Dossier: Energy Efficiency

191

MAART 2013

Hydropneuma

Dé referentie voor aandrijf- en besturingstechniek

Dossier: Energy Efficiency Hoe inspelen op toenemende vraag naar energie-efficiënte machines?

Antwerpen X - P 309959 - 12,50 EUR

1ste trimester - 43e jaargang - Afgiftekantoor

Driemaandelijks tijdschrift van FIMOP en BELGITRANS -

ATION.B M U D IN R IE S S DO

E p.15

7 - Duizenden motorreductoren op luchthaven Frankfurt

40 - Zijn hydrauliek filters gelijk wat efficiëntie betreft?

45 - SMC Pneumatics investeert in Europees distributiecentrum

vzw FIMOP Tel: +32 (0)2 640 77 35 Fax: +32 (0)2 640 84 80 [email protected] www.fmop.be

BELGITRANS

Belgische beroepsvereniging voor industriële aandrijftechnieken (mechanisch, elektrisch, mechatronisch en hydro-dynamisch)

Dé referentie voor aandrijf- en besturingstechniek

vzw BELGITRANS Tel: +32 (0)2 640 84 32 [email protected] www.belgitrans.be

RAAD VAN BESTUUR JEAN-PIERRE VAN DER KELEN, Testo Philippe Vansevenant, Parker Hannifin Benelux Marcel De Winter, Service Hydro PHILIPPE CONSIGLIO, Bosch Rexroth René Decleer, Decleer, Gaelens & Part. Yves Meulenijzer, LinMotion

RAAD VAN BESTUUR Geert Heyvaert, MGH NV Ludo De Groef, ESCO DRIVES NV Luc Van Hoylandt , ACT IN TIME SPRL Luc Roelandt, GKN STROMAG BENELUX NV Bart Vanhaverbeke, VOITH TURBO NV Steven Cassiers, SIEMENS NV Dick ter Welle, HANSEN INDUSTRIAL TRANSMISSIONS NV

TOEZICHTHOUDERS Jean Schauss, Atlas Copco Maciej Szygowski, Doedijns Fluidap

TOEZICHTHOUDERS Steven Bergia, MEA Marc Goos, Transmo

COMMISSIES Confederatie Toetredingen Algemene voorwaarden CETOP Onderwijs - IHP Events & Beurzen Repertorium Tijdschrift Automation-HP MARCOM GROUP MARKTONDERZOEK - HYDRAULICA - PNEUMATICA - AFSLUITERS E-News - Webstek Beroepsethiek

COMMISSIES MARKETING EXPOSITIONS MEDIA WEBSITE

LEDEN 2013 ABFlex Group AF BELGIUM ASCO NUMATICS BENELUX Atlas Copco Compressors Boge Compressors BOSCH REXROTH Brevini Fluid Power BURKERT CONTROMATIC CLIPPARD EUROPE CQS TECHNOLOGIES COMPAIR GEVEKE DECLEER-GAELENS & PARTNERS Doedijns Fluidap DONALDSON ULTRAFILTER EFC ERIKS + BAUDOIN Euregio Hydraulics FESTO BELGIUM FLUIDTECH GATES EUROPE Hansaflex HYDAC HYDRAULIC ASSISTANCE HYDRAUMEC INTERNATIONAL HYDRAUVISION Hydro Tools INGERSOLL RAND BENELUX IPAR Industrial Partners b.v. LinMotion Manuli Fluiconnecto nv NORGREN PALL BELGIUM PARKER HANNIFIN PIRTEK BENELUX Poclain Hydraulics REM B SERVICE HYDRO SMC PNEUMATICS Stäubli TESTO VAN DE CALSEYDE VB Parts Hydraulic VEMOFLEX WTS Hydraulics

Hydropneuma MAART 2013

Belgische Verenigingen van Fabricanten, Invoerders en Verdelers van Materiaal voor Industriële Hydraulica, Pnematica, Automatisatie en aanverwante technieken. Lid van het Europese comité CETOP

191

FIMOP

Omslagverhaal

COLOFON LEDEN 2013 ABB - ASEA BROWN BOVERI NV ACT IN TIME SPRL ATB AUTOMATION NV AVD BELGIUM SPRL AZ HOLLINK BELGIUM BVBA BAUER GEAR MOTOR BEGE AANDRIJFTECHNIEK BVBA BRAMMER NV BREVINI BENELUX CET MOTOREN NV ERIKS NV - ERIKS+BAUDOIN ESCO DRIVES NV GKN SERVICE BENELUX GKN STROMAG BENELUX NV HABASIT BELGIUM NV HANSEN INDUSTRIAL TRANSMISSIONS NV KTR BENELUX BV MEA BVBA MGH NV OPTIBELT GMBH RB SOLUTIONS RENOLD PLC ROTERO BELGIUM BVBA SEW - EURODRIVE BELUX NV SIEMENS NV SKF BELGIUM NV/SA TAS L & CO BVBA TRANSMO NV VIALEC BVBA VOITH TURBO NV WEG BENELUX NV YASKAWA EUROPE GmbH

11-13; 48-49 - Dossier Energy efficiency: energiesystemen, energie-efficiëntie en duurzaamheid in de productie-omgeving

Inhoud

SECRETARIAAT Wielstraat 12 B - 2880 Bornem Tel Fimop: +32 (0)2 640 77 35 Tel Belgitrans: +32 (0)2 640 84 32 Fax: +32 (0)2 640 84 80 [email protected] www.hydropneuma.be

REPORTAGE

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER René Decleer, FIMOP p/a KHNB, Louisalaan 500, B 1050 Brussel

DOSSIER

REDACTIECOMITE Ing. René Decleer, Ing. Roger Stas, Steven Cassiers REALISATIE CxO Europe Wielstraat 12 - B -2880 Bornem

Motorreductoren op luchthaven Frankfurt

Energy efficiency

p5

p 11

DOSSIER Indumation.be 2013

p 15

PUBLICITEIT Dirk Vermant – gsm: +32 (0)477 270 787 e-mail: [email protected] Redactie Arn Borstlap - tel: +32 (0)2 640 77 35 e-mail: [email protected]

DOSSIER Hydrauliekfilters

p 40

DRUKKERIJ Artoos, Kampenhout Verspreiding 6.500 ex. NL + 4.500 ex FR Automation Magazine is een uitgave van de beroepsverenigingen Fimop en Belgitrans. De advertenties in Automation Magazine worden ter goedkeuring aan het redactiecomité voorgelegd. Alle advertenties die betrekking hebben op de technieken en de producten voor industriële automatisering komen in aanmerking voor publicatie. Alle artikels en berichten in de redactionele bijdragen van dit tijdschrift werden door de redactie geselecteerd. Zij verschijnen gratis en bevatten geen advertenties. De auteurs zijn verantwoordelijk voor hun teksten. Volgend nummer: juni 2013

REPORTAGE Technologie in een leerkist

p 47

DOSSIER Energy efficiency

p 48

ACTUALITEIT

p 53

NIEUWS EN BIBLIO

p 62

AUTOMATION paraît aussi en français Lid van de Unie van de uitgevers van de Periodieke Pers.

Copyright FIMOP 2012

191 - MAART 2013 - P 3

Voorwoord

Indumation 2013: FIMOP en Belgitrans zijn op de afspraak FIMOP is nog steeds de ‘Vereniging van Fabrikanten en Invoerders van Materiaal voor Industriële Hydraulica, Pneumatiek en Automatisering’. Automatisering blijft het trefwoord van de technologiesector maar het codewoord wordt steeds meer ‘innoveren’. Ook in de hydraulica en de pneumatiek en zelfs de perslucht is ‘Innoveren’ een nieuw hoofdstuk in het Automatiseringsboek. De opzet van de tweede Indumation beurs ziet er indrukwekkend uit. De thema’s van belang in de industrie zijn energie-efficiëntie, het herdenken van aandrijfmethodes, systeemintegratie en innoveren, maar ook ‘smart innovation’ en ‘het verschil maken’. Beste lezer, kijk eens naar de rode ‘Δ’ in het blauwe FIMOP-logo: dit is de delta van ‘difference’. Bij de evaluatie van de eerste Indumation beurs, twee jaar geleden, werden een aantal opmerkelijke gegevens genoteerd, zoals: bezoekersdata per functie/departement. Op 1. staat Engineering (28 %), op 2. Maintenance (14 %) en op 8. Systeemintegratie (4%). In al deze technologieën zijn de FIMOP leden zeer goed tot expert. Bij bezoekersdata per bezoekersobjectieven staat op nummer 1. ‘nieuwe technologieën en producten’ (38%). Ook hierin zijn de FIMOP leden zeer goed tot expert. En last but not least: 96,7% van de bezoekers in 2011 komt zeker of waarschijnlijk terug in 2013. Het is werkelijk de moeite, zelfs in crisistijden, om naar Kortrijk te komen en één of meerdere van de Indumation trajecten te volgen. Onze hydraulica-, pneumatica- en persluchtexperts staan klaar om alle bezoekers te woord te staan. Wij zijn op de afspraak. Ing. René DECLEER MSc. Voorzitter FIMOP vzw. n P 4 - 191 - MAART 2013

Belgitrans heeft het genoegen u welkom te heten op de beurs Indumation.be 2013. Belgitrans heeft de laatste jaren een nieuwe dynamiek ontwikkeld die zich vertaald in een groeiend aantal leden, waarvan ruim een derde aan deze beurs deelneemt. De Belgische Vereniging Voor Aandrijftechniek is één van de drie initiatiefnemende en ondersteunende partners van dit marktrepresentatief vaktreffen. Dit jaar wordt de tweede editie van deze nationaal overkoepelende beurs voor factory-, processen infrastructure automation in Kortrijk Xpo gehouden van 24 t/m 26 april 2013. Wij hopen dat uw bezoek aan deze beurs te Kortrijk u toelaat nieuwe producten en werkmethoden te ontdekken. De bij Belgitrans aangesloten bedrijven zijn stuk voor stuk deskundigen op het gebied van mechanische, elektrisch en hydrodynamische industriële aandrijftechnieken. Ook voor het onderhouden van bestaande en het aanknopen van nieuwe contacten is Indumation.be een uitstekende gelegenheid. Wij willen u dan ook uitdrukkelijk uitnodigen onze leden op de beurs te bezoeken. Bovendien bent u meer dan welkom op de gemeenschappelijke verenigingsstand aan de ingang van hall 2 tegenover de Atrium bar. Na de drie dagen Indumation.be zijn de vereniging en haar leden bereikbaar via ondermeer het gespecialiseerde tijdschrift Automation Magazine, de internet site www.belgitrans.be en haar secretariaat te Brussel. Namens alle Belgitrans leden, wensen wij u een geslaagd en informatief bezoek aan de Indumation.be 2013.

Geert Heyvaert Voorzitter Belgitrans n

REPORTAGE

The place to be is de Heron Tower, het hoogste gebouw in de City of London, 46 verdiepingen, 230 m hoog inclusief de mast en 242 m tot het hoogste punt. Het restaurant ‘Duck & Waffle’ op de 40ste verdieping vormt het decor om de Unidrive M voor te stellen, specifiek ontworpen voor de productieautomatisering.

Nieuwe besturingen voor productieautomatisering Control Techniques had minstens vijf jaar nodig om ‘twee’ te veranderen in ‘acht’ en het was niet zo eenvoudig als twee tot de derde macht (23). Om dat te bewijzen gingen we naar Londen om ons te overtuigen van de creatie van een reeks drives die aanleunen bij wat de markt-de klantgebruiker nodig heeft om zelf te kunnen innoveren. De Unidrive M is niet zomaar een moderne ‘drive’, maar een groep, een hele familie van acht drives, waarvan er eentje (M500) nog in ontwikkeling is en binnen afzienbare tijd de verrassing zal zijn van de familie. Vijf jaar onderzoek werd besteed aan het luisteren naar alle mogelijke en onmogelijke wensen en vragen van de gebruiker. De meest verantwoorde wensen waren: 1) een open architectuur, 2) een hogere productiviteit, 3) veiligheid en 4) snelle foutdiagnose. Daaruit kwam dan de zevendelige familie Unidrive M.

Voor elke toepassing een drive Waar vroeger slechts twee drives bestonden waarbij één (SK) in het onderste segment en de tweede (SP) in het bovenste segment werd gebruikt. Die ene in het onderste segment was veelal te groot voor de kleinste toepassingen en te klein voor de complexere toepassingen. Voor het bovenste segment had deze drive dezelfde tekortkomingen of was ‘overgekwalificeerd’. De oplossing: voor elke toepassing een drive en zo geschiedde.

M100 en M200 Wanneer we de rij afgaan dan is de kleinste en eenvoudigste de M100, de M200 heeft iets meer en zo verder. De kleinste, M100 (tot 7,5 kW) is typisch voor ‘open lus’ toepassingen, zoals de frequentiegeregelde aandrijving van transportbanen, ventilators, pompen en mengers. Voor de M200 is de typische toepassing: snelheidsregeling van transportbanen, ventilators, verdringerpompen en mengers, waarbij hun functie afstandgeregeld is via Veldbus of Ethernet. De M300 is typisch: snelheidsregeling voor materiaaltransport, verspanen, houtbewerking, werktuigmachines; waar de bescherming van mensen en goederen nodig is. M400 is typisch voor de snelheidsregeling van transportbanen, verdringerpompen, materiaaltransport, verspanen, houtbewerking, waar een snelle diagno-

se is vereist. Daarbij heeft de M400 een boord-PLC.

Complexere besturingen Voor het tweede segment, M600,M700 en M800 zijn de besturingen nog complexer, uiteraard voor de meer complexe en meer precieze aandrijvingen. De M600 heeft ook een boord-PLC met daarbij nog een ‘digital Lock Copntrol’ De M700 heeft daarbij als extra een Advanced Motion Controller. Het topmodel M800 heeft als extra een Mci200 Machine Controller en wordt beschreven als ‘the ultimate performance through advanced onboard motion control’.

Combinaties van drives Combinaties van drives zijn ook mogelijk. Bijvoorbeeld: een drukpers heeft een M800 aan de offset, voor het synchroniseren van pers en papier, waarbij een M600 iets verder kan geplaatst worden om de snelheid op niveau te houden en continu de veiligheid te waarborgen. Een derde drive kan dienen voor een gecontroleerde veilige stop.

Eenvoudige bediening Wat betreft de bediening , die is eenvoudig. Elke drive heeft een keypad om de parameters te kunnen instellen. Vanaf de M400 heeft iedere drive een afneembaar keypad en kan aldus via ethernetkabel verbonden worden aan de drive. Alle drives hebben een SD Card Slot; alle parameters en andere data kunnen opgeslagen waardoor een snelle en efficiënt foutanalyse kan gemaakt worden. Fouten hebben geen cijfer- of lettercode meer, fouten worden in klare tekst aangegeven. René Decleer n

191 - MAART 2013 - P 5

REPORTAGE

Het uitgebreide bagageafhandelingsysteem op de nieuwe pier van de luchthaven van Frankfurt wordt aangedreven door motorreductoren van NORD DRIVESYSTEMS.

Duizenden motorreductoren zorgen voor snelle doorstroming op luchthaven van Frankfurt De luchthaven van Frankfurt verwacht een sterke groei in volume van zowel vracht- als passagiersvervoer. Onlangs opende de luchthaven de A-Plus pier, waardoor een toenemend aantal A380 megaliners simultaan kan worden verwerkt. Om de bagage inlaadtijd ook bij intensiever vliegverkeer en bij aangescherpte veiligheidsmaatregelen onder de 45 minuten te houden, is efficiënte en uiterst betrouwbare handlingtechnologie vereist.

Snelle bagageafhandeling De luchthaven van Frankfurt kan op dit moment tot tien widebodied vliegtuigen tegelijk verwerken. Met de nieuwe A-Plus pier wordt dit aantal verhoogd met zeven waarbij nog genoeg ruimte wordt geboden voor de verwerking van diverse kleinere vliegtuigen. Logistiek leverancier BEUMER bouwde een nieuw bagagetransportsysteem dat meer dan zeven kilometer lang is en is aangesloten op het bestaande systeem. Deze transporttechniek moet niet alleen 100% operationeel zijn, maar moet ook in staat zijn om de bagagestukken op betrouwbare wijze binnen 45 minuten naar de juiste bestemming te transporteren. NORD DRIVESYSTEMS installeerde dan 1.700 motorreductoren in het uitgebreide systeem met bijna 2.000 transportelementen en meer dan 100 knooppunten. Als gevolg van het nieuwe ontwerp en constructie, kunnen op vele punten kleinere aandrijvingen worden toegepast, wat leidt tot lagere installatie- en operationele kosten. Tegelijkertijd zijn de bouwgroottes van de aandrijvingen zo veel mogelijk geharmoniseerd en is het aantal toegepaste modellen verminderd ter verbetering van de logistiek en om de voorraad reserveonderdelen terug te brengen en de kostenefficiency te verbeteren. Voor makkelijk onderhoud en reparatie wordt ook gezorgd: de uitwisselbare aandrijfunits worden met slechts een paar schroeven en één elektrische connector bevestigd, en kunnen binnen zeer korte tijd worden vervangen. “Voor dit project heeft NORD een team van verkoop, engineering en logistiek medewerkers samengesteld die altijd voor ons beschikbaar waren en snel reageerden op onze vragen,” zegt Klaus Ruhe, projectmanager bij BEUMER. “Met met betrekking tot de logistieke eisen van de luchthaven werd zorgvuldig en flexibel rekening gehouden.”

Efficiënt ontworpen aandrijvingen De vermogensprestaties van de motoren variëren tussen 0,55 en 3 kW. Alle motoren van 0,75 kW en hoger zijn IE2 modellen die bij toepassing op de transportband een hoger rendement bieden en minder energie verbruiken dan de vroeger vaak toegepaste aandrijvingen van de EFF2 efficiencyklasse (nu aangeduid als IE1). Overeenkomstig de Ecodesign richtlijn, past NORD hoog kwalitatieve blikpakketten toe met kleinere verliezen en actievere materialen in de stator. Bovendien wordt meer koper toegepast in de stator gleuven en is het wikkelschema geoptimaliseerd. Als gevolg van deze ontwerpaanpassingen, bieden de NORD IE2-motoren

Uitgekiende benutting van de ruimte, met behoud van volledige toegankelijkheid: de meerdere verdiepingen tellende bagageopslagruimte is volledig geautomatiseerd en gekoppeld met de transportarchitectuur.

een breder werkgebied, waarmee rekening wordt gehouden in de aandrijfconfiguratie. Onder bepaalde omstandigheden is het mogelijk om kleinere motoren te installeren dan voorheen mogelijk was, als gevolg van de grotere vermogensreserves. Afhankelijk van de motorbouwgrootte kunnen sommige modellen belast worden tot 150% van de nominale stroomcapaciteit met behoud van een hoge efficiency. In vergelijking met hun directe voorgangers, leveren de IE2-type motoren hogere starten remkoppels en ontwikkelen ze minder restwarmte.

