2014 nr. 6
Vakblad van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken
Gegevensbeheer en gegevenskwaliteit: wat doen ze nou eigenlijk? Gemeente Wierden: talent en passie combineren
Inhoud Voorwoord
Gegevensbeheer en gegevenskwaliteit: wat doen ze nou eigenlijk?
Bij dit slotnummer van B&R mag ik terugkijken op de resultaten van 2014. Trots ben ik. Ik ben een beetje bang dat dit woord inmiddels uitgehold is. Maar toch is dat het gevoel dat overheerst. De NVVB staat op de kaart. Niet eerder is er zoveel (positieve) aandacht geweest voor onze vereniging. Onze inzet is een kwalitatieve, innovatieve en gezonde vereniging. Een vereniging die gerust nog eens 20 jaar mee kan. Dat is niet vanzelfsprekend. Hoe blijf je financieel overeind en niet te veel afhankelijk van je contributies? Hoe kun je voldoen aan de toenemende vraag, terwijl je werkt met een klein bureau en vrijwilligers? Hoe zorg je dat je goed contact houdt met je leden en dat zij weten wat de meerwaarde is van hun lidmaatschap? Hoe bind en verbind je leden?
4 De wet Raadgevend Referendum komt eraan!
14
Meervoudige persoonlijkheidsstoornis
24
Gemeente Wierden: Talent en passie combineren
16
NVVB on Tour: Arnhem
26
Integriteit is hot
19
Kindregelingen en gevolgen BRP
34
Algemeen 03 Voorwoord vicevoorzitter NVVB 16 Gemeente Wierden: Talent en passie combineren 22 PIVA Platform Bonaire 26 NVVB on Tour: Arnhem 29 Jurisprudentie 32 Community Dienstverlening Manifestgroep 39 Adviesbureau 40 Voorstellen Raad van Advies 46 Persoonlijke berichten 50 Colofon Persoonsinformatiemanagement 04 Gegevensbeheer en gegevenskwaliteit: wat doen ze nou eigenlijk? 11 Column Arre Zuurmond 30
Burgerlijke stand in
Basisregistratie personen?
Identiteitsmanagement 12 Risicoprofielen en de pilot NBP 34 Kindregelingen en gevolgen BRP Verkiezingen 14 De wet Raadgevend Referendum komt eraan! 33 Column Melle Bakker Innovatie 08 Slotsymposium Benchmark Publiekszaken & Dashboard Dienstverlening 19 Integriteit is hot 24 lijkheidsstoornis 36 Op afspraak bezorgen van reisdocumenten 48 eID & Europa 2
Wat een jaar!
Dagmar Winkelhorst Vicevoorzitter
2014 heeft in het teken gestaan van investeren. Niet zozeer financieel investeren, maar investeren in netwerk, relaties, bedrijfsvoering en imago. Op zoek naar partners met wie we de kwaliteit verder kunnen verbeteren, op zoek naar mogelijkheden om andere inkomstenbronnen te genereren, op zoek naar nieuwe mogelijkheden om u en gemeenten te ‘ontzorgen’, te ondersteunen. Op zoek ook naar mogelijkheden om burgemeesters, wethouders, gemeentesecretarissen doordrongen te laten zijn van het belang van ons vak. De B&R die u nu leest, is het slotnummer van het eerste jaar dat wij B&R volledig in eigen beheer hebben uitgebracht. Frissere uitstraling, duidelijke themaverdeling, goed en ook leuk leesbare artikelen en kritische columns. Naar mijn bescheiden mening… We hebben een fantastisch jubileumcongres achter de rug waarbij we niet alleen ons 20-jarig bestaan hebben gevierd, maar ook de host waren voor het EVS congres. Drie dagen congres waarbij u, onze commerciële partners, onze publieke partners, onze internationale collega’s en niet te vergeten onze standhouders en onze dagvoorzitter een mooi en inspirerend event hebben neergezet.Oktober en november waren drukke en energieke maanden waarin naast het vakinhoudelijke werk, het ‘hostmanship congres’, veel regiocongressen (wederom uitstekend georganiseerd!), bijeenkomsten, awarenessdiners en presentaties waren. Die hectiek hebben we eind november afgesloten met de ALV waar onze agenda voor de komende jaren is vastgesteld en ook de begroting. Dank daarvoor! Voor mij persoonlijk eindigde het jaar nog met een nominatie. Na een pittige selectiedag hoorde ik op 28 november dat ik geselecteerd ben als een van de vier finalisten voor Jonge Ambtenaar van het Jaar 2015. Op 22 januari aanstaande is de finale. Mocht ik deze winnen, mag u ervan uitgaan dat ik ook deze titel inzet om ons vakgebied te steunen. Ik ben dus trots ja. En dankbaar. Dankbaar voor de energie die mensen geven en de inzet die zij plegen voor de vereniging. Het was volle bak dit jaar. Namens het dagelijks bestuur kan ik u zeggen dat wij ons in 2015 weer keihard gaan inzetten voor de goede zaak! Ik hoop dat wij op u mogen rekenen als ambassadeur van ons vak. Mijn vraag aan u: houdt u ons scherp? Fijne dagen en een gezond, liefdevol en succesvol 2015 gewenst.
Meervoudige persoon-
3
Foto: Berbera van den Hoek
Persoonsinformatiemanagement
Gegevensbeheer en Gegevenskwaliteit, wat doen ze nou eigenlijk? In het voorjaar van 2015 krijgt het Agentschap Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR) een nieuwe naam, Rijksdienst voor Identiteitsgegevens. Maar de missie blijft dezelfde: het borgen van een betrouwbare registratie en levering van persoonsgegevens en reisdocumenten. Omdat het voor afnemers en gemeenten lastig is zich een beeld te vormen van wat dit inhoudt, laten we twee medewerkers van het team Gegevensbeheer en -kwaliteit GBA-V aan het woord. Josee Koning, journalist
V
oor Christie Heemskerk en Arnoek Heck kwam de nieuwe naam niet als een verrassing. ‘We zaten toevallig allebei in het Naamteam en hebben het naamveranderingsproces van dichtbij meegemaakt’, vertelt Christie lachend. Christie vertelt dat haar loopbaan bij het Agentschap begon als teamleider Gegevensbeheer. ‘Vervolgens ben ik naar Kwaliteitszorg gegaan en ben ik nu alweer ruim twee jaar Senior Medewerker Gegevenskwaliteit. Mijn werkzaamheden hebben betrekking op al die zaken die de werkzaamheden bij Gegevensbeheer overstijgen en die te maken hebben met wet- en regelgeving.’
4
Arnoek kwam bijna twee jaar geleden bij het Agentschap BPR terecht als Gegevensbeheerder. Eerst heeft ze ongeveer een jaar met het Register Paspoortsignaleringen (RPS) gewerkt, zodat ze deze taak mee kon nemen naar Gegevensbeheer. ‘We werken met z’n vieren om beurten steeds een dag fulltime met het RPS. We zijn niet alleen contactpersoon voor burgers die gesignaleerd staan – en daardoor voorlopig geen paspoort meer mogen krijgen –, maar ook voor de signalerende instanties. De verschillende taken van Gegevensbeheer wisselen we onderling af. Dat maakt ons generalisten, al heeft iedereen ook een specialisme. Ik weet relatief meer van reisdocumenten, een ander weet weer meer van PIVA.’
Basisregistratie Personen (BRP) Sinds 6 januari 2014 is de wet BRP de nieuwe grondslag voor de registratie van persoonsgegevens. Bij het Agentschap zijn twee teams gegevensbeheer ingericht, het team voor de GBA Verstrekkingsvoorziening (GBA-V) en het team voor het Register Niet-Ingezetenen (RNI) vertelt Christie. ‘Binnen het BRP-stelsel beheert ons team de GBA-V en de Terugmeldvoorziening (TMV). Daarnaast beheren we de gegevens uit de systemen van het BSN-stelsel, het PIVA-stelsel en het Reisdocumentenstelsel.’ Arnoek: ‘Sinds 6 januari zijn onze werkzaamheden door de komst van de RNI behoorlijk toegenomen. Mede daardoor hebben we vier ervaren externe krachten ingehuurd. Op dit moment loopt er ook
een werving- en selectieprocedure bij gegevensbeheer voor een nieuwe collega.’ De GBA-V bevat alle persoonslijsten van ingezetenen en niet-ingezetenen die in de BRP zijn ingeschreven. Als iemand zich voor het eerst wil laten inschrijven als ingezetene, stelt de medewerker Burger-/ Publiekszaken een zogeheten presentievraag. Afhankelijk van het antwoord weet de BRP-ambtenaar of er al een persoonslijst (PL) is, of dat er een nieuwe PL aangelegd moet worden. Van de (nieuw aangelegde) persoonslijst gaat een synchronisatiebericht naar de GBA-V, dat over het algemeen automatisch wordt verwerkt. Elke keer dat er één of meer van de gegevens op een persoonslijst wijzigt, sturen gemeenten eveneens een synchronisatiebericht
(Lg01-bericht) met daarin een geheel nieuwe persoonslijst naar de GBA-V. Arnoek: ‘Soms ontdekken we dat iemand tweemaal ingeschreven staat in Nederland. Zo’n dubbelopneming is natuurlijk niet toegestaan. Eén van de Gegevensbeheerders maakt de desbetreffende gemeente daarop attent en geeft daarbij aan dat als er sprake is van een verschillend BSN, dit aangemeld moet worden in het foutenmeldpunt BSN (FMP). Op deze manier houden we het stelsel zo betrouwbaar mogelijk en stellen we de afnemers in staat hun taken optimaal te vervullen.’ ‘Wat de Terugmeldvoorziening betreft, zien we erop toe dat de gemeente binnen de wettelijk gestelde termijn van vijf dagen het dossier in behandeling neemt. Daar bellen we zo nodig ook achteraan.
‘De werking van de PIVA is grotendeels gelijk aan die van de GBA-V’, legt Arnoek uit. ‘Met dat verschil dat er ook een PIVAGBA koppeling is, die door ons wordt beheerd. Deze zogeheten PGK-module voorziet in het transport van de persoonslijsten tussen de eilanden van het Caribisch gebied en Nederland. Als iemand van één van deze eilanden vertrekt, doet men daar aangifte van vertrek en geeft daarbij ook vaak aan naar welke gemeente in Nederland hij of zij verhuist. De persoonsgegevens worden tijdelijk opgeslagen in de PGK-module, en meteen doorgestuurd, zodat ze kunnen worden gebruikt door de gemeente waar die persoon zich inschrijft.’
5
Reisdocumenten
‘De burger is zich er doorgaans helemaal niet van bewust dat zijn persoonsgegevens zijn gecorrigeerd’ beeld met het reisdocument bij de bank identificeert. Als persoonsgegevens zijn gecorrigeerd kan het verificatieregister een zogenaamde ‘hit’ geven, en dan geeft de bank geen diensten af. De burger is zich er doorgaans helemaal niet van bewust dat zijn persoonsgegevens zijn gecorrigeerd. Uitzoeken wat er mis is met zijn reisdocument kan dan nog een hele klus zijn.’
Foto: Berbera van den Hoek
Als een burger bij de gemeente komt aangeven dat zijn of haar reisdocument vermist is, registreert de gemeente dat op de persoonslijst. ‘Op dat moment gaat er ook weer een synchronisatiebericht uit naar de GBA-V’, vertelt Arnoek. ‘Vanuit de GBA-V gaat er direct een bericht naar het Basisregister (BR) en dat verspreidt zich via het Schengen Informatie Systeem wereldwijd, zodat algemeen bekend is dat dat reisdocument niet meer in omloop mag zijn. Ook bij meldingen van overlijden gaat er een bericht naar het Basisregister. Datzelfde gebeurt bij wijzigingen op de persoonslijst in de naam, geboortedatum of geboorteplaats.’ Vooral dat laatste luistert nauw, weet Christie. ‘Gemeenten zijn er nog niet altijd mee bekend dat hun correcties ook gevolgen kunnen hebben voor het Nederlandse reisdocument dat op de persoonslijst geregistreerd staat. Deze correcties kunnen grote gevolgen hebben voor de burger, als hij of zij zich bijvoor-
‘Een nieuwe naam, maar de missie blijft dezelfde: het borgen van een betrouwbare registratie en levering van persoonsgegevens en reisdocumenten’, aldus Christie Heemskerk en Arnoek Heck uit het team gegevensbeheer en -kwaliteit GBA-V
Klantendag
S E G M E N T Opleidingen
Ons cursusaanbod Publiekszaken Gegevensverstrekking uit de BRP Opleiding BRP-Specialist BRP Wet- en regelgeving Praktische workshop van GBA naar Basisregistratie Personen (BRP)
BRP
Multidisciplinair & Risicogestuurd Adresonderzoek Vestiging in de BRP BRP Uitvoeringsvoorschriften Workshop PL-en lezen Workshop Actualiseren en corrigeren BRP in de praktijk Adresonderzoek in de praktijk Het Marokkaanse familierecht Burgerlijke stand – helemaal bij in vier dagen
Christie en Arnoek kijken tevreden terug op de Klantendag, die op 30 oktober jongstleden in ‘De Rijtuigenloods’ te Amersfoort werd gehouden voor afnemers en bronhouders. ‘Een prettige sfeer op een leuke locatie’, vindt Arnoek. Het team heeft tijdens twee sessies een presentatie gegeven over de dagelijkse werkzaamheden, juist omdat we gemerkt hebben dat collega’s uit het land niet precies weten wat onze werkzaamheden inhouden. Christie: ‘We hebben onze bezoekers in een geanonimiseerde testomgeving meegenomen in de wereld die GBA-V heet. We hadden een volle bak; beide keren zeventig bezoekers. De bezoekers gaven aan dat ze de presentatie prikkelend en interessant vonden, en inmiddels hebben we al vanuit twee kwaliteitskringen het verzoek gekregen om bij hen de presentatie opnieuw te houden. Het fijnste vond ik dat er duidelijk meer begrip is ontstaan over wat wij doen. Eén van de bezoekers kwam na afloop naar me toe en zei dat hij niet had geweten hoe complex het is wat we doen.’
Wet basisregistratie personen
Burgerlijke stand Documenten Nationaliteit Verkiezingen
Buitenlandse adopties inclusief verwerking in de BRP Basiscursus Trouwambtenaar Verdieping en opfriscursus Trouwambtenaar Burgerlijke Stand voor frontofficemedewerkers Internationaal Privaatrecht Buitenlandse Brondocumenten Beoordeling echtheid paspoorten en andere identiteitsdocumenten Reisdocumenten, rijbewijzen en VOG Nederlands Nationaliteitsrecht (RWN): Automatische verkrijging van het Nederlanderschap Actualiteitencollege Nederlands Nationaliteitsrecht (RWN) Nederlands Nationaliteitsrecht (RWN): Optie & Naturalisatie Actualiteiten Verkiezing leden van de Provinciale Staten en Waterschappen Verkiezing van de leden van de Provinciale Staten en Waterschappen voor stembureauleden Twitter voor KCC- en Communicatiemedewerkers Hoe werkt de gemeente? (MBO-niveau) Actualiteitencollege Burgerzaken
Algemene Publiekszaken
Begraafplaatsbeleid; Wet op de lijkbezorging in de praktijk Opstapcursus Burgerzaken; inclusief documentherkenning Bestemmingsplannen toetsen – voor frontofficemedewerkers Hoe werkt de gemeente? (HBO-niveau) Klantgericht communiceren APV en Bijzondere wetten voor frontofficemedewerkers De juridische praktijk op de afdeling Burgerzaken Gemeentebode: een vak apart Klantgericht telefoneren voor KCC-medewerkers
13-01-2015 10-03-2015 29-01-2015 05-02-2015 09-02-2015 21-05-2015 11-02-2015 05-03-2015 03-03-2015 23-03-2015 24-03-2015 09-04-2015 11-06-2015 volgt 13-01-2015 05-03-2015 02-06-2015 16-03-2015 18-03-2015 01-04-2015 12-05-2015 volgt 26-03-2015 02-04-2015 28-05-2015
Assen Utrecht Utrecht Utrecht Rotterdam Utrecht Eindhoven Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Rotterdam Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht
24-03-2015 volgt volgt
Utrecht Utrecht Utrecht
volgt
Utrecht
In company 08-01-2015 15-01-2015 12-03-2015 20-01-2015 05-03-2015 21-04-2015 30-03-2015 07-04-2015 09-04-2015 23-04-2015 11-05-2015 19-05-2015 volgt volgt volgt
Utrecht Utrecht Rotterdam Eindhoven Utrecht Assen Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht
www.segment.nl AC TUEEL 6
•
PER S O O N L IJ K
•
TO E PA S BA A R
Innovatie
Dashboard dienstverlening, uitreiking ‘Kijk jou nou’ Award en workshops
Foto: Berbera van den Hoek
Slotsymposium Benchmarking Publiekszaken Ingrid Dooms – Kwakkel (BMC) & Merlin Niesten (NVVB)
Foto: Berbera van den Hoek
informatie, content en processen, leren en ontwikkelen en mobiliteit. Vanaf maart 2015 is het Dashboard Dienstverlening voor de eerste pijler, # 1 Managementinformatie, al in een ‘light’ versie beschikbaar.. Tijdens de ontwikkeling, die samen met BMC en Totta Research wordt uitgevoerd, staat de kwaliteit centraal en dus is een gefaseerde opbouw en inrichting het logische uitgangspunt.
Joep Schulten start de dag met een interactief welkomstwoord
8
‘Kijk jou nou’ Award Hierop volgde de presentaties van verschillende gemeenten voor de ‘Kijk jou nou award! 2014’. De prijs die team Benchmarking Publiekszaken al jaren uitreikt aan een gemeente die anderen inspireert met een goed praktijk voorbeeld. ’s-Hertogenbosch heeft de afdelingen Burgerzaken (BZ) en het Gemeentelijk Contact Centrum (GCC) samengevoegd om de dienstverlening nog verder te verbeteren. De frontoffice gaat werken in een open ruimte zonder balies, ter bevordering van direct klantcontact. De persoonlijkere manier van werken via de frontoffice hangt samen met een volledige transformatie van het stadskantoor. Dronten is aan de slag gegaan met het proces rondom de 1e inschrijving BRP samen met de 2 grootste externe partners: het asielzoekerscentrum (AZC Dronten) en de Christelijke Agrarische Hogeschool Vilentum. Samen hebben ze verregaande verbeteringen van dit proces gevonden en doorgevoerd, waarmee enorme winsten zijn behaald qua dienstverlening en doorlooptijd van de 1e inschrijving. In Amstelveen/Aalsmeer loopt iedere medewerker korte tijd stage bij de Publieksbalie en ook raadsleden doen hier aan mee.
Ruim 60 deelnemers bezochten het slotsymposium in Amersfoort
Het doel is om bewustwording te creëren over de dienstverlening, ‘dienstverlening doe je samen’. Amstelveen/Aalsmeer kwam na het tellen van de stemmen als winnaar uit de bus!
Workshops In de middag waren er workshops. Zo nam Art Klijn (directeur business development AMP Logistics) de aanwezigen mee in de laatste ‘trends op dienstverleningsgebied’ en ging Sander Mooij (relatiemanager bij KING) in gesprek over ‘Dienstverlening in 3D perspectief’, een belangrijk en zeer actueel thema. De dag werd afgesloten met een gezellige netwerkborrel.
