwikkelaars.
Gedeelde doelen vormen de ‘sweet spot’ voor gamification Voortrekkersrol Nederland
De marktvraag naar gamificationtoepassingen is enorm, zo stelt het Center for Applied Games. De productie van die toepassingen is volgens het Center de belemmerende factor. Het is dan ook de bedoeling dat het Center een belangrijke bijdrage gaat leveren aan
Xerox zet gamification in zijn callcenter in.
de praktijk al zien dat de medewerkers worden uitgedaagd tot betere prestaties en de werksfeer positief wordt beïnvloedt door de Xerox API game.
Center for Applied Games
Speciaal voor gespecialiseerde projecten op dit gebied, worden er ‘gamification centers of excellence’ opgericht.
de economische ontwikkeling van de Nederlandse gamesindustrie. Minister Kamp voorziet zelfs voor Nederland een voortrekkersrol op gamificationgebied: “De appliedgamingindustrie heeft de maatschappij veel te bieden. Ze is in staat om producten te maken waar velen baat bij hebben, mensen die revalideren,
a u g u s t u s
➼
2 0 1 4
21
thema business & IT Appointment dynamics
Discovery
Badges
Epic Meaning
Status
Loss aversion
Collections
Instant feedback
Activity feed
Behavioral momentum
Progression
Achievements
Easter eggs
Avatars
Blissful productivity
Random acts of kindness
Free lunch
Community collaboration
Rewards
Cascading information
Lottery
Bonuses
Countdown
Infinite gameplay
Quests
Levels
Points
Notification
Virality
Challenges
Urgent optimism
Customization
Leaderboards
User profiles
Instances
Figuur 1. Menukaart spelmechanismen. Games bestaan uit een mix van verschillende ingrediënten – de incentives – waarmee de speler wordt geboeid. De combinatie wordt afgestemd op het doel dat de speler moet bereiken.
mensen in opleiding of zelfs gemeentebestuurders die de effecten van een bestemmingsplan willen testen. Gezien de potentie en het maatschappelijk belang, is het niet verrassend dat de sector sterk in opkomst is. Met onze kennis en kunde vervult Nederland een voortrekkersrol. Dit centrum zal die rol alleen nog maar versterken. Dat is goed voor de werkgelegenheid en biedt op wereldniveau kansen voor Nederlandse bedrijven.”
Voorbeelden uit Nederland
Het boek van Gartner richt zich op de ‘applied-gamepioniers’ die in ons land veel te vinden zijn. KLM traint piloten en grondpersoneel met simulatiegames, het AMC traint chirurgen,
22 t i j d s c h r i f t
i t
Defensie zet virtual reality in om de ‘geestelijke lenigheid’ van militairen te trainen, zorgverzekeraar CZ zet games in om onder meer gedragsverandering bij klanten met autisme te realiseren, en KPMG gebruikt games om (gedrags) verandering in organisaties eerder te bereiken. Het meest sprekende succesvoorbeeld uit Nederland is volgens het Center de game Re-Mission. Het is in klinische tests bewezen dat Re-Mission kinderen met kanker helpt sneller te herstellen, doordat ze zich dankzij het spel beter aan hun therapie houden.
Hype
De markt is lucratief met een verwacht volume voor 2015 van 10,2 miljard euro, volgens het Center for Applied Games.
m a n a g e m e n t
Dat is bijna een vertienvoudiging van de wereldwijde omzet in applied games in 2010; toen was die omzet nog 1,5 miljard euro. In Nederland richt 44 procent van de gamebedrijven (zo’n 110 in totaal) zich exclusief op applied games. Volgens het Center is dat percentage bijna nergens ter wereld zo hoog. Bovendien wordt in ons land veel onderzoek rond games gedaan. Met de enorme diversiteit in toepassingen en het potentieel aan te behalen resultaat, in samenspraak met de laatste ontwikkelingen op dit gebied lijkt gamification zich tot een ware hype te ontpoppen.
❉
opinie Tonnie van der Horst
Kun je de lokroep van innovatie weerstaan? Bestaat er een onweerstaanbaardere lokroep voor instellingen en bedrijven dan innovatie? Je moet het doen of je bent ten dode opgeschreven. Volgens Forrester is de inzet van software in vrijwel alle bedrijfstakken en dienstverlening bepalend voor je toekomstige concurrentiekracht. Niet goed betekent in veel gevallen klant kwijt. Het ronkende buzzword hiervoor is digital disruption.
Tonnie van der Horst is voorzitter van SUGEN, het wereldwijde netwerk van SAP-gebruikersverenigingen
Ook een leverancier als SAP brengt aansprekende software-innovaties op de markt, zoals UI5, Fiori of SAP HANA. Deze bieden SAP-gebruikers kansen om hun eigen digital disruption in te vullen. Er is een reden dat SAP co-innovatie bepleit met klanten en partners bij de introductie van deze technologieën. Innovatie en adoptie zijn twee zijden van een medaille: adoptie bepaalt het succes van innovatie. Als je een voorloper op het gebied van technologie bent, met een natuurlijke vaardigheid (of noodzaak) in het toepassen van nieuwe technologie, dan kun je vroeg partneren met SAP om zijn innovaties mede vorm te geven, te toetsen en te vervolmaken. Zo ben je er snel bij en kun je voordelen voor je bedrijf binnenhalen. Deze route vereist ruime managementaandacht en eigen inzicht en inzet, en biedt geen garanties op succes maar wel veel ruimte voor zelfbeschikking. Voor veel bedrijven en instellingen kan juist een afwachtende houding de aangewezen route zijn. Hetzij omdat je niet bereid bent het risico te nemen en te managen, dan wel omdat je – of je outsourcingspartij – de vaardigheden en middelen niet kan of wil inzetten. Uiteindelijk kunnen ook veelbelovende innovaties het niet halen door gebrek aan adoptie in de echte wereld. Want bepalend is niet de aantrekkingskracht van een innovatie maar het succes van de adoptie. Die kant van de medaille is per saldo de voorkant die zich niet zelden pas in tweede instantie laat zien. Kies bewust voor een bij jouw bedrijf passende aanpak. Kies je voor de eerste insteek en plaats je jezelf in de kopgroep, zorg dan zelf in samenwerking met je technologiepartner voor een duidelijke vraagstelling en kaderzetting. Zorg ervoor dat risico’s en beloning voor jouw organisatie en een partij als SAP hand in hand gaan. Voor de tweede strategie kun je nu (nog) toekijken en leren (en profiteren) van de worstelingen van anderen. Wel alert blijven, want anderen zouden onverhoopt hun slag kunnen slaan in jouw achtertuin… Of had je toch gehoor moeten geven aan de eerste lokroep?
❉
a u g u s t u s
2 0 1 4
23
thema business & IT
24 t i j d s c h r i f t
i t
m a n a g e m e n t
Tekst: Erik Lenten
Realiseren van korte doorlooptijden
Een roadmap voor de cloud In het huidige competitieve economische klimaat wordt van bedrijven een snelle reactietijd verwacht. Dat vraagt om een IT-infrastructuur die in staat is om flexibel mee te groeien of te krimpen al naar gelang de behoeften van de organisatie. Ook vraagt het om een snelle doorlooptijd van ITprojecten. De cloud biedt veel voordelen voor bedrijven, maar is geen ‘one size fits all’-oplossing. Past een publieke cloudoplossing het best bij de organisatie, of is die juist meer gebaat bij een private cloud? Hybrid, anyone?
D
oor bijkomende uitdagingen als data-integratie, beveiliging, regievoering en automatisering is het voor organisaties vaak lastig om alle consequenties van de gang naar de cloud in beeld te krijgen en af te dekken. Met name de automatiseringsslag wordt nog weleens uit het oog verloren.
Hybride omgeving
Zowel private als publieke clouds hebben voor- en nadelen. Wanneer je gebruikmaakt van een mix van beide vormen, spreken we van een hybride cloud. Gartner voorspelt dat meer dan de helft van alle grote bedrijven voor 2018 een hybride cloud zal hebben geadopteerd en dat is niet verrassend. Een hybride cloud biedt organisaties het beste van twee werelden; ze kunnen zelf bepalen wat voor hen de ideale mix is tussen privaat en publiek. Applicaties met hoge performance-eisen of omgevingen die strenge beveiligingsregels nodig hebben, wil je bijvoorbeeld laten draaien in een private cloud. Spelen dit soort overwegingen geen rol, zoals bij standaardapplicaties voor kantoorautomatisering of ontwikkel- en testomgevingen, dan ligt de publieke cloud meer voor de hand. Een eis aan zo’n hybride omgeving is wel dat de eindgebruiker het verschil
tussen publiek en privaat niet merkt. Aan de voorkant moet het een uniforme, eenduidige infrastructuur zijn met één SLA, één beheeromgeving en één aanspreekpunt. Interne doorberekening van resources moet transparant worden ingericht, en centraal management en monitoring moeten over de gehele IT-omgeving uniform worden gedaan. En last but not least: de nieuwe omgeving moet een verregaande automatisering mogelijk maken.
Vergeet de automatisering niet Dat laatste wordt nog weleens over het hoofd gezien door bedrijven: wanneer je kiest voor een hybride of private cloud, wil je natuurlijk wel het gebruiksgemak en de mate van automatisering die de publieke cloud al vanzelfsprekend biedt. Denk hierbij aan automatische configuratie van nieuwe apparatuur, standaardisatie van eenheden, een eenduidige catalogus voor software en diensten, templates voor het automatisch toewijzen van rechten, enzovoort. Pas dan zul je ook daadwerkelijk de voordelen van de cloud ervaren en de doorlooptijd van IT-projecten drastisch kunnen verkleinen. Wanneer organisaties de overstap naar een nieuwe infrastructuur maken, staan ze voor twee strategische
keuzes: wat gaan we automatiseren en wat gaan we uitbesteden? Bij grote, internationale cloudproviders, zoals Amazon, wordt na een bestelling de opdracht zonder tussenkomst van een medewerker direct geconfigureerd. Die is dus meteen beschikbaar zodra er is betaald. De snelheid door automatisering is zowel de sterke als zwakke kant van een dergelijke ‘one size fits all’-oplossing. Het gaat allemaal snel, maar je krijgt ook te maken met de ‘randen’ van standaardisering. Toch wil je bij je oplossing op maat – of dat nou een hybride cloud of een private cloud is – hetzelfde gemak en dezelfde snelle doorlooptijd. We staan hiermee aan het begin van een nieuw soort industriële revolutie. De man aan de lopende band is nu de IT-operator die misschien weer vervangen wordt door automatisering. Wil je als bedrijf competitief kunnen blijven opereren, dan automatiseer je wat er te automatiseren valt. De winst die bedrijven hiermee kunnen boeken is enorm; op de werkplek kan tot wel 80 procent aan budget en tijd worden bespaard op zaken zoals het aanmaken van nieuwe mailboxen of het toewijzen van rechten aan medewerkers. In het datacenter kun je taken, denk aan het toewijzen van
a u g u s t u s
➼
2 0 1 4
25
thema BI & analytics storagecapaciteit of het configureren van een firewall, automatiseren. De vrijgekomen resources kunnen vervolgens worden ingezet voor innovatie in plaats van voor steeds terugkomende, repetitieve taken. SDN, of software defined networking, is een relatief nieuwe technologie die bij de private of hybride cloud het grote verschil kan maken als je kijkt naar de doorlooptijd van IT-projecten. Hierbij was het netwerk zelf het enige onderdeel van de hybride en private cloud dat nog niet goed geautomatiseerd kon worden. Als gevolg kenden private clouds niet dezelfde doorlooptijd van projecten als de publieke clouds van bijvoorbeeld Amazon of Microsoft. SDN zorgt ervoor dat je ook deze laatste bottleneck, het netwerk zelf, kunt automatiseren waardoor het mogelijk wordt om een doorlooptijd van minuten in plaats van weken te realiseren voor IT-projecten. SDN is een belangrijk buzzword van het afgelopen jaar, maar het wordt nog relatief weinig gebruikt. De verwachting is dat dit echter niet lang meer zal duren, gezien de grote efficiëntieslag die ermee te behalen valt.
Maak een roadmap
Als bepaalde diensten en applicaties niet tot de kernactiviteiten van de organisatie behoren en er zijn andere partijen die ze wel tot hun corebusiness rekenen, waarom zou je die dan niet uitbesteden? Kijk je naar de technologieën die een organisatie gebruikt, dan is het verstandig om te bepalen of die technologieën op een unieke manier zijn in te zetten of dat branchegenoten de technologie wellicht op dezelfde manier gebruiken. Een goed voorbeeld is de telefooncentrale; die is bij veel bedrijven op dezelfde manier geconfigureerd. Tenzij jouw organisatie ingewikkelde uitzonderingen kent, is het dus verstandig om deze bij een externe partij af te nemen voor een vaste prijs per gebruiker per maand. Op basis van zo’n pay-per-usemodel wordt alleen daadwerkelijk gebruik doorberekend, zonder investeringen vooraf. Dat kan enorm veel voordeel opleveren. De overstap naar een cloudomgeving kan natuurlijk niet in één enkele stap gebeuren en vaak is dit ook niet wenselijk. Het is belangrijk een gede-
26 t i j d s c h r i f t
i t
gen strategie te ontwikkelen; anders bestaat het gevaar dat je een wildgroei aan clouddiensten in huis haalt zonder enige onderlinge samenhang. De efficiëntieslag waar je op hoopte, kan zo volledig teniet worden gedaan. Bepaal allereerst een visie op de ontwikkeling van de ict-infrastructuur voor de komende jaren. De optimale ict-infrastructuur wordt vastgelegd in een architectuur, waardoor de organisatie in staat wordt gesteld de implementatie in fasen door te voeren. In een roadmap worden deze fasen overzichtelijk weergegeven. Hiervoor moet wel de capaciteit en kennis in huis zijn; het kan nuttig zijn hierbij de hulp van experts in te schakelen. Hoe bepaal je welke onderdelen je naar de cloud wil migreren en welke niet? Daarvoor moeten eerst de huidige infrastructuur en het huidige applicatielandschap goed in kaart worden gebracht en daarbij spelen veel verschillende factoren een rol. Bijvoorbeeld in hoeverre de huidige omgeving wel of niet afgeschreven is. En in welke mate de omgeving aan de behoefte van de organisatie voldoet. Daarnaast is de veiligheid van de omgeving essentieel. Zijn deze vragen beantwoord, dan ligt er daarna (als het goed is) snel een roadmap met hoofdlijnen. Vervolgens is het tijd de oplossing te selecteren die hier het best op aansluit.
