5e jaargang • nummer 1 • oplage 15.000 ex. • www.damiaanhelmond.nl
Januari 2014
Landelijke ondersteuning bij plaatselijke geldwerving
Actie Kerkbalans dit jaar van 12 tot 26 januari Het is alweer 40 jaar geleden dat de Nederlandse Hervormde Kerk de geldwervingsactie “Trouw moet blijken” startte, waaraan toen circa 250 hervormde gemeenten meededen en die destijds een groot succes werd. In 1973 sloten de Gereformeerde Kerken in Nederland zich aan bij de Hervormde activiteiten en werd de actie “Kerkappèl 73” gevoerd. De Rooms-Katholieke Kerk deed in dat jaar ook mee met het thema “Kerk van de grond”.
Uitgave Januari o.a.
damiaan
Sinds 1975 voeren de grote kerkgemeenschappen in ons land de gezamenlijke jaarlijkse geldwervingsactie onder de naam “Kerkbalans”. Het doel van Kerkbalans is een jaarlijkse geldwervingsactie houden, die vanuit de landelijke kerken wordt voorbereid en ondersteund, om financiële middelen bijeen te krijgen met het oog op de voortgang van het kerkenwerk in de eigen plaatselijke kerkelijke gemeente en parochie.
Carolus
3
Goedemorgen
4
Canada
7
Thomaskruis
9
Wat is kerkenwerk? Wat houdt het werk van de kerk in deze tijd in? Tijdens de zondagse kerkdiensten, waarin de Woordverkondiging wordt gedaan en waar het christelijk geloof wordt beleden, komt de kerkelijke gemeente of parochie samen om te leren en te vieren. Want geloven kun je niet alleen. Maar de plaatselijke kerk doet daarnaast nog veel meer. Als kerkelijke gemeenschap, dus gemeenschap van mensen met verschillen van inzicht, vindt men toch een aantal gemeenschappelijke dingen belangrijk. Dat zijn zaken als solidariteit, verbondenheid, zorg en aandacht voor mensen, elkaar vasthouden in blijdschap en verdriet. Voorbeelden hiervan zijn: - De kerk, waar elke zondag de verkondiging van het Evangelie
plaatsvindt, die veel mensen tot steun is. - De kerkelijke gemeente of parochie, die zich inzet voor de medemens, zoals door het bezoeken van zieken, ouderen en zwakkeren in onze samenleving die extra aandacht nodig hebben. Waar diaconaat, hulp en ondersteuning van kwetsbare mensen in eigen land en in het buitenland, in de praktijk
wordt gebracht. - De kerkenraad of kerkbestuur, die aandacht geeft aan de jeugd door middel van jeugd- en jongerenwerk. - De kerkgemeenschap, die probeert mensen die aan de rand van de samenleving terecht gekomen zijn, weer een menswaardig bestaan te bieden. - De kerk, die zich inzet voor onze
samenleving in haar geheel. - De kerkelijke gemeente/parochie, die een al dan niet monumentaal kerkgebouw onderhoudt, dat in ons dorp of onze stad het beeld bepaalt.
volgens werkzaam als kapelaan te Volkel (parochie H. Antonius Abt) van 1963-1968, als kapelaan te Vught (parochie H. Paulus) van 1968-1970, als kapelaan te Vught (parochie H. Petrus) en tevens als begeleider van de jeugdzielzorg en catechese voor het basisonderwijs in het dekenaat Vught van 1970-1971, als kapelaan te St. Oedenrode (parochie
H. Martinus) van 1971-1980 en vanaf 1973-1979 tevens als godsdienstleraar in deze plaats, als pastor te Helmond (parochies Goddelijke Voorzienigheid en H. Anna) van 1980-1991, als pastoor te Millingen a/d Rijn (parochie H. Antonius van Padua) en Kekerdom (parochie H. Laurentius) en tevens als deken van het dekenaat Beek-Ubbergen van
Dit zijn in grote lijnen de activiteiten die door een plaatselijke kerk worden verricht en die dan ook ‘kerkenwerk’ worden genoemd.
www. drukwerk brabant.nl Lees verder op pag. 3
In memoriam
Pastoor Siemons (Foto Jan van Eijndhoven/PVE).
Op 8 januari 2014 is te Tilburg overleden de zeereerwaarde heer Adrianus Wilhelmus Siemons, emeritus-pastoor van parochie De Bron in Tilburg en oud-deken van het dekenaat Beek-Ubbergen. Emeritus-pastoor Siemons werd geboren in Loon op Zand op 14 mei 1937 en tot priester gewijd op 8 juni 1963. Hij was achtereen-
1991-1996, als pastoor te Tilburg (parochies H. Dionysius-Goirke, O.L. Vrouw van de RozenkransHasselt, Noord-West) van 19962000 en tenslotte vanaf 2000 als pastoor van parochie De Bron te Tilburg, uit welke functie hem op 29 december 2003 eervol ontslag werd verleend. Moge hij rusten in vrede!
! n e w u o tr 2
n a a g j i W
5e jaargang • nummer 1
16 mei 2014: Luciakerk Mierlo-Hout, 14.00u Ricardo Meijer Sandy van Asten
28 mei 2014: Luciakerk Mierlo-Hout, 14.00u Rolf Raats Quinta Aben
Januari 2014
INFORMATIEAVOND LUCIAPASTORIE, HOOFDSTRAAT 157 DONDERDAG 13 FEBRUARI 2014 om 20.00u.
30 mei 2014: Trudokerk Stiphout, 14.30u Maikel van Horrik Kim Meulendijks
6 juni 2014: Luciakerk Mierlo-Hout, 14.00u Hans Janssen Petri Haenen
9 mei 2014: Luciakerk Mierlo-Hout, 14.00 Maarten v.d. Mortel Simone Sauve
6 juni 2014: Luciakerk Mierlo-Hout, 16.00u Xander Seykens Belén Rodriguez
Markus Een paar jaar terug zaten wij met logerende kleindochters, lekker in het zonnetje (het was zomer) op het terras van de Coeckepanne in Lierop, toen ik een langeafstandsfietser, bepakt en gezakt, langs zag rijden. Nu kan een fietsende trekker altijd al op mijn belangstelling rekenen, maar deze kreeg extra aandacht, omdat hij achterop zowel de Nieuw-Zeelandse vlag voerde, als de Beierse. Tot mijn genoegen stopt hij af bij een informatiebord met een plattegrond van de omgeving, kennelijk om zich nader te oriënteren. Daar wilde ik meer van weten en ik ben op hem afgestapt om een praatje met hem te maken. Hij vertelde dat hij Markus Drexel heette en op weg was naar huis, in de buurt van München. Hij was, na een paar jaar in Azië, Australië en NieuwZeeland te hebben rondgezworven en gewerkt, nu weer onderweg naar thuis en was de dag tevoren op damiaan
Kluijtmans natuursteen natuursteen • grafmonumenten T 040 - 281 35 69 • www.kluijtmansnatuursteen.nl
Piet Andriessen B.V.
Lid ANVO - gedipl. Oogmeetkundige Opticiën Optometrist
Hortsedijk 11 5708 HA Helmond Tel.: 0492-54 86 58 Fax: 0492-52 35 24 www.andriessenoptiek.nl
[email protected]
- BRILLEN - COMPUTERBRILLEN - VEILIGHEIDSBRILLEN
Schiphol geland. Ik vroeg hem waarom hij dan niet, dichter bij huis, bijv. bij München geland was. Dat had alles te maken met het feit dat hij de tijd wilde nemen om zich weer in Europa thuis te voelen. Maar hij vond de campings in Nederland wel akelig duur en zocht nu een goedkoop alternatief. Ik stelde hem voor om bij mij in de tuin z’n tent op te slaan. Dat zag hij wel zitten. Wij waren met de auto, en hij fietste dus achter ons aan naar Mierlo-Hout. Onder grote belangstelling van onze kleindochters zette hij zijn tent op, ging onder de douche (alleen) en at ’s avonds met ons mee en vertelde honderduit over zijn vele belevenissen. Wij konden hem de volgende dag verder op weg helpen met een routeboekje voor fietsers richting Trier, resp. Nancy, zodat het ook in toeristisch opzicht een interessante tocht naar huis kon worden. Hoewel hij verteld had dat hij het in Beieren nog even kalm aan wilde doen, ontvingen we na enkele weken ons routeboekje retour met het bericht dat hij toch alweer aan het werk was. Jan van Rest Graag maak ik van de gelegenheid gebruik om u, Damiaanlezer, alle goeds toe te wensen voor 2014: Vooral gezondheid en betrokkenheid bij onze samenleving.