Inschrijving geopend De NVVB heeft als primaire taak het behartigen van gemeentelijke belangen. Daarnaast zet zij zich in om te vernieuwen, te verbinden, maar vooral ook te ontzorgen. Het Dashboard Dienstverlening is volledig gericht op het ontzorgen van
gemeenten en is een direct gevolg van de vragen, wensen en eisen van gemeenten. Meer dan 200 gemeenten hebben reeds geïnformeerd naar, zijn betrokken bij of hebben een bezoek gebracht aan de themabijeenkomsten van het Dashboard Dienstverlening. Deze grote betrokkenheid en interesse zorgt ervoor dat de NVVB met veel plezier en op korte termijn wil voldoen aan deze duidelijke behoefte. Een behoefte waarbij de dienstverlening aan de burger en/of ondernemer centraal staat. Dienstverlening is tenslotte hét visitekaartje van de gemeente. Het Dash-
board Dienstverlening bestaat uit vier pijlers. Inschrijven kan vanaf heden voor de eerste onderdeel van het dashboard, namelijk # 1 Managementinformatie. Foto: Berbera van den Hoek
O
p 25 november jl. vond het jaarlijkse slotsymposium plaats van Benchmarking Publiekszaken in de sfeervolle omgeving van leerhotel het Klooster. De dag startte met een welkomstwoord van Joep Schulten (lid dagelijks bestuur van de NVVB), waarna Arthur Dallau (directeur NVVB) vol enthousiasme sprak over het Dashboard Dienstverlening wat ruimte biedt voor management-
De inschrijven voor het eerste onderdeel van het Dashboard Dienstverlening, Managementinformatie, is vanaf heden geopend op de website van de NVVB: www. nvvb.nl/producten-en-projecten/ nvvb-dashboard-dienstverlening
9
‘Voor een optimale kwaliteit van dienstverleningen en een effectieve inzet van dienstverleningskanalen en medewerkers is een continue sturing op resultaten essentieel. Alleen door objectieve prestaties te vergelijken met klanttevredenheid en servicenormen kan daadwerkelijk een verbetering gerealiseerd worden. Een dashboard dienstverlening biedt dan ook een toegevoegde waarde als deze laagdrempelig en gebruiksvriendelijk is en de benodigde flexibiliteit bevat. Als gemeente Nuth juichen wij het initiatief van de NVVB toe om te komen tot een gezamenlijke dashboard dat inzicht geeft in onze resultaten. Geen lange managementrapportages meer, maar in één oogopslag duidelijk hoe het staat met de dienstverlening. Hoe meer gemeenten hieraan mee doen hoe beter prestaties onderling te vergelijken zijn!’, Cindy Gulpen (gemeente Nuth)
‘Een Dashboard Dienstverlening in deze vorm is uniek en onmisbaar om je als gemeente te ontwikkelen. Zonder informatie kun je verbeteringen niet sturen. Zonder ervaringen van anderen kun je een dashboard niet ontwikkelen. Daarom moeten zoveel mogelijk gemeenten hieraan meedoen! Dordrecht is vanaf de start van deze ontwikkeling al enthousiast hierover. Maar we hebben elkaar nodig om een goed dashboard te ontwikkelen en te kunnen gebruiken!’, Alex Brandts (gemeente Dordrecht)
Column
Een zeventigjarige man bezit een woning in Nederland, maar reist regelmatig af naar verschillende bestemmingen in het buitenland. Toch verblijft hij zo nu en dan ook in Nederland waar hij onder medische controle is omdat hij herstellende is van een ernstige ziekte. Wanneer hij hier is, logeert hij bij kennissen. Zijn eigen woning verhuurt hij steeds voor een jaar aan expats. Toen deze mensen zich bij de gemeente wilden inschrijven en het huurcontract lieten zien, besloot de afdeling Burgerzaken een adresonderzoek te starten. De gemeente vermoedde namelijk dat de man meer dan acht maanden per jaar in het buitenland verbleef en schreef hem uit. Maar een week later al meldde hij zich bij de gemeente om zijn situatie uit te leggen.
‘Het dashboard zorgt voor uniformiteit, kwaliteit en verbinding’, Jan van Ginkel (gemeentesecretaris Schiedam)
‘De gemeente Schiedam streeft naar een goede, proactieve dienstverlening. Het liefst beantwoorden we de vraag voordat deze is gesteld. Informatie is daarvoor de belangrijkste grondstof. Schiedam doet dan ook mee aan het Dashboard Dienstverlening van de NVVB. De beoogde opzet waarbij gegevens automatisch worden geüpload naar de rapportagewebsite scheelt veel werk en komt bovendien de objectiviteit ten goede; de meting vindt immers bij alle deelnemers op dezelfde wijze plaats. En hoe meer gemeenten deelnemen, des te waardevoller de cijfers zijn.’, Kees Brandwijk (onderzoek Kenniscentrum Schiedam-Vlaardingen)
Na verschillende contacten over en weer, waarbij de man herhaaldelijk verkeerde informatie krijgt, besluit de gemeente haar beslissing te handhaven. De man is nu bang dat hij hierdoor zijn zorgverzekering zal kwijtraken. Vanwege zijn gezondheidsklachten kan hij het zich niet permitteren een andere verzekering te zoeken. Volgens de gemeente is de wet dwingend en mogen persoonlijke belangen uitdrukkelijk geen rol spelen bij de beslissing om een burger uit te schrijven.
Arre Zuurmond, Gemeentelijke Ombudsman
‘Innoveren doe je samen en dat begint met het Dashboard Dienstverlening!’, Alexander Meijer (gemeentesecretaris de Ronde Venen)
‘Eenvoudig vragen beantwoorden over uw dienstverlening; gebruik dan voortaan het dashboard!’, Dirk van der Borg (burgemeester gemeente Molenwaard)
‘Inzicht hebben in de reguliere bedrijfsvoering is nog nooit zo gemakkelijk geweest!’, Arne Weverling (wethouder gemeente Westland en voorzitter van de Wethoudersvereniging)
‘Het is goed dat de NVVB zich opwerpt als initiator van een Dashboard Dienstverlening. Ik hoop dat het gezien wordt als een start van een nieuwe ontwikkeling in het benchmarken. Burgerzaken Amersfoort wil blijven weten waar zij staat en doet zeker mee’, Johan Weijman (gemeente Amersfoort)
10
Gemeente loopt achter op maatschappelijke realiteit
Amsterdam
De gemeente handelt hiermee niet feitelijk onjuist. Toch ben ik van mening dat haar optreden hier onvoldoende is. Op deze manier lijkt de huidige dienstverlening vooral gericht op standaardgevallen en efficiency. Ik begrijp dat de inhoud van de BRP zo veel mogelijk in overeenstemming moet zijn met de werkelijkheid. Misbruik moet je ook zo veel mogelijk trachten te voorkomen. Juist omdat dit nadelige gevolgen kan hebben voor andere ingeschrevenen. Maar optimale dienstverlening voor de burger betekent ook dat de overheid niet alleen moet redeneren vanuit haar eigen taakstelling en de juistheid van de procedure, maar tevens kijkt naar de consequenties van haar handelen en dus zo nodig in individuele gevallen uitzonderingen dient te maken. Een integrale en effectieve overheid sluit bovendien aan bij veranderingen in de maatschappij. Zo lijkt de wet hier met deze ‘vier maanden-eis’ achter te lopen op de maatschappelijke realiteit. Ik noem hier ook de zaak van de talentvolle studente die een unieke kans krijgt om een tweejarige opleiding in het buitenland te volgen en tegen hetzelfde probleem aanloopt. De tijd dat mensen uitsluitend in Nederland studeerden, vervolgens veertig jaar bij dezelfde baas bleven werken en tot aan hun dood in Nederland bleven wonen, ligt immers achter ons.
Een integrale en effectieve overheid sluit aan bij veranderingen in de maatschappij
Het wettelijke regime moet voldoende dynamisch zijn om aan te sluiten bij deze veranderingen. Het is aan de ambtelijke diensten om uitzonderingssituaties te herkennen en op de juiste plek ter beslissing voor te leggen. Anderzijds dient ook de politiek de dienst hiervoor in haar beleid ruimte te geven.
11
Identiteitsmanagement
Je bent er niet met het volgen van alleen een stappenplan
Risicoprofielen en de pilot NBP Risicoprofielen bij brondocumenten zijn niet echt gunstig. Om fraude te bestrijden is er tegenwoordig veel aandacht voor de bestandenkoppeling. Bijvoorbeeld: 53 miljoen euro bijstandsfraude wordt aangepakt via een Smartbox, en onder andere de Belastingdienst bedient zich van het Systeem Risico Indicatie’ (SyRI). Zestien gemeenten hebben recentelijk via de pilot NBP allerlei
delijke gegevens vergeleken met dezelfde gegevens in andere documenten?). Bij genoemde zes landen constateerden Buitenlandse Zaken en het Bureau Documenten van de IND weinig fraude, maar zij vertrouwen de autoriteiten en de inhoud van de documenten niet. Voor brondocumenten uit Bangladesh adviseert de denktank deze door te sturen naar het Bureau Documenten van de IND, om de echtheid te laten onderzoeken. Twee Afghaanse documenten (taskera’s) die de denktank bekeek, bleken onbruikbaar voor het registreren van persoonsgegevens in de Basisregistratie persoonsgegevens.
Risicoprofiel bij potentiële risicolanden Het Ministerie van Buitenlandse Zaken werkt inmiddels ook aan een lijst met potentiële risicolanden. Volgens BZ zijn er veel meer landen waar het afgifteproces van brondocumenten een betrouwbaarheidsrisico oplevert. Over de poten-
Risicoprofiel bij identiteitsherstel
Conclusies
Op 25 mei 2007 besloot het kabinet tot een generaal pardon. Voormalige asielzoekers die een valse identiteit hadden gebruikt, konden met een IND-verklaring hun identiteit in de GBA rechtzetten. De IND gaf zo’n verklaring af na onderzoek. Voordat de ‘pardonner’ in het bezit werd gesteld van zijn nieuwe verblijfsdocument kon de GBA aangepast worden op grond van nieuwe documenten of een nieuwe verklaring onder ede. Ook nu doen burgers een correctieverzoek met overlegging van nieuwe documenten, waarbij zowel namen, geboortedatum als herkomstgegevens van een persoon gewijzigd moeten worden. De Raad van State heeft meermaals geweigerd (onder andere op 29 oktober 2008, in zaak nr. 200802621/1 en op juni, 2011, in zaak nr. 201010100/1/H3) om in deze gevallen de geregistreerde, gefalsificeerde identiteit te wijzigen in die van de zich nu anders legitimerende persoon. Het argument is dat gegevens in de BRP
Tijdens de pilot bleek dat het beoordelen van brondocumenten een weerbarstige problematiek vertoont. Je bent er niet met het volgen van alleen een stappenplan. Vaak is er aanvullende informatie nodig en is het noodzakelijk om te overleggen met partijen als het Bureau Documenten van de IND, of de Vreemdelingenpolitie voor identiteitsbewijzen en de consistentie van overgelegde documenten. Bij de denktankbijeenkomsten was de informatie waarop de gemeente een besluit moest baseren soms nog onvolledig. Dit omdat informatie soms alleen op expertiseniveau beschikbaar kan worden gesteld, en beoordeling door een gemeente op eerste en tweede lijn gebeurt.
hulpmiddelen uitgeprobeerd om de betrouwbaarheid van de BRP te verbeteren. Daarbij zijn twee standaard- checklists plus stappenplannen gebruikt om bron documenten effectiever te beoordelen. Twijfelgevallen werden voorgelegd aan een denktank die over eventuele vervolgstappen adviseerde. Wat is nu de uitkomst van deze inspanningen? Ron van Troost, ICTU
I
n de denktank1 die de zestien gemeenten adviseerde tijdens de pilot waren alle disciplines vertegenwoordigd die uitsluitsel konden geven over de betrouwbaarheid van brondocumenten. We kunnen stellen dat er drie risicoprofielen zijn voor de hier besproken brondocumenten. Eén risicoprofiel qua 1 In de denktank zitten: drie vertegenwoordigers van gemeenten uit de pilot, het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Het Openbaar Ministerie, De Vreemdelingenpolitie, de KMar, de IND, Bureau Documenten, het team Identiteitsfraude, het NVVB Adviesbureau en het Bureau Land en Taal van de IND.
12
zes risicolanden, één qua potentiële risicolanden en één wat betreft ervaringen opgedaan met de brondocumenten die burgers inleveren voor identiteitsherstel.
Risicoprofiel bij zes risicolanden Het Ministerie van Buitenlandse Zaken besloot op 1 april 2013 te stoppen met de legalisatie van documenten uit een zestal landen, omdat legaliseren geen toegevoegde waarde zou hebben. Het gaat om landen waar geen betrouwbare registratie plaatsvindt of waar legalisatie door andere redenen (corruptie) leidt tot schijnzekerheid. Veel documenten uit
Afghanistan, Bangladesh, Burundi, Democratische Republiek Congo, Dominicaanse Republiek en Nigeria blijken inhoudelijk niet te kloppen. En de plaatselijke legalisatieketen blijft ongewijzigd. Tijdens de pilot hebben de gemeenten die de hulpmiddelen testen ongeveer 196 brondocumenten uit de risicolanden beoordeeld op hun juistheid. Zij doorliepen daarvoor altijd via een checklist drie stappen. Men controleerde het brondocument technisch (qua vorm en lokale legalisaties), tactisch (opmaak en afgifte van documenten conform lokale regelgeving) en inhoudelijk (kloppen de inhou-
Bij de zes landen constateerden BZ en de IND weinig fraude, maar zij vertrouwen de autoriteiten en de inhoud van de documenten niet tiële lijst van risicolanden overlegt men al enige tijd met gemeenten en de IND in het zogenoemde ‘Ketenpartnerplusoverleg’. In de pilot NBP zijn zo’n 630 brondocumenten uit potentiële risicolanden beoordeeld. De denktank gaf advies over documenten uit Burundi, Sierra Leone, Bangladesh, Sudan, Angola, Congo en Somalië. In een aantal gevallen was aanvullend onderzoek door de gemeente noodzakelijk en sommige zaken zijn buiten behandeling gesteld omdat men onvoldoende zekerheid kon verkrijgen over de juistheid van gegevens in het brondocument.
betrouwbaar en duidelijk moeten zijn. Gebruikers ervan moeten erop kunnen vertrouwen dat de gegevens juist zijn. De conclusie bij dit dilemma is dat ook hier niet onomstotelijk is aangetoond dat deze data in de BRP juist zijn, want ook de nieuwe documenten tonen niet aan dat ze refereren aan de ingeschreven burger. Deze burgers zullen dit dus eerst moeten bewijzen. Het is jammer dat de BRP geen biometrische kenmerken registreert, dan zou het probleem makkelijker oplosbaar zijn – hoewel de vraag blijft of ook dit echt wenselijk is. Overigens wijst de Raad van State zelden het wijzigen toe van een geboortejaar.
Er zijn een aantal algemene tips bij de beoordeling van brondocumenten, te weten: ■ Beoordeel brondocumenten altijd op basis van drie stappen (technisch, tactisch en inhoudelijk). ■ Check altijd goed op eerstelijns-echtheidskenmerken. ■ Let op de relatie tussen brondocument en betrokkene (tactische beoordeling); laat verschillen verklaren en vraag bij twijfel aanvullende documenten. ■ Stuur documenten uit Bangladesh altijd op naar het Bureau Documenten van de IND. ■ En schroom niet om bij twijfel advies te vragen aan een van de ketenpartners. Een aantal pilot-gemeenten organiseren in de komende periode regionale workshops ‘Samen beter beoordelen’. Bij die workshops nodigt men regio-gemeenten uit om, samen met het Bureau Documenten van de IND en de Vreemdelingenpolitie uit de regio, originele brondocumenten te beoordelen. Daarbij komen alle voetangels en klemmen aan bod. Dit artikel is tot stand is gekomen met hulp van de IND, Bureau Documenten, Marianne van Grafhorst (gemeente Den Haag) en Sandra Bekking (Adviesbureau NVVB).
13
Verkiezingen
Gevolgen gemeenten
Wat betekent dat en hoe werkt het?
De Wet raadgevend referendum komt eraan! In april 2014 is de Wet raadgevend referendum (Wrr) aangenomen. Deze initiatiefwet werd al in november 2005 door PvdA, GroenLinks en D66 ingediend in de Tweede Kamer. Daar werd de wet in februari 2013 aangenomen, terwijl in april 2014 ook de Eerste Kamer ermee instemde. Naar verwachting treedt de wet vanaf juli 2015 in werking. Wat betekent dat, en hoe werkt het? Mirjam Kalverda, Ministerie van Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties
D
e Wrr legt het initiatief voor een referendum in handen van de burger. Als voldoende mensen een verzoek indienen, wordt er een referendum georganiseerd. Dat kan alleen gaan over wetgeving die is aangenomen maar nog niet in werking is getreden. Ook gelden er specifieke termijnen. De uitslag van dat referendum is raadgevend, dus niet bindend.
Hebben we dat niet al eerder meegemaakt? In Nederland hebben we beperkte ervaring met referenda. Gemeenten organiseren soms referenda, maar op nationaal niveau hadden we er alleen een in 2005, over de Europese Grondwet. Dat was nietbindend en betrof een initiatief van een aantal Tweede Kamerleden. Tussen 2002 en 2005 gold de Tijdelijke referendumwet (Trw). Hiermee werd het
Referenda en de Wrr A. Referenda in vogelvlucht Referenda zijn er in soorten en maten, maar hierbij zijn er slechts drie belangrijke basisvragen: ■ Wie heeft het initiatief? ■ Gaat het om het terugdraaien van een besluit of om een nieuw besluit? ■ Is het bindend? B. De Wrr gaat alleen over het nationale referendum Bij de Trw moest men een verzoek indienen door in het gemeentehuis een handtekening te zetten ten overstaan van een ambtenaar en zich te legitimeren. Bij de Wrr kan dat door een formulier te ondertekenen en in te dienen bij de Kiesraad. De drempels lagen bij de Trw hoger dan bij de Wrr. Bij de Trw gaf de verantwoordelijke minister een samenvatting van de voorliggende wet. Nu wordt een referendumcommissie verantwoordelijk voor informatieverstrekking en voor subsidiëring van maatschappelijke initiatieven ten behoeve van het debat.
14
aanvragen van een referendum mogelijk op nationaal én regionaal niveau. Dit heeft geen nationale referenda tot gevolg gehad. Wel een drietal gemeentelijke.
Wanneer beginnen? Hoewel de wet is aangenomen in zowel Tweede als Eerste Kamer, is deze nog niet in werking getreden. Er is op verzoek van de Eerste Kamer nog een reparatiewet aanhangig over een horizonbepaling en een opkomstdrempel. Tegelijk met het Wrr-wetsvoorstel is er een wetsvoorstel voor een bindend referendum ingediend; dit vereist echter een wijziging van de Grondwet. De horizonbepaling regelt dat de Wrr vervalt als de Grondwetswijziging wordt aangenomen Het kabinet heeft besloten dat de Wrr nog niet in werking treedt zolang de reparatiewet niet is aangenomen. Anders zouden de spelregels voor een referendum kort na invoering weer veranderen, en dat is onwenselijk. Hoe dan ook treedt de wet niet voor 1 juli in werking. Wanneer de wet in juli 2015 in werking treedt, kan – gezien de wettelijke termijnen – op zijn snelst zes maanden later het eerste referendum plaatsvinden.
■ Verantwoordelijk
voor de uitvoering van de stemming voor het referendum aanvraag verspreiden van de wetstekst ■ Aantal referenda of de planning is niet beïnvloedbaar: de burger bepaalt ■ Verkiezingen of referenda in dezelfde periode moeten gecombineerd worden ■ Referendum in gemeenten blijft eigen bevoegdheid: gemeenten kunnen een eigen referendumverordening hebben ■ Op
Hoe werkt het in grote lijnen? 1. Referendabiliteit van wetgeving Na een wetsbekrachtiging publiceert de minister van BZK1 binnen een week in de Staatscourant zijn besluit aangaande de referendabiliteit ervan. In principe zijn alle wetten referendabel, maar er zijn wettelijke uitzonderingsgronden. Bijvoorbeeld over wetten die gaan over de Grondwet, de begroting of over het Koningshuis kan geen referendum worden gehouden. 2. Het inleidende verzoek: binnen vier weken Burgers hebben vervolgens vier weken om 10.000 handtekeningen te verzamelen. De Kiesraad maakt het format hiervoor beschikbaar. Bij meer dan 10.000 handtekeningen controleert de Kiesraad steekproefsgewijs op voldoende geldige verzoeken. Daarvoor is er maximaal een week. Als vaststaat dat er minder dan 10.000 verzoeken zijn, dan treedt de wet gewoon in werking. 3. Het definitieve verzoek: binnen zes weken De Kiesraad publiceert het besluit dat het inleidende verzoek om een referendum is toegelaten in de Staatscourant. Daarna hebben burgers nog zes weken om 300.000 handtekeningen te verzamelen. Bij meer dan 300.000 handtekeningen controleert de Kiesraad weer steekproefsgewijs, binnen maximaal twee weken. Zijn er inderdaad meer dan 300.000 geldige ondersteuningsverklaringen, dan wordt het referendum georganiseerd. En 1 Bij een wet afkomstig van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt het besluit genomen in overeenstemming met de minister van Veiligheid en Justitie. Als het gaat om een wet tot goedkeuring van een verdrag wordt het besluit genomen door de minister van Buitenlandse Zaken.
bij minder dan 300.000 geldige onder- referendumstemming volgt de procedusteuningsverklaringen treedt de wet res bij Tweede Kamerverkiezingen. Ook gewoon in werking. de kiesgerechtigheid is overeenkomstig die voor de Kamerverkiezingen. 4. Vaststellen van een datum In de Wrr staat verder dat de wetstekst De Kiesraad publiceert het besluit over waarover het referendum gaat vanaf het toegelaten definitieve referendum- vier weken voor de stemming kosteloos verzoek in de Staatscourant. Een week beschikbaar is bij gemeenten. Men kan nadat het besluit onherroepelijk is komen voor, tegen of blanco stemmen. vast te staan bepaalt de Referendumcommissie de referendumdatum. Deze valt op 7. Vaststellen uitslag een woensdag, tussen 85 dagen en zes Zo spoedig mogelijk na de stemming maanden na dagtekening van het besluit. maakt de Kiesraad in openbare zitting de Als er in dezelfde periode een verkiezing uitslag bekend. (of referendum) is, vindt het referendum op dezelfde dag plaats. Juli en augustus 8. Het vervolg zijn referendumvrij. De reparatiewet voorziet in een opkomstdrempel van 30 procent. Wanneer de 5. Andere taken van de referendumcom- drempel niet wordt gehaald, treedt de missie wet waarover het referendum gaat, in De Referendumcommissie bepaalt hoe de werking. Hetzelfde geldt wanneer de wet op het stembiljet heet. De commissie opkomstdrempel is gehaald, maar een
In principe zijn alle wetten referendabel, maar er zijn wettelijke uitzonderingsgronden
is ook de informatieverstrekker over de voorliggende wet. Daarnaast verleent zij subsidie voor het organiseren van het debat over de wet.
meerderheid voor de wet heeft gestemd. Is de opkomstdrempel wel gehaald en een kiezersmeerderheid heeft tegen de wet gestemd, dan moet de wetgever een nadere afweging maken. In dat geval komt 6. Organiseren van de stemming er een wetsvoorstel om de wet alsnog in Het organiseren van de stemming is de werking te laten treden of om de wet in verantwoordelijkheid van gemeenten. De te trekken.