Het wordt mogelijk een doorlooptijd van minuten in plaats van weken te realiseren voor IT-projecten Houd wel de controle
De IT-afdeling wil wel de controle houden over wat er allemaal gebeurt. Met alle cloudmogelijkheden is het lastiger om sturend te werk te gaan. Bepalen welke software door welke werknemer wordt gebruikt kan ingewikkeld zijn – zeker met alle cloudapps die afdelingen ook zelf kunnen aanschaffen, buiten IT om. Faciliteren is daarom het toverwoord. Een portal
m a n a g e m e n t
inrichten waar alle clouddiensten en apps in samenkomen en die IT kan aanpassen aan de wensen en behoeften van werknemers, zorgt ervoor dat een deel van de controle weer bij IT komt te liggen. Wat misschien nieuw is voor sommige IT-afdelingen, is dat de faciliterende rol staat of valt bij gebruiksvriendelijkheid. Een portal kan nog zo goed zijn ingericht, als die niet gebruiksvriendelijk is, gaat de werknemer alsnog op zoek naar alternatieven om te krijgen wat hij nodig heeft. Die gebruiksvriendelijkheid bereik je door bijvoorbeeld single sign-on aan te bieden waardoor de gebruiker maar één keer op een portal hoeft in te loggen, in plaats van apart voor elke online applicatie. Koppel bestaande data uit de bestaande private cloudomgeving met verschillende cloudapplicaties (cloudintegratie), om deze beschikbaar te maken voor cloudapplicaties. Door data beschikbaar te stellen voor verschillende applicaties kan de gebruiker hier meer voordeel uit halen. Maar vergeet bij dit alles niet een duidelijke mobile-devicestrategie te ontwikkelen. Het applicatielandschap verandert van client-server naar mobilecloud. Hiermee is het dus belangrijk zowel de meer traditionele als de nieuwe cloudapplicaties samen te ontsluiten op de nieuwe mobiele devices. Sensitieve data moet goed beveiligd worden voor mobiele devices waar zowel applicaties in de private cloud als applicaties in de publieke cloud draaien. Technologisch spreek je dan over mobile-devicemanagement (het hele device beheren), mobile-applicationmanagement (op de device van de gebruiker alleen bepaalde zakelijke applicaties beheren) en mobile-informationmanagement (de data op de devices beheren). Ook hier moeten gebruikerservaring en security hand in hand gaan. Vergeet dus niet het gebruik van mobiele devices makkelijker en veiliger maken. De IT-afdeling is anno nu faciliterend aan de businessunit die IT gebruikt. Dat hoeft trouwens niet verkeerd te zijn, maar biedt juist een hoop nieuwe mogelijkheden en kansen. Erik Lenten is Technology Officer bij Imtech ICT Communication Solutions.
❉
“EEN CRISISSITUATIE? DAN WIL JE DE ALLERBESTE TELECOMVERBINDINGEN.” SAM SPRINGER ICT-NETWERKBEHEERDER TELECOM
‘‘H
ooligans monitoren en real time identificeren, direct inspelen op alarmmeldingen, communiceren met de verschillende hulpdiensten; dit 24-uursbedrijf kán gewoon niet zonder de allerbeste telecomverbindingen. ICT-werk is hier óók politiewerk. Als telecombeheerder voer ik preventief onderhoud uit aan onze telecominfrastructuur
en randapparatuur, incidentenbeheer aan de telefooncentrales en diverse projecten. Daarnaast werk
“ICT-WERK IS ÓÓK POLITIEWERK” ik als telecombeheerder voor het nieuwe landelijke VoIP-netwerk. Dat gaat de bestaande telefooncentrales vervangen, en biedt een
unified communicationsoplossing voor de nieuwe contactapplicatie van alle servicecenters 0900-8844.’’ Vacatures Slimme ICT’ers zijn van onschatbare waarde voor de veiligheid van Nederland. De politie heeft volop vacatures in de informatievoorziening. Kijk snel op ict.kombijdepolitie.nl voor de baan die bij je past.
politiewe r e k a a M ? T IC in t r e Exp
rk van
ict.kombijdepolitie.nl
MEI
2 0 1 4
27
dilemma
“IT in de zorg is zó in beweging” “Dit is mijn droombaan, omdat alles wat ik de afgelopen vijftien jaar in de IT heb gedaan, hier bij elkaar komt”, zegt Alexander van Cappellen (40), manager bij het Service Centrum van zorginstelling ZuidZorg in Veldhoven. Na zijn aanstelling ging hij aan de slag met de uitvoering van het gloednieuwe inspirerende bedrijfsplan van ZuidZorg, waarin vooral vanuit gebruikerswaarden gekeken is naar de productiviteit van de bijna 3.500 medewerkers en de zorg voor zo’n 35.000 cliënten. “IT speelt bij ZuidZorg een enorm belangrijke rol.”
I
T in de zorg of IT in een commerciële onderneming? “Dit is de meest interessante klus uit mijn leven. In het bedrijfsleven gebeurt heel veel. Maar in de zorg verandert zoveel, dat er heel veel interessante dingen te doen zijn. Andere manieren van zorgverlening, intelligente wearables, een andere aanpak van diagnostiek. Het is zo in beweging, er zijn zoveel mooie nieuwe kansen, ik vind het echt fantastisch.” Boardroom of werkvloer? “Ik voel me bij alle twee wel thuis. Ik kan vanuit de boardroom het verschil maken met IT. Onze raad van bestuur begrijpt het belang van IT en innovatie, waardoor ik veel vertrouwen en ruimte krijg. Ik benader IT vanuit een bedrijfskundig perspectief. Aan de andere kant neem ik de mensen op de werkvloer uiterst serieus. Je moet voor hen méér zijn dan een chief fire officer
28 t i j d s c h r i f t
i t
die alles strak heeft ingeregeld en op alle vragen ‘nee’ zegt. Je moet met goede, nieuwe diensten komen die de medewerkers helpen bij het goed doen van hun werk.” Uitbesteden of zelf doen? “Op dit moment gebeurt vrijwel alles nog on-premise. We zijn nu aan het kijken welke zaken we nog zelf blijven doen en welke niet. Het is voor het bedrijfsleven – en zeker in de zorg – moeilijk om de zeer schaarse deskundige IT-medewerkers aan te trekken en vast te houden. Voor mij is de belangrijkste vraag welke strategische bijdrage IT moet leveren aan de organisatie. Dat betekent dat we vooral het harde beheer zullen moeten gaan uitbesteden en een regieorganisatie moeten optuigen. Je kunt als organisatie beter focussen op hetgeen wat je uniek maakt.” Strakke modellen of gezond verstand? “Dat vind ik altijd een heel lastige. Ik vind het belangrijk om uit de modellen die elementen te gebruiken die ons helpen meer client value te leveren. Mijn stelling is wel dat je er bewust van moet zijn dat wat je kiest moet passen bij de volwassenheidsfase waar de organisatie zich op dat moment in bevindt. Hoewel ik nooit een echte fan van ITIL ben geweest, zijn we wel bezig bepaalde onderdelen in te voeren die ook zeker hun meerwaarde hebben. Maar ik ben faliekant tegenstander van een blinde hardcore ITIL-aanpak. Ik weet uit de praktijk dat dat een averechts effect heeft op je dienstverlening. Dus mijn voorkeur gaat uit naar gezond verstand waarmee je een basis creëert van goede afspraken en processen.”
m a n a g e m e n t
Frontoffice of backoffice? “Primair hebben we gezorgd voor een slimmere backoffice en we streven naar operational excellence. Daardoor komt er geleidelijk aan tijd en ruimte om de blik te verleggen naar de frontoffice, en het nog beter ondersteunen van de medewerkers en onze cliënten met nieuwe initiatieven zoals diagnostiek en e-health. Vooral dat laatste vind ik bijzonder interessant, want daar ligt een groot potentieel aan client value.” Coachen of gecoacht worden? “Ik houd absoluut van coachen, maar ik word ook gecoacht. Ik heb wat mensen in mijn omgeving met wie ik dat samen doe. Van mij hoeft dat ook niet per se een-op-een te zijn, zo van: ik heb maar één coach en dat is het. Zelf vind ik het ook belangrijk om te coachen. Ik heb wat jonge talenten om mij heen die ik graag zoveel mogelijk meegeef. Niet zozeer alleen vakkennis, maar kennis waarmee ze verder kunnen excelleren als persoon. En als ik dan zie hoeveel energie ze dat geeft en wat voor nieuwe kansen daardoor ontstaan: geweldig!” Workaholic of op zoek naar balans? “Ik heb me erbij neergelegd dat ik een workaholic ben. Ik vind het heerlijk om te doen waar ik energie van krijg. En mijn werk neemt inderdaad een zeer grote plaats in mijn leven in. Het heeft ook zijn nadelen. Voor het gezin is het niet altijd fijn, maar mijn vrouw en kinderen weten hoe ik in elkaar steek. Ik heb ook weleens een negen-tot-vijfbaantje gehad, maar toen zat ik doodongelukkig thuis. Dus laat mij maar lekker genieten van mijn werk! Dan geniet ik nog meer van mijn gezin.”
❉
van onze redactie | Foto’s: Roelof Pot
Alexander van Cappellen, manager Service Centrum ZuidZorg:
“Vooral e-health vind ik bijzonder interessant, want daar ligt een groot potentieel aan client value.”
a u g u s t u s
2 0 1 4
29
rondetafel
Een discussie over datakwaliteit en datagovernance
Gegevenskwaliteit moet hoger op de agenda Tijdens het in maart gehouden Jaarcongres Information Management vond een rondetafelsessie over het thema datakwaliteit plaats. Deze werd georganiseerd door SAS en Tijdschrift IT Management. Veel organisaties blijken nauwelijks zicht op de kwaliteit van hun gegevens te hebben. Een probleem dat mede veroorzaakt wordt doordat de business – ten onrechte – aandachtsgebieden als datakwaliteit en datagovernance als IT-issues ziet. Data moet gezien worden als een asset, een waardevol bezit van de organisatie. Dit besef zou in de eerste plaats bij de board aanwezig moeten zijn. Het is de board die dit binnen de hele organisatie moet uitdragen en projecten initieert en stimuleert.
H
et onderwerp van de rondetafelsessie werd in de uitnodiging aan de deelnemers als volgt geformuleerd: “Organisaties hebben moeite om waarde te halen uit de berg gegevens die ze beschikbaar hebben. Deze gegevens liggen verspreid over verschillende afdelingen en disciplines, veelal in verschillende systemen en beschikbaar in verschillende formats. Om uit deze wirwar van data één versie van de feiten te halen, is een behoorlijke uitdaging. Het kunnen beschikken over goede data, die fit for purpose is, is echter een voorwaarde om businessinitiatieven en juiste beslissingen te nemen.” Een groot aantal geïnteresseerden nam deel aan de rondetafeldiscussie. Gastheren Rein Mertens en Edwin Peters van SAS legden de groep een aantal stellingen voor, ontleend aan een recente case bij een grote financiële dienstverlener. De dienstverlener diende om diverse redenen over een eigen bankkanaal te kunnen beschikken en besloot daartoe samen te gaan met een bank. In het licht van gover-
30 t i j d s c h r i f t
i t
nance, riskmanagement en rapportages aan de toezichthouders, is data absoluut key. De fusieorganisatie vond dat er veel gewonnen zou kunnen worden als het om de kwaliteit van data ging. Om die te verbeteren werd gekozen voor een brede, holistische aanpak en werd een strikte datagovernance ingericht.
Wachten op de pijn
De discussie werd op gang gebracht aan de hand van een aantal stellingen. De eerste stelling luidde: ‘Als er geen focus is op de implementatie van datagovernance, kun je beter wachten tot de pijn zich nog duidelijker manifesteert.’ Een van de aanwezigen reageerde: “Daar ben ik het helemaal mee eens. De gevolgen moeten zichtbaar gemaakt worden, anders krijg je zaken niet gerealiseerd.” Dat beaamde een ander volmondig: “Wij hebben vijf businesscases uitgeschreven waarin de schade van vervuilde data zichtbaar werd in euro’s.” Een derde had zijn bedenkingen tegen de stelling. “Ik doe liever mijn baas
m a n a g e m e n t
pijn dan mijn collega’s. Ik heb immers onvoorwaardelijke sponsors nodig bij een datagovernanceproject en daarvoor moet je wel met kraaltjes, spiegeltjes en lollies in de weer. In het geval van mijn baas was dat een BlackBerry. Zonder sponsorship heb ik met een dergelijk project geen schijn van kans.” Gastheer Rein Mertens van SAS adviseerde: “Maak een strategiemap die aangeeft wie er nu betrokken is en wie dat eigenlijk zou moeten zijn. Nu moet IT het meestal allemaal maar zien op te lossen.”
Aanpak
De discussie over de vraag hoe je ‘datagovernance’ in de organisatie belegt, werd nog even voorgezet. Een van de aanwezigen vond dat de term niet geschikt is voor communicatie met de business. “Noem het ‘informatiegovernance’ of ‘invoergovernance’,” suggereerde hij. “Dan ontneem je de business de mogelijkheid het af te doen als een IT-issue.” Een van de tafelgenoten stelde dat je dit goed kunt doen door direct succes te
➼
van onze redactie | Foto’s: Roelof Pot
In de praktijk is het IT die zich druk maakt over datakwaliteit
a u g u s t u s
2 0 1 4
31
rondetafel
laten zien: “Neem vervuilde adressen. Aan de ene kant moeten die worden opgeschoond en vervolgens moet de structuur worden aangepakt, anders heb je geen businesscase. Wij als ITafdeling maken de adresbestanden één keer schoon, maar daarna moet de kraan dicht en moet de business dweilen.” Dat is precies de aanpak die in de case van de verzekeraar werd gevolgd: “Veel zaken hebben prioriteit. Met alleen dweilen kom je er niet, de structuur moet veranderd worden.” Het kan handig zijn vast te stellen welk
‘De tijdsinvestering is te rechtvaardigen met het argument van de klantervaring’ boardmember een probleem heeft als de data vervuild blijft, werd er opgemerkt. Dat lost volgens een van de deelnemers aan tafel echter weinig op: “Dat is het Wereldvrede-syndroom. Iedereen is vóór, maar nu even niet want er liggen andere prioriteiten.” Een andere deelnemer reageerde daarop door te zeggen dat in zijn organisatie een van de drie directieleden de verantwoording op zich heeft genomen voor de herstructurering. “We hebben het eigenaarschap belegd, vervolgens een businessteam uitgekozen
32 t i j d s c h r i f t
i t
en samen de eerste succesjes geboekt. Dat maakt andere teams rijp, en binnen een maand was in de hele organisatie het eigenaarschap geregeld.”