Dankjewel In de periode voor Kerstmis heeft de Damiaanparochie samen met Super Sociaal onder andere via het blad van de parochie H. Damiaan de Veuster aandacht gevraagd voor mensen in onze eigen stad die beneden de armoedegrens leven. De reacties daarop waren overweldigend. Dankzij u heeft Super Sociaal bij kunnen dragen aan een mooier kerstfeest voor veel van onze klanten. Bij dezen namens hen, bestuur en medewerkers van Super Sociaal een welgemeend “dankjewel!” Monique der Kinderen, Bedrijfsleider Super Sociaal
3 5e jaargang • nummer 1 vervolg van pag. 1
Vrijwilligers De Kerk is een vrijwilligersorganisatie, hetgeen o.m. betekent dat zij door vrijwilligers wordt aangestuurd en dat bijna al het uitvoerende werk door vrijwilligers wordt verricht. Dat gebeurt, in de meest letterlijke zin van dat woord: “Pro Deo”. Toch heeft iedere plaatselijke kerk met vaste uitgaven te maken. Vrijwel iedere gemeente en parochie heeft mensen in dienst (predikanten, kerkelijk of pastoraal werkers). Dat zijn speciaal opgeleide mensen die ‘beroepsmatig’ hun werkzaamheden verrichten en dus recht hebben op een passende rechtspositie en salarisregeling. Daarnaast zijn er nog wat geringere kosten, zoals voor kosters- en beheerswerkzaamheden (in veel gemeenten en parochies gebeurt dat werk ook door vrijwilligers), de vergoeding aan de organist(en), enz. Andere kosten waar de plaatselijke kerk mee te maken heeft, zijn o.a. het onderhoud van de gebouwen, verwarming en verlichting. Omdat de plaatselijke kerk deel uitmaakt van een groter geheel, namelijk van de landelijke kerkelijke organisaties of in de katholieke Kerk van een bisdom,
moet ook een bijdrage worden betaald voor het werk dat op landelijk of diocesaan niveau van de Kerk wordt verricht. Dus ondanks het vele werk dat wordt verricht door honderdduizenden vrijwilligers, heeft de Kerk ook geld nodig om haar voorgangers en priesters te betalen en om ervoor te zorgen dat de overige kosten, zoals die hiervoor genoemd zijn, betaald kunnen worden. Financiën van de Kerk De Kerk in Nederland moet zich zelf bedruipen. Zij krijgt van niemand subsidie, dus ook niet van de Rijksoverheid. Sommige mensen denken dat dit wel zo is, maar dat is een fabel. Wanneer de plaatselijke kerk de beschikking over een rijksmonument heeft, krijgt zij wel een restauratiesubsidie, maar die krijgen ook de eigenaren van een molen of een monumentale boerderij. Maar voor de echte kerkelijke activiteiten, zoals die hiervoor zijn genoemd, is de kerk geheel op zichzelf aangewezen. Sommige kerken beschikken over onroerend goed dat in het verleden verworven of geschonken is en waar jaarlijks huur- of pachtopbrengsten uit worden genoten. Ook zijn er plaatselijke kerken
Januari 2014
die in het verleden legaten hebben ontvangen waar zij nu nog het vruchtgebruik (rente) van genieten. Met de wekelijkse collecten vormen deze inkomsten ongeveer 15 á 20 pct. van de inkomsten die de kerken jaarlijks nodig hebben. Dus 80 á 85 pct. van de inkomsten moet door de leden zelf bijeen worden gebracht. Dat noemt men de (Vaste) Vrijwillige Bijdragen. In Nederland doen zo’n 1.200 gemeenten van de Protestantse Kerk en 1400 parochies van de Katholieke Kerk, onder de naam van “Kerkbalans”, een persoonlijk beroep op de gemeenteleden met de vraag wat het hun waard is dat de kerk in de eigen woongemeenschap in stand blijft. Wat is het mij waard? De Kerk is het waard om ons voor in te zetten. De vraag ‘Wat is de kerk mij waard?’ kan ook worden omgekeerd in: ‘Wat kan ik voor de Kerk betekenen?’. Leden kunnen veel voor de kerk doen: - door aanwezig te zijn in de wekelijkse eredienst; - door zich in te zetten als vrijwilliger in het plaatselijke kerkenwerk, waarbij iedereen met haar/zijn eigen inbreng welkom is; en - door een geldelijke bijdrage aan de plaatselijke kerk te geven.
Het is, zoals we hiervoor aangaven, van groot belang dat er in ons dorp of wijk een kerkgemeenschap is. Een kerkgemeenschap die God dient en zorg heeft voor ons en onze medemens. Een kerk die het
Leerlingen Carolus zingen kerstliederen Door Janneke Peeters Alle eerste klassen en de klassen van 2 Mavo van de locaties Gasthuisstraat en Lauwerstraat van het Carolus Borromeus College zijn op 20 december 2013 bijeengekomen in de Luciakerk te Mierlo-Hout voor een kerstviering, wat inmiddels een goede traditie is. Na een welkomstwoord van pastoor Van de Laar volgde er een afwisselend programma van verhalen, gedichten, kerstwensen en muziek. Zo zongen de broers Lennert en Milan het nummer “With you” en zong het bovenbouwkoor onder leiding van de heer Bosmans onder andere “I’m dreaming of a white Christmas” en “It’s st. lucia
beginning to look a lot like Christmas”. De brugklassers lazen kerstwensen voor die ze bij het vak levensbeschouwing hadden geschreven. Leerlingen van 1 en 2 Mavo staken een kaarsje op voor zieke of overleden dierbaren. Alle banken zaten vol met leerlingen, docenten, mentoren, teamleiders, ouders en ‘brugplussers’, die allemaal aandachtig luisterden. Ook dit jaar was het weer een geslaagde kerstviering. Onder begeleiding van orgelmuziek liepen alle klassen weer de kerk uit, op naar de kerstkransjes en chocolademelk op school.
waard is om ook in de toekomst kerk te kunnen zijn. Daar gaat het om bij de actie Kerkbalans 2014, die van 12 tot 26 januari 2014 wordt gehouden.
4 5e jaargang • nummer 1
Januari 2014
Met een kerkelijke viering namen wij afscheid van:
St. Lucia Fredie de Vries-Fautoeboen, (Mahoniehoutstraat) overleden te Helmond op 30 november 2013 in de leeftijd van 58 jaar. José van de Kerkhof-Bevers, (Inktvisstraat) overleden te Helmond op 18 december 2013 in de leeftijd van 77 jaar. Adie van de Werff- van Tilborg, overleden te Bakel op 22 december 2013 in de leeftijd van 89 jaar. Toon van der Putten, (Alphonsusplantsoen) overleden te Helmond op 23 december 2013 in de leeftijd van 86 jaar.
Rond de koepel van de O.L. Vrouwekerk
“Elke dag een goedemorgen met een kaarsje” Door Leo van Tilburg Een tijd geleden schreef ik in een artikel over de begraafplaats van O.L. Vrouw Tenhemelopneming, dat er twee dames regelmatig kaarsjes kwamen opsteken in de kapel. Onlangs werd ik er op attent gemaakt, dat deze twee dames dat zelfs iedere dag doen en het hoe en waarom intrigeerde mij zo, dat ik besloot eens poolshoogte te gaan nemen op het kerkhof. Daar trof ik de tweelingzusjes mevr. Manders en mevr. van Creij–Manders, twee spraakzame dames, die daar iedere dag die kaarsjes komen opsteken. O.L. VROUW
Ik vroeg hun of er familie van hen op het kerkhof begraven lag en bij die vraag begonnen ze te glimlachen. Het bleek dat nagenoeg hun hele familie op de Hortsedijk rust, hun ouders, ooms en tantes en in november was er nog de man van mevr. van Creij begraven, die na een ziekbed van vele jaren en een langdurig verblijf in Keyserinnedael was gestorven. Ze wees mij nog op het Mariabeeld, dat daar op Allerzielen geplaatst was en waarbij de bloemen lagen, die van de begrafenis van haar man waren overgebleven. Nu had ze er bovendien nog een dikke devotiekaars bij gezet. Op het altaar van de kapel zetten de twee dames
zo’n tien à twaalf waxinelichtjes in speciale kandelaars, zodat er altijd licht brandt voor hun doden en iedereen die daar begraven ligt. Ze vertelden, dat ze iedere morgen als ze op het kerkhof komen, hun familie hardop een goede morgen toeroepen, maar dat ze nooit antwoord krijgen. Een van de twee merkte lachend op: “Ze zullen het samen wel goed hebben daar boven, want er is er nog geen een van teruggekomen”. Eigenlijk vieren die dames een jubileum, want ze zeiden mij dat ze al sinds 1983 bijna dagelijks op het kerkhof komen, behalve als hun diensten door een ziek familielid
elders nodig zijn. In de eerste jaren staken ze niet alleen kaarsjes op, maar veegden en schoffelden ze ook ijverig de paden rond de graven van hun geliefden. Bij het verlaten van het kerkhof was ik onder de indruk van dit eenvoudige, maar geweldige particuliere initiatief en ik hoop dat de twee zussen nog lang hun dagelijkse gang naar de begraafplaats zullen kunnen maken.
Het zal mij niet gebeuren! Lang gel e d e n mocht ik het genoegen smaken lid van de gemeenteraad te zijn. Ik bewaar daar goede herinneringen aan. Voorzitter was toen burgemeester Wim van Elk. Ofschoon ik me realiseer geen groot politiek fenomeen geweest te zijn, vond ik toch plezierig mijn bijdragen te hebben kunnen leveren, met name op het gebied van bestuurlijke aangelegenheden en welzijn; zaken die direct met mensen te maken hebben. Helmond
De besluitvorming in de gemeenteraad heeft nog altijd mijn belangstelling, vaak ben ik op de publieke tribune te vinden om het democratische proces te volgen. Je ervaart dan ook de kwaliteiten van de aanwezige gemeenteraadsleden. De meesten weten zeer wel waarover het gaat, ’n enkeling heeft er moeite mee om te begrijpen wat er aan de orde is; als het hem al niet boven de pet gaat: Had de kiezer destijds maar ’n betere keuze moeten maken! Op 19 maart zijn er weer verkiezingen voor de gemeenteraad. Je kunt dit voor kennisgeving aan-
nemen en het er verder bij laten; je kunt ook van mening zijn dat het jou niet zal gebeuren, dat er buiten jou om besluiten genomen worden. M.a.w. hou de vinger aan de pols en krijg ‘m zo mogelijk in de pap! Helmond is gebaat met een grote opkomst bij de komende verkiezingen. Daardoor wordt een breed draagvlak voor besluitvorming verkregen. Dat is nodig, want er staan ons ongetwijfeld weer fikse bezuinigingen te wachten waarvoor gefundeerd beraad nodig is. Jan van Rest
De dames Manders en van Creij - Manders.
