6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. ontwikkelingssamenwerking

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X

NIEUWS

ontwikkelingssamenwerking

jaargang 88 - nummer 2 tweemaandelijks maart-april 2013 KAFT 2 2013.indd 1

2 14/02/13 12:40

DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties - Jaargang 88 - 2013

NATIONAAL SECRETARIAAT Fevlado vzw Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel.: 09/224.46.76 - Fax: 09/329.07.47 E-mail: [email protected] www.fevlado.be Fevlado-Diversus vzw Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel. 09/228.59.79 - Fax: 09/329.07.47 E-mail: [email protected]

FEVLADO- LEDEBEWEGING: AFDELINGEN EN AANGESLOTEN ORGANISATIES:

AANGESLOTEN DOVENVERENIGINGEN AALST – ‘HOOP IN DE TOEKOMST’ Contact : Roger Van Impe – Calloystraat 32 – 1790 Teralfene, fax 053/68.20.36 ANTWERPEN – ‘MADOSA’ Lokaal en secretariaat: Haantjeslei 213 – 2018 Antwerpen – [email protected] – Tel/Fax: 03.238.56.77 - www.madosavzw.be Afdelingen: Sportafdeling ‘Dosporta’ – Jeugdclub ‘De Vlinder’ – Damesclub ‘Dodocan’ – Ontspanningsclub ‘Dovca’ – 50-plussers ‘ Dosena’ – Toneelclub ‘Andothe’ – Motoclub ‘Domocan MTC’ – Holebiworld ‘Pink’ BRUGGE – ‘NOWEDO’ Lokaal en secretariaat: Polderstraat 76a – 8310 Brugge St-Kruis – Fax: 050/67.34.31 – [email protected] – www.nowedo.be Afdelingen: Sportvereniging ‘KSKD Brugge’ – ‘Mountainbike Club’ – MV Nowedo – Kinderafdeling De Dolfijntjes & – Jeugdclub ‘De witte doordrijvers’ – Cultuuren ontspanning ‘De zeester’ – Damesclub ‘Ladies Only!? – Kompas’ – 55 plussers ‘Nowedo-senioren’ – Kon. Brugse dovenverenigingen – Brugse Gebarenkring

• Vlaamse DovenVerenigingen E-mail: [email protected]

BRUSSEL – ‘TRED’ Secretariaat: Steven Verbeeck - Goudenregenstraat 43 - 2800 Mechelen Contact: voorzitter: [email protected] of secretaris: [email protected] - www.tred.be

• Jong-Fevlado E-mail: [email protected]

EEKLO – ‘DE MEETJESLANDSE DOVENVRIENDEN’ Lokaal: Balgerhoeke 180 – 9900 Eeklo Contact: Desmidt Christel: [email protected]

• Fevlado-senioren E-mail: [email protected]

GENT – ‘GTG ‘ Lokaal: Stropkaai 38 – 9000 Gent – Fax: 09/343.80.04 – [email protected] – www.gtg-gent.be Secretariaat: Chantal Roose – Begonialaan 15 – 9930 Zomergem Afdelingen: Sportclub ‘KSKD Surdac Gent’ – Kinderclub ‘DoCoclub’ – Jeugdclub ‘De joker’ – Damesclub ‘Gentse damesclub ter doven’ - ‘Cultuur en Vorming’ – Manillenkaarters – Gentse Gebarenkring

• Fevlado “Helen Kellerclub” (HKC) E-mail: [email protected] [email protected] • Fevlado-Ontspanning E-mail: [email protected] Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel.: 09/224 46 76 Fax: 09/329 07 47 • Vlaamse Doven Sportbond vzw (VDSB) E-mail: [email protected] GSM 0478-65 36 96 Verantwoordelijke uitgever: Andre Lathouwers Eindredactie: Nick Mouton Redactie: Nick Mouton, Filip Verstraete, Ilse Wouters, Pascal Mollet, Ludwina Degryse, Fanny Deleu Lay-out: Ludwina Degryse Redactie Jongerenkrant: Marieke Kusters en Dennis Deschildre: [email protected] Administratie abonnementen: Martine Gilen Abonnement: Leden Fevlado: abonnement inbegrepen bij lidgeld. Lidgeld Fevlado is 22 Euro en 15 Euro vanaf het 2de lid van hetzelfde gezin. Niet-leden Fevlado: abonnement 15 Euro Buitenlandse abonnees krijgen Dovennieuws in pdf via mail. Verzending naar het buitenland enkel mogelijk op kosten van abonnee. Reknr: KBC 448-7656581-81 Contact: [email protected]

GENT - Ledeberg – ‘DE VRIENDEN VAN PRIESTER DE L’EPEE’ Lokaal: Van den Heckestraat 39, 9050 Gent-Ledeberg Contact: Thierry Bekaert- Stijn Streuvelslaan 63, 9800 Deinze of per mail: [email protected] - http://www.lepeetjegent.be HASSELT – ‘LIMBURGIA’ Lokaal en secretariaat: Rechterstraat 43 – 3511 Kuringen-Hasselt – Tel/Fax: 011/22.19.14 – [email protected] – www.vzw-limburgia.be Afdelingen: Sportvereniging ‘Lido-sport’ – Ontspanningsclub ‘De Stille Genieters’ – 55 plussers ‘Limburgia Senioren’ KORTRIJK – ‘DE HAERNE CLUB’ Lokaal en secretariaat: Kortrijksestraat 70 – 8501 Heule – Tel/Fax: 056/36.02.32 – [email protected] – www.dehaerneclub.be Afdelingen: Sportclub – Kaartersclub - Kinderclub ‘Dobbelsteentjes’ – Jongerenwerking – Ontspanningsclub – 55+ - Toneelclub ‘Niemand Perfect’ – Kortrijkse Gebarenkring ‘KGK’ – Stil en Blij Ieper KORTRIJK – ‘DE GETROUWE VRIENDEN’ Contact : Freddy Haghebaert - Toekomststraat 31 - 8581 Avelgem - [email protected] afdelingen : De Vurige Manillers - De Levensgenieters - De Orde van den Vlaschaard NINOVE – ‘DE DENDERVRIENDEN’ Contact : Ann Baten - Affligemstraat 7 - 1742 Ternat - fax: 053/68 29 49 - [email protected] - www.dedendervrienden.be SINT-NIKLAAS – ‘DE WAASVRIENDEN’ Contact : Rony Mets, Wijnstraat 48 - 9170 Sint-Pauwels – fax: 03/777 95 13 – [email protected] TURNHOUT – ‘PIRAMIME’ Lokaal en secretariaat: H. Consciencestraat 17 – 2300 Turnhout – Tel/Fax: 014/42.80.60 – [email protected] – www.piramime.be Afdelingen: Sportvereniging ‘Kedosport’ – Kaartersclub ‘Kedoka’ - Biljartclub ‘Kebildo’ – Vissersclub ‘Kedovis’ – Kinderclub ‘Kedokids’ – Jeugdclub ‘De Kempen’ – Cultuur- en ontspanningsvereniging ‘Kemados’ – Bezigheidsclub ZOTTEGEM – ‘DE EGMONTSVRIENDEN’ Lokaal: Ontmoetingscentrum Leeuwergem – Gentsesteenweg 306 – 9620 Leeuwergem – [email protected] - http://www.egmontsvrienden.be

Copyright : Overname van artikels is enkel toegestaan na toestemming van de uitgever, en met bronvermelding