Klantervaring
De volgende stelling luidde: ‘Zonder interne capaciteit door de keten heen is implementatie van datagovernance nutteloos.’ Daar was vrijwel iedereen het over eens. Extra capaciteit inhuren kan weliswaar behulpzaam zijn, maar het gaat erom het belang van goede datakwaliteit in de organisatie zelf te laten landen. Anderzijds zal de business willen weten waar nu precies tijd in wordt gestoken. Met andere woorden, hoe is de gevraagde tijdsinvestering te rechtvaardigen? “Door de klantervaring te meten”, merkte een van de deelnemers op. “Niemand wil dat het klantcontact te leiden heeft van onvoldoende datakwaliteit. Dan heb je een case.” Er werden diverse praktijkvoorbeelden gegeven die de business hebben kunnen overtuigen van het belang van datakwaliteit. Het argument over de klantervaring geeft de grootste hefboom, zo luidde de conclusie.
Hand in het vuur
‘Het verbeteren van datakwaliteit kan alleen als de rollen, verantwoordelijkheden en processen duidelijk beschreven zijn’, was de volgende stelling die besproken werd. Gastheer Mertens gaf aan dat het van belang is te bepalen wat de invloed van datakwaliteit op de processen is. Wie durft
m a n a g e m e n t
zijn hand in het vuur te steken voor de gegevenskwaliteit in bedrijfskritische rapportages en analyses? Geen van de deelnemers bleek dit aan te durven. Mertens concludeerde dat feitelijk niemand precies weet wat de kwaliteit van de gegevens binnen zijn organisatie is – en welke impact dat heeft op processen en rapportages. Een van de aanwezigen gaf aan dat in zijn organisatie de medewerkers zelf door middel van een cijfer de kwaliteit van de informatie kunnen waarderen. “Bij klanten is dat wat lastiger”, gaf hij toe.
Taak van management
‘Data is de ultieme asset!’ Met die stelling op het scherm werd aan de slotdiscussie begonnen. Alle aanwezigen waren het met deze stelling eens, maar daarmee was de discussie allerminst beëindigd. Aanleiding tot de gedachtewisseling was een vraag van Rein Mertens: “Als data dan de ultieme asset is, waarom wordt er dan in de praktijk zo weinig aandacht aan besteed?” Opnieuw bleek dat in de praktijk IT zich druk maakt over datakwaliteit en datagovernance, maar dat deze onderwerpen bij de business nog niet echt leven. Het is de taak van het management dat bewustwordingsproces te initiëren en te stimuleren, en zich te committeren aan datagovernanceprojecten. Projecten die gezamenlijk door IT- en businessteams moeten worden uitgevoerd. Alleen dan zal het besef van het belang van gegevenskwaliteit zich uiteindelijk in de genen van de organisatie nestelen.
❉
gadgets
van onze redactie
Bureau met antimicrobiële laag Werkomgevingsspecialist Steelcase brengt met Ology zijn eerste bureaulijn op de markt met geïntegreerde antimicrobiële technologie die de verspreiding van ziektekiemen tegengaat. De bureaulijn omvat meerdere flexibel in te richten werkplekken en is ergonomisch vormgegeven. De speciale laag speelt in op het flexwerken waarbij werknemers steeds meer werkplekken delen, wat de verspreiding van bacteriën in de hand werkt. Steelcase meldt dat recent onderzoek heeft aangetoond dat 72 procent van de mensen toch naar het werk gaat als ze ziek zijn. Mensen die in een open kantooromgeving werken, zouden 63 procent meer ziektedagen hebben dan mensen die een eigen kantoor hebben; en 80 procent van de infectieziekten wordt door fysieke aanraking overgedragen.
Antimicrobiële technologie
De Ology-bureaulijn is voorzien van BactiBlock® antimicrobiële technologie. Steelcase is hiervoor een partnerschap aangegaan met NanoBioMatters, een bedrijf in antimicrobiële middelen. De bescherming zit op de kunststofonderdelen die het meest worden aangeraakt: de bedieningspanelen, zwengel, ergonomische rand, onderlegger, klep van de kabeldoorvoer en de hendel van het schuifblad. Door het bestanddeel ionisch zilver, dringt de toplaag de groei van de meest voorkomende micro-organismen met 99 procent terug.
Ergonomie
Jaarlijks gaan wereldwijd 27 miljoen arbeidsdagen verloren als gevolg van werkgerelateerde ziektes en blessures, meldt Steelcase. Een deel van het fysieke ongemak wordt veroorzaakt doordat mensen meubilair gebruiken dat niet op hun lichaam is afgestemd. Een andere belangrijke oorzaak is dat mensen tijdens de werkdag te weinig bewegen en te lang in dezelfde houding zitten. Het Ology-bureau is beschikbaar in negen verschillende werkbladvormen en in vijf verschillende hoogtes in te stellen, waarmee gebruikers worden gestimuleerd regelmatig van houding te veranderen. Er zijn twee verschillende, programmeerbare bedieningspanelen verkrijgbaar.
❉
Weerbestendige trolley-backpack voor laptops Trust heeft een beschermende trolleytas ontworpen voor de zakelijke markt: de Rio Trolley Backpack. Deze weerbestendige trolley heeft een gevoerd hoofdvak voor laptops tot 16 inch en een extra gevoerd vak om een tablet in op te bergen (tot 11 inch). Drie voorvakken met ritssluiting bieden ruimte aan zaken als documenten en bijbehorende accessoires. De Trust Rio is een trolley en een rugzak in één en is uitgerust met een stevige aluminium telescoophendel en twee grote wielen die ook afgeschermd kunnen worden, zodat een net pak verschoond blijft van spatvlekken. De adviesprijs bedraagt 69,99 euro.
a u g u s t u s
❉
2 0 1 4
33
analytics
Tekst: Paul van der Linden, Meint de Vries en Hendrik Engels
Analytics DELTA Survey 2014 meet gebruik van analytics in Nederland
Mainstream – maar ook volwassen? In vergelijking met twee jaar geleden is analytics mainstream geworden. Ook in 2014 staat het boven aan het lijstje van aandachtspunten van organisaties. Samen met big data wordt analytics genoemd als de technologie waarvan de grootste impact wordt verwacht op de organisatie. Volwassenheid in de toepassing ervan is daarvoor wel een vereiste. Om te bepalen waar de Nederlandse markt anno 2014 staat bij het toepassen van analytics en big data, hebben Accenture en ICT Media een nieuwe editie van de Analytics Survey opgezet.
V
olgens Gartner werd in 2013 zo’n 14,4 miljard dollar aan business-intelligence en analytics uitgegeven tegenover 13,3 miljard dollar het jaar daarvoor. ‘Global market research en consulting’-company MarketsandMarkets verwacht een marktomvang van 20,8 miljard dollar in 2018, wat neerkomt op een compound annual growth rate van 8,3 procent. Natuurlijk zijn dit indrukwekkende cijfers die erop duiden dat analytics, big data en business-intelligence nog lang niet zijn uitgegroeid. Een significant deel van bedrijven (62 procent)
34 t i j d s c h r i f t
i t
verwacht groeiende IT-budgetten voor 2014 en de periode daarna; dus alle signalen staan op groen.
Business as usual?
Maar wat betekent dit voor de toepassingen van analytics en big data? En wat zegt het over de volwassenheid ervan? Het kan immers ook zijn dat we in een groeispurt zitten en nog niet een stabiele en productieve situatie hebben bereikt. Is de groei die wordt gemeten een optelsom van elementen uit de experimentele fase, zoals ‘proof of concepts’ en ‘proof of values’, of zijn we inmiddels opgeschaald naar een productiesituatie waarin analytics en big data onderdeel zijn van ‘business as usual’?
Analytics Survey
Om te bepalen waar de Nederlandse markt anno 2014 staat bij het toepassen van analytics en big data hebben Accenture en ICT Media een nieuwe editie van de Analytics Survey opgezet. De eerste editie van de Analytics Survey heeft in 2012 plaatsgevonden. De conclusies uit die eerste survey luidden onder andere: • Data is minder bepalend voor analytics dan mensen, doelen, leiderschap of bedrijfsfocus ‘on analytics’. • Analytics toont 19 procent meer effect in primaire processen dan in ondersteunende processen. • Analytics toont meer effect in het
m a n a g e m e n t
ondersteunen of veranderen van het huidige beslissingsproces en het verhogen van flexibiliteit dan bij het opzetten van nieuwe datastromen of het verhogen van efficiëntie. De Analytics Survey is gebaseerd op het bekende DELTA-model zoals opgezet door Tom Davenport, Jeanne Harris en Robert Morison (‘Analytics at Work. Smarter Decisions. Better Results’). Hierbij wordt vanuit de invalshoeken data, enterprise, leadership, targets en analysts naar de toepassing van analytics gekeken.
Gedetailleerd rapport
De survey is eind mei geopend en nog steeds toegankelijk via: http://tinyurl. com/oztjxw8. Het invullen van de survey duurt 10 tot 15 minuten. Deelnemers ontvangen als tegenprestatie een gedetailleerd rapport met alle bevindingen, conclusies en aanbevelingen, alsmede een serie artikelen over de huidige Analytics Survey, die binnenkort in de media zullen verschijnen. Specifiek advies over de eigen situatie kan desgewenst ook worden gegeven, zonder verdere kosten of verplichtingen. Paul van der Linden (Paul.van.der.Linden@ Accenture.com), Meint de Vries (Meint.
[email protected]) en Hendrik Engels (
[email protected]) zijn respectievelijk senior manager, manager en consultant bij Accenture Digital.
❉
JAARCONGRES INNOVATION & TRANSFORMATION 2014 18 W A V E O F D I G I TA L I N N O V AT I O N
Nog nooit eerder was de IT van zo’n grote invloed op de samenleving, economie en de business en operatie van grote bedrijven en organisaties. IT is daarbij steeds minder een top-down gestuurd verhaal vanuit corporate besturen en structuren, maar veeleer een ontwikkeling die van onderaf wordt gedreven: jongeren, start-ups, kritische consumenten en ondernemende types op de werkvloer.Ook grote bedrijven en hun IT-verantwoordelijken omarmen deze trend dankbaar. Ze surfen mee op de nieuwe innovatieve golven. Echte voorlopers, zoals Philips, ABN Amro, Heineken, maar ook namen als Uber, Knab, Tinker en Snappcar, wekken deze IT-gedreven
SEPT 2014
beweging zelfs op! Het Jaarcongres Innovatie & Transformatie biedt dit jaar meer dan ooit een podium aan hippe, disruptieve en niet-corporate vormen van IT-gebaseerde innovatie. Tijdens de bijeenkomst wordt bovendien een besloten masterclass georganiseerd rondom het thema: ‘Innoveren en transformeren doe je zo!‘ Tijdens deze sterk interactieve sessie krijgen CIO’s en IT-managers praktische handvatten voor het creëren en bestendigen van een innovatieve en veranderingsgezinde mindset. Jaarcongres Innovatie & Transformatie 2014, omdat het moet – en nog leuk is ook! De wave of innovation komt eraan! Lees meer: www.innovatietransformatie.nl
procesmanagement
van onze redactie
Rotterdam standaardiseert OpenText DMS voor procesgericht werken
Gemeente optimaliseert documentmanagement De gemeente Rotterdam wil procesgericht werken om burgers en bedrijven efficiënter van goede informatie te voorzien. Daarvoor is het bestaande documentmanagementsysteem (DMS) aangepast zodat het aan de landelijke standaard voldoet. Daarnaast kan informatie uit procesapplicaties direct digitaal worden beheerd en gearchiveerd, waarmee de gemeente verder gaat dan de standaard voorschrijft.
N
a de aanpassing zullen steeds meer procesapplicaties aansluiten op het document- en recordsmanagementsysteem, met als doel om procesdossiers en -documenten centraal te kunnen opslaan en archiveren. Het huidige DMS (OpenText eDOCS) is hiervoor succesvol vernieuwd en voldoet nu aan de landelijke standaard voor procesgericht werken: Zaak-Document services van het Kennisinstituut Nederlandse Gemeenten (KING).
Sneller afhandelen
De gemeente Rotterdam heeft haar document- en recordsmanagementsysteem geschikt gemaakt voor gestandaardiseerde procesondersteuning. Jaap Dekker, coördinator informatiemanagement bij de gemeente: “We willen werkprocessen sneller en effectiever afhandelen door zaak- en
36 t i j d s c h r i f t
i t
procesgericht te werken. De procesapplicaties moeten hiervoor kunnen samenwerken met het bestaande DMS (op basis van OpenText eDOCS) van de gemeente, zodat een compleet en actueel beeld van de zaak en bijbehorende documenten digitaal beschikbaar zijn voor burgers en bedrijven.”
Zaak-Document-standaard
Proceseigenaren moeten voldoen aan het informatiebeheerbeleid van de gemeente en hiervoor hun applicaties aansluiten op het huidige eDOCSsysteem. Het Kennisinstituut Nederlandse Gemeenten heeft hiervoor de standaard Zaak-Documentservices ontwikkeld. Zo kan elke gemeente haar procesapplicaties op uniforme wijze aansluiten op het DMS zonder opnieuw het wiel te hoeven uitvinden. Hiermee wordt de samenwerking tussen deze applicaties verbeterd. Om dit te realiseren heeft Rotterdam in samenwerking met zijn OpenTextleverancier One Fox een nieuwe gestandaardiseerde eDOCS-omgeving neergezet. Robert Suijker, demandmanager generieke ict bij de gemeente: “Rotterdam conformeert zich aan landelijke standaarden. De belangrijkste eis was dan ook dat deze nieuwe omgeving neergezet werd conform de KING-standaard (de standaard van het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten, red.) én de Rotterdamse standaard.” Rotterdam gaat namelijk verder dan de landelijke standaard door ook recordsmanagement te onder-
m a n a g e m e n t
steunen. Daarmee kan informatie uit procesapplicaties direct digitaal worden beheerd, gearchiveerd en wordt er tevens voldaan aan de archiefwet.