Expertise bij de productie van tandwielkasten De reductoren die hier worden toegepast voor snelheidsregeling zijn meestal SK9012.1 kegeltandwielreductoren, aangevuld met enkele SK372.1 tandwielreductoren. Ongeveer de helft van de aandrijfunits zijn uitgerust met remmen. NORD is niet alleen een full-scale leverancier van aandrijfproducten en -oplossingen, maar beschikt ook over een opvallend grote productierange van motoren, omvormers en reductor onderdelen - van behuizingen en assen tot rondsels en worm en wormwielen. De behuizingen zijn gebouwd volgens het UNICASE principe dat door NORD in 1981 werd geïntroduceerd. De uit één stuk vervaardigde behuizing Zonder lasnaden, schroefverbindingen of afgedichte oppervlakken is voorzien van geïntegreerde lagerzittingen en zorgt voor maximale torsiesterkte en een uitstekende radiale en axiale belastbaarheid. Voor meer nauwkeurigheid en ter voorkoming van slijtage, worden alle lageroppervlakken in één keer bewerkt. Zo zorgen de reductoren niet alleen voor een langere levensduur dan de conventioneel vervaardigde modellen, maar zijn ze ook bijzonder stil dankzij een soepelere loop. n

191 - MAART 2013 - P 7

ACTUALITEIT

De laatste ontwikkeling in de digitale elektronica heeft betrekking op de integratie van elektronica voor asregelfuncties voor proportionele stuurkleppen, Dit ten behoeve van een nieuwe wijze van automatiseren op basis van netwerkcommunicatie.

Kracht-positie regeling met behulp van hydraulische stuurkleppen voorzien van digitale elektronica Deze oplossing voor kracht/positie regeling is uitgevoerd met “intelligent digitale servoactuator” bestaande uit servo cilinder met lage interne wrijving, geïntegreerde positie- en kracht opnemers, aangestuurd door proportionele stuurklep voorzien van digitale versterkerkaart en axiale regeling (Fig. 1).

• Slave Control: volgt nauwkeurig in real-time de gesloten bewegings regelkring, op basis van externe analoge of van veldbus afkomstige positie referentiesignalen. • Motion Cycle Control: uitvoering in gesloten regelkring van cyclus met vooraf geprogrammeerde positie/tijd parameters. De machine besturingseenheid geeft digitale commando’s (start/ stop/overschakelen) voor de synchronisatie van de bewegingen ten behoeve van de machinecyclus.

Veldbus communicatie

(Fig. 1) Met deze verbeterde innovatieve configuratie kan één enkel item zowel de dynamische beweging als de kracht/druk controle regelen dankzij de ontwikkeling van nieuwe en krachtige algoritmen (Fig. 2).

Digitale besturingen verbeteren de prestaties van de bewegingen en vereenvoudigen de automatisering van de machine door veldbus communicatie met de machine besturing via de protocollen CANopen of PROFIBUS-DP. Tevens zijn ze gemakkelijk programmeerbaar met behulp van een PC en Atos software ES-SW. Vele afbeeldingen vergemakkelijken het gebruik van deze software bij het instellen van de parameters. • Type RI-TEZ digitale positie besturings elektronica geïntegreerd op 4-weg proportionele stuurklep, voorziet in de basis versterker functies en de positie controle via gesloten regelkring van de lineaire (cilinder)/roterende (motor) hydraulische actuator waarmee de proportionele stuurklep is aangesloten (Fig. 3) • Type Z-ME-KZ digitale positie besturings elektronica uitgevoerd als Eurokaart formaat (Fig. 4) n

(Fig. 3)

(Fig. 2) De geïntegreerde axiale regeling bepaalt van tijd tot tijd automatisch welke besturing actief is, op basis van feedback signalen van positie-, druk- of loadcell sensoren. De nieuwe complete lijn van digitale elektronica beheert, in gesloten regelkring, positie, snelheid of kracht van elke willekeurige hydraulische actuator, beschikbaar geïntegreerd op proportionele stuurklep of uitgevoerd als Eurokaart formaat voor montage in een schakelkast. Zij zijn zelfstandige eenheden met twee operationele basis modes:

(Fig. 4)

191 - MAART 2013 - P 9

DOSSIER ENERGY EFFICIENCY

Hoe inspelen op toenemende vraag naar energie-efficiënte machines ? Stijgende energiefacturen zorgen ervoor dat machinebouwers steeds meer worden geconfronteerd met klanten die het energieverbruik van hun installaties willen reduceren. Naast snelheid en flexibiliteit in gebruik, wordt energieverbruik een steeds belangrijkere performantiekarakteristiek van de machine. Machinebouwers staan voor een grote uitdaging, want het bepalen van de energie-efficiëntie van een machine is geen sinecure. Bovendien mag een minder verbruik niet ten koste gaan van een verlies aan snelheid, kracht of nauwkeurigheid. Maar hoe dienen machinefabrikanten de problematiek aan te pakken? In eerste instantie kan het aangewezen zijn de energiestromen van een bestaande machine te analyseren. Een handig middel is de ‘EcoMechatronics Audit’ die Sirris en FMTC binnen het kader van het EcoMechatronics-traject ontwikkelden. Via de drie ecopijlers (energie-efficiëntie, performantie en gebruikscomfort) brengt deze, op metingen gebaseerde, audit de eco-impact van een machine in kaart en doet aanbevelingen voor een meer ecologisch machineontwerp. Anje Van Vlierberghe, Programma Manager bij Sirris: “De EcoMechatronics Audit richt zich enkel op de gebruiksfase van een machine en niet op de andere levensfasen, zoals ontwerp of ontmanteling. Niet alleen het energieverbruik (elektrische energie, brandstof, …) wordt onder de loep genomen, maar ook de performantie (snelheid, kracht, nauwkeurigheid…) en het gebruikscomfort (reductie van trillingen en geluidsniveaus,..). Want deze twee laatste twee topics zijn sterk aan de energiestromen van de machine gekoppeld. De audit bekijkt de verschillende gebruikersprofielen van het systeem: het verbruik tijdens volcontinue mode, pauzes van operatoren, in stand-by, ... Vanuit de aanbevelingen van de audit kan vervolgens een nieuw machineontwerp worden opgebouwd.” Intussen werden al audits uitgevoerd en sleutelen de machinebouwers volop aan de eerste prototypes. Ze verwachten dat de nieuwe systemen met eenzelfde energiefactuur gemiddeld 20 % meer output zullen kunnen leveren.

Componenten vervangen door energiezuinige alternatieven Een eerste mogelijke aanbeveling betreft het vervangen van componenten (zoals motoren) door energiezuinigere alternatieven. Zo verbruikt een IE3-motor (‘premium efficiency class’) in zijn nominaal werkingspunt ongeveer 50 % minder dan een IE1-type (‘normal efficiency class’). Vaak zijn aandrijvingen overgedimensioneerd, waardoor de motoren tijdens het gebruik zelden in een energetisch optimaal werkingspunt komen. Bij het ontwerp van de installaties gaan machinebouwers er nog al te vaak vanuit dat hun klanten de machines steeds bij vollast gebruiken. Hierdoor wordt meestal geen rekening met andere verbruiksprofielen (stand-by, stilstanden, deellast…) gehouden.

Flink besparingspotentieel Maar precies daar schuilt een flink besparingspotentieel, en dit zowel op het vlak van hoofdaandrijving als periferie (bijvoorbeeld een afzuiging die energie verbruikt terwijl de machine tijdelijk stilstaat). Anje Van Vlierberghe: “Wanneer er sprake is van een combinatie van pieken deellastverbruiken kan het de moeite lonen om energie lokaal op de machine op te slaan, om deze bij de volgende piek te recupereren. Dit kan via supercapaciteiten: supercondensatoren die een bijzonder hoge opslagcapaciteit hebben, tot duizend keer groter dan die van een elektrolytische condensator. Ze zijn geschikt voor toepassingen die een hoog vermogen en snelle laadcycli vereisen. Momenteel vinden deze componenten hun toepassing in spoor- en hybride voertuigen. In de machinebouw zullen vooral systemen met hoogdynamische bewegingen in aanmerking komen. Daarnaast zien we potentieel voor het gebruik van hogesnelheidsvliegwielen. Deze werken als mechanische batterijen: inertie ligt aan de basis van de opslagmethode, waarbij (elektrische) energie wordt omgezet in de kinetische energie van een roterend wiel. Deze oude techniek kreeg een boost door recente ontwikkelingen in onder meer vacuümtechnologie en composietmaterialen. Tenslotte kan de sturing intelligenter worden gemaakt, zodat deze bijvoorbeeld actief zal remmen, de werking van een machine beter controleert of de gepaste combinatie van vermogenbronnen (bijvoorbeeld uit de batterij of de verbrandingsmotor) selecteert.”

Via de drie ecopijlers energie-efficiëntie, performantie en gebruikscomfort wordt de impact van een machine in kaart gebracht.

Belangrijk is om al bij het machineontwerp rekening met het energieverbruik te houden. Marc Engels van FMTC: “Alleen zijn de huidige methodes meestal louter en alleen toegespitst op performatiecriteria, zoals kracht, snelheid en nauwkeurigheid. Het energieverbruik wordt in het beste geval bij het testen van een eerste prototype opgemeten. Om energie-efficiënte machines te kunnen realiseren, onderzoeken Sirris en FMTC samen met de Vlaamse machinebouw hoe energieverbruik tijdens ontwerp systematischer in rekening kan worden gebracht. Het onderzoek richt zich in eerste instantie op de aandrijflijn, aangezien precies daar vaak veel energie verloren gaat. Hoge productiesnelheden en een energiezuinige productie stellen dikwijls tegenstrijdige eisen aan de aandrijving van de machine. Een afweging tussen beide criteria is dan ook noodzakelijk. FMTC ontwikkelde methodes die toelaten deze afweging systematisch te maken. In veel gevallen kan de verhouding tussen beide criteria tijdens het gebruik van de installa191 - MAART 2013 - P 11

t

Nieuwe ontwerpmethodes

t


tie nog worden gewijzigd door de regelparameters te variëren. Dit heeft als voordeel dat de gebruiker zelf de machine optimaal kan instellen in functie van de specifieke situatie die zich voordoet. FMTC heeft dit recent gedemonstreerd in enkele elektromechanische en hydraulische aandrijfsystemen. Zo werd het energieverbruik van FMTC’s badmintonrobot geanalyseerd en de conclusies waren verbluffend: maar liefst 35 % van het energieverlies is te wijten aan wrijving (hoofdzakelijk in de lagers) en meer dan 60 % aan koperverliezen in de motoren. Dit laatste kan met de helft worden teruggedrongen door de settings van de regelaar aan te passen (van tijd- naar energieoptimale sturing), met minimale verliezen in de responstijd die slechts een gering effect op het terugspeelgedrag hebben.”

Sirris en FMTC Sirris is het collectief centrum van de technologische industrie met als doel het concurrentievermogen van de bedrijven in de sector te vergroten. Ruim 2500 Belgische bedrijven zijn lid van Sirris en krijgen zo toegang tot de dienstverlening van het kenniscentrum. Bij Sirris werken meer dan 130 ingenieurs, wetenschappers en technici die bedrijven helpen bij het invoeren van nieuwe technologieën. Zij geven technologisch advies, starten en begeleiden innovatietrajecten tot bij de implementatie. Voor het verwerven van de noodzakelijke kennis worden regionale, nationale en internationale onderzoeksprojecten uitgevoerd met verschillende partners. FMTC is een non-profit organisatie opgericht om bedrijven uit de machinebouwsector te helpen bij hun toepassingsgericht onderzoek inzake mechatronica. Bedrijven die het FMTC-lidmaatschap nemen, bepalen mee de richting waarin het centrum mechatronische competenties opbouwt. Op basis van de projecten hebben FMTC onderzoekers naast hun theoretische kennis ook praktijkervaring, wat hun wapent om bedrijven professioneel te begeleiden in mechatronica.

Minder energieverbruik is financiële winst WEG is een Braziliaanse fabrikant van elektrische motoren en toebehoren (frequentieregelaars, softstarters, transformatoren, schakelmateriaal, kastenbouw, motorreductoren) en een van de belangrijke mondiale spelers in haar domein. Dat ze deze positie inneemt, heeft vooral met haar continue streven naar innovatie te maken. Jaarlijks wordt 2,5 % van de omzet in R&D geïnvesteerd. En sinds geruime tijd ligt het accent hierbij op energiebesparing. Omer Vanheer, Directeur van WEG Benelux: “Dat is ook logisch, want de aankoopprijs van een elektrische motor bedraagt amper 1 à 2 % van de totale kostprijs aan elektriciteit over de totale levensduur van dit machinecomponent. Zelfs de kleinste reductie in energieverbruik leidt dus al tot grote financiële winsten voor de gebruikers. Maar er is nog meer. De Europese wetgever stelt dat de elektrisch geïnstalleerde motoren met een hoog rendement vanaf 2015 IE3 moeten zijn. En in 2017 is dat ook het geval voor kleinere vermogens. Voor onze klanten is het dus uitermate belangrijk dat ze tijdig over motoren kunnen beschikken die aan deze regelgeving voldoen. Vandaar dat we al enkele jaren doelgericht op energie-efficiëntie inzetten. En met succes, want we willen de wetgever een stapje voor zijn. Zo zullen we tijdens de vakbeurs Hannover Messe in april met trots onze IE4 motor voorstellen. Deze heeft opnieuw circa 20 % minder energieverliezen ten opzichte van de huidige IE3-norm. Belangrijk is dat alle motoren – of dat nu IE2, IE3 of IE4 is – zoveel mogelijk dezelfde afmeting behouden, waardoor ze zonder enige aanpassing uitwisselbaar zijn.”

Bepaalt aankoop van installaties

Van onderzoek tot revolutionaire oplossingen In elk geval is ‘energie-efficiëntie’ hot in de wereld van machinebouwers en toeleveranciers van machinecomponenten. Want overal wordt er flink geïnvesteerd in R&D om de systemen en onderdelen energiezuiniger te maken. Bij de ene zit het onderzoek nog in een beginstadium, terwijl anderen intussen al met revolutionaire oplossingen op de markt komen. We selecteerden enkele van de bedrijven die op dit vlak het meest in het oog springen.

DE IE4 motor van WEG verliest circa 20 procent minder energie ten opzichte van van de huidige IE3-norm.

P 12 - 191 - MAART 2013

Bij Schneider Electric staat energie-efficiëntie hoog op de agenda. “Energiebeheer is vandaag voor elk bedrijf belangrijk,” aldus Communication Manager Yves Roy. “De noden manifesteren zich op verschillende niveaus: meten, analyseren en het vinden van oplossingen om de consumptie te beheersen en te verminderen, automatisering, ... En natuurlijk het meten om na te gaan of de


geïmplementeerde oplossingen wel degelijk tot het beoogde resultaat leiden. Energie-efficiëntie is één van de drie belangrijkste keuzecriteria geworden bij de aankoop van nieuwe installaties. Schneider Electric speelt hierop in met geïntegreerde oplossingen voor verschillende marktsegmenten, waaronder industriële processen. We engageren ons om energie betrouwbaarder, veiliger, efficiënter en productiever te maken.”

in de schakelkast afgestemd. Testen hebben uitgewezen dat met deze wijzigingen tot 45 % energie kan worden bespaard op de klimatisatie van schakelkasten met ingebouwde vermogensapparatuur. Tenslotte maken we gebruik van radiaalventilatoren. Deze kunnen langer een constant luchtdebiet leveren (ook met vervuilde filtermatten), wat tot een meer constant energieverbruik leidt. Tevens is er de optie om de energiezuinige EC-ventilatoren toe te passen.” Els Jonckheere n

4EE efficiënte componenten.

4EE-besturingstool Een andere wereldspeler die op energie-efficiëntie inzet, is Bosch Rexroth. Deze onderneming ontwikkelde onder meer de analyse-tool ‘4EE’. Michael Brockhans, 4EE adviseur voor België: “Afzonderlijke maatregelen bij complexe systemen zorgen meestal slechts voor kleine successen. Rexroth begrijpt hoe fabrieken het potentieel van alle aandrijf- en besturingstechnologieeën kunnen benutten. Deze knowhow is de basis voor ons 4EE-systeem. Dit maakt gebruik van vier hefbomen om energie te besparen: de design van het energiesysteem, efficiënte componenten, energierecuperatie en energie op vraag (bijvoorbeeld via standby modus). In concreto brengt het systeem alle mogelijkheden in kaart om energie te besparen tijdens de machinelevenscyclus: van concept en constructie, over engineering en in gebruik name, tot productie en modernisering. Enkele voorbeelden van dergelijke besparingen zijn: verlaagde toerentallen, gereduceerde bekabeling met decentrale eenheden, gebruik van remenergie voor de versnelling, aangepast koelvermogen, gebruiken van minimale druk, ...”

Klimatisatie van schakelkasten zorgt voor een constant energieverbruik.

Klimatisatie van schakelkasten Ook Rittal ondersteunt haar klanten en integratoren in de zoektocht naar een maximale energie-efficiëntie. Product Manager Danny Forré: “Eén van de domeinen waarin we de laatste jaren optimalisaties hebben doorgevoerd, is de klimatisatie van schakelkasten. Zo zijn alle koelaggregatoren naar de ‘Blue-e’-uitvoering overgeschakeld. Hierbij wordt standaard op de condensor een nano-coating toegepast, waardoor de aggegregaten minder gevoelig aan vervuilingen zijn. En dit zorgt dan weer voor een constant energieverbruik. Tevens passen we in de mate van het mogelijke energie-efficiënte ECventilatoren toe. Deze zijn trouwens ook beter op de temperatuur

191 - MAART 2013 - P 13

DISCOVER THE FIMOP PRODUCT GUIDE (164 p) THE MOST COMPLETE GUIDE IN FLUID POWER AND FLUID CONTROL • Presentation of the participating Fimop members • Product guide • Formulas & symbols > Online: www.fimop.be (click on Productengids-Guide de produits) > Print: send an e-mail to: [email protected]

DOSSIER INDUMATION.BE 2013

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

Indumation.be - Industriële automatiseringsbeurs Locatie: hallen 1, 2 en 6 van Kortrijk Xpo Data: van woensdag 24 t.e.m. vrijdag 26 april 2013 Openingsuren: van 10 tot 18 uur, nocturne op donderdag tot 22 uur

Indumation.be 2013 is niet alleen de grootste automatiseringsbeurs, maar garandeert ook een transparant aanbod door 6 bezoekersroutes aan te bieden.

Ultiem Automatiseringsplatform biedt bezoekers transparantie Indumation.be 2013 is op enkele ruimtes na , volledig volgeboekt. Ondanks de zwakkere economie consolideert de tweede editie van deze industriële automatiseringsbeurs het succes van editie 2011 en positioneert ze zich als The Ultimate Automation Platform. Dit belet niet dat het succes van 2013 ook preventief moet ingedekt worden. De verleiding is groot om te beweren dat grote beurzen gedurende een langere periode kunnen bezocht worden en dat bij kleinere de vlag soms de lading niet meer dekt.

ject op de beurs gaan optimaliseren in functie van wat de bezoeker zelf aanklikt. Zes routes zijn online beschikbaar op de website en worden ter plaatse gevisualiseerd. 1. De Indumotion Route : alle soorten aandrijvingen en sturingen, motion control, robotica en alle dienstenverlening daaromtrent zoals revisie, maintenance en engineering 2. Control & Network Solutions Route: Safety Systems, procesoptimalisatie en-besturing, wireless, scada, netwerken, operator interfaces

Karl D’haveloose argumenteert echter dat het team van Invent Media en de Federaties Agoria, Fimop en Belgitrans reeds anticiperen op eventuele problemen: “Indumation.be 2013 kon nù al groter zijn dan voorzien, maar wij hebben de uitbreiding beperkt tot 18 % van de vorige editie.

