Algemene beschouwingen
CDA Doetinchem 3 november 2008
DOETINCHEM, D’RAN EN VEDAN! Vorig jaar begon de CDA-fractie haar algemene beschouwingen met “AANPAKKEN”. De slogan “Doetinchem, d’ran en vedan” is een logisch gevolg daarop. We zijn immers “d’ran” en we willen “vedan”. “D’ran” met vele projecten en ontwikkelingen zoals de Wmo-ontwikkelingen, Brewinccultuurcluster, Amphion, ’t Lookwartier, Stationsomgeving, de Jeugdagenda, het op orde brengen van de organisatie en de financiën, de nieuwe Regio Achterhoek. Maar ook wil de CDA-fractie doorgaan en vérder, het “vedan” met alle ontwikkelingen die in gang zijn gezet. Zoals nu de begroting en de plannen voor 2009 eruit zien, is dit zeker ook een felicitatie waard, aan het college, aan het ambtelijk apparaat, de raad zelf, buurgemeenten en de vele organisaties die met de gemeente optrekken om aan alle ontwikkelingen vorm te geven. Schouders eronder kenmerkt het beleid, samen met Doetinchem, samen met de Achterhoek. Regievoeren is een kunst. Bij goede regievoering passen een goed afgewogen kaderstelling, goed afgewogen budgetten, zorgvuldige budgetcontracten. Voorzichtig groeien raad en college richting het duale debat, waardering en respect voor ieders positie en inbreng blijft daarbij cruciaal. 1. Centrum van wonen Het creëren van een attractief en wervend woonmilieu zal onze economische motor helpen aanjagen. En is dus daardoor voor het CDA van groot belang. Het inzetten op kwaliteit voor ons woonmilieu spreekt ons zeer aan. De openbare ruimte op diverse plaatsen, herinrichten en groen toevoegen via de koppeling groen-grijs zijn daarvoor prima middelen. Met een gevarieerd woningaanbod moet iedereen bediend gaan worden. Daarbij wil het CDA nogmaals extra inzetten op de starter. Creatieve invulling van pilot(s) moet het mogelijk maken starters aan een woning te helpen onder de € 170.000grens. Daarmee kunnen we jeugd behouden voor onze gemeente. Veel energie zal voorlopig nodig zijn “De Schil” en andere bouwprojecten tot een succes te maken. Ondanks economische tegenwind hebben we hier nog steeds vertrouwen in.
Tot slot zal met het komen tot een structuurvisie de ontwikkeling van het woonmilieu voor onze gemeente uiteindelijk een vast kader krijgen. Prima! 2. Economische motor Economie is de motor van de gemeente. Een motor heeft brandstof en ruimte nodig om te kunnen draaien. De gemeente heeft de taak om bedrijven ruimte te bieden en ook bestaande ruimtes te onderhouden. Dit uiteraard binnen overzienbare financiële risico's. Om die risico's te beheersen is het noodzakelijk om goed te luisteren naar het bedrijfsleven. Samen op te trekken in het proces van revitalisering en eventuele nieuwe aanleg van bedrijfsterreinen. Onze fractie ondersteunt dan ook van harte de voornemens van het college om dit proces goed te laten verlopen. Wel merken wij op dat intensiteit waarin het gebeurt niet tot tevredenheid leidt bij onze fractie. Leggen wij de begrotingen van 2008 en 2009 langs elkaar, dan kom je tot de conclusie dat er te weinig gebeurd is. Laten we dit maar brandstofgebrek noemen. Meer brandstof is dus nodig. Een goede acquisitie, en daardoor een hogere gronduitgifte, is noodzakelijk. 3. Samenhang versterken Met het instellen van bredeschoolnetwerken wordt een stevig fundament gelegd voor de uitbouw van Jeugdagenda en Regiemodel Jongleren in Doetinchem. De vorming van Centra voor jeugd en gezin en het wijkgericht werken kan hieraan stevig worden verankerd. De CDA-fractie wil naar wegen zoeken om, sterker dan nu het geval is, een beroep te doen op de verantwoordelijkheid van de ouders. Ook in de Wet maatschappelijke ondersteuning vormt immers de eigen verantwoordelijkheid een rode draad. Het stimuleren om de ouders weer tijd vrij te laten maken voor het bezig zijn met hun kinderen, en wel vanaf het prille begin. Simpelweg beginnen met de eerste levensbehoeften, het knuffelen, voorlezen, bezoeken van een kinderboerderij of speeltuin, meegaan naar de sportclub, mee organiseren van spelletjesdagen op de basisschool etc. Laat dat soort fundamentele opvoedingstaken weer onderdeel uitmaken van het dagelijkse levenspatroon, naast de carrièreplanning en de zorg voor de inkomsten. 