5 5e jaargang • nummer 1
Januari 2014
Met een kerkelijke viering namen wij afscheid van:
St. Trudo Ans Domensino, overleden te Helmond op 10 december 2013 in de leeftijd van 83 jaar Pieter van Driel, overleden te Helmond op 14 december 2013 in de leeftijd van 80 jaar Riek Segers-Gruijters, overleden te Helmond op 14 december 2013 in de leeftijd van 83 jaar
Ziekenzalving Op dinsdag 25 maart 2014 om 16.00u zal er in de Alphonus kapel een viering worden gehouden van de Gezamenlijke Ziekenzalving. In onze Damiaan parochie kan men een beroep doen op de aanwezige pastores voor dit sacrament. Om een ieder echter in de gelegenheid te stellen, daarom deze viering op 25 maart. U bent van harte welkom om mee te doen en te vieren. Het pastoraal team
degroofuitvaartverzorging.nl
Arendje de Jager-Speet, overleden te Helmond op 19 december 2013 in de leeftijd van 96 jaar
De uitvaart in vertrouwde handen Ook wanneer u elders verzekerd bent
Inloopuurtje voor al uw vragen: Donderdag 14:30-15:30 uur in Deurne & Beek en Donk Oranjelaan 54 ............... Beek en Donk Derpsestraat 1d ................................ Deurne Gasthuisstraat 53 .................... Helmond T 0492 319533 of 0493 320027
ROUW KAMER
OP MAAT
Voor een respectvolle thuisopbaring. In elke gewenste ruimte mogelijk. Een meerwaarde voor uw rouwproces. Rouwkamer Op Maat - M: 06-28941105 Anjerstraat 44 - 5741 HK Beek en Donk
[email protected] - www.rouwkameropmaat.nl
Gravendienst
Natuursteenbedrijf Stassar B.V. Lage dijk 2 5705 BZ HELMOND
A.C. van der Burgt en zn. VOF
Gespecialiseerd in klassieke en eigentijdse grafmonumenten. Grote keus in modellen en materialen. We helpen u graag met uw eigen ontwerp of idee.
Alde Biezenstraat 30 5421 BG Gemert 06-53718849
[email protected]
Gedachten uit de overweging van “oud en nieuw” Oudjaar, nieuwjaar, de dagen bij uitstek om elkaar het goede toe te wensen. Een dag van vieren, meestal in een kring van warme genegenheid. damiaan
Een moment om even stil bij te worden. Om vooruit te kijken en te beseffen dat we niets anders kunnen dan... wensen. Via de jaaroverzichten op televisie, in kranten en tijdschriften hebben we kunnen terugblikken op het jaar dat achter ons ligt. Het was lang niet altijd bemoedigend. Voor de kerk was 2013 best een zegenrijk jaar, nobel hoe paus Benedictus terugtrad, bijzonder hoe paus Franciscus zich presenteert. Wat onze Damiaan parochie betreft, mag ik een aantal bijzondere gebeurtenissen noemen van het afgelopen jaar, 2013. In Januari: werd een nieuw altaar ingezegend in de St. Trudokerk
met daarin de plaatsing van een relikwie van pater Damiaan. Maart stond in het teken van de Parochiemissie rond de Luciatoren m.m.v. de Oegandezen Op 17 maart was de opening van het Speelhuis, in de voormalige OLV kerk. Paaszondag 31 maart werd in de Luciakerk een Pauselijke onderscheiding uitgereikt aan mevrouw Jo Koonings, v.w. het 40 jaar lectrice zijn en vele andere verdiensten en vierden we het afscheid van de koster, de heer van Asten, die tot ere koster werd benoemd. April en Mei vonden de vieringen van eerste communie plaats in de Damiaanparochie met totaal 149 communicanten. In Juni; hadden we het feest in de Luciapastorie van “koperen Karin”. September stond in het teken van het 50 jarig priesterjubileum van pastor Hans van den Heuvel in Stiphout. Oktober hadden we de viering van 25 jaar kerkgebouw in Helmond
West November volgde de inzegening van de opgeknapte begraafplaats aan de Hortsedijk en werd er een lezing verzorgd door Antoine Bodar in Zaal Adelaars met 140 luisteraars. Vooruitblikkend beseffen we dat we niet vooruit kunnen kijken. Je weet niet wat het komende jaar brengt. Onvoorziene gebeurtenissen kunnen - zoals al zo vaak is gebleken - hoopvolle verwachtingen doorkruisen. Als het over de wezenlijke dingen van het komende jaar gaat, kunnen we alleen maar ‘wensen’, elkaar van harte toewensen: een goede gezondheid, werk waaraan je deugd beleeft, fijne ontmoetingen, een geloof waarin je je gedragen weet. Zaken die ons bestaan zinvol en de moeite waard maken... we kunnen ze alleen maar wensen. Ik wens u een ZALIG en GEZEGEND NIEUWJAAR! Pastoor/Deken J. van de Laar
Tel. 0492 - 52 37 82 Fax. 0492 - 52 20 57
[email protected] www.stassarbv.nl
Stichting De Vonk start training in Helmond
Maatjestraining “Er zijn voor jou” Er zijn voor iemand, wil jij dat? Zoek je een uitdaging? Zou je best iets willen doen voor iemand die het moeilijk heeft, maar weet je niet goed hoe? Ben je al actief als vrijwilliger maar wil je kijken wat er in je vrijwilligerswerk nog meer mogelijk is? Helmond
Maatje zijn is een uitdaging, het is niet gemakkelijk, het doet een beroep op je mens-zijn, op je vermogen je te verplaatsen in een situatie die niet de jouwe is. Je leert ervan, je wordt een ervaring rijker, je gaat anders naar de samenleving kijken. Maatje zijn, daar worden we allemaal een beetje beter van. Bij leven in armoede spelen vaak veel problemen tegelijk. Te weinig geld, gezondheidsklachten, weinig energie. Je durft niet bij de buren op de koffie, want je kunt ze niet terugvragen. Je schaamt je voor je problemen, dus daar praat je maar niet over. Armoede maakt mensen eenzaam. Deelnemers die in aanmerking komen voor een maatje, zijn mensen die financieel in een moeilijke positie zitten. Mensen die te maken hebben met armoede en daardoor vaak het gevoel hebben er alleen voor te staan. Het kan gaan om alleenstaande ouders, ouderen, allochtonen, mensen met een psychiatrische achtergrond of mensen die om de een of andere reden in de schulden terecht zijn gekomen. Lees verder op pag. 8
www.drukwerkeasy.nl
6 5e jaargang • nummer 1
Januari 2014
Veelzeggende woorden die blijven hangen
Vorig jaar met Kerst bezocht ik de viering waarin Annelieke Merx optrad. Deze keer ben ik nieuwsgierig naar de wijze waarop de gezinsmis zal verlopen. Voor de Bietenrooiers is hier een muzikale hoofdrol weggelegd. Ik ben wat aan de late kant als ik richting Luciakerk vertrek. De stormvlagen weerhouden mij van mijn normale fietstempo. Evenals de striemende regen. Met mijn verstand op nul en blik op oneindig trotseer ik het weer. Wanneer ik een kwartier later de kerk binnenloop, constateer ik dat alle banken vol zitten. “O jee wat nu,” denk ik. Ik wil wel graag alles van dichtbij kunnen volgen. damiaan
Gelukkig is daar opeens Rinie, een van de kosters. “Kom maar mee naar voren, daar is plek.” Ik loop achter hem aan. Links opzij van het altaar, staan nog lege stoelen. Ik ga zitten en voel me even nog niet in de kerstsfeer. Mijn haar staat nog alle kanten op door de wind. Hier is geen land mee te bezeilen. Nee, een mooi kerstkapsel is voor mij in de komende uurtjes niet weggelegd. Maar de muziek van de Bietenrooiers maakt vanaf het begin een hele hoop goed. En de kerststemming komt stapje voor stapje dichterbij. Dan is het vijf uur en de mis begint. We gaan allemaal staan. Pastoor John van de Laar komt samen met twee misdienaars de kerk binnen en loopt de
trap naar het altaar op. Even later heet de pastoor iedereen van harte welkom bij deze gezinsviering. De kinderen, de mama’s en papa’s en de oma’s en opa’s en verdere familie. En er staat iets speciaals te gebeuren tijdens deze Kerstviering. Floor van de Ven wordt gedoopt. “Wat een mooie gelegenheid om de toetreding tot Gods kerk te verwezenlijken,” schiet het door me heen. Vele mensen zullen vandaag hiervan getuige zijn. Omdat ik naast het altaar zit, heb ik heel goed zicht op de kerststal met de prachtige beelden. Een van de herders kijkt precies mijn kant op. Het lijkt bijna of hij in mijn binnenste kijkt. En dan zet de pastoor het eerste Kerstlied in: ‘Wij komen tezamen.’ Terwijl ik zing, kijk ik eens goed rond. De verbinding is voelbaar. Tussen de gebeden en lezingen door zingen we de liedjes, die ik al vanaf mijn prille kinderjaren ken. En ik hoef nooit in het misboekje te kijken, Ik zing alle woorden mee uit mijn hoofd. Even mijmer ik weg naar een ver verleden. Ieder jaar op 24 december om kwart over elf zaten mijn ouders, mijn broer en ik al in de kerk. Want de kerk liep al vroeg vol. Op één ding kon ik me waanzinnig verheugen. Dat was het moment dat we met z’n allen ‘Stille Nacht, Heilige Nacht’ zon-
