>> Deel 2 Voorontwerp & Disseminatie

>> Deel 2 Voorontwerp & Disseminatie HAALBAARHEIDSSTUDIE WARMTENET OOSTENDE besteknr. 2012/5410-03

STUDIE IN OPDRACHT VAN DE POM WEST-VLAANDEREN IN HET KADER VAN HET INTERREG IVAPROJECT ECO2PROFIT (Grensregio Vlaanderen Nederland)

Met de financiële steun van:

TRACTEBEL ENGINEERING N.V.

DOSSIER NR.: DISCIPLINE: OPSTELLER(S): DATUM: REVISIE:

P.4070 energie & hvac STS maart 2013 1

POM W ES T-V LAAND ER EN – HAA LBAA RH EID SS TU DI E WA R MTEN ET OO ST END E D EEL 1 INV ENTARI SATI E] 2|44

INHOUDSTABEL 1.

2.

3.

INLEIDING .................................................................................................................. 5 1.1

OPZET VAN DEZE STUDIE............................................................................................... 5

1.2

WAT VOORAF GING: DE INVENTARISATIE ..................................................................... 5

VOORONTWERP .......................................................................................................... 5 2.1

UITGANGSPUNTEN.......................................................................................................... 5

2.1.1

Normen ........................................................................................................................... 5

2.1.2

Referentiegetallen ........................................................................................................... 6

2.1.3

Parameters vast .............................................................................................................. 6

2.1.4

Parameters variabel ........................................................................................................ 7

2.2

BEREKENINGSWIJZE ...................................................................................................... 8

2.3

INVESTERING ................................................................................................................. 9

2.3.1

Productie ......................................................................................................................... 9

2.3.2

Distributie ..................................................................................................................... 10

2.3.3

Individuele aansluiting .................................................................................................. 10

2.4

KOSTEN/BATEN ANALYSE ............................................................................................. 10

2.4.1

Jaarlijkse kosten ........................................................................................................... 10

2.4.2

Jaarlijkse baten............................................................................................................. 11

2.4.3

Jaarlijkse opbrengst ...................................................................................................... 11

2.5

FINANCIËLE HAALBAARHEID ........................................................................................ 11

2.5.1

Terugverdientijd van de investering voor productie en distributie van het net............. 11

2.5.2

Terugverdientijd van de individuele aansluiting ............................................................ 12

2.5.3

Internal Rate of Return ................................................................................................. 13

2.6

MILIEU-IMPACT............................................................................................................. 14

2.6.1

Restwarmte versus duurzame warmte ......................................................................... 14

2.6.2

CO2-kengetal restwarmte ............................................................................................. 14

2.6.3

Wetgevend kader .......................................................................................................... 15

2.7

REKENMODEL................................................................................................................ 15

2.7.1

Input ............................................................................................................................. 15

2.7.2

Output........................................................................................................................... 16

SENSITIVITEITSANALYSE .........................................................................................20 3.1

WAT IS EEN SENSITIVITEITSANALYSE? ....................................................................... 20

3.2

RESERVECAPACITEIT WARMTENET............................................................................... 20

3.2.1

Definitie ........................................................................................................................ 20

3.2.2

Sensitiviteitsanalyse ..................................................................................................... 20

3.3

GROOTTE BACK-UPINSTALLATIE .................................................................................. 21

3.3.1

Definitie ........................................................................................................................ 21

3.3.2


3.4

WARMTETARIEF ............................................................................................................ 22

3.4.1

Definitie ........................................................................................................................ 22

PAD: K:\BE\PROJECTS\P.004070_Oostende_Brugge_uitbreiding warmtenet (ID 7074)\04 STU\42 TECHN\426 ENERGIE\4 RAPPORTEN\verstuurd 20130322\Deel 2 Voorontwerp Oostende 20130320.docx


4.

5.

3.4.2


3.5

INTRESTEN FINANCIERING........................................................................................... 24

3.5.1

Definitie ........................................................................................................................ 24

3.5.2


3.6

INFLATIE ....................................................................................................................... 24

3.6.1

Definitie ........................................................................................................................ 24

3.6.2


3.7

ACTUALISATIEVOET...................................................................................................... 25

3.7.1

Definitie ........................................................................................................................ 25

3.7.2


3.8

ENERGIEPRIJSSTIJGING ............................................................................................... 26

3.8.1

Definitie ........................................................................................................................ 26

3.8.2


3.9

TEMPERATUURSREGIME ............................................................................................... 28

3.9.1

Definitie ........................................................................................................................ 28

3.9.2


3.10

MATERIAALKEUZE......................................................................................................... 29

3.10.1

Mogelijkheden ............................................................................................................... 29

3.10.2


RESULTATEN .............................................................................................................30 4.1

VOORONTWERP MET ALLE WARMTEVRAGERS AANGESLOTEN ..................................... 30

4.1.1

Traject .......................................................................................................................... 30

4.1.2

Vergelijking van de verschillende producenten ............................................................. 31

4.2

OPTIMALISATIE VAN HET TRAJECT OP BASIS VAN PRODUCENT ELECTRAWINDS ....... 33

4.2.1

Electrawinds: vergelijking van de verschillende trajecten op basis van TVT globale investering .................................................................................................................... 34

4.2.2

Electrawinds: Meest rendabele trajecten ...................................................................... 35

4.2.3

Financiële haalbaarheid van de individuele aansluiting ................................................. 36

4.2.4

Electrawinds: meest rendabele trajecten met uitsluitend rendabele vragers ............... 37

4.3

OPTIMALISATIE VAN DE PRODUCENT OP BASIS VAN DE MEEST RENDABELE TRAJECTEN ..................................................................................................................................... 38

4.3.1

Vergelijkende overzichtstabel ....................................................................................... 38

4.3.2

Meest rendabele trajecten ............................................................................................ 39

4.4

TECHNISCHE SPECIFICATIES VAN DE WEERHOUDEN ALTERNATIEVEN ....................... 42

4.5

CONCLUSIE ................................................................................................................... 43

BIJLAGEN ................................................................................................................... 44 5.1

VOORONTWERPNOTA’S WARMTEVRAGERS .................................................................. 44

5.1.1

Frima ............................................................................................................................ 44

5.1.2

Daikin............................................................................................................................ 44

5.1.3

Fides Petfood ................................................................................................................ 44

5.1.4

Electrawinds kantoorgebouw ........................................................................................ 44

5.1.5

Eurostation ................................................................................................................... 44

5.1.6

Stad Oostende - Stedelijk Zwembad ........................................................................... 44



5.1.7

Stad Oostende - Kinderboerderij ................................................................................. 44

5.1.8

Stad Oostende - Mr. V + Sportpark .............................................................................. 44

5.1.9

Stad Oostende – Stadhuis ............................................................................................ 44

5.1.10

Stad Oostende – Stedelijke Werkhuizen ....................................................................... 44

5.1.11

Stad Oostende – Dr. E Morauxschool .......................................................................... 44

5.1.12

Oosteroever .................................................................................................................. 44

5.1.13

Baanhof......................................................................................................................... 44



1.

INLEIDING

1.1

Opzet van deze studie

Deze studie kadert in de uitvoering van het INTERREG IVA-programma ‘Grensregio Vlaanderen-Nederland’, met name het ECO2PROFIT-project. Het project wordt onder andere gefinancierd vanuit Europa (EFRO), de Provincie West-Vlaanderen en het havenbestuur Brugge-Zeebrugge (MBZ). Het project ECO2PROFIT speelt in op de klimaatproblematiek en wil de CO2-voetafdruk van bedrijventerreinen reduceren door verhoging van de energieefficiëntie en door het stimuleren van de productie van hernieuwbare energie op de bedrijventerreinen. Eén van de projectdoelstellingen is het nagaan van de haalbaarheid van restwarmtevalorisatie van bedrijven op bedrijventerreinen en deze studie naar de aanleg van een warmtenet in Oostende geeft daar verdere uitvoering aan. Binnen dit kader is het de bedoeling om te onderzoeken of hernieuwbare (groene) warmte en restwarmte, die vrijkomt bij de energieproductie en die toch “verloren” is, toch niet nuttig lokaal kan gebruikt worden via afstandsverwarming. Van belang hierbij is, te onderzoeken of en hoe productie en vraag op elkaar kunnen afgestemd worden. Met andere woorden, of er voldoende vraag in de omgeving bestaat, om die beschikbare restwarmte te gebruiken. Restwarmte kan in principe op verschillende manieren nuttige toepassing krijgen, bijvoorbeeld door deze warmte te leveren aan een nabijgelegen bedrijf of aan de bebouwde omgeving. Het antwoord op de vraag welke toepassing ‘de beste’ is, hangt telkens af van de locatie en omstandigheden ter plaatse. Wel is het zo dat er per specifieke restwarmtetoepassing een aantal minimale basiscondities kunnen worden vastgesteld waaraan minstens voldaan moet zijn. Het eindproduct van deze studie zal een eerste indicatie zijn van een concreet en integraal project- en investeringsvoorstel, dat als bestuurlijk instrument gebruikt kan worden. Het document zal een eenduidige beleidsbeslissing mogelijk maken.

1.2

Wat vooraf ging: de inventarisatie

Deze studie onderzoekt het technisch, economisch en ecologisch potentieel van een warmtenet Oostende. De inventarisatie is het eerste deel van deze studie en is een zuivere weergave van een eerste inzameling van informatie. De inventarisatie bestaat op zijn beurt uit 3 delen. Enerzijds een overzichtelijk samenvatting van een literatuurstudie over de mogelijkheden en beperkingen van diverse soorten warmtenetten; vervolgens een inventarisatie van de bestaande nutsvoorzieningen in de ondergrond en de mogelijke hindernissen op het traject; tot slot een inventarisatie van de concrete potentiële partijen. Alle bevindingen hieromtrent kunnen geraadpleegd worden in deel 1 van deze studie en worden in dit document niet meer herhaald.

2.

VOORONTWERP

2.1

Uitgangspunten

2.1.1

Normen ISSO-publicatie 7 “ Grondleidingen voor warmte- en koudetransport” herzien in 2012 (1979) ISSO-publicatie 33 “Kengetallen en Vuistregels” 1996



2.1.2

Referentiegetallen

Indien geen referentieverbruik beschikbaar is, werd met volgende waarden gerekend. Concreet werden referentiegetallen gebruikt voor volgende geplande warmtevragers, omdat ze nog geen gekend verbruik hebben of binnenkort verbouwd/aangepast worden naar huidige standaard. Stedelijk Zwembad Stad Oostende: zwembad Oosteroever: eengezinswoningen, appartementen, kantoor, winkel, restaurant/café Baanhof: eengezinswoningen bestemming

vermogen [W/m²]

verbruik [kWh/m²]

gas [€/kWh]

elek [€/kWh]

olie [€/kWh]

1

1

2

2

0.200

0.084 3

eengezinswoning E70

108

85

0.075

appartement E70

671

801

0.0752

0.2002

0.0843

kantoor E70

751

461

0.0403

0.1143

0.0843

kantoor

704

131 5

0.0403

0.1143

0.0843

industrie

804

995

0.0303

0.1143

0.0843

1104

936

0.0403

0.1143

0.0843

704

4115

0.0403

0.1143

0.0843

1004

3675

0.0752

0.2002

0.0843

5

7

3

0.030

3

0.114

0.0843

winkel hotel restaurant/café zwembad

300

230

sportinfrastructuur

1505

147 8

0.0403

0.1143

0.0843

onderwijs

1054

1505

0.0503

0.1143

0.0843

kinderboerderij

589

3679

0.0752

0.2002

0.0843

rusthuis

807

1657

0.0353

0.1143

0.0843

ziekenhuis

8010

16510

0.0343

0.1143

0.0843

serre

6810

20710

0.0303

0.1143

0.0843

Tabel 1: Referentiekengetallen bij ontbrekende informatie

2.1.3

Parameters vast

2.1.3.1

Verbrandingswaarden

-

1 Nm³ aardgas = 10.75 kWh 1 l huisbrandolie = 11.53 kWh

2.1.3.2

Onderhoudskosten

-

Gasketel: Warmtepomp: Warmtewisselaars: Leidingnet:

4,0%investering/jaar 2,0%investering/jaar 0,5%investering/jaar 10.000€/km/jaar

1

Richtwaarde afkomstig uit recente EPB-aangiftes TECHNUM.

2

Mijnenergie.be (dd 11/2012)

Eandis – Oostende: hoogcalorisch (Algerije/NZ/Rusland)

IVBO, ervaringsgegevens

3

Richtwaarde uit het inventarisatiedossier (gemiddelde eenheidsprijs voor die bestemming)

4

ISSO-publicatie 33 Kengetallen en vuistregels (1996)

5

Senternovem Cijfers en Tabellen 2007

6

Energiekengetallen van de tertiaire sector in Vlaanderen 2003 – bijlage van de energiebalans Vlaanderen 2003

7

Richtwaarde afkomstig van de beschikbare studie voor het nieuwe zwembad in Brugge.

8

Le Recknagel

9

Richtwaarde naar aanleiding van plaatsbezoek.