KAFT 2 2013.indd 2

14/02/13 12:40

VOORWOORD Beste lezers, Na een toch wel strenge winter met een “witte” maand januari mogen we nu stilaan uitkijken naar een nieuwe lente. Ook bij Fevlado vzw zijn er hier en daar nieuwe dingen aan het ontluiken. Op de nieuwjaarsreceptie voor onze grote familie (onze personeelsleden, vertegenwoordigers van de afdelingen, dovenclubs en hun onderafdelingen, vrijwilligers en partnerorganisaties) vertelde ik al dat Fevlado ook in 2013 op dezelfde ambitieuze wijze wil blijven voortdoen. Ons jaarprogramma 2013 ziet er goed gestoffeerd uit en we hebben er ook ditmaal voor gezorgd dat de aandacht meer gericht wordt aan de zwakkeren onder ons. Bijzondere aandacht gaat dus naar onze leden zelf, onze achterban, dit wordt gekoppeld aan een projectsubsidie. Dankzij deze subsidie kunnen we drie jaar lang onze ledenwerking beter gaan ondersteunen en de talrijke vrijwilligers in de Vlaamse dovenclubs extra gaan begeleiden. Het is een project dat reeds lang een noodzaak was en nu eindelijk, door die subsidie, uitgevoerd kan worden. En als het slaagt, krijgen we in 2015 misschien zelfs een volwaardige erkenning zodat we onze afdelingen, dovenclubs en hun onderafdelingen nog beter kunnen ondersteunen. Als ik het interview lees met mijn “eerste” voorganger, Mathieu Martens, kan ik vaststellen dat de doelstellingen van vroeger nu nog altijd actueel blijven. Fevlado moet blijven opkomen voor de belangen van de Vlaamse Dovengemeenschap zowel jong als oud, zowel sterk als zwak... Mathieu Martens en mijn vader Louis Lathouwers waren destijds mijn voorbeelden toen ik als 15-jarig jongetje rondliep in Limburg en mijn eerste stappen zette in het bestuurswerk voor de doven. Ook via de sport ben ik de dovenwereld ingerold en later mocht ik zelfs mijn voorbeeld Mathieu opvolgen als voorzitter van Fevlado vzw, een taak die ik vorig jaar, na een rustperiode, opnieuw op mij genomen heb. Fevlado zal ook in 2013 bijzondere aandacht blijven hebben voor de zorg en het welzijn van onze talrijke dove leden. Denk bijvoorbeeld aan ons jaarplan inzake de ledenbeweging (verhogen van inspraak van de leden), aan onze onderhandelingen rond toegankelijkheid van de CAW’s, aan het opnieuw opstarten van de werkgroep “Welzijn en Zorg voor Doven”. Dat toont toch aan dat Fevlado vzw het welbevinden van de doven als een van de belangrijkste uitgangspunten beschouwt in haar werking, naast belangenbehartiging, sensibilisering, afstandstolken en het ondersteunen van ons verenigingsleven. Andre Lathouwers Voorzitter Fevlado vzw

Inhoud Voorwoord ................................................................................................. 1 Reactie van Fevlado op de persberichten rond de euthanasie van 2 doofblinde personen ......................... 2 Thema: Ontwikkelingssamenwerking ............................................. 3 Interview met Wilfried De Graef ................................................... 3 Interview met Annelies Kusters .................................................... 6 Interview met Lien Jacquemin ..................................................... 8 Personeelsnieuws ...................................................................................10 Nieuwe publicatie ..................................................................................10 Leuvens Disability Filmfestival ..........................................................10 Jongerenkrant .........................................................................................11 Universal Design .....................................................................................15 Dove Senioren: Mathieu Martens .....................................................17 Ledenbeweging: Dove Ouders Vlaanderen ...............................................................19 BDC Deaf Sport Awards ..................................................................20 Familienieuws ....................................................................................22

3 20

Dovennieuws 2013 nr.2

DN 2 2013.indd 1

17

1

14/02/13 12:40

Reactie van Fevlado vzw op de persberichten rond de euthanasie van 2 doofblinde personen Op 14 december 2012 maakten twee 45-jarige doofblinde tweelingbroers via euthanasie een einde aan hun leven. Er verschenen tal van artikels in zowel binnen- als buitenlandse kranten en op verschillende nieuwssites. Fevlado vzw, waarbij de Helen Keller Club voor doofblinde personen is aangesloten, behartigt de belangen van de Vlaamse Dovengemeenschap en wenst hier graag op te reageren. Het is niet de bedoeling hier een standpunt in te nemen over de euthanasie van de betrokkenen. We respecteren de vrije wilsbeschikking van de tweelingbroers en hun keuze. Wel willen we het hebben over de manier waarop de media in hun berichten doofblindheid in verband brengen met euthanasie. Daardoor brengen ze een ethisch debat op gang binnen onze maatschappij. Onze bedoeling hier is om een aanvullend standpunt te brengen vanuit de dovengemeenschap. We vinden het jammer dat de meeste artikels een eenzijdige en medische visie hanteren. Er werd een niet genuanceerd bericht verspreid dat het idee over doofblindheid in de samenleving mee bepaalt. De persartikels deelden gevoelige informatie die een grote beroering teweegbracht in de Vlaamse en internationale Dovengemeenschap. Fevlado verwacht dat de pers en journalisten meer moeite doen om op zoek te gaan naar verschillende manieren van kijken naar doofblindheid en dat ze die ook weergeven. Eerst en vooral wil Fevlado duidelijk stellen dat doofblindheid geen ziekte is en er dus ook geen sprake kan zijn van ‘genezing’ ervan. Nochtans worden die termen wel gebruikt in sommige persartikels. Maar we kunnen doofblindheid wel bekijken als een handicap. De voorwaarde is dan wel dat we handicap niet vanuit een medisch standpunt bekijken, maar wel vanuit de sociale benadering zoals het VN Verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap dat doet: de handicap ligt niet bij het individu maar wordt opgelegd door obstakels uit de omgeving (artikel 1 §2). De gehanteerde mensenrechtenvisie bepaalt dat iedere persoon met een handicap geen beperking in onze maatschappij mag voelen of ervaren want we dragen allemaal bij tot de diversiteit in deze wereld (artikel 3 (d)). Er is niet alleen sprake van levenskwaliteit bij doofblinde personen1 maar ook van mensenrechten. Vanuit de visie van het VN Verdrag heeft elke persoon met een handicap rechten die vervuld moeten worden. Ook dove mensen hebben rechten, namelijk het recht op gebarentaal als moedertaal/eerste taal en het recht op Dovencultuur waardoor ze zich identificeren als leden van een culturele en taalminderheid. De obstakels die ze tegenkomen in de maatschappij zijn meestal gelinkt aan het feit dat de meeste mensen geen gebarentaal kennen maar ook aan het gebrek aan voldoende middelen die die onbekwaamheid compenseren (bijvoorbeeld tolken Vlaamse Gebarentaal). En dat geldt ook voor doofblinde personen. Volgens Christine Roschaert2 (alias Coco), een doofblinde Canadese vrouw die zich heel erg inzet om de maatschappij te sensibiliseren rond doofblindheid, vormen doofblinde mensen die gebarentaal gebruiken een deel van de Dovengemeenschap en hebben ze daardoor ook recht op gebarentaal en Dovencultuur maar ook op andere communicatiemiddelen3 (zoals bijvoorbeeld de vierhanden gebarentaal of het aangepaste handalfabet). Het eerder genoemd VN Verdrag werd door België en Vlaanderen geratificeerd en onze overheden hebben dus nu de plicht om deze rechten te waarborgen via acties en maatregelen (artikel 4 van het VN Verdrag). In de geest van het VN Verdrag hoeven doofblinde personen geen achteruitstelling of moeilijkheden te ervaren. De pers gaat hier in de fout door het gebruik van deze woorden; men spreekt beter van obstakels of van een ontoegankelijke maatschappij. Als doofblinde personen hier mee geconfronteerd worden, toont dat aan dat de maatschappij hun rechten niet voldoende respecteert. Er zijn veel voorbeelden van doofblinde personen die een goed leven hebben zonder zware obstakels dankzij een toegankelijke omgeving waarin ze zich ontwikkelen. Met betrekking tot de euthanasie van de 2 doofblinde personen, spreken de persartikels over een ondraaglijk lijden omwille van de doofblindheid. Het is echter jammer dat de meeste artikels onvoldoende informatie gaven rond de bijkomende fysieke gezondheidsproblemen van de betrokkenen, die niet enkel doofblind werden. We willen dit graag nuanceren en duidelijk maken dat voor velen het doofblind zijn geen reden op zich is om euthanasie te vragen. Doofblind zijn is een manier van leven die deel uitmaakt van onze diverse samenleving. De persberichten gaven een verkeerd signaal aan de maatschappij door een gebrek aan bewustzijn en informatie over het feit dat de meeste doofblinde personen een waardig, zinvol en gelukkig leven leiden. Met deze tekst wil Fevlado vragen om in persartikels aandacht te hebben voor deze sociale benadering van handicap. Het zijn niet de medische behoeften van doofblinde personen die hun leven moeilijk maken, maar wel de schending van hun rechten. Daarom moeten we hierop reageren: bewustmaking van de maatschappij is noodzakelijk en hier speelt de pers een belangrijke rol in. De belangenverenigingen van dove en doofblinde personen vragen om dit verhaal van euthanasie vanuit een ander oogpunt te bekijken. En ze raden de pers aan om ervaringsdeskundigen en belangenverenigingen te contacteren die kennis en expertise hebben in dit domein om zo een genuanceerder beeld van de situatie te kunnen schetsen. Fevlado vzw www.fevlado.be [email protected] 1 Fevlado vzw heeft een eerdere officiële reactie van Anna Timmerman vzw ondergeschreven over het belang van voldoende ondersteuning om levenskwaliteit bij doofblinde personen mogelijk te maken: http://fevlado.be/fevlado-vzw/nieuws-prikbord/actualiteit/?d=154 2 Haar blog kan je hier bekijken: http://tactiletheworld.wordpress.com/. 3 Meer informatie over de communicatiemiddelen voor doofblinde personen kan je hier terugvinden: http://www.annatimmerman.be/communicatie.html