3. Process & Instrumentation Route:alle technologie m.b.t. meting, analyse, controllers, kleppen, regelaars, load cells

Bij een volledige bezetting is de beurs op voorhand uitverkocht en zou het verleidelijk zijn om dan nog uit te breiden, maar we kiezen hier net zoals andere economische entiteiten voor een sustainable growth. M.a.w. we gaan geen aanbieders op de beurs toelaten die niet direct een toegevoegde waarde bieden op het niveau van de beursboodschap, nl : technologie, diensten en componenten voor het optimaliseren en automatiseren van processen en productie, ongeacht de industrietak.”

5. System Integration, Service & Solutions Route : alle know-how, dienstverlening, system-en hardware integratoren, maintenance-en revisiebedrijven

Zes routes “Gecontroleerde groei is één aspect,” meent D’haveloose, “transparantie van het aanbod is een tweede pijler van een geslaagde beurs. Een maand voor de beurs zal de bezoeker op de officiële website van Indumation.be zes verschillende routes kunnen aanklikken en printen ter voorbereiding van zijn beursbezoek. Een van de grootste irritaties van de beursbezoeker, naast files, parkeerproblemen en trage registraties, is en blijft het tijdsverlies en de frustratie als hij niet vindt wat hij zoekt.” Het team van Invent Media wil daarom op voorhand het wandeltra-

4. Sensor & Vision Route : Sensor- en visionsystemen, sensor-, meet-en regelapplicaties, sensornetwerken

6. Industrial Software & IT: alle mogelijke software en dienstenverlening voor productie, engineering, maintenance, optimalisatie, logistiek, bedrijfsprocessen, databaseverwerking

Bereid je bezoek voor Heel veel industriële spelers bezoeken de beurs met een team waarvan elk lid zijn eigen interesses of taken heeft. De beursorganisator geeft dan ook volgende tip mee : door gebruik te maken van deze routes kan een teambezoek uiterst efficiënt voorbereid worden in functie van het profiel van ieder teamlid. Meer info over de exposanten, de aanwezige technologie en gratis registreren als bezoeker vindt u alvast op www.indumation.be. n 191 - MAART 2013 - P 15


Tel:

INDUMATION 2013 EXPOSANTENLIJST

(DD 18/03/2013)

ABB NV Tel: +32 2 718 63 11 Hoge Wei 27 Zaventem

www.abb.be Stand: H2-B02

BALLUFF BVBA +32 16 397800 Interleuvenlaan 62 Leuven

www.balluff.com Stand: H6-B08

ABC INDUSTRIAL PARTS +32 9 380 43 50 Kazerneweg 29 KRUISHOUTEM

www.abcparts.be Stand: H6-C06

BECKHOFF AUTOMATION BVBA +32 11 240 800 Kempische Steenweg 305/202 Hasselt

www.beckhoff.be Stand: H6-B11

ACE INGENIEURS & ADVIESBUREAU +32 11 36 24 10 Herckenrodesingel 4a bus3

Hasselt www.ace.eu Stand: H6-SSV02

BELGITRANS +32 2 534 15 15 Villalaan 83 Brussel

www.belgitrans.be Stand: H2-B07

ACE STOSSDÄMPFER GMBH +32 11 960 736 Albert-Einstein-Str. 15 Langenfeld

www.ace-ace.com Stand: H1-A01

BINTZ TECHNICS +32 2 720 49 16 Brixtonlaan 23 Zaventem

www.bintz.be Stand: H1-C10

ACT IN TIME + 32 2-366-0606 Rue du Valcq, 47 Braine-l’Alleud

www.actintime.be Stand: H1-B08

BLOCK BELGIUM BVBA +32 16 69 69 45 Gijmelsesteenweg 278B Langdorp

www.block-trafo.de Stand: H1-C12

ACTEMIUM +32 9 325 75 50 Leon Bekaertlaan 24 Aalter

www.actemium.be Stand: H6-D07

BOEKHOLT TRANSMISSIONS +32 33551015 Postbus 56

Wommelgem www.boekholt.be Stand: H1-C05-01

AGORIA +32 2 706 8003 A .Reyerslaan 80 Brussel

www.agoria.be Stand: H2-B07

BOSCH REXROTH +32 2 582 31 80 Henri Genessestraat 1 Brussel

www.boschrexroth.be Stand: H1-B16

ATB AUTOMATION NV +32 2 334 99 99 P. Basteleusstraat 2 - unit 11 Sint-Pieters-Leeuw

www.atb-automation.be Stand: H6-D01

BREEMES +32 11-399400 Vogelsancklaan 260 Zonhoven

www.breemes.be Stand: H6-B05-B

ATEM - MURRPLASTIK +32 38661800 Bedrijvenpark De Veert 4 Willebroek

www.atem.be Stand: H2-A17

BREVINI + 31 172 476464 Röntgenweg 24 Alphen aan den Rijn

www.brevini.nl Stand: H1-B10

ATEM - WIELAND ELECTRIC +32 38661800 Bedrijvenpark De Veert 4 Willebroek

www.atem.be Stand: H2-B05

CATEC B.V. +31 272330 Turfschipper 114 Wateringen

www.catec.nl Stand: H1-B19

ATS GROEP +32 9 210 04 11 Karel De Roosestraat 15 Merelbeke

www.atsgroep.be Stand: H1-C14

CERATEC +32 56 56 57 57 Rue du Touquetstraat 228 Ploegsteert

www.ceratec.be Stand: H2-B06

AXELENT +32 15 50 99 80 Reetlei 12 Rijmenam

www.axelentbelgium.be Stand: H1-B15-3b

CET MOTOREN NV +32 56 41 47 65 Muizelstraat 8 Moorsele

www.cetmotoren.be Stand: H1-C16

B&R INDUSTRIËLE AUTOMATISERING +32 53 21 20 01 Ninovesteenweg 198

Aalst-Erembodegem www.br-automation.com Stand: H1-B04

COFELY FABRICOM +32 89 57 51 56 Henry Fordlaan 33, Genk Zuid-Zone 11

Genk www.cofelyfabricomgdfsuez.com Stand: H6-B10-A

191 - MAART 2013 - P 17

P 18 - 191 - MAART 2013


Tel:


(DD 18/03/2013)

CONTROL & PROTECTION NV +32 3 820 60 32 Neerlandweg 25 Wilrijk

www.conpro.be Stand: H6-B14

ENDRESS+HAUSER SA/NV +32 2/248 0600 Rue Carlistraat 13 Brussel

www.be.endress.com Stand: H1-B11

COVAN SYSTEMS +32 56/25.99.91 Industrielaan 6/3 Kuurne

www.covan.be Stand: H6-SSV04

EPLAN NV +32 13 53 96 96 Bosstraat 54 Lummen

www.eplan.be Stand: H6-B04

DD AUTOMATION +32 51 43 69 07 Zwaaikomstraat 50 Roeselare

www.ddautomation.be Stand: H2-B06

ESCO DRIVES 32 2 717 64 32 Culliganlaan 3 DIEGEM

Stand: H1-B03

DE JAEGER AUTOMATION BVBA +32 93784989 H. Consciencelaan 79 Waarschoot

www.dja.be Stand: H6-C10

ETHERCAT TECHNOLOGY GROUP Ostendstr. 196 Nurember

www.ethercat.org Stand: H6-D04

DEKIMO NV +32 9 231 07 90 Brusselsesteenweg 708 Gentbrugge

www.dekimo.com

FANUC ROBOTICS BENELUX +32 15 20 71 57 Generaal De Wittelaan 15

Mechelen www.fanuc.eu Stand: H2-B06

DOEDIJNS FLUIDAP +32 85519696 Schoonmansveld, 17 Puurs

www.fluidap.com Stand: H1-A14

FESTO BELGIUM NV +32 2 702 32 11 Kolonel Bourgstraat 101 Brussel

www.festo.be Stand: H1-B06

DURANMATIC BV +31 786310599 Robijn 800 Dordrecht

www.duranmatic.nl Stand: H1-B17

FIMOP VZW +32 26407735 Louizalaan Avenue Louise 500 Brussel

www.fimop.be Stand: H2-B07

DUVIVIER +32 50 31 71 22 Gotevlietstraat 10 Brugge

www.motronic.be Stand: H1-C11

FORTOP +32 70 210 009 H. Consciencestraat 36 Sint-Pieters-Leeuw

www.fortop.be Stand: H2-C13

DYNAMICS INDUSTRIAL AUTOMATISATION +32 56 42 81 00 Kouterstraat 10

Wevelgem www.dynamics.be Stand: H6-SSV07

FRAXINUS +32 51 30 78 53 Wijnendalestraat 162 Roeselare

www.fraxinus.be Stand: H2-B06

E&CS SPRL +32 87785809 Cour Lemaire, 8 Battice

www.ecsystems.be Stand: H6-B10-B

GEFRAN BENELUX NV +32 14 24 81 81 Lammerdries-zuid 14A Olen

www.gefran.be Stand: H2-C08

E.D.& A. NV +32 3 620 18 18 Energielaan 16 Kapellen

www.EDnA.eu H6-C01

GEVACON +32 51265440 Ardooisesteenweg 260 Roeselare

www.gevacon.be Stand: H1-C09

EATON - MOELLER ELECTRIC +32 (0)2 719 88 52 Industrialaan 1 Groot-Bijgaarden

www.eaton.be Stand: H1-B05

GHYSEL BVBA 09 386 05 83 Kapellestraat 97 Deinze

www.ghysel.be Stand: H1-C03-2

EMI ELECTRIC MOTORS 32 56 42 02 25 Noordstraat 11 MOORSELE

Stand: H6-B12-2

GIBAS +31 (0) 36 540 6000 Catharijne 1 Almere

www.gibas.nl Stand: H2-B04

191 - MAART 2013 - P 19

P 20 - 191 - MAART 2013


Tel:


GOOSSAERT SIGNALISATIE +32 9228 21 01 Jan Samijnstraat 10 Gentbrugge

www.goossaert.be Stand: H1-B15-3a

HARTING NV +32 2 466 01 90 Zellik Stand: H1-C18

(DD 18/03/2013)

JUMO AUTOMATION 0032 87 59 53 00 Industriestraat 18 Eupen

www.jumo.be Stand: H6-C07

KROHNE BELGIUM NV +32 24660010 Noordkustlaan 16 Groot-Bijgaarden

www.krohne.com Stand: H1-C05-2

HELLERMANNTYTON B.V. +31 33 4600690 Vanadiumweg 11-c Amersfoort

www.HellermannTyton.be Stand: H6-B05-A2

L. TAS & CO +32 3 466 05 40 DORP 38 Pulderbos

www.tas.be Stand: H1-B09

HELUKABEL BVBA +32 24810020 Researchpark Z1 310 Zellik

www.helukabel.be Stand: H1-A09

LAPP BENELUX BV +32 (0)78 353060 Van Dijklaan 16 Waalre

www.lappbenelux.com Stand: H1-B14

HYDRAUVISION +31 (0)117 407200 Buys Ballotstraat 14 Schoondijke

www.hydrauvision.com Stand: H1-B15-2

LAUMANS BVBA +32 89-702096 Weertersteenweg 138/2 Kinrooi

www.laumans.com Stand: H1-A06

IEF WERNER +32 2 741 24 07 Rue Abbé Cuypers 3 Brussel

www.ief-werner.de Stand: H1-A02

LEGRAND GROUP BELGUIM +322 719 17 11 Kouterveldstraat Diegem

www.legrand.be Stand: H1-A03

IFM ELECTRONIC 02/481.02.20 Zuiderlaan 91/6 Zellik

www.ifm.com/be Stand: H6-C08

LEUZE ELECTRONIC NV 32 2 253.16.00 Steenweg Buda 50 Machelen

www.leuze.be Stand: H2-C10

IGE-XAO BV +32 2 219 09 59 Beersdalweg 84 A Heerlen

www.ige-xao.be Stand: H2-C19

LINAK ACTUATORSYSTEMS N.V.ISA +32 9 230 01 09 Nijverheidsweg 1A

Merelbeke www.linak.be Stand: H1-A05

IGUS BELGIUM +32 16314431 Kolonel Begaultlaan 75/002 Wilsele

www.igus.be Stand: H2-C07

LINMOTION +32 92526453 Kortewagenstraat 53 Wetteren

www.linmotion.be Stand: H6-D13

ILME GMBH Via Marco Antonio Colonna 9 Milaan www.ilme.com

Stand: H6-SSV08

MAINTENANCE PARTNERS 32 3 7 44 15 01 Vitshoekstraat 5 ZWIJNDRECHT

Stand: H2-TTM04

IMACIS SPRL/BVBA +32 10 400 621 Rue du Roi Chevalier, 24 Ottignies

www.imacis.com Stand: H2-C17

MGH - MAINTENANCE & GEARS HEYVAERT +32 2/7530040 Rittwegerlaan 2B

Machelen www.MGH.be Stand: H6-D05

INDUCT BVBA +32 16 38 73 10 Romeinsestraat 18 Heverlee

www.induct.be Stand: H6-B02

MULTIPROX +32 53 766 566 Lion d’Orweg 12 Aalst

www.multiprox.be Stand: H1-C04

INELMATEC +32 2/361.15.40 Pallieterweidestraat 83-85 Buizingen

www.inelmatec.be Stand: H1-A15-1

MURRELEKTRONIK BVBA +32 52 33 98 55 Noordlaan 21 Dendermonde

www.murrelektronik.be Stand: H6-B13

191 - MAART 2013 - P 21

P 22 - 191 - MAART 2013


Tel:


(DD 18/03/2013)

NORD DRIVESYSTEMS +32 3/484.59.21 Boutersemdreef 24 Zandhoven

www.nord.com Stand: H6-C05-02

RETEC INSTRUMENTS NV +32 9.366.57.29 KWATRECHTSTEENWEG 152 Wetteren

www.retec.be Stand: H6-A01

OMRON ELECTRONICS BV +32 (0)2 466 24 80 Stationsstraat 24 Groot-Bijgaarden

industrial.omron.be Stand: H1-B02

RITTAL NV +32 93539111 Stokkelaar 8 Lokeren

www.rittal.be Stand: H6-A03

P&V ELEKTROTECHNIEK +32 13/61.11.00 Industrieweg 10 Heusden-Zolder

www.pnv.be Stand: H6-B07

ROBOJOB +32 15 25 72 74 Industriepark 12 zone B Heist-Op-Den-Berg

www.robojob.eu Stand: H2-B06

PEC PRODUCTS NV +32 16/39.83.55 Technologielaan 12 Leuven

www.pec.be Stand: H6-A05

ROTERO BELGIUM +32 15451840 Wayenborgstraat 10 Mechelen

www.rotero.com Stand: H2-A18

PEPPERL+FUCHS +32 3-644 25 00 Metropoolstraat 11 Schoten

www.pepperl-fuchs.be Stand: H6-C09-2

SAFETY PLAZA +32 477 677 023 Mechelbaan 17 Mechelen

www.safetyplaza.eu Stand: H2-B09

PHOENIX CONTACT NV +32 2/723 98 11 Minervastraat 10 - 12 Zaventem

www.phoenixcontact.be Stand: H6-A02

SAMSON, SA +32 2/347.48.49 Zwijndrecht www.samson.de

Stand: H6-A04

PI BELGIE +32 11278820 Agoralaan gebouw B bus 8 Diepenbeek

www.profibus.be Stand: H1-B13-1

SCHMALZ B.V. +32 497571333 Kasteelstraat 33 Merelbeke

www.schmalz.com Stand: H6-SSV09

PILZ BELGIUM +32 (0)9 321 75 70 BIJENSTRAAT 4 Sint-Denijs-Westrem

WWW.PILZ.BE Stand: H1-A13

SCHMERSAL 32 16571618 Nieuwlandlaan 16b IZ B413 Aarschot

www.schmersal.be Stand: H2-C03

PM KOMPONENTEN +32 9 220 70 50 Karrewegstraat 124 DEinze

www.pmk.be Stand: H1-B13

SCHNEIDER ELECTRIC 32 2 37 37 501 Dieweg 3 Brussel

www.schneider-electric.be Stand: H1-B12

PRO-FACE BENELUX +31(0)235544094 Taurusavenue 133 Hoofddorp

www.proface.be Stand: H6-D06

SCHUBERT & SALZER BENELUX BV +32 93345462 Kortrijksesteenweg 1174

Gent www.schubert-salzer.com Stand: H1-B14-2

RASTER PRODUCTS BV 0031487572719 Oude Maasdijk 30 West Maas en Waal

www.raster-products.com Stand: H2-SSV17

SCHUNK INTEC NV +32 53-85.35.04 Erembodegem Industrielaan 4, Zuid III

www.schunk.com Stand: H6-B01

RB SOLUTIONS +32 53 85 35 39 Industrielaan 4 bus 28 Erembodegem

Stan: H1-A07

SENSOR PARTNERS BVBA +32 2-4649690 Z. 1 Researchpark 310 Zellik

www.sensors.be Stand: H6-A06

REDITECH ENGINEERING +32 3/711.32.93 Frans Boelplein 15 Temse

www.reditechgroup.com Stand: H6-SSV03

SERAD SAS 0033 2 40 97 24 54 271, route des Crêtes Teille

www.serad.fr Stand: H1-B18

191 - MAART 2013 - P 23


Tel:


(DD 18/03/2013)

SERVICE HYDRO NV +32 3 546 40 80 Boterhamvaartweg 2 Antwerpen

www.hydro.be Stand: H1-A15-2

VANDECAPPELLE +32 9/369.62.78 Neerhonderd 42 Wetteren

www.vandecappelleelectro.be Stand: H1-A17-1

SEW EURODRIVE +32-(0)16.386.311 Evenementenlaan 7 Researchpark Haasrode 1060

Leuven www.sew-eurodrive.be Stand: H6-C03

VANSICHEN LINEAIR TECHNIEK +32 (0) 11 37 79 63 Herkenrodesingel 4 bus 3

Hasselt www.vansichen.be Stand: H1-A11

SICK +32 2/466.55.66 Doornveld 10 Asse

www.sick.be Stand: H1-C02

VASKON N.V. +32 56 52 14 80 Krommebeekstraat 24 Menen

www.vaskon.com Stand: H6-SSV10

SIEMENS +32(0)2 536 21 11 Marie Curiesquare 30 Square Marie Curie 30

Brussel WWW.SIEMENS.BE Stand: H6-D10+D11+D12

VB PARTS HYDRAULIEK +32 51 24.06.05 Abraham Hansstraat 7 Roeselare

www.vbparts.be Stand: H6-B12-1

SIGMACONTROL +32 32977007 Zwolseweg 43 a/b Barendrecht

www.sigmacontrol.eu Stand: H6-C09-1

VIALEC BVBA +32 53 68 41 63 Guido Gezellestraat 117 Denderleeuw

www.vialec.be Stand: H6-B09

SMC PNEUMATICS +32 (0)3 355 1464 Nijverheidsstraat 20 Wommelgem

www.smcpneumatics.be Stand: H1-A17-2

VISTALINK +32 (0) 15 745 200 Antwerpsteensweg 108 Mechelen

www.vistalink.eu Stand: H6-SSV05

SMO BVBA +32(0)9219 93 85 Nieuwendorpe 14 Eeklo

www.smo.be Stand: H1-C13

WAGO KONTAKTTECHNIK +32 2/717.90.90 Excelsiorlaan 11 Zaventem

www.wago.be Stand: H1-B07

STÄUBLI BELGIUM +32 3 710 69 69 Meensesteenweg 407-409 Bissegem

www.staubli.be Stand: H2-B10

WEIDMÜLLER BENELUX BV +32 2 752 40 70 Mechelsesteenweg 519 Nossegem

www.weidmueller.be Stand: H1-B01

TECHNOLEC +32 3 710 69 69 Hoogkamerstraat 337-2 Temse

www.technolec.be Stand: H1-A16-2

WENGLOR SENSORIC +32 2 412 47 90 Sippelberglaan 3 Brussel

www.wenglor.be Stand: H6-D03

TECHNORD AUTOMATION SA +32 69257356 Rue de la Lys 21 Tournai

www.technord.com Stand: H6-C11

WITTENSTEIN BVBA +32 9/3267380 Vaartstraat 90 Kalken

www.wittenstein.be Stand: H1-A16-1

TEMPOLEC +32 71 59 00 39 Route de Biesme 49 Thuin

www.tempolec.be Stand: H2-C15

WM-DESIGN BVBA +32 483 003 115 Koning Leopold II-laan 30 Gent

www.wmdesign.be Stand: H2-SSV12

TROAX BV +32 15 28 17 30 Schaliënhoevedreef 20c Mechelen

www.troax.com Stand: H2-B11

WOW TECHNOLOGY SA +32 81/40.19.66 Rue Pieds d’Alouette 18 Naninne

www.wowtechnology.com Stand: H2-C18

U&I LEARNING +32 (0)9 265 74 74 Industrieweg 78 Gent

www.uni-learning.com Stand: H2-SSV11

YASKAWA BENELUX BV 0475/921 443 Evolis 100 Kortrijk

www.yaskawa.eu.com Stand: H2-A18

191 - MAART 2013 - P 25

P 26 - 191 - MAART 2013


Tel:


Cebeo toevoegen www.cebeo.be Stand: H6-SSV01 Emerson Control Techniques www.controltechniques.be

(DD 18/03/2013)

Precisa Motoren www.precisa.be Stand: H6-B12-2 Stand: H1-B15-1

Siebert Nederland www.siebert-group.com Stand: H2-A15

De Clercq Solutions www.declercqsolutions.eu Stand: H1-A12

TSB-Bescom www.tsb-bescom.nl Stand: H1-A18

Minimotor Benelux www.minimotor.be Stand: H2-C09

XiaK Howest www.xiak.be Stand: H1-B14-1

Safety meets Ex i: één module, twee keer zo veilig Een nieuwe 4-kanaals digitale ingangsklem integreert functionele en intrinsieke veiligheid in één unieke busklem van het WAGO-I/OSYSTEM 750. Gegarandeerde veiligheid op een inbouwbreedte van slechts 24 mm: de 750-663 voor PROFIsafetoepassingen biedt uitkomst waar de veiligheid van personen in explosiegevaarlijke omgevingen van de zones 0 en 1 een absolute vereiste is. De 4-kanaals digitale ingangsklem wordt in het WAGO-I/O-SYSTEM 750 in combinatie met klassieke automatiseringscomponenten in zone 2 geïnstalleerd. De vier intrinsiek veilige ingangen met functionele veiligheid kunnen worden ingezet in veiligheidsfuncties tot “SIL 3” en “Cat. 4 PLe”. Ondanks de gecombineerde eigenschappen zijn de vereisten voor de gebruikers tijdens de inbedrijfstelling niet veranderd: de Safety-interface van de nieuwe 4-kanaals digitale ingangsklem is identiek met de interface van een pure Safety-busklem van WAGO. De informatie van de ingangen van de 750-663 wordt via de

PROFIsafe-protocollen V1 en V2 samen met de overige procesgegevens via één veldbuskabel overgedragen. De ingangen worden continu op kortsluiting en externe voeding gecontroleerd. Met behulp van de configuratiesoftware WAGO-I/O-CHECK kunnen verschillende instellingen in de busklem worden verricht, bijvoorbeeld de bedrijfsmodus, het in- en uitschakelen van testimpulsen alsook discrepantie- en filtertijden. Wago, Stand: H1-B07

n

Innovaties bij HellermannTyton De beurs Indumation 2013 staat voor HellermannTyton in het teken van duurzame bundelbanden. automatisch verwerken van krimpkous, het bedrukken van krimpkous en labels en het tijdbesparend monteren van bundelbanden. Nieuw bij HellermannTyton: Robusto-bundelbanden met een vlakke kopgeometrie, vervaardigd uit duurzaam, plantaardig polyamide 11 met uitstekende mechanische en chemische eigenschappen. Deze eigenschappen blijven ook onder extreme omstandig heden zoals koude behouden. Voor de eerste keer wordt de ShinkPad110 op de Belgische markt getoond, een eenvoudige machine waarmee dunwandige krimpkous snel en met een hoge nauwkeurigheid kan worden verwerkt. HellermannTyton, Stand: H6-B05-A2 n

191 - MAART 2013 - P 27

P 28 - 191 - MAART 2013


BSI hoekopnemers De nieuwe, op vloeistof gebaseerde hoekopnemers van sensorspecialist Balluff detecteren op een as contactloos en absoluut de afwijkingen ten opzichte van het horizontale over de volle 360°. Met extreem hoge nauwkeurigheid van 0,1°, een resolutie van 0,01° en een temperatuurdrift van slechts 0,01%/10°K zijn ze de ideale keuze wanneer in complexere toepassingen de hellingshoek precies opgemeten dient te worden of roterende bewegingen constant gevolgd dienen te worden.

Metalen behuizing BSI hoekopnemers kenmerken zich door hun compacte en robuuste metalen behuizing. Ze kunnen gemakkelijk geïnstalleerd worden in systemen met weinig beschikbare ruimte. Met hun breed temperatuurbereik van -40°C tot +85°C en met beschermingsgraad IP67 zijn deze sensoren uitermate geschikt voor buiteninstallaties. De hoog precieze, high-end sensoren tonen hun ware sterkte waar afwijkingen ten opzichte van de horizontale of verticale as met hoge resolutie en nauwkeurigheid bepaald dient te worden: bijvoorbeeld in windturbines, in zonnecel parken, in de olie en gas productie en in de medische technologie, zoals bijvoorbeeld de computer tomografie en bestralingsfaciliteiten.

Capacitief meetprincipe De Balluff BSI hoekopnemers zijn gebaseerd op een capacitief meetprincipe. Ze zijn uitgerust met een op vloeistof gebaseerde meetcel. Deze bevat 4 condensatoren met een vloeistof diëlectri-

cum. Afhankelijk van de helling van de sensor bedekt de horizon van dit medium de condensators verschillend, wat de capaciteit – als maatstaf voor de hellingshoek – doet veranderen. Balluff, Stand: H6-B08 n

Nieuwe generatie veiligheidslichtschermen Met het ‘deTec4 Core’ veiligheidslichtscherm introduceert SICK een nieuwe standaard in het beveiligen van machines en operatoren. Deze veiligheidslichtschermen hebben geen blinde zones onder – of bovenaan het lichtgordijn, beschikken over automatische bereikmeting, kunnen zonder configuratie in gebruik genomen worden en beschikken over diagnosecodes. De vorige generaties van veiligheidslichtschermen maakten gebruik van een gleuf in de behuizing van het scherm om het te kunnen bevestigen voor de gevarenzone. De nieuwe generatie “DeTec4” heeft niet langer een gleuf aan de zijkant maar zijn halfronde behuizing wordt vastgehecht aan innovatieve beugels. De beugels kunnen afhankelijk van de omstandigheden eenvoudig

worden aangepast (tot +/-15°), dit resulteert uiteraard in een aanzienlijk snellere installatie van de beveiliging. Standaard montagesets worden in de verpakking meegeleverd.

Makkelijk te integreren en zuinig Het nieuwe design van deTec4 Core is niet alleen uitzonderlijk sterk, maar ook plaatsbesparend en zuinig. Met resoluties van 14 mm of 30 mm behoren blinde zones tot het verleden, mede dankzij het nieuwe type aansluiting. Vanaf 300 mm kunt u de hoogte van het beschermend veld kiezen in stappen van 150 mm. De beveiligingshoogte gaat tot 2100 mm, dat is 300 mm langer dan de huidige veiligheidslichtschermen. Dat houdt in dat de deTec4 Core bescherming biedt tegen ingrijpen conform EN ISO 13855. Het veiligheidsbereik is inzetbaar tussen 7 m (voor een resolutie van 14 mm) en 10 m (voor een resolutie van 30 mm).

Geen configuratie vereist Doordat de sensor alleen in de beveiligingsmodus werkt, is geen configuratie vereist. Via het veiligheidsrelais of de veiligheidscontrollers Flexi Classic en Flexi Soft van SICK kunt u bijkomende functies instellen. Bij het opstarten stelt de deTec4 Core de afstand zelf automatisch in. Daarnaast helpt het geïntegreerde uitlijningsdisplay (met leds) de zender en ontvanger snel en nauwkeurig tegenover elkaar te plaatsen. De responstijden werden gevoelig verbeterd ten opzichte van de vorige generatie veiligheidslichtschermen. Sick, Stand: H1-C02 n

191 - MAART 2013 - P 29

P 30 - 191 - MAART 2013


STÖBER hoge precisie servo-oplossing

Winkelgrijper voor alle toepassingen

ATB Automation introduceert de nieuwe 6e generatie STÖBER MC6 motion controllers en SD6 servoregelaars. Met deze nieuwe ontwikkeling levert STÖBER een compleet one-stop servodrivesysteem. De SD6 servoregelaars, voorzien van een 32-bits processor, leveren in combinatie met de STÖBER servomotoren, voorzien van een EnDat 2.2. encoder, de hoogste precisie: ca 33 miljoen posities, per motoromwenteling. De regelaars zijn uitgerust met motion-functies voor stand-alone of modulaire opbouw en kunnen o.a. toegepast worden met EtherCAT of CANopen. De nieuwe MC6 motion controller is als een iPC beschikbaar voor montage in een schakelkast of als touch screen paneel. De MC6 is gebaseerd op de universele programmeersoftware CODESYS V3. ATB Automation, Stand: H6- D01

n

MCB: nieuwe RVS snelkoppeling voor alle vloeistoffen en gassen Om te voldoen aan uw eisen inzake hygiëne in corrosieve omgevingen heeft Stäubli de nieuwe RVS snelkoppeling MCB ontwikkeld voor alle vloeistoffen en gassen. De competitieve prijszetting zal vooral producenten uit de cosmetische, farmaceutische, agro- & voedingssector overtuigen. De MCB is volledig vervaardigd uit roestvast staal en biedt maximale weerstand tegen corrosie. De snelkoppeling wordt gekenmerkt door de geavanceerde en bewezen Stäubli technologie en expertise: clean break, lek- en pollutievrij profiel met vlakke contactzijde en automatische vergrendeling met kogelmechanisme. Hierdoor garandeert de MCB een perfecte dichting voor hydraulische circuits bij koppelen en ontkoppelen zodat de veiligheid van de operator en de werkomgeving verzekerd is. De MCB is tevens robuust en duurzaam en vormt hierdoor de ideale koppeling voor een brede waaier aan toepassingen zoals spuitgieten van medische componenten, tanks vullen in de cosmetische industrie, koeling in corrosieve omgeving, sampling van chemische componenten, …

Met de PWG-plus winkelgrijper bouwt SCHUNK, de marktleider in span- en grijpsystemen, zijn aanbod van universeel inzetbare grijpmodules verder uit. Deze kan dankzij een veelvoud aan mogelijkheden in bijna alle branches en omgevingen universeel ingezet worden. Zijn dubbele ovale zuigeraandrijving, zijn eendelige, zeer stevige aluminium behuizing en zijn bijna onverslijtbare hefboomaandrijving maken van hem een compacte en robuuste krachtpatser. De PWG-plus bestaat in 6 verschillende groottes voor werkstukken met een gewicht tussen 0,5kg en 6,1kg. De grijpmomenten bedragen tussen de 3,5Nm en 120Nm, de slag per vinger 15°, de spanhoek per klauw is minstens 3°. Hij is geschikt voor gebruik in zuivere en licht vervuilde omgevingen, in het bijzonder ook voor het hanteren van kruk- en nokkenassen, en voor het portaalladen van aaneengeschakelde werktuigmachines. Schunk, Stand: H6-B01

n

Hygienic Design vertragingskast: waar hygiëne een must is U zoekt oplossingen voor uw aandrijving die voldoen aan de strengste hygiënenorm? Dan is onze vertragingskast van RVS uiterst geschikt voor uw toepassing. Kom langs op de stand van Wittenstein, hal 1, stand 16-1, voor meer informatie over EHEDG. Wittenstein, Stand: H1-A16-1 n

Vloeistof- gasprocessen Dit nieuw gamma is geschikt voor industrieën die vloeistof- en gasprocessen gebruiken waar beperkingen heersen omwille van de corrosieve omgeving (chemische sector, kuststreken) of waar aan bepaalde hygiëne criteria moet voldaan worden (agro-voeding, farmaceutica, cosmetica). Er zijn 3 diameters beschikbaar (3, 5 en 8 mm), 5 soorten dichting en diverse opties zoals electrolytisch polieren, ontvetten voor assemblage en zuurstof applicatie. In overleg met de klant, kan Stäubli eveneens oplossingen ontwikkelen voor specifieke toepassingen. Bezoek onze stand H02-C04 tijdens Indumation en ervaar deze nieuwe MCB snelkoppeling. Naast het gamma van de divisie Connectors, toont Stäubli Robotics eveneens haar robotgamma op deze stand. Staübli, Stand: H2-B10

n

191 - MAART 2013 - P 31

Beursplan

(DD 18-03-2013)

INDUma

The Belgian Factory » Proc

Agoria Fimop Belgitrans

P 32 - 191 - MAART 2013

ation.be

(DD 18-03-2013)

Beursplan

cess » Infrastructure automation show

191 - MAART 2013 - P 33

P 34 - 191 - MAART 2013


Montage van sokkels zonder gereedschap Rittal stelt op de beurs Indumation te Kortrijk haar recente sokkel voor. De nieuwe Flex-Block van Rittal is meer dan een gewone sokkel. Hij overtuigt als alternatief voor sokkels in plaatstaal op vlak van flexibiliteit en snelle montage. Dit innovatieve toebehoren uit kunststof biedt intelligente functiecompartimenten voor bodem en dakopbouw van schakelkasten – zonder nood aan enig gereedschap. Wat functionaliteit betreft hebben schakelkasten duidelijk nog potentieel, dat bewijst Rittal met de ontwikkeling van de FlexBlock. De uitvinder van de standaard schakelkast stelt een nieuw concept van functiecompartimenten voor, dat dankzij een gereedschapsloze montage garant staat voor een snellere schakelkastsamenstelling. Het nieuwe snelmontagesysteem uit kunststof vult het huidige assortiment plaatstaalsokkels aan. Daar waar sokkelelementen met hoekstukken en panelen uit plaatstaal voorheen enkel tijdrovend in elkaar geschroefd konden worden, kan de Flex-Block worden samengesteld door het snel in elkaar klikken van de modules. Deze bestaan uit stabiele hoekstukken en -covers en panelen uit kunststof, inclusief montagerails in plaatstaal met Rittal’s beproefde perforatiesysteem.

Van buiten naar binnen De montage aan het kastframe wordt zoals gewoonlijk van buiten

naar binnen uitgevoerd. Aangezien het Flex-Block perforatiepatroon binnenin overeenstemt met het horizontale TS 8 kastprofiel kunnen dezelfde accessoires worden gebruikt. Stelvoeten en transportwielen kunnen onderaan eenvoudig in de hoekstukken geschoven worden. Wanneer de schakelkasten met een heftruck verplaatst worden, kunnen panelen en montagerails eenvoudig worden weggenomen, of ter plaatse gemonteerd. Rittal, Stand: H6-A03 n

Eerste 2D pick- & place systeem binnen KATHO Sander de Schuymer en Arno Claeys studeerden af met een ambitieus project waarbij binnen de Katho (Katholieke Hogeschool in Kortrijk) voor het eerst in de geschiedenis een Delta 2 Pick- & Place robot werd geconfigureerd. Met zowel hard- als software van SIGMATEK werd binnen 3 maanden tijd een applicatie voorzien van besturing- & visualisatie en deze zal tijdens de Indumation te Kortrijk op 24 tot 26 April werkend te zien zijn op stand C09-1 van SigmaControl in hal 6. Afstudeeropdracht: programmeer een speedpicker zodat deze de torens van Hanoi kan stapelen. De 2 hadden gelukkig reeds een voorstudie gedaan rond het plaatsen van een robot. Nu dan de kans het geheel zowel elektromechanisch als besturingstechnisch verder te configureren. De speedpicker werd gemaakt door studenten van de afdeling ontwerp-

Sander de Schuymer en Arno Claeys tonen hun afstudeerproject tijdens de Indumation beurs.

en productietechnologie en aangestuurd met componenten van Sigmatek. Een start werd gemaakt met mechaniek en schakelkast waar het nodige werk in verzet moest gaan worden.

Motion Control als zwaartepunt Arno haakt direct in op de mechanische aanpassingen die nodig waren: “Tijdens het proces kwamen we er achter dat het grijpermechanisme teveel trilde, dus een verbetering was nodig.” Terug naar de tekentafel en uiteindelijk zowel grijper als blokjes opnieuw ontworpen in CAD met behulp van een technisch tekenprogramma. Deze werden met een 3d printer laagje voor laagje opgebouwd. “Ik geloof dat deze printer er 12 uur over gedaan heeft!”, zegt Arno lachend. Daarnaast werd de robot op essentiële plekken verstevigd om torsiebewegingen tot een minimum te beperken. Sander vult aan: “ Aanpassingen aan de tafel waren ook noodzakelijk. De toren van Hanoi staat op een apart gemaakte tafel, waardoor de robot de metalen tafel niet raakt en geen schade kan aanbrengen aan het metalen frame.” Over de motion control braken beide heren echter hun hoofd; motoren werden gedemonteerd en opnieuw gepositioneerd. Vervolgens moesten deze ingesteld worden en op de juiste hoek worden ingesteld. “N.a.v. het model voor de 3D Flex Picker hebben we zelf het geheel kunnen ombouwen naar een 2D model met benodigde wiskundige formules en aangepast voor deze applicatie”, zegt Arno. SigmaControl, Stand: H6-C09-1 n

191 - MAART 2013 - P 35

P 36 - 191 - MAART 2013


Een greep uit de Bosch Rexroth innovaties op Indumation

Slim bewegen en energie-efficiënter aandrijven PLSA planeet rolspindels De planeet rolspindel PLSA van Bosch Rexroth is een combinatie van een schroef met planeet drijfwielen en rollende elementen. Deze spindels zijn ontwikkeld voor het omzetten van roterende bewegingen in lineaire bewegingen en omgekeerd. Eén van de belangrijkste eigenschappen is het feit dat deze rolspindels in staat zijn om relatief grote massa’s snel en nauwkeurig te bewegen. Daarnaast zijn extreem grote aandrijfkrachten op te bouwen.

Opbouw De PLSA bestaat uit wormwieloverbrengingen met rollen voorzien van schroefdraad (de planeten) die zijn ondergebracht in een moer; de uiteinden zijn geplaatst in een stuurschijf voorzien van vertanding. Dit is zodanig uitgevoerd dat de planeetrollen synchroon aan de spindel roteren en de moer een lineaire beweging maakt. Het totaal biedt ontwerpers vele mogelijkheden om transport- en positioneertaken in applicaties met een aangedreven spindel op te lossen. Gecombineerd met een servomotor bieden de aandrijvingen zelfs de kracht van een hydraulische cilinder!