10

Richtwaarde afkomstig uit verzamelde informatie tijdens de inventarisatie (Henri Serruys ziekenhuis)



2.1.3.3 -

2.1.3.4

Vervanging traditionele verwarmingsinstallatie (in huidig referentiescenario) na 15 jaar Primaire energiebalans en CO 2 -uitstoot Primaire energie elektriciteit 2,58 kWep/kWe kengetallen EPB-software Primaire energie gas 1,00 kWep/kWe kengetallen EPB-software Primaire energie biomassa 0,60 kWep/kWe kengetallen EPB-software Primaire energie proces afhankelijk van procestype Kengetal CO2 elektriciteit 246 kg/MWh VITO (2010) Kengetal CO2 gas 201 kg/MWh LNE (Handleiding monitoringplan 2008-2010) Kengetal CO2 biomassa 0 kg/MWh kengetallen EPB-software Kostprijs biomassa 0,035(res)/0,023(n-res) €/kWh €/kWh CO2-kengetal van de warmte wordt op 0 kg/kWh genomen, voor verdere motivatie zie paragraaf 2.6.2 CO2-kengetal restwarmte. Thermische vermogenscontinuïteit

Van de meeste vragers is het geïnstalleerd vermogen gekend, het maandelijks verbruik en het jaarverbruik ontvangen. Om de dag-, week- en jaarcontinuïteit van het totale thermische vermogen van het net in voorontwerp in te kunnen schatten, werd volgende aangenomen: per dag volgens grafische weergave

Continuïteit per dag vermogensbelasting

woningen kantoor

100%

winkel 50%

hotel restaurant/café

0% 1

3

5

7

9

11

13

sportinfrastructuur 15

17

19

21

23

onderwijs

per week volgens het specifiek gebruikerspatroon van de bestemming: residentieel, kantoor, winkel, industrie… per jaar volgens de graaddagen voor de verwarming en volcontinue voor proceswarmte, tenzij anders aangegeven 2.1.4

Parameters variabel

Hieronder de weergegeven parameters die in het rekenmodel variabel zijn ingegeven. In hoofdstuk 0 Sensitiviteitsanalyse wordt dieper ingegaan op de aangenomen waarde van deze parameters. 2.1.4.1

Technisch Regime warmtenetwerk Reservecapaciteit leidingennet Leidingtype staal/epoxy Back-upcapaciteit restwarmte Gelijktijdigheidfactor Pomprendement Rendement back-upketel (hoge temperatuur)

69% (Le Recknagel/ASHRAE…) 80% 88%



Oppervlakte warmtestation 2.1.4.2

30 m²/MW

Financieel Intresten financiering Looptijd financiering 15 jaar Inflatie Energieprijsstijging elektriciteit (excl. inflatie) Energieprijsstijging gas (excl. inflatie) Energieprijsstijging biomassa (excl. inflatie) Energieprijsstijging restwarmte (excl. inflatie) Warmtetarief tov gastarief Subsidies Producent 1. 10 jaar 6€/MWh (Groene Warmte via Vlaams Gewest) 2. Eventuele strategische ecologiepremie (Vl. Overheid) = min 45% met een maximum van 1 Mio€11 Intercommunales of overheidsbedrijven komen hier niet voor in aanmerking, enkel in rekening te brengen voor warmtestation van bedrijven (geen intercommunales zoals IVOO of IVBO). De invloed ervan wordt enkel weergegeven in de conclusies, in de globale berekeningen wordt niet standaard uitgegaan van deze steun. 3. Eventuele verhoogde investeringsaftrek 15,5 % (referentie 201212) Intercommunales of overheidsbedrijven komen hier niet voor in aanmerking, enkel in rekening te brengen voor warmtestation van bedrijven (geen intercommunales zoals IVOO of IVBO). De invloed ervan wordt enkel weergegeven in de conclusies, in de globale berekeningen wordt niet standaard uitgegaan van deze steun. 4. Subsidie bedrijventerreinen: voor de aanleg van een warmtenet op bestaande bedrijven terreinen (brownfields), niet van toepassing voor haventerrein. = 30% van het investeringsbedrag voor de distributie, onafhankelijk van welke partij deze investering doet (private, publieke of privaat-publieke ontwikkelaars) Subsidies Warmtevrager 1. Verhoogde investeringsaftrek 15,5% (referentie 201212) 2. De ecologiepremie = 45 of 35% al naar gelang het een KMO of GO (grote onderneming is), daar de investering in groene warmte wordt gezien als een ‘investering ten behoeve van energie uit hernieuwbare energiebronnen of hoogrenderende warmte-krachtkoppeling, ecoklasse A’ Beiden worden in rekening gebracht maar hun invloed ervan op de TVT wordt duidelijk weergegeven. Ze worden enkel in rekening gebracht voor bedrijven en niet voor intercommunales of overheidsbedrijven.

2.2

Berekeningswijze

Vanuit het traject en de individuele piekvermogens van de verschillende vragers wordt een net ontworpen, waarbij in detail de diameters en de lengte wordt begroot. Om de investering voor de infrastructuurwerken (distributie) zo correct mogelijk in te schatten, worden de verschillende wegtypes op basis van een inventariserend plaatsbezoek ingegeven. De investering voor het warmtestation (productie) bestaat uit een bouwkundige kost van een bijgebouw én een kostprijs voor de installatie van de warmtewisselaar met collectoren, pompen en back-upketels. Afhankelijk van het type producent en het type vrager wordt rekening gehouden met een aantal subsidies groene warmte, (strategische) ecologiepremie en subsidieregeling infrastructuur bedrijventerreinen - waarvoor het warmtenet in aanmerking komt.

11

Na verschillende gesprekken met het agentschap ondernemen is het niet duidelijk welk subsidiepercentage van toepassing zal zijn, dit kan variëren tussen 45 en 70%. De bepaling van het uiteindelijke subsidiepercentage vereist een uitgekiende juridische en technische analyse van een concreet voorstel. Daarom is geopteerd op het minimale mogelijke scenario in acht te nemen (worstcase), dit is 45%. Bovendien is er een bovenlimiet van 1 Mio€. 12

Voorlopig is er nog geen officieel percentage voor de verhoogde investeringsaftrek voor inkomstenjaar 2013 of volgende vastgelegd.



Daarna worden druk- en warmteverliezen van de leidingen en warmtewisselaars berekend, om de jaarlijkse verlieskosten en pompenergie zo correct mogelijk in te schatten. Ook de jaarlijkse onderhoudskost voor de leidingen en de centrale installatie wordt hierbij opgeteld. De kosten voor de warmteproductie worden berekend op basis van de producentafhankelijke productiekost. Alles samen worden dit dan de totale jaarlijkse kosten. De jaarlijkse baten worden berekend op basis van het warmtetarief. Omdat het gastarief voor elke individuele gebruiker verschillend is in functie van de schaal van zijn gebruik, wordt dit ingegeven als een vrij in te geven korting op het individuele gastarief van de verschillende gebruikers. Het verschil tussen de jaarlijkse baten en de jaarlijkse kosten, is de jaarlijkse opbrengst. Op basis daarvan kan de statische terugverdientijd voor de investering (productie + distributie) berekend worden. Indien dan bijkomend rekening gehouden wordt met de conjunctuur, energieprijsstijgingen en financieringskosten kan de dynamische terugverdientijd en de IRR berekend worden. Indien de terugverdientijd niet aan de verwachtingen beantwoordt, wordt de equivalente subsidiëring en/of bijkomende warmtevraag berekend om het geheel toch terugverdienbaar te maken. Om de primaire energie en CO2-uitstoot te evalueren, wordt steeds vergeleken ten opzichte van het referentiescenario vandaag (met allemaal individuele gasgestookte verwarming én de procesenergie om de restwarmte te produceren). Voor de individuele warmtevragers wordt in een prospectie van de volgende 15 jaar de bestaande situatie met die van een aansluiting op het warmtenet vergeleken, dit zowel naar investering, subsidies, jaarlijkse kosten en baten, CO2-uitstoot, terugverdientijd en IRR.

2.3

Investering

De investering beslaat 3 verschillende delen: 1. Productie 2. Distributie 3. Aansluiting Omdat deze opdracht zich niet uitspreekt over een financieel model voor het warmtenet werd de totale investering eenvoudigweg in 2 opgedeeld: 1. Investering warmtenet = productie + distributie (gedeelte leidingnet op openbaar domein) 2. Investering individuele aansluiting = kostprijs warmtewisselaar en gedeelte leidingnet op privaat terrein 2.3.1

Productie

Deze investering is rechtstreeks gerelateerd aan het gevraagde piekvermogen, het vermogen beschikbare warmte, de temperatuur van deze beschikbare warmte en het aandeel back-upcapaciteit. 1. Groene warmte: ter waarde van 6€/MWh de volgende 10 jaar. Jaarlijks is hiervoor een budget van 4 Mio€ voorzien. Vandaag is deze subsidie aan te vragen voor installatie opgestart in 2012, 2013 en 2014. Er bestaat geen garantie dat deze subsidie ook in 2015ev aangevraagd zal kunnen worden. 2. Verhoogde investeringsaftrek: voor de verhoogde investeringsaftrek wordt rekening gehouden met een percentage van 15,5% (inkomstenjaar 2012). Toekomstige percentages zijn nog niet beschikbaar. Als belastingsvoet wordt de bovenste van 34% aangenomen. 3. Strategische ecologiepremie: ter waarde van 45%, met een bovenlimiet van 1Mio€. Bij een detailanalyse van het project kan het zijn dat het uiteindelijk percentage van de subsidie hoger ligt, hier werd echter rekening gehouden met de minimale mogelijk subsidie om het effect ervan niet te overschatten.



2.3.2

Distributie

Deze investering kan gedragen worden door de producent zelf (cfr. Electrabel in de vergelijking met elektriciteitsproductie) of door een eventuele derde partij. Die derde partij kan instaan voor enkel de ter beschikkingstelling van de infrastructuur voor de warmteverdeling (cfr Eandis of Infrax) of eventueel ook de handel van de warmte op zich. Deze investering is rechtstreeks gerelateerd aan het gevraagde piekvermogen, het aandeel back-upcapaciteit en de lengte van het netwerk. Het type leiding, het aantal hindernissen en het type wegdek bepalen mee de grootteorde van de prijs. Bij de bepaling van het wegdek is steeds uitgegaan van de worstcase. Als er bijvoorbeeld twijfel is of de distributieleidingen al dan niet in de groene berm naast een asfaltweg kunnen, wordt gekozen voor het worstcase scenario, namelijk het asfalt wegdek. Naar aanleiding van het investeringsbedrag worden volgende subsidies meegenomen: 1. Strategische ecologiepremie: ter waarde van 45%, met een bovenlimiet van 1Mio€. Bij een detailanalyse van het project kan het zijn dat het uiteindelijk percentage van de subsidie hoger ligt, hier werd echter rekening gehouden met de minimale mogelijk subsidie om het effect ervan niet te overschatten. Deze subsidie kan enkel in rekening gebracht worden bij private investeringen, waar geen investering van intercommunales of andere overheidsbedrijven afkomstig is. Dit zijn uitsluitend scenario’s met kleine uitwisselingsnetten (bijvoorbeeld tussen 2 bedrijven). 2. Subsidieregeling bedrijventerreinen, voor de stukken warmtenet op bestaande bedrijventerreinen (enkel openbaar terrein; enkel voor overheden/ openbare netbeheerder, …) 2.3.3

Individuele aansluiting

De investering wordt in het model gedragen door de warmtevrager zelf. Deze aansluitingskost houdt volgende kosten in: 1. leidingwerk op eigen terrein (ondergronds of in opbouw) 2. de warmtewisselaar 3. de eventuele vervanging van direct gasgestookte toestellen Deze kost wordt in het model bij aansluiting meteen aangerekend. Hierdoor ontstaan soms terugverdientijden van meer dan 10 jaar. Een andere mogelijkheid is deze aansluitkost te verrekenen als een jaarlijkse abonnementskost, hierdoor is de investering minder drastisch en sneller terugverdienbaar voor de eindklanten. Dit verhoogt uiteraard wel de initiële investering die moet gemaakt worden door de producent of een derde partij. In de individuele nota’s staat de kostenflux per warmtevrager in beide formules (kapitaalinvestering versus abonnementsformule) weergegeven. Naar aanleiding van het investeringsbedrag worden volgende subsidies enkel voor de bedrijven - niet voor de overheidsinstanties(!) - meegenomen: 1. Verhoogde investeringsaftrek: voor de verhoogde investeringsaftrek wordt rekening gehouden met een percentage van 15,5% (inkomstenjaar 2012). Toekomstige percentages zijn nog niet beschikbaar. Als belastingsvoet wordt de bovenste van 34% aangenomen. 2. Geen Ecologiepremie, gezien de onzekerheid over de mogelijke beschikbaarheid voor deze investering.

2.4

Kosten/Baten analyse

2.4.1

Jaarlijkse kosten

De jaarlijkse kosten bestaan uit vier verschillende onderdelen: 1. 2. 3. 4.