DMS-koppelvlak
Om deze applicaties aan te sluiten volgens de landelijke standaard moest een standaardkoppelvlak worden geleverd. Dit product, One Fox CMISAdapter, heeft als eerste DMS-koppelvlak succesvol het KING-testplatform doorlopen om daarmee aan de eis van Rotterdam te voldoen. “De geslaagde test is onderdeel van het draaiboek dat de gemeente heeft opgesteld, dat aangeeft welke stappen een proceseigenaar moet nemen om zijn applicatie succesvol aan te sluiten”, aldus Suijker. “Dit platform simuleert deze applicatie met een standaardtest op basis waarvan vastgesteld is dat de CMIS-Adapter technisch werkt.” Het KING-testplatform biedt dus inzicht in de kwaliteit van de koppeling en voert een groot deel van de testwerkzaamheden op voorhand uit. De realisatie heeft drie maanden geduurd, waarmee het project op tijd en binnen budget is opgeleverd. “Met de oplevering van de gestandaardiseerde eDOCS-omgeving en de CMIS-Adapter is een belangrijke randvoorwaardelijke stap gezet om tot informatiebeheer te komen. We beschikken nu over een DMS-voorziening waarmee de eerste procesapplicaties worden aangesloten”, aldus Suijker.
❉
Master Class
The Strategic Essence of Value Management
The Science of Certainty Change programmes have a very poor record in delivering anything like the value that they promised and in many cases incur massive losses. So despite advances in IT architecture, software design processes, standards and programme management value delivery has not mirrored these improvements. We must be missing something, but what is it? Value Management targets investment where most value can be created, delivers that value quickly and aligns investment optimally by ensuring that all people engaged in the
business and those effecting change through programmes are pulling in the same direction. ‘Get grip on change from value improvement perspective.’ We offer you top level academic lecturers and high profile guest speakers. For more information
[email protected] t073-6140070 wwww.ictmedia.nl/content/ict-academy
business-intelligence
Datawarehousing en datafederatie beste van twee werelden
Datawarehouse
2.0
De nieuwe tendens aangaande big data is om alle data te bewaren, zodat alle vragen vanuit de business kunnen worden beantwoord. Daarmee lijkt het erop dat we steeds minder goed weten welke vragen we moeten verwachten. Het keurige setje KPI’s van vroeger is achterhaald. We spelen zo kort op de bal, dat we zo snel mogelijk de waarde uit de data moeten halen om de concurrent voor te blijven. Stel dat je alle bedrijfsdata wilt ontsluiten, hoe los je dat op? Zijn we toe aan een datawarehouse 2.0?
38 t i j d s c h r i f t
i t
m a n a g e m e n t
Tekst: Victor Meerloo
L
euk als je een organisatie hebt met tientallen bronsystemen (silo’s). Maar welke bronsystemen zijn echt relevant en hoe integreer je de data uit de verschillende silo’s? Als BI-consultant heb ik altijd geleerd dat het circa een halfjaar per bronsysteem kost om een goed datawarehouse 1.0 te bouwen (inclusief ontwerp, bouw en test). Tien bronsystemen zouden dan een doorlooptijd van vijf jaar impliceren.
Datafederatie
Een relatief nieuwe ontwikkeling is het gebruikmaken van datafederatie. Bij datafederatie wordt data uit verschillende operationele bronnen aan de eindgebruiker gepresenteerd als één informatiesysteem. Het is voor de eindgebruiker niet zichtbaar uit welk bronsysteem de data komt. Door het toevoegen van een virtuele laag over alle bronsystemen lijkt het alsof je met één systeem werkt. Groot voordeel van deze benadering is dat je altijd kijkt naar de laatste versie. Bij datafederatie wordt onder de motorkap van de virtuele laag de vertaalslag vanaf de individuele operationele bronsystemen gemaakt. Dus eigenlijk draaien je rapportjes gewoon op de operationele systemen. Er zijn telecomoperators waar deze aanpak reden is voor ontslag, omdat door de operatie de bronsystemen al zo zwaar zijn belast dat het toevoegen van een extra query really not done is. De impact op het bronsysteem is zo groot doordat je vragen stelt aan een omgeving die daar niet op is ingericht. De impact op de performance kan hierdoor zeer negatief zijn. Immers een transactioneel bronsysteem is getuned voor de afhandeling van individuele transacties, terwijl een rapportagesysteem juist getuned is op complexe aggregaties van grote hoeveelheden records. Het blijft daarmee een spagaat om realtime informatie te krijgen. Met alleen een datafederatie op de brondata is het ook niet mogelijk om het actuele beeld in een historische context te plaatsen omdat de meeste transactiesystemen geen historie bewaren. Het datawarehouse doet dit wel. Dus blijf je een datawarehouse nodig hebben voor historische analyses.
Twee systemen?
Wat moeten we nu? Gebruikmaken van datafederatie voor realtime informatie en van een datawarehouse voor
historische analyses? Moet je twee systemen onderhouden voor de verschillende doelen? Immers, je houdt een transformatieproces voor de historische data in je datawarehouse en je hebt een set regels voor het transformatieproces voor je datafederatie. Bij een wijziging moet je dus niet alleen je klassieke laad- en transformatieprocessen voor je datawarehouseproces aanpassen maar ook de virtualisatielaag. Het lijkt alleen maar ingewikkelder en duurder te worden, om maar niet te denken aan de discussies wanneer de data uit de verschillende systemen verschillen.
Aparte omgeving
Het voordeel van federatie is dat je de complexiteit rond het beheer van een datawarehouse wegneemt. Je gebruikt immers de data zoals die in de bronsystemen is opgenomen. Heb je een nieuwe informatievraag, dan hoef je niet het datawarehouse aan te passen want alle data is aanwezig. De oplossing lijkt te zijn om datafederatie in een aparte datawarehouseomgeving te doen. Dus je kopieert alle mutaties uit de bronsystemen naar een apart datawarehouse 2.0 en je ontsluit de data met datafederatie. Dat lijkt het datawarehouse van de toekomst. De eindgebruiker krijgt de mogelijkheid om de controle over de inhoud van de rapportages en analyses volledig in eigen hand te nemen. De BI-afdeling houdt zich alleen bezig met het bouwen en aanpassen van de vertaallaag naar een uniform beeld voor de eindgebruiker. Het scheelt een hoop frustratie bij de BI-afdeling en de eindgebruiker kan lekker kort op de bal spelen.
Performance
Datafederatie is dus een goed idee; alleen niet op de bronsystemen maar op het datawarehouse. Wat daarvoor geregeld moet worden? Klein puntje. Performance! Klassieke datawarehouses worden ’s nachts geladen via een batchproces. Dit kost een hoop rekenkracht en tijd. Tijd die je overdag niet hebt wanneer je een rapport opvraagt. Daarbij zijn klassieke datawarehouses getuned op vrij specifieke uitvragen. Iedere nieuwe rapportage kan nieuwe tuning vragen. Hiervoor moet een beheerder de query analyseren en een nieuwe index opbouwen. Iedere nieuwe index is weer lastig in het laadproces; indexen opbouwen kost namelijk veel rekentijd en schijfruimte, en vertraagt het laadproces.
Wanneer je alle bronnen ontsluit en alle vragen wilt kunnen stellen, wil je dus af van indexen en tuning. Dat scheelt geld van beheer en diskruimte. Bovendien hou je zonder indexen meer tijd over om de data te laden in het datawarehouse 2.0. Allemaal effecten waar de beheerder van de back-up ook blij mee zal zijn: hij hoeft minder data te back-uppen en hij heeft ook nog eens meer tijd om het te doen. Een BI-omgeving moet dus kunnen draaien zonder dat je tuning nodig hebt. Maar hoe doe je dat? Tegenwoordig zijn er zogenaamde workloadgeoptimaliseerde oplossingen die deze eigenschap hebben. Zo heb je een workload-geoptimaliseerd systeem voor business-intelligence en businessanalytics. Deze workload-geoptimaliseerde systemen zijn toepassingen die niet zijn gericht op transactieverwerking (zoals een Oracle Exadata), maar puur op rapportage en analysetaken. Door de combinatie van hard- en software hebben ze geen index of tuning nodig en kun je dus iedere vraag stellen die je wilt. Met het inzetten van deze toepassingen worden in ingewikkelde query’s niet zelden versnellingen van een factor 200 gemeten.
Wat het oplevert
Wat levert dit nu op? Een datawarehouse 2.0 dat volledig gebruikmaakt van datafederatie op een apart workload-geoptimaliseerd platform. Gegevens worden hetzij realtime, hetzij batchgewijs een-op-een uit het bronsysteem in het datawarehouse geladen. In het datawarehouse wordt de data via een aparte vertaallaag ontsloten naar de eindgebruiker die niet meer hoeft te weten op welk bronsysteem hij werkt. Door deze aanpak heeft de eindgebruiker voortaan de volle vrijheid om de uitvragen te doen die hij wil. Doordat data uit alle bronsystemen direct wordt geladen, is de data uitermate actueel en kan de businessgebruiker kort op de bal spelen. Is dit gratis? Nee. Maar denk aan de besparingen op beheer en de tevredenheid van de eindgebruikers wanneer ze altijd over flexibel uitvraagbare en actuele informatie beschikken waarbij de zandloper tot het verleden hoort…
❉
Victor Meerloo is big-dataconsultant bij Smart Information Solutions, onderdeel van i³ groep.
a u g u s t u s
2 0 1 4
39
it, transformatie
Digital leadership vraagt om ‘hot platform’
mon amour
40 t i j d s c h r i f t
i t
m a n a g e m e n t
van onze redactie
Tijdens een recente partnerdag van Magic Software hield Ron Tolido, CTO Continental Europe van Capgemini, een vlammend, intrigerend en vooral inspirerend betoog. Zonder enige terughoudendheid schetste hij een beeld van enterprise-IT in de nabije toekomst. De kernboodschap: de business moet weer gaan houden van IT. Een verhaal over zwarte zwanen, treinen en scooters, digital transformation en de afdeling Businesspreventie.
T
olido begon zijn presentatie met een korte bespreking van het boek De zwarte zwaan: De impact van het hoogst onwaarschijnlijke van Nassim Nicholas Taleb. De zwarte zwaan staat daarin voor onvoorspelbare gebeurtenissen die een enorme impact hebben en achteraf aannemelijk en voorspelbaar worden gemaakt. Mensen negeren het bestaan van de factor toeval en blijven hardnekkig proberen voorspellingen te doen aan de hand van bestaande patronen. Met Taleb bepleitte Tolido dan ook om niet te proberen zwarte zwanen te voorspellen, maar een bepaalde mate van robuustheid in te bouwen om de negatieve vormen te ondervangen en de positieve te benutten. Iets wat zeker opgaat voor IT-systemen. De zwarte zwaan ontleent Taleb aan een historische gebeurtenis die de wetenschap wereldwijd shockeerde: in het westen is men er eeuwenlang van uitgegaan dat zwanen per definitie wit zijn, op basis van eigen waarneming en onderzoek. In het begin van de 19e eeuw maakte een ontdekkingsreiziger vanaf de andere kant van de aarde echter melding van zwarte zwanen – en veroorzaakte daarmee totale wetenschappelijke verbijstering en ontreddering. Tolido constateerde dat het in de huidige economie, waar zwarte zwanen links en rechts opduiken, voor bedrijven steeds moeilijker wordt vast te stellen welke applicaties ze wanneer nodig zullen hebben. De lifecycle is daardoor sterk aan het verschuiven; dat vraagt om een andere mindset. IT’ers zien hun applicaties in termen die qua zwaarte en change-cycle vergelijkbaar zijn met treinen en bussen: goed voorspelbare, wittezwaanachtige
voertuigen met complexe infrastructuur. Terwijl er in de nabije toekomst veel meer behoefte is aan auto’s en scooters: flexibele voertuigen die de gebruiker snel en nauwkeurig op de gewenste plek brengen. Om beide werelden met elkaar te verbinden zijn integratieplatforms nodig.
Digital transformation
Hoewel het woord ‘digital’ uit de vorige eeuw stamt, is het opnieuw een modewoord geworden. Er wordt veel gesproken over digital transformation, of de digital enterprise, daarmee doelend op bedrijfsvoeringen die zichzelf succesvol willen veranderen en daartoe technologie volledig omarmd hebben. Er mag geen kloof zijn tussen IT aan de ene kant en de bedrijfsvoering aan de andere kant. Als de succesvolle verandering is geslaagd, is er sprake van een digital enterprise. Dat biedt de mogelijkheid businessmodellen te veranderen en te focussen op de customer experience. Amazon was zes jaar geleden een internetwinkel; tegenwoordig is het verreweg de grootste cloudprovider ter wereld. Veranderingen in het businessmodel zijn zwarte zwanen pur sang.
Er is een overtreffende trap van een burning platform nodig, een hot platform Bedrijven die succesvol zijn in digital moeten twee dingen kunnen: ze moeten een fijne neus hebben voor technologie, maar ze moeten ook een transformation intential hebben. Ze moeten in staat zijn hun IT-plannen om te vormen tot een visie en die daadwerkelijk uitvoeren. De mate van omarming van technologie en het succesvol neerzetten en uitvoeren van een visie zijn meetbaar. Daaruit vloeit de onvermijdelijke afbeelding met vier kwadranten voort, waarbij in de westerse wereld iedereen vroeg of laat rechtsboven wil eindigen – in het walhalla van de digital leaders. Er zijn ook bedrijven die geen ver-
stand hebben van digital en ook niet over de governance beschikken om dat te veranderen. Beginners dus, hoewel Tolido de neiging heeft ze losers te noemen. Dan zijn er de fashionista’s, bedrijven die wel voortdurend enthousiast nieuwe technologie omarmen, maar niet in staat zijn daar een goed gevolg aan te geven – en de business heeft geen idee waar IT mee bezig is. Als vierde zijn er de zogenaamde conservatieven; zij stellen zich op het standpunt dat ze geen nieuwe technologie nodig hebben, maar mocht dat toch het geval zijn dan weten ze wel hoe het moet – denken ze. De digital leaders kunnen nieuwe technologie snel omarmen en zijn tevens in staat om deze heel snel door te voeren in hun visie, bedrijfsvoering en cultuur. Ze hebben een platform om daarmee om te gaan. Nike is typisch zo’n voorbeeld van een digital leader. De vraag is: zijn ze in staat goed om te gaan met IT omdat ze financieel succesvol zijn, of is het andersom? Er bestaat in elk geval een correlatie tussen die twee factoren. Een fashionista kan weliswaar heel snel groeien, maar de omarming van nieuwe technologie komt niet tot uitdrukking in de winstgevendheid. Zelfs de conservatieven zijn winstgevender dan gemiddeld. Hun grote probleem is natuurlijk dat hun marktaandeel waarschijnlijk afkalft, want de hongerige wolven grijpen hun kans; dat zouden nog wel eens fashionista’s kunnen zijn. De conservatieven zijn helemaal niet voorbereid op zwarte zwanen. Het kan dus voorkomen dat het marktaandeel plotseling helemaal verdampt. Veel bedrijven willen het wel, maar bewegen niet. Er is te weinig sense of emergency en er wordt dus niet geïnvesteerd in een hot platform dat rekening houdt met het onvoorspelbare. Het is heel ernstig dat veelvuldig de beperkingen van bestaande IT-systemen als argument worden gebruikt. Daarmee wordt IT het ‘no-department’, of eigenlijk de afdeling Businesspreventie. De bedrijfsleiding wil graag dat IT een platform biedt waarmee het digitale tijdperk succesvol kan worden betreden. Misschien moeten IT’ers inspirerender zijn, meer visionair; en tegelijkertijd moeten ze zich aantrekken dat de huidige generatie systemen
a u g u s t u s
2 0 1 4
41
wordt gezien als een belemmering. Om de stap uit die patstelling te kunnen zetten, is een overtreffende trap van een burning platform nodig, een hot platform dat ervoor zorgt dat de bedrijfsvoering wordt geïnspireerd door de mogelijkheden van IT.