2

DN 2 2013.indd 2

in VGT op www.fevlado.be

Dovennieuws 2013 nr.2

14/02/13 12:40

Thema: Ontwikkelingssamenwerking Eind 2006 richtte Fevlado een stuurgroep ontwikkelingssamenwerking op. Samen met enkele personen die ervaring hadden met dit thema of er echt geïnteresseerd in waren, dachten we na over de rol die Fevlado hier in kan spelen. Jammer genoeg doofde de werking van deze stuurgroep uit door tijdstekort van alle betrokkenen. Maar Fevlado wil hier blijven aandacht aan schenken en dove personen bewust maken dat ook zij zelf in ontwikkelingsprojecten kunnen stappen. Daarom publiceren we hier enkele interviews met dove personen die hier ervaring mee hebben. En later zullen we opnieuw proberen in een open vergadering te brainstormen of en hoe we één of andere vorm van ontwikkelingssamenwerking opnieuw kunnen opstarten. Wie interesse heeft, kan ons altijd contacteren per mail. De Nederlandse Dovenfederatie heeft al zo’n werkgroep, jullie vinden hier verder op deze pagina’s meer informatie over.

Interview met Wilfried De Graef DN: Kan je jezelf eens voorstellen? Wilfried: Mijn naam is Wilfried De Graef, ik ben slechthorend, fervent gebarentaalgebruiker en oud-leerling van KOC-SintGregoriusinstituut in Gentbrugge. Daar heb ik broeder Stan Goetschalxks leren kennen, hij was mijn opvoeder en monitor. DN: Hoe kwam je erbij om aan ontwikkelingssamenwerking te gaan doen? Wilfried: Sinds 1980 was broeder Stan actief als missionaris in zwart Afrika. Na de genocide in Rwanda kwam hij in Tanzania terecht, hij richtte daar in de loop der jaren een aantal projecten op, waaronder voor de Doven.

DN: Je bent een paar keer naar Tanzania geweest, waarvoor precies? Wilfried: In 2007 nodigde hij broeder Maurice Buyens, Albrecht Struijlaart en mij uit om een kijkje te nemen in Maendeleo, een plaats waar straatkinderen terecht kunnen. Doordat broeder Stan voor de Doven had gewerkt werd Maendeleo ook een ontmoetingsplaats voor de Doven. In 2009 gingen we terug maar deze keer waren Thierry Bekaert en Gino Heirman er ook bij. Het was de oud-leerlingenbond van Vader Triest - Appelstraat - Gentbrugge die het initiatief nam om het Dovenproject in Kigoma te ondersteunen. Dit was voor mij het keerpunt. Ik ging tot nu toe elk jaar gedurende verschillende maanden als

Dovennieuws 2013 nr.2

DN 2 2013.indd 3

3

14/02/13 12:40

betekent kalmpjes aan doen, alles heeft zijn tijd. Ondanks dat er met onze Dovencultuur niet veel verschillen zijn, voel je toch duidelijk de verschillen van de algemene cultuur. Dat is voor mij moeilijk werken maar er moet respect zijn. De verbondenheid in hun leefwereld is zeer groot, zelfs tussen Dove moslims en christelijke Doven is de verstandhouding zeer goed.

Wilfried De Graef : “Ik vind dat Doven die het goed hebben in de rijke landen, de Doven in ontwikkelingslanden moeten helpen” vrijwilliger helpen bij de Doven. Dit was erg zwaar, toch wilde ik het blijven doen, ik wilde alles met hen meebeleven, zowel de samenhorigheid en de cultuur als de armoede. DN: Waar bevindt zich het huidige Dovenproject? Wilfried: Het Dovenproject bevindt zich nu in Rumonge in district Ujiji, 7 kilometer van Kigoma. Het is een kleine fabriek, tegen een huisje gebouwd, omringd door bakstenen muren en eigendom van de Broeders van Liefde. Vorig jaar konden er een aantal werkeloze Doven aan de slag als houtbewerkers, vrouwen doen daar ook naaiwerk. Het is tegelijkertijd een plaats waar Doven uit de regio tijdens de weekends kunnen samenkomen. Net zoals overal hebben de Doven, ook daar, de behoefte om samen te komen. DN: Wat deed je daar dan precies als vrijwilliger en waren er communicatieproblemen? Wilfried: Ik gaf, als vrijwilliger, les in grammatica en lexicon. Veel Doven volgen enkel basisonderwijs in Tabora, daar bevindt zich de enige officiële Dovenschool waar enkel de orale methode werd gebruikt. Vandaar dat die Doven maar matig gebarentaal kennen. Wat onze communicatie betreft: met de twee bekwame Doven was er geen enkel probleem maar met de Doven die de gebarentaal niet zo goed konden hanteren verliep alles wat stroever. Aan deze Doven gaf ik les in gebarentaal met respect voor hun eigen lexicon. Het was zeer moeilijk want Doven die ver van elkaar wonen en weinig met elkaar communiceren hebben hun eigen huisgebaren. Gelukkig komt daar nu verandering in. De Doven kunnen sinds kort gebruik maken van 15 gebarentaal woordenboeken, die in Vlaanderen gemaakt zijn. Ze kunnen die raadplegen als ze voor een bepaald woord geen gebaar kennen. Ze kiezen natuurlijk zelf, of ze onze gebaren gebruiken, of niet. Daarnaast gaf ik bij de start van de schrijnwerkerij in Rumonge, managementadvies aan enkele Doven, o.a. over vergaderen, samenwerken, coöperatief ondernemen, ik gaf ze ook tips over omgaan met werkmateriaal. DN: Is er een groot cultuurverschil? Wilfried: Over het algemeen is er daar een heel groot verschil met onze cultuur. De bevolking is gewoon van altijd ‘ja’ te zeggen. Dat heeft te maken met de tijd van de slavernij en het koloniaal verleden. Maar…‘Ja’ betekent nog niet dat het zal gebeuren. Ik heb het belangrijkste woord geleerd: ‘Polépolé’, dit