gen. “Nu is het Kindje Jezus pas echt geboren,” flitste het door me heen. Dan zocht ik de hand van mijn moeder. Ik herinner me nog steeds de warme glinsterende blik in haar ogen, waarmee ze me aankeek. Zij voelde het net zoals ik. Plotseling is mijn aandacht weer in het nu. Het prachtige verhaal van de geboorte van Jezus wordt gelezen. Dit maakt me ieder jaar opnieuw blij. En wat wordt er tijdens deze viering veel gezongen. Uit luide borst doe ik mee: ‘De herdertjes lagen bij nachte’ en ‘er is een Kindeke geboren op aard.’ Wanneer Floor wordt gedoopt te midden van haar ouders, peetouders en verdere familie zijn alle blikken gericht op het kleine meisje. De preek die, de pastoor richt tot de ouders , oma’s, opa’s en alle andere grote mensen in de kerk heeft diepgang en is veelzeggend. Hij kijkt terug op 13 maart van dit jaar. Sinds die dag is Paus Franciscus onze nieuwe Paus. Woorden, die hem zo typeren zijn: barmhartigheid en integriteit. Ook Nelson Mandela wordt door de pastoor genoemd. Op hem waren de woorden verzoening en vergevingsgezindheid van toepassing. “Ja,” denk ik bij mezelf, “wat zou deze wereld er anders uitzien als de regeringsleiders barmhartigheid, integriteit, verzoening en
Reageren op deze column? Mail naar
[email protected] Luister ook naar Hetty, bij Omroep Helmond elke dinsdag van 19.00-20.00 uur met de presentatie van een live programma ‘In het diepe’ Ether FM 107.2 MHz, via Kabel FM 94.4 MHz, of via internet www.omroephelmond.nl
vergevingsgezindheid zouden uitstralen.” Een utopie? Voor nu denk ik het zeker nog wel. Maar op den duur is niets onmogelijk. Het verbinden met die ander, het eerste stapje begint immers bij onszelf. Als iedereen er zo over zou denken en voelen, dat zou toch fantastisch zijn. En dat is mijn Kerstgedachte. Op het einde van de gezinsviering heeft de pastoor het over hét woord van het jaar 2013: ‘selfie.’ Dit is een zelfportret gefotografeerd met je mobiel. Dan wijst hij naar het kindje Jezus in de kribbe. “Ook dat is een ‘selfie,’” zegt hij. En ik denk na en constateer, dat dit kindje Jezus een ‘selfie’ is van God. Zij zijn immers één. God en zijn zoon. Hoe mooi kan het zijn, dat het woord van 2013 zoveel inhoud en diepgang kan krijgen met Kerst. Als de mis is afgelopen, loop ik naar de uitgang. Terwijl de Bietenrooiers hun laatste Kerstnummer tot uitvoering brengen, steek ik nog even een kaarsje aan bij Maria. Zij baadt in een zee van licht. Ik voel de warmte van haar liefde en weet….. nu is de Kerst pas echt begonnen!
Noortje
Volg Noortje ook op Facebook en Twitter.
Van 26 april t/m 3 mei met het Bisdom ‘s-Hertogenbosch
Diocesane bedevaart naar Lourdes
drukwerkeasy.nl
Van 26 april tot en met 3 mei 2014 organiseert het bisdom ’s-Hertogenbosch een diocesane bedevaart naar Lourdes. De bisschop, mgr. drs. A.L.M. Hurkmans nodigt u uit met hem mee te pelgrimeren. damiaan
laafd en uw honger gestild worden. Jong en oud, ziek en gezond delen geloof, hoop en liefde door over hun eigen grens heen te kijken, door de weg te gaan zien die God met hen wil gaan. Bedevaartprogramma
Kom met Maria in beweging, Maria die alle mensen van goede wil uitnodigt naar Lourdes te komen: “Zeg dat men hier in processie naar toe komt”. Laat uw droefheid in vreugde verkeren, uw dorst ge-
Voor deze reis is een mooi bedevaartprogramma samengesteld. Met uitzondering van de Internationale Hoogmis, zullen alle vieringen in het Nederlands zijn. De vieringen worden bijzonder aantrekkelijk voor jong en oud, want jongerenkoor Deux Bornes uit Uden gaat mee en luistert de vieringen op. Een van de hoogtepunten zal de viering aan de Grot zijn, de plaats waar Maria aan
Bernadette is verschenen. Daarnaast nemen we deel aan de sacraments- en lichtprocessie, maar zullen ook een wandeling door de stad maken en de bijzondere plekken bezoeken waar Bernadette gewoond heeft. Ook een rondleiding over het Heiligdom staat op het programma. Op een van de avonden staat de ‘avond van barmhartigheid’ op het programma waarbij bijzondere aandacht wordt gegeven aan het jaarthema “De vreugde van de bekering”. Een dagje in de mooie natuur van de Pyreneeën maakt de bedevaart compleet. Voor meer informatie: Diaken Ton Schepens: Tel. 06-15690059
Op 21 januari, is er in de pastorie te Stiphout een informatiebijeenkomst over de Diocesane Bedevaart. Aanvang 20.00 uur. U bent van harte welkom!
dat is
easy!!! www.damiaanhelmond.nl
Parochie van de Heilige Damiaan de Veuster:
Samen staan we sterk!
Vervoer
3-sterren hotel
1 pk toeslag 3-sterrenhotel
4-sterren hotel
1 pk toeslag 4-sterrenhotel
Accueil/ Zorghotel
TGV (8 dgn)
€ 869,00
€ 210,00
€ 280,00
€ 1.150,00
Bus (9 dgn)
€ 869,00
€ 240,00
€ 1.019,00 n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
VNB Lance (9 dgn)
€ 869,00
€ 240,00
n.v.t.
n.v.t.
€ 1.150,00
Vliegtuig (6 dgn)
€ 869,00
€ 150,00
€ 969,00
€ 200,00
€ 1.150,00
www.hellemunt.com
7 5e jaargang • nummer 1
Januari 2014
Onder de koepel van de O.L. Vrouwekerk
Ervaringen in Canada Door Leo van Tilburg In 1976 ging ik voor het eerst naar Canada. Na een vlucht van ruim zeven uur, kwam ik op een zaterdagmorgen in september in Toronto aan, waar het toen boven de 30˚ C was, maar gelukkig niet benauwd. De tickets en de hotelreserveringen had ik geboekt via het Philips Reisbureau, dat toen ook voor derden werkte en dit reisbureau had voor mij een kamer geboekt in het Royal York Hotel. Dat was toen en misschien nu nog wel, met zijn 1703 kamers, het grootste hotel van Toronto. Het was zo’n groot hotel, dat je er gewoon verdwaalde.
heid net niet aan de kant van de bus waar jij zit.
Iedere keer als ik beneden kwam, liep ik weer te zoeken waar de receptie was. Omdat ik alleen ’s middags een korte bespreking met de agent zou hebben en verder het weekend vrij was, vroeg ik aan een van de receptionisten of er ’s zondags ergens een mis was en welke citytour hij me kon aanbevelen om Toronto een beetje te leren kennen.
Bovendien zijn veel gebouwen in Toronto erg hoog en door de kleine busramen zie je dan alleen de onderkant van de gebouwen. Net als in Australië viel het mij in Canada op, dat ze daar nauwelijks geschiedenis hebben. Dingen die wij als alledaags beschouwen, werden door de chauffeur tot bezienswaardigheid of curiositeit opgeklopt. Een bezoek aan het kasteel Casa Loma zou op deze tour de kers op de taart moeten zijn. Casa Loma, een Engelsachtig kasteel, was wel mooi, m a a r wat zegt een Nederlander een kasteel uit 1911, als hij in zijn geboortestad bijna dagelijks een middeleeuws kasteel ziet? Het diner vond plaats in The Old Mill, waarmee een als restaurant ingerichte watermolen bedoeld werd. Het eten was er ronduit slecht en werd in zo’n razend tempo geserveerd, dat je moest oppassen of ze haalden, als je even met je buurman of buurvrouw praatte, je bord zo weer onder je neus vandaan. Na drie kwartier zaten we weer in de bus. Ik had beter een paar broodjes kunnen kopen en kunnen picknicken in High Park, net als veel mensen in Toronto op zondag doen. De buurvrouw van mijn moeder had mij gevraagd of ik bij haar, naar Canada geëmigreerde zoon, die in Toronto woonde, langs wilde gaan als ik tijd had. Eigenlijk voelde ik er niet veel voor om bij wildvreemde mensen op bezoek te gaan, maar de smeekbede van zijn moeder indachtig, belde ik mijn oud-stadgenoot. Ik vroeg of het niet teveel rompslomp zou geven als ik even op bezoek zou komen, maar o nee, ik zou en ik moest komen. Ik vroeg om het
O.L. VROUW
The Royal York Hotel. Volgens de receptionist zou er om 11.30 u. een mis beginnen in de St. Michael’s Cathedral, maar toen ik daar de volgende dag tegen half twaalf aankwam, bleek dat de mis om elf uur was begonnen en dat de priester al aan de consecratie was. Ik schoof bescheiden in een van de achterste banken en heb zo de rest van de eucharistieviering bijgewoond. Voor de sightseeing had men mij de Greater Toronto Sunday Tour including dinner aanbevolen en ik had besloten daaraan deel te nemen. De medepassagiers waren voor het merendeel Amerikaanse dames, die nogal luidruchtig waren. Ik zat toevallig naast de oudere Amerikaanse dame, waar ik in de kathedraal ook naast had gezeten. De chauffeur van de bus, die ook het gidsen voor zijn rekening nam, heeft van het begin tot het einde van de tour gepraat en gegrapjast, zoals gidsende buschauffeurs dat meestal doen, soms tot ergernis van de passagiers. Op zo’n trip zie je veel, naar je mist ook een hoop, want vaak is de bezienswaardig-
De Casa Loma, een Engelsachtig kasteel in Toronto.