Warmteproductie door producent Warmteproductie door back-up Elektriciteitsverbruik voor de pompen Onderhoudskosten



Deze verschillende onderdelen worden verder in detail besproken in paragraaf 2.7.2.5 Parameters mbt de jaarlijkse kosten. 2.4.2

Jaarlijkse baten

De jaarlijkse kosten bestaan uit twee verschillende onderdelen: 1. Warmteopbrengst 2. Subsidies groene warmte (enkel de eerste 10 jaar) Deze verschillende onderdelen worden verder in detail besproken in paragraaf 2.7.2.6 Parameters mbt de jaarlijkse winsten. 2.4.3

Jaarlijkse opbrengst

Dit zijn de jaarlijkse baten verminderd met de jaarlijkse kosten.

2.5

Financiële haalbaarheid

De terugverdientijd is de meest aangewezen parameter om de financiële haalbaarheid van een investering in te schatten of te vergelijken met een andere investering. Verder is ook de IRR of internal rate of return een veel gebruikte parameter om bedrijfsinvesteringen af te wegen. 2.5.1

Terugverdientijd van de investering voor productie en distributie van het net

Er worden twee verschillende terugverdientijden berekend: 1. Statische terugverdientijd 2. Dynamische terugverdientijd De statische terugverdientijd is een rechtlijnige extrapolatie van de investering en de kosten zoals die vandaag voorkomt. De dynamische terugverdientijd houdt rekening met de energieprijsstijgingen, inflatie en de devaluatie van geld met toenemende tijd. Bovendien wordt er ook rekening gehouden met de financieringskosten en de rente. Verder toelichting over de invloedsfactoren op de dynamische terugverdientijd staat in paragraaf 3.5 Intresten financiering tot 3.6.2 Actualisatievoet 2.5.2

Definitie

De actualisatievoet, ook wel discontovoet genoemd, bepaalt hoeveel men nú moet beleggen om een bepaald bedrag te ontvangen in de toekomst. Hiermee wordt de waarde van kapitaal jaar na jaar in rekening gebracht, indien het niet in een warmtenet geïnvesteerd zou zijn. De investering moet op zijn levensduur immers minstens dat aan kapitaal opgebracht hebben. De effectieve waarde van de actualisatievoet is dus de actuele spaarrente. Hier is dit de actuele langetermijnrente, omdat we spreken over terugverdientijden tot 25 jaar. De IRR is dan de actualisatievoet waarbij de netto contantewaarde nul wordt.



2.5.3

Sensitiviteitsanalyse

dynamische terugverdientijd

actualisatievoet 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

Grafiek 7:sensitiviteitsanalyse actualisatie

Op het ogenblik van de studie bedroeg de langetermijnrente gepubliceerd door de NBB 2,28%. Energieprijsstijging. TVTstat=(Itot-Si)/( W- K) Vergelijking 1: statische terugverdientijd

waarbij TVTstat Itot Si

statische terugverdientijd totale investering voor het warmtenet (productie en distributie) eenmalige subsidies bij de investering

W

de totale som van alle baten = warmteopbrengst + subsidies groene warmte (rechtstreeks verbonden aan de jaarlijkse verkoop) de totale som van alle kosten = warmteproductiekost producent + warmteproductiekost back-up + elektriciteitsverbruik pomp + onderhoudskosten (productie en distributie)

K

TVTdyn=

(Itot-Si).rfin.Tfin t

t

t

t

(Ww.(1+reg+i) /(1+a) +Wsgw.(1+i) /(1+a) ) – ((Kwp+Kp).(1+ree+i)t/(1+a)t+Kwb.(1+reg+i)t/(1+a)t+Ko.(1+i)t/(1+a)t) Vergelijking 2: dynamische terugverdientijd

waarbij TVTdyn Itot Si rfin Tfin t reg ree i

de statische terugverdientijd de totale investering voor het warmtenet (productie en distributie) de eenmalige subsidies bij de investering de rentevoet financiering de looptijd financiering aantal jaren energieprijsstijging gas energieprijsstijging elektriciteit inflatie



a Ww Wsgw Kwp Kwb Kp Ko

actualisatievoet de baten van de warmteopbrengst de baten van de subsidies groene warmte (rechtstreeks verbonden aan de jaarlijkse verkoop) de warmteproductiekost producent de warmteproductiekost back-up de kosten elektriciteitsverbruik pomp de onderhoudskosten (productie en distributie)

Indien de terugverdientijd onder de 25 jaar is, wordt het warmtenet als financieel haalbaar beschouwd. Indien de terugverdientijd boven de 25 jaar ligt, zullen de noodzakelijke bijkomende subsidies en de noodzakelijke bijkomende warmtevraag voor het net in voorontwerp berekend worden om de terugverdientijd terug te brengen tot 25 jaar. In paragraaf 2.7.2.8 Parameters mbt de TVT (terugverdientijd) staat meer uitleg over de definitie en de berekening van de verschillende bovenstaande parameters. 2.5.4

Terugverdientijd van de individuele aansluiting

Voor de investering van de consument, de warmtewisselaar en leidingwerk op eigen terrein werd er, zoals bovenstaand beschreven, vanuit gegaan dat die investering rechtstreeks door de klant dient te gebeuren. Om de haalbaarheid van een dergelijke investering te controleren wordt ook hiervoor de statische terugverdientijd en de IRR berekend. Verschillende bedrijven hebben hun maximale IRR of TVT meegegeven bij inventarisatie. In de eerste fase van het voorontwerp worden alle vragers aangesloten. Bij verdere optimalisaties worden alle vragers uitgesloten die niet terugverdienbaar zijn binnen de vooropgestelde termijn, of indien geen TVT is meegegeven binnen de 15 jaar. Deze terugverdientijd wordt zowel statische als dynamisch berekend. TVTstat=(Iind-Si)/( W- K) Vergelijking 3: statische terugverdientijd

waarbij TVTind Iind Si

statische terugverdientijd voor de individuele aansluiting totale investering voor de individuele aansluiting (leidingwerk, warmtewisselaar en eventuele aanpassing van bestaande direct gasgestookte installatie) eenmalige subsidies bij de investering, verhoogde investering en/of ecologiepremie

W

de totale som van alle besparingen = gereduceerde kost aardgasverbuik + onderhoudskost bestaande installatie + eventuele herinvestering voor vernieuwing van de installatie (levensduur wordt op 15jaar geschat)

K

de totale som van alle nieuwe kosten = totale kost warmteverbruik (nu op 80% van aardgasverbruik) + onderhoudskost warmtewisselaarinstallatie

TVTdyn=

(Itot-Si) t

(Wg.(1+reg+i) /(1+a)t+Wko.(1+i)t /(1+a)t) – (Kw.(1+rew+i)t/(1+a)t+Ko.(1+i)t/(1+a)t) Vergelijking 4: dynamische terugverdientijd

waarbij TVTdyn Itot Si

de statische terugverdientijd de totale investering voor het warmtenet (productie en distributie) de eenmalige subsidies bij de investering



t reg rew i a Wg Wko Kw Ko

2.5.5

aantal jaren energieprijsstijging gas energieprijsstijging warmte, in deze studie gelijk genomen aan deze van gas inflatie actualisatievoet de vermeden kosten voor de individuele opwekkingsverwarming de vermeden onderhoudskosten aan de bestaande individuele installatie de kosten voor de aankoop van de warmte via het stadsverwarmingsnet de onderhoudskosten aan de aansluitingsinstallatie aan het warmtenet

Internal Rate of Return

Aan de hand van de IRR (Internal Rate of Return) of de interne opbrengstvoet, kan de netto-opbrengst van verschillende maatregelen in een economische context geëvalueerd worden. Concreet is de IRR de opbrengstvoet waarbij een evenwicht tussen kosten en baten ontstaat. Dus hoe hoger de IRR, hoe rendabeler de voorgestelde maatregel zal zijn, dus hoe interessanter de investering wordt. De numerieke berekening van de IRR volgt uit de definitie van de netto contante waarde of NPV (Net Present Value). De NPV is de som van de actuele waarde van huidige én toekomstige baten en kosten. Daarbij worden de kosten negatief en de winsten positief in rekening gebracht. Een maatregel is dus winstgevend als de NPV groter dan nul is. NPV=-(Itot-Si).rfin.Tfin+(Ww.(1+reg+i)t/(1+a)t+Wsgw.(1+i)t/(1+a)t)-((Kwp+Kp).(1+ree+i)t/(1+a)t+Kwb.(1+reg +i)t/(1+a)t +Ko.(1+i)t/(1+a)t)

Vergelijking 5: Netto Contante Waarde

waarbij NPV Itot Si rfin Tfin t reg ree i a iirr Ww Wsgw Kwp Kwb Kp Ko

de netto contante waarde de totale investering voor het warmtenet (productie en distributie) de eenmalige subsidies bij de investering de rentevoet financiering de looptijd financiering aantal jaren energieprijsstijging gas energieprijsstijging elektriciteit inflatie actualisatievoet de opbrengstvoet (=IRR wanneer NPV gelijk is aan 0) de baten van de warmteopbrengst de baten van de subsidies groene warmte (rechtstreeks verbonden aan de jaarlijkse verkoop) de warmteproductiekost producent de warmteproductiekost back-up de kosten elektriciteitsverbruik pomp de onderhoudskosten (productie en distributie)

2.6

Milieu-impact

2.6.1

Restwarmte versus duurzame warmte

De warmte, die vrijkomt bij elektriciteitscentrales, afvalverbrandingsinstallaties en industriële activiteiten wordt vaak als ‘restwarmte’ bestempeld. Benutting van deze warmte in plaats van lozing naar de omgeving (water of lucht) bespaart energie en daarmee wordt de uitstoot van CO2 gereduceerd.



Toch wordt met duurzame warmte iets anders bedoeld dan restwarmte. Bij duurzame warmte gaat het om gebruik van hernieuwbare energiebronnen zoals zon, wind, water, hout, biogas, aardwarmte… Restwarmte komt veelal niet uit hernieuwbare bronnen, maar is tegenwoordig vooral het gevolg van het gebruik van aardgas, olie, steenkool, niet-biologisch afbreekbaar afval13… Dat neemt niet weg dat het hergebruik heel belangrijk is. De energiebesparing en CO2-reductie zijn bij restwarmte niet altijd gelijk. Het aftappen van warmte bij elektriciteitsopwekking met een stoomturbine gaat voor een beperkt deel ten koste van de elektriciteitsproductie. Hoe hoger de temperatuur van de afgetapte warmte, hoe groter het elektriciteitsverlies. Maar in totaal wordt er wel degelijk energie bespaard. Moderne warmtenetten werken met lage temperatuur, waardoor de vermindering van de elektriciteitsproductie minimaal is. Een elektrische warmtepomp verbruikt ruwweg vier keer zoveel elektriciteit per Gigajoule warmte, als de aftap van warmte uit een centrale aan vermindering van elektriciteitsproductie kost. 2.6.2

CO 2 -kengetal restwarmte

Om de het CO2-kengetal van de restwarmte te bepalen zijn er 3 mogelijke pistes: 1. de warmte beschouwen als pure restwarmte, omdat de CO2 sowieso uitgestoten wordt, of je de restwarmte nu benut of niet 2. naar analogie met de bepaling van het CO2-kengetal van elektriciteit een onderscheid maken in groene en grijze elektriciteit (gedeelte van de bron, dat hernieuwbaar is = groen, gedeelte van de bron dat niethernieuwbaar is = grijs)14 3. indien er een deel van de elektriciteitsproductie behouden blijft, kan er voor geopteerd worden om de vrijgekomen CO2 in eerste instantie op de elektriciteit en pas nadien op de warmte af te schrijven. Zo blijft het CO2-kengetal van IVOO onverminderd, omdat er geen elektriciteitsproductie meer kan plaatsvinden als de restwarmte op het net wordt gestuurd. Bij Electrawinds echter wordt de warmte afgetapt halverwege de 2-traps turbine, zodat de helft van de elektriciteitsproductie behouden kan blijven. Het CO2-kengetal halveert dan ook. Voor de verschillende producenten levert dit in de drie scenario’s dan volgende getallen op: producent

IVOO

PROVIRON

EMATCO

ELECTRAWINDS

puur rest

0

0

0

0

idem elek

118

332

201

101

elek>warm

118

332

201

51

Tabel 2: mogelijkheden CO2-kengetal productie in kg/MWh

Omdat de meeste warmtenetten uit commercieel oogpunt de restwarmte benaderen als pure restwarmte, en de CO2 in principe al afgeschreven wordt door de producent van de restwarmte, is de restwarmte hier als 100% CO2-neutraal (CO2-kengetal 0 kg/MWh) ondersteld. Deze keuze is echter voor interpretatie en discussie vatbaar. 2.6.3

Wetgevend kader

Om een keuze te maken in voorliggende scenario’s ontbreekt het momenteel aan een eenduidig wetgevend kader. Hiermee zou niet alleen een eenduidige communicatie en vergelijking van de verschillende warmtenetten kunnen ontstaan, maar zou ook met een correct geïnventariseerde CO2-uitstoot in de EPB-software kunnen gewerkt worden. Vandaag wordt de aansluiting op een warmtenet immers veelal negatiever gequoteerd in het E-peil als een condenserende gasketel.