4

DN 2 2013.indd 4

DN: Is het belangrijk dat Doven zelf aan ontwikkelingssamenwerking doen in de Dovengemeenschappen van de derde wereldlanden? Wilfried: Wat ik niet mag of kan doen, is op huisbezoek gaan bij families van Doven, dat is de grootste taak van de Broeders van Liefde. Ze proberen hen te overtuigen om de Doven die zeer afhankelijk zijn van hun familieleden, een kans te geven op een normaal en zelfstandig leven. Sommige Doven worden door hun familie verplicht om het huishouden te doen en op de kinderen te passen. Dat hebben wij hier gekend in de vooroorlogse jaren. Wat ik wel doe is onderricht geven over de Dovencultuur aan de twee bekwame Doven, zodat ze die kennis kunnen doorgeven aan hun lotgenoten. Met een sprankelende hoop dat dit zal kunnen leiden tot het ontdekken van de eigen identiteit van elke Dove persoon. Wat de andere Dovengemeenschappen betreft, vernam ik van broeder Stan, die nu regionale overste is van Pakistan, Sri Lanka en Vietnam, dat de Dovengemeenschappen in deze landen het ook zeer moeilijk hebben. Vol interesse las ik het relaas van dr. Annelies Kusters. Overal in derde wereldlanden hebben de Doven een moeilijk en hard leven. DN: Zou je Dove Vlamingen aanmoedigen om aan ontwikkelingssamenwerking te doen. Wilfried: Ik vind dat Doven die het goed hebben in de rijke landen, de Doven in ontwikkelingslanden moeten helpen. Helpen betekent niet alleen geld geven maar echt daadwerkelijk ter plaatse gaan kijken en onderrichten samen met plaatselijke bekwame Doven om zo de eigenheid te kunnen doorgeven van de Dovencultuur aan de arme Dovengemeenschappen. DN: Wat zijn je toekomstplannen? Wilfried: Door alles wat ik bij de zwarte broeders gezien en meegemaakt heb, nam ik een tweede grote beslissing in mijn leven. Ik wil het charisma van Vader Triest, de oprichter van Broeders van Liefde, volgen. Eind juni vorig jaar nam ik belofte als aangesloten lid van de Broeders van Liefde. Ik ben nu vrijwilliger bij ngo Caraes van Broeders van Liefde (informatie bij www. Caraes.org ). Ik wil mij blijven inzetten voor Doven in derde wereldlanden. Ik hoop dat veel Doven hier zullen navolgen waar dan ook! DN: Dit was een mooie afsluiter, dank je wel voor dit interview.  

Leren vergaderen

Dovennieuws 2013 nr.2

14/02/13 12:40

Het gebouw van het Dovenproject waar ze aan houtbewerken en naaiwerk doen.

De eindproducten van de schrijnwerkerij.

Les handwerken met Jenny Ficquere, echtgenote van Wilfried.

Leren en werken in de schrijnwerkerij.

Nieuwe matrassen: een schenking van de Oud-leerlingenbond ‘De Vrienden van Vader Triest- Gent’.

Dovennieuws 2013 nr.2

DN 2 2013.indd 5

5

14/02/13 12:40

Interview met Annelies Kusters ongeveer 200 kinderen van alle leeftijden, allemaal waren ze vloeiend Ghanees gebarentalig. Zij leerden mij hun gebarentaal en ik leerde hen groepsspelletjes die ze nog niet kenden. Wat negatieve ervaringen betreft. Ik vind het soms frustrerend om te zien hoe onwetende buitenlanders naar India of Ghana komen en denken dat ze er op heel korte tijd dingen kunnen veranderen of verbeteren. Of ze willen een documentaire maken, terwijl ze eigenlijk niets weten over de lokale situatie. Ze beseffen of zien niet op welke vlakken de lokale dovengemeenschap sterk is. Ze veronderstellen ook te snel dat lokale doven onwetend zijn als ze niet alles begrijpen of niet alles interessant vinden wat dove buitenlanders vertellen. Terwijl ze over het algemeen vaak met andere dingen en thema’s bezig zijn in hun dagelijks leven. Bijvoorbeeld, India is een kastenmaatschappij waarvan de lagere kasten en mensen met een handicap worden bevoordeeld in werkplaatsen en universiteiten: “positieve Bezoek aan Adamorobe (met man en zoontje), 2012

Annelies Kusters: “ik ben niet akkoord met de WFD visie dat dovenassociaties over de hele wereld zich per sé moeten inzetten voor ontwikkelingssamenwerking”

Dovennieuws: Misschien kan je, om te beginnen, jezelf eerst even voorstellen? Annelies: Ik ben Annelies Kusters en ik woon al meer dan twee jaar in India. Ik ben een dove Vlaming uit Hasselt en ben antropologe (= cultuurwetenschapper). Ik heb onderzoek gedaan in Suriname, Ghana en India, en dat sinds 2004. Een jaar geleden haalde ik mijn doctoraat in Engeland, waar ik ook vier jaar heb gewoond. Dovennieuws: Heb je zelf aan ontwikkelingssamenwerking gedaan of in ontwikkelingslanden gewerkt? Kan je hierover kort vertellen? Annelies: Ik doe onderzoek, geen ontwikkelingsprojecten. Wel heb ik in het verleden vrijwilligerswerk gedaan in het buitenland, maar dit mag niet verward worden met ontwikkelingswerk. Tussen 2001 en 2004 heb ik bijvoorbeeld vrijwilligerswerk gedaan in een schooltje in Roemenië (verven), een bejaardentehuis in Portugal (animatie), een natuurpark in Oekraïne (onderhoud). In 2006 deed ik drie maanden vrijwilligerswerk in Gbeogo, Noord-Ghana: animatie in het internaat van een dovenschool. Tijdens mijn onderzoek in Adamorobe (Zuid-Ghana) in 2008 en 2009 organiseerde ik ook een klein project om doven te ondersteunen om zelf kleine zaakjes op te zetten. Dit was mijn manier om iets terug te geven in ruil voor hun medewerking aan mijn onderzoek, al is dat project uiteindelijk niet helemaal succesvol geweest. Dovennieuws: Welke zijn jouw meest positieve en negatieve ervaringen met ontwikkelingssamenwerking? Annelies: Zoals ik hierboven zei, is vrijwilligerswerk en ontwikkelingssamenwerking niet hetzelfde. Ik zie vrijwilligerswerk als een manier van culturele uitwisseling, door samen iets te doen met lokale mensen. In dat opzicht vond ik het vrijwilligerswerk op de dovenschool in Noord-Ghana echt geweldig. Er zaten

