Doorgevoerde verbeteringen

Verslag Werkgroep etiketten (10) 10) 12/03/2015 Aanwezig: Jaklien Segers (Muntpunt), Ingrid Remaut (Kapellen) , Ingrid Vanhoof (Balen), Johan Vandendriessche (Zwalm) , Wim Maes (Lommel) , Brenda Borremans (Halle), Christine Luyckx (Halle), Veerle Dewaele (Turnhout), Bettina Ortman (Brugge), Mia Kluysse (Oostende), Lisbeth Vandoorne (Bibnet), Gwenny Vlaemynck (Bibnet) Verontschuldigd: Marleen Depyper (Gent), Christine Samyn (Koksijde), Veerle Huyghe (Antwerpen), An Steppe (Leuven), Annemarie Van Raepenbusch ( Kortenberg), Els Vanoirbeek (Genk)

Inhoud Verslag Werkgroep etiketten (10) ........................................................................................................... 1 1. Doorgevoerde verbeteringen .......................................................................................................... 1 2. Gewenste aanpassingen .................................................................................................................. 2 3. Stand van zaken nieuwe site ........................................................................................................... 2 4. Integratie jeugd non-fictie 6+8+12+ ................................................................................................ 2 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 5.

Context : .................................................................................................................................. 2 Voorstel standaardetiket ZIZO Jeugd 6+ ................................................................................. 3 Kleuren .................................................................................................................................... 5 Beroemde personen ................................................................................................................ 5 Realisatie in Biblioprint............................................................................................................ 5 Stopzetting toekenning MiniZIZO in OpenVlacc...................................................................... 5

Strips ................................................................................................................................................ 6 5.1. Strips voor beginnende lezers ................................................................................................. 6 5.2. Inventarisering huidige etiketten strips .................................................................................. 6 6.2.1. Jeugd / volwassenen ................................................................................................................. 6 6.2.2. Reeksen .................................................................................................................................... 7 6.2.3 Hoofdwoord bij ‘single shots’ ..................................................................................................... 7 6.2.4 Graphic Novels, Manga, Comics ................................................................................................. 7 6.2.5. Reeksnummers .......................................................................................................................... 8 6.2.6 Mogelijkheden en moeilijkheden ............................................................................................... 8

1. Doorgevoerde verbeteringen -

De verwoording van het genre ‘thrillers’ is nu ook bij de ISBN-scan gecorrigeerd bij het STANDAARD jeugd fictie 6+ 14+ etiket (thriller i.p.v. thrillers) Voor AVI 1-4 voor de doelgroep 9+ en ouder laten we niet langer het AVI-leesniveau maar het genre primeren. Al deze boekjes krijgen een ML aanduiding. De etiketvelden zijn retro aangepast in Vlacc.

1

Verslag werkgroep etiketten 16-3-2015

2. Gewenste aanpassingen -

Diakritische tekens In de eerste versie van de regelgeving rond de opname van signaturen, stelden we voor diakritische tekens mee te nemen in de signatuur. Böll zou dus op het etiket BÖLL worden. Nu blijkt dit in de praktijk in de ISBN-scan niet te realiseren met de huidige software. Om duidelijkheid te scheppen, zullen we deze ambitie om diakritische tekens (é, à, è, ü, ö, ø,..) opbergen. We passen dus de regelgeving aan: Böll wordt BOLL.

-

Aanpassen iconen AVI-nieuw? De vraag werd eerder al gesteld of het niet nodig is om de AVI-nieuw-iconen (M3, E3,…) aan te passen aan de geringe breedte van de ruggen van de AVI-boekjes. Bibnet heeft dit verder onderzocht; bibliotheken die de labels nu al gebruiken, geven aan dat er geen probleem is met de leesbaarheid. Een verkleinen van de iconen zou veeleer een achteruitgang zijn. We behouden de iconen dus zoals ze zijn.