13

Huishoudelijk afval is voor 47,78% van biologische aard. 47,78% van de hierbij ontstane restwarmte (IVOO, IVBO, Electrawinds) is dus wel uit hernieuwbare energiebron. 14

De herkomst en individuele berekening van deze CO2-kengetallen is terug te vinden in de inventarisatienota’s.



2.7

Rekenmodel

Om de haalbaarheidsstudie uit te voeren werd een rekenmodel in Microsoft Excel opgesteld, waarin de inventarisatiegegevens ingegeven kunnen worden en waarin verschillende parameters eenvoudig beïnvloed kunnen worden. Het model bestaat uit een aantal grote luiken die hieronder kort worden toegelicht. 2.7.1

Input

2.7.1.1

Input warmteproducent

Volgende parameters dienen per producent in rekening gebracht te worden in het rekenmodel. Deze komen rechtstreeks uit de inventarisatiefase (deel 1). 2.7.1.2

Volgnummer Naam Beschikbaar thermisch vermogen + nuttig gebruikt aandeel voor stadsnetwerk Beschikbaar elektrisch vermogen Afstand aansluiting op eigen terrein Type materiaaloppervlak op eigen terrein Energiebron warmte Productiekost warmte Kengetal CO2-warmte Continuïteit per dag, week, jaar Aantal draaiuren per jaar Maximale terugverdientijd / Minimale IRR

[MWth] [%] [MWe] [m] [€/kWh] [kg/kWh] [%] [h/jaar]

Input warmtevrager

Volgende parameters dienen per warmtevrager in rekening gebracht te worden in het rekenmodel. Deze komen rechtstreeks uit de inventarisatiefase (deel 1). -

-

-

Volgnummer Naam Bestemming Te verwarmen/conditioneren oppervlakte [m²] Aantal Piekvermogen [MWth] Vereist temperatuursregime [°C/°C] voor regime boven de temperatuur van het net (in productieprocessen), wordt het vermogen en het verbruik afgevlakt naar de maximaal leverbare temperatuur => de rest zal eigen bijstook zijn Referentiewarmtebehoefte (2010) [MWh] indien niet gekend wordt dit op basis van kengetallen (zie paragraaf 2.1.2) en de totale oppervlakte begroot Afstand aansluiting op eigen terrein [m] Type materiaaloppervlak op eigen terrein Referentie energiebron Referentie energieprijs [€/kWh] Referentierendement installatie [%] indien verschillende ketels => gewogen gemiddelde op basis van vermogen Fabricagedatum installatie indien verschillende ketels => gewogen gemiddelde op basis van vermogen Referentie warmteverbruik (2010) op jaar- en maandbasis [MWh] Maximale terugverdientijd / Minimale IRR Huidige verwarming al dan niet direct gasgestookt (dus te vervangen)



2.7.1.3

Traject

Hierin wordt het traject in detail ingegeven met het exacte aantal kilometers en hindernissen tussen de verschillende aansluitpunten. Ook het type wegdek wordt in het traject opgegeven, net als de aard en de omvang van de hindernis. 2.7.2

Output

Onderstaand worden de verschillende parameters gedefinieerd, die aangereikt worden in de vergelijkende resultaten verder. 2.7.2.1

Parameters mbt de producent

-

Maximum capaciteit producent [MW] het maximale vermogen dat de producent naar keuze momentaan kan leveren

-

Maximum aanbod producent [GWh] het maximale warmteaanbod dat de producent naar keuze jaarlijks kan leveren

-

Aantal draaiuren [h] totaal aantal uur per jaar dat de installatie van de producent naar keuze zal draaien

-

Productiekost restwarmte [€/kWh] de vergoeding die de producent naar keuze wil ontvangen per geleverde hoeveelheid warmte, om zijn (bijkomende) productiekosten te vergoeden, bijvoorbeeld de vermeden elektriciteitskost bij verlies van elektriciteitsproductie

-

CO2-kengetal productie [kg/kWh] de door de producent naar keuze uitgestoten hoeveelheid CO2 in kg om één kWh warmte op te wekken deze CO2 wordt niet meegenomen in de berekening van het CO2-kengetal van de warmte ! (zie 2.6.2)

2.7.2.2

Parameters mbt de vragers

-

Totale piek warmtevraag [MW] het maximale vermogen dat de momentaan door de producent zal moeten kunnen geleverd worden

-

Dekkingsgraad [%] de verhouding van de totale piek warmtevraag op de maximale capaciteit producent, als deze kleiner is dan 100% dan wil dit zeggen dat de producent in principe niet toereikend is voor het net in het voorontwerp, als deze hoger is dan 100% dan is verschil van 100 – de dekkingsgraad het capaciteitsoverschot die de producent nog beschikbaar heeft

-

Noodzakelijke back-upcapaciteit [MW] de installatiecapaciteit van de gasgestookte ketels die geïnstalleerd moeten worden om dienst te doen bij uitval of productietekort van de producent, deze wordt begroot op basis van een ingegeven percentage (zie 3.3)

-

Totale energievraag (verkoop) [GWhth] de totale hoeveelheid warmte die de producent naar keuze jaarlijks moet kunnen verkopen aan de vragers

-

Verliezen/behoefte [%] de verhouding van de distributie verliezen langs de leidingen en aan de platenwisselaars op de totaal gevraagde behoefte, gemiddeld bedragen de leidingverliezen circa 5% (of 0,25% per kilometer) en de verliezen aan de platenwisselaars circa 2% (indien de verliezen de 10% overschrijden is het warmtenet in voorontwerp te uitgestrekt in functie van de totale energievraag)



-

2.7.2.3

Totale energievraag (incl. distributieverlies) [GWhth] de totale hoeveelheid warmte die de producent naar keuze jaarlijks moet kunnen produceren, dit is de som van de verkochte hoeveelheid warmte + de verliezen onderweg (die niet verkoopbaar zijn) Parameters mbt het leidingnet

-

Totale lengte enkel [km] de totale trajectlengte van het net in voorontwerp, de totale leidinglengte is het tweevoud van de trajectlengte omdat er steeds een depart- en een retourleiding is

-

Vermogen/lengte (enkel) [MW/km] een kengetal dat de verhouding van de totale piekwarmtevraag op de totale trajectlengte weergeeft, bij de referentienetten in België en in de wereld ligt deze waarde meestal rond of boven de 2 MW/km15 Hoe hoger deze waarde is, hoe rendabeler het net in voorontwerp zal zijn. Het huidige net van IVBO heeft een kengetal van 1,7 MW/km, in vakantiepark Molenheide is een net gekoppeld aan een biovergistingsinstallatie terug te vinden met een verhouding van 0,5 MW/km.

-

Behoefte/lengte (enkel) [GWh/km] een kengetal dat de verhouding van de totale energievraag op de totale trajectlengte weergeeft, bij de referentienetten in België en in de wereld ligt deze waarde meestal rond of boven de 2 GWh/km Hoe hoger deze waarde is, hoe rendabeler het net in voorontwerp zal zijn. Bij een realistisch net zal dit kengetal nooit meer dan een vijfvoud van het voorgaande kengetal vermogen/lengte zijn

2.7.2.4

Parameters mbt de investering

-

Kostprijs investering [M€] de totale investeringsprijs voor de productie en distributie van het net in voorontwerp, de individuele aansluitingen (warmtewisselaar + verdeling op privaat terrein) zijn niet inbegrepen in deze kostprijs

-

Kostprijs subsidies [M€] de totale som subsidies die beschikbaar wordt gesteld door verschillende overheden samen en werd meegenomen in de berekeningen

-

Kostprijs incl subsidies [M€] de kostprijs investering verminderd met de kostprijs subsidies, met andere woorden de werkelijke kost voor de aanleg van het net in voorontwerp

2.7.2.5

Parameters mbt de jaarlijkse kosten

-

Kostprijs warmteproductie [€] de totale jaarlijkse kost voor de productie en beschikbaarstelling van de restwarmte van de producent naar keuze, deze kost is rechtstreeks gerelateerd aan de eerder vernoemde productiekost restwarmte

-

Kostprijs warmteproductie back-up [€] de totale jaarlijkse kost voor de productie en beschikbaarstelling van de warmte opgewekt met de gasgestookte back-upketels op de momenten dat er geen restwarmte (voldoende) beschikbaar is, deze kost is rechtstreeks gerelateerd aan de eerder vernoemde aantal draaiuren, dekkingsgraad en de kostprijs van gas

15

In paragraaf 2.5.1 van de inventarisatienota, vinden we gemiddelde waarden van netten terug die schommelen tussen de 1,0 en 9,8 MW/km, voor respectievelijk het geothermische net in Saint-Ghislain en de WKK-installatie in Louvain-la-Neuve. In paragraaf 2.5.3 van de inventarisatienota (tabel 5), vinden we landgemiddelde waarden van netten terug die schommelen tussen de 1 en 30 MW/km, voor respectievelijk Denemarken en New York.



-

Kostprijs elektriciteitsverbruik pomp [€] de totale jaarlijkse kost van het elektriciteitsverbruik om de warmte rond te pompen in het net, deze kost is rechtstreeks gerelateerd aan de totale lengte, totale energievraag, het materiaal van de leidingen (epoxy heeft een andere wandruwheid als staal) en de kostprijs van elektriciteit

-

Kostprijs onderhoud [€] de totale jaarlijkse kost voor onderhoud van de productie-installatie en het leidingnet voor de installaties wordt deze onderhoudskost op 4% van de investering geraamd, voor het leidingnet op 10.000€/km (bron: IVBO)

2.7.2.6

Parameters mbt de jaarlijkse winsten

-

Totaal jaarlijkse warmteopbrengst [€] de totale jaarlijkse opbrengsten door verkoop van de totale energievraag warmte aan de vragers, deze opbrengst is rechtstreeks gerelateerd aan de totale energievraag (excl. verlies) en het vooropgestelde warmtetarief

-

Subsidies productie [€] de totale jaarlijkse opbrengsten voor de subsidies groene warmte, deze is rechtstreeks gerelateerd aan de totale energievraag (excl. verlies), het subsidiebedrag (6 €/MWh) en de looptijd van de subsidie (10 jaar).

2.7.2.7 -

2.7.2.8

Parameters mbt de jaarlijkse opbrengst Totaal mogelijke opbrengst [€] de totale jaarlijkse warmteopbrengst verminderd met de som van alle jaarlijkse kosten (kostprijs warmteproductie, kostprijs warmteproductie back-up, kostprijs elektriciteitsverbruik pomp, kostprijs onderhoud) Parameters mbt de TVT (terugverdientijd)

-

IRR [%] de opbrengstvoet waarbij een evenwicht tussen kosten en baten ontstaat, bekeken op 25 jaar

-

Statische terugverdientijd [jaar] de tijd die verloopt tussen het moment van investeren en het moment waarop de door deze investering veroorzaakte kasstromen gelijk zijn aan de investering, deze kasstromen worden op een statische manier berekend (dwz dat de energieprijzen stabiel blijven en er geen rekening gehouden wordt met financieringskosten of conjunctuur)

-

Dynamische terugverdientijd [jaar] de tijd die verloopt tussen het moment van investeren en het moment waarop de door deze investering veroorzaakte kasstromen gelijk zijn aan de investering, deze kasstromen worden op een dynamische manier berekend (dwz dat er wel rekening gehouden wordt met energieprijsstijgingen, financieringskosten en conjunctuur)

-

Nodige subsidies TVT 25jaar [%] het totaal percentage van de kostprijs investering dat nog bijkomend gesubsidieerd moet worden om een terugverdientijd van 25 jaar te bekomen Sextra = (I0-Si) - 25.( W- K) Vergelijking 6: nodige subsidies TVT 25jaar

waarbij Sextra

de nodige subsidies om de TVT onder de 25 jaar te brengen



I0

totale investering voor de individuele aansluiting (leidingwerk, warmtewisselaar en eventuele aanpassing van bestaande direct gasgestookte installatie) eenmalige subsidies bij de investering, verhoogde investering en/of ecologiepremie

Si

-

W

de totale som van alle besparingen = gereduceerde kost aardgasverbruik + onderhoudskost bestaande installatie + eventuele herinvestering voor vernieuwing van de installatie (levensduur wordt op 15jaar geschat)

K

de totale som van alle nieuwe kosten = totale kost warmteverbruik (nu op 80% van aardgasverbruik) + onderhoudskost warmtewisselaarinstallatie

Nodige warmtevraag TVT 25jaar [MWh/jaar] de benodigde hoeveelheid bijkomende warmtevraag waarmee de totale energievraag moet vermeerderd worden om dit net om een terugverdientijd van 25 jaar te bekomen Wextra = (I0-Si) - 25.( W- K) tw.25 Vergelijking 7: nodige subsidies TVT 25jaar

waarbij Wextra I0 Si W

K tw 2.7.2.9

de nodige warmtevraag om de TVT binnen de 25jaar te brengen totale investering voor de individuele aansluiting (leidingwerk, warmtewisselaar en eventuele aanpassing van bestaande direct gasgestookte installatie) eenmalige subsidies bij de investering, verhoogde investering en/of ecologiepremie de totale som van alle besparingen = gereduceerde kost aardgasverbruik + onderhoudskost bestaande installatie + eventuele herinvestering voor vernieuwing van de installatie (levensduur wordt op 15jaar geschat) de totale som van alle nieuwe kosten = totale kost warmteverbruik (nu op 80% van aardgasverbruik) + onderhoudskost warmtewisselaarinstallatie het warmtetarief

Parameters mbt primaire energie

-

Totaal uitgespaarde primaire energie [MWhep] de totale jaarlijkse primaire energie die niet langer verstookt wordt door de aangesloten warmtevragers om te verwarmen, verminderd met de pompenergie (elektriciteit) om de warmte te transporteren, de energie (aardgas) die de back-up verbruikt om warmte te produceren en de eventueel vermeden elektriciteitsproductie (ten koste van de gebruikte restwarmte-energie)

-

Totaal uitgespaarde CO2-uitstoot [ton] het totaal aantal ton CO2 uitgestoten die minder uitgestoten wordt voor de warmteopwekking van alle aangesloten vragers (hierbij wordt de CO2 afkomstig van de pompenergie om de warmte te transporteren én de energie die de back-up verbruikt om warmte te produceren in rekening gebracht)

-

Kengetal CO2 [kg/MWhth] het aantal kg CO2 dat uitgestoten moeten worden per MWh thermische warmte op de site voor beide scenario's

3.