6

DN 2 2013.indd 6

hier is gebaren via GSM heel erg ingeburgerd in de dovengemeenschap, veel meer dan in Vlaanderen! discriminatie”. De manier waarop dit gebeurt, is een belangrijk discussieonderwerp in de Dovengemeenschap in Mumbai. Mensen met andere handicaps kennen vaak ook gebaren, er is veel contact tussen die mensen en de doven, zoals op het openbaar vervoer. Het is hier raar als je zegt “doven zijn niet gehandicapt”, daar wordt niet zo over nagedacht. Ook met het krijgen van toelagen is men niet bezig. Dove mensen in India krijgen geen toelages, wel gratis hoorapparaten maar ze hebben liever een gratis GSM want hier is gebaren via GSM heel erg ingeburgerd in de dovengemeenschap, veel meer dan in Vlaanderen! Dovennieuws: Het is algemeen bekend dat het belangrijk is dat de ontwikkelingssamenwerking op de juiste manier gebeurt. Kan je vertellen over jouw visie op het ontwikkelingswerk in samenwerking met de Dovengemeenschap in de derde wereld? Annelies: Ik zal met de deur in huis vallen: ik ben niet akkoord met de WFD visie dat dovenassociaties over de hele wereld zich per sé moeten inzetten voor ontwikkelingssamenwerking. De WFD-visie inspireert korte, oppervlakkige en haastige projecten gedaan door mensen die “iets goeds willen doen” (of voelen dat ze iets goeds moéten doen) in plaats van door mensen met kennis van zaken. Vanuit antropologisch standpunt is dit echt problematisch. Ik denk niet dat het noodzakelijkerwijs de verantwoordelijkheid van nationale dovenassociaties is om ontwikkelingssamenwerking in een ander land te organiseren. Je kunt niet zomaar uitgaan van een globaal doof zijn en vergeten of minimaliseren dat er grote cultuurverschillen zijn. Ik ben nu lid van de WFD experten groep voor ontwikkelingslanden, en ik zal een voorstel doen om richtlijnen op te stellen voor ontwikkelingsprojecten. Dovennieuws: Kan je een paar voorbeelden geven over aspecten van de ontwikkelingssamenwerking waarmee je niet akkoord bent? Bv. ASL is in sommige landen sterk beïnvloed, dat is jammer, hoe kan men die beïnvloeding het best vermijden?

Dovennieuws 2013 nr.2

14/02/13 12:40

Annelies: Het is moeilijk of soms zelfs onmogelijk om de verspreiding van ASL tegen te gaan omdat het vaak al te laat is. Lokale doven gaan ASL zien als hun eigen gebarentaal. Dit is het geval in grote delen van West-Afrika. Dat kan je moeilijk wegwerken. Maar er zijn in West-Afrika ook veel lokale gebarentalen, bv in en rond grote steden. Er is dus vaak meer dan één gebarentaal per land en lokale organisaties die onafhankelijk van elkaar werken in regio’s (bv in India, een enorm land). Maar het vertrekpunt van de WFD is het bestaan (of creëren) van een nationaal bewustzijn dat moet leiden tot het oprichten en runnen van nationale dovenassociaties en het vastleggen en ondersteunen van nationale gebarentalen. Het gebeurt nu meer en meer dat kleine gebarentalen worden onderdrukt door ontwikkelingsprojecten die focussen op het vastleggen van nationale gebarentalen (vaak geïnspireerd door WFD). Daardoor worden bepaalde gebarentalen en gebarenvarianten in het licht geplaatst, waardoor kleinere gebarentalen worden verdrukt. Dovennieuws: Je bent getrouwd met een Indiër, jullie wonen momenteel in India en jullie zijn actief in de Dovengemeenschap. Iedereen weet dat India, in het algemeen, veel steun nodig heeft. Zou je dove Vlamingen aanmoedigen om in India als ontwikkelingshelper te werken? Zo ja, kan je enkele voorbeelden geven van wat zij daar kunnen doen? Annelies: India is een land dat in een stroomversnelling van ontwikkeling zit. Overal wordt er gebouwd en gaan er nieuwe zaken open, terwijl het in Europa crisis is. Je ziet hier in Mumbai de grootste extremen: mensen die op straat leven, en mensen die in flats leven die tientallen keren luxueuzer zijn dan de gemiddelde woonplaats in België. En dat is niet ‘ver van ons bed’, in onze vriendenkring zitten mensen die in sloppenwijken wonen, en mensen die in peperdure appartementen wonen. En, zoals ik het zie is de dovengemeenschap in Mumbai op sommige vlakken veel beter ontwikkeld dan die in Vlaanderen: heel sterk aaneenhangend, goede netwerken, zeer grote opkomst op evenementen, veel contact met elkaar, grote uitwisseling in groepsdiscussies, enzovoort. Door wat ik hier gezien heb ben ik sterk voorstander van projecten die de lokale leiders hier zélf organiseren. Als mensen zelf iets doen is het meer écht ‘empowered’. Bv hier in Mumbai is er een dove theatergroep opgericht door dove mensen zelf, en helemaal alleen, zonder hulp van horenden of van dove buitenlanders. Zij organiseren elk half jaar een show met nieuwe sketches, kortfilms en dans. Omdat Mumbai sterk staat, komen dove mensen uit heel India hier voor de cursus over Indische gebarentaal en doof bewustzijn die mijn man geeft. Zij verspreiden de nieuwe kennis dan in hun lokaal gebied. Dat is erg effectief gebleken over de jaren heen. Ik zou daarom niemand aanmoedigen om hier “zomaar” als ontwikkelingswerker te werken zonder een duidelijk goed uitgewerkt en gefundeerd project. Maar hier vrijwilligerswerk doen in een dovenschool (niet lesgeven maar naschoolse animatie), zoals ik deed in Noord-Ghana lijkt me wel iets leuks en verrijkends. Niet om India te “helpen”, maar om wat cultuur op te snuiven, en om een leuke tijd te hebben met dove kinderen en jongeren, die het krijgen van buitenlandse bezoekers over het algemeen erg leuk vinden. Dovennieuws: In Nederland bestaat er een organisatie voor Dove ontwikkelingshelpers, DOS (Doven Ontwikkelingssamenwerking). Je zal die zeker kennen, wat vind je hiervan? Zou je het een goed idee vinden, moest de Vlaamse Dovengemeenschap zo een organisatie oprichten? Annelies: Alleen als dit wordt georganiseerd door mensen die knowhow hebben over ontwikkelingswerk en over bepaalde landen (waarop dan gefocust kan worden). Veel projecten zijn helemaal niet zo effectief als bedoeld. Je kan ook veel schade aanrichten met de verkeerde praktijken, hoe goed die ook zijn bedoeld. “Baat het niet dan schaadt het niet”, geldt hier niet. Ik schreef samen met een andere dove antropoloog een artikel

Twister aan het uitleggen in de dovenschool in Noord-Ghana, 2006

Doven in Adamorobe (Zuid-Ghana), 2008

Dove schoolkinderen in Suriname, 2004

November 2006, mijn eerste keer in India met mijn toekomstige schoonfamilie (wat ik toen nog helemaal niet vermoedde!)