4. Talent benutten De CDA-fractie is daarom erg ingenomen met de actualisatie van de Jeugdagenda. De 47 agendapunten van de jeugdagenda geven een handvat voor de aanpak van de jeugdproblematiek en kansen voor een herstel naar een natuurlijker en gezondere situatie voor onze jeugd om in op te groeien. Het instellen van een Budget Jeugdagenda 2007-2011 maakt voortvarende uitvoering van de jeugdagenda in 2009 mogelijk. Het project met horecateam en de nachtwachten heeft goed resultaat, krijgt zelfs landelijk aandacht. De negen prestatievelden van de Wmo zijn inmiddels goed in kaart gebracht. De kaders zijn door de raad gesteld in een vruchtbaar, duaal proces. Om naast de visie ook tot daadkracht te kunnen komen is uit onderzoek en benchmarking gebleken dat de formatie van de Wmo-winkel moet worden versterkt. Door het beschikbaar stellen van het hiervoor nodige budget rekenen we erop dat de gestelde doelen voor wat betreft de uitgangspunten van het Sociaal Actieprogramma kunnen worden gerealiseerd. Dat zelfs de oranjegebloemde vloerbedekking van de Wmo-winkel de Staatscourant haalt, is bijzonder, maar de inhoud staat voorop. De gemeente Doetinchem wil de regie voeren in de samenwerking met partners, die op onderdelen taken op het gebied van welzijn en zorg uitvoeren. Bij die regievoering past
2
ook de intentie om voldoende budget hiervoor mee te geven in de vorm van budgetcontracten. In deze contracten kunnen de kaders worden gesteld en prestatieafspraken worden gemaakt, die daarna ook kunnen worden gemonitord en eventueel bijgesteld. Actueel is het nieuwe budgetcontact met de Stichting IJsselkring en de toekomstige onderhandelingen met de Gruitpoort en Yunio, alledrie belangrijke spelers op het terrein van de Wmo en de jeugdagenda. De CDA-fractie vindt het belangrijk dat de wachtlijsten bij de kinderopvang en de BSO worden teruggedrongen, zodat de behoefte van de gemeenschap en economie om meer arbeidsparticipatie niet wordt gefrustreerd. We gaan ervan uit dat dit de inzet van de onderhandelingen met Yunio over het nieuwe budgetcontract zal zijn. 5. Bruisend centrum Naast de aanpak van bestaande problematiek wil het CDA dat in Doetinchem ook kansen worden gecreëerd voor de burgers die geen extra zorg en ondersteuning behoeven. Ook zij moeten de aandacht krijgen en van een goede (vrije)tijdsbesteding kunnen genieten op het gebied van cultuur, sport, onderwijs en recreatie. Ingrediënten zijn daarvoor: goede opleidingsmogelijkheden in basis- en voortgezet onderwijs, met een wervingscampagne voor hoger en/of universitair onderwijs, de bouw van starterswoningen met de mogelijkheid van gedeeltelijke zelfrealisatie, betaalbare atelierruimte voor jeugd, kunstenaars, maar ook voor creatieve ouderen, ontmoetingsmogelijkheden voor kunst en cultuur, zoals een gezonde en creatieve doorstart van de Gruitpoort. De realisatie van het Brewinc Cultuurcluster zal een mijlpaal zijn in de Doetinchemse cultuurgeschiedenis. De plannen om Plutus en de popoefenruimte goed onder dak te houden stellen ons zeer tevreden. Hoewel ontwikkelingen in cultuur, recreatie, toerisme zeer goed op weg zijn, heeft dit nog meer aandacht nodig. We zien uit naar de discussie rondom structureel beleid betreffende evenementen en de toekomstige inbedding van evenementen in onze gemeente. Vele vrijwilligers zijn daarbij betrokken, maar hun schouders mogen niet te veel belast worden. De vraag rijst dan ook of verdere professionalisering en ondersteuning van organisaties daarbij niet noodzakelijker wordt. Een Achterhoeks cultuur- en recreatiebeleid moet verder ontwikkeld worden. De topsport