SENSITIVITEITSANALYSE

3.1

Wat is een sensitiviteitsanalyse?

Een sensitiviteitsanalyse is een studie die in kaart brengt, welke invloed een onzekere of vrij te bepalen parameter heeft op het eindresultaat.



Om de resultaten van deze haalbaarheidsstudie te kaderen in een groter geheel, werd een sensitiviteitsanalyse gemaakt voor alle parameters die van invloed zijn op het voorontwerp van het warmtenet. Zo wordt enerzijds weergegeven hoe belangrijk de invloed van een bepaalde parameter is, anderzijds komt hiermee soms ook de grootteorde van correctheid van deze haalbaarheidsstudie aan het licht.

3.2

Reservecapaciteit warmtenet

3.2.1

Definitie

De reservecapaciteit van het warmtenet is het extra aandeel dat bij de dimensionering van het leidingnet in rekening wordt gebracht, om toekomstige uitbreidingen mogelijk te laten. De reservecapaciteit wordt uitgedrukt in een percentage ten opzichte van de huidige piekcapaciteit van het warmtenet. 3.2.2


Onderstaande grafiek geeft de invloed van de reservecapaciteit op de statische terugverdientijd van het net weer. Hieruit kan worden afleid dat de invloed van de reservecapaciteit van ondergeschikt belang is. In de literatuur en verschillende voorbeeldnetten wordt vaak gerefereerd naar een reservecapaciteit van 25%.16

reservecapaciteit warmtenet 20 statische terugverdientijd warmtenet

18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Grafiek 1: sensitiviteitsanalyse reservecapaciteit warmtenet

3.3

Grootte back-upinstallatie

3.3.1

Definitie

De back-upinstallatie van het warmtenet is de bijkomende gasgestookte installatie die het net van warmte voorziet indien de producent niet voldoende of geen warmte kan produceren. De grootte van de back-

16

Zie ISSO –publicatie 7 Grondleidingen voor warmte- en koudetransport.



upinstallatie wordt hier uitgedrukt in een percentage ten opzichte van de huidige piekcapaciteit van het warmtenet. 3.3.2


Onderstaande grafiek geeft de invloed van de grootte van de back-upinstallatie op de statische terugverdientijd van het net weer. Hieruit kan afgeleid worden dat de invloed van de reservecapaciteit van ondergeschikt belang is. In de literatuur en verschillende voorbeeldnetten wordt vaak gerefereerd naar een back-upcapaciteit van 50%.17

statische terugverdientijd warmtenet

capaciteit backupinstallatie 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

van het gevraagde piekvermogen Grafiek 2: sensitiviteitsanalyse capaciteit back-upinstallatie

3.4

Warmtetarief

3.4.1

Definitie

Het warmtetarief is de eenheidsprijs die gevraagd wordt voor de verkochte warmte. Deze eenheidsprijs wordt uitgedrukt in €/kWh. Hier wordt het warmtetarief echter uitgedrukt in een kortingspercentage ten opzichte van de gasprijs. Omdat bij de inventarisatie bleek dat het gastarief sterk fluctueert in functie van het jaarlijkse verbruik, werd gekozen om niet met een vast warmtetarief te werken, maar met een kortingspercentage volgens het ‘niet-meerdan-anders-principe’. 3.4.2


Onderstaande grafiek geeft de invloed van het warmtetarief (het kortingstarief op de huidige gasprijs) op de statische terugverdientijd van het net weer. Hieruit kan afgeleid worden dat de invloed van het warmtetarief van groot belang is voor de terugverdientijd. Hoe goedkoper de warmte verkocht wordt, hoe lager de jaarlijkse opbrengsten, dus hoe minder snel de investering terugverdiend is. Van zodra de eenheidsprijs van de warmte 50% onder de eenheidsprijs van het gas gaat, is de investering uitgesloten (TVT +100jaar). 17

Zie ISSO-publicatie 7 Grondleidingen voor warmte- en koudetransport.



statische terugverdientijd warmtenet

korting warmtetarief 40 35 30 25 20 15 10 5 0 100%

90%

80%

70% van de gasprijs

60%

50%

40%

Grafiek 3: sensitiviteitsanalyse warmtetarief ifv globale terugverdientijd

Uiteraard heeft het warmtetarief ook een invloed op de financiële haalbaarheid van de investering aan consumentzijde. Hoe goedkoper de warmte verkocht wordt, hoe lager de jaarlijkse kosten, dus hoe sneller de investering terugverdiend is. Bij een warmteprijs groter dan of gelijk aan de gasprijs, is de aansluiting (ervan uitgaande dat die investering door de klant gedragen wordt) nooit terugverdienbaar.

korting warmtetarief statische terugverdientijd warmtevrager

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 100%

90%

80%

70% van de gasprijs

60%

50%

40%

Grafiek 4: sensitiviteitsanalyse warmtetarief ifv aansluitkost

Het optimum tussen beide partijen ligt bij een warmtetarief dat ongeveer 80% is van de gasprijs, of dus 20% goedkoper.



3.5

Intresten financiering

3.5.1

Definitie

De intresten voor de financiering van het warmtenet. Deze worden enkel meegenomen in de dynamische terugverdientijd en worden uitgedrukt in een jaarlijks percentage. 3.5.2


Onderstaande grafiek geeft de invloed van de intresten op de dynamische terugverdientijd van het net weer. Hieruit kan worden afgeleid dat de dynamische terugverdientijd rechtevenredig is met de intrestvoet. In de range van 0 tot 5% gaat de terugverdientijd van 17 naar 23 jaar.


intresten financiering 30 25 20 15 10 5 0 0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

Grafiek 5: sensitiviteitsanalyse financiering

Het is moeilijk om in te schatten aan welke intrestvoet een dergelijke investering zal geboden worden. Hier zijn veel invloedsfactoren van belang zoals de gestelde waarborg, de totale investering, de eventuele eigen inbreng, al dan niet een overheidsbedrijf, de looptijd van de financiering… In samenspraak met verschillende partijen in de huidige conjunctuur werd in dit voorontwerp rekening gehouden met een intrestvoet van 4%.

3.6

Inflatie

3.6.1

Definitie

Inflatie is een algehele stijging van het algemeen prijspeil. Het gevolg van inflatie is dat men voor hetzelfde geld minder kan kopen (de koopkracht daalt). Dit wordt ook wel geldontwaarding genoemd. Inflatie wordt uitgedrukt in een percentage.



3.6.2


Onderstaande grafiek geeft de invloed van de inflatie op de dynamische terugverdientijd van het net weer. Hieruit kan worden afgeleid dat de dynamische terugverdientijd rechtevenredig is met de intrestvoet. In de range van 0 tot 3% gaat de terugverdientijd van 15 naar 21 jaar. De invloed op het eindresultaat is dus groot.


inflatie

25 20 15 10 5 0 0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

Grafiek 6: sensitiviteitsanalyse inflatie

De algemeen aangenomen prognose voor de inflatie is 1,8%.18

3.7

Actualisatievoet

3.7.1

Definitie

De actualisatievoet, ook wel discontovoet genoemd, bepaalt hoeveel men nú moet beleggen om een bepaald bedrag te ontvangen in de toekomst. Hiermee wordt de waarde van kapitaal jaar na jaar in rekening gebracht, indien het niet in een warmtenet geïnvesteerd zou zijn. De investering moet op zijn levensduur immers minstens dat aan kapitaal opgebracht hebben. De effectieve waarde van de actualisatievoet is dus de actuele spaarrente. Hier is dit de actuele langetermijnrente, omdat we spreken over terugverdientijden tot 25 jaar. De IRR is dan de actualisatievoet waarbij de netto contantewaarde nul wordt.

18

Cijfer afkomstig van het Federaal PlanBureau, ‘Energievooruitzichten voor België tegen 2030’, November 2011



3.7.2



actualisatievoet 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

Grafiek 7:sensitiviteitsanalyse actualisatie

Op het ogenblik van de studie bedroeg de langetermijnrente gepubliceerd door de NBB 2,28%.19

3.8

Energieprijsstijging

3.8.1

Definitie

De energieprijsstijging is uitgedrukt in een percentage en drukt uit hoeveel de energieprijs jaarlijkse zal stijgen. De energieprijsstijging is verschillend voor gas en elektriciteit. 3.8.2


De invloed van de energieprijsstijging op de dynamische terugverdientijd is verschillende voor gas en elektriciteit. De invloed van de gasprijsstijging op de dynamische terugverdientijd is tweeledig. Enerzijds worden de jaarlijkse kosten voor de gasgestookte back-upwarmte hoger, anderzijds is het warmtetarief rechtstreeks gerelateerd aan de gasprijs. Met een stijgende gasprijs zullen dus ook de inkomsten van het warmtenet stijgen. Onderstaande grafiek geeft de invloed van de gasprijsstijging op de dynamische terugverdientijd van het net weer. Hieruit kan worden afgeleid dat de dynamische terugverdientijd afneemt met een stijgende energieprijsstijging. In de range van 0 tot 10% gaat de terugverdientijd van 26 naar 15 jaar. De invloed op het eindresultaat is dus groot.

19

Langetermijnrente gepubliceerd door de Nationale Bank van België op 11/03/2013.




gasprijsstijging (incl. inflatie) 30 25 20 15 10 5 0 0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

Grafiek 8: sensitiviteitsanalyse energieprijsstijging gas

De invloed van de elektriciteitsprijsstijging op de dynamische terugverdientijd komt voort uit twee invloedsfactoren. Enerzijds zullen de jaarlijkse kosten voor het elektriciteitsverbruik van de pompen toenemen, anderzijds zal er bij producenten die een vermeden elektriciteitsproductie hebben door warmte beschikbaar te stellen, een toename zijn in de jaarlijkse kosten voor de warmteproductie door de producent. Onderstaande grafiek geeft de invloed van de elektriciteitsprijsstijging op de dynamische terugverdientijd van het net weer. Hieruit kan afgeleid worden dat de dynamische terugverdientijd toeneemt met een stijgende energieprijsstijging. In de range van 0 tot 10% neemt de terugverdientijd nog geen jaar toe. De invloed op het eindresultaat is dus miniem.


elektriciteitsprijsstijging (incl. inflatie) 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 0%

2%

4%

6%

8%

10%

Grafiek 9: sensitiviteitsanalyse energieprijsstijging elektriciteit


12%


Met inbegrip van de inflatie (1,80%) wordt de globale jaarlijkse prijsstijging respectievelijk 3,70% voor elektriciteit en gas.20

3.9

Temperatuursregime

3.9.1

Definitie

Het temperatuursregime van het net is de combinatie van de aanvoer- en terugvoertemperatuur van het warm of oververhit water in het net. De temperaturen worden uitgedrukt in graden Celsius (°C). De aanvoertemperatuur wordt bepaald door de specifieke vragers en producenten. Vooral het temperatuursverschil tussen de aan- en terugvoertemperatuur heeft een invloed op de financiële en technische haalbaarheid van het net. Hoe groter de temperatuursval over het net, hoe meer warmte er kan getransporteerd worden in eenzelfde diameter. Met andere woorden is de temperatuursval van het netwerk omgekeerd evenredig met de diameter en dus de kostprijs van het warmtenet. 3.9.2


Onderstaande grafiek geeft de invloed van de temperatuursval op de dynamische terugverdientijd van het net weer. Hieruit kan, zoals verwacht, worden afgeleid dat de dynamische terugverdientijd afneemt met een stijgende temperatuursval. De invloed op het eindresultaat is dus van relatief groot belang, dit is een essentiële parameter die bij aanvang van het ontwerp bepaald wordt.


temperatuursval over het warmtenet 30 25 20 15 10 5 0 0

10

20

30

40

50

60

Grafiek 10: sensitiviteitsanalyse temperatuursval over het warmtenet

Het warmtenet van Oostende in voorontwerp heeft een regime van 120/80°C meegekregen. Enerzijds zijn dergelijke hoge temperaturen van restwarmte vlot beschikbaar, anderzijds zijn er verschillende vragers die temperaturen van 100°C en meer nodig hebben voor hun industrieel proces. Bepaalde vragers (voornamelijk stoom) hebben een nog hogere temperatuur nodig, hierbij wordt dan rekening gehouden met een voorverwarming van het terugvoercondensaat of het verse stadswater. De rest wordt dan bijgestookt met de bestaande installatie.