-

De bibliotheken geven aan dat er erg veel variatie zit in (de kwaliteit van) de labels van SBNL. Dit noopt de bibs tot het moeten opnieuw instellen van de printervoorkeuren. Bibnet neemt dit op met SBNL. Problemen worden ook best meteen gesignaleerd aan [email protected]

-

SBNL heeft op de valreep de aanmaak van de ‘nieuw 2015’ etiketten opgenomen. Ook hier is de werkgroep niet over de hele lijn tevreden over. De etiketten zijn pas in februari geleverd, de communicatie is moeizaam verlopen, en de grootte is niet optimaal. Bibnet neemt dit op met SBNL. Het ontwerp voor de 2016-etiketten zullen we nu al opstarten, zodat we ruim tijd hebben om dergelijke problemen volgend jaar te vermijden.

3. Stand van zaken nieuwe site We geven een korte preview van de verschillende aspecten van de site. Er is rekening gehouden met de verschillende vragen over functionaliteiten die ontbreken in de huidige site en waar vanuit de praktijk nood aan bleek te zijn. Bibnet bekijkt verder of en hoe bibliotheken bestaande ‘eigen’ etikettypes mee kunnen nemen naar de nieuwe versie. Verwacht wordt dat de site testklaar is in mei. Bibnet is nog op zoek naar bibliotheken die willen testen. Lommel, Kapellen, Oostende en Zwalm laten al weten te willen testen. Meer testbibs zijn welkom, mailen naar [email protected] Verlopen de tests positief, dan kunnen we tegen de zomer live gaan. Indien er te veel aanpassingen nodig blijken, dan lanceren we in het najaar.

4. Integratie jeugd non-fictie 6+8+12+ 4.1. Context : •

De doelgroep ’informatief -8’ werd uitgesplitst in een doelgroep ‘informatief -6’, die werd ondergebracht in de Kleuter ZIZO, en een doelgroep ‘informatief 6+’, die dient ondergebracht te worden in de ZIZO Jeugd. o Verschillende bibs gaven al aan dat ze de mini ZIZO boeken niet reliefloos willen integreren in de ZIZO jeugd o Sommige bibliotheken die nu al hun 6-8 boekjes bij de ZIZO Jeugd indelen, voorzien een aparte aanduiding om deze boekjes te onderscheiden van de 8+ en de 12+ boekjes. (en deze al dan niet apart opstellen)

2|8


Meer dan 90% van de bibliotheken gebruikt geen bijkomende leeftijdsaanduidingen op hun etiketten bij non-fictie. Er wordt aangegeven dat leeftijdsetiketten te beklemmend werken of alles nodeloos complex maken. Gezien de meeste bibliotheken werken met de zelfklevende etiketten, zullen we de standaard logischerwijs zo veel mogelijk op deze etiketten baseren (ook de kleur!) Gezien kleurendruk op 2*9-formaat erg duur is, zullen we niet het hele etiket in kleur opmaken, maar alleen het icoon (zoals ook in de ZIZO volwassenen en de kleuter ZIZO). De voorgedrukte iconen zijn transparant, de huidige biblioprint-iconen zijn dat niet: de vergadering geeft de voorkeur aan de transaparante iconen. Ook wat dit betreft volgen we dus de vormegeving van de huidige voorgedrukte etiketten. o

• • •

Voor de 8+ en 12+ boekjes kwamen we op de vergadering in oktobver 2014 tot volgend ontwerp:

Voor de 6+ boekjes moest er een aparte aanduiding voorzien worden. Op de vorige vergadering slaagden we er niet in hierover een werkbaar compromis te vinden. Bibnet heeft intussen een nieuw voorstel uitgewerkt.

