DE T REIN Het begon allemaal op Amersfoort Centraal. Het duurde wel even voor we alle mensen, koffers, treinkaartjes bij elkaar hadden. Toen we eenmaal in de trein zaten en we alle achterblijvers hadden uitgezwaaid, konden we gaan nadenken over de vliegreis, vergeten spullen, taalproblemen die we op korte termijn verwachtten en vooral de weersvoorspellingen voor het plaatsje Santimreu. DE VLIEGREIS We kwa men aan op Schiphol en hebben ingecheckt en zijn door de controle gegaan. Natuurlijk hadden we nog tijd over en we gingen winkeltjes bekijken. We zagen winkels met allemaal lekkere geurtjes en allemaal lekkere soorten chocolaatjes dat erg aanlokkelijk was om te kopen. Maar we wilden natuurlijk wel geld bewaren voor Roemenie. De tijd was om (twee jongeren waren tot het laatste moment zoek), we gingen in het vliegtuig en na men onze plekken in. Voor sommigen was het de eerste keer en dus spannend, maar voor anderen was het niet zo bijzonder meer. Toen kwa m het vliegtuig op volle vaart en omdat het mijn eerste keer was vond ik het superleuk. Ik had ook nog geluk, want ik zat bij het raa mpje en kon zo vanuit het vliegtuig naar het mooie landschap kijken. We vlogen met de KLM en we kregen tijdens onze vliegreis nog lekkere sandwiches. Na de 2 uur in het vliegtuig waren we om 18:50 in Budapest. We haalden onze tassen van de ba- gageband en werden ontvangen door een paar Roemenen. En toen moesten we nog met de bus naar Roemenie …….. en dat duurde wel even! (Eline) DE SLAAPZ AAL IN ROEMENIEË Laat in de avond waren we dan eindelijk aangekomen in Santimreu. Met moeite droegen we onze tassen naar het bijgebouw van het kerkje. De deur werd opengedaan, en we zien een zaal zo groot als een woonka mer gevuld met matrassen, voor iedereen één en voor de gelukhebbers twee. Een heel gezellige ka mer. Iedereen claimde een bed en ging snel slapen.
Na, voor sommigen, een heerlijke nachtrust werden we elke ochtend om 8 uur gewekt door Krisztof. Z achtjes kwa m hij iedere ochtend de ka mer binnen en luidkeels riep hij: Goodmorning! It’s time for breakfast! Hoewel het een geweldige wekker was, kon niet iedereen makkelijk afstand nemen van de dunne matrasjes, die waarschijnlijk door iedereen uit het dorp zijn gedoneerd. Om half 9 was iedereen wel uit de slaapzaal om te ontbijten, maar al snel waren de meeste mensen weer terug in de zo gezellige zaal. Het was niet alleen een plek om te slapen, maar ook een hele fijne chillplek, waar ook vaak werd gezongen, gitaar gespeeld, muziek geluisterd via een niet zo goede box, spelletjes gespeeld en iedereen kon er fijn met elkaar kletsen. Een hele gezellige boel, maar wat een vreselijke rotzooi was dat. Alle matrasjes na men bijna alle ruimte in, waardoor er weinig ruimte was voor alle tassen en koffers, die geopend waren met alle kleren overal door de hele zaal heen. Over de rotzooi werd niet zo veel gepiekerd, maar er was wel een strenge regel in deze zaal: ‘Als je uit de zaal gaat, moet je de deur achter je dicht doen’. Er waren na melijk veel muggen, vliegen, spinnen en andere insecten in het warme Szentimre. Na de eerste nacht, toen deze regel nog niet gehanteerd werd, waren er al tientallen beestjes in het zaaltje waar niet iedereen mee kon leven. Ook al heeft niet iedereen evengoed geslapen, was het een gruwelijke rotzooi, waren er beestjes, het was een heel leuk en gezellig verblijf. (Bas)\ ZWEMBAD Op de aller eerste dag in Roemenie gingen we zwemmen. We waren allemaal nog erg moe van de korte nachtrust, omdat we die nacht pas rond een