20

Cijfer afkomstig van het Federaal Planbureau ‘ Economische vooruitzichten 2012-2017’, Mei 2012



3.10

Materiaalkeuze

3.10.1

Mogelijkheden

In het eerste deel van deze studie is dieper ingegaan op de alle materialen die gebruikt kunnen worden voor de aanleg van een distributienet in de grond. In principe kan dit opgedeeld worden in de voorgeïsoleerde en nietvoorgeïsoleerde buizen. Gezien het gemak van plaatsing en de kostprijs zijn niet-voorgeïsoleerde buizen al bij voorbaat uitgesloten. Verder bestaan er dan nog drie mogelijk materialen: HDPE, staal en epoxy. HDPE is ook uitgesloten omdat hiervoor temperaturen van 90°C de bovenlimiet zijn. Dus blijven enkel nog de voorgeïsoleerde buizen in staal en epoxy over. Om een realistisch beeld te krijgen van de investering voor deze buizen werd enerzijds de studiedienst infrastructuur aangesproken om alle grond- en randwerken te begroten, anderzijds werden bij verschillende firma’s offertes opgevraagd voor de levering en plaatsing van de buizen in staal en epoxy. Hieruit kan geconcludeerd worden dat epoxy duurder is voor de kleinere diameters, maar goedkoper in aanleg (en vooral in onderhoud) voor de grotere diameters. Bovendien is de pompenergie 30% lager bij epoxyleidingen21, omdat zij een lagere wandruwheid hebben en dus lagere drukverliezen genereren. 3.10.2


Onderstaande grafiek is een kopij van bovenstaande grafiek, maar dit zowel voor staal als voor epoxy. Over de hele lijn is de investering in een net met epoxyleidingen dus goedkoper dan staal. Hoe hoger de temperatuursval (en dus hoe lager de diameters), hoe kleiner het onderling verschil wordt.


temperatuursval over het warmtenet 30 kunststof

25

staal

20 15 10 5 0 0

10

20

30

40

50

60

Grafiek 11: sensitiviteitsanalyse materiaalkeuze

In het voorontwerp en deze haalbaarheidsstudies is steeds met epoxy gerekend. Let er wel voor op dan indien de aanvoertemperatuur van het net boven de 120°C zou stijgen, de keuze voor epoxy is de praktijk niet meer mogelijk is.

21

Bij stalen leidingen bedraagt de elektrische pompenergie 1% van de totale vertransporteerde warmte-energie. Bij epoxy leidingen bedraagt de elektrische pompenergie 0,7% van de totale vertransporteerde warmte-energie.



4.

RESULTATEN

Voor de definities van de verschillende parameters in de vergelijkende tabellen wordt verwezen naar paragraaf 2.7.2 Output.

4.1

Voorontwerp met alle warmtevragers aangesloten

In een eerste voorontwerp worden alle verschillende warmtevragers aangesloten op één net (all-in). Dit warmtenet kan door de vier verschillende producenten gevoed worden. Hoewel uit onderstaande zal blijken dat een algemeen net met alle warmtevragers aangesloten financieel niet haalbaar is, is dit een goed uitgangspunt om de verschillende producenten met elkaar te vergelijken. 4.1.1

Traject

Figuur 1: Traject voorontwerpI – all-in



4.1.2

Vergelijking van de verschillende producenten

Producent naam maximum capaciteit producent maximum aanbod producent aantal draaiuren productiekost restwarmte CO2-kengetal productie Vragers Totale piek warmtevraag dekkingsgraad noodzakelijke backupcapaciteit totale energievraag (verkoop) verliezen/behoefte totale energievraag (incl distributieverlies) Leidingnet totale lengte enkel vermogen/lengte (enkel) behoefte/lengte (enkel) Investering kostprijs investering subsidies productie subsidies distributie kostprijs incl subsidies Jaarlijkse kosten kostprijs warmteproductie kostprijs warmteproductie backup kostprijs elektricteitsverbruik pomp kostprijs onderhoud Jaarlijkse baten totaal jaarlijkse warmteverkoop totaal subsidie productie Jaarlijkse opbrengst totale opbrengst excl subsidie prod totale opbrengst incl subsidie prod TVT excl subsidies IRR statische terugverdientijd dynamische terugverdientijd nodige subsidies TVT 25jaar nodige warmtevraag TVT 25jaar TVT incl subsidies IRR statische terugverdientijd dynamische terugverdientijd nodige subsidies TVT 25jaar nodige warmtevraag TVT 25jaar Primaire Energie totaal jaarlijkse vermeden primaire energie totaal jaarlijks vermeden CO²-uitstoot Kengetal CO2

IVOO 23,0 176,6 7.680 0,02 118

Proviron 6,6 52,9 8.016 0,50 332

Ematco 64,5 517,0 8.016 0,00 201

20,3 113% 10,2 32,7 7% 35,3

20,3 32% 13,7 32,7 7% 35,4

20,3 317% 10,2 32,7 8% 35,4

15,9 1,3 2,1

16,2 1,3 2,0

16,5 1,2 2,0

15,6 km 1,3 MW/km 2,1 GWh/km

13,0 0,0 6,0 7,0

14,5 1,2 6,8 6,6

13,9 1,0 6,4 6,5

13,3 1,2 6,2 6,0

705.693 83.434 41.153 339.134

17.675.561 897.415 48.435 351.268

0 83.434 53.298 349.334

352.967 280.721 53.171 332.734

1.356.722 211.708

1.356.722 212.107

1.356.722 212.637

1.356.722 € 211.780 €

187.308 399.016

-17.615.956 -17.403.850

870.656 1.083.292

337.129 € 548.909 €

-3% 70 33 64% 8,1

nooit nooit 3138% 438,9

5% 16 18 geen 0,0

1% 39 jaar 27 jaar 37% 4,7 GWh/jaar

4% 26 20 2% 0,2

nooit nooit 3068% 429,2

13% 6 8 geen 0,0

8% 11 jaar 13 jaar geen 0,0 GWh/jaar

34.887

8

35

7.046 20

1.576 188

7.019 21

Electrawinds 17,0 136,3 8.016 0,01 101 20,3 84% 10,2 32,7 7% 35,3

MW GWh h/jaar €/kWh kg/kWh MW MW GWhth GWhth

Mio€ Mio€ Mio€ Mio€ € € € €

28 GWhep 5.698 ton 61 kg/MWhth

Tabel 3: vergelijking van de verschillende producenten in het voorontwerp all-in

Uit bovenstaande tabel blijkt dat de investering voor het algemeen net tussen de 13 en 15 miljoen euro schommelt, afhankelijk van de locatie van de warmteproducent en grootte van de installatie. Indien rekening gehouden wordt met het maximale potentieel aan subsidies zakt de investering met circa 6 tot 7 miljoen euro. Hierin is inbegrepen: vergoeding groene warmte, verhoogde investeringsaftrek en strategische ecologie premie voor de producent én subsidies voor de (her)aanleg van infrastructuur op bestaande bedrijven terreinen (brownfields). De reële kans dat elk van deze subsidies gebruikt zullen kunnen worden is klein. In realiteit zal de terugverdientijd ergens tussen het scenario exclusief en het scenario inclusief subsidies schommelen. De jaarlijkse opbrengst van het net is sterk afhankelijk is van producent tot producent, hoe lager die jaarlijkse opbrengsten, hoe minder snel de aanleg van het warmtenet zal terugverdiend worden. Bij Proviron zijn de opbrengsten zelfs negatief. Dit heeft enerzijds te maken met de hoge productiekosten van de restwarmte,



anderzijds met een dekkingsgraad van slechts 32%. Dit wil zeggen dat er op veel momenten zal moeten bijgestookt worden met de back-upketel, omdat het geleverde vermogen te klein is in verhouding tot de vraag. Dit is ook rechtstreeks afleesbaar is het hoge CO2-kengetal (186 kg/MWhth), dat dicht bij dat van gas (201 kg/MWh) komt te liggen. Onderstaande grafiek geeft de evolutie van de “netto contante waarde” over 25 jaar weer. In het jaar nul start elke producent met een negatieve investering, jaarlijks worden gemaakte kosten en de gewonnen baten hierbij geteld. Dit zowel in een statisch als een dynamisch scenario. De statisch verlopende “netto contante waarde” is een rechte lijn. De dynamische evolueert licht gekromd in de tijd. De investering ligt daar ook iets hoger bij, omdat ook rekening gehouden wordt met de financieringskosten, die ook binnen de levensduur van het project dienen terugverdiend te worden. In lijn met bovenstaande conclusies, blijft de kostenflux bij een warmtenet met Proviron negatief en kan de investering dus nooit terugverdiend worden. Dit wil duidelijk zeggen dat de vooropgestelde warmteproductiekost niet haalbaar is voor een rendabel warmtenet.

Terugverdientijd 50.000.000 IVOO NPVstat incl subs

netto contante waarde [€]

40.000.000

IVOO NPVdyn incl subs

30.000.000

IVOO NPVstat excl subs

20.000.000

IVOO NPVdyn excl subs PROVIRON NPVstat incl subs

10.000.000

PROVIRON NPVdyn incl subs PROVIRON NPVstat excl subs

0 -10.000.000

0

2

4

6

8

10 12 14 16 18 20 22 24

PROVIRON NPVdyn excl subs EMATCO NPVstat incl subs

-20.000.000

EMATCO NPVdyn incl subs

-30.000.000

EMATCO NPVstat excl subs EMATCO NPVdyn excl subs

-40.000.000

ELECTRA NPVstat incl subs

-50.000.000 Grafiek 12: Net Present Value voor de verschillende producenten

Uit bovenstaande blijkt onderstaande volgorde van preferente producten: 1. 2. 3. 4.

EMATCO Electrawinds IVOO Proviron

Gezien zijn negatieve kostenflux wordt Proviron in de verdere studie niet verder mee opgenomen. De vooropgestelde vergoeding van 5 €cent/kWh geleverde warmte is te hoog. Daardoor liggen de jaarlijkse kosten hoger dan de jaarlijkse baten. Geen enkel voorontwerp op basis van Proviron zal interessant zijn, omdat met een jaarlijks verlies de initiële investering nooit terugverdiend zal kunnen worden. Voor de CO2-uitstoot ligt de preferente volgorde iets anders. Dit vooral omdat de dekkingsgraad van bijvoorbeeld Electrawinds voor een scenario met alle vragers iets te laag ligt, waardoor er te veel gasgestookte bijstook geleverd moet worden. Wat de globale CO2-uitstoot betreft, geniet elke van de voorgestelde producenten de voorkeur boven als de bestaande huidige situatie met iedereen zijn eigen, individuele warmteopwekking.



jaarlijkse CO2-uitstoot voor de voorziening van verwarming van alle vragers [ton] 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000

CO2 elektriciteit CO2 aardgas

0

Grafiek 13: jaarlijkse CO2-uitstoot voor de voorziening van verwarming (pompenergie & backupinstallatie) van de verschillende scenario’s

4.2

Optimalisatie van het traject op basis van producent Electrawinds

Electrawinds heeft een dekkingsgraad van slechts 84%, daardoor moet er om de warmte te kunnen leveren in de koudste periodes van het jaar relatief vaak bijgestookt worden met de back-up ketel. Daar dit aardgasverbruik zullen de jaarlijkse kosten licht stijgen. Dit wil zeggen dat door optimalisatie van het aantal warmtevragers, de terugverdientijd nog teruggeschroefd zou moeten kunnen worden. Om te kijken welke takken van het warmtenet in het voorontwerp zinvol zijn, wordt dus een vergelijkend onderzoek gedaan. Onderstaande tabel vat de resultaten van dit vergelijkend onderzoek samen.