15
Foto: Martine Altena
Algemeen
Gemeente Wierden: Talent en passie combineren ‘Als je talent en passie kunt combineren en dus doet waar je plezier in hebt, hoef je eigenlijk nooit te werken.’ Deze door gemeentesecretaris Bjørn van den Brink van Wierden getrokken conclusie aan het slot van het gesprek over ontwikkeling en mobiliteit dat hij met NVVB-directeur Arthur Dallau voerde, blijft lang hangen. Passie is een woord dat veel meer viel tijdens het boeiende gesprek op het gemeentehuis van de bijna 24.000 inwoners tellende gemeente. Zijn tip voor mobiliteit en ontwikkeling: ‘Faciliteren en vooral uit het geitenwollensokkencircuit halen. De zorg voor voldoende aandacht voor de mensen is altijd achtergebleven bij die voor bakstenen en huizen. Topprestaties worden alleen bereikt door mensen die plezier in het werk hebben.’ Klaas Schipper, journalist ‘Als je talent en passie kunt combineren en dus doet waar je plezier in hebt, hoef je eigenlijk nooit te werken.’, aldus gemeentesecretaris Bjørn van den Brink van Wierden
B
ij de ontmoeting met Bjørn van den Brink in zijn werkkamer in het gemeentehuis wordt al gelijk duidelijk dat het hier geen ontmoeting met een standaard gemeentesecretaris betreft. Aan de wanden van zijn kamer vallen direct de felgekleurde schilderijen op waaronder een met de beeltenis van Herman Brood, alsmede de statafel en de bank in de vorm van een autovoorbank. Een vergadertafel ontbreekt. Verbaasde gezichten. Hij geeft ongevraagd een verklaring: ‘De statafel is een bewuste keuze. Als een van de medewerkers een vraag heeft, kan hij die direct stellen. Daar hoeven we niet voor te gaan zitten. Iedereen wil nu eenmaal liefst gelijk een antwoord. Als we met een aantal medewerkers vergaderen, doen we dat elders in het gemeentehuis. De schilderijen maak ik zelf. Dat is een hobby van me en die maak
16
ik met passie. En wat die bank betreft, niet alleen praktisch maar ook omdat het thuisfront hem liever hier zag dan thuis.’
WT4 Als hem gevraagd wordt naar de zelfstandigheid van de gemeente Wierden, dan vertelt Van den Brink dat er in het verleden, zo’n tien jaar terug langdurig gesprekken met Almelo zijn gevoerd. Die leverden heel wat protest in Wierden op. Maar die hele discussie is nu geluwd. Er wordt op wel 50 dossiers samengewerkt met de gemeenten Twenterand, Hellendoorn en Rijssen-Holten onder de naam WT4 waarbij WT staat voor West Twente. In het licht van de op handen zijnde decentralisaties wordt Jeugdzorg met veertien gemeenten opgepakt, tevens wordt gewerkt aan een gezamenlijke inkoopformule. De basis om samen te
werken is goed, stelt Bjørn van den Brink: ‘Wierden is een fijne gemeente die financieel gezond is, een professioneel bestuur heeft en open staat voor de inbreng van en uitwisseling met andere gemeenten.’ Bepaalde zaken worden ook heel bewust door de gemeente Wierden zelf gedaan. Van den Brink: ‘Alles wat ik tegen marktconforme prijzen zelf kan doen, doe ik zelf.’ Als voorbeeld noemt hij de salarisadministratie. ‘Wij doen dat voor vier gemeenten en dat is veel goedkoper. Er werken op die afdeling ook heel gedreven mensen.’
Jeugdig elan Het gesprek komt vanzelf op ontwikkeling en mobiliteit als Van den Brink opmerkt dat hij het betreurt dat bij veel gemeenten jonge ambtenaren als gevolg van de bezuinigingen ontslagen moe-
ten worden. ‘Maar je wilt jeugdig elan juist behouden, het moet intern natuurlijk duidelijk zijn dat je gedwongen ontslagen zoveel mogelijk wilt voorkomen. Ik heb op tien miljoen één miljoen op personeelskosten bezuinigd. Ik heb aan de bijna pensioengerechtigden gevraagd of ze eventueel eerder op wilden stappen met uiteraard compensatiemaatregelen voor hun pensioen. Op die manier kan ik de laag van de sectorhoofden eruit halen en zo de organisatie platter maken, waarbij ik wel steeds voor ogen houd dat leeftijd niet bepalend is voor jeugdig elan.’ Op de vraag van Arthur Dallau hoe Van den Brink dan voor verse instroom zorgt, antwoordt hij: ‘Door een mix met bezuinigen.’ Hij kiest voor een heel persoonlijke aanpak. Bij een open sollicitatie, probeert Van den Brink een stageplaats te
creëren. Hij heeft heel veel contact met Jean-Paul Weeda van Public Support en komt daardoor in aanraking met academici die verder willen. Er vindt een uitwisseling van cv’s plaats en er wordt gekeken naar mogelijkheden. Bjørn van den Brink daarover: ‘Er zijn legio hoogopgeleide mensen, maar we zitten natuurlijk wel in een cultuur waar ervaring een harde functie-eis is. Je moet jonge afgestudeerden dus wel een leerschool geven. Als er een leidinggevende wordt gevraagd, is die meestal tussen de 30 en 40. En wat gebeurt er in het algemeen? We sturen mensen naar school en dan moeten ze de sprong in het diepe maken. Er moet dus ervaring opgedaan kunnen worden. Anciënniteit biedt niet per definitie een garantie, dus staan we open voor jonge mensen.’
Twents werkgeverschap Een bruggetje naar Twents werkgeverschap, een project dat heet “Werken voor de Twentse overheid”, waaronder het Waterschap, de veiligheidsregio en alle veertien gemeenten, is snel geslagen. Hierdoor kunnen mensen door middel van een poule probleemloos uitgewisseld worden. Er kan hierdoor een prima loopbaanperspectief geboden worden doordat men regelmatig elders in de regio aan de slag kan. Van den Brink aanvullend: ‘In de praktijk gebeurt dat via de zelf opgezette Twentse School die voor veertien gemeenten de opleidingen verzorgt. Uiteraard wordt er gewerkt met één sociaal statuut voor alle deelnemende gemeenten.’
17
Foto: Martine Altena
Innovatie
Van den Brink over mobiliteit en ontwikkeling tegen directeur Arthur Dallau en journalist Klaas Schipper: ‘Faciliteren en vooral uit het geitenwollensokkencircuit halen. De zorg voor voldoende aandacht voor de mensen is altijd achtergebleven bij die voor bakstenen en huizen. Topprestaties worden alleen bereikt door mensen die plezier in het werk hebben.’ Daarnaast is Wierden in gesprek met buurgemeenten om werkzaamheden beter in elkaar te schuiven. Van den Brink: ‘De samenwerking binnen de RUD moet er ook toe leiden dat mensen op dit vlak voldoende ‘vlieguren’ maken.’ Op de
je kansen vergroot.’ Ter aanvulling merkt Van den Brink nog op dat er percentages worden geboden voor vergoeding van opleidingen. Hij kan desgevraagd nog geen definitieve einddatum noemen voor de afronding van dit hele proces.
om de mobiliteit te bevorderen, worden niet genomen, aldus Wierdens gemeentesecretaris. Hij stelt dat als mensen niet de drive hebben iets anders te gaan doen, dat ook prima is. Hij heeft dat sterk ervaren toen hij voor zijn komst naar Wierden (zijn zesde gemeente) zevenenhalf jaar gemeentesecretaris op Ameland was. ‘Het hoogste goed was daar te wonen en te blijven wonen’, verduidelijkt hij. Arthur Dallau stelt dat in het proces van ontwikkeling en mobiliteit natuurlijk niet uit het oog mag worden verloren dat mensen een meerwaarde moeten kunnen bieden, waarop Bjørn van den Brink reageert: ‘De Twentse schaalvergroting is bij deze aanpak heel belangrijk juist ook waar het die meerwaarde betreft.’ Dallau is benieuwd naar de vervolgstappen. Komt het gesprek ten slotte ook nog op functioneringsgesprekken, dan is Van den Brink heel duidelijk: ‘Ik heb fundamenteel iets tegen periodiek geagendeerde functioneringsgesprekken, je schiet namelijk je doel voorbij. Als er iets fout gaat, moet je het gelijk zeggen.’ Hij wijst nog even op de statafel die zo kenmerkend voor zijn aanpak is en attendeert
Integriteit is hot
En een zaak voor iedereen in de organisatie Integriteit is de basis van vertrouwen. Moderne overheidsinstanties behoeven in de veranderende wereld veel vertrouwen. Het oplossen of liever nog het voorkomen van integriteitsschendingen is dan ook actueler dan ooit. Ook binnen overheidsorganisaties zien we regelmatig integriteitschendingen die een grote impact hebben op het onderlinge vertrouwen. Men kan daarbij geconfronteerd worden met regelrechte
‘De statafel is een bewuste keuze. Als een van de medewerkers een vraag heeft, kan hij die direct stellen.’ vraag van de NVVB-directeur hoe medewerkers tegen de bezuinigingen en de mede daaruit voortvloeiende mobiliteit aankijken, antwoordt hij: ‘De bezuinigingen zijn een kwestie van een keuze van de raad en natuurlijk zagen medewerkers mobiliteit eerst als een bedreiging. Maar nu gaat het niet specifiek over Wierden maar over heel Twente. En als je bovenformatief bent, biedt deze insteek wel meer mogelijkheden. Je kunt je inschrijven als mobiliteitskandidaat waardoor je
18
Stroomlijning Aan stroomlijning van de arbeidsvoorwaarden doen nu zes gemeenten mee. Er vindt ook regelmatig overleg tussen de gemeentesecretarissen plaats. Als er in een andere gemeente een vacature komt, kunnen alle gemeenten meedoen. Van den Brink: ‘Maar we moeten daarbij wel heel eerlijk zijn. Het gaat niet om het rondpompen van bovenformatieven. Het is duidelijk dat vertrouwen op dit punt uiterst belangrijk is.’ Echt harde stimuleringsmaatregelen
nogmaals op het creëren van functies die 100 procent aansluiten op de competenties die een persoon heeft. Het huidige systeem van taakclustering en functiebeschrijving heeft dringend onderhoud nodig. Arthur Dallau belooft, gelet op de boeiende ontwikkelingen inzake ontwikkeling en mobiliteit, nog een keer terug te komen naar Wierden. Dat wordt in elk geval na juni volgend jaar als Bjørn van den Brink zijn Master in Public Management in Antwerpen denkt af te ronden.
interne fraude. Maar ook met ‘niet-integer gedrag’ of plichtsverzuim, zoals het aannemen van een ongeoorloofde gift of het misbruiken van de eigen positie als ambtenaar. Peter van Rijn, Pinkerton
D
eze problematiek komt helaas veel voor en vereist een scherpe kijk op aanpak en preventie. En daar schort het hier en daar nog wel eens aan bij de overheid. Een aantal relevante zaken bij het aanpakken of voorkomen van integriteitsschendingen zijn bijvoorbeeld: de rol van de Rijksrecherche, het Landelijk Steunpunt, het (laten) uitvoeren van eigen onderzoek, en het maken, vastleggen en communiceren van regelgeving en protocollen.
Lage prioriteit interne fraude en Landelijk Steunpunt Stel, u neemt contact op met de Rijksrecherche om daar melding te maken van ernstig plichtsverzuim van een ambtenaar. De Rijksrecherche zal op basis van een interne weging beoordelen of ze een onderzoek zullen opstarten. In principe heeft de Rijksrecherche natuurlijk altijd de intentie om de ambtelijke organisatie te ondersteunen met het uitvoeren van een integriteitonderzoek. Maar in de
praktijk komt het regelmatig voor dat na beoordeling van een melding toch niet tot onderzoek wordt overgegaan. Interne fraude krijgt helaas regelmatig lage prioriteit bij de Rijksrecherche. Dat is meestal geen onwil, maar simpelweg een afweging voor de inzet van de schaarse beschikbare middelen. En dan komt vervolgens een mogelijk zelf uit te voeren integriteitsonderzoek in beeld. Vanaf januari 2015 is er een Landelijk Steunpunt Integriteitsonderzoek.
19
Het is ingesteld door minister Plassterk en ondergebracht bij het Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector (BIOS). Het Landelijke Steunpunt zal met name dienen als vraagbaak voor de afhandeling van integriteitsschendingen en voor de wijze waarop een feitenonderzoek moet verlopen. Het feitelijk (laten) uitvoeren van een integriteitsonderzoek blijft de verantwoor-
uitgevoerd. Maar wanneer het onderzoek zelf deel gaat uitmaken van een mogelijk strafdossier bij bijvoorbeeld een ontslagen ambtenaar, dan komen dergelijke feiten (achterhaalde protocollen) tot in detail in beeld. Ambtelijke organisaties staan door bezuinigingen veelal onder druk en het ontbreekt dan vaak aan voldoende mensen
garandeert het gebruik van de meest actuele protocollen en nieuwste, gewaarborgde onderzoekstechnieken. De kosten die ermee gemoeid zijn, blijken in de praktijk mee te vallen, zeker als deze worden afgezet tegen de grote hoeveelheid uren die eigen ambtenaren eraan kwijt zijn wanneer ze het zelf doen.
In de praktijk komt het regelmatig voor dat na beoordeling van een melding niet tot onderzoek wordt overgegaan
delijkheid van het betreffende bestuursorgaan. Het steunpunt kan dus helpen, maar heeft geen onderzoekscapaciteit.
Eigen onderzoek In de praktijk blijkt dat een incident altijd onverwacht komt. Dan zijn veelal het integriteitsbeleid, de interne regelgeving en interne protocollen niet up-to-date. Dergelijke zaken raken vaak als vanzelf op de achtergrond in een organisatie die uitgaat van vertrouwen en integere ambtenaren. Dat wil overigens niet zeggen dat een ‘eigen intern onderzoek’ niet kan worden
om een eigen onderzoek uit te voeren. In de markt zijn er steeds meer kwalitatief goede onderzoeksbureaus. De gerenommeerde bureaus zijn verenigd in een branche-organisatie en hebben een keurmerk. Leden van de sectie Particuliere Onderzoeksbureaus van de Nederlandse Veiligheidsbranche krijgen voor het keurmerk jaarlijks een externe audit, hebben een onafhankelijk klachteninstituut en moeten zich houden aan de privacygedragscode, zoals bindend verklaard door de Minister van Veiligheid & Justitie. Het inschakelen van een externe partij
Protocollen en integriteit regelgeving Wanneer een strafontslag na een onderzoek vanwege een integriteitschending aan de orde is, gaat het er meestal niet eens meer om of het incident is gepleegd. Veel belangrijker zijn de gronden waarop het onderzoek is uitgevoerd. Als reden om het onderzoek ter discussie te stellen wordt meestal aangevoerd dat de organisatie de privacy van de ambtenaar ernstig heeft geschaad. Het is dan ook belangrijk om de noodzakelijke protocollen en de integriteits-
regelgeving in een organisatie goed op orde te hebben. Bij interne incidenten blijkt regelmatig dat overheidsdiensten de noodzakelijke protocollen en integriteitregelgeving niet of onvoldoende hebben uitgewerkt. Bijvoorbeeld: wanneer, in het geval van incidenten, ambtenaren via een protocol vooraf zijn geïnformeerd over het plaatsen van een onopvallende camera, dan is de kans het grootst dat het door deze camera verkregen bewijs als rechtmatig wordt aangemerkt.
Ron de Ridder, hoofd Recherche Informatie en Specialismen Rijksrecherche: ‘De Rijksrecherche heeft de taak om strafrechtelijk onderzoek te doen naar misdrijven, gepleegd door ambtenaren en bestuurders, die de werking van de overheid ondermijnen. Telkens wordt, in overleg met het OM, bij zich aandienende zaken afgewogen of strafrechtelijke aanpak de beste (bestuurlijke) interventie is. Zo ja, dan zal er aan de hand van ernst, impact en urgentie bepaald worden of de Rijksrecherche met dat onderzoek wordt belast. In andere gevallen of soms vooruitlopend op een aangifte kan eigen onderzoek geadviseerd worden – in de lijn of uitgevoerd door een kwalitatief goed particulier onderzoeksbureau (ondergebracht bij de sectie Particuliere Onderzoeksbureaus (POB) van de Nederlandse veiligheidsbranche).’
Vooraf vastleggen protocollen en huiswerk doen Om oneigenlijke discussies bij de bestuursrechter te voorkomen is het verstandig om de onderzoeksmogelijkheden en protocollen bij interne incidenten vast te leggen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan allerlei identificerende onderzoeksen verificatiemogelijkheden binnen uw organisatie, zoals analyses van het gebruik van toegangspassen, van het gebruik van de zakelijke mobiele telefoon, van het internetgebruik en e-mailverkeer. Ook de inzet van een onopvallende camera moet in het protocol worden opgenomen. In het protocol hoort ook het doel van de registraties, wie er in een voorkomend geval namens de werkgever de vastgelegde gegevens mag analyseren, hoelang die gegevens bewaard blijven, enzovoort. Het is zelfs belangrijk om in een protocol vast te leggen dat alle onrechtmatige handelingen ten nadele van de organisatie kunnen leiden tot arbeidsrechtelijke of bestuursrechtelijke maatregelen. Het lijkt logisch maar het is niet altijd stan-
Fred Petersen, afdelingshoofd Stedelijk Beheer bij de gemeente Enkhuizen: ‘Ik heb bij het vermoeden van plichtsverzuim van een ambtenaar van de gemeente Enkhuizen allereerst zelf een vooronderzoek uitgevoerd. Na een duidelijker en concreter beeld heb ik aansluitend gebruik gemaakt van de onderzoeksdienstverlening van Pinkerton. Dit integriteitonderzoek werd kundig en professioneel uitgevoerd. Zowel over de onderzoeksrichting als de haalbaarheid cq meerwaarde van onderzoeksgegevens is overleg geweest. Het onderzoek werd uiteindelijk afgerond met een positieve uitkomst voor de gemeente Enkhuizen. Het opgestelde rapport is in diverse vervolgstappen, van bezwaarprocedure tot bestuursrechter, een duidelijke meerwaarde geweest.’
daard in een overeenkomst of protocol opgenomen. Ook hierop kunt u als organisatie worden aangesproken binnen een procedure. Als u (integriteits)protocollen binnen uw organisatie heeft, dan moet u ervoor zorgen dat hiervan een getekend exemplaar
is opgenomen in het persoonsdossier van uw medewerkers. Ook moeten de onderwerpen in het protocol regelmatig onder de aandacht van uw personeel worden gebracht (bijvoorbeeld tijdens werkoverleg en verwerkt in notulen). Door op deze wijze het huiswerk goed te maken, krijgen organisaties een voorsprong op frauderende medewerkers wanneer het aankomt op een procedure bij de rechtbank.