Dovennieuws 2013 nr.2

DN 2 2013.indd 7

7

14/02/13 12:40

hierover (in het Engels). Het artikel kan bij mij opgevraagd worden door me te mailen: [email protected]. Dovennieuws: Als Dove vrijwilligers ontwikkelingswerk willen doen volgen ze best, ter ondersteuning, een opleiding. Welke opleiding is de beste voorbereiding voor toekomstige ontwikkelingswerkers? Annelies: Voor vrijwilligerswerk en ontwikkelingswerk is niet dezelfde vooropleiding nodig. Als je ergens vrijwilligerswerk gaat doen kan je op voorhand dingen lezen en opzoeken over dat land. Als je via een organisatie vrijwilligerswerk doet (zoals EVS of Ontmoet Afrika), is het mogelijk dat zij je ook een korte opleiding geven over het omgaan met culturele verschillen. En wat betreft ontwikkelingswerk… de Frontrunners cursus in Denemarken focust officieel op ontwikkelingswerk maar geen van hun lesgevers heeft hier echt ervaring mee, en de Frontrunners projecten zijn te kort en oppervlakkig. Ik weet dat Gallaudet een master in ontwikkelingssamenwerking organiseert, maar meer informatie heb ik hier niet over. Antropologie is ook een goede achtergrond: je leert niet om ontwikkelingswerk te doen maar je leert wel openstaan voor andere culturen, je krijgt instrumenten aangereikt om die te begrijpen, en je leert ook hoe ontwikkelingswerk nadelig kan zijn voor andere culturen. Dovennieuws: Dank je wel Annelies!

Interview met Lien Jacquemin Lien Jacquemin: “ik vind dat de organisatie alleen mag dienen om doven te steunen en te helpen waar het nodig is en niet om alles voor hen te regelen” Dovennieuws: Lien, kan je eerst kort jezelf voorstellen? Lien: Ik ben Lien Jacquemin, een doof meisje van 25 jaar. Ik heb in de Kids op school gezeten en ik werd oraal opgevoed door mijn horende familie. Sinds een jaar of 6 ben ik actief in Dovenwereld, zo heb ik VGT, waar ik zeker niet meer zonder kan, leren kennen. Dovennieuws: Je bent nu 2 maanden aan het rondreizen. Welke landen heb je al bezocht of zal je nog bezoeken en waarom heb je deze landen gekozen? Lien: Ik ben met Thailand begonnen samen met een dove vriendin. Dit land is ideaal voor als je nog geen ervaring hebt met het reizen in verre landen. Het is er goedkoop en enorm toeristisch waardoor je daar gemakkelijk je plan kan trekken. Door het toerisme in Thailand, krijg je er geen cultuurschok. Dat is een goed begin om te reizen, zo kan je eerst wennen aan de Aziatische cultuur. Na 4 weken ben ik alleen verder gegaan en reisde ik naar Malaysia en Singapore. Ik heb voor deze landen gekozen omdat ik, na Thailand, maar weinig tijd had om te reizen. Dit zijn redelijk kleine landen, toch voor Azië, ideaal dus voor een korte tijd. Het is ook niet ver van Sri Lanka. Anders had ik hoogstwaarschijnlijk voor andere landen gekozen Ik begin op 4 februari namelijk aan mijn vrijwilligerswerk in Sri Lanka voor 2 maanden. Ik ga in een dovenschool les geven aan dove kindjes. Daar zal ik, hoe dan ook, een cultuurschok krijgen, dus het zal waarschijnlijk zwaar worden. Maar gelukkig zal ik daar niet de enige dove vrijwilliger zijn. We zijn met 6 dove vrij-

8

DN 2 2013.indd 8

willigers van verschillende landen op drie verschillende dovenscholen. Twee vrijwilligers per dovenschool, zo kunnen we elkaar steunen en helpen. Ik ben benieuwd en ik kijk er al naar uit! Na Sri Lanka is de kans groot dat ik verder ga rondreizen. Misschien naar India en Vietnam of nog andere landen, er is zoveel te zien in Azië. Alleen of niet? Ik zie nog wel, dat is typisch aan het reizen, flexibel zijn en de vrijheid hebben, zonder verplichtingen. Heerlijk! En ja, als je eenmaal de smaak te pakken hebt, ben je niet meer tegen te houden. Dovennieuws: Hoe komt het dat je graag aan vrijwilligerswerk in een ontwikkelingsland wil doen? Heeft iemand jou aangemoedigd? Lien: Wel, ik wil iets nuttigs doen, een bijdrage leveren om andere mensen te helpen. Ik heb 5 jaar sociale sector gestudeerd maar ik heb mijn studies nog steeds niet afgemaakt. Ik neem nu een soort pauze wegens geen motivatie meer. Ik wou altijd al

Dovennieuws 2013 nr.2

14/02/13 12:40

Na Sri Lanka is de kans groot dat ik verder ga rondreizen. Misschien naar India en Vietnam of nog andere landen, er is zoveel te zien in Azië. Alleen of niet? Ik zie nog wel, dat is typisch aan het reizen, flexibel zijn en de vrijheid hebben, zonder verplichtingen. Heerlijk! iets doen in de sociale sector omdat het mij elke keer voldoening geeft als ik iemand heb kunnen helpen of opvrolijken. Ik heb ook een nieuwe uitdaging nodig om bij te leren en meer ervaringen op te doen. Uiteraard wil ik ook de cultuur van de plaatselijke bevolking beter leren kennen. Als ik daarmee geconfronteerd wordt dan kan ik beter inzien hoe goed wij het wel hebben in ons land. Dit alles heeft mij gemotiveerd om aan vrijwilligerswerk in een ander land te gaan doen. Wie weet, vind ik daarna de motivatie terug om opnieuw te gaan studeren. Dovennieuws: Heb je veel moeten voorbereiden? Kreeg je vooraf voldoende informatie? Lien: Als ik heel eerlijk mag zijn, heb ik inderdaad heel erg afgezien. Voor het plannen van de reizen zelf niet. Wel om een visum te regelen en nog zo van die zaken, maar al bij al viel dit eigenlijk nog goed mee. Zeker als je vergelijkt met de voorbereidingen voor het vrijwilligerswerk. Dat heeft meer dan een half jaar geduurd. Eerst en vooral had ik géén informatie, ik moest alles zelf doen. Informatie opzoeken was niet simpel, zeker niet als je iets met doven wilt doen. Heen en weer mailen, nog meer informatie opzoeken en daarna weer terug van nul beginnen. Meestal kreeg ik geen antwoord ofwel was het negatief. En als ik toch eens een positief antwoord kreeg dan was het niet goed door de risico’s die eraan verbonden zijn. Zoals vrijwilligerswerk in een gebied waar het risico op malaria zeer groot is of door andere redenen. Daar kan ik zelfs een boek over schrijven.

Heb je na het lezen van deze interviews zin om iets rond ontwikkelingssamenwerking te doen, stuur dan een mailtje naar: [email protected].

En er zijn vaak momenten geweest waarop ik heb willen opgeven omdat het veel inspanning en tijd vergde, het was mentaal ook zwaar! Telkens opnieuw de klap moeten verduren omdat ik na elke inspanning weer opnieuw moest beginnen. Dankzij de steun van verschillende mensen heb ik toch doorgezet. Daar ben ik hen ontzettend dankbaar voor want nu heb ik mijn droom waargemaakt en ik ben daar heel gelukkig mee. Dovennieuws: Vind je, als dove persoon, dat er nood is aan een begeleidingsdienst voor dove (geïnteresseerde) ontwikkelingshelpers? In Nederland bestaat er een organisatie voor Dove ontwikkelingshelpers, DOS (Doven Ontwikkelingssamenwerking). Ken je DOS? Zou je het een goed idee vinden, moest de Vlaamse Dovengemeenschap zo een organisatie oprichten? Lien: Zeker, dat zou geweldig zijn! Ik ken DOS inderdaad, echt een fantastisch initiatief maar helaas heb ik er geen gebruik van kunnen maken doordat ik dit te laat ontdekte en de afstand te groot was. Ik ben ervan overtuigd dat veel mensen geïnteresseerd zijn in ontwikkelingssamenwerking in het buitenland, maar dat ze er niet voor gaan omdat ze het niet zien zitten om alles alleen te moeten doen. Als er hier ook een dergelijke organisatie zou zijn dan zouden heel wat doven vooruit geholpen worden om hun dromen waar te maken. Het zou in elk geval een grote steun voor hen zijn. Let op, ik vind wel dat de organisatie alleen mag dienen om doven te steunen en te helpen waar het nodig is en niet om alles voor hen te regelen. Als zij voor vrijwilligerswerk willen gaan, moeten ze zulke zaken zelf leren regelen om te bewijzen dat ze voldoende gemotiveerd zijn. Anders bestaat het risico dat ze te snel opgeven tijdens hun vrijwilligerswerk en worden andere mensen daar misschien het slachtoffer van. Ik zou zeggen, Vlaamse Dovengemeenschap, richt maar zo’n organisatie op, het wordt sowieso een unieke ervaring voor de geïnteresseerden. Je leert niet alleen de samenleving beter kennen maar ook jezelf. Go for it! Dovennieuws: Dank je wel voor dit interview Lien.