zet Doetinchem landelijk op de kaart. De gemeente Doetinchem is gevraagd mee te denken met betrekking tot de ambities, op particulier initiatief, gericht op het bouwen van nieuwe (top)sportlocaties. Het CDA vraagt daarbij speciale aandacht om ervoor te zorgen dat het positieve effect van deze ambities ook uitstraalt op de breedtesport en de sportbeleving in de gemeente, maar zeker ook naar de regio. Dat geldt ook voor het inzetten van de landelijke Olympische ambitie bij regionale sportprojecten. De inzet daarvan genereert extra dynamiek, maar ook financiële middelen om (sport)ontwikkelingen in de Achterhoek te stimuleren en te realiseren. Kortom, sporten en de binding tussen sport en welzijn zijn voor het CDA belangrijk. Wetende dat ook de sport te maken heeft met een terugloop van het aantal vrijwilligers, waardoor de organisatie van de sportverenigingen onder druk komt te staan. Daarom wil het CDA komen tot oprichting van een soort sportservicebureau. Dit bureau zal het platform kunnen worden voor de breedtesport op het gebied van ontwikkeling en ondersteuning. Het zal ook een centrum kunnen zijn die de verbinding vormt tussen sport, onderwijs en welzijn. Het “careercentrum” ziet de CDA-fractie als een uitmuntende kans voor bedrijven en overheid om goed opgeleide jongeren terug te halen, of te binden aan de Achterhoek. We zijn het eens met de raad van Bronckhorst die het belangrijk vindt te onderzoeken of het mogelijk is hoger onderwijs naar de Achterhoek te krijgen. Hoger onderwijs, afgestemd op de vraag die er is in de Achterhoek, waarbij we denken aan de sectoren zorg, techniek en bouw. Indien HAN en Saxion geen bereidheid zouden tonen tot
3
overleg, dan maar rechtstreeks naar Den Haag. De CDA-fractie zal het college daarbij zeker steunen. 6. Bereikbare stad Met het mobiliteitsplan en de parkeernota vastgesteld, zijn voor Doetinchem mijlpalen bereikt. Voor het economisch functioneren van Doetinchem centrumstad is uitvoering hiervan zeer noodzakelijk. Om fysiek de projecten te realiseren, is samenwerking met de provincie van groot belang, zoals wij dat ook tijdens het bezoek van de Commissaris van de Koningin hebben betoogd. De extra gelden die wijzelf investeren zijn belangrijk, maar ontoereikend. Als in gezamenlijkheid wordt bereikt dat de doorstroming verbetert, is dit niet alleen economisch van belang, maar bevordert dat ook de leefbaarheid voor onze inwoners. Nu met name de automobiliteit planmatig op de rails staat, verdienen openbaar vervoer en fiets extra aandacht. Het vaststellen en uitvoeren van een fietsplan duldt geen verder uitstel. Deze grote en kwetsbare groep weggebruikers, waaronder veel schoolgaande jeugd, verdient een kwalitatief goede en veilige faciliteit. Het gratis maken van bewaakte fietsenstallingen kan op onze steun rekenen. Het opwaarderen van de stationsomgeving en het beter bereikbaar maken van het centraal station, onder meer door de aanleg van de oostelijke randweg, en een stevige lobby voor spoorverdubbeling moet uiteindelijk Doetinchem als openbaar vervoer stad verbeteren. Om het verkeer in Doetinchem duurzaam veiliger te maken, is het inrichten van 60-kilometerzones buiten de bebouwde kom volgens het CDA een prima middel. Afstemming met buurgemeenten om dit “grensoverschrijdend” logisch te laten verlopen, is een must. 7 Identiteit van wijken en dorpen Met de doorontwikkeling van het wijkgericht werken kunnen wij ingrijpende herstructurering van oude wijken voorkomen. We gaan ervan uit dat de gecombineerde fysiek-sociale aanpak, zoals die in een groot aantal wijken is ingezet, de verbetering van de leefbaarheid tot gevolg zal hebben. Er bereiken ons echter signalen uit o.a. Noord, de IJkenberg en Schöneveld, waardoor we verontrust zijn. Met het recent gestarte Raad op Locatie zullen we wat betreft de CDA-fractie dan ook in de volle breedte doorgaan. Met regelmaat samen met het wijkteam