Voordelen Door het planetaire ontwerp zijn de loopeigenschappen uitstekend te noemen en is het geluidsniveau beduidend lager dan bij kogelomloopspillen. Verder profiteert de gebruiker van een gelijkmatige loop, een lange levensduur, een compacte vormgeving, een hoge vermogensdichtheid en een laag smeermiddel verbruik. En uiteraard – zoals eerder beschreven – kunnen deze spindels hoge snelheden en nauwkeurigheden bereiken; ook bij extreem hoge belastingen.

Energiezuinige aandrijving Sytronix Onder de naam Sytronix biedt Bosch Rexroth een intelligente combinatie van een hydrauliekpomp en een elektrische aandrijving die specifiek op elkaar zijn afgestemd. Voor de engineer betekent dit dat hij eenvoudig de inbouwgerede en voorgeconfigureerde Sytronix in zijn systeem kan integreren.

De PLSA bestaat uit wormwieloverbrengingen met rollen voorzien van schroefdraad.

SvP 7000 De gebruiker profiteert van een toerengeregelde aandrijving die de belangrijkste voordelen van beide technologieën combineert: de betrouwbaarheid van krachtige hydrauliek en de energie-efficiënte en dynamische eigenschappen van elektrische aandrijftechniek. De SvP 7000 is de meest recente aanvulling. Deze uitvoering is voorzien van een directe motor-pomp koppeling die bijdraagt aan een eenvoudige installatie en een compacte oplossing; het wegvallen van de koppelingsbehuizing kan een besparing van 150 mm opleveren. Naast de directe koppeling biedt deze variant een verbeterde motorkoeling als gevolg van een betere warmte-overdracht van de motor naar de pomp. Het lagere traagheidsmoment draagt bij aan een verbeterde energie efficiëntie en betere dynamische eigenschappen. De SvP 7000 is te combineren met een MSK131 motor maar sinds kort ook met een grotere variant: de MSK133. Dit leidt tot mogelijkheden voor grotere vermogens en biedt door de vier beschikbare motor bouwgrootten een grotere flexibiliteit. De MSK133 vergroot de productrange tot 480 l/min als voorgedefinieerde set. Ook hier geldt dat met deze combinatie van motor en pomp zeer compacte oplossingen zijn te realiseren. n

De SvP 7000 is voorzien van een directe motor-pomp koppeling.

191 - MAART 2013 - P 37

P 38 - 191 - MAART 2013

CASE STUDY

Mijnsbergen uit Nederland is de zusteronderneming van ATB Automation gevestigd in Sint-Pieters-Leeuw. Beide bedrijven werken nauw samen en vertegenwoordigen sinds 2004 Exlar in de Benelux.

Elektrische actuators voeren hoogspanningskabels aan in bandschuurmachine

Rechts de Exlar actuator voor hoekverstelling van de schuurmachines. Onderin de Exlar actuator voor de lineaire verstelling voor aanvoer van de hoogspanningskabel.

In de aanpuntmachine wordt de isolatie van hoogspanningskabels met een diameter van Ø20 tot Ø55mm aangepunt.

Romédes Specials uit Lichtenvoorde (NL) heeft in opdracht van Claymount Assemblies in Dinxperlo (NL) een machine ontwikkeld en gebouwd, die gebruikt wordt voor de productie van ‘High Voltage Cables’. Voor de aandrijfvraagstukken heeft Mijnsbergen ondersteuning geboden en Exlar elektrische lineaire actuators geleverd.

nauwkeurig in te stellen. Die nauwkeurigheid is nodig voor de verplaatsing en de grenswaardebelasting voor het afslaan. Indien de kracht op de schuurmachines te groot wordt, bijvoorbeeld doordat de schuurband op is, slaat de actuator af, zodat de beweging direct stopt. Hiermee wordt de machine beschermd tegen schade.” De lineaire beweging vindt plaats met een slag van 200 - 220 mm, bij krachten van maximaal 500N en een instelbare snelheid van 0,2 - 3 mm/s. “De elektrische actuators van Exlar kunnen ook verplaatsingen met hele lage snelheden (< 0,2 mm/sec) realiseren en bovendien kunnen ze hoge krachten leveren,” vertelt de heer Berendsen.

In de bandschuurmachine worden de isolatiemantels van hoogspanningskabels met een diameter van Ø20 tot Ø55mm aangepunt. De operator spant een gestripte kabel in de machine in en kiest het bijbehorende programma. In het programma worden de hoek van de aanpunting, de diameter aan het begin van de aanpunting en de snelheid waarmee de kabel ingevoerd moet worden (dunne kabels sneller dan dikke kabels) ingevoerd. De schuurmachines en de hoofdas roteren, terwijl de kabel wordt ingevoerd. Eerst met een hogere snelheid, totdat de kabel bij de schuurmachine is, en uiteindelijk met de ingevoerde snelheid.

Aanvoer hoogspanningskabel Romédes zocht een elektrische aandrijving voor de lineaire aanvoer van de kabel naar de schuurmachines. De heer Berendsen van Romédes Specials licht toe: “Hiervoor werden samen met Mijnsbergen enkele opties van elektrische aandrijvingen naast elkaar gelegd. Al gauw bleek dat met eenvoudige cilinders de benodigde nauwkeurigheid niet gehaald zou worden. De Exlar elektrische lineaire actuators zijn wel Exlar Tritex II TLM20 elektrische lineaire rollerscrew servoactuator met geïntegreerde besturing.

Hoekverstelling schuurmachines De aandrijving voor de hoekverstelling van de schuurmachines maakt een slag van 5-15 mm bij krachten van 200 - 300N en een vereiste nauwkeurigheid van 0,05 – 0,1 mm. De vuile omgeving wordt omzeild door de overbrenging via afgedichte stoterstangen.

Voordelen servoactuator Omdat de Exlar actuators servoaangedreven zijn, kunnen ze veel flexibeler ingesteld en geprogrammeerd worden dan pneumatische cilinders. Communicatie vindt plaats met een bovenliggende besturing met Modbus. Het unieke geïntegreerde rollerscrew principe levert een krachtige en robuuste actuator, met een sterk verhoogde levensduur (tot 15 keer langer) ten opzichte van alternatieve kogelomloopspindels. Berendsen is erg te spreken over de service van Mijnsbergen: “We zijn zeer tevreden over het traject samen met Mijnsbergen. Na ingebruikname draaien de Exlar actuators heel mooi. Er is een goed en persoonlijk advies gegeven en er wordt continu meegedacht.”

Meer informatie Contacteer voor meer informatie ATB Automation op tel. +32 (0)2-334.99.99 of [email protected]. www.atb-automation.be - www.romedes.nl - www.exlar.com n

191 - MAART 2013 - P 39

DOSSIER

Zijn hydrauliek filters gelijk wat efficiëntie betreft? Elk hydraulisch systeem heeft een tolerantie-niveau van vloeistofvervuiling dat wordt bepaald door de meest gevoelige onderdelen van het systeem, zoals de servo-kleppen of zuigerpompen. De systemen lopen risico wanneer de vloeistofvervuiling het tolerantieniveau van het hydraulische systeem overstijgt. Uit de vloeistof afkomstige vervuiling voeren heeft een rechtstreekse invloed op de snelheid van slijtage, levensduur en beoogd prestatievermogen van de componenten. De meeste fabrikanten van componenten bevelen zuiverheidsniveaus voor vloeistoffen aan die voldoen aan de ISO Standaard 4406 om een optimale prestatie en een voorspelbare levensduur te halen. Om hydraulische vloeistof zuiver te houden zijn de fabrikanten en gebruikers afhankelijk van filters en goede onderhoudspraktijken. Fabrikanten testen en beoordelen hun producten echter aan de hand van de ISO Standaard 16889 testmethode, die over het algemeen niet de werkelijke omstandigheden weergeeft. Als gevolg van deze testmethode presteren hydraulische filters vaak onder de verwachtingen van de gebruiker. De meest algemene maatstaf voor de filterprestatie is verwijderingsefficiëntie. Door het testen van verwijderingsefficiëntie kunnen fabrikanten nagaan hoe efficiënt een filter deeltjes uit de vloeistof verwijdert. Zeer weinig fabrikanten testen ook de retentie-efficiëntie, waarbij wordt gemeten hoe efficiënt een filter de deeltjes vasthoudt, die reeds werden gevangen onder de stress van een hydraulisch systeem. Wanneer een hydraulische filter niet correct wordt ontworpen en toegepast, kan deze één van de meest beschadigende oorzaken van vervuiling zijn. De ISO Standaard 16889 test wordt gebruikt voor het evalueren en vergelijken van de filterprestatie, maar test filters niet op dynamische spanningen waaraan ze in moderne systemen worden blootgesteld. De ISO 16889 multi-pass test meet de opvangefficiëntie en de vuilvrachtcapaciteit in een stabiele omgeving en uitgevoerd bij één enkel debiet, onder ideale laboratorium-omstandigheden, en onderwerpt de filter niet aan hydraulische activatie of herstarten van het systeem. De opvangefficiëntie wordt uitgedrukt als een filtratieverhouding, d.w.z. de verhouding aan deeltjes die werden ingevoerd voor de test en deze die door de filter werden opgevangen. Het aantal en de grootte van de deeltjes worden geteld vóór en na de filter. De ISO 16889 test is herhaalbaar en identieke filters kunnen gelijkaardige resultaten weergeven wanneer ze worden gemeten op verschillende testplaatsen, maar laboratoriumcijfers geven vaak geen correct beeld van de werkelijke prestatie op hydraulische systemen. De echte uitdaging is het selecteren van een filter die een vloeistofzuiverheid onder de kritieke contaminatietolerantieniveaus, evenals een betrouwbare prestatie en maximale levensduur van de onderdelen verschaft. Hydraulische filters moeten worden getest in een dynamische omgeving die reële werkomstandigheden verschaft om volledig te kunnen begrijpen en voorspellen hoe ze zullen reageren wanneer ze in een echt hydraulisch systeem worden gebruikt.

P 40 - 191 - MAART 2013

De dynamische filter-efficiëntie (DFE) test is een multi-pass testcircuit waarbij, net als bij ISO 16889, gebruik wordt gemaakt van stroomopwaartse en stroomafwaartse deeltjestellers, een testfilter en injectie van contaminatie stroomopwaarts van de testfilter. Dit zijn dan ook de enige overeenkomsten tussen beide testen. Het grootste verschil tussen de DFE-test en ISO 16889 test is dat de DFE-test een reeks verschillende werkingscycli doorheen de test introduceert, waardoor de kloof tussen het laboratorium en de werkelijkheid gedicht wordt. Bij de DFE-test is het debiet niet constant, maar wordt hydrostatisch gecontroleerd zodat het volledig debiet door de testfilter snel kan veranderen om de diverse hydraulische werkingscycli na te bootsen. Het debiet door deeltjes-tellende sensoren is constant tijdens alle aflezingen van de test en er worden geen buffertanks gebruikt om vloeistof te verzamelen vóór de meting. Hierdoor verzekert de DFE-test dat de vloeistof nauwkeurig wordt geteld en reële systeemcontaminatieniveaus worden voorgesteld. De DFE-test meet zowel opvang- als vasthoudefficiëntie in werkelijkheid, terwijl de ISO 16889 kijkt naar genormaliseerde getallen over een tijd gewogen gemiddelde. Met de DFE-test kijkt men naar de belangrijke signalen van een filter over een reeks van dynamische omstandigheden om beter te begrijpen hoe goed een filter de vervuiling opvangt en vasthoudt. Tijdens de DFE-test worden de oorspronkelijke gegevens digitaal gemerkt zodat de filterefficiëntie wordt bepaald voor diverse stroomomstandigheden en verschillende drukken doorheen de filter. Er worden deeltjestellingen uitgevoerd bij verschillende debieten, omdat snelle deeltjestelling met een juiste timing een real-time inzicht verschaft in de opvangefficiëntie en vasthoudeigenschappen van de filter. Wanneer twee identieke glasvezel-filters met hoge efficiëntie van dezelfde fabrikant door beide testmethodes worden getest, worden twee verschillende resultaten verkregen. Eén van de filters werd getest bij een constant debiet volgens ISO Standaard 16889 en behield een ongewijzigde efficiëntie doorheen de test. De andere filter werd echter getest door middel van de DFE-methode, met variabel debiet, van maximaal tot half debiet en een werkingscyclus die overeenkwam met die van een reëel hydraulisch systeem. Terwijl de filter meer vervuiling opving, verhoogden de stroomafwaartse tellingen drastischer tijdens de veranderingen van hoog naar laag debiet.

DOSSIER

Tijdens een vergelijkende koude start test leidde de conventionele filter tot een tijdelijke toestand van sterk vervuilde vloeistof doordat het filterelement het vuil niet goed bleek vast te houden. Hoewel de DFE-geteste filter nog steeds enige vorm van loslaten vertoont, is het effect veel kleiner en de vasthoudefficiëntie veel hoger.

De toestand van verhoogde tellingen is bekend als het loslaten van vervuiling; dit is het geval wanneer de filter meer vuil opvangt. Wanneer meer vuil wordt opgevangen, kunnen grotere hoeveelheden terug in het systeem worden vrijgegeven doordat de filter dynamische stroomomstandigheden en drukveranderingen ervaart. Wanneer sterk geconcentreerde massa’s bevuilde vloeistof worden vrijgelaten tijdens het loslaten, kan dit ernstige beschadiging en onbetrouwbare prestatie als gevolg hebben. Uit deze vergelijkingstest kunnen we afleiden dat deze filter niet correct werd ontworpen om eerder opgevangen vervuiling vast te houden. Extreem loslaten van vervuiling bij het begin van de levensduur van de filter kan ook wijzen op een element dat uiteindelijk zal breken, zijn efficiëntie zal verliezen en zal falen. Een algemeen resultaat van het uitsluitend vertrouwen op een ISO 16889 test is een hydraulisch systeem dat lijdt aan vroegtijdige vervuiling-gelinkte storingen, zelfs als het wordt beschermd door filters die dergelijke storingen dienen te voorkomen. Zelfs filters die speciaal zijn geproduceerd voor dynamische omstandigheden tonen verschillende resultaten wanneer ze aan beide testmethodes worden onderworpen. Hoewel het loslaten van vervuiling nog steeds evident is, is deze onbetekenend omdat de DFE-geteste filter beter aan de ISO 16889 voorwaarden voldoet, zelfs tijdens de wisselende debieten. Rekening houdend met beide vergelijkingen kan men besluiten dat de DFE-geteste filters zijn geproduceerd om een langer stand te houden en efficiënter te werken in real-life omstandigheden. Er is nog een factor die een cruciale rol speelt bij de twee filtertypes: koude start simulatie. Tijdens de koude start simulatie worden, nadat een element bijna het maximum van zijn vuilvracht capaciteit heeft bereikt, de hoofdstroom- en injectiesysteem gedurende een korte tijdsperiode afgesloten. Vervolgens start de hoofdpomp opnieuw op en bereikt snel de maximumstroom voor het testelement. Terzelfdertijd meet een real-time deeltjestelling de vasthoudefficiëntie van het element. Daardoor kan worden gemeten hoe goed de filter eerder opgevangen vervuiling vasthoudt bij het herstarten van het systeem.

Besluit : Na variërende stroomtestomstandigheden en koude start simulatie kan men besluiten dat met de DFE-geteste filter een hoge efficiënte van vasthouden wordt verkregen en dat de vloeistof zuiverder wordt gehouden. Met deze resultaten kunnen hydraulische systemen een langere levensduur hebben en minder onderhoudsproblemen vertonen, waardoor de systemen soepeler lopen en een maximumprestatie leveren. De DFE-testmethode werd opgestart in 1998 tijdens een gezamenlijke inspanning van Scientific Services Inc (SSI) en Hy-Pro Filtration. n Bron: EFC

191 - MAART 2013 - P 41

P 42 - 191 - MAART 2013

AB Flex

AF Belgium

ASCO numatics

Atlas Copco

BOGE

Brevini: Fluid Power

Bürkert Contromatic

Clippard

Compair Geveke

Cqs Technologies

Decleer - Gaelens

Doedijns Fluidap

Donaldson

European Filter Corporation

Eriks+Baudoin

Euregio Hydraulics

Festo

Manuli Fluiconnecto

Fluidtech

Gates Europe

Hansa Flex

Hydac

Hydraulic Assistance

Hydraumec

Hydro - Tools

Hydrauvision

Ingersoll Rand

IPAR Industrial Partners b.v.

Norgren

Pall

Parker Hannifin

Pirtek

Poclain Hydraulics

REM-B

Bosch Rexroth

Service Hydro

SMC Pneumatics

Stäubli

Testo

Vameco

VB Parts Hydraulics

Van de Calseyde

Vemoflex

WTS Hydraulics

REPORTAGE

Automation Magazine was eind vorig jaar te gast op de Rockwell Automation Fair in Philadelphia en luisterde naar Hedwig Maes, EMEA President van Rockwell. Hij breekt een lans voor ‘manufacturing convergence’.

Manufacturing convergence: inzetten op integratie en convergentie “De economie wordt steeds volatieler, de producerende bedrijven moeten daar dringend een antwoord op vinden,” zegt Hedwig Maes. “Flexibiliteit in productie en het voortdurend balanceren tussen en in samenspraak brengen van de key-drivers globalisering, innovatie, productiviteit en duurzaamheid is de boodschap.” “Rockwell heeft een duurzame groeistrategie: de afgelopen 4 jaar kenden we een consistente groei van ruim 10 procent,” zegt Hedwig Maes. “Onze EMEA-divisie is met zijn 4000 medewerkers een belangrijke strategische regio voor Rockwell. In de EMEA zetten we in op nieuwe technologiestandaarden, op veiligheid en op machinedesign.” Rockwell focust op industriële automatisering en biedt software-, SCADA- en alle mogelijke controleoplossingen. Welke rol ziet Hedwig in deze moeilijke tijden voor de automatisering in productiebedrijven: “In tijden als deze wordt in de manufacturing wereld het kaf van het koren gescheiden. Rockwell gelooft sterk in de ‘Connected enterprise’: een productievestiging is geen standalone organisatie maar is verbonden met de hele interne organisatie, met een end-to-end verhaal dat begint bij het aanleveren van ruwe grondstoffen tot en met de levering bij de eindklant. De productievestiging van vandaag is ook ‘remote’ verbonden met haar andere afdelingen, collega-productiebedrijven en partners overal ter wereld. Met andere woorden in de connected enterprise spelen connectie en integratie een belangrijke rol. Net daar is een belangrijke plaats voor automatisering als schakel. Het hart van Rockwell Automation is integrated architecture: een controlelaag, een visualiseringslaag en daarbij alle geïntegreerde disciplines die vandaag meestal door Ethernet IP worden verbonden.”

Hedwig Maes, President EMEA bij Rockwell Automation: “Rockwell gelooft sterk in de ‘Connected enterprise’: een productievestiging is geen stand-alone organisatie maar is verbonden met de hele interne organisatie.”

Manufacturing convergence Convergentie is dus het codewoord. “Ja, succesvolle productiebedrijven zijn een kei in het convergeren (samenbrengen) van de 4 voornaamste ‘drivers’: globalisering, innovatie, productiviteit en duurzaamheid. Deze vier drivers kunnen niet separaat worden behandeld. Net zoals de vier disciplines van deze manufacturing convergence – informatie, control, communicatie en power - niet van elkaar zijn te scheiden. Door bijvoorbeeld productieprocessen te digitaliseren, kunnen we beter meten en nieuwe concepten testen, door productiemateriaal of -omstandigheden snel aan te passen kunnen we beter tegemoet komen aan veranderende klantbehoeften, enzovoort.”