IT, mon amour
Er is een nieuwe generatie oplossingen die waarschijnlijk veel meer past in een zwartezwanenwereld; oplossingen die als auto’s en scooters zijn: wendbaar en snel. Ze moeten binnen enkele dagen of hooguit weken gebouwd kunnen worden – aanmerkelijk sneller dan de maanden en zelfs jaren die nodig zijn voor de treinen en bussen, zware en complexe applicaties met een lange levensduur en trage change-cycle. Het probleem is dat er anno 2014 steeds meer auto- en scooterapplicaties nodig zijn, omdat de businessproblematiek snel verandert – mede door de zwarte zwanen. Er moet iets ondernomen worden om IT dicht bij de business te brengen. Op dat moment wordt pas goed duidelijk dat de treinen en bussen een geheel
IT wordt het ‘nodepartment’, of eigenlijk de afdeling Businesspreventie andere wereld vormen dan de auto’s en scooters. Het is juist door die applicaties dat de business IT tegenwoordig fantastisch vindt en soms zelfs spreekt van ‘IT, mon amour’. De problematiek schuilt in het feit dat er één IT-afdeling is die beide werelden, die elk een geheel eigen dynamiek hebben, moet managen. Er moet dan ook een station, een platform komen dat die twee werelden met elkaar verbindt. Magic Software laat zich daar goed positioneren. Ten eerste bieden zij een tool waarmee ‘auto- en scooterapplicaties’ heel snel kunnen worden gebouwd, dicht tegen de business aan. Ten tweede is er een platform dat toegang biedt tot alle onderliggende systemen die niet snel
42 t i j d s c h r i f t
i t
zullen veranderen. Die zijn immers voor tientallen jaren gebouwd en zitten daar in hun wittezwanenwereld – die systemen moeten vooral met rust gelaten worden. Er is een platform in het midden nodig dat steeds belangrijker wordt om dat voor elkaar te krijgen. Sterker nog, een dergelijk goed geïmplementeerd platform inspireert. Zowel business als IT. Dat bereidt de weg naar digital leadership.
Change-cycle
Er zijn natuurlijk allerlei verschillende ideeën op het gebied van organisatie, architectuur, de wijze van delivery en de vereiste capability’s, maar het belangrijkste aspect is de change-cycle. De grote trein- en busapplicaties ondergaan misschien een- of tweemaal per jaar aanpassingen. Een ERP-upgrade is vaak een soort life changing event, iets waar de IT’er maandenlang tegen opziet. De business merkt niet altijd iets van die updates in termen van functionaliteit of toegankelijkheid. Hoe anders is dat met de mobiele applicaties. Als er tegenwoordig een week eens geen leuke update komt van een populaire app, dan is de gebruiker al ontevreden. Daar staat tegenover dat hij met een update oprecht blij is; de gedachte is dan dat er iets nieuws bij is gekomen, of iets beters. Vaak is een update natuurlijk een verhulde manier om bug fixes door te voeren, maar als dat slim gecombineerd wordt met een paar fijne functionele uitbreidingen, is de blijdschap groot. Dat voelt als opwaarts, IT eindigt de melodie met een noot naar boven; iets wat heel belangrijk is in de muziek.
Conclusie
Er bestaat een groot verschil tussen de IT-wereld die bestaat uit treinen en bussen, en de IT-wereld die bestaat uit auto’s en scooters. Om tot een echte digital enterprise te kunnen uitgroeien, is het combineren van beide werelden van cruciaal belang. Daarvoor is een andere mindset nodig bij de mensen uit de busen treinwereld: de IT’ers met de focus op de backoffice, servers, applicaties en netwerken, inclusief de testers, voor kwaliteitscontroleurs en securitymensen. Die moeten allemaal nog een beetje wennen aan die nieuwe, snelle wereld. Ron Tolido is ervan overtuigd dat het creëren van een hot platform daar een grote bijdrage aan levert.
m a n a g e m e n t
❉
opinie Mark Raben
Lady Gaga Er begint zich in het bedrijfsleven een tweedeling af te tekenen. Wat als een haarscheurtje begon, is aardig onderweg om een kloof te worden. Want in het bedrijfsleven hebben we met vergrijzing te maken. Ik doel hiermee niet op de leeftijd van de medewerkers, maar op de leeftijd van het businessmodel, de strategie, de organisatie, de marktaanpak en de IT. Wat is er aan de hand?
Mark Raben is Head of Customer Innovations bij SAP.
Onze maatschappij bevindt zich momenteel midden in een transitie naar het Tijdperk van de Digitale Economie. Het komt er voor bedrijven nu op aan om zich op tijd aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. Sommige doen dat heel voortvarend. Andere hebben er meer moeite mee. Dat is precies waar de kloof zich haarscherp begint af te tekenen: tussen de innovatieve en adaptieve bedrijven enerzijds en de onbeweeglijke ondernemingen die in hun marktaanpak volharden anderzijds. Al eeuwenlang veranderen de markten en het gedrag van de kopers. Tot nu toe gebeurde dat in een tempo dat nog redelijk bij te benen was door het bedrijfsleven. In 2014 gaan de veranderingen opeens heel erg snel. Welke bankier had ooit kunnen denken dat klanten per direct overstappen naar een andere bank omdat die een betere app of website heeft? Het gebeurt. De status quo in de markten wordt verstoord door jonge, innovatieve bedrijven met producten of diensten die snel een grote groep klanten voor zich weten te winnen. Hoe dat komt? De klanten van nu hebben andere motieven om zaken te doen met een bedrijf – en kennen nauwelijks nog loyaliteit. Het is voor organisaties de kunst de klant goed te leren kennen en te doorgronden. Daar moeten zij hun dienstverlening of producten op aanpassen. Start-ups hebben het voordeel dat zij niet worden gehinderd door enige legacy, waardoor zij snel een nieuw verdienmodel vorm kunnen geven. Helaas zijn veel traditionele bedrijven daar niet op gemaakt. Toch zien we dat sommige van deze bedrijven – denk bijvoorbeeld aan Wehkamp – zich knap hebben kunnen aanpassen aan de digitale economie. Wat zij nodig hebben, is inzicht en vooral lef. De durf om nieuwe paden in te slaan en de beschikbare nieuwe technologische mogelijkheden optimaal te benutten. Popartieste Lady Gaga beschikt over een team analisten dat nauwkeurig de verwachtingen van de fans in kaart brengt. Ze past zich daar als een kameleon op aan. Zoals bekend heeft haar dat veel succes opgeleverd. Haar aanpak is een voorbeeld van ultieme klantgerichtheid. Dat we in de huidige tijd over zoveel data kunnen beschikken, maakt het mogelijk om – net als Lady Gaga – de verwachtingen en wensen van de klant echt te doorgronden en de producten of diensten daarop heel nauwkeurig af te stemmen. Wie dat het slimst en meest voortvarend doet, overleeft. Wie blijft volharden in zijn traditionele aanpak legt uiteindelijk het loodje. De technologie bestaat om de zelf verzamelde en andere data van de afgelopen jaren uitvoerig te analyseren. Ken uw klant en maak hem blij – dat is simpel gezegd de inhoud van het overlevingspakket.
❉
a u g u s t u s
2 0 1 4
43
rondetafel
Tekst: hotze zijlstra | Fotografie: Roelof Pot
Metadata en masterdata
Fundament voor de toekomst CIO’s en IT-managers zijn veelal doordrongen van de noodzaak van een gedegen informatiearchitectuur, maar de praktijk blijkt weerbarstig. Inrichting van master- en metadatamanagement vraagt om eigenaarschap, visie en een gerichte aanpak. Tijdens een recente door MDM-specialist Jibes gehoste rondetafelbijeenkomst kregen de deelnemers een kijkje in de keuken van Sligro Food Group, dat MDM met succes omarmt.
M
asterdatamanagement (MDM) blijft vooralsnog een moeilijk en veelomvattend onderwerp dat veel IT-verantwoordelijken in diverse sectoren bezighoudt. Dit bleek andermaal tijdens de rondetafelbijeenkomst over dit onderwerp, waarvoor de belangstelling zo groot was dat er extra stoelen aangerukt moesten worden. “MDM gaat in grote lijnen over het spreken van dezelfde taal”, opende Ivo-Paul Tummers, algemeen directeur van Jibes, de bijeenkomst tijdens het Jaarcongres Information Management in Groenekan. “Het is daarmee het fundament voor de informatievoorziening en -architectuur.” Tummers memoreerde eraan dat veel organisaties in verschillende stadia van volwassenheid verkeren. Het op orde brengen van de masterdata is daarbij veelal een goede start; gegevens over producten, diensten, logistiek of klanten worden gestroomlijnd en consistent gemaakt. Daarnaast is soms sprake van een beleid rond het zogenoemde metadatamanagement, waarbij gegevens vindbaar, toegankelijk en begrijpelijk blijven op de lange termijn. “In een wereld waarin traditionele waardeketens veranderen, groothandels retailers worden (en omgekeerd), is het op orde hebben van de data cruciaal.”
44 t i j d s c h r i f t
i t
Groothandel
Sligro Food Group-CIO Maurice van Veghel had kort daarvoor tijdens zijn plenaire keynote op het congres verteld hoe nieuw informatiebeleid gestalte heeft gekregen in een net geopende vestiging in Maastricht. Masterdatamanagement rond de tienduizenden artikelen die door de groothandel worden vermarkt, speelt een cruciale rol door klanten beter te informeren, maar vooral ook nieuwe businessmodellen mogelijk te maken. Sligro heeft een MDM-hulpmiddel gekocht en geïmplementeerd met hulp van Jibes, om deze nieuwe Sligro 3.0-winkel in Limburg mogelijk te maken. “Iedereen denkt dat je dan klaar bent”, aldus Van Veghel. “Implementatie van de technologie is evenwel het gemakkelijkste. Daarna komt het lastige stuk, als je de organisatie met een historie van zeventig jaar zover moet krijgen dat zij het belangrijk gaan vinden dat de consument alles over de prijs en de ingrediënten te weten kan komen.” Die informatie is onontbeerlijk in het digitale domein, waarin ook Sligro zich met een nieuw e-commerce-initiatief begeeft. Tijdens de rondetafelbijeenkomst haalde de Sligro-CIO een treffend voorbeeld aan. “Vroeger ging het bij de inkoop van producten vooral om het beste product tegen de laagste
m a n a g e m e n t
prijs. Nu ons assortiment ook via internet te koop is, moet alle productinformatie exact kloppen. Naast de prijs is dat een belangrijk aspect dat bij de inkoop moet worden meegewogen. Omdat dit voor de inkopers duidelijk meer ‘gedoe’ betekent, heb je dus wel iets uit te leggen.”
Zelf starten
Gedurende de levendige discussie in Groenekan werd onder meer stilgestaan bij de vraag hoe deelnemers zelf handen en voeten kunnen geven aan een doordacht databeleid. “Het moet hoe dan ook beginnen met een goede reden”, aldus de CIO. “Wij wilden de wereld van de business-to-consumer naar de business-to-business brengen. In het laatstgenoemde domein vond de informatieoverdracht bij wijze van spreken plaats via een digitaal faxformulier, terwijl er in de consumentenwereld van alles bij komt kijken: extra informatie, plaatjes, feitelijk een complete klantervaring. De klant wordt veel meer gestimuleerd tot aankoop van een product.” “Maar hoe werkt dat dan in de praktijk?”, vroeg een van de deelnemers. Ivo-Paul Tummers: “Bij het daadwerkelijk vormgeven van een MDM-strategie draait het tevens om het maken van keuzes. In de retail gaat het erom
a u g u s t u s
2 0 1 4
45
rondetafel
Tekst: Ivo-Paul Tummers
‘Time-to-insight’ is de nieuwe uitdaging De relatie tussen organisaties en mensen is aan het veranderen. Transparantie en openheid van netwerken zijn de trends. Daardoor wensen gebruikers controle over hun data en hoe deze wordt gepresenteerd. Ook in de bedrijfskolom ontstaat er steeds meer spanning tussen aanbod- en vraaggestuurde partners in de totale keten. Het hebben van inzicht in vraag, gedrag en motieven van eindklanten is bepalend voor succes en dominantie. Duidelijk is dat bedrijven die betere informatie hebben, en een beter op het moment afgestemd aanbod, succesvoller zijn en behoorlijk ontwrichtend kunnen zijn. Time-to-market als instrument dus. Niet langer zal een productcentrische aanpak volstaan. Retailers worden wholesalers, en wholesalers worden retailers. Alle hebben de doorlooptijd van hun productontwikkeling drastisch teruggedrongen. Voor accountantskantoren, voedingsfabrikanten, winkelketens en medische groothandels is de nieuwe uitdaging time-to-insight.
je assortiment te bepalen, om daaromheen vervolgens een datamodel te creëren. Alles moet bovendien behapbaar, begrijpbaar en haalbaar zijn. Daarnaast moet je waken dat je niet de tools centraal stelt. Deze dienen vanuit een platformgedachte te worden ingezet. Het aanmaken van een businessglossary – een lijst met definities die je overal toepast, is een prima start mits deze ook door kan groeien over de gehele organisatie en niet dat er straks meerdere definitielijsten bestaan.” Naast de artikelgegevens spelen er meerdere domeinen binnen Sligro, waaronder klantgegevens. “Inzicht in het gedrag en de motieven van de eindklant is cruciaal, waarvoor ons royaltyprogramma ook zal leunen op dit fundament”, benadrukt Van Veghel met het oog op de implementatie van het productinformatiemanagement (PIM) binnen Sligro, dat gezien wordt als een MDM-variant.