POM W EST-V LAAND EREN – HAA LBAA RH EID SS TU DIE WA RMTEN ET OO ST END E D EEL 1 INV ENTARI SATI E]

4.2.1

34|44

Electrawinds: vergelijking van de verschillende trajecten op basis van TVT globale investering

Aangeloten clusters Zijtak B: Fides Petfood Zijtak B: off Elektrawinds Zijtak A: Daikin Zijtak A2a1: MrV + baanhof + kinderboerderij Zijtak A2a2: Stadhuis + zwembad Zijtak A3a: Eurostation Zijtak A3b: Stedelijke werkhuizen Zijtak A4a : Dr. E. Moreaux school Zijtak A5a: Frima Zijtak A5: Oosteroever Vragers Totale piek warmtevraag dekkingsgraad noodzakelijke backupcapaciteit totale energievraag (verkoop) verliezen/behoefte totale energievraag (incl distributieverlies) Leidingnet totale lengte enkel vermogen/lengte (enkel) behoefte/lengte (enkel) Investering

x

x x

x x x

x x x

x x x

x x x

x x x

x x x

x x x x

x x

x x

x x

x x

x x x x x x x x x x 20,3 84% 10,2 32,7 7% 35,3

x x x x

x x x

x

3,2 536% 1,6 6,6 2% 6,7

3,4 495% 1,7 7,0 4% 7,3

9,3 182% 4,7 12,8 5% 13,5

15,1 113% 7,6 24,6 6% 26,1

15,3 111% 7,7 25,0 6% 26,6

15,4 111% 7,7 24,7 6% 26,3

15,7 108% 7,9 25,7 6% 27,3

18,1 94% 9,0 28,9 7% 30,9

16,3 104% 8,1 26,9 6% 28,7

0,1 39,6 82,1

1,1 3,0 6,2

3,6 2,6 3,5

7,4 2,1 3,3

7,7 2,0 3,2

8,2 1,9 3,0

8,5 1,8 3,0

10,6 1,7 2,7

10,4 1,6 2,6

kostprijs investering subsidies productie subsidies distributie totaal jaarlijkse warmteverkoop totaal subsidie productie Jaarlijkse opbrengst

0,5 0,2 0,0 258.467 40.336

1,0 0,3 0,3 271.626 43.713

4,0 0,7 1,6 413.695 80.733

8,2 1,1 3,6 959.127 156.736

8,4 1,1 3,7 973.804 159.306

8,6 1,1 3,8 982.013 157.540

8,8 1,1 3,9 1.094.315 164.067

10,6 1,1 4,8 1.079.419 185.644

9,8 1,1 4,4 1.063.741 172.346

totale opbrengst excl subsidie prod totale opbrengst incl subsidie prod TVT excl subsidies

140.844 181.180

125.952 169.665

127.015 207.749

425.715 582.451

425.921 585.227

427.322 584.862

518.847 682.913

359.552 545.196

420.538 592.884

IRR statische terugverdientijd dynamische terugverdientijd nodige subsidies TVT 25jaar nodige warmtevraag TVT 25jaar TVT incl subsidies

23% 4 5 geen 0,0

11% 8 10 geen 0,0

1% 31 26 20% 1,0

4% 19 20 geen 0,0

4% 20 21 geen 0,0

3% 20 21 geen 0,0

5% 17 19 geen 0,0

1% 30 25 15% 1,7

3% 23 23 geen 0,0

1% 39 jaar 27 jaar 37% 4,7 GWh/jaar

IRR statische terugverdientijd dynamische terugverdientijd nodige subsidies TVT 25jaar nodige warmtevraag TVT 25jaar Primaire Energie

54% 1 2 geen 0,0

29% 3 4 geen 0,0

10% 8 10 geen 0,0

13% 6 8 geen 0,0

13% 6 8 geen 0,0

13% 6 9 geen 0,0

14% 6 8 geen 0,0

10% 9 11 geen 0,0

11% 7 9 geen 0,0


totaal jaarlijkse vermeden primaire energie totaal jaarlijks vermeden CO²-uitstoot Kengetal CO2

37,1 7.382 10

37,0 7.378 10

36,3 7.256 13

35,3 7.118 18

35,3 7.111 18

35,2 7.109 18

35,2 7.099 18

33,0 6.661 32

34,8 7.061 19

28,0 GWhep 5.698 ton 61 kg/MWhth

Tabel 4: meest rendabele trajecten Elektrawinds PAD: K:\BE\PROJECTS\P.004070_Oostende_Brugge_uitbreiding warmtenet (ID 7074)\04 STU\42 TECHN\426 ENERGIE\4 RAPPORTEN\verstuurd 20130322\Deel 2 Voorontwerp Oostende 20130320.docx

MW MW GWhth GWhth

15,6 km 1,3 MW/km 2,1 GWh/km 13,3 1,2 6,2 1.356.722 211.780

Mio€ Mio€ Mio€ € €

337.129 € 548.909 €


Uit bovenstaande vergelijkende tabel blijkt dat de terugverdientijd sterk afhangt van de dekkingsgraad. Zodra de dekkingsgraad onder 100% daalt, loopt de statische terugverdientijd ver boven de 25 jaar op. 4.2.2

Electrawinds: Meest rendabele trajecten

Uit de tabel kunnen twee meest haalbare mogelijkheden halen: 1. een rechtstreekse uitwisseling met Fides Petfood 2. een warmtenet uitbreiding vanaf Fides Petfood tot Oosteroever en alle tussenliggende warmtevragers + bijkomende aansluiting van Eurostation Beide trajecten worden hieronder op de tekening weergegeven.

C

Figuur 2: Traject meest rendabele scenario 1 FidesPetfood-Electrawinds



Figuur 3: Traject meest rendabele scenario 2 Oosteroever en Eurostation

4.2.3

Financiële haalbaarheid van de individuele aansluiting

Zoals beschreven in de berekeningsmethodiek dient niet enkel de financiële haalbaarheid van het algemene net, maar ook van de individuele aansluiting onderzocht te worden.

bedrijfsnaam Frima Daikin Fides Petfood Kantoor Electrawinds Eurostation - Maritieme hal Eurostation - Stationsgebouw Eurostation - Kantoren Stad Oostende - Stedelijk Zwembad Stad Oostende - De Lange Schuur Stad Oostende - MrV sportpark Stad Oostende - Stadhuis Stad Oostende - Stedelijke Werkhuizen Stad Oostende - Dr. E Moreauxschool Oosteroever - woningen Oosteroever - appartementen Oosteroever - kantoren

TVTstat TVTdyn maximale TVTstat excl subsidies incl subsidies incl subsidies TVT [jaar] [jaar] [jaar] [jaar] 6 3 4 3 7 4 5 5 2 1 2 15 17 10 15 15 2 2 3 15 nooit nooit nooit 15 nooit nooit nooit 15 2 2 3 15 6 6 8 15 1 1 2 15 3 3 4 15 1 1 2 15 5 5 7 15 2 2 3 15 1 1 2 15 3 3 4 15



Oosteroever - winkel Oosteroever - horeca t Baanhof

2 0 2

2 0 2

3 0 3

15 15 15

Tabel 5: terugverdientijden individuele investeringen

Deze tabel geeft voor elke geïnteresseerde warmtevrager de berekende statische en dynamische terugverdientijd, samen met de maximale statische terugverdientijd weer. Indien er geen maximale terugverdientijd opgegeven werd door de vragers, werd er een maximale terugverdientijd van 15 jaar gehanteerd voor de investering. Deze terugverdientijd is een vergelijking met het enkelvoudige behoud van de bestaande gasgestookte installatie. Er werd bovendien een terugverdientijd exclusief en inclusief subsidies berekend. Er werd rekening gehouden met een verhoogde investeringsaftrek en de ecologiepremie, indien de warmtevrager een private onderneming betreft (uitgezonderd projectontwikkelaars). Voor alle overheidsbedrijven werd geen enkele subsidie in rekening gebracht. Als de investering net buiten de mogelijkheden van de warmtevrager valt, bijvoorbeeld Frima (of Daikin wanneer er geen rekening gehouden wordt met de subsidies), dan valt te overwegen om de aansluiting in een andere abonnementsformule te gieten waardoor de initiële investering terugvalt op een minimum en toch aan de terugverdientijd voldaan wordt. Voor het laagenergie kantoorgebouw van Electrawinds is de investering voor de aansluiting (achteraan) op eigen terrein hoog, zeker in vergelijking met de afname, vandaar dat de terugverdientijd slechts op 10 tot 15 jaar ligt, afhankelijk van de berekeningswijze (statisch of dynamisch). De nieuwe gebouwen van Eurostation (met uitzondering van de Maritieme hal) aansluiten op het warmtenet is nooit terugbetaalbaar, het warmtenet economisch gezien niet concurreren met de energie-efficiënte warmtepompen op zeewater die nu voorzien zijn. 4.2.4

Electrawinds: meest rendabele trajecten met uitsluitend rendabele vragers

In onderstaande overzichtstabel zijn de meest rendabele trajecten voor Electrawinds uit paragraaf 4.2.2 Electrawinds: Meest rendabele trajecten overgenomen, maar wordt uitsluitend rekening gehouden met de overblijvende, rendabele vragers. Aangeloten clusters Zijtak B: Fides Petfood Zijtak B: off Elektrawinds Zijtak A: Daikin Zijtak A2a1: MrV + baanhof + kinderboerderij Zijtak A2a2: Stadhuis + zwembad Zijtak A3a: Eurostation Maritieme Hal Zijtak A3a: Eurostation Andere Zijtak A3b: Stedelijke werkhuizen Zijtak A4a : Dr. E. Moreaux school Zijtak A5a: Frima Zijtak A5: Oosteroever Vragers Totale piek warmtevraag dekkingsgraad noodzakelijke backupcapaciteit totale energievraag (verkoop) verliezen/behoefte totale energievraag (incl distributieverlies) Leidingnet totale lengte enkel vermogen/lengte (enkel) behoefte/lengte (enkel) Investering kostprijs investering subsidies productie subsidies distributie kostprijs incl subsidies Jaarlijkse kosten

x

x

x x x x x x

x x x

x x x

x x x

x

x

x

x x

3,2 536% 1,6 6,6 2% 6,7

5,4 315% 2,7 10,5 13% 12,0

8,6 199% 4,3 17,0 9% 18,7

19,6 87% 9,8 30,4 7% 32,9

14,7 115% 7,4 23,2 6% 24,7

15,1 113% 7,6 24,6 6% 26,1

0,1 39,6 82,1

7,3 0,7 1,4

7,4 1,2 2,3

15,6 1,3 1,9

7,4 2,0 3,2

7,4 km 2,1 MW/km 3,3 GWh/km

0,5 0,2 0,0 0,3

6,5 0,4 3,4 2,7

7,1 0,6 3,5 2,9

13,2 1,2 6,2 5,9

8,1 1,1 3,6 3,5

8,2 1,1 3,6 3,5


MW MW GWhth GWhth

Mio€ Mio€ Mio€ Mio€


kostprijs warmteproductie kostprijs warmteproductie backup kostprijs elektricteitsverbruik pomp kostprijs onderhoud Jaarlijkse baten

67.227 45.439 186 4.772

119.819 48.047 11.335 150.992

186.754 56.697 18.447 155.764

329.052 229.806 46.636 331.982

246.861 73.131 30.779 161.925

261.227 74.171 35.708 162.306

totaal jaarlijkse warmteverkoop totaal subsidie productie Jaarlijkse opbrengst

258.467 40.336

595.078 71.892

769.787 112.052

1.199.943 197.431

926.019 148.117

959.127 € 156.736 €


140.844 181.180

264.885 336.777

352.126 464.178

262.467 459.898

413.323 561.440

425.715 € 582.451 €


23% 4 5 geen 0,0

2% 25 23 geen 0,0

4% 20 21 geen 0,0

-1% 50 30 50% 6,7

4% 20 21 geen 0,0



54% 1 2 geen 0,0

11% 8 10 geen 0,0

13% 6 9 geen 0,0

7% 15 15 geen 0,0

13% 6 8 geen 0,0


37,1 7.382 10

36,7 7.341 11

36,3 7.270 13

29,9 6.052 50

35,5 7.134 17



€ € € €

Tabel 6: meest rendabele trajecten Elektrawinds met uitsluitend rendabele vragers

4.3

Optimalisatie van de producent op basis van de meest rendabele trajecten

Volgende stap in de optimalisatie is deze meest rendabele trajecten toetsen aan de verschillende voorliggende warmteproducenten. Proviron werd gezien zijn negatieve kostenflux niet meer meegenomen. 4.3.1

Vergelijkende overzichtstabel

Aangeloten clusters Zijtak B: Fides Petfood

x

x

x

x

x

Zijtak B: off Elektrawinds

x

x

x

Zijtak A: Daikin

x

x

x

Zijtak A2a1: MrV + baanhof + kinderboerderij

x

Zijtak A2a2: Stadhuis + zwembad

x

Zijtak A3a: Eurostation Maritieme Hal

x

Zijtak A3a: Eurostation andere Zijtak A3b: Stedelijke werkhuizen

x

Zijtak A4a : Dr. E. Moreaux school

x x

Zijtak A5a: Frima Zijtak A5: Oosteroever IVOO

x

x

x

x

x

IRR excl subsidies statische terugverdientijd excl subsidies dynamische terugverdientijd excl subsidies IRR incl subsidies statische terugverdientijd incl subsidies dynamische terugverdientijd incl subsidies EMATCO

-2% 279 33 5% 279 33

2% 26 23 9% 26 23

0% 43 29 6% 43 29

-6% 151 39 2% 151 39

-1% 47 30 5% 47 30

-1% 48 30 5% 48 30

IRR excl subsidies statische terugverdientijd excl subsidies dynamische terugverdientijd excl subsidies IRR incl subsidies

6% 13 16 33%

5% 16 18 16%

5% 15 17 16%

4% 19 20 12%

6% 14 16 16%

6% 13 jaar 16 jaar 16%


jaar jaar jaar jaar


statische terugverdientijd incl subsidies dynamische terugverdientijd incl subsidies

2 4

5 7

5 7

7 9

5 7

23% 4 5 54% 1 2

2% 25 23 11% 8 10

4% 20 21 13% 6 9

-1% 50 30 7% 15 15

4% 20 21 13% 6 8

5 jaar 7 jaar

Elektrawinds IRR excl subsidies statische terugverdientijd excl subsidies dynamische terugverdientijd excl subsidies IRR incl subsidies statische terugverdientijd incl subsidies dynamische terugverdientijd incl subsidies