De auteur heeft al meer dan 25 jaar ervaring in het doen van integriteitonderzoeken in het private domein. Hij is momenteel als Directeur Operations Investigations werkzaam bij Pinkerton Investigations B.V. ; T: 070-3399900; e-mail:
[email protected] www.Pinkerton.com
20
21
Algemeen Voorzitter PIVA-platform neemt afscheid da identiteit Caribisch gebied 2015-2020 op de agenda. Tijdens de kenniskring worden praktische zaken besproken en gedeeld tussen het Agentschap BPR en Bonaire, Saba en Sint Eustatius en de leveranciers. In vergelijking met de situatie in Nederland kan men de kenniskring BES gelijkstellen aan een NVVB commissie qua inhoud en samenwerking. Een mooie gelegenheid om praktische zaken te delen, na te denken over aankomende wet- en regelgeving en het beantwoorden van vraagstukken die op meer dan één plaats in het Caribisch gebied voorkomen. In november jl. kwamen de zes eilanden (Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten) en afgevaardigden van het Ministerie van Koninkrijksrelaties en Binnenlandse Zaken, het Agentschap BPR, verschillende leveranciers en de NVVB weer samen in Bonaire.
Afscheid van een bijzonder mens en een geweldige voorzitter!
PIVA-platform te Bonaire Tweemaal per jaar vindt het PIVA-Platform plaats. Tijdens dit platform komen de zes eilanden (Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten) en afgevaardigden van het Ministerie van Koninkrijks relaties en Binnenlandse Zaken, het Agentschap BPR, verschillende leveranciers en de NVVB samen. Deze editie van het PIVA-platform werd met succes georganiseerd door Dennis Martinus (beleidsmede werker Bonaire) en Erik Hartjes (Hoofd Burgerzaken a.i. Bonaire). Een editie om nooit te vergeten, zeker niet vanwege het afscheid van voorzitter en inspirator, de heer Pacheco Römer. Arthur Dallau, bureau NVVB
Ontwikkelingen Net als in de Europees Nederlandse omgeving is er ook in Caribisch Nederland geen gebrek aan uitdagingen. Bezuinigingen, organisatieveranderingen en inhoudelijke uitdagingen zoals bijvoorbeeld identiteitsfraude en de invoering van de BRP behoren tot het managementpakket van de overzeese Hoofden Burgerzaken. Waar
22
in Nederland enkel sommige grote steden als Rotterdam en Amsterdam worden geconfronteerd met vele nationaliteiten en dus de ingewikkelde wet- en regelgeving omtrent inschrijving, geboorte of andere nationaliteit gerelateerde dienstverlening, is dit op de eilanden de dagelijkse gang van zaken. Sint Maarten heeft bijvoorbeeld 180 nationaliteiten welke
allen woonachtig zijn op het eiland en behoefte hebben aan dienstverlening. Je zou kunnen stellen dat de internationalisering van de samenleving vooral tot uiting komt in Caribisch Nederland!
Kenniskring BES Op 10 november jl. stond de Kenniskring BES en de Workshop Strategische agen-
Strategische agenda identiteit Carbisch gebied 2015 - 2020 Het is nu enkele jaren na 10-10-10 en de veranderingen die horen bij de staatkundige vernieuwing hebben intussen min of meer vorm gekregen. Dit maakt dat er ruimte is voor een nieuwe focus, voor nieuwe stippen op de horizon. Met de Strategische agenda identiteit Caribisch gebied 2015-2020 geven Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten, het ministerie van BZK, de Rijksdiensten Caribisch Nederland en hun Haagse ministeries en de NVVB hier invulling aan. Onder andere de volgende punten stonden centraal tijdens de workshop: 1. Verbinden van de Europees Nederlandse en Caribisch Nederlandse identiteitsinfrastructuur; 2. Verbeteren van de (digitale) dienstverlening; 3. Verbeteren van de kwaliteit van de bevolkingsadministratie; 4. Bestrijden van fraude; 5. Professionaliseren van de organisatie (zowel inhoudelijk als qua formatie). Door de lokale kracht maken de eilanden een zeer positieve ontwikkeling door. Er is continu aandacht voor kwaliteit en de verbetering van de dienstverlening.
PIVA-platform en de toekomst Op 11 november opende de Gezaghebber van Bonaire, de heer Rijna officieel het PIVA-platform. Tijdens deze dag staan veel onderwerpen op de agenda. Voor het laatst neemt scheidend voorzitter Pacheco Römer de agenda door. Er
Sinds eind jaren negentig is de heer Römer (69) betrokken bij Persoonsinformatievoorziening Nederlandse Antillen en Aruba (PIVA). Sindsdien is hij voorzitter van het PIVA-platform, waar de zes eilanden elkaar halfjaarlijks treffen. Hij nam op Bonaire afscheid als voorzitter. De heer Römer heeft, tijdens het PIVA-platform op 11 november 2014, een Koninklijke onderscheiding ontvangen voor zijn bijzondere prestaties voor de overheid alsmede de samenleving. De heer Römer is nu Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Daarnaast is de heer Römer uitgeroepen tot Lid van Verdienste van de NVVB. De heer Römer heeft zich jarenlang als voorzitter van het PIVA-platform en als expert en leider op het gebied van Burgerzaken te Curaçao ingezet om zorg te dragen voor kwaliteit, ontwikkeling en verbinding. Met passie, overtuiging en aanzien vervulde hij de rol van voorzitter van het PIVA-platform waar hij vanaf het begin een goede relatie had met wijlen Cees Meesters, eerder voorzitter, thans postuum Simon en Pacheco lid van verdienste erevoorzitter van de NVVB.
wordt gesproken over de ontwikkelingen per eiland, de toekomst van het PIVAplatform, de burgerlijke stand, proeftuin vermissing waardedocumenten, verstrekking reisdocument aan niet ingezetenen en er is een inspiratiesessie met voorzitter Simon Rijsdijk welk in het teken staat van Hostmanship.
worden gepresenteerd en voorgelegd ter besluitvorming. Het ene voorstel richt zich op de borging van PIVA op bestuurlijk niveau en de strategische agenda en het andere voorstel richt zich op de mogelijke vorming van een Carbische afdeling van de NVVB en de benodigde professionele ondersteuning van het platform.
Om de ontwikkelingen in Europees en Caribisch Nederland op een goede manier samen te brengen en te bespreken is er tijdens dit platform gesproken over de toekomst en invulling van PIVA. Belangrijke bespreekpunten zijn daarbij de Strategische agenda identiteit Caribisch gebied 2015-2020, de mogelijke vorming van een Caribische afdeling van de NVVB, de rol van het platform zelf en de bestuurlijke en operationele borging van hetgeen besproken en afgesproken tijdens eerdere bijeenkomsten. Om structureel te kunnen werken aan kwaliteit, samenwerking en ontwikkeling is het van groot belang dat ook op bestuurlijk niveau in Caribisch Nederland aandacht is voor Burgerzaken en de bijbehorende dienstverlening. Afgesproken is om de gedeelde toekomstbeelden te verwerken in twee voorstellen welke in mei 2015
Hostmanship Voor het eerst maakten de leden van het PIVA-platform kennis met een inspiratiesessie van voorzitter Simon Rijsdijk. Op verzoek van de organisatie neemt Simon de aanwezigen mee in de Hostmanship filosofie. Tijdens deze interactieve sessie is er veel aandacht voor de mens, ‘how to wow’ en het echte contact met collegae, burgers en jezelf. Door rake zinnen en het gebruik van filmmateriaal worden de aanwezigen uitgedaagd om zich uit te spreken over goede dienstverlening, hun eigen rol en het dagelijks maken van het verschil. De leden van het platform doen enthousiast mee en de besproken materie is aanleiding voor vele verdiepingsgesprekken tijdens het avondprograma. Één ding is zeker, de eilanden en de NVVB voelen zich echt welkom bij elkaar!
23
Innovatie
Het Scan-Check-Accept-model als licht aan het eind van de tunnel
Hoe gaan we om met onze meervoudige online-persoonlijkheidsstoornis? Veel diensten van overheden, banken en andere grote organisaties worden tegenwoordig online aangeboden. Voordat deze processen gedigitaliseerd kunnen worden, is er vaak wel een hoofdpijndossier. Er is namelijk een digitale representatie nodig van de gebruiker (digitale identiteit) en ook een manier om te bewijzen dat de gebruiker deze identiteit mag gebruiken (authenticatie). Meestal speelt men hierbij op safe en wordt er gewoon weer een nieuwe gebruikersnaam/wachtwoord-combinatie toegevoegd aan de eregalerij. Hierdoor krijgen gebruikers steeds minder overzicht over alle digitale identiteiten en bovendien een vol notitieboekje met wachtwoorden. Kortom, online lijden we massaal aan een meervoudige persoonlijkheidsstoornis. En fraudeurs maken graag gebruik van de chaos om onze digitale identiteit te stelen. Mark Baaijens, Mobyface
D
e laatste jaren is er weinig op dit vlak veranderd. Onze stapel wachtwoorden is alleen maar gegroeid. Er zijn al miljoenen euro’s verstookt aan initiatieven om ervoor te zorgen dat we met onze telefoon kunnen betalen of onze identiteitskaart kunnen gebruiken voor online-identificatie. Deze projecten hebben sterk de neiging om te falen door politieke, commerciële en/of technische complexiteit.
Onveiligheid door te veel wachtwoorden De initiatieven die het wel redden zijn vaak gepolderde aftreksels van iets wat ooit voldeed aan alle eisen voor beveiliging, privacy en gebruikersgemak. Tevens
24
is het de vraag of de juiste problemen worden opgelost. Zitten we eigenlijk wel te wachten op complexe oplossingen op basis van een plastic kaart of een mobiele portemonnee? We maken ons massaal ‘schuldig’ aan het kiezen van te eenvoudige wachtwoorden, en het noteren, opslaan en hergebruiken ervan. De brij aan wachtwoorden leidt dus tot onveilig gedrag. Maar is er eigenlijk wel een werkbaar alternatief? Ook wachtwoordbeheerprogramma’s (zoals KeePass) redden ons niet van de wachtwoordterreur en vormen slechts een noodverband. Moeten we misschien zelfs pleiten voor de afschaffing van wachtwoorden? Maar dan hebben we er wel een veilig alternatief voor nodig.
Het gebrek aan overzicht en controle zorgt ook voor een drempel. Het rapport The Value of Our Digital Identity (2012) van de Boston Consultancy Group stelt terecht dat hoe meer controle de gebruiker ervaart over zijn digitale identiteit, des te meer bereidheid er is om informatie te delen en gebruik te maken van onlinedienstverlening. Om ervoor te zorgen dat online-dienstverlening intensiever wordt gebruikt en leidt tot de beoogde kostenbesparingen, zullen we dus gezamenlijk slimme technologie moeten inzetten voor laagdrempelige identificatie en authenticatie waarbij onze privacy gewaarborgd blijft. De gebruiker moet hierbij zelf de controle over zijn gegevens krijgen.
Herontwerp internet? Er is dus behoefte aan een eenvoudige en universele methode voor digitale identificatie welke zowel online als offline dienstverlening kan faciliteren. De oplossing dient tot in de basis veilig en laagdrempelig te zijn, de privacy-wensen te kunnen vervullen en uiterst intuïtief in het gebruik te zijn. Lang hebben we gedacht dat deze ideale oplossing geen werkelijkheid kon worden omdat internet en beveiliging nou eenmaal niet samengaan. Herontwerp van het internet, waar sommigen voor pleiten, is echter niet nodig. Het gebrek aan beveiliging en privacy ligt niet aan de aard van het internet. De opzet van het internet is in de basis simpel en flexibel. Denk maar eens aan het principe achter de succesvolle betaalmethode iDEAL. Daarin wordt de internettechnologie ten volle benut om een veilige betaaltransactie tot stand te brengen. Met de opkomst van de smartphone, de verweving van de online- en offlinewereld en de opkomst van de plaatsonafhankelijke dienstverlening kunnen en moeten we verdere stappen maken in de goede richting.
Scan-Check-Accept Vooral binnen de financiële sector heerst een groeiende interesse voor het afhandelen van transacties via een tweede
(communicatie)kanaal. Hiermee kan beter aan alle business- en security-wensen worden voldaan. Bovendien is het de enige realistische oplossing voor steeds geavanceerdere aanvallen op online-bankiersystemen. Op basis van deze ontwikkelingen is recentelijk het Scan-CheckAccept-model ontwikkeld. Dit model biedt een zeer efficiënte en veilige manier om een transactie die klaar wordt gezet via een eerste kanaal af te handelen via een tweede kanaal. De afhandeling van de transactie gaat hierbij vervolgens in drie eenvoudige stappen: 1. Scan – Een persoonlijk apparaat van de gebruiker ontvangt een verwijzing naar de transactie die klaar is gezet in het eerste (communicatie)kanaal. Dit kan door het scannen van een visuele code (bijvoorbeeld een QR-code). 2. Check – Vanuit de vorige stap kan de transactie-informatie worden geladen. De gebruiker krijgt op zijn scherm een compleet overzicht van de transactie te zien. Op basis hiervan kan er worden gecontroleerd of de transactie gewenst is en niet onderweg is gewijzigd. 3. Accept – Wanneer de gebruiker hiermee instemt, dient de transactie expliciet goedgekeurd te worden en kan deze veilig worden verwerkt.
De komende jaren zal dit concept zich moeten gaan bewijzen en zullen er steeds meer toepassingen ontstaan die hier gebruik van maken. Het stelt dienstverleners in staat om veel eenvoudiger een dienstverlening aan te bieden, die voldoet aan de moderne beveiligingseisen en gemakkelijk afgestemd kan worden op de behoeften van de gebruikers.
MobyFace MobyFace biedt op dit moment als enige een universele oplossing voor de meervoudige online-persoonlijkheidsstoornis door technologie op basis van het ScanCheck-Accept-model beschikbaar te maken. Niet alleen betaaltransacties of online identificatie kunnen veilig worden afgehandeld, maar ook kiezen/stemmen, delen van persoonlijke informatie, accorderen/ondertekenen, ticketing/couponing, toegangscontrole, et cetera. Momenteel worden de eerste toepassingen met deze technologie al geïmplementeerd. Wanneer u naar aanleiding van dit artikel vragen heeft over het Scan-CheckAccept-model of interesse heeft in een vrijblijvende proof-of-concept kunt u contact opnemen met
[email protected].
25
Algemeen
Denk niet vóór de klant, maar áán de klant!
Hospitality onderdeel van cultuur gemeente Arnhem Gemeenten besteden steeds meer aandacht aan de ‘menselijke kant’ van hun dienstverlening. Factoren als gastvrijheid en vakmanschap zijn daarbij essentieel. John de Ruiter, lid dagelijks bestuur en Merlin Niesten, communicatieadviseur, spraken namens de NVVB
en Steve van den Boogaard, medewerker van het KCC in Arnhem en hospitality-coach, over het thema hospitality, een belangrijk speerpunt binnen de gemeente Arnhem. Evelien Nederhoed, journalist
I
n gemeente Arnhem is hospitality onderdeel van de cultuur. Niet alleen komt de gemeente inwoners tegemoet door ervoor te zorgen dat bepaalde zaken digitaal kunnen worden afgehandeld, ook worden werknemers van de gemeente getraind op gebied van hospitality. ‘Hoe maken we het voor de Arnhemmer leuker om hier te zijn? En hoe kunnen we de dienstverlening efficiënter en effectiever inrichten, zodat we minder klachten krijgen en er minder fouten worden gemaakt? Hospitality zorgt voor een snellere, prettige en efficiëntere dienstverlening tegen lagere kosten’, legt Van den Boogaard uit. Van Burgsteden vult aan: ‘En daar waar minder fouten worden gemaakt, wordt er ook geld bespaard. Een belangrijk punt in deze tijden van bezuinigingen. Door meer aandacht te besteden aan hospitality creëren we dan ook belangrijke kansen.’
26
Goede service Arnhem probeert het de inwoner en bezoeker zo makkelijk mogelijk te maken. Zo heeft de gemeente onder andere een speciale zuil in het stadhuis, die ervoor zorgt dat Arnhemmers en gasten zichzelf kunnen aanmelden voor een afspraak en ‘just-in-time’ bij hun afspraak arriveren. Ook zorgt de gemeente ervoor dat administratief steeds meer zaken digitaal kunnen worden afgehandeld. Maar hospitality begint aan de balie. Frieswijk: ‘Tegenwoordig is er een grote groep mensen die zaken digitaal wil afhandelen, zoals het aanvragen van een uittreksel, thuis vanaf de bank. Als we dat kunnen verzorgen is dat mooi, maar daar waar het niet kan moeten we goede service bieden aan de balie. Balies en telefoons zijn namelijk nog steeds niet weg te denken.’ Van Burgsteden is van mening dat daar waar je het digitaal aan kan bieden, je dat zeker moet doen. ‘Maar het moet wel goed gebeuren. Daarbij mag niet uit het oog worden verloren dat er altijd mensen
zullen zijn die gewoon iemand willen spreken. Daarnaast heeft de anonimiteit van het internet ook een keerzijde. Een negatief mailtje is zo getikt. Veel mensen ervaren in persoonlijk contact de beste service.’
Dialoog centraal KCC-medewerker Steve van den Boogaard heeft een opleiding tot Hostmanshipcoach gevolgd. Samen met twee andere coaches gaat hij workshops geven aan zijn collega’s binnen het KCC. ‘We gaan dieper in op het fenomeen hospitality binnen de gemeente. Het doel ervan is het creëren van bewustwording. Het begint namelijk bij het KCC, aan zowel de front office als de back office. Uiteindelijk is het doel dat de gehele organisatie met hospitality kennismaakt.’ De Ruiter geeft aan dat het belangrijk is dat het onderwerp leeft onder de medewerkers. ‘Dat vergt natuurlijk wel wat van hen. Daarom is het noodzakelijk dat het ter sprake komt.’ Maar tot welke inzichten is Van den Boogaard gekomen gedurende
V.l.n.r: Steve van den Boogaard (hospitality-coach Arnhem), Merlin Niesten (communicatieadviseur NVVB), Ine van Burgsteden (wethouder Arnhem), John de Ruiter (lid dagelijks bestuur NVVB) en Cindy Frieswijk (afdelingshoofd KCC Arnhem).
zijn coachingsopleiding? Van den Boogaard: ‘Een belangrijk eyeopener voor mij was de vraag hoe je je klant wil behandelen. Veel medewerkers zeggen dat zij hun klant willen behandelen zoals zijzelf behandeld willen worden. Nee, behandel de klant zoals de klant wil worden behandeld! Denk niet vóór de klant, maar áán de klant! Uiteindelijk staat de dialoog centraal. Om te luisteren moet je ook aangeven dat je iets gaat doen met wat je hoort. Hier gaan we dan ook de komende tijd meer aandacht aan besteden. Zo denken we er onder andere aan om een klantenpanel samen te stellen.’
Keuzevrijheid In veel gemeenten staat plaatsonafhankelijke en digitale dienstverlening hoog op de agenda. Frieswijk: ‘Ik kan me voorstellen dat mensen die in Arnhem werken, maar niet wonen, hier
Foto: Marcel Krijsman
afdelingshoofd Klant Contact Centrum (KCC) van de gemeente Arnhem
Foto: Marcel Krijsman
met de Arnhemse wethouder Ine van Burgsteden, Cindy Frieswijk,
‘Veel medewerkers zeggen dat zij hun klant willen behandelen zoals zijzelf behandeld willen worden. Nee, behandel de klant zoals de klant wil worden behandeld! Denk niet vóór de klant, maar áán de klant!’, aldus Van den Boogaard
27
Foto: Marcel Krijsman
Algemeen
Paspoort voor kind in Dominicaanse Republiek? Verzoek om vervangende toestemming voor een paspoortaanvraag Ditmaal een verzoek waarbij noch
Jurisprudentie
de Nederlandse rechter noch de Hoge Raad bevoegd is om maatregelen te nemen. Kind K bezit de Nederlandse en Dominicaanse nationaliteit, terwijl haar vaste verblijfplaats de Dominicaanse Republiek is. Haar Nederlandse vader wil dat zij een
Hospitality zorgt voor een snellere, prettige en efficiëntere dienstverlening tegen lagere kosten’, legt Van den Boogaard uit. Van Burgsteden vult aan: ‘En daar waar minder fouten worden gemaakt, wordt er ook geld bespaard. Een belangrijk punt in deze tijden van bezuinigingen. Door meer aandacht te besteden aan hospitality creëren we dan ook belangrijke kansen.’ graag hun producten afnemen omdat het fijn is om hier te komen. Denk aan het aanvragen van een paspoort. “Ik werk in Arnhem, dus haal daar ook snel even mijn paspoort. Want dat is handig, makkelijk en snel, en ik word ook nog eens vriendelijk geholpen.”’ Van Burgsteden vult aan: ‘We hebben het stadhuis in Arnhem-Noord en het gemeenteloket in Arnhem-Zuid. Men-
combineren. Het is een goede ontwikkeling dat mensen de vrijheid krijgen om zelf te kunnen bepalen waar zij hun product of dienst afnemen.’
