Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering Jos de Kleijne (AK+) 06-53962650 Mireille Uhlenbusch (HEVO) 06-10019338
Agenda 14.45-16.30 uur
Even voorstellen Landschap doordecentralisatie (toelichting en proces) Oriëntatie Interactie aan de hand van een aantal stellingen Bedrijfsmatige aspecten Benodigde kennis en vaardigheden Succesfactoren
Even voorstellen Wie bent u en wat hoopt u vandaag hier te kunnen halen?
Huidig landschap wet-/regelgeving
Huidige situatie RIJK Lumpsum
Algemene uitkering
GEMEENTEN
Financiering
(€ ……..Personeel) (€ .. Materieel)
Exploitatie
SCHOOLBESTUREN
In de praktijk: nu drie modellen DDC RIJK
RIJK
RIJK
GEMEENTE
GEMEENTE
GEMEENTE
Collectieve entiteit
Collectief model & afspraken
SCHOOL BESTUREN SB SB SB SB
SB
Recht op doordecentralisatie Tegen recht op doordecentralisatie Wil vrijwillige doordecentralisatie wel stimuleren
Dekker tegen recht op volledige doordecentralisatie huisvesting Staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs) is tegen het plan om schoolbesturen het recht te geven op volledige doordecentralisatie van de huisvestingsverantwoordelijkheid. In een brief aan de Tw eede Kamer geeft hij aan dat daaraan te veel risico’s kleven. De PO -Raad pleit al een aantal jaren voor een recht op doordecentralisatie voor scholen die in staat zijn om verantw oordelijkheid te dragen voor investeringen in huis vesting.
DDC: Wat betekent dat dan? nieuwe rollen
Schoolbestuur neemt verantwoordelijkheid over, heeft regie en legt verantwoording af Gemeente blijft zorgplicht houden, dus blijft betrokken partner Geen afhankelijkheid: gelijkwaardige partners met gezamenlijke ambities Open houding, transparantie, duidelijkheid over locaties, taakverdelingen etc. Huisvesting vraagt om langetermijn- en levenscyclusbenadering Prestatieafspraken (resultaten huisvesting maar zeker ook beleid leerlingenstromen, krimp, spreiding etc.)
Doordecentralisatie: het proces
Oriëntatiefase: wat moet ik weten van mijn gebouw(en) om te bepalen of DDC wel of geen goed idee is? Ontwerpfase: inventarisatie: waar moeten we het over eens worden? Implementatiefase: afspraken en voorwaarden; uitsluiten risico’s
Toekomst van onderwijshuisvesting:
Welke drie problemen wilt u oplossen? (kijkend naar uw gebouw of portefeuille)
Toekomst van onderwijshuisvesting:
Vertrekpunt ambities toekomst Groei
Krimp
Basisschool SO school
IKC
Gescheiden geldstromen
Bundeling geldstromen
Operationeel
Strategisch
M²-maximalisatie
M²-optimalisatie
Investeringskosten
Total Cost of Ownership
Normatief
Kwalitatief
Procedures
Regie
Bezit
Gebruik
Nieuwbouw
Renovatie
Korte termijn
Lange termijn
Gebouw kostenpost
Gebouw bedrijfsmiddel
Huisvestingsverordening in de praktijk Omschrijving
Huidige manier (verordening)
Budget
Budgetplafond
Renovatie en upgrading
Geen voorziening
Kosten renovatie en upgrading
Rekening schoolbestuur
Kwaliteit
Normvergoeding
Moment van nieuwbouw
Afhankelijk besluit gemeenteraad
Dislocaties-leegstand
Blijven in stand
Samenwerking schoolbesturen
Concurrentiemodel
Strategie en visie
Korte termijn
Stellingen
Met DDC worden kwalitatief betere gebouwen voor kinderen gerealiseerd Eens/oneens
De risico’s van DDC zijn groter dan de kansen die het biedt Eens/oneens
DDC stimuleert de samenwerking tussen gemeente en schoolbesturen en schoolbesturen onderling Eens/oneens
DDC is alleen interessant voor grote schoolbesturen niet voor éénpitters Eens/oneens
Oriëntatiefase Inzicht in gegevens (analyse basisgegevens
vastgoedportefeuille) > Nulmeting/kwaliteitsscan kwaliteitsniveau en exploitatie Zicht op toekomstige behoefte (kwantitatief en kwalitatief) Boekwaarde: bekostiging voorzieningen uit de wet uit het verleden Uitgave gemeente: voortvloeiend uit economisch eigendom (OZB), beheer- en begeleidingskosten Afschrijvingssystematiek
Waar moeten we het over eens worden?