Managen
Een deelnemer vroeg in hoeverre grote bedrijfssystemen zoals ERP een rol spelen bij het op orde krijgen van de data. Zit MDM hier bij goed gebruik al niet standaard in opgesloten? Niet echt, zo achtte men. Deze systemen
46 t i j d s c h r i f t
i t
Een veelgehoorde kreet is ‘big data’. Maar wat is dat dan en hoe pak je dat aan? Voor wie actief wil analyseren en voorspellen, is het tijdsaspect van alle gegevens een grote uitdaging. Het verleden dient gecombineerd te worden met de toekomst. Data is verspreid over diverse systemen en organisaties; veelal in verschillende vorm en met verschillende betekenis.
vingen. In het eigen systeem, op de website, binnen het filiaal, bij de distributeur of bij de agent. Tevens is het mogelijk om bijvoorbeeld verpakkingsvarianten per doelgroep te beheren. Dit geldt eveneens voor het realiseren van een 360-graden klantenbeeld. Hierbij worden adressen continu geschoond en zijn de onderlinge relaties zichtbaar.
Fundament Organisaties moeten daarom eerst een fundament leggen voor een toekomstige informatiearchitectuur. Precies zoals een werkopdracht, pakbon en factuur zijn ondergebracht in een logistiek landschap. De masterdata en metadata dienen correct te zijn, voordat er naar betrouwbare analyses gegroeid kan worden. Masterdatamanagement (MDM) is een goede start. Daarbij worden bijvoorbeeld de artikelgegevens door de gehele keten, en in samenwerking met leveranciers, gestroomlijnd. In alle kanalen en op alle plaatsen is er een consistente weergave van de prijzen, foto’s en productbeschrij-
Metadata Een andere sleutel is metadatamanagement. Dit zorgt ervoor dat gegevens vindbaar, toegankelijk en begrijpelijk blijven op de lange termijn. Het aanleveren, schoonmaken, classificeren, opslaan en delen van de gegevens wordt binnen het metadatamanagementplatform geregeld. Dit komt naast de juiste techniek vooral neer op het maken van afspraken en dus ook de governance. Veel organisaties verbinden dit aan hun strategische doelstellingen zoals centrale inkoop of het gedifferentieerd aanbieden in nieuwe markten. Kortom: is de data meester, of is de organisatie de meester over de eigen data? Dat is de vraag.
spelen immers vooral een rol bij de financiële stromen en logistiek, terwijl deze steeds meer vergezeld worden van een informatiestroom. Van Veghel: “Kijkend naar Sligro zit een groot deel van het primaire proces in de be-
eigen organisatie. Het zijn evenwel met name de partijen met de meeste macht, marktleiders bijvoorbeeld, die de ontwikkeling van standaarden kunnen aanjagen. Overleg tussen partijen in de keten is sowieso welkom.
Governance
“MDM gaat in grote lijnen over het spreken van dezelfde taal” staande systemen; onze AS400 draait nog als een zonnetje. De informatie die hierin besloten zit, moet alleen wel gekoppeld worden aan de nieuwe wereld. Misschien kan ik zelfs beter spreken van de nieuwe dimensie.” Ook werd de vraag gesteld hoe en of je MDM kunt toepassen binnen een wisselwerking met ketenpartners. “Dit zijn actuele kwesties in bijvoorbeeld de zorg en logistiek”, aldus een IT-verantwoordelijke. Vrijwel iedereen aan tafel was ervan overtuigd dat MDM zich bij voorkeur niet beperkt tot de
m a n a g e m e n t
“Governance is heel belangrijk”, aldus de Jibes-directeur. “Dat heeft in principe niets met IT te maken, al kan de CIO wel een rol spelen bij de inrichting. Masterdatamanagement betekent in feite niets anders dan ‘meester in je eigen datahuishouding’. De IT-verantwoordelijke is als geen ander in staat om de MDM-aanpak met behulp van het juiste gereedschap te ondersteunen.” Van Veghel vulde aan: “De business moet er overigens wel bij worden betrokken. Deze mensen moeten het snappen en zodanig worden begeleid dat ze het zelf kunnen helpen invoeren.” Tummers: “Als je het vervolgens goed inricht, vormt masterdata- en metadatamanagement de basis voor verdere groei van elke organisatie.” IVO-PAUL TUMMERS is algemeen directeur van Jibes.
❉
overview Op deze pagina’s vindt u een uitgebreid overzicht van bedrijven die actief zijn in de IT-sector, op het gebied van innovatie, informatie en applicaties. Door middel van 15 categorieën hebben de bedrijven aangeven binnen welke specifieke vorm van IT zij actief zijn. Vindt u dat u als leverancier/dienstverlener ook in dit overzicht thuishoort,neem dan contact op met Jeffrey Ploeg via
[email protected] of bel met 073 614 00 70.
Architectuur Accenture
www.accenture.nl Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
CSC
www.csc.nl
Complexe bedrijfsvraagstukken vragen om innovatieve ICToplossingen. Ons toonaangevend portfolio brengt het beste uit de wereld bij u in bedrijf. Door onze sector- en technologiekennis te combineren, creëren we een end-to-end dienstverlening waarmee we onze opdrachtgevers vergaand ontzorgen op ICT-gebied.
Data Center Arnhem www.tdca.nl
Data Center Arnhem is een toonaangevend twin data center, waarbij opdrachtgevers kunnen rekenen op 99,9999% up-time, de allerbeste en laatste stand van datacenter techniek gecombineerd met persoonlijke service en advies. DCA heeft een track record van meer dan 15 jaar zero failures.
i³ groep
www.i3-groep.nl
i³ groep is een merkonafhankelijke leverancier, adviseur en beheerder op het gebied van informatie infrastructuren. Door explosieve datagroei en marktontwikkelingen heeft i³ groep zich de afgelopen jaren van server en storage integrator tot onafhankelijk adviseur en totaalaanbieder van IT-infrastructuur oplossingen (IaaS en PaaS) ontwikkeld.
Levi9
www.levi9.com/
Levi9 IT Services is een Nederlands IT-servicesbedrijf dat van nearshoring zijn specialisme heeft gemaakt. 350 hoogopgeleide IT-specialisten werken in vier delivery centra in Centraal- en OostEuropa. Het bedrijf levert drie soorten diensten: detachering op afstand, ontwikkelprojecten en de uitvoering van applicatiebeheer en onderhoud.
Software AG
www.softwareag.nl Software AG is wereldwijd toonaangevend in Business Process Excellence en is bekend van onder andere ARIS, marktleidende software voor procesanalyse en enterprise architectuur – en webMethods, marktleidende software voor procesautomatisering (BPMS), B2B, applicatieintegratie en SOA. Het bedrijf levert software en diensten rond procesverbetering, architectuurmanagement, risicoen compliancemanagement, integratie en IT-modernisering.
Business Intelligence Accenture
www.accenture.nl
Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
Centric
www.centric.eu
Om gegronde beslissingen te kunnen nemen, heeft u actuele, transparante, betrouwbare en eenduidige stuurinformatie nodig. De Business Intelligence consultants van Centric zijn de procesverbeteraars van uw BI vraagstuk. Zij zorgen dat de informatievoorziening aansluit op de informatiebehoefte en dat stuurinformatie efficiënter gegenereerd wordt.
CTAC
www.ctac.nl Ctac is een van de grootste SAP Gold Partners in de Benelux en Gold Partner van Microsoft. Wij bouwen op basis van deze marktleidende software op maat gemaakte templates voor specifieke sectoren. Daarnaast bieden we een breed spectrum van ICToplossingen zoals Business Intelligence, Warehouse Management en Customer Relationship Management. Wij completeren deze oplossingen met een uitgebreid portfolio van Hosting en Beheer, trainingen, detachering en consultancydiensten. Zo ontzorgt Ctac klanten op elk gebied.
IBM Nederland BV www.ibm.com/nl
IBM is één van de wereldleiders op het gebied van IT Services en Consultancy. Meer dan 400.000 IBMers wereldwijd zijn betrokken bij het uitvinden en integreren van hardware, software en diensten om vooruitstrevende bedrijven, instellingen en mensen in staat te stellen succesvol te zijn. Computervermogen is niet langer voorbehouden aan computers in de traditionele zin van het woord. Er zitten chips in onze auto’s, onze huishoudelijke apparaten en onze camera’s. Zelfs onze snelwegen beginnen intelligent te worden en hetzelfde geldt voor medicijnen en levensmiddelen. Bovendien is alles met elkaar verbonden en beschikken we over nieuwe, krachtige systemen en geavanceerde analysemogelijkheden om bergen gegevens om te zetten in kennis, inzicht en bruikbare informatie. Hierdoor helpt IBM onze wereld slimmer te maken.
Inergy
www.Inergy.nl
Inergy is een succesvolle partner in Cloud BI Services. Wij helpen organisaties meer rendement te halen uit hun core business en bedrijfsprocessen door inzicht te genereren uit alle informatie waarover zij (kunnen) beschikken. Onze Cloud BI Services helpen hen sneller en flexibeler te reageren op veranderingen in de markt. Onze klanten zijn grote en middelgrote organisaties in Retail, Finance, (online) Media en Logistiek. Ons kantoor is gevestigd in Woerden. Kijk voor meer informatie op www.inergy.nl .
Smart Information Solutions www.smart-is.nl
Smart Information Solutions stelt organisaties in staat data om te zetten in inzichten. Deze inzichten helpen u sneller beslissingen te nemen en de zeilen van uw organisatie altijd optimaal in de wind te hebben staan. U kunt door deze inzichten slimmer acteren op de snel veranderende wereld om u heen en kosten besparen op uw datawarehouse omgeving. Smart Information Solutions is uw partner voor Workload, Business Intelligence en Business Analytics vraagstukken.
Software AG
www.softwareag.nl Software AG is wereldwijd toonaangevend in Business Process Excellence en is bekend van onder andere ARIS, marktleidende software voor procesanalyse en enterprise architectuur – en webMethods, marktleidende software voor procesautomatisering (BPMS), B2B, applicatieintegratie en SOA. Het bedrijf levert software en diensten rond procesverbetering, architectuurmanagement, risicoen compliancemanagement, integratie en IT-modernisering.
Business Intelligence AS A Service Inergy
www.Inergy.nl
Inergy is een succesvolle partner in Cloud BI Services. Wij helpen organisaties meer rendement te halen uit hun core business en bedrijfsprocessen door inzicht te genereren uit alle informatie waarover zij (kunnen) beschikken. Onze Cloud BI Services helpen hen sneller en flexibeler te reageren op veranderingen in de markt. Onze klanten zijn grote en middelgrote organisaties in Retail, Finance, (online) Media en Logistiek. Ons kantoor is gevestigd in Woerden. Kijk voor meer informatie op www.inergy.nl .
a u g u s t u s
2 0 1 4
47
overview Business-ProcessManagement Accenture
www.accenture.nl
Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
CSC
www.csc.nl
Complexe bedrijfsvraagstukken vragen om innovatieve ICToplossingen. Ons toonaangevend portfolio brengt het beste uit de wereld bij u in bedrijf. Door onze sector- en technologiekennis te combineren, creëren we een end-to-end dienstverlening waarmee we onze opdrachtgevers vergaand ontzorgen op ICT-gebied.
Conclusion Implementation
www.conclusionimplementation.nl
Conclusion Implementation zorgt er voor dat organisaties kunnen inspelen op ontwikkelingen door succesvol veranderingen door te voeren met effectief projectmanagement. Wij zijn hiermee aantoonbaar specialist in projectmanagement, processmanagement, kwaliteitmanagement, informatiemanagement, programma management en training van uw medewerkers. Conclusion Implementation maakt onderdeel uit van Conclusion, de meest veelzijdige zakelijke dienstverlener van Nederland met vier disciplines; Human Capital, Communication, Organisation en Technology. In multidisciplinaire teams delen wij onze kennis en talenten.
CTAC
www.ctac.nl Ctac is een van de grootste SAP Gold Partners in de Benelux en Gold Partner van Microsoft. Wij bouwen op basis van deze marktleidende software op maat gemaakte templates voor specifieke sectoren. Daarnaast bieden we een breed spectrum van ICToplossingen zoals Business Intelligence, Warehouse Management en Customer Relationship Management. Wij completeren deze oplossingen met een uitgebreid portfolio van Hosting en Beheer, trainingen, detachering en consultancydiensten. Zo ontzorgt Ctac klanten op elk gebied.
Ricoh Nederland B.V. www.ricoh.nl
Ricoh is specialist op het gebied van IT en Document Solutions. De oplossingen die Ricoh biedt hebben betrekking op hardware-, softwareen outsourcingvraagstukken. Vanuit outsourcingsperspectief kunnen we documentintensieve processen van uw onderneming overnemen.
Software AG
IBM Nederland BV www.ibm.com/nl
IBM is één van de wereldleiders op het gebied van IT Services en Consultancy. Meer dan 400.000 IBMers wereldwijd zijn betrokken bij het uitvinden en integreren van hardware, software en diensten om vooruitstrevende bedrijven, instellingen en mensen in staat te stellen succesvol te zijn. Computervermogen is niet langer voorbehouden aan computers in de traditionele zin van het woord. Er zitten chips in onze auto’s, onze huishoudelijke apparaten en onze camera’s. Zelfs onze snelwegen beginnen intelligent te worden en hetzelfde geldt voor medicijnen en levensmiddelen. Bovendien is alles met elkaar verbonden en beschikken we over nieuwe, krachtige systemen en geavanceerde analysemogelijkheden om bergen gegevens om te zetten in kennis, inzicht en bruikbare informatie. Hierdoor helpt IBM onze wereld slimmer te maken.
Inergy
www.Inergy.nl
Inergy is een succesvolle partner in Cloud BI Services. Wij helpen organisaties meer rendement te halen uit hun core business en bedrijfsprocessen door inzicht te genereren uit alle informatie waarover zij (kunnen) beschikken. Onze Cloud BI Services helpen hen sneller en flexibeler te reageren op veranderingen in de markt. Onze klanten zijn grote en middelgrote organisaties in Retail, Finance, (online) Media en Logistiek. Ons kantoor is gevestigd in Woerden. Kijk voor meer informatie op www.inergy.nl .