juiste adres zodat ik een taxi kon nemen, maar daar kon geen sprake van zijn, Tony, zoals de goede man heette zou mij komen ophalen en later ook w e e r terugbrengen bij mijn hotel. Of ik ook nog wilde m e e eten, m a a r daar heb ik vriendelijk voor bedankt, ik had immers al “gedineerd” in the Old Mill. Tony en zijn vrouw Trees waren erg gastvrije mensen en ik heb er een heel genoeglijke avond beleefd. Ze woonden leuk, hadden hun huis smaakvol ingericht en wat ik zo typisch vond, zij praatten (misschien omdat ik er was) tegen hun twee dochters plat Helmonds en die meisjes antwoordden dan in het Engels.
lade bewaarden en na enige tijd terugstuurden naar de afzender, als die tenminste op de brief stond. Ik vroeg dus of ik eens in die la mocht kijken en jawel hoor, daarin lag een aantal brieven van mijn vrouw en kinderen. Wat was nu het geval geweest? Van Tilburg hadden ze in het postvak met de letter V gelegd. Vanaf dat moment spelde ik mij naam voortaan v a n t i l b u r g en vroeg ik het thuisfront of ze voorvoegsel en achternaam aan elkaar wilden schrijven, zoals we dat van België kenden. Montreal vond ik een heel andere stad dan Toronto. Deze laatste stad vond ik er ruimtelijker, schoner en verzorgder uitzien dan Montreal, dat een rommelige indruk op mij maakte. Er werd gezegd dat het niet verstandig was ’s avonds alleen op straat te gaan. Als ik iets van Montreal wilde zien, moest ik maar tot het weekend wachten, om het op klaarlichte dag te bekijken. Omdat de Olympische zomerspelen 1976 nog maar net achter de
Skyline van Montreal. In 1976 belde je nog niet iedere dag naar huis en ik had met mijn vrouw en kinderen afgesproken, dat we elkaar veel zouden schrijven. Ik had gezegd dat ze de brieven voor mij maar naar mijn hotel in Montreal moesten sturen, waar ik de tweede helft van mijn Canadareis zou verblijven. Ik logeerde in Montreal in het hotel dat heel typisch Le Reine Elizabeth heette, terwijl ik toch dacht dat koningin vrouwelijk was. Bij navraag bleek dat het lidwoord Le sloeg op hotel, dat mannelijk is en niet op de koningin. Bij aankomst vroeg ik direct of er post was. De receptioniste vroeg hoe ik mijn naam spelde en toen ik t i l b u r g zei, kreeg ik tot mijn teleurstelling te horen dat ze geen post voor mij had. Dat gebeurde zo een paar dagen achter elkaar, totdat ik vlak voordat ik doorreisde naar New York, op het idee kwam om te vragen wat zij deden met de post die niet door gasten werd afgehaald. Het laconieke antwoord was, dat zij die een tijdje in een
rug waren, ben ik In het weekend het nieuwe Olympisch stadion en dorp gaan bezichtigingen.
Het Olympisch stadion. Onvoorstelbaar groot kwam het op mij over. Het was een massa beton, maar toch wel modern gestileerd. Dit bouwcomplex van de architect Roger Taillibert, werd gebouwd in de periode 19731976, maar toen de spelen openden, was het nog niet helemaal gereed. Wel was de begroting flink overschreden en het stadion had maar liefst 264 miljoen Canadese dollars gekost en het hele Olympische complex tezamen zelfs 1,4 miljard C$. Geen wonder dat dit geheel de bijnaam The Big Owe kreeg (de grote schuld). De schuld op dit immense complex was pas
in 2006 afbetaald. Nu is er plaats voor 66.308 voetbalsupporters of voor 43.739 toeschouwers van de honkbalwedstrijden. In Montreal was ik op zondagmiddag ook getuige The Shriners’ Parade in St. Catherine Street. Shriners International is een broederschap, gebaseerd op plezier, kameraadschap en de principes van de vrijmetselarij t.w. broederlijke liefde, ondersteuning en waarheid. Wereldwijd heeft deze
The Shriners’ Parade in St. Catherine Street. organisatie zo’n 325.000 aanhangers in 194 tempels (chapters genoemd) vooral in Canada, de Verenigde Staten, enkele MiddenAmerikaanse landen en Duitsland. De parade bestond uit meestal iets oudere mannen, verkleed als oosterse figuren met kromzwaarden, die oosterse fluiten bespeelden. Ze reden zigzaggend door de hoofdstraat van Montreal op motoren en in kleine autootjes. Sommigen van hen waren als clown verkleed en de vrouwen op de trottoirs maar naar hen schreeuwen. Er liepen een paar clowns mee, met een hondenriempje zonder hond er aan en dan hoorde je zo’n vrouw roepen “Hey, how are you, watch your doggy” en lol als ze dan hadden. Er liepen muziekkorpsen met vlaggen mee en alle muzikanten hadden een fez op hun hoofd. Na even gekeken te hebben, ben ik weggelopen. Het geschreeuw en lawaai was vele decibellen meer dan bij het Helmondse carnaval. Overigens maken die Shriners (komt misschien wel van het Duitse Schreiner) niet alleen herrie, maar blijken zo ook veel goed te doen voor gehandicapte kinderen. Dat moet ook gezegd worden. Als u zich nu afvraagt hoe ik al die ervaringen na bijna veertig jaar nog weet, dan kan ik u wel verklappen, dat ik mijn ervaringen vrij gedetailleerd naar huis schreef en die brieven zijn gelukkig bewaard gebleven.
8 5e jaargang • nummer 1
Januari 2014
St. Trudo Olivia van Oorschot
St. Lucia
St. Lucia Liv Sterken
St. Lucia Joeri Verhees
Jill de Bont
St. Lucia Megan Gerrits
Hebben kerkkoren nog toekomst?
Dat is de vraag
In deze tijd van voortschrijdende ontkerkelijking ligt bovenstaande vraag voor de hand. Omdat we niet zomaar een antwoord willen of kunnen geven, zijn we te rade gegaan bij een ervaringsdeskundige in de persoon van Jan van de Beek (1961). damiaan
Pastoor Elsenstraat 18, 5706 VP Helmond 0492-551136 www.van-der-vorst.nl
Alle goeds voor 2014 Glaszettersbedrijf
Gebr. Slegers Leveren en plaatsen van: • Isolatieglas • Glasherstel • Veiligheidsglas
• Glasfolie • Hardglazen deuren en wanden
Voor scherpe prijzen! Al meer dan 50 jaar ervaring! Korte Dijk 8 | Helmond | T: (0492) 52 45 34 | F: (0492) 54 75 37 E:
[email protected] | I: www.slegersbv.nl
Burgemeester Krollaan 21B 5707 BA Helmond T: 0492 317420 www.bremink.nl
Administratieve dienstverlening Fiscale dienstverlening Starterbegeleiding
Jan is organist en dirigent van het Mariakoor. Ook bespeelt hij het orgel als het Trudokoor zingt. Dat levert synergie op. Bijvoorbeeld door uitwisseling van muziek. Beide koren luisteren de eredienst op in de Trudokerk. Zijn muzikale carrière begon al op negenjarige leeftijd. Een elektronisch orgel was zijn eerste instrument. Op een gegeven moment kwam er een piano in huize Van de Beek. Uiteindelijk was dat de aanzet tot wat zijn huidige professie is: musicus. Tussen dit beroep en de piano thuis ligt een studie pianodocent aan het conservatorium in Tilburg, gevolgd door twee jaar aan het conservatorium in Maastricht. Jan heeft ook nog gezongen in het Stedelijk Helmonds Concertkoor van Roland de Kroon. Naast dirigent van het Helmonds Mannenkoor is hij organist geweest in diverse kerken, waaron-
der de Paulus, de Leonardus, de Sint-Jozef en de Goddelijke Voorzienigheid. Om ingevoerd te raken in het gregoriaans heeft Jan les gehad van Theo Driessen op diens flat aan de toenmalige Jagershoven. Omdat dit alles uiteindelijk niet te combineren was met zijn beroep – het begeleiden van artiesten – is hij gestopt als kerkor-ganist. Het artiestenwerk eindigde vaak in de vroege morgen en de kerkdiensten begonnen dan wel niet vroeg, maar toch redelijk op tijd ’s morgens. Na tien jaar heeft zijn oudere zus – ook dirigent geweest van het Trudokoor en ook aan het conservatorium gestudeerd – Jan weer overgehaald kerkorganist en -dirigent te worden. Geconfronteerd met onze vraag formuleert hij bedachtzaam een antwoord. De huidige kerkkoren bestaan uit leden die vrijwillig één of meer erediensten opluisteren en daarvoor regelmatig moeten repeteren. Zij zingen graag en hebben affiniteit met het geloof. Deze generatie echter sterft uit: er is bijna geen nieuwe toevoer van leden. Men wil zich niet bijvoorbeeld twee keer per maand binden. Nog afgezien van de uitvaarten. Mensen hebben nu eenmaal een druk sociaal leven. Daarbij speelt ook de marginalisering van de kerk een