Ontwerpfase Ambities: Beleidskeuzes (visie op onderwijs, spreiding, aanbod) Gewenste kwaliteitsniveau gebouwen, waaronder duurzaamheid en binnenmilieu (Frisse Scholen) Te realiseren nieuwbouw en levensduurverlengende renovatie voor de komende veertig jaar
Eigendom: Wat gaat over en wat niet? (gymzalen, MFA’s, openbare ruimte rondom scholen, terreinvoorzieningen etc.) Welke rechtspersoon wordt eigenaar? Bestaand bestuur, nieuwe rechtspersoon (stichting, coöperatie) Overdracht economisch claimrecht naar nieuwe eigenaar: Gebouw(en), grond, koopprijs (om niet of tegen betaling (en wat is uitgangspunt) Hoogte van de huisvestingsmiddelen (het budget) Vertrekpunt: wat nodig om ambities te realiseren? Welke middelen horen daarbij? − Inzicht in te verwachten investeringen grond en gebouwen. − Exploitatiebegroting (verzekering, vandalisme, kosten beheer, onderhoudskosten, afschrijvingen en aflossingen, rente , huur etc) − Inzicht in budget gemeentefonds Afspraken over ddc budget en indexering Naast gemeentelijke vergoeding aanvullende baten nodig: − Afstoten schoollocaties − Verhuur Financiering en garantiestelling Inventariseren risico’s en beheersmaatregelen
Implementatiefase Wat betekent dit bedrijfsmatig in de praktijk? Wat als vastgoed op uw balans komt? Wanneer bent u in control? Heb ik meer mogelijkheden als ik ben doorgedecentraliseerd? Hoe zorg je voor financiële continuïteit?
Balans en DDC (1)
Balans en DDC (2)
Financierbaarheid
Bij Schatkistbankieren: Continuïteit Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit Gemeentegarantie
Financierbaarheid Andere instellingen (BNG): Continuïteit Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit Hypothecaire inschrijving Gemeentegarantie
In control
Langetermijnplanning • Uitgangspunten: • • • •
Indexering Rente bouwkosten (ontwikkeling) leerlingenprognose
• Voorkomen piek
Risicobeheersing • Rentevastperiode • Voorkomen leegstand • Samenvoeging als optie
DDC in relatie tot kindcentra
Kans of bedreiging? Diverse varianten • Appartementen • Huur • Tussenvorm Dubbelgebruik
Nieuwe rollen
Voor bestuur en RvT Eigen visie en keuzes • Kwalitatief, duurzaamheid • Kwantitatief • Relatie met exploitatie Maatschappelijke omgeving Langetermijndenken
Niet meer leunen op de gemeente, eigen keuzes en verantwoordelijkheid
Wat betekent dit voor mijn organisatie? Professionaliteit strategisch beleid, financieel management en huisvesting Zelf in huis of inhuren
Stellingen: hoe denkt u er nu over? Met DDC worden kwalitatief betere gebouwen voor kinderen gerealiseerd De risico’s van DDC zijn groter dan de kansen die het biedt DDC stimuleert de samenwerking tussen gemeente en schoolbesturen en schoolbesturen onderling DDC is alleen interessant voor grote schoolbesturen niet voor éénpitters
Zachte voorwaarden… Kritische succesfactoren: • Vertrouwen in elkaar… besturen (onderling) en gemeente • Gezamenlijke ambitie en loyaliteit • Lange adem • Transparantie inzicht inkomsten en uitgaven gemeentefonds • Gezamenlijk financieel model • Gezamenlijk contract • Inrichten bestuurlijke en politieke besluitvorming •
Creatieve onderzoekhouding versus loopgraven….
Open gesprek