4.2. Voorstel standaardetiket ZIZO Jeugd 6+ Een eerste stap was het ‘draaien’ van het etiket, waardoor je niet hoeft vast te houden aan het icoonveld om de extra aanduiding in op te nemen, maar deze aanduiding om het even waar op het etiket kan komen, omdat het volledig zichtbaar is op de rug. Bleef echter het probleem wat deze aanduiding dan moest zijn. Sterren, bolletjes, ML, M, en andere vage bibliotheekaanduidingen passeerden de revue, en werden terecht niet weerhouden. Finaal zijn we dan naar een graficus gestapt, en met hem hebben we volgend voorstel uitgewerkt: Er bestaat al een leeftijdsaanduiding in de bibliotheek, namelijk bij de fictieboeken. Daar hebben we gekozen voor een kleurencode. Qua consequentie is het dus opportuun om dit systeem over te nemen voor de non-fictie. Dit laat ook vele mogelijkheden voor plaatsing. Moeilijkheid is dat er al een kleur-element aanwezig is op het etiket, namelijk in het icoon. Dit hoeft niet blokkerend te zijn: we zetten beide velden met een kleur maximaal uit elkaar, en zorgen ervoor dat het belangrijkste veld, nl. dat met de ZIZO-aanduiding, duidelijk groter is. De leeftijdsstrook maken we even breed als bij de fictie. We vertalen dus informatief 6+ boeken als geel, informatief 8+ als rood en informatief 12+ als blauw. Bijkomend kunnen we een (voorlopig in OpenVlacc niet bestaande categorie) informatief 14+ grijs voorzien. Deze zal dus nooit aangemaakt kunnen worden via de ISBN-scan, tenzij Vlacc deze leeftijdsgroep op een dag onderscheidt, maar kan dus via de handmatige module gebruikt worden voor bibs die een jongerenafdeling met non-fictie erin willen maken.

3|8


Noot1: desgewenst kan men in de handmatige module ook staande etiketten zonder kleur afdrukken. Wanneer men de staande etiketten aanmaakt met de ISBN-scan, zullen deze echter ALTIJD een kleurenstrook hebben.

Noot2: naar analogie: de kleuren worden ook beschikbaar gemaakt voor de liggende variant van het etiket voor wie hiermee zou willen kunnen werken. Wanneer men de liggende etiketten aanmaakt met de isbn-scan, zullen deze echter NOOIT een kleurenstrook hebben

Noot3: de leeftijdsgroepen bij de jeugd fictie (6+7+8+ / 9+10+11+ / 12+13+/14+) zijn niet helemaal gelijk aan de leeftijdsgroepen bij de jeugd non-fictie (informatief 6+ / informatief 8+ / informatief 12+). De OpenVlaccwerkgroepen bekijken of het mogelijk/wenselijk is om deze leeftijdsgroepen bij de beschrijving meer gelijk te trekken; in het verlengde hiervan wil men ook graag onderzoeken of het wel noodzakelijk is de leeftijden bij de fictie zo specifiek toe te kennen (ipv met groepen te werken). De kosten-baten-analyse zal gemaakt worden in de werkgroep jeugd.

4|8


4.3. Kleuren Door omzettingen naar verschillende formaten, zijn de ZIZO jeugd-iconen in verschillende kleuren in omloop geraakt. Bibnet heeft voor de standaardetiketten gezocht naar de kleur die de voorgedrukte etiketten het beste benadert. Bibliotheken moeten er zich evenwel van bewust zijn dat de kleur van etiketten die ze zelf afdrukken nooit identiek zal zijn aan die van de voorgedrukte etiketten, omdat deze afhangt van de gebruikte printer, en omdat de voorgedrukte labels ‘glanzend’ zijn. Met de huidge etiketten zou men echter moeten kunnen overschakelen van voorgedrukte labels naar biblioprint-labels zonder daarvoor de oude collectie om te zetten.

4.4. Beroemde personen In Open Vlacc worden aan boeken die momenteel de rubriek 'Beroemde personen' krijgen momenteel steeds twee ZIZO-codes toegekend: de ZIZO 'Beroemde personen' + een tweede ZIZO die aangeeft onder welke ZIZO rubriek het boek thuishoort indien je niet voor ‘Beroemde personen’ zou kiezen. vb. een boek over Obama: ZIZO Beroemde personen + ZIZO Landen. Op het standaard etiket kan slechts één ZIZO opgenomen worden. In de toekomst zouden we ook aan deze boeken slechts één ZIZO-code toekennen. De vraag is dus voor welke boeken de ZIZO ‘Beroemde personen’ best gebruikt wordt: - Optie 1: de ZIZO Beroemde personen wordt enkel toegekend aan boeken die gaan over meerdere beroemde personen (vb. http://zoeken.bibliotheek.be/detail/Beroemde-mensenuit-de-geschiedenis/Boek/?itemid=|library/marc/vlacc|880286). Aan boeken over één beroemde persoon wordt de ZIZO-rubriek toegekend die het best aansluit bij de inhoud van het boek (vb. Louis Pasteur bij Scheikunde / Nelson Mandela bij Zuid-Afrika / ...). - Optie 2: de ZIZO Beroemde personen wordt zowel gebruikt voor boeken over meerdere beroemde personen als voor boeken over één beroemde persoon, m.a.w. een boeken over Nelson Mandela, Vincent Van Gogh, Barack Obama,… komen dan ook in deze rubriek terecht. De werkgroep is het er over eens om voor de eerste optie te kiezen. Dit wordt verder besproken op de werkgroep jeugd van 23 april.