Beleving Andere gemeenten weten inmiddels de weg te vinden naar Arnhem als het gaat om het thema hospitality. Frieswijk: ‘Ieder
de samenwerking op met het bedrijfsleven. Frieswijk: ‘Zo volgen onze receptionistes onder meer een uniek trainingsprogramma samen met receptionistes van bedrijven uit de stad, genaamd Arnhem Regio Ambassadors. Kunnen onze receptionistes zich identificeren met receptionistes van bijvoorbeeld een hotel? Kennismaken, kennis delen, onderdeel uitmaken van een net-
Hospitality zorgt voor een snellere, prettige en efficiëntere dienstverlening tegen lagere kosten
sen uit Zuid kiezen er heel bewust voor om bijvoorbeeld vrijdagochtend naar het stadhuis in Arnhem-Noord te gaan, want dan is er bijvoorbeeld toch al markt. Maar ook andersom, dat mensen uit Arnhem-Noord naar Loket Zuid gaan, omdat daar weer andere voorzieningen zijn die zij kunnen
28
kwartaal zitten we met andere gemeenten, zoals Ede, Apeldoorn, Arnhem en Nijmegen, om tafel. We bedenken niet alles zelf, maar helpen elkaar erin.’ De Ruiter: ‘In deze overleggen draait het niet alleen om halen, maar ook om het brengen van kennis en informatie.’ Daarnaast zoekt Arnhem
werk waarin je elkaar inspireert, daar draait het om.’ Van Burgsteden besluit: ‘Uiteindelijk moet het een beleving worden om naar het Stadhuis en Loket Zuid te komen. Daar is het voor elkaar; ik krijg aandacht en óók nog eens mijn paspoort.’
paspoort krijgt, maar haar moeder niet. Hans Tomson, adviesbureau NVVB Man M en vrouw V zijn op 7 februari 2001 in Santo Domingo, Dominicaanse Republiek, met elkaar getrouwd. De vrouw heeft de Dominicaanse nationaliteit, de man heeft bij Koninklijk Besluit van 7 mei 1999 de Nederlandse nationaliteit verkregen. Op 7 november 2002 heeft de man kind K, in 1996 op Curaçao uit de vrouw geboren, erkend ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand te Curaçao. Het huwelijk is op 13 juli 2009 ontbonden door inschrijving van de echtscheidingsbeschikking van de rechtbank Alkmaar in de registers van de burgerlijke stand. De man en de vrouw zijn gezamenlijk belast met het gezag over het kind. Kind K bezit de Nederlandse en de Dominicaanse nationaliteit; zij heeft haar gewone verblijfplaats in de Dominicaanse Republiek, bij haar grootmoeder (de moeder van de vrouw). De man en het kind hebben al jarenlang geen contact met de vrouw. De man woont in Nederland. Hij wil nu een paspoort voor het kind. Omdat de moeder geen toestemming geeft, vraagt hij de rechtbank om vervangende toestemming. Niet bevoegd De Rechtbank Noord-Holland en het Gerechtshof Amsterdam verklaren zich niet bevoegd om dit verzoek te behandelen. Artikel 5 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering geeft, indien verdragen en EU-verordeningen niet van toepassing zijn, aan dat de Nederlandse rechter geen internationale bevoegdheid heeft voor het treffen van zelfstandige maatregelen inzake ouderlijke verantwoordelijkheid indien het kind
1
zijn gewone verblijfplaats niet in Nederland heeft. Ook de Hoge Raad komt tot deze conclusie, maar op andere gronden.1 De Hoge Raad verwijst naar het Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996. Dit is op 1 mei 2011 in werking getreden voor Nederland, en op 1 oktober 2010 voor de Dominicaanse Republiek. Dit verdrag heeft tot doel de staat aan te wijzen waarvan de autoriteiten bevoegd zijn maatregelen te nemen ter bescherming van de persoon of het vermogen van het kind. Het gaat dan met name om de toekenning, uitoefening, beëindiging of beperking van de ouderlijke verantwoordelijkheid, alsmede om de overdracht ervan en om gezagsrechten, en in het bijzonder om het recht de verblijfplaats van het kind te bepalen. Nu kind K haar gewone verblijfplaats heeft in de Dominicaanse Republiek, een verdragsluitende staat, is het uitgangspunt dat volgens het verdrag de Dominicaanse en niet de Nederlandse rechter bevoegd is om maatregelen te nemen die strekken tot de bescherming van de persoon van het kind. Hieronder valt ook het verlenen van vervangende toestemming voor de aanvraag van een paspoort. Het verdrag kent een uitzondering. Op verzoek van de bevoegde autoriteit in de Dominicaanse Republiek is het mogelijk dat de Nederlandse rechter een verzoek behandelt. Dat was hier echter niet aan de orde.
Uitspraak van 31 oktober 2014, Zaaknummer 14/00819, www.rechtspraak.nl. ECLI:NL:HR:2014:3070
29
Foto: Wiebe Kiestra
Persoonsinformatiemanagement
De NVVB organiseerde op 5 november 2014 een themabijeenkomst over het verkennen van de integratie van burgerlijke stand en BRP. Conclusie was dat er op termijn nog maar één stelsel zou moeten zijn voor registratie van burgerlijkestaatfeiten en persoonsgegevens. Ronald Zijlstra, beleidsadviseur bij het bureau van de NVVB, gaf met een prikkelend verhaal voeding aan de levendige discussies. Joep Schulten, lid van het dagelijks bestuur, opende de bijeenkomst en was dagvoorzitter.
Burgerlijke stand in Basis registratie personen? Aanwezigen themabijeenkomst merendeels voor een ‘big bang’
D
e NVVB heeft enige tijd geleden haar toekomstvisie wat betreft Burgerlijke Stand en GBA weergegeven en onder de aandacht gebracht van de bewindslieden van Veiligheid en Justitie en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Zijlstra Zijlstra ging in zijn verhaal veel verder dan het standpunt van de NVVB. Kortom, hij zag op termijn de burgerlijke stand verdwijnen als zelfstandig stelsel, dus een afschaffing van de akten en registers, alsmede de opheffing van het zelfstandig bestuursorgaan en de ambtenaar van de burgerlijke stand. Daarbij ging hij voorbij aan alles wat er nu in de geldende wet- en regelgeving staat. Echter, het personen- en familierecht kan men niet afschaffen. Elke dag nemen ambtenaren van de burgerlijke stand beslissingen over vraagstukken aangaande bijvoorbeeld namen, afstamming, huwelijksbevoegdheid of echtscheiding. Vervolgens worden zulke rechtsfeiten allemaal geregistreerd en daarna nogmaals geregistreerd in de BRP. Dubbel werk dus. Een enkelvoudige registratie zou beter zijn, en dan meteen maar goed en modern
30
– dus digitaal. Geen papieren akten meer, maar direct in de BRP, zodat deze zelf de ‘oerbron’ wordt en niet slechts een overschrijfadministratie. De aanwezigen konden zich doorgaans vinden in die constructie. Zijlstra gaf aan dat de ambtenaar van de burgerlijke stand straks niet meer nodig is. Namens het college van B&W worden er al veel besluiten genomen over burgerlijkestaatgegevens afkomstig van buitenlandse feiten. Vindt de burger het niet OK, dan kan hij bezwaar maken en eventueel later in beroep gaan bij de bestuursrechter. Besluiten van de ambtenaar van de burgerlijke stand moet de burger echter direct aanvechten bij de civiele rechter, en dat kost dan ook wel wat. De aanwezige NVVB-leden vonden dat besluiten over burgerlijkestaatgegevens, zowel de in Nederland als in het buitensland gebeurde feiten, door één bestuursorgaan zouden moeten worden genomen. En dan liever niet door het college van B&W, want dat ziet men als een politiek orgaan. Men vond het beter als het allemaal bij één zelfstandige, onafhankelijke ambtenaar belegd zou worden. Hoe die ambtenaar dan heet, is van later zorg. Eerst de structuur maar eens duidelijk maken.
Direct in de BRP Hoe worden al die rechtsfeiten bijgehouden als er geen akten en registers meer zijn? Welnu, dat kan direct in de BRP. Natuurlijk moet de bijhoudingsautorisatie perfect geregeld zijn. Maar laten we wel wezen: de bijhouding van de burgerlijkestandregisters is gebrekkig vergeleken met die van de BRP. Dus houd akten niet meer bij en laat alle rechtsfeiten betreffende een persoon samenkomen op zijn persoonslijst in de BRP.
Ronald Zijlstra, beleidsadviseur bij het bureau van de NVVB, gaf met een prikkelend verhaal voeding aan de levendige discussies gedurende de themamiddag worden. Het dubbel kan je dus ook op een 80 grams A4’tje printen. De BRP daarentegen wordt een centrale, moderne database met de veiligste processen die men maar kan bedenken. En met een uitmuntende, geheel geautomatiseerde backupfaciliteit. Dus geen aangetekende enveloppen meer naar Almelo (zie kader).
BZK. Mij lijkt dat de minister van BZK verantwoordelijk moet blijven voor de BRP. De minister van V&J blijft verantwoordelijk voor de regels ten aanzien van het personen- en familierecht – uitgezonderd de regels over hoe vastlegging en bijhouding plaatsvindt. Dat is dan weer een BRP-aangelegenheid.
Alles in een keer anders? Een toerist die in Nederland overlijdt, wordt ingeschreven in de BRP (als nietingezetene) en zijn overlijden wordt geregistreerd. De BRP kan vervolgens een internationaal uittreksel genereren uit het ‘overlijdensregister’ (de BRP zelf dus). Kwestie van goed regelen. Er komt geen akte meer aan te pas, laat staan een dubbele. Dit dubbel maakt men nu nog steeds en stuurt deze op naar JustID in Almelo. Daar wordt het direct gescand, geïndexeerd en digitaal opgeslagen. Met het papier doet men daarna niets meer, behalve vernietigen. Heeft uw gemeente veel geld uitgegeven om het netjes op Normaal 1-papier te printen, hoeft het helemaal niet lang bewaard te
Verantwoordelijkheid De verantwoordelijkheidsverdeling voor het bijhouden van de BRP moet op de helling. Het huidige verschil tussen BRP en burgerlijke stand is ronduit raar, hoewel historisch ontstaan. Bevallen en overlijden mag in elke willekeurige gemeente, evenals trouwen en een kind erkennen. Kom je echter met je buitenlandse echtscheiding of je geboorteakte, dan moet die in je woongemeente geregistreerd worden. Ja, zo is de wet – maar de zojuist besproken ideeën komen niet uit de vigerende wetgeving. Nu zijn er twee ministers verantwoordelijk voor een registratiestelsel. De burgerlijke stand valt onder V&J en de BRP onder
Tot slot: het was een inspirerende, leuke en leerzame middag. Iedereen ging naar huis met een hoofd vol wilde ideeën, die eigenlijk zo gek nog niet bleken. Voor we volledige integratie van BS en BRP hebben, is er nog een lange weg te gaan. Gedurende die weg zullen er
ingrijpende beslissingen nodig zijn. Alles in één keer anders is wellicht niet verstandig, maar de aanwezigen op de bijeenkomst waren merendeels voor een big bang. Bij alles moet het belang van de burger voorop staan. Als één stelsel minder geld kost, is dat belang al gediend, maar aangaande de details van de ontwikkeling naar integratie moeten we telkens wel dat belang voor ogen houden. Tenslotte telt slechts het resultaat. De inleiding van Ronald Zijlstra, de gebruikte dia’s en foto’s van deze middag vindt u op de NVVB-website op de pagina ‘extra artikelen’ van Burgerzaken & Recht.
Voordelen één geïntegreerd stelsel Alle voordelen van één geïntegreerd stelsel op een rij zijn: - Geen nieuwe registers, dubbele akten of papieren akten meer – alleen nog digitale informatie; - Enkelvoudige en eenduidige registratie die landelijk beschikbaar is en onbeperkt houdbaar; - Eén beslisorgaan over burgerlijkestaatgegevens; één uniforme rechtsgang bij geschillen tussen burger en overheid.
31
Algemeen
Community Dienstverlening Manifestgroep
Column
vertegenwoordigt in deze community en als strateeg altijd op zoek is naar nieuwe kansrijke coalities, was de NVVB op 29 oktober jl. aanwezig bij de Community Dienstverlening van de Manifestgroep. In deze community worden onder andere zaken als de digitalisering, nieuwe dienstverleningsconcepten en de samenwerking met andere overheidspartners besproken. Merlin Niesten, bureau NVVB
D
Belang Belangrijke onderwerpen waar gezamenlijk aan wordt gewerkt zijn vanzelfsprekend de basisregistraties, fraudebestrijding en programma’s zoals eID, digitaal 2017 en MijnOverheid. In de edities van Burgerzaken & Recht in 2015 zal regelmatig aandacht worden besteed aan de relatie tussen de Manifestgroep en de NVVB, de gezamenlijk opgepakte projecten en mogelijke andere activiteiten zoals themabijeenkomsten. Net als gemeenten heeft de Manifestgroep belang bij een kwalitatief hoogstaande en betaalbare
32
Melle Bakker, secretaris-directeur
Foto: Berbera van den Hoek
Kiesraad
De Manifestgroep en de NVVB bundelen de krachten! uitvoering met een goede dienstverlening richting burgers en bedrijven.
Uitvoeringsagenda 2020 De Manifestgroep (www.manifestgroep. nl) is een samenwerkingsverband van 16 uitvoeringsorganisaties, en trekt gezamenlijk op om de dienstverlening aan burgers en bedrijven te verbeteren. De manifestgroep zet in op betere dienstverlening richting burgers en ondernemers aan de hand van een aantal concrete projecten, waaronder de Uitvoeringsagenda 2020 die is voortgekomen uit Overheidsbrede Dienstverlening 2020. (http://www.
Doorzichtige stembussen en thuis stemmen In juni was ik, op uitnodiging van de Kiesraad van Georgië, als waarnemer aanwezig bij de gemeenteraadsverkiezingen aldaar. Vorig jaar was er een delegatie van deze Kiesraad bij ons op bezoek en nu leek het me een goed idee om de Georgiërs een tegenbezoek te brengen. En eenmaal in Tbilisi, de hoofdstad van dat verre Georgië, wat valt je dan op?
Op uitnodiging van Janfolkert Muizelaar, die de Belastingdienst
e NVVB heeft al jaren contact met verschillende Manifestgroep partijen zoals de Belastingdienst, RDW en de IND, maar voor andere organisaties binnen de Manifestgroep, zoals de UWV en SVB, is de NVVB nog wat minder bekend. Deze bijeenkomst stond dan ook in het teken van een hernieuwde kennismaking en het onderzoeken van de mogelijkheden tot samenwerking. Afgesproken is om samen de aandacht te richten op onder andere de Uitvoeringsagenda 2020 en de krachten te bundelen op lokaal niveau, dus bij pilots geïnitieerd door de NVVB of één van de Manifestgroep partijen.
Modern Georgië
publieksdiensten.nl/actueel/publicatieoverheidsbrede-dienstverlening-2020/). De uitvoeringsagenda is een dynamisch programma waarin met elkaar wordt samengewerkt aan diverse projecten. Op de uitvoeringsagenda staat een mix van grote en kleine projecten. Zo gaan bijvoorbeeld de grote gemeenten met de Belastingdienst samenwerken aan de kwaliteit van de basisregistraties, zodat men in een vroeg stadium kan signaleren dat de basisregistratie mogelijk niet juist is. Een ander voorbeeld is een landelijke verhuisvoorziening, zodat niet elke gemeente meer een eigen proces hiervoor nodig heeft.
Allereerst is het duidelijk dat landen als Georgië – nogal eens aangeduid met de term ‘nieuwe democratieën’ – vaak heel moderne wetgeving kennen met betrekking tot verkiezingen. Wetgeving die veelal tot stand is gekomen met behulp van internationale instanties zoals OVSE/ODIHR (Office for Democratic Institutions and Human Rights), IDEA (Institute for Democracy and Electoral Assistance), IFES (International Foundation for Electoral Systems), de Venice Commission (Raad van Europa), het (Jimmy) Carter Center en de VN (United Nations Development Programme). Hoewel al deze instanties – er zijn er veel meer – elkaar nog wel eens voor de voeten lopen, bestaat er doorgaans een hoge mate van overeenstemming over de vraag hoe een democratisch verkiezingsproces dient te worden opgebouwd, welke waarborgen er moeten zijn et cetera. De door de Venice Commission opgestelde ‘Code of Good Conduct in Electoral Matters’ verricht in dit verband al vele jaren baanbrekend werk. Het is opmerkelijk dat veel gevestigde democratieën een Kieswet kennen die hiermee vergeleken in bepaalde opzichten gedateerd blijkt. Het zijn deze landen – ook Nederland behoort daartoe – die in toenemende mate internationaal bekritiseerd worden omdat hun kiesstelsels niet of niet helemaal voldoen aan de hedendaagse eisen en standaarden. Neem een waarborg als ‘transparantie’, een zeer belangrijk element in het verkiezingsproces. Deze waarborg vertaalt zich in Georgië bijvoorbeeld in doorzichtige stembussen, terwijl ons stembiljet verdwijnt in een ondoorzichtige kliko-bus. Of neem de waarborg ‘toegankelijkheid’. Georgië kent een voorziening die kiezers met een visuele handicap in staat stelt om zelfstandig hun stem uit te brengen. Ook een onderdeel van die toegankelijkheid – maar dan in een ander opzicht – vormen de financiële incentives voor partijen met kandidatenlijsten, waarop van iedere tien kandidaten er ten minste drie vrouw zijn. En dan is er nog de waarborg ‘stemgeheim’. Georgië kent een mobiele – eveneens transparante – stembus, waarmee leden van het stembureau thuis langsgaan bij kiezers die vooraf hebben aangegeven fysiek niet in staat te zijn om zelf naar het stembureau te komen. In ons land zijn mensen aangewezen op het stemmen bij volmacht, waarbij de volmachtgever toch steeds zijn stemgeheim moet prijsgeven aan degene die voor hem gaat stemmen. Ik zou zo nog wel even door kunnen gaan: een beroepsmogelijkheid voor kiezers tegen beslissingen betreffende het stem- en telproces, wettelijke regels aangaande zowel campagnevoering als de toegang van partijen tot de media. Allemaal uiterst interessante zaken die in Georgië goed zijn geregeld. Geen wonder dat de Nederlandse Kiesraad al jaren pleit voor modernisering van onze Kieswet!
33
Identiteitsmanagement
Kindgebonden toeslagen gebaseerd op inschrijfadres
Kindregelingen en gevolgen BRP Hoogte en recht van regelingen zorgt bij gescheiden ouders voor gejojo met kinderen. Voor menige financiële overheidsregeling is de samenstelling van een huishouding op een bepaald adres van belang. Bij de meeste gezinnen zullen hier echter geen bijzonderheden optreden. Maar in het geval van gescheiden stellen met kinderen levert dit vanwege het gejojo met de BRP-registratie in de praktijk wel degelijk problemen. Martijn van der Linden, Burgerzakenspecialist Gemeente Nijmegen en Kurt Isik, Adviseur fraudebestrijding Agentschap BPR.
De feitelijke kwaliteit van de Basisregistratie Personen (BRP) is voor de vele afnemers die er gebruik van maken zeer belangrijk. Daarbij zijn er ook verschillende oorzaken die in de BRP voor een ongewenst ‘kwaliteitsniveau’ kunnen zorgen. Deze kunnen variëren van aangiftefouten tot het te laat aangifte doen of dit helemaal vergeten.
34
gaan om te horen wat de uitdagingen zijn in de praktijk. Er zijn ongeveer 125 gemeenten bezocht met het oog op fraudebestrijding. Een regelmatig terugkomend probleem wat betreft de kwaliteit van de BRP is waar de kinderen ingeschreven staan als hun ouders gescheiden zijn. Daarbij wordt niet de feitelijke verblijfsituatie in de BRP geregistreerd maar een oneigenlijke.