uur of één aankwa men. Deze dag was een lekker ontspannen dag je bij het thermisch zwembad. We waren met een flinke groep van ongeveer dertig-vijfendertig mensen. Allemaal in de aanhanger achter de tractor. Na een uur door bossen en langs grote velden met een prachtig uitzicht te hebben gereden, waren we eindelijk bij het bad. Het was die dag rond de zevenentwintig graden, en het water van het Thermisch zwembad was rond de 38 graden. Erg verkoelend was het dus niet op deze warme dag. Gelukkig was er wel een klein badje waar je even in kon afkoelen. Nadat we allemaal een gladde huid hadden gekregen
door het zwavel water gingen we, rond een uur of half 6, weer terug naar de onze verblijfplaats. Al met al een super gezellige en leuke dag! (Manouk) HET MEERTJE EN OMGEVING Op een kwartier lopen van de winterkerk was een prima meer om lekker in te zwemmen. Erin springen vanaf een duikplank, zoals de vorige Santimreu-gangers dat deden, was niet de bedoeling. Dus besloten we maar aan de andere kant te gaan zwemmen. Van tevoren hadden de jongeren ons een kleed gegeven met allemaal na men van eerdere Roemeniegangers. Na deze mooie onderbreking gingen we een wandeling maken rondom het meer. Je hebt vanaf een hoger gelegen stuk een mooi uitzicht op de dorpen verderop. Dan besef je wel hoe dichtbevolkt Nederland is. De wandeling was erg gezellig en leverde ook goede contacten op tussen de Nederlanders en Hongaren (Bas, Aukelien, Nina, Judith, Kristof, Ervin en mijzelf). Ook met Ingrid en Koen wandelen was een mooie ervaring. (Bart) TALENTEN Daarnaast heb ik bewondering ontwikkeld voor zowel Nederlanders als Hongaren. Ik heb niet alle Hongaren goed genoeg kunnen leren kennen deze week. Velen van beide nationaliteiten hadden wel een talent. Bas kon heel goed een bepaalde beweging nadoen ‘vis-op-het-droge’, maar dan beter, onder andere Aart, Kristof en Ervin verzorgden de muziek. Sommige ouders hadden heel lekker en veel eten gemaakt en een bepaald deel van de groep heeft ons geholpen bij het vernieuwen van het hek. Kristof heeft veel voor ons geregeld (sport en spel, vertaling, uit eten gaan in Oradea etcetera). Ik vond zeker ook interessant wat Krisztof wilde worden, na melijk een chemisch technoloog die medicijnen ontwikkelt. Een erg nobel streven om de wereld te verbeteren. (Bart)
VOETBALWEDST RIJD TEGEN HET SANT IMREU-TEAM. De wedstrijd tegen het tea m van Santimreu was dan eindelijk daar. Wij zouden wel eens even laten zien dat we het land zijn die bijna wereldka mpioen was geworden, mooi niet dus! De tegenstanders trokken het zoveelste blikje bier open en gaven aan dat ze klaar stonden om te beginnen. In Roemenie kennen ze geen ‘vrouwenvoetbal’, dus daar stonden ze nog van te kijken. Als snel viel de 1-0 voor Santimreu. Ook snel daarna vielen de 2 en de 3-0. Gelukkig hadden we ons aanmoedigingstea m langs de zijlijn staan. Wij scoarden een aantal goals maar al snel konden we hun goals niet meer bijhouden…. De laatste 10 minuten hebben we nog de Nederlanders en de Roemenen gemengd. Dat was ook erg leuk! Ook dit was erg gezellig en de sfeer was erg goed. (Manouk) NAAR DE KERK :) Op zondag was het tijd voor onze allereerste Hongaarse kerkdienst, en dan niet om 10 uur zoals wij gewend zijn... Nee, de kerkdienst begon om 4 uur ‘s middags, zodat we de hele ochtend nog hadden om de kinderclub mee te maken. We hebben met de kinderen liedjes gezongen, geknutseld en een verhaal verteld. Daarna trok iedereen snel wat nette kleren aan, want dat wordt in het dorp wel van je verwacht als je naar de kerk gaat. Alle da mes waren keurig op hakken en veel mannen (ook Kristoff!) in pak. De kerkdienst zelf vond ik erg bijzonder om mee te maken, hoewel ik er door de taal niet enorm veel van heb meegekregen. Een super mooi moment vond ik toen wij als Nederlandse groep in de kerk een Hongaars-Nederlands opwekkingslied zongen, dat was toch wel speciaal. Ook de andere Hongaarse liederen hebben we zo goed mogelijk