Je kan deze interviews en een vierde interview met Goedele Declerck ook lezen op onze website: www.fevlado.be en op de facebookpagina van Fevlado.

DOS - Doven OntwikkelingsSamenwerking Nederland In ons buurland Nederland werd in 2003 de werkgroep Doven OntwikkelingsSamenwerking, kortweg DOS, opgericht. Deze werkgroep houdt zich bezig met doven en zwaar slechthorenden die aan ontwikkelingssamenwerking willen doen. DOS doet zelf geen ontwikkelingswerk, maar ze proberen mensen die hiervoor interesse hebben te stimuleren en te adviseren. Dit doen ze door de verzamelde kennis en ervaring met toekomstige ontwikkelingssamenwerkers te delen. Werkgroep DOS heeft twee doelen: • Informatie en advies geven aan Nederlandse dove en zwaar slechthorende mensen, die ontwikkelingswerk willen gaan doen. • De ondersteuning van organisaties van dove en zwaar slechthorende mensen in ontwikkelingslanden stimuleren Alle informatie over het ontstaan van DOS, haar visie en missie, wat zij allemaal doen, welke ervaringen zij hebben… enz. vind je bij http://www.dosnederland.nl/.

Dovennieuws 2013 nr.2

DN 2 2013.indd 9

9

14/02/13 12:40

Personeelsnieuws Fevlado en Fevlado-Diversus

Tunhout - JC De Kempen email: [email protected]

Rond de jaarwisseling namen we afscheid van twee medewerkers van de cel Belangenbehartiging. Natalie Lefevre, medewerker voor projecten en sensibilisering, heeft er voor gekozen om samen met haar kersverse echtgenoot zonniger oorden op te zoeken. Zij werkte onder meer mee aan het project afstandstolken en verzorgde het ledenblad. Jasmien Callewier gaat voltijds aan de slag als freelance tolk. Zij organiseerde onder andere het feest voor 5 jaar erkenning VGT in het Vlaams Parlement en volgde later als medewerker van de cel Belangenbehartiging het dossier ‘onderwijs’ op. Ook Vera Vermaercke die het secretariaat verzorgde gaat zich opnieuw voltijds toeleggen op het tolken, vooral in onderwijs. Tenslotte namen we ook afscheid van Kimberly Laureys die werkte in het regionaal secretariaat te Kortrijk. We wensen hen veel succes toe en danken hen voor de goede samenwerking! Delphine le Maire gaat nu voltijds aan de slag in de cel Belangenbehartiging en zal daar ook het dossier ‘onderwijs’ opvolgen. Fanny Deleu werd aangeworven voor het algemeen secretariaat en neemt ook een aantal taken van Natalie over op het gebied van communicatie. Pascal Mollet begint vanaf 1 maart voltijds te werken voor Fevlado-Diversus en Lieve Clarebout, gaat aan de slag in het regionaal secretariaat te Kortrijk. We verwachten binnenkort ook nog twee nieuwe collega’s in het kader van het nieuwe project rond het sociaal-cultureel verenigingswerk van de Dovengemeenschap.

Kortrijk - JW De Haerne email: jongerenwerkingdhc@gmail.

Nieuwe publicatie: Leren visueel communiceren met dove baby’s en peuters Uitgever: Fevlado-Diversus en Academia Press Auteurs: Gerrit Loots, Ingrid Mathijs, Isabel Deviseé, Ingrid De Bruyne, Liesbeth Matthijs, Annelies Goossens, Kimberley Mouvet Aantal pagina’s: 104, (met DVD en cd-rom) Publicatiejaar: 2013 Verkoopprijs: 20 € (excl. portkosten) ISBN: 978 90 382 2072 7 Volledig herziene uitgave van het gelijknamige boek uit 2005. Bestellen kan bij: Fevlado-Diversus, Stropkaai 38, 9000 Gent E-mail: [email protected]

Brugge - JW Dewitte’s Doordrijvers

De cursus is het resultaat van vijftien jaar praktijkervaring in de begeleiding van gezinnen met dove en slechthorende kinderen tussen 0 en 3 jaar en tien jaar onderzoekservaring in het domein van dovenstudies. Dat baby’s en peuters met een gehoorverlies zich onderscheiden van horende kinderen door de unieke, niet-auditieve wijze waarop ze in de wereld staan en dat de meeste van hen opgroeien tot tweetalige volwassenen die leven in twee culturen (een horende cultuur en een dovencultuur), blijkt niet alleen uit eigen praktijkervaringen en eigen onderzoeksbevindingen. We leren dit eveneens uit de geschiedenis van de doven en merken dit in praktisch alle landen, verspreid over de hele wereld. Dove en slechthorende personen zoeken elkaar op, leven samen en creëren hun eigen sociale netwerken, die visueel zijn georganiseerd. Ze creëren unieke gebarentalen en unieke visuele culturen, die hen toelaten op een vlotte en rijke wijze kennis en informatie uit te wisselen en een gezamenlijke betekenisgeving aan het leven op te bouwen. De erkenning van en het respect voor deze unieke culturen van de stilte vormen de uitgangspunten van de cursus. De cursus bestaat uit acht lessen waarin de cursisten kennismaken met de visuele communicatiewijze en de Vlaamse Gebarentaal (VGT). Ook zijn er lessen VGT voorzien om de cursisten kennis te laten maken met VGT en zijn grammatica.

Aankondiging

Antwerpen - JC De Vlinder Email: [email protected]

LEUVENS DISABILITY FILMFESTIVAL

Hasselt - Kajong email: [email protected]

Van maandag 11 tot en met vrijdag 15 maart 2013 gaat voor de derde maal het Leuvense disability filmfestival door. Op dinsdag 12 maart wordt de schitterende documentaire “Planet of snail” (www.plantetofsnail.com) vertoond, waarin het leven wordt verbeeld van de doofblinde Zuid-Koreaan YoungChan. De vereniging Anna Timmerman heeft het peterschap van deze avond op zich genomen en hoopt op die manier wat aandacht te krijgen voor de problematiek van doofblinde mensen. De avond start om 19 uur met een panelgesprek bestaande uit doofblinde mensen en geleid door een journaliste van De Morgen. De avond wordt even na 22u00 afgesloten. De filmvoorstelling gaat door in het provinciehuis op vijf minuten loopafstand van het station van Leuven. Toegang is gratis, inschrijven is niet nodig. De film wordt ondertiteld in het engels. Meer informatie: [email protected]