rol. Overigens constateert hij eenzelfde probleem bij andere koren, niet zijnde kerkkoren. Men heeft aan ledenwerving gedaan om dit probleem op te lossen, maar dat heeft geen blijvend effect gehad. Dat wil zeggen: er zijn wel nieuwe aanmeldingen gekomen van mensen die op een hoger niveau willen zingen. En daar ligt volgens Jan juist de oplossing. Je moet de koorleden goed leren zingen en hun het besef geven dat ze op een hoger niveau komen. Uiteraard speelt bij een kerkkoor mee dat de leden ook kerkbetrokken zijn. Een dirigent moet de kwaliteiten uit een koor zien te halen. Daar ligt de redding en dus de toekomst van een kerkkoor. Natuurlijk hebben we ook Jan gevraagd naar zijn mening m.b.t. Stille Nacht en De herdertjes lagen bij nachte (zie Dat is de vraag in het decembernummer van De Damiaan). Hij kan de bisschoppen in dezen niet volgen en denkt dat de kwestie contraproductief zal werken. Reacties op bovenstaande kunt u ons sturen via:
[email protected] Jan Vogels & Carel van der Zanden
vervolg van pag. 5
Wanneer jij... - Graag iets wilt betekenen voor iemand die het niet gemakkelijk heeft - Vertrouwelijk om kunt gaan met persoonlijke zaken - Echt wilt luisteren naar een ander - Graag samen dingen wilt doen niet meteen met een oordeel klaar staat - Elke twee weken een paar uur tijd hebt - Trouw bent en niet snel opgeeft - Een training wilt volgen om een goed maatje te kunnen zijn of als actieve vrijwilliger meer wilt leren over presentie
Voor wie Deze training bestaat uit drie bijeenkomsten en is speciaal ontwikkeld voor zowel nieuwe vrijwilligers als voor vrijwilligers die al langer actief zijn in Helmond e.o. Waar en wanneer op maandagavond 27 januari, 3 en 10 februari, 19.30-22.00 uur (Locatie nog vast te leggen) in Helmond. Of op vrijdagochtend 31 januari, 7 en 14 februari, 9.30-12.00 uur Lets Ruilwinkel, Kanaal N.O. 82, 5701 SB Helmond
Aanmelden en kosten Aan de training voor vrijwilligers zijn geen kosten verbonden. Wil je meer weten over de training, of je aanmelden? Dat kan door te schrijven, mail en of bellen naar: Stichting De Vonk, La.v. Mirjam Mulder-Doggen St. Annastraat 20, 5025 KB Tilburg Tel. 013-4647600
[email protected] Aanmelden kan tot uiterlijk 21 januari 2014
9 5e jaargang • nummer 1
Studie- en bezinningsmiddag bij de Franciscaanse Beweging ‘Betrokkenheid: nabij worden’
Rond de koepel van de O.L. Vrouwekerk
Het Finse Thomaskruis In het december nummer van de Damiaan vroeg ik mij af, of iemand mij zou kunnen uitleggen waar de naam Thomaskruis vandaan komt, voor het kruis dat je in de kersttijd overal in Finland ziet. Ik heb niet lang op deze uitleg hoeven wachten, want mevr. Kirsti Dijkstra, die haar hele jeugd in Finland, met name in de hoofdstad Helsinki heeft doorgebracht, zocht via de redactie contact met mij en kwam met de volgende uitleg, die ik met haar toestemming graag voor u in zijn geheel citeer: O.L. VROUW
1300 ontstaan in de kustgebieden van Finland en werd in de donkerste tijd van het jaar gebruikt om de kwade geesten, die overal waren, weg te jagen. Men plaatste zo’n kruis dan bij de voordeur en/of bij het raam. Zo ongeveer in 1930 werd het Thomaskruis algemeen in het hele land. Tegenwoordig is het een christelijk symbool, een van de mooiste, vind ik. In mijn ouderlijk huis werd het Thomaskruis te voorschijn gehaald op 21 december, als teken dat de Kerst begonnen was.”
De Franciscaanse Beweging organiseert op zaterdag 8 februari 2014 (12.30-17.00 uur) naar aanleiding van het jaarthema ‘betrokkenheid’ de studieen bezinningsmiddag ‘Betrokkenheid: nabij worden’. Locatie is het Franciscushuis aan de Van der Does de Willeboissingel 11, 5211 CA Den Bosch. Tijdens de middag worden enkele inleidingen gegeven, gevolgd door workshops. Den Bosch
• Ontvangst met koffie en thee: vanaf 12.30 uur • Kosten (ter plekke te voldoen): € 20,- (voor leden € 15,-) • Aanmelding via e-mail:
[email protected] of per telefoon: 073-6131340 Velen zijn al of niet vanuit hun spirituele bewogenheid betrok-
N
ken bij allerlei maatschappelijke projecten. Zij trekken zich het lot aan van mens, natuur en de gehele schepping en tonen daarbij een enorme inzet en inspanning. Zij doen dit vanuit een geraakt zijn, een bewogen zijn. Betrokkenheid komt niet zomaar aanwaaien. Vaak is het nodig om zelf te ervaren wat het is om in een soortgelijke situatie te verkeren. Over Franciscus is geschreven dat hij compassie voelde met de meest kwetsbaren in de samenleving in zijn tijd: “Wie hij de helpende
Januari 2014
“Misschien weet u al, dat in Finland de naamdagen gevierd worden. De naamdag van Thomas (Tuomo of Tuomas in het Fins) vindt plaats op 21 december en dat is het begin van de officiële kersttijd. Oorspronkelijk, in de tijd vóór het christendom, symboliseerde een kruis dat heel erg op het Thomaskruis leek, de zon. Het Thomaskruis in zijn huidige vorm is rond
hand kon bieden, toonde hij zijn liefde.”(2 Cel 83) André Jansen (minderbroeder) en straatpastor Joris Obdam zullen een inleiding houden, over respectievelijk de bron van Franciscus’ zorgzaamheid en de betrokkenheid op de kwetsbare mens. Joris Obdam zal ook een workshop verzorgen, over betrokkenheid en
Ik ben Mevr. Dijkstra erg dankbaar voor deze uitleg, waar ze in alle bescheidenheid aan toevoegde: “het is niet veel wat ik u heb kunnen vertellen, maar ik hoop toch dat er iets nieuws bij zit.” Toen ik door had, dat mevr. Dijkstra als Finse haar jeugd in Finland heeft doorgebracht, heb ik haar gevraagd of ze misschien onjuistheden in mijn verhaal had kunnen ontdekken. Zij
het evangelie van alledag. Francine Demarsin geeft een workshop over spiegelen en verbondenheid; Hubert Bisschops ofs zal kijken naar oude franciscaanse bronnen en de verbondenheid tussen Franciscus en Clara. De Franciscaanse Beweging (FB) staat voor ontmoeting, verbondenheid, verdieping en bezinning. In Nederland telt de FB twaalfhon-
reageerde daarop met: “Uw verhaal over Helsinki vond ik heel mooi, misschien ook omdat het over de plaats en over de gebouwen ging, die mij heel dierbaar zijn. Ik kom misschien één keer per jaar in Helsinki, en al is er heel veel veranderd in de loop der jaren ( ik ben al zo kleine 40 jaar weg uit Finland), blijft de basis hetzelfde. Het enige “foutje”( tikfoutje?) dat ik in uw artikel vond, was de benoeming “Uspenskin Kathedraal”. Uspenskin is het genitief, en de kathedraal heet dus Uspenski Kathedraal,( de Finnen noemen het Uspenskin Katedraali als ze Fins spreken, wat wel juist is… in het Fins) maar dit is een kleinigheidje, en ik denk, dat ik de enige ben die dat merkte.” Nogmaals, ik was erg blij met de reactie van Mevr. Dijkstra. Leo van Tilburg
derd leden, mensen die zich laten inspireren door het evangelisch levensmodel van Franciscus en Clara van Assisi. Zij streven een eenvoudige levenswijze na, dicht bij andere mensen en andere schepselen, met respect voor de ander en respect voor natuur en milieu. Kernwaarden van de FB zijn: eenvoudig, betrokken, kwetsbaar en vredelievend.
uit Nieuws ‘t BrandPunt vanuit ‘t BrandPunt brandevoort
Zondag 19 en zondag 26 januari Zwetsmiddag 50+ Tijdens de Zwetsmiddagen 50+ in Wijkhuis ’t BrandPunt kunt u genieten van de beste tonproaters en entertainmentgroepen uit de regio. U kunt tevens genieten van een heerlijk 3-gangen diner. Dinsdag 28 januari Liederentafel Op dinsdag 26 november (de laatste dinsdag van de maand) bent u weer welkom om mee te doen aan de Liederentafel in Wijkhuis ‘t brandpunt. Meer info:
[email protected] Vrijdag 31 januari Seniorenconvent Elke laatste vrijdag van de maand wordt in Wijkhuis ’t BrandPunt besproken wat de ouderen in de wijk bezig houdt. U bent van harte uitgenodigd.
Zondag 2 februari Voorspeelochtend gitaarschool Eric van Oss De leerlingen van gitaarschool Eric van Oss spelen op zondag 2 februari in Wijkhuis ’t BrandPunt. Om 10.00 uur spelen de kinderen vanaf 5 jaar 2 stukjes/liedjes die ze afgelopen maanden hebben geleerd op hun Spaanse gitaar. Onder belangstelling van vaak vele bekenden, vrienden, opa, oma en familie vindt er een spannend optreden plaats op een professioneel podium. Kinderen van 5 of 6 jaar zingen soms mee. Aan het einde van het eerste gedeelte speelt het ensemble van de school Sul Ponticello. Dit ensemble bestaat uit maar liefst 15 gitaren en won in 2008 de 1e prijs van Nederland en bereiden zich nu voor op het volgende EGTA gitaarfestival in juni. Om 12.00 uur zijn er de verder gevorderde gitaristen vanaf ca. 13 jaar. Er wordt zowel pop, blues als finger-picking gespeeld. Toch is de basis de klassieke Spaanse gitaar.