4.5. Realisatie in Biblioprint Aangezien de bibliotheken die zijn overgeschakeld van Mini-ZIZO naar Kleuter ZIZO al een tijdje wachten op deze integratie, zullen we dit etikettype nog toevoegen aan de oude site, zodat men snel aan de slag kan met de etiketten, en niet moet wachten tot de zomer (= lancering vernieuwde biblioprint-website). We voorzien de lancering van de etiketten in Biblioprint op 31 maart. Hier zal over gecommuniceerd worden via de Biblioprint- en de OpenVlacc-nieuwsbrief.

4.6. Stopzetting toekenning MiniZIZO in OpenVlacc Vanaf 1 juli zal de Mini ZIZO niet meer toegekend worden in OpenVlacc. Bibliotheken die Mini ZIZO gebruikten, kunnen hun informatief -6 collectie omzetten naar Kleuter ZIZO. Wie voor de informatief 6+ collectie blijvend een onderscheid wil kunnen aanbrengen tussen de informatief 6+ boekjes en de rest van de jeugd-non-fictie-collectie, kan gebruik maken van het staande ZIZO Jeugd-etiket met kleuraanduiding.

5|8


Op termijn zullen de Mini ZIZO-codes uit Vlacc geschrapt worden. Hiervoor moet nog een datum bepaald worden.

5. Strips Bibnet onderzoekt of het mogelijk is in een volgende fase werk te maken van een standaardetiket voor strips.

5.1. Strips voor beginnende lezers Binnen de strips vormt deze collectie een buitenbeentje. Het materiaal = strips, doelgroep = 6+ 7+, en de boekjes zijn voorzien van AVI-niveaus (1-4). We stellen voor deze boekjes niet zozeer als strips maar wel als eerste-lees-boekjes te behandelen. In het bovenste veld krijgen deze boekjes de aanduiding ‘STRIP’ naar analogie met ‘GROEI’, ‘TONEEL’, ‘GL’ en ‘ML’. Voorbeeld:

Bibnet zal dit in de loop van de komende maanden realiseren & hierover berichten via de biblioprintnieuwsbrief.

5.2. Inventarisering huidige etiketten strips We onderzoeken in eerste instantie hoe er vandaag wordt gewerkt. De praktijk is uitermate gervarieerd.

6.2.1. Jeugd / volwassenen Alle bibliotheken in de werkgroep maken een onderscheid tussen jeugd en volwassenen in de opstelling van hun collectie. Het onderscheid wordt op verschillende manieren geëxpliciteerd op het etiket: - Enkele bibliotheken gebruiken helemaal geen etiketten voor de jeugdstrips, alleen etiketten op de strips voor volwassenen. Hierdoor is het onderscheid meteen duidelijk - Een letter J bij de jeugd - Een eigen kleur van het etiket voor jeugd en volwassenen - Een leeftijdsaanduiding via een cijfer (‘8+’, ‘12+’,…) - Een leeftijdsaanduiding via een kleurstrook op het etiket (naar analogie met de jeugd fictie) Enkele (grotere) bibliotheken geven daarnaast ook aan nood te hebben aan een aparte opstelling van ‘jongerenstrips’.

6|8


In OpenVlacc krijgen strips voor de jeugd op dit moment ‘nvt’ als doelgroep. Strips voor volwassenen krijgen ‘volwassenen’. De granulariteit die in vb. Oostende en Muntpunt gebruikt wordt, zit niet in de metadata. Van een doelgroep ‘jongeren’ is evenmin sprake in OpenVlacc.