Convergentie met strategische partners Nog verder dan de convergentie van drivers en disciplines, gaat de convergentie van Rockwell met andere externe partners. Denk aan de strategische partnerships van Rockwell met Cisco Systems, Microsoft, Endress + Hauser en General Mills. Deze partnerships bestaan onder meer uit: ondersteuning bij het gebruik van open standaarden, werknemers en processen beter laten functioneren, gezamenlijke proces- en productontwikkeling en trainingfaciliteiten. “Met andere woorden, met onze expertise in industriële automatisering- en controle systemen, samen met de technologie van onze strategische partners, helpt Rockwell Automation mee om ‘connected enterprises’ op te bouwen zodat bedrijven nog meer real-time productie-informatie hebben en een betere supply chain integratie doorheen het bedrijf kunnen verrichten.” n

191 - MAART 2013 - P 43

P 44 - 191 - MAART 2013

ACTUALITEIT

De economische crisis laat zich voelen in de industrie, maar toch zijn er bedrijven die investeren in innovatie en groei. Zo wordt bij SMC Pneumatics volop gebouwd aan de uitbreiding van het eigen Europese distributiecentrum.

SMC Pneumatics investeert 3,5 miljoen euro in uitbreiding Europees distributiecentrum De Japanse multinational SMC investeert 3,5 miljoen euro in een nieuw gebouw voor hun Europees distributiecentrum in Wommelgem. Er kunnen tien extra mensen aan de slag. SMC is op wereldschaal de grootste leverancier van pneumatische componenten. De multinational lanceert jaarlijks zo’n vijftig nieuwe producten en staat voor het tweede jaar op rij in de Forbes Top 100 van meest innovatieve bedrijven ter wereld. De investering is goed voor een bedrag van 3,5 miljoen euro. Hugues Maes, managing director van SMC Pneumatics, stelt dat het nieuwe distributiecomplex begin 2013 volledig operationeel moet zijn. Volgens SMC is er een vlotte administratieve samenwerking met de gemeente Wommelgem. “Uit een enquête van VOKA eerder dit jaar blijkt dat de Wommelgemse bedrijven tevreden zijn over de samenwerking met het gemeentebestuur. Goeddraaiende bedrijven verbeteren de tewerkstelling en zijn een hefboom voor de lokale economie,” aldus de Wommelgemse burgemeester Walter Van Der Plaetsen.

Wereldwijde distributie Het European Central Warehouse (ECW) van SMC is sinds 2004 in Wommelgem gevestigd. Van hieruit vertrekken de bestellingen voor SMC-klanten in de EU-lidstaten en landen in Centraal- en Oost-Europa, tot zelfs Rusland en Turkije. In het indrukwekkende magazijn werken zo’n veertig personeelsleden. De onderdelen die er worden verpakt en verzonden, variëren van doosjes van 3 gram tot kisten van 300 kilo. SMC heeft wereldwijd meer dan 11.000 basisproducten die in 620.000 uitvoeringen leverbaar zijn.

Verdieping op bestaande gebouw Omdat op het industrieterrein naast de Antwerpse Ring de uitbreidingsmogelijkheden qua grondoppervlakte beperkt zijn, is geko-

zen voor hoogtebouw en werd een tweede verdieping geplaatst op het bestaande magazijn. Het Europese distributiemagazijn wordt daarmee met 4.600 vierkante meter uitgebreid, zodat er in totaal 23.600 vierkante meter stockageruimte is. ‘Dit garandeert voor onze klanten een unieke productbeschikbaarheid’, zegt managing director Hugues Maes. ‘Wij hebben hier een voorraad van 30.000 verschillende producten en leveren deze binnen 48 uur overal in België. De meest gangbare- en klantspecifieke artikelen worden zelfs binnen 24 uur uit het lokale magazijn geleverd.’ SMC Pneumatics is sedert 1986 actief in België. Uit het jaarrapport 2011 blijkt dat de netto-omzet van SMC in de periode 20102011 wereldwijd met 5,2 procent steeg tot 4.161.980.000 dollar (341.865 miljoen yen). België noteerde een groei van 15 procent. De ambitie van de onderneming is om deze groei te bestendigen. Info: www.smcpneumatics.be n

191 - MAART 2013 - P 45

P 46 - 191 - MAART 2013

REPORTAGE

Kinderen op de lagere school met een leerkist interesse doen krijgen in technologie, dat is het doel van een pilootproject dat FIMOP eind vorig jaar opzette in enkele basisscholen in Hingene.

Technologie in een leerkist In veel gezinnen en bij sommige leerkrachten leeft het hardnekkige en foute idee dat technische richtingen een laatste redmiddel zijn voor leerlingen die in het ASO, het algemeen onderwijs, niet slagen. FIMOP wil met dit project interesse voor technische richtingen losweken op de basisscholen. Op termijn dreigen we immers geen personeel meer te vinden voor de knelpuntberoepen in deze belangrijke sector. Het basisonderwijs informeren over pneumatiek en hydrauliek, dat is de doelstelling die FIMOP nastreeft. “Het idee hebben we gehaald bij onze zustervereniging Feda, de belangrijkste branchevereniging op het gebied van aandrijf-en automatiseringstechniek in Nederland. Feda trekt daar al geruime tijd met een technologiekist naar de scholen en heeft er veel succes,” zegt Dirk Vermant van FIMOP.

Keuze voor techniek begint in lager onderwijs Jan-Jaap Lieuwen, Manager Services bij Bosch RexRoth, lid van Feda: “Technische beroepen zijn nog steeds onbemind. In Nederland stimuleert de overheid de beïnvloeding van kinderen voor technisch onderwijs vanaf 14-15 jaar. Dat is te laat vinden wij. Wij denken dat de keuze voor techniek al eerder begint. Die keuze wordt gemaakt op de lagere school, op de leeftijd van 11,12 en jaar, vlak voor ze naar de middelbare school gaan. De techniekbox is een plastic kist met speelgoed met techniekachtergrond. Deze leerkisten omvatten diverse bouwpakketten (onder meer een motorcompressor met pneumatische hefbrug, een tafelventilator met twee versnellingen, een bouwset pneumatiek en een hydraulische robotarm) en bieden de benodigde gereedschappen (in bruikleen) en diverse promotiematerialen. Met deze toolkits geven we interactieve presentaties op basisscholen. De doos wordt steeds weer

Philippe Vansevenant, lid van Raad van Bestuur FIMOP, knutselt mee in de klas.

aangevuld. Inmiddels zijn er 3 boxen in omloop. We hopen dat bij de kinderen blijft hangen dat techniek ‘leuk en cool’ is. Misschien is het maar een druppel op een hete plaat maar we hopen dat de overheid inziet dat er 2 maal per week op het basisonderwijs een techniekuur zou kunnen worden ingelast.” “De reacties zijn ontzettend positief. Van de kinderen maar ook van de leraars want ze vinden dit initiatief uit de bedrijfswereld prachtig. Ook de ouders vinden het prachtig want ze beseffen dat een baan in techniek heel uitdagend kan zijn. Wij hopen dat ze hun kinderen voldoende prikkels in die richting geven. “

Proefleerlingen in Hingene De zesdejaars van de vrije basisscholen Huveneers in Hingene en Wintam werden als proefleerlingen uitgekozen. De zesdejaars van beide scholen werkten elke 2 weken met de technologiekist die FIMOP ter beschikking stelde. Ze maakten een vrachtwagentje met een pneumatische kiepkar of een windmolentje dat op zonnepanelen werkt. Overigens waren ook de leerlingen heel enthousiast. Zo konden zesdejaars Sid en Andreas tegen het eind van de middag hun autootje al laten kantelen. Ik ga later zeker studeren om in de autowereld te kunnen werken,” zei Andreas heel resoluut. Directeur Dirk Aerts van de basisscholen is alleszins enthousiast. Ik was onmiddellijk bereid om aan dit project mee te werken,” zegt hij. “Als ik in de middelbare scholen pols naar de ICT-kennis waarom onze leerlingen het secundair onderwijs instappen, blijkt die prima te zijn. Hun technische kennis is evenwel beperkt en dat vind ik nochtans ook erg belangrijk.”

Naar alle basisscholen De bedoeling is dat FIMOP er op termijn mee naar alle basisscholen gaat en dat doet in overleg met de onderwijskoepel van de overheid. n

Een vrachtwagen met kiepkar bouwen, is nog niet zo eenvoudig.

191 - MAART 2013 - P 47


Energiesystemen, energie-efficiëntie en duurzaamheid in de productie-omgeving Eind oktober, zonneschijn op het Duitse sneeuwlandschap. Onze redacteur is de enige Belg in het persgezelschap dat op bezoek gaat bij de firma Lapp. Siegbert Lapp, algemeen directeur Lapp Holding AG, staat hem te woord.

Is de bovenbouw van de pers van hydraulisch naar servo-elektrisch verbouwd, dan is het tegenkussen of trekkussen (ziehkissen) hydraulisch gebleven. Toch heeft men kunnen besparen met 7 tot 12 procent door een hydraulische pomp met regelbaar slagvolume te gebruiken.

Energie-efficiënte persen

Het stroomverbruik gaat van 2800 A (gelijkstroom) tot pieken van 4500 A. Besturing: via realtime-ethernet worden alle parameters toegevoerd. De hoofdpers heeft een vermogen van meer dan 1500 kW.

Meer dan 200 perslijnen en persen van de firma Schuler, uitgerust met ServoDirekt technologie werden de afgelopen jaren wereldwijd in bedrijf genomen. Een van de belangrijkste redenen voor dit succes is de verbeterde energie-efficiëntie in vergelijking met de gebruikelijke installaties. In vergelijking met de uitsluitend hydraulische persen en bij gelijk uitgebrachte hoeveelheden werd tot 40 procent energie bespaard. Dat komt door de zeer hoge rendementen van de motoren met een vermogen van maximaal 750 kW per meter. In één pers zijn er tot 4 zulke krachtige aandrijvingen, die zich onderscheiden door hun hoog koppel, en die zelfs vanaf het laagste toerental nog kunnen opgevraagd worden.

Een vliegwiel als energiebuffer De vliegwieltechniek wordt ook bij servo-persen gebruikt. Niet meer als aandrijving, maar als energiebuffer in de vorm van elektromotoren. Deze ‘verschuilen’ zich in de kelder onder de installatie en lopen continu. Deze energiebuffers moeten de belastingpieken opvangen, die bij een persenlijn de netstroom zouden overbelasten.

In feite wordt de bovenbouw van de pers waar het oliereservoir met ‘freefall’ klep en pompgroep staat die de hydraulische cilinders bestuurt waaraan de stempel is bevestigd, vervangen door een systeem zoals ‘pers met vier krukken’ waarbij de krukassen aangedreven worden door elektrische koppelmotoren. Deze ontwikkelen een hoog koppel en werken met een lage snelheid tot zelfs stilstand. In feite is het vermogen van secundair belang. De elektrische leidingen bij de persenlijn (zes persen in lijn) worden niet ontzien. Ze moeten tegen de totale belasting bestand zijn om de efficiënte werking met energiebuffers mogelijk te maken. De firma Schuler gebruikt kabels van de firma Lapp, marktleider op dat gebied. Ongeveer 55 kilometer kabel wordt gebruikt voor een servopersenlijn. Uiteindelijk worden niet alleen de 160 aandrijvingen bediend, maar worden ook grote hoeveelheden informatie en gegevens voor bewaking en besturing van de volledige installatie vervoerd.

P 48 - 191 - MAART 2013


Persen voor euromunten

snelheden van tot 5 m/s en weglengtes tot 100 m. Dat maakt een sneller en meer efficiënte werking mogelijk dan vorige geleiketting kabels.

Efficiëntie door automatisering

Bij het bezoek aan de Schuler fabriek in Göpingen, werden we in de enorm grote fabriekshallen rondgeleid. Niet alle persen die er worden vervaardigd zijn torenhoog, zoals de pers die dunnewandbuisjes maakt voor verpakkingen, bijvoorbeeld luxesigaren. Schuler maakt ook persen om euro-munten te stampen.

Kabels voor hoogdynamische toepassingen

De automatiseringtechnologie van vandaag biedt belangrijke besparingsmogelijkheden. Verrassend, maar waar: onderzoek in Duitsland toont aan dat 70% van de automatiseringsoplossingen nog steeds traditionele parallelle kabels gebruiken. In NoordAmerika zelfs 80%. Met de stijgende automatiseringsgraad van een machine stijgt ook de bekabeling. Meer kabels betekent ook meer kosten in ontwerp, productie, installatie en onderhoud. Het transport en de bevoorrading zijn ook kostenverhogend en verminderen de energie-efficiëntie. Met veldbussystemen kan tot 496 binaire sensoren met een enkele buskabel worden verbonden tussen alle niveaus. Dat bespaart ruimte en tijd tijdens planning en installatie en gebruikt minder middelen. De Lapp AS-interface veldbuskabelserie voorziet in een gemakkelijke instap voor klanten, die van de klassieke parallelbekabeling naar de meer kosteffectieve veldbustechnologie willen overstappen.

Loodvrije kabels

De Lapp groep presenteert een uitbreiding van de reeks hoogdynamische kabels. Lapp stelt drie nieuwe ‘premium’kabels voor, die een verhoogde productiviteit bezorgen met daarbij minder gewicht, een minimale omvang en een zeer lange levensduur: de Olflex®Servo FD 798 CP, de Olflex® Servo FD 796 P en de Olflex®Chain 896 P CP. De drie nieuwe kabels presteren sterk wanneer het gaat om snelle positiewissels in energievoerende kettingen met versnellingenwaarden van 50 m/s2, waarbij de proportionele oploop- en remtijden kunnen verminderd worden tot 96%. Daarbij komen

De olie- en gasleidingen van Camuna Cavi, een Lapp bedrijf in Italië, ondergaan een gedaanteverwisseling. In deze branche is het normaal dat kabels een tweemillimeter loden mantel hebben. Om milieuredenen ontwierp Camuna Cavi een loodvrije kabel. De nieuwe leidingen zijn omwikkeld met een dunne aluminium band en twee mantellagen uit polyethyleen en polyamide. Dat maakt de kabel prijsgunstiger en lichter: de installatie wordt lichter en de buigstraal wordt verkleind met een derde, en is dus veel flexibeler. De verhoogde efficiëntie werd bereikt door een eenvoudige optimalisering van het kabelontwerp. In vergelijking met de conventionele loodkabel kunnen de nieuwe AL/HDPE/PA leidingen, bij gelijke buitendiameter, meer geleiders bevatten. hierdoor kunnen ook meer toestellen aangesloten worden en nemen ze tot 30% minder plaats in. Ze zijn veel efficiënter en wegen 50% minder dan de loodkabels. Minder gewicht betekent lagere vervoerkosten, om nog niet te spreken over de beperktere gezondheidsrisico’s die met lood kunnen worden geassocieerd. René Decleer n

191 - MAART 2013 - P 49

ACTUALITEIT

Energie-efficiënte motoren en aandrijvingen drijven nieuwe generatie Atlas Copco luchtblowers aan De efficiënte W22-elektromotoren en aandrijvingen met variabel toerental van WEG zijn door Atlas Copco, een toonaangevende groep van industriële ondernemingen, gekozen voor de aandrijving van zijn nieuwste energiezuinige schroefblower. De motoren en aandrijvingen van 90, 132 en 160 kW worden gebruikt in de ZS-serie blowers van Atlas Copco, die worden gebruikt in diverse veeleisende toepassingen, zoals waterzuiveringsinstallaties, de fabricage van voedingsmiddelen en dranken en in chemische bewerkingen. Blowers, die relatief grote hoeveelheden lucht produceren bij relatief lage drukwaarden - typisch 1 tot 4 bar - zijn grote energieverbruikers in veel industriële processen. In bijvoorbeeld afvalwaterzuiveringsinstallaties worden ze gebruikt om de aërobische bacteriën, die een essentiële rol spelen in de afbraak van contaminanten, van lucht te voorzien. Luchtblowers gebruiken tot 70% van alle energie die wordt verbruikt in afvalwaterzuivering. Dit komt overeen met circa 3% van het totale energieverbruik in geïndustrialiseerde landen. De ZS-serie blowers van Atlas Copco werden ontworpen om de energie-efficiëntie in deze toepassingen te verhogen. Dit gebeurt door een serie van verbeteringen die het energieverbruik met meer dan 30% verminderen, vergeleken met traditionele modellen.

Efficiëntie van blowers Nu waterbedrijven en industriële gebruikers er steeds vaker naar streven om hun energieverbruik te verminderen, is er veel interesse in het verbeteren van de efficiëntie van blowers. De ZS-units vervangen het traditioneel in lagedruk luchttoepassingen gebruikte rootscompressorontwerp door een schroefcompressorelement. De efficiëntie van de blower wordt hierdoor fors verbeterd, terwijl een betere efficiëntie in stand wordt gehouden over een groter aantal bedrijfssnelheden. Om het totale energieverbruik te minimaliseren heeft Atlas Copco een aantal andere verfijningen in het ontwerp van de ZA-modellen aangebracht, waaronder zorgvuldige beheersing van het luchtdebiet door de blower en zeer efficiënte componenten voor de voeding en het overbrengen van vermogen.

Veeleisende industriële gebruikers De door Atlas Copco gekozen WEG W22 driefasemotoren voor de ZS-blowers zijn specifiek ontworpen om te voldoen aan de behoeften van zelfs de meest veeleisende industriële gebruikers, inclusief een lager energieverbruik, grotere productiviteit, langere levensduur en minder onderhoud. Het frame en koelsysteem van de motor zijn geoptimaliseerd voor een betere luchtstroom naar de inwendige componenten om de efficiëntie zelfs onder veeleisende omgevingsfactoren te verbeteren. Speciale lagerafdichtingen geven de motor een langere levensduur in agressieve omgevingen, door de motor te beschermen tegen binnendringen van water en stof.

De door Atlas Copco gekozen WEG W22 driefasemotoren voor de ZS-blowers zijn specifiek ontworpen om te voldoen aan de behoeften van zelfs de meest veeleisende industriële gebruikers.

Hierdoor kan WEG motoren leveren die kunnen voldoen aan de efficiëntiespecificaties van de klant en de vereiste levensduur van componenten van 40.000 uur met een doorsmering elke 4000 uur. De motoren moeten dit betrouwbaarheidsniveau kunnen leveren onder de meest extreme omstandigheden, zoals 24/7 bedrijf in installaties in tropische landen, waar de omgevingstemperatuur kan oplopen tot 46°C.