10

DN 2 2013.indd 10

Dovennieuws 2013 nr.2

14/02/13 12:40

Tunhout - JC De Kempen email: [email protected] website: www.piramime.be/jcdk Lokaal: ‘Sociaal - Cultureel Centrum Piramime’ Hendrik Consciencestraat 17 2300 Turnhout Kortrijk - JW De Haerne email: jongerenwerkingdhc@gmail. com website: http://www.dehaerneclub.be lokaal: ‘Clubhuis De Haerne’ Kortrijksestraat 70 8501 Kortrijk - Heule Gent - JC De Joker email: [email protected] website: www.jcdejoker.be Lokaal: GTG Gent Stropkaai 38 9000 Gent Brugge - JW Dewitte’s Doordrijvers Email: [email protected] website: www.jwdwd.be Lokaal: DOC Effeta Polderstraat 76a 8310 St Kruis Brugge Antwerpen - JC De Vlinder Email: [email protected] website: www.jcdevlinder.be Lokaal: ‘Madosa’ Haantjeslei 213 2018 Antwerpen. Hasselt - Kajong email: [email protected] website: www.kajong.be

Nu een ietwat ongewone inleiding: Euthanasie is tegenwoordig een erg actueel thema. Nationaal, internationaal, oud, jong, doof, horend, ... Iedereen heeft ongetwijfeld al gehoord of gelezen over de dove tweelingbroers met verminderd zicht die ervoor gekozen hebben om hun leven te laten beëindigen. Ik, geboren met het syndroom van Usher, ben zeker niet van plan om nu een monoloog te schrijven over deze broers en/of het recht op euthanasie, er is wellicht al genoeg inkt over gevloeid, maar ik wil toch even aandacht schenken aan de doofblinde jongeren die we kennen binnen Jong-Fevlado. Doofblind is misschien een gevoelig woord, want ze zijn niet blind in de letterlijke betekenis van het woord. Om het even anders te bekijken: vanaf wanneer noemen we iemand slechthorend of doof? Wordt dit bepaald door de hoorgrens, is 50 dB gelijk aan slechthorend? Is het feit of hij/zij gebarentalig is, van ondergeschikt belang? Is doof een verzamelnaam voor mensen die actief zijn binnen de dovengemeenschap? Wat betekent actief? ... De doofblinde jongeren die we kennen, zijn actief binnen de dovengemeenschap, en hoe! Sommigen van hen zitten zelfs in het bestuur van een jeugdclub. Ze zijn gebarentalig en ze zijn er ook trots op. Zullen deze mensen altijd even goed contact hebben met de dovengemeenschap? Het gevaar is dat de dovengemeenschap zich zou kunnen vervreemden van deze doofblinden, of omgekeerd. Waarom? Omdat hun zicht onvermijdelijk steeds meer en meer achteruit zal gaan in de toekomst en de doofblinden hier en daar meer moeite zouden kunnen ondervinden in hun communicatie met de anderen. Cruciaal hierbij is dat men creatief moet blijven zoeken naar mogelijke oplossingen om in contact met de doofblinden te blijven bijvoorbeeld via vierhandengebaren, haptics of LORM. Aarzel niet om in contact te komen met de doofblinde jongeren of ouderen die hier toch al wat meer van af weten. Waarom is dit zo belangrijk? De doofblinde jongeren die zich nu goed voelen, willen zich ook goed blijven voelen over 20, 30, 40, ... jaar. En dit hangt af van jullie én van henzelf. Even terzijde: Jong-Fevlado organiseert eind maart een teambuildingsweekend met de jeugdclubs. We zijn al volop aan het voorbereiden en kijken ten zeerste uit naar een fijne samenwerking met de zes jongerenwerkingen. Hopelijk vloeien hier vele ideeën en acties uit en kunnen we aan de buitenwereld tonen hoe progressief jong Vlaanderen wel niet is! Hannes De Durpel Voorzitter Jong-Fevlado

JONGEREN KRANT

DN 2 2013.indd 11

Beste vrienden,

WIE ZIJN WE? Voorzitter Hannes De Durpel - verantwoordelijk voor leiden van vergaderingen, contacten met binnen- en buitenland - Ondervoorzitter Sammy Van Landuyt - overname bij afwezigheid voorzitter - Secretaris Dennis Deschildre - verantwoordelijk voor back-up administratie, opvolgen en contacten met binnen- en buitenland - Schatbewaarder Yves Van Acker - verantwoordelijk voor financiën en sensibilisatie (website) Verslaggever Dora Moens - verantwoordelijk voor verslaggeving van vergaderingen - Bestuursleden Marieke Kusters - Sara Van Leuven - Davy Van Landuyt - verantwoordelijk voor activiteiten e.a. De Jongerenkrant wordt geschreven en samengesteld door Marieke en Dennis. Opmerkingen, vragen, ... mogen altijd gemaild worden naar [email protected]

Dovennieuws 2013 nr.2 Jongerenkrant

11

14/02/13 12:40

OPINIE

CHECKLIST Jong-Fevlado 2013

-Fevlado en è Teambuilding Jong bs + Jeugdraad 1 besturen van de jeugdclu ur Jong-Fevlado è Teambuilding bestu è EUDY Children Camp è WFDYS Junior Camp “Ja, Dove personen kunnen autorijden. Ik heb zojuist een horende persoon overreden die me de vraag heeft gesteld of ik kan autorijden.”

Heel vaak worden Doven bevooroordeeld door de horende maatschappij. Lees even mee hoe de meeste mensen in de horende maatschappij over ons denken: •

Doven kunnen niet horen

•

Kunnen ze autorijden?

•

Kunnen ze boodschappen doen?

•

Kunnen ze op reis gaan?

•

Kunnen ze kinderen hebben?

Doven kunnen niet horen, dus de maatschappij associeert dit feit ten onrechte met andere dingen die wij mogelijk niet kunnen, gewoonweg doordat we niet horen. Dit geeft stof tot nadenken. Doven kunnen advocaat, dokter, parlementslid, tolk... worden. Doven kunnen afstuderen op de hogeschool of universiteit. Doven kunnen perfect rijden met een auto, vrachtwagen, fiets of racen met een jetski. Doven kunnen literatuurprijzen, sportprijzen, filmprijzen, kunstprijzen, ... winnen. Wist je ook dat Doven American Football of volleybal en voetbal kunnen spelen? Het is correct dat Doven zeggen dat ze alles kunnen behalve horen. Maar hoe overtuig je de horende maatschappij hiervan? VGT in het algemeen komt de laatste jaren steeds meer in de aandacht: erkenning VGT, VGT op TV, VGT in de media, ... en toch blijft een groot deel van de maatschappij onwetend over Doven en zullen we altijd een beetje gepaternaliseerd worden. Ikzelf blijf het positief inzien: de horende mensen die ik tegenkom zullen vanzelf ondervinden dat ik alles kan behalve horen, en dat dat helemaal niet erg is. Meer nog, ik zal die horende mensen laten zien dat we een heel rijke cultuur hebben en dat elke Dove persoon een persoon op zich is zoals alle andere personen, we hebben simpelweg een andere taal. Secretarisvogel

12

DN 2 2013.indd 12

è Jong-Fevlado kamp è Jeugdraad 2 1/2013!)

0/1 è 25 jaar bestaan JF (!3 è AV

MAART 2013 za

2

JWDWD – Tikkerpaleis + Alien!

za

9

JCDJ – Discobowling

za

16

JWDHC – Miss en Mister JWDHC

za

16

JCDK – Foute wereld

za

23

What are you saying?

APRIL 2013 za

6

vrij ma za

5-67-8 20

JWDHC – “Waarheid, Durven en Doen” + Doop

za

20

JCDK – Survival

za

27

JCDV – Chocoladeparty

JWDWD en JCDJ – Paaspret! Kajong – Reisje

Publicatie data en activiteiten onder voorbehoud van wijzingen door de JC’s zelf.

Dovennieuws 2013 nr.2 Jongerenkrant

14/02/13 12:40