geprobeerd mee te zingen, maar dat was wel een uitdaging ;) Toen de kerkdienst voorbij was liepen we met iedereen uit de kerk naar het gebouw waar ook de kinderclub werd gehouden. Hier stonden lange tafels gevuld met enorm veel lekkere dingen. We vroegen ons af of dit elke zondag gebeurde of misschien omdat het avondmaal was. Het bleek dat het allemaal speciaal voor ons was gemaakt, zo bijzonder! We hebben echt heerlijke dingen gegeten en nog veel met iedereen gepraat, het was echt genieten! Wat een lieve mensen allemaal…. (Maxime) DANSEN Tijdens een wandeling door het dorp liepen we langs de oude school waar toevallig een dansavond aan de gang was. Veel mensen van het dorp, jong en oud, waren daar aan het volksdansen in een kring. De Hongaren vertelden dat volksdansen echt een onderdeel is van hun cultuur. Aangezien dit dansen er erg leuk en gezellig uitzag, wilden wij dat ook wel leren! Ingrid en Krisztof hebben erg hun best gedaan om ons, op één van de laatste avonden, een Hongaarse volksdans te leren. In een kring, jongens en meisjes afgewisseld, armen over elkaars middel/schouders, en we kunnen beginnen. Rechts over links, links over rechts, vrouwen naar voren en weer naar achteren, mannen naar voren en weer naar achteren, draai. Het dansen zag er wat gemakkelijker uit dan het daadwerkelijk was. Gelukkig deden de Hongaarse jongeren ook mee en konden ze ons meeslepen op de goede pas en het goede ritme. Na wat oefenen kwa men we er redelijk uit en gingen we mooi rond, waarbij iedereen wonderbaarlijk genoeg op zijn voeten is blijven staan. Natuurlijk hebben we onszelf (en onze dansleraren en de andere Hongaarse jongeren) aan het einde een hard applaus gegeven. Hierna was het onze beurt hun een dans te leren. Bij gebrek aan een leuke Nederlandse volksdans hebben we hen maar de kabouterdans aangeleerd (deden ze goed mee!) en hebben we de Chi chi wa song gezongen en gedanst. Ik had hierna enigszins last van mijn
nek en schouders, maar de sfeer was geweldig. Ook de laatste avond hebben we gedanst en hebben we ook een aantal parendansen gedaan. Het was erg leuk om te zien dat het dansen de jongeren zo sa menbracht en het de taalbarriere wegna m. Het waren kortom weer een paar goed geslaagde avonden. (Renske) ORADEA Op onze één na laatste dag stond er nog een leuk uitje in de planning. ’s Ochtends gingen we met zijn allen in de bus op weg naar Oradea, een wat grotere stad op ongeveer een uurtje rijden vanaf Santimreu. In de stad hebben we het theater en de school van Kristof bezocht. Het theater was erg oud, maar heel goed onderhouden en heel mooi. Er waren repetities bezig, dus we moesten stil zijn, maar het was bijzonder om daar rond te mogen lopen. We mochten zelfs nog even in de zaal kijken waar de repetities plaatsvonden. Krisztof treedt af en toe op in dit theater, sa men met Liza, die ook met ons mee was gekomen naar Oradea. Het was ook erg leuk om de school van Krisztof te zien, hoewel het wel vreemd was om midden in de vakantie op school te zijn. Krisztof vertelde ons dat zij de hele dag in hetzelfde lokaal zitten, wat dus anders is dan in