ECM Accenture
www.accenture.nl Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
IBM Nederland BV www.ibm.com/nl
IBM is één van de wereldleiders op het gebied van IT Services en Consultancy. Meer dan 400.000 IBMers wereldwijd zijn betrokken bij het uitvinden en integreren van hardware, software en diensten om vooruitstrevende bedrijven, instellingen en mensen in staat te stellen succesvol te zijn. Computervermogen is niet langer voorbehouden aan computers in de traditionele zin van het woord. Er zitten chips in onze auto’s, onze huishoudelijke apparaten en onze camera’s. Zelfs onze snelwegen beginnen intelligent te worden en hetzelfde geldt voor medicijnen en levensmiddelen. Bovendien is alles met elkaar verbonden en beschikken we over nieuwe, krachtige systemen en geavanceerde analysemogelijkheden om bergen gegevens om te zetten in kennis, inzicht en bruikbare informatie. Hierdoor helpt IBM onze wereld slimmer te maken.
www.softwareag.nl Software AG is wereldwijd toonaangevend in Business Process Excellence en is bekend van onder andere ARIS, marktleidende software voor procesanalyse en enterprise architectuur – en webMethods, marktleidende software voor procesautomatisering (BPMS), B2B, applicatieintegratie en SOA. Het bedrijf levert software en diensten rond procesverbetering, architectuurmanagement, risicoen compliancemanagement, integratie en IT-modernisering.
Levi9
CRM & Customer Analytics
Ricoh Nederland B.V.
Accenture
www.accenture.nl
Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
Levi9 IT Services is een Nederlands IT-servicesbedrijf dat van nearshoring zijn specialisme heeft gemaakt. 350 hoogopgeleide IT-specialisten werken in vier delivery centra in Centraal- en OostEuropa. Het bedrijf levert drie soorten diensten: detachering op afstand, ontwikkelprojecten en de uitvoering van applicatiebeheer en onderhoud.
www.ricoh.nl
Ricoh is specialist op het gebied van IT en Document Solutions. De oplossingen die Ricoh biedt hebben betrekking op hardware-, software- en outsourcingvraagstukken. Vanuit outsourcingsperspectief kunnen we documentintensieve processen van uw onderneming overnemen.
ERP
CTAC
www.ctac.nl Ctac is een van de grootste SAP Gold Partners in de Benelux en Gold Partner van Microsoft. Wij bouwen op basis van deze marktleidende software op maat gemaakte templates voor specifieke sectoren. Daarnaast bieden we een breed spectrum van ICT-oplossingen zoals Business Intelligence, Warehouse Management en Customer Relationship Management. Wij completeren deze oplossingen met een uitgebreid portfolio van Hosting en Beheer, trainingen, detachering en consultancydiensten. Zo ontzorgt Ctac klanten op elk gebied.
48 t i j d s c h r i f t
www.levi9.com/
i t
m a n a g e m e n t
Accenture
www.accenture.nl Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
Centric
CSC
Door al uw processen en informatie in één bedrijfsbreed informatie- en managementsysteem onder te brengen, hebt u meer grip op processen, beschikt u over eenduidige data en stelt u uw medewerkers in staat efficiënt te werken. Hiervoor doet u zaken met een ervaren leverancier met kennis van de branche waarin u opereert. Centric heeft meer dan drie decennia ervaring op het gebied van ERP. We combineren IT-, markt- én proceskennis en stroomlijnen de organisatie en de processen van onze klanten. Niet vanuit een technisch perspectief, maar vanuit de business.
Complexe bedrijfsvraagstukken vragen om innovatieve ICToplossingen. Ons toonaangevend portfolio brengt het beste uit de wereld bij u in bedrijf. Door onze sector- en technologiekennis te combineren, creëren we een end-to-end dienstverlening waarmee we onze opdrachtgevers vergaand ontzorgen op ICT-gebied.
www.centric.eu/erp
CTAC
www.ctac.nl Ctac is een van de grootste SAP Gold Partners in de Benelux en Gold Partner van Microsoft. Wij bouwen op basis van deze marktleidende software op maat gemaakte templates voor specifieke sectoren. Daarnaast bieden we een breed spectrum van ICToplossingen zoals Business Intelligence, Warehouse Management en Customer Relationship Management. Wij completeren deze oplossingen met een uitgebreid portfolio van Hosting en Beheer, trainingen, detachering en consultancydiensten. Zo ontzorgt Ctac klanten op elk gebied.
i³ groep
www.i3-groep.nl
i³ groep is een merkonafhankelijke leverancier, adviseur en beheerder op het gebied van informatie infrastructuren. Door explosieve datagroei en marktontwikkelingen heeft i³ groep zich de afgelopen jaren van server en storage integrator tot onafhankelijk adviseur en totaalaanbieder van IT-infrastructuur oplossingen (IaaS en PaaS) ontwikkeld.
IBM Nederland BV www.ibm.com/nl
www.levi9.com/
Levi9 IT Services is een Nederlands IT-servicesbedrijf dat van nearshoring zijn specialisme heeft gemaakt. 350 hoogopgeleide IT-specialisten werken in vier delivery centra in Centraal- en OostEuropa. Het bedrijf levert drie soorten diensten: detachering op afstand, ontwikkelprojecten en de uitvoering van applicatiebeheer en onderhoud.
IBM is één van de wereldleiders op het gebied van IT Services en Consultancy. Meer dan 400.000 IBMers wereldwijd zijn betrokken bij het uitvinden en integreren van hardware, software en diensten om vooruitstrevende bedrijven, instellingen en mensen in staat te stellen succesvol te zijn. Computervermogen is niet langer voorbehouden aan computers in de traditionele zin van het woord. Er zitten chips in onze auto’s, onze huishoudelijke apparaten en onze camera’s. Zelfs onze snelwegen beginnen intelligent te worden en hetzelfde geldt voor medicijnen en levensmiddelen. Bovendien is alles met elkaar verbonden en beschikken we over nieuwe, krachtige systemen en geavanceerde analysemogelijkheden om bergen gegevens om te zetten in kennis, inzicht en bruikbare informatie. Hierdoor helpt IBM onze wereld slimmer te maken.
Software AG
Migration Match
Software AG is wereldwijd toonaangevend in Business Process Excellence en is bekend van onder andere ARIS, marktleidende software voor procesanalyse en enterprise architectuur – en webMethods, marktleidende software voor procesautomatisering (BPMS), B2B, applicatieintegratie en SOA. Het bedrijf levert software en diensten rond procesverbetering, architectuurmanagement, risicoen compliancemanagement, integratie en IT-modernisering.
Migration Match is specialist in grootschalige en complexe ICTmigraties. Met onze geavanceerde migratie managementmethode M3© werken wij op projectbasis, waarbij cost control, advies en project evaluaties belangrijke pijlers zijn van onze dienstverlening. Migration Match maakt onderdeel uit van Conclusion, de meest veelzijdige zakelijke dienstverlener van Nederland met vier disciplines; Human Capital, Communication, Organisation en Technology. In multidisciplinaire teams delen wij onze kennis en talenten.
Levi9
www.softwareag.nl
Xtensional
www.xtensional.nl
Xtensional is al meer dan 10 jaar gerenommeerd SAP specialist op het gebied van projecten, detachering en managed services. Als SAP expertisecentrum van Nederland zijn wij met ruim 150 SAP consultants de specialist in zowel het functionele als in het technische domein van SAP. Xtensional maakt onderdeel uit van Conclusion, de meest veelzijdige zakelijke dienstverlener van Nederland met vier disciplines; Human Capital, Communication, Organisation en Technology. In multidisciplinaire teams delen wij onze kennis en talenten.
Functioneel Beheer CTAC
www.ctac.nl
Ctac is een van de grootste SAP Gold Partners in de Benelux en Gold Partner van Microsoft. Wij bouwen op basis van deze marktleidende software op maat gemaakte templates voor specifieke sectoren. Daarnaast bieden we een breed spectrum van ICToplossingen zoals Business Intelligence, Warehouse Management en Customer Relationship Management. Wij completeren deze oplossingen met een uitgebreid portfolio van Hosting en Beheer, trainingen, detachering en consultancydiensten. Zo ontzorgt Ctac klanten op elk gebied.
IT-Strategie & Transformatie Accenture
www.accenture.nl
Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
www.csc.nl
www.migrationmatch.nl
Smart Information Solutions www.smart-is.nl
Smart Information Solutions stelt organisaties in staat data om te zetten in inzichten. Deze inzichten helpen u sneller beslissingen te nemen en de zeilen van uw organisatie altijd optimaal in de wind te hebben staan. U kunt door deze inzichten slimmer acteren op de snel veranderende wereld om u heen en kosten besparen op uw datawarehouse omgeving. Smart Information Solutions is uw partner voor Workload, Business Intelligence en Business Analytics vraagstukken.
Tele2
www.tele2.nl
Enterprise Solutions, onderdeel van Tele2 Nederland, levert op maat gemaakte bereikbaarheidsoplossingen aan grootzakelijke gebruikers en overheidsinstanties. Hiervoor gebruikt Tele2 haar eigen landelijke glasvezel infrastructuur, een snel groeiend mobiel 4G netwerk en de kennis en ervaring van een gespecialiseerd team.
Verizon
www.verizon.com
Verizon: A global communications, IT, and security solutions partner to business and government, with one of the world’s most connected IP networks.
ManagementConsultancy Accenture
www.accenture.nl
Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
a u g u s t u s
2 0 1 4
49
overview IBM Nederland BV www.ibm.com/nl
IBM is één van de wereldleiders op het gebied van IT Services en Consultancy. Meer dan 400.000 IBMers wereldwijd zijn betrokken bij het uitvinden en integreren van hardware, software en diensten om vooruitstrevende bedrijven, instellingen en mensen in staat te stellen succesvol te zijn. Computervermogen is niet langer voorbehouden aan computers in de traditionele zin van het woord. Er zitten chips in onze auto’s, onze huishoudelijke apparaten en onze camera’s. Zelfs onze snelwegen beginnen intelligent te worden en hetzelfde geldt voor medicijnen en levensmiddelen. Bovendien is alles met elkaar verbonden en beschikken we over nieuwe, krachtige systemen en geavanceerde analysemogelijkheden om bergen gegevens om te zetten in kennis, inzicht en bruikbare informatie. Hierdoor helpt IBM onze wereld slimmer te maken.
hen sneller en flexibeler te reageren op veranderingen in de markt. Onze klanten zijn grote en middelgrote organisaties in Retail, Finance, (online) Media en Logistiek. Ons kantoor is gevestigd in Woerden. Kijk voor meer informatie op www.inergy.nl .
Software AG
www.softwareag.nl Software AG is wereldwijd toonaangevend in Business Process Excellence en is bekend van onder andere ARIS, marktleidende software voor procesanalyse en enterprise architectuur – en webMethods, marktleidende software voor procesautomatisering (BPMS), B2B, applicatieintegratie en SOA. Het bedrijf levert software en diensten rond procesverbetering, architectuurmanagement, risicoen compliancemanagement, integratie en IT-modernisering.
Mobile Application Management
SaaS
Cloud Seven
Accenture
www.cloudseven.nl
Cloud Seven is gespecialiseerd in het realiseren van Enterprise Mobility oplossingen waarmee smartphones, tablets, PC´s en laptops vanuit 1 oplossingen met 1 security model en 1 management systeem worden ontsloten voor de mobiele werker. Een belangrijk onderdeel daarvan is het ontsluiten van bedrijfsapplicaties op smartphones en tablets en advies over het te voeren beleid waaronder deze voorzieningen aan medewerkers beschikbaar kunnen worden gesteld.
PerformanceManagement Accenture
www.accenture.nl Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
Data Center Arnhem www.tdca.nl
Data Center Arnhem is een toonaangevend twin data center, waarbij opdrachtgevers kunnen rekenen op 99,9999% up-time, de allerbeste en laatste stand van datacenter techniek gecombineerd met persoonlijke service en advies. DCA heeft een track record van meer dan 15 jaar zero failures.
First8
www.first8.nl
First8 realiseert open source en maatwerk softwareoplossingen en is gespecialiseerd in financiële transacties, privacygevoelige informatie en informatiesystemen voor zowel de overheid als de private sector. Open Source en Open Standaarden passen volledig binnen de bedrijfsfilosofie waarbij Java het platform is, inclusief implementatie, beheer en onderhoud van applicaties. First8 maakt onderdeel uit van Conclusion, de meest veelzijdige zakelijke dienstverlener van Nederland met vier disciplines; Human Capital, Communication, Organisation en Technology. In multidisciplinaire teams delen wij onze kennis en talenten.
IBM Nederland BV www.ibm.com/nl
IBM is één van de wereldleiders op het gebied van IT Services en Consultancy. Meer dan 400.000 IBMers wereldwijd zijn betrokken bij het uitvinden en integreren van hardware, software en diensten om vooruitstrevende bedrijven, instellingen en mensen in staat te stellen succesvol te zijn. Computervermogen is niet langer voorbehouden aan computers in de traditionele zin van het woord. Er zitten chips in onze auto’s, onze huishoudelijke apparaten en onze camera’s. Zelfs onze snelwegen beginnen intelligent te worden en hetzelfde geldt voor medicijnen en levensmiddelen. Bovendien is alles met elkaar verbonden en beschikken we over nieuwe, krachtige systemen en geavanceerde analysemogelijkheden om bergen gegevens om te zetten in kennis, inzicht en bruikbare informatie. Hierdoor helpt IBM onze wereld slimmer te maken.
Inergy
www.Inergy.nl
Inergy is een succesvolle partner in Cloud BI Services. Wij helpen organisaties meer rendement te halen uit hun core business en bedrijfsprocessen door inzicht te genereren uit alle informatie waarover zij (kunnen) beschikken. Onze Cloud BI Services helpen
50 t i j d s c h r i f t
i t
m a n a g e m e n t
www.accenture.nl Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
Centric
www.centric.eu
Centric ontwikkelt branchespecifieke en generieke software. Uiteraard is het mogelijk bepaalde Centric-software in de vorm van een clouddienst af te nemen. Lokaal installeren en onderhouden is niet langer nodig. Ook hoeft u niet te investeren in de benodigde harden software. Centric draagt zorg voor de technische randvoorwaarden voor optimale werking en beschikbaarheid van de software.
CSC
www.csc.nl
Complexe bedrijfsvraagstukken vragen om innovatieve ICToplossingen. Ons toonaangevend portfolio brengt het beste uit de wereld bij u in bedrijf. Door onze sector- en technologiekennis te combineren, creëren we een end-to-end dienstverlening waarmee we onze opdrachtgevers vergaand ontzorgen op ICT-gebied.