Van hieruit spelen de deelnemers alle stijlen die zij ambiëren. Een serieuze voordracht op hoog niveau is hier een uitgangspunt om de charmes van de gitaar tot zijn recht te laten komen. Hier speelt tevens Brandon van Schaik zijn repertoire wat hij heeft gespeeld bij het Prinses Christina Concours op 11 januari j.l. Iedereen is welkom en de toegang is gratis. Woensdag 5 en donderdag 6 februari Inschrijven voor de kindervakantieweek Deze beide dagen staan de inschrijvingen weer open voor de KinderVakantieWeek. Woensdag kunnen de kinderen worden aangemeld tussen 12.00 en 14.00 uur. Op donderdag kan dit tussen 18.00 en 21.00 uur. Beide dagen in Wijkhuis ’t BrandPunt.
Zaterdag 8 februari 1ste Zwetsavond De tonpraters hebben zich weer helemaal voorbereid op een nieuw carnavalsseizoen. In drie avonden zullen ze u gaan vertellen hoe de zaken er nu echt voor staan. De eerste avond zullen onder meer Duo Vreemd, Diana Peeters en Ad Vermeulen hun opwachting maken. De zaal gaat open om 19.15 uur, het programma vangt aan om 19.45 uur. Donderdag 13 februari Voorverkoop van de kindermiddagen Carnaval Tussen 19.00 en 20.00 uur kunt u kaarten kopen voor de kindermiddagen. De kaarten haalt u in Wijkhuis ’t BrandPunt, het tweede gedeelte van de grote zaal Schutsboom 2.
Zaterdag 15 februari 2ste Zwetsavond Was u er de eerste avond ook bij? Deze avond ziet u weer nieuwe gezichten en zullen de tonpraters u weer volop laten genieten. Onder meer De Jordano’s Ameesing meesing sjow, Maikel van den Berg en Ivo van Rossum maken deel uit van het programma.
10 5e jaargang • nummer 1
Januari 2014 Ingezonden reactie door Otto Smithuis
Gedachten nà Kerstmis In het decembernummer 2013 van het zeer lezenswaardige parochieblad “Damiaan” snijdt emerituspastor Jan Vogels een interessant thema aan: Wat beoogt de Bijbel? Het doorgeven van historische informatie of het doorgeven van de Christusboodschap? Het antwoord zal voor de lezer van de Damiaan meteen duidelijk zijn: Het doorgeven van de Christusboodschap. damiaan
De Tien Geboden Zelfs mensen met minimale kennis van de Bijbel weten je te vertellen dat de Tien Geboden te lezen staan in de Bijbel. Misschien komt dat vooral doordat in 1956 een film uitkwam over het verhaal van Mozes en de uittocht uit Egypte van het Joodse volk. Hij trok een record aantal bezoekers en won vele Oscars. Veel mensen zien nog beelden uit deze film voor zich als het over de Tien Geboden gaat. Hoe God aan Mozes tot twee keer toe de twee stenen tafelen overhandigde waarop Hij de geboden gebeiteld had. De eerste keer had Mozes ze bij afdaling van de berg uit kwaadheid aan gruzelementen gegooid toen hij zag dat het volk tijdens zijn afwezigheid tot afgoderij was vervallen. Het zijn deze stenen tafelen die als het allerheiligste bewaard werden in de ark, die tijdens de hele tocht meegedragen werd en die op rustplaatsen de ereplaats kreeg in de tent van het verbond. Waarom die bijzondere eerbied voor de Tien Geboden? Waarom kregen ze een ereplaats? Ge- of verboden zijn toch inperkingen van onze vrijheid? Om een en ander goed te kunnen begrijpen wil ik u de volgende overwegingen meegeven: 1. De tekst van de Tien Geboden (Exodus 20,1-17 en Deuteronomium 5,5b-21) wordt voorafgegaan door een belangrijke zin: “Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypte, uit de slavernij heeft bevrijd.” Het is de opmaat naar de opsomming van de geboden. Ze worden hierdoor in een duidelijk perspectief geplaatst: het gaat om bevrijding. God wil mensen vrij maken van slavernij. Dat heeft hij al getoond door de wonderbaarlijke ontsnapping aan de onderdrukking door Farao toen hij het volk droogvoets door de Rode Zee liet gaan en Farao’s leger liet vastlopen en omkomen in het water. Maar daarmee is hun bevrijding nog niet voltooid. Ja, uiterlijk misschien wel, maar innerlijk zeker nog niet. Als ze zich daar als zooitje ongeregeld in de woestijn bevinden, is de vraag: hoe nu verder? Hoe voorkomen we dat we opnieuw slaven worden? Wat moet je doen om als mens bevrijd te leven? Het antwoord daarop wordt hun voorgehouden in de Tien Geboden. Misschien komt het door het weglaten van die openingszin dat de Tien Woorden (betere vertaling dan Geboden) die wijzen naar vrijheid en bevrijding tot stokken werden waarmee mensen elkaar en zichzelf slaan. damiaan
Damiaantjes Wat te verkopen? Probeer ‘n Damiaantje, verrassend succesvol! Uitsluitend schriftelijke opgave d.m.v. deze bon. Contante gepaste betaling in gesloten enveloppe. Één letter of cijfer per hokje, tussen ieder woord een hokje vrij laten.
Rolluiken, luifels, screens en garagedeuren o Cursussen o Kennismaking o Te huur gevraagd Helmond o Vakantie Bel 0492-535901 o Huisdieren o Personeel o Auto’s en motoren o Onroerend goed www.williesstoffering.nl o Woningruil o Radio & TV
o Te koop o Te koop gevraagd o Diversen
2. Het zijn de Tien Woorden die een volk, dat door onherbergzaam en onbekend gebied trekt, de weg wijzen naar het land van belofte. Ze zijn, kort samengevat, een belangrijk richtsnoer voor iemands weg (toen en nu) door het leven. Belangrijke wegwijzers om in het goede spoor te blijven. Willen we ooit het land bereiken waar de leugen niet meer heerst, de dood niet meer regeert, waar ouders en kinderen, vrijen en slaven, mensen en dieren in vrede samenwonen, dan moeten we daar nu, onderweg daar naar toe, al naar handelen. Daarom zijn het Woorden ten leven en niet woorden om te knechten. 3. Wie psalm 119 leest, die begrijpt Israëls beleving van de Tien Woorden. Een kort citaat daaruit luidt: Gelukkig wie de volmaakte weg gaan en leven naar de wet van de Heer, gelukkig wie zijn richtlijnen volgen, hem zoeken met heel hun hart. Zij bedrijven geen onrecht maar gaan de wegen die hij wijst (vers 1-3) Israël beschouwt zichzelf als zeer bevoorrecht omdat het tien gouden regels heeft gekregen voor een gelukkig leven zoals God dat voor ons bedoeld heeft. Leven volgens deze regels staat voor geluk en het zondigen tegen deze regels staat voor ongeluk. Dat weten ze, maar dat ervaren ze ook door schade en schande telkens als ze die regels niet naleven. 4. In het Oude Testament staan veel meer wetten, geboden en regels dan deze tien. Vooral de eerste vijf boeken staan er vol van. Ze worden gezamenlijk aangeduid als de Thora (=wet). Maar tussen al die regels en wetten zijn het deze Tien Woorden die een bijzondere plaats innemen. Dat blijkt alleen al uit de manier waarop Mozes ze, boven op de berg Sinaï, begeleid door donder en bliksem, vuur en trilling van de aarde uit Gods hand ontvangt. Ervaren Bijbellezers weten dat dit geen beschrijving is van een feitelijk gebeuren. De auteur wil zo de goddelijke status van de Tien Woorden extra accentueren. Het belang van De Tien Woorden kan moeilijk overschat worden. Ze zijn voor Israël het essentiële interpretatiekader voor hun religie, voor de relatie tussen God en mens. Maar dat niet alleen. Ze hebben het christelijk denken maar ook de (westerse) cultuur in zeer belangrijke mate beïnvloed en ze doen dat nog steeds. Jan Vogels
Wilt u een familiebericht plaatsen? Mail naar:
[email protected] of bel: 0492-845350.