Adreskwaliteit en fraudebestrijding
Jojo- of pingpongkinderen
Het bewust veroorzaken van fouten – afwijkingen in de brp – door burgers vormt daarbij een specifiek probleem. Bij zulke bewust gemaakte fouten in de inschrijfsituatie gaat het dus om fraude. Burgers doen dit vanwege het toenemende financiële belang dat de BRP-registratie met zich kan meebrengen aangaande het inschrijfadres. Dit jaar heeft het Agentschap BPR bij de gemeenten ‘fraude-adviseurs’ laten langs-
Het geeft een ouder natuurlijk meer het gevoel dat een kind ‘van haar of hem’ is als dit op het eigen adres staat ingeschreven, maar men heeft er beslist ook financieel voordeel bij. Kindgebonden financiële regelingen – zoals de kinderbijslag, alleenstaande-ouderkorting en een eventuele bijstandsuitkering – zijn gebaseerd op een gezinssamenstelling en dus het inschrijfadres in de BRP. Op welk ouderlijk adres een kind staat ingeschreven,
kan honderden euro’s per maand verschil maken. En in geval van een vechtscheiding is het om deze reden al helemaal aanlokkelijk om bij de andere ouder een kind ‘administratief weg te halen’. Mede daarom adviseren advocaten soms, in het geval van meerdere kinderen, dan ook dat beide ouders elk minimaal één kind ingeschreven hebben op hun adres. Dit levert voor beide partijen het meeste financiële voordeel op, terwijl de feitelijke situatie soms anders is. In 2015 zullen er een aantal financiële regelingen met betrekking tot kinderen aangepast worden, waardoor het inschrijfadres in de BRP zelfs nog belangrijker wordt. Zo wordt de kinderbijslag alleen maar uitgekeerd aan de ouder op wiens adres het kind staat ingeschreven en is verdeling ervan niet meer mogelijk. Het is hierdoor aannemelijk dat het fenomeen ‘jojo- of pingpong-kinderen’ de komende tijd zal toenemen.
De Nijmeegse oplossing Binnen de gemeente Nijmegen werden er, in april 2013, op verzoek van de gemeenteraad beleidsregels gemaakt met betrekking tot gescheiden vrouwen en hun kinderen. Dit vooruitlopend op het huidige artikel 2.43 uit de Wet BRP. Het verzoek bood tevens gelegenheid om ook iets te doen aan de problematiek rond pingpong-kinderen. In de beleidsregels is nu een apart artikel opgenomen dat wat betreft verhuizingen waarbij kinderen van de ene naar de andere ouder gaan een extra eis stelt (zie kader). In de praktijk wordt bij een dergelijke verhuizing de echtscheidingsbeschikking opgevraagd, indien er sprake is van een aangifte ondertekend door één ouder. Is er geen sprake van een echtscheiding, of staat er iets anders in de beschikking, dan wordt de andere ouder aangeschreven om zijn of haar zienswijze kenbaar te maken. Hiervoor krijgt deze ouder twee weken de tijd, in afwachting daarvan wordt de aangifte aangehouden. Indien er geen of een positieve reactie
komt, wordt de verhuizing na die twee weken verwerkt. Is de zienswijze van de ex-partner anders, dan komt er een adresonderzoek naar de ware verblijfplaats van het kind conform het Protocol Adresonderzoek.
Juridisch kader Artikel 2.45 van de Wet BRP biedt de mogelijkheid om degene die aangifte heeft gedaan inlichtingen te laten verstrekken, documenten te laten overleggen, of hem of haar in persoon te laten
verschijnen. Op basis van dit artikel staat het iedere gemeente vrij om, ook zonder een beleidsregel, extra informatie op te vragen bij ouders van wie de kinderen regelmatig verhuizen. Van belang is wel dat, indien de andere ouder weigert te tekenen, er een gedegen adresonderzoek moet worden gedaan. In 2012 heeft de Raad van State geoordeeld dat wanneer een ambtenaar het beleid naast zich neerlegt, en er wordt bezwaar gemaakt door de andere partner, dit bezwaar faalt.1
In geval van een vechtscheiding is het aanlokkelijk om bij de andere ouder een kind ‘administratief weg te halen’
Artikel X*: Aanvullende voorwaarden bij verhuizing van kinderen van het adres van de ene ouder naar het adres van de andere ouder 1. Indien het huwelijk van de ouders is ontbonden door een gerechtelijke beschikking waarin vermeld is wat het verblijfadres is van het kind of kinderen, dan is de gerechtelijke uitspraak bepalend voor het verblijfadres van het kind of de kinderen tenzij beide ouders schriftelijk anders bepalen. 2. De ouder die het ouderlijk gezag uitoefent, bepaalt waar het kind wordt ingeschreven. Indien beide ouders het ouderlijk gezag uitoefenen, bepalen zij dit gezamenlijk door het beiden ondertekenen van een verhuisaangifte. 3. Bij de verhuisaangifte vermeld onder het tweede lid dienen kopieën van een geldig identiteitsbewijs te worden gevoegd. Art 7 Regeling ter uitvoering van de artikelen 2.48 en 2.49 van de Wet BRP gemeente Nijmegen 2014
Het komt echter regelmatig voor dat een van de ouders in een andere gemeente woont. Indien deze ouder in de andere gemeente aangifte doet voor het kind, kan de in Nijmegen wonende ouder daar niets aan doen. Hierdoor blijft het risico op ‘pingpongkinderen’ nog steeds bestaan. Het risico op zulke situaties wordt verkleind wanneer het beleid gehanteerd wordt bij zowel binnengemeentelijke als intergemeentelijke verhuizingen. Op dat moment kunnen ook andere gemeenten betrokken worden bij het beleid. 1
Zaaknummer: 201109346/1/A3
35
Innovatie
Samen meer resultaat!
Partner van de NVVB De NVVB heeft een unieke positie: de belangen behartigen van gemeenten op het gebied van de thema’s persoonsinformatie management, identiteitsmanagement, verkiezingen en innovatie. Foto: Wiebe Kiestra
De NVVB doet dit in samenwerking met nationale en internationale partners. Wij zijn blij met de steun die we vanaf 1 januari 2015 ontvangen van onze nieuwe partner AMP Logistics.
Het op afspraak bezorgen van reisdocumenten De uitgifte van een paspoort niet meer via de gemeentelijke balie, maar op afspraak bezorgd. Dit concept wordt al sinds enige tijd beproefd. Dat er uiteenlopende redenen kunnen zijn om deze nieuwe dienstverlening te omarmen, vertellen Els Stans (gemeente Haarlemmermeer), Gerard van de Wassenberg (gemeente ’s Hertogenbosch) en Gert-Jan Brink (gemeente Hollands Kroon).
Uitvoeringsagenda vermindering regeldruk ‘Voorheen waren onze inwoners verplicht om voor het verkrijgen van een reisdocument tweemaal naar het gemeenteloket te komen’, vertelt Els Stans (kwaliteitsmedewerker burgerzaken). Het bezorgen van het paspoort past voor haar naadloos in het beleid om de dienstverlening aan burgers te verbeteren. In het bestuursakkoord tussen Rijk en Gemeenten van juni 2007 zijn via een uitvoeringsagenda afspraken gemaakt de regeldruk voor burgers te verminderen. Een van de ambities was een eenvoudiger manier voor het
36
verkrijgen van een reisdocument. Stans: ‘Via de mogelijkheid van bezorgen geven wij hier een concrete invulling aan.’
Bestaande conventies doorbreken Nu moet de afgifte van een reisdocument natuurlijk met grote zorgvuldigheid worden uitgevoerd. Is dat op deze wijze wel te borgen, ook in het licht van de groeiende zorg rondom identiteitsfraude? ‘De kwaliteit van de afgifte is inderdaad cruciaal’, bevestigt Stans. ‘Maar dit mag geen argument worden om daarmee innovaties in de weg te staan. Soms moet je bestaande conventies doorbreken en dat is precies wat we hebben gedaan. Eerst door met het Ministerie van Binnenlandse Zaken afspraken te maken om een proeftuin mogelijk te maken. En daarna door als gemeente de samenwerking te zoeken met een ervaren marktpartij.’ Nu, twee jaar nadat het eerste paspoort werd bezorgd, kunnen we spreken van een succesvol concept. Stans: ’Er zijn geen incidenten geweest en burgers waarderen de
dienst gemiddeld met een 9.1! De privacy van de burger en de identiteit vaststelling bij afgifte is in goede handen van de hiertoe goed uitgeruste bezorgdienst AMP Logistics. AMP Logistics is namelijk verregaand gespecialiseerd in fraudegevoelige logistiek en tevens actief in de bank –en telecom wereld waardoor veel kennis én ervaring is opgebouwd van privacy en veiligheidsvraagstukken die relevant zijn bij dergelijke dienstverlening.’
Service Voor de gemeente ’s Hertogenbosch vormt de bezorging een logische toevoeging op haar totale servicepallet. ’We kennen in Den Bosch een breed servicemodel, waarbij we ook ruime openingstijden van de balies aanbieden’, legt Gerard van de Wassenberg uit. ‘Daarnaast past het uitstekend in de ontwikkeling naar een moderne en betere dienstverlening. Wel hebben we te maken met een gemeentehuis middenin de stad. De bereikbaarheid en het parkeren is daardoor voor sommige burgers wel wat lastig, zeker voor
Art Klijn van AMP logistics in gesprek met Els Stans (gemeente Haarlemmermeer), Gerard van de Wassenberg (gemeente ’s Hertogenbosch), Marco Breederveld en Gert-Jan Brink (gemeente Hollands Kroon) over de ervaring van deze nieuwe en groeiende vorm van dienstverlening
onze ouderen. We zien met name in die doelgroep soms echte dankbaarheid dat we ze met deze dienst tegemoet kunnen komen. Daarnaast zouden we de service graag uitbreiden met het bezorgen van rijbewijzen. De gesprekken met het Ministerie van I&M lopen al enige tijd. Verder zijn de kosten en baten nog een punt van discussie.’
Cultuurverandering Sommige gemeenten kiezen ervoor om de burger bij te laten betalen indien zij kiezen voor de bezorgdienst. Hoe werkt dat dan aan de balie? Van de Wassenberg: ’Dat vereist inderdaad wel de nodige begeleiding. De afhandeling van de aanvraag verloopt anders dan medewerkers gewend waren. Ook voelen sommige baliemedewerkers het onder de aandacht brengen van de bezorgoptie als verkoop. Via rollenspel en coaching hebben we de medewerkers daar zo goed mogelijk in begeleid. In die zin is er best sprake van een behoorlijke verandering.’
Kostenbesparingen Maar het bezorgen van het paspoort kan ook kosten besparen. Gert-Jan Brink: ‘De gemeente Hollands Kroon zal per 1 januari 2015 drie servicepunten sluiten. Geografisch gezien hebben we een behoorlijk groot verzorgingsgebied. Over zo’n sluiting is dan natuurlijk best veel te doen. Door een alternatief te bieden voor diensten die traditioneel via het loket lopen, kunnen we het draagvlak voor ons beleid vergroten.’ Maar wat als het sluiten van locaties niet aan de orde is? Is het bezorgen van reisdocumenten dan niet per definitie kostenverhogend? Volgens Brink hoeft dat niet het geval te zijn. ’We zien dat de kosten van uitgifte via het loket per gemeente verschilt. Dit is afhankelijke van allerlei factoren, zoals bijvoorbeeld de bezetting en openstellingstijden. Belangrijk is dat je een duidelijke keuze maakt en zorgt dat een substantieel deel van de uitgifte via bezorging plaatsvindt. Waarom niet alle reisdocumenten, en in de nabije toekomst rijbewijzen, laten bezorgen en je als gemeente meer concentreren op
kwaliteitszorg? Op die manier kun je het aantal baliecontacten zodanig terugbrengen dat er efficiency voordelen ontstaan.’
Toekomst Onze gesprekspartners zijn er van overtuigd dat het bezorgen van documenten een verdere groei zal gaan doormaken. ’Dat het kan met behoud van kwaliteit hebben we de afgelopen twee jaar wel bewezen’, stelt Stans. ‘En dat burgers de dienst waarderen blijkt uit de klanttevredenheidscijfers.’ De verwachting is daarom dat meer gemeenten de bezorgdienst willen gaan aanbieden. Daarnaast is de verwachting dat straks ook andere persoonlijke of gevoelige producten door de gemeenten zullen worden bezorgd. Zo is het aan burgers moeilijk uit te leggen dat zij voor het rijbewijs wèl een tweede gang naar het gemeenteloket moeten maken. Binnen de proeftuin wordt daarom gezocht naar mogelijkheden ook rijbewijzen te gaan bezorgen. ‘Ik denk dat we pas aan het begin staan van deze ontwikkeling’, aldus Brink.
37
Algemeen
TogaMakerij Utrecht
Zorg voor je inschrijving!
TMU
Mevrouw Rodilla Gastada* moet worden geopereerd aan haar knie.
Adviesbureau
De arts vertelt haar dat zij een dag na de operatie naar huis mag,
... is een ambachtelijk bedrijf dat zorgt voor kwaliteit, service en een vlotte afwerking van uw opdrachten.
maar dat zij daarna haar knie geruime tijd niet kan gebruiken.
Wij bieden u een uitgebreide collectie hoogwaardige lichtgewichtstoffen, een grote variatie aan modellen en hand geborduurde gemeentewapens. De toga’s zijn gemaakt voor langdurig en intensief gebruik en behoeven weinig onderhoud.
Eric Gubbels, adviesbureau NVVB
Aanmeten in heel Nederland Kantoor: Weerribben 21 8244 EA Lelystad-Haven tel. 0320-261548 Utrecht tel. 030- 8894566 e-mail :
[email protected]
Goed geregeld …
NVVB
Omdat de familie van deze vrouw in Spanje woont, vraagt zij toestemming aan haar zorgverzekeraar om de operatie in Spanje te mogen ondergaan. Zij kan dan door haar moeder verzorgd worden tijdens haar revalidatie die naar verwachting een jaar zal gaan duren. Mevrouw Rodilla Gastada verhuurt haar woning onder, met toestemming van de woningbouwvereniging, doet aangifte van haar vertrek bij de gemeente en … ontvangt een brief van haar zorgverzekeraar.
Ik heb daarna overlegd met de Amsterdamse klachtenambtenaar en met de NVVB. De NVVB bevestigde dat er ‘frictieproblemen’ zijn doordat de BRP een basisregistratie voor de zorgsector is geworden. Zij bevestigden dat die problemen door de sector zelf moeten worden opgelost, omdat een onterechte inschrijving in andere sectoren weer tot problemen zou kunnen leiden. De klachtenambtenaar was het met mij eens dat er in ieder geval een oplossing moest komen. Hij wees erop dat sommige inwoners van Nederland ook tijdens hun verblijf in het buitenland verplicht verzekerd blijven. Het UWV beslist daarover.
… of niet? ‘Geachte mevrouw Rodilla Gastada, U heeft eerder van ons toestemming gekregen om in Spanje uw knieoperatie te ondergaan. De vergoeding voor deze ingreep is alleen mogelijk zolang de zorgverzekering loopt. De verzekering wordt echter beëindigd zodra u blijkens de basisregistratie personen (BRP) niet meer in Nederland woont. Omdat u uw vertrek uit Nederland heeft laten registreren in de BRP is uw ziektekostenverzekering beëindigd en kunnen wij uw operatie niet langer vergoeden. Met vriendelijke groet van uw verzekeraar.’
Zorgverzekeraar
software | formulieren | verkiezingen
software
formulieren Postbus 135, 1700 AC Heerhugowaard Industriestraat 11, 1704 AA Heerhugowaard T (072) 571 25 05 www.procura.nl
verkiezingen
Ik vond dit kafkaësk aandoen. Ik heb daarom contact opgenomen met de verzekeraar, die vasthield aan het standpunt dat deze mevrouw haar verzekering verloor op het moment dat zij geen ingezetene meer was van Nederland. Ik heb gevraagd om een wettelijke onderbouwing. De zorgverzekeraar begreep ook niet goed waarom mevrouw haar vertrek had laten registreren: “Wij adviseren meestal om dat niet te doen. Zo blijven bijvoorbeeld rugzaktoeristen gewoon verzekerd.” Ik heb de zorgverzekeraar uitgelegd dat geen aangifte doen frauduleus is, en bovendien ook gevolgen kan hebben op heel veel andere terreinen. Het kan leiden tot onterechte toeslagen, belastingaanslagen of brieven van het UWV. Deze mevrouw zou in ieder geval problemen krijgen met de woningbouwvereniging als zij ingeschreven zou blijven staan op het adres van de door haar onderverhuurde woning. Zij zou ook ten onrechte AOW opbouwen.
UWV Het UWV gebeld. Die bevestigden dat. ‘Die verzekeraars denken dat ze kunnen bepalen wie recht houdt op hun verzekering. Maar zo is het niet.’ Mevrouw Rodilla Gastada had een digitaal formulier ingevuld, waarop zij haar verhaal niet kwijt kon. Het UWV besloot na mijn toelichting aan mevrouw een voorlopige verklaring te verstrekken: zij houdt recht op de zorgverzekering omdat zij na afloop van de revalidatie weer naar Nederland zal terugkeren. Mevrouw Rodilla Gastada bevestigde dat zij dat zeker zou doen.
Conclusie 1. Niet de zorgverzekeraar, maar het UWV beslist of de burger recht houdt op een ziektekostenverzekering. Verwijs burgers die problemen met de zorgverzekeraar melden daarom door naar het UWV. Druk ze op het hart om op het digitale formulier zo veel mogelijk uitleg te geven, of om het UWV apart te bellen om een bijzondere situatie toe te lichten. 2. Niet alleen zorgverzekeraars, maar ook overheidsinstanties houden soms te strikt vast aan het adres in de BRP, waardoor problemen ontstaan. De NVVB is in gesprek met de ombudsman om begrip en inzicht te kweken voor deze problemen en te zoeken naar een gemeenschappelijke oplossing.
* De naam van mevrouw Rodilla Gastada is gefingeerd
38
39
Algemeen Foto’s: Berbera van den Hoek (met uitzondering van foto Arne Weverling door Wiebe Kiestra)
Wie nemen er plaats, wat drijft de heren en wat mogen de leden verwachten?
Wij stellen de Raad van Advies van de NVVB aan u voor!
Naam en functie?
Wat is uw passie?
Prof. dr. Wolfgang Ebbers, hoogleraar Innovatie en Communicatie bij Elektronische Overheidsdiensten Universiteit Twente en zelfstandig adviseur.
Een intieme vraag. Ik denk dat mijn passie voortkomt uit dat ik moeite heb met mensen en organisaties die uit luiheid, eigen belang of ‘omdat het kan’ risico’s en figuurlijke rotzooi op anderen afschuiven. Daar tegen vechten, daar krijg ik energie van. Niet dat ik met de vinger wil wijzen, maar het speelt wel een drijvende rol in mijn missie om overheidsorganisaties veel zorgvuldiger om te laten gaan.
Tijdens het NVVB Jubileumcongres op 15 mei 2014 is een deel van
Wat verwacht u van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB?
de Raad van Advies (RvA) al tijdens de Algemene Ledenvergadering aan u voorgesteld. In die tussentijd heeft de NVVB niet stilgezeten
Ik vind het voor mijn vakgebied belangrijk dat er een stevige samenwerking komt met overheidsorganisaties. Het helpt ons als wetenschappers om kennis en instrumenten verder te ontwikkelen en het inspireert studenten, daaronder veel toekomstige ambtenaren.
en is de formatie van de RvA compleet gevormd! De RvA is een orgaan dat gevraagd en ongevraagd advies kan geven aan het bestuur. Het doel van de RvA is om een ondersteunend orgaan te zijn voor de strategische beslissingen die het bestuur neemt om de
Wat mogen de NVVB leden verwachten van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? Ik sta de NVVB bij met kennis en contacten in vraagstukken over digitale overheidsdiensten en andere publieke innovaties. Indien mogelijk, leg ik verbinding met nationale en internationale wetenschappelijke programma’s.