Grote energiebesparingen De W22-serie is standaard leverbaar met zowel energie-efficiëntieklasse IE2 als IE3, waar slechts zeer weinig elektromotoren zich op kunnen beroemen. Dit, tezamen met een bijpassende CFW11 frequentieomvormer, levert grote energiebesparingen op in een standaard product, met alle ondersteuning en beschikbaarheid die je mag verwachten. WEG biedt motoren in de W22X-serie in Ex-n, Ex-e en Ex-d configuraties voor gevaarlijke omgevingen, die, tezamen met de standaard W22-machines, leverbaar zijn met een nominaal vermogen van 0,25 kW tot 4 MW en efficiëntieklasse IE2 en IE3”. WEG is een van de grootste en meest succesvolle fabrikanten van elektromotoren en bijbehorende regelapparatuur en automatiseringsystemen ter wereld. WEG is gespecialiseerd in de fabricage en levering van energiezuinige producten voor alle industriële toepassingen. n

191 - MAART 2013 - P 51

ACTUALITEIT

De VG-reeks van Festo

Brevini wereldwijd

Minder energieverbruik

De ventielen en ventieleilanden van de VG-reeks bieden aan iedereen die een minimale inbouwruimte heeft en/ of de prestaties van zijn toepassing wil verhogen, een oplossing zonder grotere ventielen in te zetten of meer te betalen. Dit is een productenreeks die in alle industrieën compacte, betrouwbare en economische oplossingen kan aanbieden. Het ventiel VUVG zal de nieuwe referentie worden. Hij maakt toepassingen eenvoudiger en goedkoper. Het debiet dat gehaald wordt met deze compacte bouw is onovertroffen en maakt het ideaal geschikt voor toepassingen die veel schakelingen eisen met een hoog debiet, zoals het manipuleren van kleine werkstukken. Het ontwerp van dit ventiel verzekert uitzonderlijke prestaties en maakt het mogelijk om meerdere functies binnen één ventiel te benutten, zoals vacuüm en perslucht. Indien de ventielen op een manifold geplaatst worden liggen meerdere drukzones eveneens binnen het bereik. Het VTUG ventieleiland werkt met ventielen van dezelfde reeks en biedt ongelooflijk veel mogelijkheden voor zijn prijs. De eenvoudigste module kan u aansturen via multipin, sub-D-connector… Dankzij de CTEU-knoop kan dit eiland bovendien een upgrade krijgen naar een netwerkgestuurd ventieleiland. Deze met drie schroeven te plaatsen ‘adapter’ is eenvoudig op het eiland te bevestigen en maakt de meeste veldbussystemen (Profibus, Ethercat, Canopen, Devicenet...) onmiddellijk beschikbaar.

Wereldwijd heeft Brevini in diverse sectoren onze sporen verdiend. Onze producten garanderen dat u in beweging blijft. Op het gebied van mechanische transmissietechnologie en hydraulische aandrijving denken wij graag met u mee en bieden wij duurzame en betrouwbare oplossingen. Brevini Power Transmission en Brevini Fluid Power zijn onderdelen van de wereldwijd opererende Brevini Group. Wij bieden een compleet producten kennisportfolio op het gebied van aandrijving en hydraulica. Onze sterke marktpositie en de kwaliteit van onze producten zijn een direct gevolg van voortdurende innovatie van bewezen concepten. Zo levert Brevini altijd up-to-date technologie die doorgaat waar anderen stoppen. Om dit te onderschrijven zijn onze advertenties vanaf nu voorzien van een extra laag. Met uw smartphone of tablet en de Layar app kunt u deze laag zichtbaar maken. Bekijk filmpjes, doe mee aan acties en vind meer met de nieuwe advertenties van Brevini. Zo kunt ook u doorgaan waar anderen stoppen.

CompAir Geveke, producent van compressoren, introduceert een nieuwe serie oliegesmeerde schroefcompressoren met een vermogen van 23 - 29 kW. Daarmee is de range ‘kleine’ compressoren van CompAir tussen de al bestaande 22 en 30 kW, nog completer en efficiënter geworden. De gebruiker kan nu een nog beter gedimensioneerde compressor voor zijn toepassing kiezen, hetgeen efficiënter voor het energieverbruik is. De nieuwe serie schroefcompressoren heeft de typeaanduiding L23 – L29 meegekregen en is uitgevoerd met een nieuw ontwikkeld, efficiënt schroefblok. Groot voordeel van dit schroefblok is het hoge rendement en de reductie van het energieverbruik. De schroefcompressoren zijn naar keuze leverbaar met een vast toerental of met een variabele toerenregeling. De toerenregeling zorgt ervoor dat het vermogen nauwkeurig wordt afgestemd op de vraag. Hierdoor is het rendement van de elektrische aandrijving hoger bij zowel het laagste als het hoogste toerental. De L23 – L29 compressoren zijn voorzien van een Delcos Pro microprocessor besturing, waarmee de complete status van de compressor te zien is. Evenals de andere modellen uit deze serie, zijn de nieuwe compressoren betrouwbaar en zeer toegankelijk voor onderhoud. De CompAir L23 – L29 compressoren hebben een kleine footprint en zijn daardoor compact.

www.festo.be

Hoe het werkt. 1) Ga naar get.layar.com en download de app 2) Ga naar de advertentie met het Layar logo 3) Open de app en houd deze boven de advertentie 4) Scan de advertentie en ontdek de extra laag

www.compair-geveke.be www.brevini.com

n n

n

191 - MAART 2013 - P 53

ACTUALITEIT

Veilige magneetventielen voor agressieve toepassingen

Nieuwe PowerXL frequentieomvormers zijn gebruiksvriendelijk, efficiënt en robuust

Bedienen van machines en apparaten via Smartphone / Tablet

ASCO Numatics introduceert twee intrinsiek veilige magneetventielen met Ex ia IIC T6 certificering. De magneetkoppen zijn speciaal voor model 327 direct werkende magneetventielen ontworpen en zijn beschikbaar in aluminium met epoxyhars beschermlaag of in roestvast staal. De certificering is geheel volgens de ATEX richtlijnen, Categorie 1G en 2D en Equipment Protection Level (EPL) Ga en Db. Beide modellen zijn goedgekeurd volgens IECEx en zijn gecertificeerd voor functionele veiligheid conform IEC 61508, geschikt voor SIL 3 toepassingen. De magneetventielen zijn ongevoelig voor verkeerde polariteit en hebben een energieverbruik van slechts 0,5W bij 24 VDC. Door toepassing van een nieuwe elektronische boosterspoel met roestvast stalen kern wordt een optimale prestatie gerealiseerd. De magneetkoppen kunnen geleverd worden in aluminium met epoxycoating of in 316L roestvast staal in de beschermklassen IP66 en IP67. De kop kan vrij over 360º draaien voor een optimale positie ten behoeve van de kabeltoegang. De doorvoer is via een kabelwartel van M20x1,5 of 1/2“ NPT en makkelijk toegankelijke schroefklemmen. De behuizing van de magneetventielen van de 327 serie is in messing, roestvast staal of aluminium (NAMUR). De ventielen hebben een grote doorlaat (Kv = 0,45 m3/h), werken van 0 tot 10 bar en hebben geen minimale werkdruk nodig. De ventielen zijn geschikt voor gebruik in omgevingstemperaturen van -40ºC tot +60ºC en hebben de certificering volgens ATEX en IECEx: II 1/2 G Ex ia IIC T6 Ga / II 2 D Ex tb IIIC T85ºC IP66/67 Db. De toegepaste normen zijn: EN IEC 600790, 60079-11, 60079-31, 61241-0 en 61241-11. De introductie van dit nieuwe magneetventiel maakt dat ASCO nu een universeel intrinsiekveilig ventiel kan leveren voor alle 3/2 en 2/2 NO en NC toepassingen in agressieve omstandigheden in de procesindustrie.

Eaton presenteert de nieuwe PowerXL frequentieomvormers met een vermogensbereik tot 250 kW. Het bedrijf neemt daarmee een logische stap en breidt haar strategie van het toepassen van de Lean methodologie uit naar de engineering in de machineen paneelbouw. Middels insteekbare modules kunnen de PowerXL frequentieomvormers snel en eenvoudig worden ingebed in Eatons SmartWire-DT aansluit- en communicatietechnologie die de noodzaak van conventionele stuurstroombedrading volledig elimineert. De nieuwe PowerXL frequentieomvormers bieden gebruikers uit de sectoren machinebouw, alsmede materials handling en gebouwendiensten een makkelijk te installeren, operatorvriendelijk en energiezuinige oplossing voor de aandrijving van apparatuur zoals pompen, ventilatoren, transportbanden , kranen, wikkelmachines, compressoren of liften. De nieuwe PowerXL serie frequentieomvormers bestaat momenteel uit twee modellen: de DC1 Compact en de DA1 Advanced Machinery Drive. De DC1 is het basismodel met vermogens van 0,37 tot 11 kW, en is ontwikkeld voor toepassingen waar robuust ontwerp, beschikbaarheid en universele functionaliteit de belangrijkste eisen vormen. De DA1 serie is ontworpen voor vermogens van 0,75 kW tot 250 kW, en is geschikt voor de meest veeleisende oplossingen die hoge prestaties vragen. De PowerXL frequentieomvormers beschikken ook over verschillende open en closed-loop regelmethodes. De DC1 regelt de motor met U/f karakteristieken en realiseert tevens een verhoogd koppel.

E.D&A. ontwikkelt custom-made besturingen die bediend kunnen worden via een App en een bleutooth- of Wifi- connectie. Deze verbindingen zijn uiterst geschikt om afstandsbedieningen op korte afstand te vervangen door een Smartphone of tablet. Hierdoor kunnen machines of apparaten op een andere manier bestuurd worden. Het grote voordeel is dat verschillende afstandsbedieningen vervangen kunnen worden door één toestel dat men altijd bij de hand heeft: een smartphone of een tablet. E.D.&A. is trouwens recent door Apple toegelaten tot de gelimiteerde groep van ontwikkelaars die hardwaretoepassingen mogen ontwerpen voor Apple toestellen (iPhone & iPad). E.D.&A. heeft doorheen de jaren veel ervaring opgebouwd in het ontwikkelen van custom-made besturingen met uitgebreide bedienings- en datacommunicatiemogelijkheden voor uiteenlopende toepassingen zoals ovens, ventilatiesystemen, gashaarden, automatische deuren, enz.

www.asconumatics.nl P 54 - 191 - MAART 2013

n

www.eaton.eu n

www.edna.eu n

ACTUALITEIT

Nieuwe IVAC cilinder vermindert energieen bedrijfskosten

Multicontact connectoren en aansluitingen

Hygiënisch autorisatiesysteem

Bij conventionele pneumatische besturingen gaat het om een samenbouw van ventielen of ventieleilanden, actuatoren, flow controls en sensoren, samen met connectoren en accessoires. In typische toepassingen kunnen tot wel 13 verschillende componenten nodig zijn voor elke cilinderfunctie. Deze complexiteit zorgt voor een aantal intrinsieke nadelen en prestatiebeperkingen. Om deze beperkingen te overwinnen en tegemoet te komen aan individuele eisen, ontwikkelde Norgren in nauwe samenwerking met klanten IVAC (integrated valve and actuator control) - een geïntegreerde unit die Engineering Advantage biedt door ventiel, flow controls, demping en sensoren te combineren in één enkel cilinderpakket. De IVAC is een qua gewicht en ruimte geoptimaliseerde cilinder, die geschikt is voor een range doorlaten van 40 tot 80 mm, met geïntegreerde ventielen en magneetschakelaars voor een complete cilinderbesturing. Aangezien de units kunnen worden samengebouwd met of geïntegreerd in nieuwe systemen, hoeft elk apparaat over slechts een pneumatische en een elektrische aansluiting te beschikken, waarmee de noodzaak voor ventieleilanden, componenten, leidingen en accessoires wordt geëlimineerd.

Het gamma multicontact krimpconnectoren en -aansluitingen van MARECHAL® is snel en gemakkelijk te monteren en kan worden gebruikt in verschillende configuraties van bijvoorbeeld de voedings- of auto-industrie. Dankzij hun stevigheid passen de materialen zich aan elke productieomgeving aan. Krimpen is een zuinige en duurzame oplossing dankzij de tijdwinst bij de installatie en de kwaliteit van de aansluiting. Dit volledige gamma van high performance multicontact connectoren is verkrijgbaar in de versies DSN 24C, DS 24C of 37C, PN12C, ATEX. De functies, de ruime bekabelingscapaciteit en de informatie- en signaaloverdracht beantwoorden perfect aan uw behoeften.

Speciaal voor hygiënische productieomgevingen is het autorisatiesysteem EKS-Modular ontwikkeld. De informatie van de drager zit opgeslagen in een sleutelhanger. De sleutelhanger wordt aan de communicatiemodule gehangen, waar de dataoverdracht plaatsvindt. De communicatiemodule is IP69K, heeft geen holtes en is volkomen glad afgewerkt. Daarmee is deze toepasbaar in de algemene voedingsmiddelenindustrie, vleesverwerkende industrie en farmaceutische industrie. De communicatiemodule is achter het paneel is verbonden met een verwerkingsmodule met DIN-rail montage. Samen vormen zij het autorisatiesysteem EKS-Modular van Euchner. Er zijn diverse interfaces verkrijgbaar. Het type interface bepaalt de wijze waarop dit autorisatiesysteem communiceert met de achterliggende besturing of het achterliggende netwerk. Om de mogelijkheden beter te leren kennen, geeft fabrikant desgewenst een demonstratie ter plaatse.

• Grote bekabelingscapaciteit met hetzelfde contact. • Snel en eenvoudig te monteren/ demonteren. • Geen laskwalificatie nodig. • Configuratie naar keuze van de klant. • Hoge trilweerstand. • > 5000 schakelingen: lange houdbaarheid en uitstekende aansluitkwaliteit.

www.euchner.be n

www.marechal.com www.norgren.com

n n

191 - MAART 2013 - P 55

ACTUALITEIT

Nieuwe kosteneffectieve HMI-serie boordevol functionaliteit

AC30V modulaire frequentieregelaars

Geïntegreerde servomotoren van JVL

De nieuwe NB HMI-serie beschikt over een uitgebreide functionaliteit en bruikbaarheid die ideaal zijn voor kleine en middelgrote machines. Het brede scala aan modellen, met schermbreedtes van 3,5 inch tot 10 inch, is geschikt voor veel verschillende toepassingseisen. De serie biedt TFT-kleurentouchscreens met LEDachtergrondverlichting met een lange levensduur, een grote zichthoek en de mogelijkheid om meer dan 65.000 kleuren weer te geven. De HMI’s uit de NB-serie zijn voorzien van Ethernet-, seriële en USB-interfaces voor aansluiting op PLC’s en apparaten van Omron, in het bijzonder Omrons compacte PLC CP1, maar ook op automatiseringscomponenten van andere leveranciers.

Belangrijkste kenmerken : • Vermogen : 0.75 tot 18.5 kW (wordt binnekort uitgebreid tot 250 kW) • Zowel geschikt voor AC inductie motors als permanente magneet (PMAC) servomotoren • Eenvoudig in te stellen via het graphische keypad • Standaard ingebouwde Ethernet aansluiting • De Internet status pagina van de drive wordt automatisch ingesteld • Eenvoudig kopiëren van programma’s met behulp van een standaard SD kaart • Communicatie opties : - Profibus DP - Profinet IO - Ethernet IP - DeviceNet - CANopen - RS485 Modbus RTU • Isolatie classse IP20 (wordt binnekort uitgebreid tot IP54) • Optionele geïntegreerde EMC filter klasse C2 of C3 • Real-time clock optie • Safe-Torque-Off (STO) optie

JVL uit Denemarken brengt twee nieuwe MAC-servosystemen op de markt, met een vermogen van 1500 resp. 3000 W, ingebouwde controllers en directe AC-voeding. De MAC 1500 en 3000 omvatten elk een hoogdynamische AC servomotor, hall-sensor, encoder, voeding, driver en positioneersturing. Ook voorzieningen voor het integreren van controlemodules als Bluetooth, WLAN, ZigBee, EtherCAT, EtherNet/IP, CANopen, DeviceNet, Profibus, Nano PLC, RS232/RS485/USB, Process Control, enz. De nieuwe geïntegreerde MACservomotoren hebben hetzelfde vermogen en dezelfde lengte als traditionele servomotoren: 182 mm resp. 232 mm en een koppel van 4.78/14.3 resp. 9.55/28.6 Nm bij 3000 omwentelingen per minuut. Verder directe stroomaanvoer van 3 x 400 VAC via M22 connectoren. De controle-voltage voor de encoder en de microprocessor bedraagt 24VDC. Vermits een afzonderlijke servo-driver of controller niet meer nodig is, bespaart u op dure motoren encoder-kabels en boekt u aanzienlijke tijdwinst. Door de interne bekabeling is ruis tot een minimum herleid, terwijl installatiefouten tussen driver en motor uitgesloten zijn.

www.industrial.omron.be n

www.parker.com/be. n

www.rotero.com n

P 56 - 191 - MAART 2013

ACTUALITEIT

Nieuwe vlambestendige, explosieveilige 1MD5-motoren in rendementsklasse IE2

L.TAS & Co. sluit overeenkomst met MAX GmbH

Nieuwe elektrische ‘plug in’ ventiel

De Siemens-divisie Drive Technologies voegt nieuwe vlambestendige, “closeto-standard” explosieveilige motoren in rendementsklasse IE2 toe aan haar Simotics XP-portfolio. Met de nieuwe 1MD5-motoren kunnen pompen, ventilatoren, compressoren en mengers veilig worden gebruikt in omgevingen met explosiegevaar, terwijl tegelijk meer energie wordt bespaard. De chemische en petrochemische nijverheid en de productie en verwerking van olie en gas vergen robuuste motoren met een lange levensduur, die de nodige veiligheid verzekeren voor mens, machine en milieu. Explosieveilige Simotics XP-motoren van Siemens, die zelfs in extreme omstandigheden een hoge veiligheid en efficiëntie verzekeren, zijn ideaal voor dergelijke toepassingen. Dit geldt ook voor de nieuwe, vlambestendige 1MD5 laagspanningsmotoren, die Siemens toevoegt aan zijn Simotics XP-portfolio. Als opvolger van de “close-to-standard” 1MJ-reeks met rendementsklasse IE1 dekt de nieuwe “close-to-standard” 1MD5-reeks de hoge rendementsklasse IE2. De 1MD5-motoren laten dus een enorme energiebesparing toe wanneer pompen, ventilatoren, compressoren en mengers worden gebruikt in explosieve stof- en gasomgevingen in Zone 1. Bovendien is omzetting naar IE3 mogelijk zonder de motorafmetingen te wijzigen.

L. TAS & Co. vertegenwoordigt toonaangevende bedrijven op het vlak van aandrijftechiek zoals KTR; RINGSPANN; TOLLOK en MS GRAESSNER. Recentelijk is een overeenkomst gesloten met de firma MAX GmbH. MAX GmbH is een Duitse producent van lineaire positioneersystemen op basis van speciaal ontwikkelde aluminium profielen.

Op het eerste gezicht spreekt de compacte bouwgrootte van de nieuwe SY-serie ‘new SY3000/5000’ de buitengewone flow prestaties tegen – tot 80 % hoger dan de vergelijkbare stand alone SY-modellen. Dit betekent dat middelgrote cilinders sneller kunnen werken met lagere cyclustijden en zonder het gebruik van grotere, duurdere ventielen. Bij het ontwerp van de nieuwe SY-ventielen werd niet alleen aandacht besteed aan een eenvoudige montage en een snelle vervanging, maar de SMCengineers zorgden er ook voor dat de ventielgroottes SY3000 en SY5000 op dezelfde basisplaat kunnen worden toegepast om een grotere flexibiliteit en economische efficiency te bieden. De kleppen zijn verkrijgbaar met rubber of unieke metalen afdichting. Metalen afdichting zorgt voor een hogere herhaalnauwkeurigheid, snellere schakeling en een langere levensduur. Omdat SMC het energieverbruik wil beperken, maakt de nieuwe SY-serie gebruik van het energie-efficiënte V100-stuurventiel. De ventielen kunnen worden uitgerust met ingebouwde terugslagkleppen waardoor ongewenste cilinderbewegingen worden voorkomen. Met een goed zichtbare handbediening die in verschillende varianten beschikbaar is, is de werkveiligheid gegarandeerd.