Damiaantjes Damiaantjes
6,50 8,00 9,50 11,00 Wat te verkopen? Probeer ‘n Damiaantje, verrassend succesvol! 12,50 Wat te verkopen? Probeer ‘n Damiaantje, verrassend succesvol! Uitsluitend schriftelijke opgave d.m.v. deze bon. Contante gepaste betaling 14,00 Uitsluitend schriftelijke opgave d.m.v. deze bon. Contante gepaste betaling in gesloten enveloppe. Één letter of cijfer per hokje, tussen ieder woord 15,50 in gesloten enveloppe. Één letter of cijfer per hokje, tussen ieder woord een hokje vrij laten. een hokje vrij laten. Inleveradres: o Te koop 115b, 5706 AKo Helmond Cursussen o Kennismaking o Te koop o Cursussen o Kennismaking Hoofdstraat o Te koop gevraagd o Te huur gevraagd o Vakantie o Te koop gevraagd o Te huur gevraagd o Vakantie T: 0492 - 84 53 50 o Diversen o Huisdieren o Personeel o Diversen o Huisdieren o Personeel o Auto’s en motoren o Onroerend goed o Auto’s en motoren o Onroerend goed o Woningruil o Radio & TV o Woningruil o Radio & TV
Laat uw trap stofferen met tapijt voor E 295,Helmond www.williesstoffering.nl
Lamellen, jalouzieën plisé ramen en deuren. Bel 0492-535901 Helmond www.williesstoffering.nl
6,50 8,00 9,50 11,00
6,50 8,00 9,50 11,00
Maar moeten we bij de in de Bijbel, met name in het Nieuwe Testament, vermelde historische informatie zo maar gaan twijfelen aan de betrouwbaarheid van de vermelde historische informatie? Zo wordt in het artikel van Jan Vogels “De Bijbel toegelicht… Bethlehem” gesuggereerd dat Jezus wellicht fysiek niet in Bethlehem is geboren ,maar in Nazareth. Bethlehem zou dan, is de veronderstelling, in de evangeliën van Mattheus en Lucas, schrijvers die in de tijd toch vlak bij Jezus stonden, als geboorteplaats zijn genoemd, niet op historische gronden, maar op theologische gronden, als vervulling van de oude profetieën over de Messias. Met name de laatste eeuwen en vooral de laatste tijd wordt de Bijbel terecht onderworpen aan historisch-kritisch onderzoek naar de historische betrouwbaarheid van de er in vermelde feiten. Maar bij dit onderzoek naar de Jezus die te vinden zou zijn achter de teksten, spelen de persoonlijke filosofische vooronderstellingen en opvattingen van de diverse bijbelwetenschappers een eigen rol. Bethlehem of Nazareth als geboorteplaats?
Enkele jaren terug heeft de Bijbelgeleerde en emeritus-paus Joseph Ratzinger een prachtig drieluik geschreven over Jezus van Nazareth. Het aardige is dat in de Proloog, de Kinderjaren van Jezus van Nazareth, pag 68,uitgave 2012, de Bijbelwetenschapper Ratzinger meent, na bestudering en weging van alle overleveringsstromen, dat Jezus wel degelijk in Bethlehem is geboren en in Nazareth is opgegroeid. Wat is nu de moraal van dit ingezonden stukje? Dat is de waarschuwing van de Bijbelgeleerde Ratzinger dat door de historisch-kritische Bijbeltekstbenadering een Jezusbeeld kan worden geconstrueerd, hetwelk vooral een weergave is van de inzichten van de auteur zelve en zijn eigen idealen en daardoor los komt te staan van het totaal beeld van de Jezus van de Evangeliën, zoals dat van oudsher wordt beleefd. Hierdoor kunnen de intellectueel nieuw uitgebeelde Jezus en de Christus van het geloof steeds verder uit elkaar komen te liggen. Overigens merkt de emeritus-Paus tenslotte op in de boekomslag van deel 1 Jezus van Nazareth: ”Ik ben innerlijk lang onderweg geweest naar dit boek. Het is op generlei wijze een document van leergezag, maar enkel een uitdrukking van mijn persoonlijk zoeken naar het Gelaat van de Heer. Iedereen is daarom vrij mij tegen te spreken”. Wat een prachtige tekst, toch! Boekinformatie: Joseph Ratzinger. Jezus van Nazareth. Proloog, de Kinderjaren. Uitgeverij Lannoo, 2012. Idem: deel 1, Van de doop in de Jordaan tot aan de Gedaanteverwisseling, 2006, deel 2, Van de intocht in Jeruzalem tot de opstanding, 2010.
Koop bij onze adverteerders,
zij steunen ook onze parochie!
11 5e jaargang • nummer 1
Damiaantjes Wat te verkopen? Probeer ‘n Damiaantje, verrassend succesvol! Uitsluitend schriftelijke opgave d.m.v. deze bon. Contante gepaste betaling in gesloten enveloppe. Geen afkortingen. Één letter of cijfer per hokje, tussen ieder woord een hokje vrij laten. o Te koop o Te koop gevraagd o Diversen
o Cursussen o Te huur gevraagd o Huisdieren o Auto’s en motoren o Woningruil
o Kennismaking o Vakantie o Personeel o Onroerend goed o Radio & TV
6,50 8,00 9,50 11,00 12,50 14,00 15,50 Inleveradres: Hoofdstraat 115b, 5706 AK Helmond T: 0492 - 84 53 50
Januari 2014
Vliegreis vanaf Eindhoven 13 t/m 19 september
Bisdom én Parochiebedevaart naar Lourdes De Franse bedevaartplaats Lourdes blijft onverminderd populair. Jaarlijkse trekken miljoenen mensen van over de hele wereld op bedevaart naar het stadje van Bernadette aan de voet van de Pyreneeën. Een bedevaart naar Lourdes is niet zomaar een uitstapje, maar een reis met damiaan meerwaarde. In onze Damiaan parochie is er wederom de gelegenheid om in 2014 een gezamenlijke bedevaart naar Lourdes te maken. Samen bezoeken we de grot van de verschijningen. Samen lopen we mee in de processie. Samen ervaren we welke boodschap Maria meer dan 150 jaar geleden aan het meisje Bernadette Soubirous gaf en wat zij ons vandaag nog te zeggen heeft. Het was op een koude dag in februari 1858. De 14-jarige Bernadette ging samen met haar zusje en een vriendinnetje hout sprokkelen langs het riviertjes de Gave. Plotseling hoorde Bernadette het geruis van een windvlaag en toen zag ze in een nis in de rotswand een meisje staan. Bernadette heeft nooit gezegd dat ze Maria zag, maar sprak altijd over een “mooie dame”. In totaal heeft Bernadette achttien keer een verschijning gehad. Sindsdien heeft Lourdes zich ontwikkeld tot een van de grootste bedevaartplaatsen ter wereld. Geheel verzorgde reis We maken onze parochiereis samen met de Organisatie Limburgse Bedevaarten. Zij organiseren al meer dan 90 jaar geheel verzorgde bedevaarten voor pelgrims uit heel Nederland. De reis vindt plaats per vliegtuig. In Lourdes overnachten we in moderne hotels. Professionele reisleiders en pastores staan borg voor een onvergetelijke week in Lourdes. Tijdens de bedevaart wordt een volledig Nederlandstalig programma aangeboden. Voor eventueel zieke
of minder valide pelgrims is medische en verpleegkundige begeleiding beschikbaar. Een grote groep vrijwilligers zorgt desgewenst voor rolstoelvervoer. Meer informatie Meer informatie over de parochiebedevaart naar Lourdes is verkrijgbaar bij de Luciapastorie, Hoofdstraat 157. Of vraag vrijblijvend een brochure
Volgens de richtlijnen van het bisdom Den Bosch
Tarieven 2014 Misintentie Huwelijksviering Jubileumviering Uitvaart(en Avondw)
€ 11,€ 360,€ 270,€ 450,-
aan bij de Organisatie Limburgse Bedevaarten: Tel. 043-3215715; e-mail:
[email protected]; onder vermelding van: de NLZ reis in september met het vliegtuig onder leiding van diaken Ton Schepens en pastoor van de Laar. Bedevaart vanuit de Damiaan parochie naar Lourdes: • 13 t/m 19 september per vliegtuig; tarief: € 815 Inbegrepen: • vliegreis Eindhoven - Lourdes v.v. • transfer station/luchthaven Lourdes - hotel of accueil v.v. • volpension verblijf in hotel of accueil • Nederlandstalig programma in Lourdes • hotelleiding, pastorale begeleiding en medische verzorging in hotels, volledige verzorging in accueil • pelgrimsboekje en bedevaartinsigne • reisverzekering en annuleringsregeling
Grafrechten 20 jaar Enkeldiep € 970,Grafrechten 20 jaar Dubbeldiep € 1185,Grafrechten 20 jaar Dubbel naast elkaar € 1400,-
Contactadressen parochie Damiaan de Veuster Luciapastorie, Hoofdstraat 157, 5706 AL Helmond Tel.: 0492-522930 E-mail:
[email protected] [email protected] Spreekuur pastorie: Dinsdag 9.30u-10.00u donderdag 18.00u-18.30u Pastorietijden: Dinsdag t/m donderdag van 9.30u-13.30u Pastoor J. v.d. Laar Tel 522930.
Trudopastorie, Dorpsstraat 34, 5708 GH Helmond Tel.: 0492-523147 E-mail:
[email protected] Pastorietijden: Maandag t/m vrijdag van 10.00u-12.00u Diaken T. Schepens Tel: 527808/06-15690059 Emeritus pastoor J. van Kessel Tel: 528507
Goddelijke Voorzienigheid/St. Anna, Hornestraat 1, 5707 TM Helmond Tel.: 0492-522930 Kerkhof en Kapel van Onze Lieve Vrouw Tenhemelopneming, Hortsedijk, Helmond. Tel.: 0492-527808 Voor meer informatie zie de website: www.damiaanhelmond.nl
12 5e jaargang • nummer 1
voor vo or
BEDRIJVEN BEDRIJVEN HELMOND / PEELLAND
ACTIE, GEEFT REACTIE! Bedrijven voor Bedrijven Beurs Helmond/Peelland
9 en 10 april 2014
Nieuwe locatie 2014: Organisatie:
Mede mogelijk gemaakt door:
tie!
ac Actie, geeft re
Bedrijven voor Bedrijvenbeurs Helmond/Peelland Gerstdijk 4, Industrieterrein Helmond Woensdag 9 en donderdag 10 april 2014 Meer info: www.bbhp.nl /
[email protected]
ZIE DEELNEMERS LIJST OP: WWW.BBHP.NL U bent van harte welkom als standhouder of als (zakelijke) bezoeker. Meer info: www.bbhp.nl /
[email protected] Blijf op de hoogte via: .eu
U vindt ons op: Weekkrant De Loop Volg ons op: @De_Loop
Januari 2014