Wat is uw droombeeld van de NVVB in 2017? Dat alle leden zich bewust zijn van de kracht van digitale diensten als beleidsinstrument. Dat ze niet alleen kijken naar kostenefficiëntie, maar vooral ook nadenken over hoe je er op zorgvuldige wijze beleidsdoelen mee kunt realiseren.
continuïteit van NVVB te waarborgen. De RvA bestaat uit bestuurders, gemeentesecretarissen en wetenschappers die allen een relatie hebben met minimaal één van de NVVB thema’s. Met trots stellen we de Raad van Advies aan u voor! De uitgebreide
Naam en functie?
antwoorden op de vragen leest u terug op www.nvvb.nl/raadvanadvies
Mijn naam is Jan Fraanje; gemeentesecretaris van Boxtel; secretaris en portefeuillehouder Dienstverlening, bedrijfsvoering en informatievoorziening van de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS). Lid van de commissie Dienstverlening en Informatiebeleid van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Naam en functie
Wat is uw passie
Mijn naam is Alexander Meijer. Ik ben gemeentesecretaris/algemeen directeur van de gemeente De Ronde Venen.
Daardoor geloof ik dat wij samen als publieke professionals zelf de overheid van binnenuit kunnen vernieuwen. Een van mijn drijfveren is dat ik een hekel heb aan (belasting)verspilling. Een andere drijfveer is dat ik vind dat onze gemeentelijke dienstverlening meer aansluit bij en op de behoeften van onze inwoners.
Wat verwacht u van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? In mijn rol als lid van de Adviesraad denk ik met het bestuur van de NVVB mee over de strategische vragen en de koers van de NVVB ter verbetering van onze gemeentelijke dienstverlening aan inwoners.
40
Wat mogen de NVVB leden verwachten van uw rol als lid van de Raad van Advies? De NVVB-leden mogen van mij verwachten dat ik het bestuur en de leden inspireer. Ik help hen trends en ontwikkelingen vanuit het perspectief van ambtelijk eindverantwoordelijke van een lokale overheidsorganisatie te duiden.
Wat is uw droombeeld van de NVVB in 2017? Het valt mij op dat er wel erg veel gemeentelijke koepelorganisaties bestaan. De vraag is hoe effectief deze versnippering is. Ik droom van meer gezamenlijk en collectief optreden voor gemeentelijke belangen ten dienste van inwoners.
Wat is uw passie? Van huis uit ben ik een ‘wereldverbeteraar’ vanuit het principe ‘mondiaal denken, lokaal handelen’. Ik vind dat je je talenten moet benutten. Mijn passie is dat we dat goed, slim en slagvaardig doen, in nauwe samenspraak met bestuur, burgers en bedrijven, in een veranderende en soms woelige wereld.
Wat verwacht u van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? Als lid van de raad van advies wil ik een bijdrage leveren aan visievorming en innovatie. De veranderende wereld zie ik vooral ook als een kans om te verbeteren.
Wat mogen de NVVB leden verwachten van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? Het werken bij een gemeente is voor mij een dagelijkse bron van inspiratie en ik neem de ervaringen van alledag mee naar ‘Den Haag’, zodat beleid en uitvoering de goede richting uitgaan.
Wat is uw droombeeld van de NVVB in 2017? Mijn droombeeld is, dat de NVVB op het terrein van burgerzaken het verschil maakt en dat niet alleen het bestuur, maar ook de leden daarin een belangrijke bijdrage leveren.
41
Foto’s: Berbera van den Hoek
Naam en functie?
Wat is uw passie?
Arne Weverling, wethouder gemeente Westland en voorzitter Landelijke Wethoudersvereniging
Wat ik boeiend vind is om twee werelden proberen samen te brengen en daarnaast: hoe zorg je dat dingen smart en simpel blijven? Logisch en begrijpelijk houden. Dus toch met gezond boeren verstand naar dingen blijven kijken en een vertaalslag te maken.
Wat verwacht u van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? Allereerst vind ik het eervol om plaats te nemen in de raad. De NVVB is uitgegroeid tot een gezaghebbende vereniging en ik verwacht dat ik met mijnachtergrond strategisch mee kan denken over de toekomst van de vereniging en dan in het bijzonder op de gebieden van dienstverlening, burgerzaken, id-management en registratie persoonsgegevens.
Naam en functie? Mijn naam is Dirk (D.R.) van der Borg. Sinds 1 september 2013 burgemeester van de gemeente Molenwaard. Molenwaard is een gemeente met 30.000 inwoners en is gelegen in de Alblasserwaard (werelderfgoed Kinderdijk).
Wat is uw passie? Mijn passie is het lokale openbaar bestuur. Verantwoordelijkheid dragen voor het samenleven van mensen. Luisteren, verbinden en kwaliteit van leven in samenspel te verbeteren. Al vele jaren in diverse functies door geheel het land. Van medewerker burgerzaken in het Noorden van het land tot diverse managementfuncties, waaronder 17 jaar gemeentesecretaris in drie gemeenten en daarna burgemeester. Verder ligt mijn passie bij geschiedenis, koken en tuinieren.
42
Wat verwacht u van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? Dat ik een betekenisvolle bijdrage kan leveren aan het bouwen van een krachtige NVVB, vanuit een brede en jarenlange ervaring.
Wat mogen de NVVB leden verwachten van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? Als wethouder met arbeidsmigratie in de portefeuille word ik regelmatig geconfronteerd met onder andere de registratie van buitenlandse medewerkers en VOW. Hoe kun je systemen zodanig inrichten dat het voor de gemeenten wat makkelijker wordt? Alle individuele organisaties doen op hun eigen manier hun werk best goed, daar wil ik meer de verbinding in zoeken.
Naam en functie? Mijn naam is Jan van Ginkel, ruim twee jaar ben ik gemeentesecretaris/algemeen directeur van de gemeente Schiedam.
Wat is uw passie? Mijn passie is om, samen met anderen, maatschappelijke meerwaarde te creëren door voortdurend gezamenlijk te leren en te innoveren. Leren en innoveren borg je immers door te blíjven leren en innoveren!
Wat mogen de NVVB leden verwachten van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? Ten behoeve van de leden van de NVVB wil ik graag bijdragen aan de RvA door mee te denken over en te reflecteren op strategische vraagstukken rondom dienstverlening en informatiemanagement. In toenemende mate ontwikkelen die onderwerpen zich tot dé kernprocessen van de (lokale) overheid.
Wat is uw droombeeld van de NVVB in 2017?
Wat verwacht u van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB?
Ik ben geen dromer, maar meer praktisch oplossen van problemen. Het zou mooi als NVV haar rol nog verder kan oppakken en nog meer dan nu wordt gezien als spelbepaler en verbinding maakt met samenleving en organisaties.
Als lid van de RvA zal ik me ervoor inzetten om het gemeentelijk perspectief op burgerzaken-in-de-breedste-zin-deswoords te verbinden met inzichten vanuit wetenschap en bedrijfsleven. Samen kom je veel verder.
Wat mogen de NVVB leden verwachten van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB?
Naam en functie?
Wat is uw passie?
Arre Zuurmond, gemeentelijke ombudsman
Bijdragen leveren aan een goed openbaar bestuur. Door klachten op te lossen en wanneer daaruit blijkt er dat er structureel iets mis is, verbeteringen op structureel niveau te realiseren.
Een innovatieve, strategische bestuurder. Iemand, die nieuwe wegen wil inslaan, passend bij een zich ontwikkelende samenleving en beschikt over een sterk bestuurlijk en ambtelijk netwerk.
Wat is uw droombeeld van de NVVB in 2017? Nationaal en internationaal gezaghebbend instituut, dat dilemma’s bespreekbaar weet te maken en zelfbewust daar koers in kiest. Een innovatieve beweging. Een vereniging, waarvan leden vinden “de NVVB is van ons” en voor anderen een serieuze gesprekspartner.
Wat is uw droombeeld van de NVVB in 2017? Mijn droombeeld van de NVVB in 2017 is dat de vereniging zich dan heeft ontpopt tot de niet te negeren spin in het ingewikkelde web van informatie en dienstverlening, en dat in een keten van de meest uiteenlopende partners.
Wat verwacht u van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? Ik zie in mijn spreekkamer regelmatig mensen die in de problemen komen door de regels van de BRP. Hoewel regels noodzakelijk zijn kan een al te strikte toepassing maatschappelijk ongewenst zijn. Ik hoop op basis van concrete klachten de problemen waar burgers echt mee worstelen onder de aandacht van de professionals te kunnen brengen.
Wat mogen de NVVB leden verwachten van uw rol als lid van de Raad van Advies bij de NVVB? Dat ik een betrokken, onafhankelijke en deskundige inbreng lever en vasthoudend ben in het van buiten naar binnen aanreiken van de effecten van de werking van de BRP.
Wat is uw droombeeld van de NVVB in 2017? Dat de NVVB nog net zo levendig en betrokken is als nu, maar nog meer optreedt als aanjager van maatschappelijk noodzakelijke innovaties. De NVVB vertegenwoordigt een beroepsgroep die van uitzonderlijk hoog niveau is en van permanente educatie en innovatie houdt.
43
Advertorial de aanbevelingen en zijn puur kwaliteitsbevorderend bedoeld voor gemeenten. Als je voldoet aan alle wettelijke eisen haal je ‘Rijksdienst’ in hun nieuwe naam, bijvoorbeeld de Rijksdienst een voldoende, maar als je ook nog voldoet aan de aanbevevoorlingen Ondernemend Nederland. Het woord ‘voor’ betekent dat scoor je maximaal op de BRP-vragenlijst. Net als in de we voor het hele koninkrijk werken. En tot slot kozen we voor vragenlijst Reisdocumenten kun je bij iedere vraag een ‘Identiteitsgegevens’ vanwege de samenhang van onze taken’. toelichting aanklikken. Ook is de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) betrokken bij het opstellen van de vragenlijsten BRP en Er was een veelheid aan workshops die allemaal goed werden Reisdocumenten.’ bezocht. De onderwerpen liepen uiteenvan vanderisico’s het een Bestandscontroles op de kwaliteit PL’ enbij vormt laten kopiëren van je identiteitsbewijs, of over hoe gemeenten onderdeel van de zelfevaluatie BRP. De meeste controles zijn fraude bij BRP inschrijvingen (beter) kunnenverwachten? aanpakken, naar nu uitgedraaid. Wat kunnen gemeenten eenDiana sessie van overden het Brink: realiseren van de (ICT) voorzieningen ‘Vorig jaar zijn we begonnen de voor de wet BRP, genaamd Operatie BRP tot toe een te workshop overde de resultaten van controles gefaseerd voegen aan toekomst van reisdocumenten. Kwaliteitsmonitor. Dat kon niet in één keer, omdat we niet zeker wisten hoeveel vragen en opmerkingen van gemeenten Lilith WestraNaar gaf deze workshop samen met collega ditWillemier zou opleveren. aanleiding van opmerkingen van Noud Belser. Een interactieve ‘quiz’ met ongeveer veertigHet vragen. gemeenten gaan we dit jaar de controles verfijnen. blijkt Eennamelijk vraag was bijvoorbeeld hoe lang men zou willenmeldingen reizen dat bij sommige controles onterechte om komen. een reisdocument keerhet in onderzoeken de tien jaar) opentezohalen. De Die zijn we(één nu aan mogelijk antwoorden liepen uiteen van 15 tot 1500 kilometer! wordt de controle aangescherpt. De eerste gewijzigde ‘Wecontroles konden onze visie en kennis op deze via manier goed uitdragen, zijn inmiddels beschikbaar de Kwaliteitsmonitor. maar vooral ook toetsen bij de mensen en we kregen veelteterug. Als het niet mogelijk is een controle nog verder aan
Workshops en sessies
BPR klantendag een succes De Kwaliteitsmonitor in 2014
De oude garde blikt samen met presentator Bas Haring terug op 20 jaar GBA: dat waren nog eens tijden! vlnr Enry Brouwer, Mandy van Tol, Lida ten Veen, Paul Hoogzaad, Floortje Jorna en Diana van den Brink
scherpen op uitzonderingsgevallen gaan we in eerste instantie zichtbaar maken welke bevindingen onterecht of onherstelvanbaar IND,zijn, Kadaster, Waterschappen, de Belastingdienst en van bijvoorbeeld door ze rood te markeren. Ook in verschillende gemeenten. Ze willen vooral weten wat het nu bestanden die de gemeente kan downloaden maken BPR we dit precies voor werk doet en waarvoor ze bij ons terecht kunnen. zichtbaar. In tweede instantie gaan we in ieder geval de Daarnaast kregen we vragenuit over BPR website, vooral: wat onterechte bevindingen dede resultaten filteren. Daartoe kunmoeten je waarwe vinden? Verder was er veel aandacht voor de nieuwe het proces anders inrichten en dat kost meer tijd. apps die onlangs door BZK zoals de app meer ‘Laat je Vanaf 17 april worden ditzijn jaarontwikkeld, geen nieuwe controles niettoegevoegd. kopiëren’’vertelde een van de standhouders. Gemeenten hebben dan de tijd om de reeds gemelde bevindingen op te lossen vóór de run van september. DeDaar bezoekers tevreden over deTot stands. ‘Hetvan is belangrijk zijn zewaren ook hard mee bezig. februari dit jaar datbijvoorbeeld, BPR een kapstok geeft om informatie met elkaar uit te zijn er in totaal al ruim 78.000 bevindingen wisselen’ , aldus hersteld. ‘ een medewerker van de gemeente Rotterdam.
EenHoe aantal bezoekers had de Atlantische verhouden dezelfs controles in deOceaan zelfevaluatie overgestoken voor de Klantendag. ‘De samenwerking zich tot de controles in baseline 1 en 2? tussen Nederland en Curaçao goed. We komen dan ook graag Paul Hoogzaad: ‘De is zelfevaluatie van dehier BRP met betrekking omtot te netwerken en om informatie op te doen, ’ vertelde een de inhoud van de PL’en is iets anders dan de gepresenafdelingshoofd die op Curaçao werkt. teerde resultaten in de baseline 1 en 2. Die waren bestemd voor de modernisering GBA. In de huidige controles kun je wel
Spectaculaire afsluiting al filteren op baseline 1 en 2, maar controles over PL’en heen
Twee illusionisten sloten pas de Klantendag af.2014 Het bekende duo - baseline 2 - worden na 1 oktober uitgerold.’ RobMeer en Emiel verbaasde het publiek met hun wereldberoemde informatie op www.bprbzk.nl. Daar gaat het om bij dit soort sessies’, aldus Belser. mentalisten-act waarbij een geblinddoekte Rob, vanaf een En de puntentelling ging op een wel heel aparte manier: door uit het publiek gehaald legitimatiebewijs, dat Emiel ergens middel van kauwgomballen in een glazen pot. in de zaal in zijn hand heeft , ‘weet’ wat de voornamen-, 2014 Mijlpalen zelfevaluatie Reisdocumenten en BRP (onder voorbehoud) geboorteplaats of –datum van die persoon zijn. Op het laatst doet hij hetzelfde met een serienummer van een bankbiljet. Infomarkt 1 april Vragenlijsten BRP en Reisdocumenten beschikbaar. Lilith Willemier Westra:’prachtig! En zelfs een van onze Er was ook een infomarkt, die vooral in de pauzes druk bezocht april Bestandscontrole met laatste toegevoegde beveiligingsfunctionarissen was helemaal de weg kwijt’. Een werd.16De markt bestond uit verschillende standjes, bemenstcontroles. door spraakmakend einde aan zeer geslaagde dag. BPR medewerkers. Zij ontmoetten klanten en informeerden 14 mei Workshop op het NVVB-burgerzakencongres met onder meer best practices van gemeenten. hen over de actuele ontwikkelingen. ‘Ik heb mensen gesproken 1 september
Mogelijkheid om de vragenlijst reisdocumenten definitief te maken in de Kwaliteitsmonitor en een managementrapportage te genereren.
13 september
Bestandscontrole over GBA-V. Het resultaat van deze bestandscontrole wordt meegenomen in de managementrapportage BRP.
18 september
Resultaten van bestandscontrole van 13 september beschikbaar in Kwaliteitsmonitor Mogelijkheid om de vragenlijst BRP definitief te maken in de Kwaliteitsmonitor en een managementrapportage te genereren.
Agentschap Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR) van het ministerie van Binnenlandse Zaken en
1 oktober
Vragenlijsten BRP en Reisdocumenten definitief.
De dag stond vooral in het van 20 jaar GBA, maar natuurlijk kon men ook workshops en sessies volgen over Koninkrijksrelaties (BZK)? Zesteken medewerkers geven uitleg. andere onderwerpen en werd er ook naar de toekomst gekeken.
15 oktober
Bestandscontrole met nieuw toegevoegde controles.
1 november
Gemeentelijke rapportage met resultaten vragenlijst Reisdocumenten, ondertekend door de burgemeester, wordt ingediend bij de minister van BZK. Gemeentelijke rapportage met resultaten vragenlijst BRP en bestandscontrole van 13 september, ondertekend door college BenW, wordt ingediend bij het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) en het ministerie van BZK.
1 december
Validatie resultaten zelfevaluaties Reisdocumenten -en BRP (door middel van bij van minimaal 35 gemeenten). Workshop oversteekproef de aanpak terugmeldingen
December
Totaalbeoordeling resultaten zelfevaluaties Reisdocumenten -en BRP.
Op 30 oktober togenwordt een kleine naar om daar in de gemeenten bijzonderezijn congreslocatie De De Kwaliteitsmonitor steeds 800 meermensen ingezet als eenAmersfoort kwaliteitsinstrument. Door de afgelopen maanden Rijtuigenloods de Klantendag 2014 van het Agentschap Basisregistraties Persoonsgegevens en Reisdocumenten veel fouten verbeterd in de PL’en. Bovendien laten managementrapportages zien dat veel gemeenten een plan van aanpak (BPR) mee te maken. Veel van de lezers van Burgerzaken & Recht zullen daar geweest zijn, vermoeden we. makentraditioneel om knelpunten op tegemeenten lossen. Positieve ontwikkelingen dus. Wat kunnen gemeenten 2014afnemers. verwachten van het Waar vooral op de klantendag afkwamen, waren er nu ookinveel
De GBA-audit is vervangen door de zelfevaluatie BRP. Wat betekent dat voor gemeenten? Mandy van Tol: ‘2014 wordt een spannend jaar, zowel voor
Zeven maanden geleden kwam het organisatiecomité van gemeenten als voor BPR. De jaarlijkse zelfevaluaties BRP en BPR voor het eerst bij elkaar: we gaan weer een klantendag Reisdocumenten gaan naast elkaar lopen. Dat betekent bij organiseren: waar, hoe, wanneer, met wie? In oktober was het gemeenten een verdubbeling van de lasten in een bepaalde eindelijk zover en nu kunnen de organisatoren terugkijken. periode van het jaar. BPR wil gemeenten adviseren hiermee Terugkijken met een tevreden gevoel en op een zeer geslaagde ook in de organisatie en planning van de zelfevaluaties dag. Relatiebeheerder Niels Vloemans, de ‘voorman’ van de rekening te houden. Bijvoorbeeld door tijdig met de evaluatie organisatie’ zegt: ‘ik had geen enkel moment het idee dat er iets te starten en in een vroeg stadium een afspraak in de agenda’s fout zou gaan. De samenwerking binnen het team en met het van de verantwoordelijke bestuurders te plannen, voor congresbureau ging goed, gaf rust en steeds zicht op een mooi ondertekening of bespreking van de rapportages. BPR heeft resultaat. ‘ zoals in het artikel verder is te lezen ook te maken met het Zijn mede organisatoren beamen dat van harte. Het team nodige voorwerk. ‘ bestond verder uit de relatiebeheerders Lilith Willemier Westra, Cindy Smits, Jasmijne Schouten en Evert Jan Twigt. Gemeenten hebben vorig jaar de zelfevaluatie En niet alleen de voorbereiding ging goed, ook de dag zelf toegepast op de reisdocumentenprocessen. verliep vlekkeloos. Welke verbeteringen kunnen ze in 2014 Jasmijne Schouten: ‘alles liep eigenlijk bijna vanzelf, ik had zo verwachten? weinig te doen, dat ik vooral op de tweekleurige schoenen van de Lida ten Veen: ‘Op basis van de resultaten van de zelfevaluatie presentator Bas Haring ging letten!’ reisdocumenten 2013 zijn we een verbeterplan aan het opstellen. We willen gemeenten faciliteren om een optimaal resultaat te kunnen behalen. Ook zijn we momenteel bezig om
het instrument te verbeteren op basis van ervaringen in 2013. De managementrapportage was vrij algemeen en niet actiegericht. We werken aan een rapportage die aangeeft wat Minister Plasterk opende de dag en benadrukte nog maar eens de gemeenten moeten doen om verbeteringen te realiseren. wat een lastige taak het registreren van personen is. ‘Het is een Daarmee heb je een kwaliteitsbevorderend- in plaats van kerntaak, maar wel een onzichtbare taak. Totdat het fout gaat controlerend instrument. Daarnaast zijn er veel gemeenten die natuurlijk.’ En dat het systeem dan ook perfect moet zijn. Hij hebben gereageerd op de zelfevaluatie. Die reacties nemen we gaf daarbij aan dat het zo belangrijk is te beseffen dat we het waar mogelijk mee in de vragenlijsten van 2014. Een ander niet doen voor het systeem maar voor de mensen: ‘zodat zij zich verbeterpunt is dat bij iedere vraag een uitgebreide toelichting kenbaar kunnen maken, herkend kunnen worden en zijn wie ze komt, die je kunt aanklikken. En vragen die als onduidelijk zijn zeggen dat ze zijn.’ aangemerkt worden tekstueel aangepast. In de vragenlijst van Daarna werd met een spannend animatiefilmpje de nieuwe naam 2014 zijn de fouten met betrekking tot de zogenaamde voor BPR onthuld: Rijksdienst voor Identiteitsgegevens. conditionele vragen ook opgelost’ .
in een van de oude treinwagons
Colofon Agentschap Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR) Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Postbus 10451 | 2501 hl Den Haag
[email protected] | www.bprbzk.nl T (088) 900 10 00
Want, zoals de directeur van BPR, Gerdine Keijzer- Baldé,
Op dit moment bevat de Kwaliteitsmonitor een aangaf, was BPR aan een nieuwe naam toe. GBA-vragenlijst. Waar verschilt deze van de ‘De belangrijkste reden voor de nieuwe naam is de BRP-vragenlijst? spraakverwarring met de nieuwe wet BRP. Daarbij willen
Enry de Brouwer: ‘De zelfevaluatie BRP heeft dezelfde insteek we ook af van de naam ‘Agentschap’, omdat het verwarrende als de zelfevaluatie reisdocumenten. In de GBA-audit werd associaties oproept en wij juist transparant willen zijn. Andere onderscheid gemaakt tussen het proces- en privacydeel. Dit diensten die hun naam veranderen gebruiken ook het woord loopt nu door elkaar heen. Er is verschil gemaakt in normen en aanbevelingen en als toevoeging hebben we vragen over met name buitenlandse - brondocumenten. Deze vallen onder
Hoeveel punten heb jij al gesnoept?