Conclusion ICT Projects www.conclusion-ip.nl
Conclusion ICT Projects ontwikkelt innovatieve en webbased ICT-software op basis van turn key ICT-projecten. Als Microsoft Gold partner zijn wij specialist in e-HRM oplossingen (mobiliteit/ reorganisaties), interactieve portalen (internet/intranet/mobiel) en dossier- en workflowsystemen (cliëntvolgsystemen en elektronische patiëntendossiers). Conclusion ICT Projects maakt onderdeel uit van Conclusion, de meest veelzijdige zakelijke dienstverlener van Nederland met vier disciplines; Human Capital, Communication, Organisation en Technology. In multidisciplinaire teams delen wij onze kennis en talenten.
CTAC
www.ctac.nl Ctac is een van de grootste SAP Gold Partners in de Benelux en Gold Partner van Microsoft. Wij bouwen op basis van deze marktleidende software op maat gemaakte templates voor specifieke sectoren. Daarnaast bieden we een breed spectrum van ICToplossingen zoals Business Intelligence, Warehouse Management en Customer Relationship Management. Wij completeren deze oplossingen met een uitgebreid portfolio van Hosting en Beheer, trainingen, detachering en consultancydiensten. Zo ontzorgt Ctac klanten op elk gebied.
Data Center Arnhem www.tdca.nl
Data Center Arnhem is een toonaangevend twin data center, waarbij opdrachtgevers kunnen rekenen op 99,9999% up-time, de allerbeste en laatste stand van datacenter techniek gecombineerd met persoonlijke service en advies. DCA heeft een track record van meer dan 15 jaar zero failures.
First8
www.first8.nl
First8 realiseert open source en maatwerk softwareoplossingen en is gespecialiseerd in financiële transacties, privacygevoelige informatie en informatiesystemen voor zowel de overheid als de
private sector. Open Source en Open Standaarden passen volledig binnen de bedrijfsfilosofie waarbij Java het platform is, inclusief implementatie, beheer en onderhoud van applicaties. First8 maakt onderdeel uit van Conclusion, de meest veelzijdige zakelijke dienstverlener van Nederland met vier disciplines; Human Capital, Communication, Organisation en Technology. In multidisciplinaire teams delen wij onze kennis en talenten.
IBM Nederland BV www.ibm.com/nl
IBM is één van de wereldleiders op het gebied van IT Services en Consultancy. Meer dan 400.000 IBMers wereldwijd zijn betrokken bij het uitvinden en integreren van hardware, software en diensten om vooruitstrevende bedrijven, instellingen en mensen in staat te stellen succesvol te zijn. Computervermogen is niet langer voorbehouden aan computers in de traditionele zin van het woord. Er zitten chips in onze auto’s, onze huishoudelijke apparaten en onze camera’s. Zelfs onze snelwegen beginnen intelligent te worden en hetzelfde geldt voor medicijnen en levensmiddelen. Bovendien is alles met elkaar verbonden en beschikken we over nieuwe, krachtige systemen en geavanceerde analysemogelijkheden om bergen gegevens om te zetten in kennis, inzicht en bruikbare informatie. Hierdoor helpt IBM onze wereld slimmer te maken.
Levi9
www.levi9.com/
Levi9 IT Services is een Nederlands IT-servicesbedrijf dat van nearshoring zijn specialisme heeft gemaakt. 350 hoogopgeleide IT-specialisten werken in vier delivery centra in Centraal- en OostEuropa. Het bedrijf levert drie soorten diensten: detachering op afstand, ontwikkelprojecten en de uitvoering van applicatiebeheer en onderhoud.
T-Systems
www.t-systems.nl
Met een wereldwijde infrastructuur van datacentra en netwerken levert T-Systems ICT-diensten aan internationale ondernemingen en publieke instellingen. Op basis hiervan biedt de dochteronderneming van Deutsche Telekom geïntegreerde oplossingen die bijdragen aan een betere communicatie tussen bedrijven en binnen de samenleving. Circa 45.300 medewerkers bij T-Systems voegen aantoonbare waarde toe aan de kernactiviteiten van hun klanten over de gehele wereld door het combineren van industrieexpertise en ICT-innovaties.
SoftwareDevelopment Accenture
www.accenture.nl Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
AMIS
www.amis.nl
AMIS is de Oracle expert die klanten optimaal service biedt en hun IT verder helpt. Samen realiseren, dat is waar het om gaat. We helpen relaties om investeringen in Oracle technologie zo effectief en economisch mogelijk in te zetten en een bijdrage te laten leveren aan het succes van hun organisatie. Met advisering, detachering, projecten, beheer en opleidingen ondersteunen we onze klanten met Continuïteit, Flexibiliteit en Modernisering van Oracle database- en applicatie omgevingen. AMIS maakt onderdeel uit van Conclusion, de meest veelzijdige zakelijke dienstverlener van Nederland met vier disciplines; Human Capital, Communication, Organisation en Technology. In multidisciplinaire teams delen wij onze kennis.
www.cloudseven.nl
Cloud Seven is gespecialiseerd in het realiseren van Enterprise Mobility oplossingen waarmee smartphones, tablets, PC´s en laptops vanuit 1 oplossingen met 1 security model en 1 management systeem worden ontsloten voor de mobiele werker. Een belangrijk onderdeel daarvan is het ontsluiten van bedrijfsapplicaties op smartphones en tablets en advies over het te voeren beleid waaronder deze voorzieningen aan medewerkers beschikbaar kunnen worden gesteld.
CSC
www.csc.nl
Complexe bedrijfsvraagstukken vragen om innovatieve ICToplossingen. Ons toonaangevend portfolio brengt het beste uit de wereld bij u in bedrijf. Door onze sector- en technologiekennis te combineren, creëren we een end-to-end dienstverlening waarmee we onze opdrachtgevers vergaand ontzorgen op ICT-gebied.
Conclusion ICT Projects www.conclusion-ip.nl
Conclusion ICT Projects ontwikkelt innovatieve en webbased ICT-software op basis van turn key ICT-projecten. Als Microsoft Gold partner zijn wij specialist in e-HRM oplossingen (mobiliteit/ reorganisaties), interactieve portalen (internet/intranet/mobiel) en dossier- en workflowsystemen (cliëntvolgsystemen en elektronische patiëntendossiers). Conclusion ICT Projects maakt onderdeel uit van Conclusion, de meest veelzijdige zakelijke dienstverlener van Nederland met vier disciplines; Human Capital, Communication, Organisation en Technology. In multidisciplinaire teams delen wij onze kennis en talenten.
CTAC
www.ctac.nl Ctac is een van de grootste SAP Gold Partners in de Benelux en Gold Partner van Microsoft. Wij bouwen op basis van deze marktleidende software op maat gemaakte templates voor specifieke sectoren. Daarnaast bieden we een breed spectrum van ICToplossingen zoals Business Intelligence, Warehouse Management en Customer Relationship Management. Wij completeren deze oplossingen met een uitgebreid portfolio van Hosting en Beheer, trainingen, detachering en consultancydiensten. Zo ontzorgt Ctac klanten op elk gebied.
IBM Nederland BV www.ibm.com/nl
IBM is één van de wereldleiders op het gebied van IT Services en Consultancy. Meer dan 400.000 IBMers wereldwijd zijn betrokken bij het uitvinden en integreren van hardware, software en diensten om vooruitstrevende bedrijven, instellingen en mensen in staat te stellen succesvol te zijn. Computervermogen is niet langer voorbehouden aan computers in de traditionele zin van het woord. Er zitten chips in onze auto’s, onze huishoudelijke apparaten en onze camera’s. Zelfs onze snelwegen beginnen intelligent te worden en hetzelfde geldt voor medicijnen en levensmiddelen. Bovendien is alles met elkaar verbonden en beschikken we over nieuwe, krachtige systemen en geavanceerde analysemogelijkheden om bergen gegevens om te zetten in kennis, inzicht en bruikbare informatie. Hierdoor helpt IBM onze wereld slimmer te maken.
Levi9
www.levi9.com/
Levi9 IT Services is een Nederlands IT-servicesbedrijf dat van nearshoring zijn specialisme heeft gemaakt. 350 hoogopgeleide IT-specialisten werken in vier delivery centra in Centraal- en OostEuropa. Het bedrijf levert drie soorten diensten: detachering op afstand, ontwikkelprojecten en de uitvoering van applicatiebeheer en onderhoud.
Centric
NetRom Software BV
Centric ontwikkelt software oplossingen op maat. Bijvoorbeeld om uw backoffice efficiënt naar uw intranetportals te ontsluiten of om legacy-software te converteren. We ontwikkelen ook mobiele apps voor uw medewerkers of klanten. Dankzij onze bibliotheek van herbruikbare componenten profiteert u maximaal van onze jarenlange ontwikkelervaring
NetRom Software verleent nearshore IT-diensten vanuit Roemenië. Dankzij het zelf ontwikkelde Outsourcing Development Framework (ODF) is het ontwikkelproces volledig transparant. Nederlands management on site, solide testprocedures, voldoende schaalgrootte en een no cure / no pay garantie maken Netrom Software een betrouwbare partner. Multiple Microsoft Gold and Silver Competencies en ISO 9001 gecertificeerd.
www.centric.eu
Cloud Seven
www.netrom.nl
a u g u s t u s
2 0 1 4
51
overview Testing Accenture
www.accenture.nl Accenture is een wereldwijd bedrijf voor management consulting, technology services en outsourcing. Wij werken met onze klanten samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en een High Performance Business te worden en te blijven.
Centric
www.centric.eu
Centric biedt security- en penetratietesten, testuitvoering tot en met testregie, webinspecties voor de toegankelijkheid van websites en testtrainingen en –opleidingen. Onze testers zijn uitstekend geschoold en hebben ervaring met de allerlaatste testmethodieken en trends zoals Agile én SCRUM. Bovendien zijn de testers van Centric communicatief sterk en daarom goed in staat u een helder advies te geven, zodat u uw klanten de kwaliteit kunt bieden die ze verwachten.
52 t i j d s c h r i f t
i t
m a n a g e m e n t
service
colofon Tijdschrift IT Management Hoofdredactie Arnoud van Gemeren E-mail
[email protected] Website www.it-executive.nl Eindredacteur Yvette Polman Fotografie Mark van der Brink, Erik Fecken, Roelof Pot, Marcel Willems Manager Vormgeving Mathieu Westerveld Contentproductie voor marktpartijen: Contact Media (www.contactmedia.nl) Drukker PRinterface, Leiderdorp Vaste medewerkers Hans Lamboo, Paul van der Linden, Henny van der Pluijm, Marguerita Suddaby, Sytse van der Schaaf, Ferry Waterkamp, Arjan Zwanenburg
Publiceren
TITM is er voor leidinggevenden in de ict. In TITM vindt u prikkelende columns, no-nonsense vakinformatie en boeiende interviews met opinion leaders of collega’s bij andere organisaties. Zelf een bijdrage leveren of geïnterviewd worden over een project of een aanbesteding? Met name IT-managers aan de afnemerszijde van de markt worden van harte uitgenodigd contact met de redactie op te nemen. Stuur een mail met een beknopt voorstel naar:
[email protected]. De redactie neemt dan snel contact met u op!
TITM in 2014
TITM verschijnt tweemaandelijks. In de maanden dat TITM niet verschijnt, komt CIO Magazine uit, eveneens een uitgave van ICT Media.
Nr. 4
Thema: Programma’s en projecten Thema: IT-servicemanagement Deadline: 7 juli Verschijnt: augustus
Nr. 5
Thema: Managementskills Thema: Cloud computing Deadline: 22 september Verschijnt: november
Nr. 6
Nr. 7
Jaarboek Informationtrends 2015 Jaarlijkse uitgave over innovatie met IT, architectuur, performancemanagement, informatieplanning en procesmanagement. Ook de nieuwste trends en ontwikkelingen op het gebied van business information technology (tools en applicaties). Deadline: 19 januari 2015 Verschijnt: maart 2015
Thema: Informationtrends Thema: Technologytrends Deadline: 3 november Verschijnt: december
Adviesraad Nard van Breemen (Bird & Bird), Frank Heijtlager (MCXess), Sander Hoogendoorn (Capgemini), Rudolf Liefers (Liefers Consultancy), Paul van der Linden (Accenture), Arthur Roumimper (Manpower), Bart Stofberg (Quint Wellington Redwood), Rens van der Vorst (Fontys University). Uitgever Rob Beijleveld (
[email protected]) Tel. 06-51531551 ICT Media BV Laan van Voorburg 1 5261 LS Vught T 073-6140070 F 073-6129997 Sales Manager ICT Media Bart de Vaan (
[email protected]) Tel. 073-6140070 Manager Media ICT Media Jeffrey Ploeg (
[email protected]) Tel. 073-6140070 Traffic advertenties Daniëlle Westerhout (
[email protected]) Tel. 073-6140070 Abonnementen Een abonnement in Nederland kost 75 euro per jaar exclusief btw. Prijswijzigingen voorbehouden. Zie: www.cioportal.nl Opgave en vragen over abonnementen: ICT Media BV Laan van Voorburg 1 5261 LS Vught Tel. 073-6140070 Fax. 073-6129997 Site: www.cioportal.nl/2050/Magazines voor abonneren of
[email protected] voor adreswijzigingen en opzeggingen. Beëindigen abonnement TITM is een vakblad. Daarom hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat het blad ontvangen wordt uit hoofde van beroep. Hierdoor wordt een abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Opzegging (uitsluitend schriftelijk of via
[email protected]) dient 30 dagen voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Aanlevering van artikelen Inzending van een artikel naar de redactie ter publicatie houdt in dat de auteur akkoord gaat met de volgende voorwaarden: - de auteur heeft het volledige auteursrecht op het werk; - het artikel is niet eerder, in welke taal dan ook, gepubliceerd; - met publicatie wordt geen geheimhoudingsplicht geschonden; - de auteur zal het artikel niet zonder schriftelijke toestemming van de uitgever elders publiceren. Artikelen herpubliceren? Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is het niet toegestaan om artikelen uit dit blad geheel of gedeeltelijk over te nemen in eigen of andere media (zoals tijdschriften, websites en intranet). Geen toestemming is nodig om van een artikel de titel en inleiding over te nemen (circa 50 woorden) onder de voorwaarde dat er een goed zichtbare en werkende link of verwijzing naar de website van dit blad wordt geplaatst. © ICT Media BV, Vught 2014 Zonder voorafgaande toestemming van ICT Media BV is het niet toegestaan om door ICT Media BV gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen.
Thema: Dat deel van TITM dat gaat over innovatie-informatie-applicaties. Thema: Dat deel van TITM dat gaat over technologie-beheer-security.
a u g u s t u s
2 0 1 4
53