6.2.2. Reeksen Alle bibliotheken in de werkgroep beschouwen de reeks (indien aanwezig) als het beste ‘hoofdniveau’ van classificatie. Als de reeks wordt geëxpliciteerd op het etiket, is dat meestal door de eerste 4 of 5 letters van de reeks, met weglating van zaken als “de avonturen van” of “de belevenissen van”. Een enkele bib maakt lange stroken aan met de volledige stripreeks uitgeschreven. Bijna alle bibliotheken maken gebruik van stripbakken met ‘tussenschotten’ voor de reeksen. In de jeugd is er bij de strips ‘buiten reeks’ meestal een ‘varia’ rubriek. Complexer wordt het wanneer reeksen ‘spin-offs’ hebben, of onderreeksen. De praktijk is heel verscheiden. Vb ‘Thorgal’ vs. ‘De werelden van Thorgal’ met subreeksen zoals ‘Kris van Valnor’ en ‘de jonge jaren’. Sommige bibliotheken stellen deze samen op onder ‘Thorgal’, anderen rangschikken op onderreeks. Reeksen zijn in OpenVlacc een moeilijk gegeven. De reeks wordt steeds aangegeven, maar naast reeksen komen er ook ‘collecties’ in het reeksveld, dat herhaalbaar is. Bij spinoffs wordt de oorspronkelijke reeks niet opgenomen in OpenVlacc: vanuit de data is het verband dus niet expliciet (en dus niet reproduceerbaar in een etiketveld). Het ‘skippen’ van ‘betekenisarme’ elementen uit reekstitels is alleen mogelijk indien deze exhaustief en letterlijk opgegeven kunnen worden. Dat maakt het erg moeilijk én gevoelig.

6.2.3 Hoofdwoord bij ‘single shots’ De meeste bibliotheken geven strips voor volwassenen die niet in een reeks horen (waaronder vaak Graphic Novels, zie verder) een ander ‘hoofdwoord’ op het etiket. Dat is meestal de scenarist, maar soms ook de eerste letters van de titel. OpenVlacc neemt de scenarist of auteur op in het 100-veld. Er zou een eenduidige keuze moeten gemaakt worden voor de hoofdverantwoordelijke als wel de titel voor de aanmaak van een etiketveld.

6.2.4 Graphic Novels, Manga, Comics De meeste bibliotheken stellen hun graphic novels en mangaboeken apart op (al heeft dat ook vaak te maken met het feit dat deze formaten niet altijd goed tot hun recht komen in de klassieke stripbakken). Hiervoor wordt soms een aanduiding in woorden (‘graphic novel’) op het etiket gebruikt (dat vaak ook op de rug gekleefd wordt ipv op het voorplat), soms een icoon. Enkele bibliotheken kleven bij het gewone etiket een bijkomend icoon. Daarnaast zijn er hier en daar bibliotheken die comics apart willen opstellen. Voorlopig is dit geen genre in OpenVlacc, waardoor het onderscheid obv de metadata niet mogelijk is. Dit wordt bekeken op de werkgroep jeugd.

7|8


6.2.5. Reeksnummers De werkgroep is geen voorstander van het opnemen van reeksnummers op het etiket.

6.2.6 Mogelijkheden en moeilijkheden Bibnet onderzoekt de komende weken en maanden aan de hand van de input van de bibliotheken verder wat er wenselijk en haalbaar is om een standaardetiket voor de strips te maken. Gezien de grote complexiteit (er gaat veel denk- en beslissingswerk vooraf aan de keuze voor een bepaald soort etiket, die niet altijd een pendant heeft in de bibliografische data) zijn we voorlopig weinig optimistisch over de realiseerbaarheid van een etiketveld in OpenVlacc. Zonder een mogelijkheid tot automatisering (ISBN-scan) is het echter weinig aantrekkelijk voor bibliotheken om over te schakelen naar een nieuw systeem. De standaardisering van de stripetiketten is daarmee nog zeer hypothetisch.

6. Timing en vervolg Bibnet wil op 31 maart de Standaardetiketten voor de jeugd non-fictie lanceren. Hierover wordt bericht via de Biblioprint-nieuwsbrief en de OpenVlacc-nieuwsbrief. Vervolgens ligt de klemtoon op het op punt zetten van de vernieuwde website. De site zou testklaar moeten zijn in mei; afhankelijk van de resultaten van de tests, zal de vernieuwde site voor of na de zomer gelanceerd worden.

8|8

Doorgevoerde verbeteringen

Recommend Documents