4% 19 20 13% 6 8

jaar jaar jaar jaar

Tabel 7: vergelijkende overzichtstabel rendabele scenario’s

4.3.2

Meest rendabele trajecten

Uit bovenstaande tabel blijken twee haalbare trajecten: 1. Directe uitwisseling tussen Electrawinds en Fides Petfood (warmte-uitwisseling op partnerschaal) 2. Warmtenet met Ematco als producent aansluiting van Fides Petfood, Kantoren Electrawinds, Daikin en Oosteroever. 2a. De eventuele aansluiting van Frima is te bekijken in functie van de aansluitformule, als de terugverdientijd hier tot de minimaal aanvaardbare kan gebracht worden heeft dit een positieve invloed op de terugverdientijd van het algemeen net. Momenteel is de terugverdientijd voor Frima slechts 2,7 in plaats van de vooropgestelde 2,4 jaar. Ter info worden nog de gedetailleerde tabellen voor de verschillende scenario’s van Ematco en IVOO meegegeven. Aangeloten clusters Zijtak B: Fides Petfood Zijtak B: off Elektrawinds

x

x

x x

x x

x x

Zijtak A: Daikin

x

x

x

Zijtak A2a1: MrV + baanhof + kinderboerderij

x

Zijtak A2a2: Stadhuis + zwembad

x

Zijtak A3a: Eurostation Maritieme Hal

x

Zijtak A3a: Eurostation Andere Zijtak A3b: Stedelijke werkhuizen

x

Zijtak A4a : Dr. E. Moreaux school

x

Zijtak A5a: Frima

x

Zijtak A5: Oosteroever

x

x

x

x

x

3,2 725%

5,4 427%

8,6 269%

19,6 117%

14,7 156%

15,1MW 152%

1,6

2,7

4,3

9,8

7,4

7,6MW

Vragers Totale piek warmtevraag dekkingsgraad noodzakelijke backupcapaciteit totale energievraag (verkoop)

6,6

10,5

17,0

30,4

23,2

verliezen/behoefte

8%

10%

9%

7%

6%

24,6GWhth

totale energievraag (incl distributieverlies)

7,2

11,6

18,7

32,9

24,7

totale lengte enkel

2,8

5,3

7,7

15,9

7,7

7,7km

vermogen/lengte (enkel)

1,2

1,0

1,1

1,2

1,9

2,0MW/km

behoefte/lengte (enkel)

2,4

2,0

2,2

1,9

3,0

3,2GWh/km

kostprijs investering subsidies productie

2,1 0,0

5,1 0,0

7,0 0,0

12,9 0,0

8,0 0,0

8,1Mio€ 0,0Mio€

subsidies distributie

0,9

2,6

3,4

6,0

3,5

3,5Mio€

kostprijs incl subsidies

1,1

2,5

3,6

6,9

4,5

4,6Mio€

143.469 45.439

231.714 48.047

373.940 56.697

657.870 81.870

494.517 73.131

523.272€ 74.171€

4.026

8.193

13.189

36.459

19.995

23.490€

6% 26,2GWhth

Leidingnet

Investering

Jaarlijkse kosten kostprijs warmteproductie kostprijs warmteproductie backup kostprijs elektricteitsverbruik pomp



kostprijs onderhoud

58.172

110.392

162.164

338.382

168.325

168.706€

258.467 43.041

595.078 69.514

769.787 112.182

1.199.943 197.361

926.019 148.355

959.127€ 156.982€

7.361 50.402

196.731 266.246

163.797 275.979

85.361 282.722

170.052 318.407

169.488€ 326.469€

-2% 279

2% 26

0% 43

-6% 151

-1% 47

Jaarlijkse baten totaal jaarlijkse warmteverkoop totaal subsidie productie Jaarlijkse opbrengst totale opbrengst excl subsidie prod totale opbrengst incl subsidie prod TVT excl subsidies IRR statische terugverdientijd

-1% 48jaar


33

23

29

39

30

nodige subsidies TVT 25jaar

91%

4%

42%

83%

47%

1,9

0,1

2,6

10,9

3,8

3,9GWh/jaar

5% 92

9% 10

6% 15

2% 58

5% 18

5% 18jaar

nodige warmtevraag TVT 25jaar

30jaar 47%

TVT incl subsidies IRR statische terugverdientijd dynamische terugverdientijd

19

12

16

24

17

nodige subsidies TVT 25jaar

24%

geen

geen

22%

geen

0,5

0,0

0,0

2,8

0,0

37,0 7.374

36,8 7.348

36,4 7.281

35,0 7.065

35,7 7.158

10

11

13

19

16

nodige warmtevraag TVT 25jaar

17jaar geen 0,0GWh/jaar

Primaire Energie totaal jaarlijkse vermeden primaire energie totaal jaarlijks vermeden CO²-uitstoot Kengetal CO2

35,6GWhep 7.144ton 17kg/MWhth

Tabel 8: Meest rendabele trajecten IVOO met uitsluitend rendabele vragers

Aangeloten clusters Zijtak B: Fides Petfood Zijtak B: off Elektrawinds Zijtak A: Daikin Zijtak A2a1: MrV + baanhof + kinderboerderij Zijtak A2a2: Stadhuis + zwembad Zijtak A3a: Eurostation Maritieme Hal Zijtak A3a: Eurostation Andere Zijtak A3b: Stedelijke werkhuizen Zijtak A4a : Dr. E. Moreaux school Zijtak A5a: Frima Zijtak A5: Oosteroever Vragers Totale piek warmtevraag dekkingsgraad noodzakelijke backupcapaciteit totale energievraag (verkoop) verliezen/behoefte totale energievraag (incl distributieverlies) Leidingnet totale lengte enkel vermogen/lengte (enkel) behoefte/lengte (enkel) Investering kostprijs investering subsidies productie subsidies distributie kostprijs incl subsidies Jaarlijkse kosten kostprijs warmteproductie kostprijs warmteproductie backup kostprijs elektricteitsverbruik pomp kostprijs onderhoud Jaarlijkse baten

x

x

x x x

x x x

x x x

x x x x x x

x

x

x

x x

3,2 2034% 1,6 6,6 9% 7,2

5,4 1196% 2,7 10,5 12% 11,9

8,6 753% 4,3 17,0 10% 18,9

19,6 329% 9,8 30,4 8% 33,0

14,7 438% 7,4 23,2 7% 24,9

15,1 427% 7,6 24,6 6% 26,3

2,5 1,3 2,6

6,5 0,8 1,6

8,2 1,0 2,1

16,5 1,2 1,9

8,2 1,8 2,8

8,2 km 1,8 MW/km 3,0 GWh/km

2,0 0,7 0,9 0,5

6,3 0,8 3,2 2,3

7,7 0,8 3,8 3,1

13,7 1,0 6,4 6,3

8,8 1,0 3,9 3,9

8,8 1,0 3,9 4,0

0 45.439 4.099 53.172

0 48.047 10.629 135.792

0 56.697 16.801 172.364

0 81.870 46.874 348.582

0 73.131 26.503 178.525

0 74.171 30.810 178.906


MW MW GWhth GWhth

Mio€ Mio€ Mio€ Mio€ € € € €


totaal jaarlijkse warmteverkoop totaal subsidie productie Jaarlijkse opbrengst

258.467 43.096

595.078 71.344

769.787 113.142

1.199.943 198.262

926.019 149.143

959.127 € 157.793 €


155.757 198.853

400.610 471.953

523.925 637.068

722.616 920.878

647.861 797.004

675.239 € 833.033 €


6% 13 16 geen 0,0

5% 16 18 geen 0,0

5% 15 17 geen 0,0

4% 19 20 geen 0,0

6% 14 16 geen 0,0



33% 2 4 geen 0,0

16% 5 7 geen 0,0

16% 5 7 geen 0,0

12% 7 9 geen 0,0

16% 5 7 geen 0,0


37,0 7.374 10

36,7 7.343 11

36,3 7.273 13

34,8 7.043 20

35,6 7.144 17



Tabel 9: Meest rendabele trajecten EMATCO met uitsluitend rendabele vragers

Figuur 4: Detail meest rendabele scenario 1 FidesPetfood-Electrawinds - Solvaylaan



Figuur 5: Traject meest rendabele scenario 2 Oosteroever en Eurostation

4.4

Technische specificaties van de weerhouden alternatieven

Hieronder wordt een beknopt overzicht gegeven van de technische specificaties waarmee rekening werd gehouden in het voorontwerp van beide weerhouden scenario’s. Scenario 1: Eletrawinds - FidesPetfood

Warmteproducent Beschikbaar vermogen Gevraagd vermogen Ontworpen vermogen Dekkingsgraad

Scenario 2: Oosteroever & Eurostation

Electrawinds 17 2,6 3,2 664%

EMATCO 64,5 11,8 14,7 548%

MW MW MW

Investering totaal Investering productie Investering distributie Investering consumenten

0,7 0,1 0,5 0,1

13,7 2,2 10,2 1,3

M€ M€ M€ M€

trajectlengte warmtenet leidinglengte warmtenet materiaal leiding maximale diameter

0,1 0,2 epoxy Ø200

7,4 14,8 epoxy Ø350

km km


mm


aantal voorziene onderstations geïnstalleerd pompvermogen geïnstalleerd back-upvermogen HINDERNISSEN gestuurde boringen spoor John Cordierlaan brug zandvoordestraat tunnel & brug Tweebruggenstr spoor naar Ankerstraat nieuwe constructie parallel aan bestaande brug kanaal en spuikom

0 0,300 1,6

1 220,000 7,35

20.080 200.080 193.400 20.080

-

€ € € €

495.745

-

€

kW

Enkel in scenario 2 komen een aantal hindernissen voor, zoals ze geïnventariseerd zijn in de eerste fase. De meeste van hen worden overbrugd met een gestuurde boring. Enkel bij de oversteek van het kanaal en de spuikom dient rekening gehouden te worden met een nieuwe vrijstaande constructie, parallel aan de bestaande brug. Nieuwe leidingen aan deze bestaande brug hangen ligt juridisch zeer moeilijk.

4.5

Conclusie

Uit bovengaande studie kunnen volgende algemene conclusies getrokken worden: -

-

Proviron is, geen zinvolle producent om aan te sluiten, gezien de lage productiecapaciteit en hoge productiekost (randvoorwaarden die volgen uit de inventarisatie). De preferente producenten zijn Ematco > Electrawinds > IVOO, dit is niet toevallig ook de volgorde van stijgende kost voor de warmteproductie. De maximale productiekost om een terugverdienbaar net te hebben, ligt op 0,02 €/kWh. Een warmtenet dat alle geïnteresseerde partijen aansluit is niet rendabel en niet zinvol. De kostprijs van een dergelijk warmtenet schommelt rond de 17,5 miljoen euro. Een directe uitwisseling tussen Electrawinds en Fides Petfood is een zinvol en haalbaar alternatief. De kostprijs van deze verwezenlijking wordt geraamd op 0,5 miljoen euro. Het industriële eiland op Oosteroever is, ofschoon zijn grote afstand, een interessante aansluitpiste dankzij het grote gevraagde vermogen. In de volgende fase dient een verdere uitbreiding van deze tak zeker bekeken te worden. De formule van aansluiting en de verdeling van de aansluitkost dient in detail bekeken te worden voor grensgevallen, Daikin en Frima. Ofschoon hun aansluiting net op de rand van de vooropgestelde haalbaarheid schommelt, vooral gezien de strenge eisen die ze zelf stellen, heeft hun aansluiting een positief effect op de globale terugverdientijd. Een abonnementsformule of spreiding van de investering voor aansluiting over verschillende partijen, is te overwegen. Het warmtetarief heeft optimaal een kostprijs van 80% van het gastarief. Het CO2-kengetal van de warmte schommelt tussen de 10-20 kg/kWh, afhankelijk van de hoeveelheid gasgestookte bijstook en de pompenergie. Alle warmtenetten in voorontwerp zijn voorzien van een bijkomende capaciteit van 25% tov van de bestaande ontworpen capaciteit, om toekomstige uitbreidingen mogelijk te maken. De invloed van een hogere reservecapaciteit op de terugverdientijd van het net wordt duidelijk weergegeven in paragraaf 3.2 Reservecapaciteit warmtenet.



5.

BIJLAGEN

5.1

VOORONTWERPNOTA’S WARMTEVRAGERS

5.1.1

Frima

5.1.2

Daikin

5.1.3

Fides Petfood

5.1.4

Electrawinds kantoorgebouw

5.1.5

Eurostation

5.1.6

Stad Oostende - Stedelijk Zwembad

5.1.7

Stad Oostende - Kinderboerderij

5.1.8

Stad Oostende - Mr. V + Sportpark

5.1.9

Stad Oostende – Stadhuis

5.1.10

Stad Oostende – Stedelijke Werkhuizen

5.1.11

Stad Oostende – Dr. E Morauxschool

5.1.12

Oosteroever

5.1.13

Baanhof


>> Deel 2 Voorontwerp & Disseminatie

Recommend Documents