De geleiding gebeurt op basis van geharde assen en loopwielen. Aandrijving door tandriemen, geschikt voor snelheden tot 5 m/s, versnellingen tot 30 m/s2 en gewichten tot 5.000 N en halen een slagnauwkeurigheid van ± 0,05 mm per meter slag. Door de modulaire bouw kunnen korte levertijden gegarandeerd worden. www.tas.be n

www.smcpneumatics.be n

www.siemens.be/drives n

191 - MAART 2013 - P 57

ACTUALITEIT

Teekay mechanische snelkoppelingen

TS IT-rack ‘Ready To Use’

De Wieland klem : selos

Teekay mechanische snelkoppelingen worden gebruikt bij de installatie van nieuwe leidingen en de reparatie van bestaande installaties. Deze permanente verbindingstechniek is bruikbaar voor de meeste buistypes met een gladde buitenwand van diameter 48 tem. 4000 mm. Teekay snelkoppelingen zijn snel en eenvoudig te installeren en garanderen een perfecte verbinding, ook op moeilijk bereikbare plaatsen waar lassen onmogelijk is. Installatievoordelen: • licht gewicht • snel en eenvoudig te installeren • geen lassen, energie of warmte nodig voor installatie • herbruikbaar • hoge chemische resistentie en corrosiebestendig • geen speciale gereedschappen nodig • voorzien van een volledige rubber lining en onderhoudsvrij.

In het voorjaar van 2012 lanceerde Rittal met TS IT een gloednieuw IT-rack. Dit intelligente, modulaire systeem wordt gekenmerkt door een rack- en toebehorenprogramma, gereduceerde complexiteit en montagevriendelijke ‘plug & play’-technologie. Net geen jaar later komt Rittal met Ready To Use, een nieuw IT-rack gebaseerd op het TS IT-systeem. Het TS IT-rack groeide ondertussen uit tot de nieuwe wereldstandaard in de netwerken servertechnologie. Rittal slaagde er immers in één enkel racksysteem te ontwikkelen dat voldoet aan alle eisen die aan modulaire en flexibele netwerken serverracks gesteld worden. Met de nieuwe Ready To Use gaat verder op de ingeslagen weg van de standaardisatie. De naam zegt het al: het gamma ‘Ready To Use’ omvat een beperkt aantal kasten uitgerust met de meest gebruikte accessoires. De installateur ontvangt via één bestelreferentie een voorgemonteerd serverrack, klaar voor gebruik. Omdat de kast gebaseerd is op het succesvolle TS IT-gamma kunnen alle klassieke toebehoren erin voorgemonteerd worden. Voor- en achteraan zijn twee geventileerde plaatstalen deuren voorzien. Het voorgemonteerde datarack is voorzien van 2 sets 19”-montageprofielen, 10 kabelgeleidingsbeugels, gemonteerde draadgoot en aardingsset, geventileerde sokkel met bevestigingen voor los bijgeleverde stelvoeten, wandcontactdoos met 7 steekplaatsen, een set van kooimoeren en binnenzeskantschroeven, zichtdeur vooraan en plaatstalen deur achteraan met handgreep en cilindersluiting.

Met zijn Selos productlijn heeft Wieland Electric een reeks rijgklemmen ontworpen die talrijke gebruiksvriendelijke eigenschappen combineert in één enkel product : flexibel, kostengunstig en betrouwbaar! De nieuwe Selos serie klemmen combineert de klassieke schroefaansluiting met moderne aansluit technologieën en heeft als focus klantenvoordeel en efficiëntie in gebruik. Een veilige- en onderhoudsvrije aansluiting, optimaal- en tijdbesparend in gebruik en sterk gereduceerde logistieke kosten waren essentiële voorwaarden bij het ontwerp. Onafhankelijk of er eenaderige- of meeraderige draden worden gebruikt, met of zonder huls, Selos zorgt steeds voor een eenvoudige veilige verbinding. Door de zeer grote draadinvoer is uitbreiding op een bestaande klem door meerdradige aansluiting mogelijk op elk moment. Het speciaal ontwikkelde klemgedeelte met enkelvoudige schroefdraad zorgt voor een gelijkmatige druk en laat heraansluiting met ander draaddiameters zonder problemen toe. Door de gelijklopende ontwikkeling met de veerklemmen Taris en insteekklemmen Selos WT delen ze elkaars accessoires zoals brugjes, nummering, etc. …. Hierdoor kunnen bordenbouwers aanzienlijk besparen op hun voorraad van verschillende accessoires bij gebruik van diverse klemtypes.

Teekay mechanische snelkoppelingen bestaan in verschillende uitvoeringen: recht, reductie, geflensd of reparatie. www.vink.be n

www.rittal.com n

P 58 - 191 - MAART 2013

www.wieland-electric.com n

ACTUALITEIT

CombiView: alarmmanagement voor procesbewaking

Elektromechanische schakelaars vervolledigen multi-touch

Fitness Check van Bosch Rexroth

De gemakkelijk te hanteren meetinstrumenten met flexibel programmeerbare displays bieden nieuwe praktische mogelijkheden bij procesbewaking. Met de Combipress drukzender en de CombiTemp temperatuurmeter, introduceert Bau-mer de eerste twee producten van deze serie die optioneel kunnen worden uitgerust met een CombiView display. De Baumer CombiView displays geven ter plekke een nuttig overzicht van de actuele status van individuele processen. De meetwaarden hoeven niet eerst te worden geanalyseerd, omdat het display in één oogopslag weergeeft of de ingestelde meetwaarden worden overschreden en onmiddellijk ingrijpen vereist is. In de praktijk is het principe van de Baumer CombiView vergelijkbaar met een stoplicht: Een duidelijk signaal geeft aan of er actie nodig is. De achtergrondkleur “rood” is bijvoorbeeld bedoeld voor meetwaarden die om een snelle interventie vragen. Een groene achtergrond kan wijzen op een juiste werking. In één oogopslag kun je zien of alles in orde is bij een meter. De gebruiker kan zijn indicatievoorkeuren zelf selecteren en instellen. Tevens kan men de kleurindicatie laten knipperen. Zelfs een korte alarminstructie kan weergegeven worden! De weergave op het display kan ook naar wens worden aangepast, of worden aangepast overeenkomstig de voorschriften van een bepaald bedrijf.

De panelgeneratie van de series CP2xxx en CP3xxx van Beckhoff bevat als belangrijke nieuwigheid multi-touch displays waarmee de bedieningsmogelijkheden en het bedieningscomfort aanzienlijk kunnen worden vergroot. Ondanks de moderne multi-touch technologie is het in veel industriële toepassingen toch nog noodzakelijk of wenselijk om sleutelfuncties via elektromechanische schakelaars te bedienen. Beckhoff ondersteunt dit, zoals ook bij de bestaande panelseries, met talrijke standaard evenals klantspecifieke uitvoeringen: van geïntegreerde toetsen met korte slag of noodstopschakelaars tot en met de RFID- of USB-interface. De verbinding van dit bedieningsniveau gebeurt via een rechtstreekse bedrading, USB of alle gebruikelijke bussystemen zoals EtherCAT, PROFIBUS, PROFINET. Ook veiligheidsrelevante functies kunnen via het TwinSAFE- of PROFIsafeprotocol worden geïntegreerd.

Bosch Rexroth stelt de ‘Fitness Check’ voor. Dit is een gloednieuwe dienst die bedrijven helpt hun installaties in optimale conditie te houden. Een fitness check helpt zwakke punten en schade in een vroeg stadium op te sporen en voorkomt zo stilstand en pannes. Een belangrijk onderdeel is de Energie Adviesdienst, waarbij adviseurs bestaande installaties analyseren en aanbevelingen geven voor optimalisatie van de productieketen. Daarnaast garandeert Bosch Rexroth via het “long-life servicecontract” dat de levensduur van oudere machine verlengd wordt. www.boschrexroth.be n

www.beckhoff.be n

www.baumer.com n

191 - MAART 2013 - P 59

ACTUALITEIT

Hoge snelheid elektrische lineaire actuators RCP4 serie

REM-B en Eaton sluiten overeenkomst

Omspoten ESDconnectors

ATB Automation introduceert de nieuwe RoboCylinder RCP4 serie. De nieuwe 24 VDC elektrische lineaire actuators zijn ontworpen als vervanging voor pneumatische cilinders. De RCP4 lineaire actuators zijn beschikbaar in twee types: met direct aangedreven slede of als drijfstang. Beide types zijn in twee varianten verkrijgbaar: met een stappenmotor in lijn gemonteerd of met een parallel aangebouwde motor. Voor bijzondere omgevingsomstandigheden levert IAI twee speciale uitvoeringen. De cleanroom RCP4CR lineaire actuator met slede volgens ISO klasse 4. Daarnaast is er de RCP4W uitvoering met beschermingsgraad IP65 (stof- en spatwaterdicht). De actuators met slede zijn verkrijgbaar in breedtes van 52, 58 en 73 mm met een slaglengte van 50 tot 800 mm met een max. horizontale last tot 45kg. De actuators met drijfstang hebben buitendiameters van 52 en 61 mm met een drukkracht van 370N en 1094N en een slag van 50 tot 500 mm .

De firma REM-B Hydraulics heeft een overeenkomst gesloten met Eaton, waardoor het bedrijf uit Beerse als officieel verdeelcentrum voor de Amerikaanse hydraulica-reus geldt. Dit betekent dat het scala aan hydraulische componenten dat REM-B te bieden heeft, fors uitgebreid wordt. Naast artikelen van Eaton en Vickers, kan je nu ook bij REM-B Hydraulics terecht voor plunjerpompen van Hydrokraft en motoren van Char-Lynn. Door de samenwerking met Eaton beschikt de Kempense onderneming de kwaliteitslabels Walterscheid en Aeroquip.REM-B Hydraulics, gespecialiseerd in sales, onderhoud en herstelling van diverse hydraulische onderdelen, is in 2010 verhuisd naar een nagelnieuwe locatie. Deze relocatie stelde het bedrijf in staat om de stockage gevoelig uit te breiden. Bovendien zorgde de implementatie van 3 opslagsystemen van “Kardex Remstar” in 2013 voor een optimaal gebruik van de ruimte en een verhoging van de doorvoercapaciteit, de productbeveiliging en de algehele efficiëntie. Nu voegt de firma dus de merken van Eaton toe aan het gamma. REM-B Hydraulics koopt bewust een grote stock aan om snellere levertijden te garanderen. Bij REM-B dragen ze snelheid, kwaliteit - getuige de moderne teststanden waarover ze in Beerse kunnen beschikken - en een goede service hoog in het vaandel.

Geconfectioneerde ‘Readycable’-leidingen voor kabelrupssystemen zijn nu ook verkrijgbaar met omspoten ronde ‘SpeedTec’connectors van Intercontec. igus, specialist voor bewegende energietoevoeren en slimme kunststofoplossingen, heeft haar programma voorgeconfectioneerde kabels uitgebreid met een speciale variant: in samenwerking met connectorexperts van Intercontec Produkt GmbH uit Niederwinkling werd een omspoten, voor ESD geschikte variant van het snelsluitsysteem ‘SpeedTec’ ontwikkeld. Deze montageklare oplossing sluit naadloos aan op het assortiment van individueel vervaardigde ‘Readycables’ en is per direct verkrijgbaar. Steeds vaker wordt door bijvoorbeeld klanten uit de automotive-sector gevraagd naar omspoten stekkers inclusief kabels. Ze moeten eenvoudig en snel kunnen worden geïnstalleerd, duurzaam en tegen manipulatie beschermd zijn. Voor de ontwikkeling van een product dat aan deze eisen voldoet, was niet alleen jarenlange ervaring in de omgang met kunststofspuitgietwerk nodig, maar ook een geschikt connector-systeem. igus, als specialist voor spuitgegoten kunststofproducten, en de connector-experts van Intercontec vervulden moeiteloos de genoemde eisen. Het resultaat: een manipulatieveilige eenheid uit connector en kabelstreng die in aangesloten toestand voldoet aan de beschermingsklasse IP 66/67. Daarbij realiseert SpeedTec een ca. 50 procent snellere aansluiting, want een kleine draaibeweging is voldoende om een veilige verbinding tot stand te brengen. De omspuiting kan in de standaardkunststof als in een speciaal, geleidend ESD-materiaal worden uitgevoerd.

www.atb-automation.be n

www.remb.be n

www.igus.be n

191 - MAART 2013 - P 61

Nieuws en Biblio Boek over hydrauliek In de aandrijf- besturings- en regeltechniek neemt de hydraulische aandrijftechniek een belangrijke plaats in. Wel ziet men steeds vaker combinaties van hydraulische, elektrische, pneumatische en mechanische aandrijftechniek. Terecht wordt gesproken over ‘hybride’ aandrijftechniek waarbij de voordelen van de verschillende technieken worden gecombineerd waardoor een optimaal aandrijfconcept ontstaat. In deze Technische Leergang leert u de belangrijkste aspecten van de proportionaal-hydrauliek en krijgt u inzicht in deze systemen waardoor u in de praktijk beter in staat bent proportionele hydraulische aandrijvingen te begrijpen en toe te passen en gemakkelijker storingen kunt lokaliseren en oplossen (info: www.deltapress.nl)

Nieuwe catalogus van Parker Legris De divisie Fluid System Connectors Europa (eerder Legris) van Parker Hannifin, wereldleider in “motion and control” systemen en technologieën, lanceerde zijn nieuwe catalogus 2013. Deze catalogus is bedoeld ter ondersteuning aan klanten in het ontwerp van hun industriële apparatuur op een dagelijkse basis. Gebouwd op een didactische manier stelt deze nieuwe editie het aanbod van producten en diensten ter beschikking. De inhoud, de structuur en het ontwerp werden bijgewerkt om uw zoekopdracht van de benodigde producten en informatie te vergemakkelijken.

VDMA-congres in Hannover VDMA-congres rond “Intelligenter produceren” tegen een internationale achtergrond op 16 en 17 september 2013 tijdens het EMO in Hannover. Voor het eerst zal het congres rond “Intelligenter produceren” plaatsvinden tijdens ’s werelds grootste vakbeurs voor de machinebouwindustrie, EMO Hannover. Gebaseerd op het thema “Geïnspireerd door technologie” zal alles op het congres op 16 en 17 september draaien rond de mogelijkheden die intelligente productie biedt. De beurs is een organisatie van de Duitse engineeringfederatie, VDMA. EMO vindt tweejaarlijks plaats. In september 2011 kwamen er ongeveer 140.000 bezoekers uit meer dan 100 landen op af. Op het vierde congres rond “Intelligenter produceren” zullen oplossingen worden voorgesteld voor de huidige en toekomstige productie-uitdagingen, naast de laatste productietechnologieën en de huidige trends op het vlak van machineen fabrieksbouw.De thematische nadruk ligt onder meer op uitmuntendheid door middel van “Lean Production” en flexibele waardeketens, efficiëntie via een duurzame en hulpbronbesparende productie, ‘Industrie 4.0’, intelligentie en communicatie tijdens de productie. Naast hoogstaande lezingen omvat het programma van het congres thematische bezoeken aan EMO. www.vdma.org/ip

Promotiedag Duurzame Verlichting 2013 Op 23 april 2013 organiseren Energik vzw en Groen Licht Vlaanderen de 7de editie van de Promotiedag Duurzame Verlichting. Het evenement zal dit jaar doorgaan in Antwerp Expo - Meeting Center en hal 4, beiden bereikbaar via ingang 2. Het evenement biedt de bezoekers de mogelijkheid om infosessies te volgen tijdens het seminar, nieuwe producten te ontdekken op de technologiebeurs en ‘licht’-ervaringen te delen tijdens de netwerkmomenten. Dit jaar leggen we de focus op algemene kennisoverdrachten praktijkvoorbeelden. De kennissessies, u gebracht door experten en onderzoekers, zullen uw kennis in de lichttechnologie tot een hoger niveau brengen. De praktijksessies,u gebracht door de verlichtingssector, zullen innovatieve, duurzame en energiezuinige verlichtingsoplossingen toelichten, zowel in standaardtoepassingen als in niches. Het evenement past binnen het IWT project Groen Licht Vlaanderen 2020, de verlichtingssector in transitie. Datum: dinsdag 23 april 2013. Ontvangst vanaf 9u15 met voorwoord om 9h45. Het evenement wordt afgesloten met een receptie vanaf 16h30. Locatie: Antwerp Expo, Hal 4 & Meeting Center (Ingang 2), Jan Van Rijswijcklaan 191, 2020 Antwerpen. Inschrijvingen via http://www.energik.be/activiteitendetails.php?activiteit=100. Het volledige programma en meer informatie over de lezingen vindt u via www.groenlichtvlaanderen.be Rechtzetting: In Automation Magazine van december 2012 stond bij het artikel over Partners in Service (p33) een verkeerd telefoonnummer. Dit is het juiste nummer: 03/546 40 80.

P 62 - 191 - MAART 2013

INDEX

ADVERTEERDERSINDEX TITEL ABB Act in Time Asco Numatics ATB Automation Automation Magazine AZ Hollink Balluff Bintz Technics Bosch RexRoth Brevini Control Techniques EFC Euregio Hydraulics FIMOP Product Guide FIMOP Belgitrans Festo Hansa-Flex Lapp Linak Leuze MGH NMBS Norgren Parker Pepperl Fuchs REM-B Rittal Sensor Partners Service Hydro Siemens Schunk SMC Pneumatics Staübli Tas & Co Testo Valorlub VB Parts Hydrauliek

PAG. 10-64 20 30 63 60 10 18 28 50 22 36 34 62 14 42 52 38 18 28 26 30 24 6 44 36 38 22 30 46 45 28 46 26 44 34 2 20

Wago WEG Wittenstein

16 8 28

ARTIKELENINDEX TITEL Nieuwe besturingen voor productieautomatisering Duizenden motorreductoren op luchthaven Frankfurt Kracht-positie regeling met behulp van hydraulische stuurkleppen Hoe inspelen op toenemende vraag naar energie-efficiënte machines? Ultiem automatiseringsplatform biedt bezoekers transparantie BSI hoekopnemers Nieuwe generatie veiligheidslichtschermen Stober servo-oplossing Winkelgrijper voor alle toepassingen MCB: nieuwe RVS snelkoppeling Hygienic Design vertragingskast Montage van sokkels zonder gereedschap Eerste 2D pick- & place systeem binnen Katho Een selectie uit de innovaties van Bosch RexRoth op Indumation Elektrische actuators voeren hoogspanningskabels aan in bandschuurmachine Zijn hydrauliekfilters gelijk wat efficiëntie betreft? Manufacturing convergence: inzetten op integratie en convergentie SMC Pneumatics investeert 3,5 miljoen in Europees distributiecentrum Technologie in leerkist Energiesystemen, energie-efficiëntie en duurzaamheid in productie-omgeving Energie-efficiënte motoren en aandrijvingen drijven Atlas Copco luchtblowers aan De VG-reeks van Festo Veilige magneetventielen voor agressieve toepassingen Nieuwe IVAC cilinder vermindert energieen bedrijfskosten Nieuwe kosteneffectieve HMI-serie boordevol functionaliteit Vlambestendige, explosieveilige IMD5-motoren in rendementsklasse IE2 Teekay mechanische snelkoppelingen CombiView: alarmmanagement voor procesbewaking Hoge snelheid elektrische lineaire actuators RCP4 serie Boek over hydrauliek Nieuwe catalogus van Parker Legris VDMA-congres in Hannover Promotiedag Duurzame Verlichting 2013

PAG. 5 7 9 11 15 9 29 31 31 31 31 35 35 37 39 40 43 45 47 48 51 53 54 55 56 57 58 59 61 62 62 62 62

Dossier: Energy Efficiency

Recommend Documents