Nederland. Na deze bezoekjes was het tijd om te shoppen. Iedereen kon zich uitleven in de kleding- en souvenirwinkels. Dat het allemaal vrij goedkoop was, maakt het natuurlijk extra leuk :) Je kon in de stad ook lekkere pizza’s eten voor maar een paar euro, waar we dan ook gretig gebruik van maakten. Aan het einde van de middag stapten we, wat euro’s armer en wat tassen rijker, weer in de bus om terug te gaan naar Santimreu. (Jolijne) CONTACT EN TAAL Soms was een simpel potje ‘Capture the F lag’ met de hele groep of een potje voetbal met Kristina en Seby genoeg om de taalbarriere te doorbreken. Wat ik grappig vond waren de nieuwe woorden in de Hongaarse taal die we geleerd hebben. Sommige Hongaren konden zelfs beter Nederlands dan dat wij Hongaars konden. Ik hoop vooral dat de Nederlanders en de Hongaren als geheel, goed met elkaar in contact gekomen zijn en met elkaar één groep christenen is gaan vormen. Goed contact houden is nu erg belangrijk. Ik heb een hernieuwd besef gekregen van mijn positie in de wereld. Dat in alle landen gewoon mensen leven en dat je een land niet afmeet aan statistieken en cijfers, maar aan de
mensen die er wonen. Elk mens wil een goed leven, ook jongeren en natuurlijk zeker niet te vergeten de jongeren in Santimreu. Superioriteitsgevoelens of iets dergelijks zijn nergens voor nodig, omdat ‘het zogenaa mde Westen’, het zeker niet altijd beter voor elkaar heeft of ‘rijker’ is dan Oost-Europa. Je kan juist van elkaar leren en met elkaar van het leven genieten. Dat wens ik iedereen overal ter wereld toe. (Bart)
KLUSSEN We zijn natuurlijk ook naar Santimreu gegaan om het dorp te steunen met een echte klus! Er moest een nieuw hekwerk om de kerk komen, omdat het oude kapot en roestig was. Na het verwijderen van het oude hek, konden we met staalborstels en schuurpapier aan de slag om roest en oneffenheden te verwijderen. Vervolgens konden de paaltjes en de poort in een dikke groene verf worden gezet. Ervin en Peter spanden met hun kracht en met groot gemak het nieuwe ijzerdraad langs de palen. Aan ons de schone taak om het geheel met kleine metalen draadjes aan het hekwerk te verbinden. We hadden de klus in één middag gefikst, iets wat we van te voren zeker niet hadden gedacht.
DE BERENGROT “Dat willen we jullie laten zien”, was het eerste wat Krisztof en Ingrid zeiden, toen we onze voornemens voor deze reis bespraken. Het was de berengrot, waar duizenden jaren geleden een hele groep beren omkwa m, doordat een groot rotsblok de ingang van de grot afsloot. Het was een bijzonder verhaal. Om de grot te bereiken maakten we een lange busreis naar een prachtig bergachtig gebied zuidelijker in Roemenie. Van de beren was niets te zien. De exemplaren op de foto zijn neergelegd voor toeristen, zoals wij. Wel was het een enorme kalksteen grot met prachtige stalactieten en stalagmieten. Het vraagt wel groot geduld en een hartelijke bereidheid tot wachten om met zo’n grote groep langs smalle paadjes te lopen en op bepaalde punten op elkaar te wachten en uitleg te krijgen. Dat vel niet altijd mee. Weer buiten konden we genieten van prachtig weer, een mooi uitzicht en een heerlijke lekkernij uit de Roemeense keuken: een soort groot hol stokbrood van bladerdeeg met chocolade, kokos, vanille of cara mel er omheen. Het werd aan het spit gebakken (zoals wij dat met een zwijn of een kip zouden doen).
AFSCHEID Afscheid nemen is alleen maar vreselijk, maar gelukkig mochten we tegen elkaar zeggen “tot ziens”. Zij kunnen ons niet missen, wij willen hen niet missen!