Foto: Berbera van den Hoek
Algemeen
Persoonlijke berichten In Memorium: Jan Hoekstra (1946 – 2014) Op 27 november 2014 is Jan Hoekstra overleden op 68 jarige leeftijd. Jan was lid van het bestuur van de VBM en werd na de fusie van de VBM met de NEVABS secretaris van de NVVB. De NVVB werd steeds intensiever betrokken bij ontwikkelingen in het vakgebied waardoor het noodzakelijk werd dat de organisatie zich professioneel op ging stellen. In het najaar van 1996 is de basis voor de te volgen koers vastgelegd in een discussienota van de werkgroep professionalisering onder voorzitterschap van Jan Hoekstra (gepubliceerd in Burgerzaken en Recht nr.9 van 1996). In 1997 is op basis van deze uitgangspunten een Ondernemingsplan voor de NVVB gemaakt. Jan is hiermee één van de grondleggers van de huidige NVVB geweest. Jan was een gedreven en vakbekwaam mens, die zich tot zijn benoeming als directeur Veiligheid, Recht en Burgerzaken bij de gemeente Apeldoorn, actief is geweest voor de NVVB. Namens het bestuur van de NVVB, Simon Rijsdijk
Op vrijdag 28 november 2014 is door Lawrence Eghosa (BMC Implementatie) en Arthur Dallau (NVVB) het partnership ondertekend.
Meer informatie over BMC? Kijk dan op www.bmcimplementatie.nl of neem contact op met Lawrence Eghosa, via
[email protected] of 06 51 94 73 12
Ja, die hebben wij! Dat is ons antwoord op alle mogelijke vragen naar interim-professionals met verstand van dienstverlening en informatie- en gegevensmanagement. BMC Implementatie detacheert professionals met bewezen ervaring op onder andere het gebied van(digitale) dienstverlening, gegevensmanagement en informatiebeveiliging. Bent u op zoek naar ervaren projectleiders, informatie- en privacy beveiligingsexperts, BRP-specialisten, front- en backoffice medewerkers tegen een scherp tarief? Dan bent u bij ons aan het goede adres!
Met ontsteltenis hebben wij kennis genomen van het droevige bericht dat onze collega Ricardo Tjie-A-Loi op 51 jarige leeftijd zeer onverwachts is overleden. Ricardo was werkzaam als unit-manager bij de Unit Klantenloket van Statia. Hij was een zeer gedreven en gepassioneerd over zijn vak. Ricardo laat een leegte achter bij zijn familie, vrienden en zijn collega’s maar ook bij de PIVA Platformleden. Ons medeleven gaat uit naar zijn partner, kinderen en familie. Dennis Martinus Secretaris PIVA Platform
Partnership NVVB: een logisch gevolg van onze betrokkenheid bij de sector BMC is partner van o.a. de VNG, de VGS, de VVG, het IPO, Divosa, Famo en in dat rijtje past de NVVB ook. Onze jarenlange relatie is uitgegroeid in een gewaardeerd partnership. Samen met de NVVB werken wij aan duurzame uitvoeringspraktijken en geven wij de opgedane praktijkervaring terug in masterclasses en workshops. Natuurlijk zijn wij vertegenwoordigd op alle congressen.
Foto: Berbera van den Hoek
In Memoriam: Ricardo Tjie-A-Loi (1963 – 2014)
46
BMC Implementatie nieuwe zilveren partner NVVB
Wie: John de Ruiter Wat: lid dagelijks bestuur NVVB Waar: Ik woon in Driel, getrouwd en 3 kinderen (17, 15 en 11 jaar). Ik ben werkzaam als hoofd bureau publieksdienstverlening bij de gemeente Nijmegen Waarom: Gezien alle ontwikkelingen binnen ons vakgebied en zeker de komende jaren, ben ik er van overtuigd dat we een goede vertegenwoordiging voor onze vereniging moeten hebben. Toen ik gevraagd werd of ik in het dagelijks bestuur wilde komen, heb ik wel even moeten nadenken. Maar gezien alle “partijen” waar we mee samenwerken zoals 100.000+ gemeenten, G4, NVVB ,etc, etc, denk ik dat we samen de juiste stappen kunnen zetten met en voor onze leden. Fijn: voetballen, skiën en op de motor toeren. Contact:
[email protected] of 06-10886057
47
Innovatie
De digitale identiteit als motor voor nieuwe vormen van electronische dienstverlening
eID & Europa De Nederlandse overheid is druk bezig met de ontwikkeling van een nieuw digitaal paspoort voor de burger, het zogenaamde eID. De verwachting is dat in 2017 iedere burger in Nederland in het bezit is van een eID. Een gevalideerde elektronische identiteit waarmee men zich kan identificeren, transacties kan uitvoeren en informatie kan uitwisselen. Deze ontwikkeling is niet uniek. In 2018 moeten alle landen aangesloten bij de Europese Unie een dergelijk eID hebben. Sterker nog, in 2018 is het verplicht om over de landsgrenzen heen gebruik te kunnen maken van een eID. Dit alles is voorgeschreven in een onlangs vastgestelde Europese verordening met de naam eIDas (Electronic identification and Trust services). Robert Garskamp, IDnext & Arthur Dallau, NVVB
IDnext en de NVVB In oktober 2013 zijn IDnext en de NVVB een kennispartnership aangegaan. Deze samenwerkingsovereenkomst staat in het teken van het delen van kennis, het verbinden van beide netwerken, het organiseren van events en het gezamenlijk bewandelen van de weg naar de Euro-
48
pese Commissie. In een technologische gedreven wereld, is het duidelijk dat het beheren van iemands (digitale) identiteit steeds belangrijker wordt. De snelle groei van de digitale economie zorgt voor een exponentiële groei van online en mobiele diensten. Daarom is het van vitaal belang voor publieke en private organisaties om
na te blijven denken over de rol van de burger, de bijbehorende identiteit (zowel fysiek als digitaal) en de steeds verder vervagende grenzen in relatie tot privacy. Om bewustwording te creëren voor de digitale identiteit en de bijbehorende nieuwe vormen van dienstverlening hebben IDnext en de NVVB besloten de han-
den in een te slaan en informatiebijeenkomsten, inspiratiesessies, masterclasses en congressen te organiseren.
De poort naar Europa IDnext en NVVB willen de komende jaren een platform bieden voor publieke, private en wetenschappelijke organisaties met expertise op het gebied van de digitale identiteit en nieuwe vormen van dienstverlening. In de samenwerking ondersteunen beide partijen innovatieve ontwikkelingen op het gebied van de digitale identiteit, dienstverlening, privacy en informatiebeveiliging. IDnext is al langer actief in Europa en het IDnext jaarcongres trekt dan ook bezoekers aan uit meer dan 30 landen. Omdat de NVVB ook al enige tijd actief is in Europa, namelijk via de EVS, is besloten om gezamenlijk op te trekken en in gesprek te gaan met de Europese Commissie. Op basis van deze eerste contacten is duidelijk geworden dat ook vanuit Europa behoefte is aan uniformiteit, verbinding en het in de praktijk (op lokaal niveau) toetsen van voorgenomen Europees beleid.
IDnext en NVVB meetup op 26 november Om de gezamenlijke activiteiten zichtbaar vorm te geven is besloten om op 26 november het event ‘eID & Europa’ te organiseren bij het ABN AMRO Innovation Center te Amsterdam. De dag was opgeknipt in twee dagdelen, met in het ochtendgedeelte aandacht voor de Europese ontwikkelingen in relatie tot eID en in het middaggedeelte aandacht voor innovaties gerelateerd aan de digitale identiteit. Sprekers uit onder andere België, Estland,
Noorwegen en Nederland gaven inzicht in de laatste nieuwe ontwikkelingen. In de ochtendsessie werden de ontwikkelingen rondom eID binnen Europa in een intieme setting besproken. Andre Servida (Europese Commissie) gaf een update over eIDAS. Vervolgens kwam het gebruik van eID in diverse presentaties ter sprake. Onder andere Hannes Astok (Estland), Gerrit Jan van ’t Eind (Nederland) en Frank Leyman (België) praten de bezoekers bij over de laatste ontwikkelingen in eigen land. De ochtend werd afgesloten door Vidar Haug (Signicat) en Hans van der Burght (Ministerie van Economische Zaken) met eveneens interessante presentaties. Na een korte break werd er een vervolg gemaakt met de middag sessie. Een volle middag met interessante sprekers zoals Jacoba Sieders (ABN AMRO), Roel Rexwinkel (Surfnet), Arnold Roosendaal (TNO), Maarten Botterman (GNKS Consult), Ronny Bjones (Microsoft) en Dion Kotteman (CIO Rijksoverheid) zorgden ervoor dat alle bezoekers met een hoop extra kennis huiswaarts gingen. Een uitgebreid verslag (en foto`s) vindt u terug op de website van de NVVB: www.nvvb.nl
NVVB en IDnext congres Als vervolg op de bijeenkomst van 26 november verbinden de NVVB en IDnext in 2015 voor het eerst de jaarcongressen. Op 15 en 16 april 2015 wordt in Noordwijkerhout een gezamenlijk congres georganiseerd met de titel: It`s all about results... Op de eerste dag bieden de NVVB en IDnext een eigen plenair programma aan
voor de bezoekers, waarna op de tweede dag in de ochtend eenzelfde programma door de bezoekers wordt gevolgd. De trouwe NVVB congresbezoekers hoeven niet bang te zijn voor het verdwijnen van de inhoud, aangezien identiteitsmanagement ook centraal staat bij IDnext! Het congresprogramma krijgt langzamerhand vorm en in februari 2015 delen wij met u het complete programma en dus de exacte invulling van beide dagen.
The Estonia Experience Om de Europese ambities verder vorm te geven zal in september 2015 een studiereis naar Estland worden georganiseerd. Zoals u dit jaar tijdens het jubileumcongres heeft kunnen zien is Estland een van de koplopers op het gebied van de digitale identiteit en dienstverlening. Reden te meer om een bezoek te brengen aan onze Europese collegae. In samenwerking met de eGovernment Academy van Estland, de Nederlandse ambassade in Tallinn en Estse politici wordt een leerzaam programma opgesteld voor de duur van drie dagen. Ook betrekken de NVVB en IDnext de Europese Commissie bij deze experience vanwege het belang wat zij hebben in het verbinden van landen en het omarmen van good practices welke mogelijk kunnen dienen ter inspiratie of blauwdruk voor andere Europese landen. Meer informatie over deze inspirerende reis volgt tijdens het landelijke congres op 15 en 16 april.
Een uitgebreid verslag en alle foto’s vindt u op de website: www.nvvb.nl
Foto’s door: Berbera van den Hoek
49
Algemeen
Colofon editie 6: 19 december 2014
Aankondiging NVVB congres 2015
Burgerzaken & Recht is een vakblad van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) en verschijnt zes keer per jaar. Redactiesecretariaat Merlin Niesten (eindredacteur) telefoon: 079 – 361 77 47 / 06 30 95 76 81 e-mail:
[email protected] website: www.nvvb.nl
Aan deze editie werkten mee:
Op woensdag 15 april en donderdag 16 april 2015 vindt het landelijke congres van de NVVB in samenwerking met IDnext plaats in Noordwijkerhout. Voor de standhouders/partners/sponsors weer een unieke kans om de organisatie te positioneren en zichtbaarheid te vergroten bij de relevante beslissers in de publieke sector. Bekijk de flyer met alle relevante informatie op de website van de NVVB! In februari wordt het definitieve programma bekend gemaakt en wordt de inschrijving voor deelnemers opengesteld.
KosTEnovErzichT
Martine Altena, Mark Baaijens, Melle Bakker, Arthur Dallau, Ingrid Dooms – Kwakkel, Robert Garskamp, Berbera van den Hoek, Jan Hulzebosch, Kurt Isik, Mirjam Kalverda, Wiebe Kiestra, Art Klijn, Josee Koning,sTandhoudErs Marcel Krijgsman, Martijn van der Linden, Eveline Nederhoed, Merlin Niesten, Peter van Rijn, Klaas Schipper, Hans De tarieven en specificaties staan in onderstaand overzicht vermeld. Aanmelden van een Tomson, Ron van Troost, Dagmar Winkelhorst, Ronald Zijlstra en standruimte kan alleen via het inschrijfformulier op www.nvvb.nl. Op het inschrijfformulier Arre Zuurmond. kunt u ook uw aanvullende wensen opgeven, alsmede de voorkeurslocatie voor uw stand (behandeling op volgorde van binnenkomst). Heeft u nog vragen, neem dan telefonisch contact op met Vera Nugteren via telefoonnummer 079 361 77 47.
Uitgever, vormgeving, opmaak, druk en verzending PaKKET sTandhoudErs 15 & 16 aPriL 2015 Van Gorcum B.V., Assen a. standaard standruimte van 3 x 2 m, inclusief
standaard prijs
Geassocieerde leden prijs
€
3.460,00
€
2.950,00
€
5.700,00
€
4.845,00
2 standhouders met avondprogramma 15 april 2015 en overnachting Correctie (gedeeltelijk) van 15 op 16 april 2015*) Electravoorziening / WiFi / 1 tafel met 2 stoelen of
Taalanatomisch bureau De Twee Hanen, Kimswerd 1 à 2 afgerokte statafels
B. dubbele standruimte van 6 x 2 m, inclusief 4 standhouders met avondprogramma 15 april 2015 en overnachting van
15 op 16 april 2015*) Electravoorziening / WiFi / 2 tafels met 4 stoelen of Abonnementen 2 à 4 afgerokte statafels
Burgerzaken & Recht abonnement is gratis voor leden van de NVVB. c. halve standruimte van 1,5 x 1 m, inclusief 2.755,00 € 2.340,00 Niet-leden kunnen zich abonneren voor een bedrag€ van € 115,per 1 standhouder met avondprogramma 15 april 2015 en overnachting van 15 op 16 april 2015*) 1 standhouder alleen dagprogramma 15 & 16 april 2015 jaar. Electravoorziening / WiFi / 1 tafel met 2 stoelen of 1 afgerokte statafel Abonnementen kunnen schriftelijk tot uiterlijk 1 november vooraf€ 373,50 € 320,00 d. afwijkende standmaat met als basispakket a of B, per extra m gaande aan het jaar van gewenste beëindiging worden opgezegd. 2
E. Losse (voor)overnachting p.p.p.n., inclusief ontbijt**
€
115,00
€
115,00
Advertenties Wanneer u pakket A, B of C boekt en uw standhouders geen gebruik maken van het avondprogramma en/of overnachting, nvvB sPonsorinG
Bureau NVVB brengen wij € 65,- (avondprogramma) en/of € 115,- (overnachting) in mindering op de totaalfactuur. t.a.v. Vera Nugteren . Sponsoring van de slotact in de plenaire zaal, Het blijft natuurlijk altijd mogelijk om onderdelen van het congres te sponsoren. U kunt hierbij denken aan: sponsorbedrag n.t.b. e-mail:
[email protected] . Afterparty hotelbar Cheers in NH Leeuwenhorst . Sponsoring van de band op de feestavond, april 2015,77 sponsorbedrag n.t.b. sponsorbedrag n.t.b. telefoon: 079 .–15Een361 47 banner in de nabijheid van een koffiebuffet à € 500,-. Alle ideeën en suggesties omtrent sponsoring tijdens het . Uw logo in 2015 als banner op de website van de
N V V B S TA N D H O U D E R S & PA R T N E R S 2 0 1 5
congres zijn van harte welkom! Heeft u zelf een idee wat
NVVB à € 900,-.
beter past bij uw doelstellingen en budget, neem dan contact op met Vera Nugteren via telefoonnummer
organisatie, sponsorbedrag n.t.b.
079 361 77 47. Zij staat u graag te woord over de mogelijkheden.
. Vermelding van een feestelijke gebeurtenis van uw Auteursrechten voorbehouden
IT`S ALL ABOUT RESULTS…
Behoudens de door de wet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van de NVVB, die daartoe door de auteur(s) met uitsluiting van ieder ander onherroepelijk Bezoekadres Boerhaavelaan 14, 2713 HX Zoetermeer Postadres Postbus 79, 2700 AB Zoetermeer gemachtigd is. Tel + 31 (0) 79 361 77 47 E-mail
[email protected] Foto’s zonder bronvermelding zijn stockfoto’s. * Het is mogelijk om wisselende standhouders voor de twee dagen op te geven. Het is echter niet mogelijk om twee standhouders op de kaart van 1 standhouder op 1 dag te laten wisselen. ** Extra standhouders, zijnde standhouders die niet in het pakket A, B of C zijn opgenomen, kunt u aanmelden via de inschrijving van bezoekers (www.nvvb.nl). Wanneer u pakket A, B of C boekt en uw standhouders geen gebruik maken van het avondprogramma en/of overnachting, brengen wij € 65,- (avondpogramma) en/of € 115,- (overnachting) in mindering op de totaalfactuur.
CO N G R E S 1 5 E N 1 6 A P R I L 2 0 1 5 NH LEEUWENHORST TE NOORDWIJKERHOUT
MET TROTS PRESENTEERT DE NVVB VANAF 2015 HAAR NIEUWE LOGO, HUISSTIJL EN WEBSITE.
Verantwoording De inhoud van artikelen en de meningen die daarin worden verkondigd, vertolken niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de redactie of van het bestuur van de NVVB. ISSN 0929-9262
Planning, kopij & advertenties volgende nummers De volgende editie van B&R verschijnt op 30 januari 2015. Voor het inleveren van kopij, advertenties en nadere informatie over de planning van B&R kunt u contact opnemen met de NVVB via 079 – 361 77 47.
50
SAMEN MEER RESULTAAT
Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en volg ons op Abonneer u op onze wekelijkse nieuwsbrief via www.nvvb.nl
AL UW BURGERZAKEN GOED VOOR ELKAAR
Wat als u álle burgerzaken in uw gemeente kon uitvoeren met één complete oplossing? In minder handelingen? Met Key2Burgerzaken kan het. Van het thuisbezorgen van reisdocumenten en koppelen met het klantverwijssysteem tot het digitaliseren van documenten, met Key2Burgerzaken hebt u de juiste tools in handen voor dienstverlening die past bij deze tijd. De applicatie maakt deel uit van onze totaaloplossing voor de dienstverlening van de lokale overheid. Stap nu over en begin Operatie BRP met een voorsprong. Geïnteresseerd? Bekijk voor meer uitleg de film op www.centric.eu/burgerzaken
SOFTWARE SOLUTIONS | IT OUTSOURCING | BPO | STAFFING SERVICES
www.centric.eu