en de burgers de wijk of buurt ingaan om te signaleren en signalen te ontvangen. Zoals door onze fractie in de commissie is verwoord, staan wij achter het verder uitbreiden van de bredeschoolnetwerken. Daarmee is niet alleen een stevig fundament gelegd voor de uitvoering van de jeugdagenda maar ook voor het wijkgericht werken, het veiligheidshuis en het centrum voor jeugd en gezin. Vanuit de Regio Achterhoek is de commissie Grens behouden gebleven met als strategische taken regiomarketing, externe betrekkingen en lobby. Dus in Euregio: Grenzen overwinnen, samenwerking beleven. Ook het financieel belang is gehonoreerd: Bocholter/Aa en Visie Oude IJsselzone – Toekomst voor een verborgen rivier. Met de bijdrage in de begroting 2009 van VROM hopen wij hiermee ook een groter project gerealiseerd te krijgen. Het budget openbaar groen wordt met € 79.000 verhoogd. Hierdoor kan het nieuwe kwaliteitsplan openbare ruimte uitgevoerd worden. Het beheer in Doetinchem is vastgelegd in het groenstructuurplan. Wij kunnen ons vinden in de kwantitatieve en kwalitatieve groenzones, te weten extra, standaard of eenvoudig beheer. Robuust groen. Het project Akkermansbeek/Richtersbos-Zuid is de voorbereidingsfase gepasseerd en wordt in 2009 uitgevoerd. Het realiseren van het project Kloostergracht Bethlehem met zijn waterradmolen is ook een grote wens van onze fractie. We roepen
4
het college op om hier extra energie in te stoppen, zodat ook hier in 2009 gestart kan worden met de uitvoering. Verder rekenen wij erop dat in 2009 de parapluherziening van het bestemmingsplan Buitengebied vastgesteld wordt. Onderdelen hiervan zijn: - Verruiming van de Wet ammoniak en veehouderij, en herbegrenzing EHS. - Het VAB-beleid, voor vrijkomende agrarische bebouwing. Dit om verpaupering en verstening in het landschap te verminderen. Het CDA gaat ervan uit dat het college ervoor zorg draagt dat het grootste, nieuwe particuliere landgoed van Gelderland, het Maetland, wordt uitgevoerd volgens de kaders die wij als gemeenteraad in het bestemmingsplan hebben vastgesteld. 8. Veiligheid Werken aan veiligheid doe je samen - politie, brandweer en de inwoners van Doetinchem - door een integrale aanpak waarbij normen en waarden, preventie en repressie hand in hand gaan. In de kadernota Integrale Veiligheid heeft de raad zijn uitgangspunten vastgelegd, gericht op zowel de fysieke veiligheid als de sociale veiligheid. De ontwikkeling van het Veiligheidshuis op het terrein van de sociale veiligheid ervaart het CDA als positief, vooral vanwege de functie op het gebied van coördinatie en afstemming tussen de verschillende ketens, zoals jeugd, welzijn, zorg en onderwijs. De Stichting Beveiliging Bedrijfsterrein (samenwerkingsverband tussen de gemeente, brandweer en politie) richt zich zowel op gedrag als op de fysieke veiligheid. Dat zij daarbij contact zoekt met ondernemers in de stad, om hen erbij te betrekken, lijkt het CDA niet meer dan logisch. Het CDA staat achter de prioritering zoals deze is opgenomen in het jaarplan Veiligheid Politie 2009, bijvoorbeeld de verschillende vormen van jeugd- en verkeersoverlast. We gaan ervan uit dat de door u genoemde prestatie-indicatoren zijn gebaseerd op een duidelijk referentiekader in relatie tot de voorgenomen werkzaamheden. Bij de Brandweer ligt de aandacht vooral op het beperken van de schadelijke effecten bij brand op mens, dier en omgeving. De laatste jaren is veel tijd geïnvesteerd in brandpreventie. Wetende wat de knelpunten en kansen zijn, zet de brandweer voor 2009 in op het verbeteren van de geoefendheid, zowel kwalitatief als kwantitatief. Onder andere door intergemeentelijk invulling te geven aan de kwaliteitsverbetering in het samenwerkingsverband Brandweer Achterhoek West. Gelet op wat de brandweer voor 2009 wil bereiken en hoe ze dat denkt te realiseren, ondersteunt het CDA deze ambitie vooral vanwege de inspanningen gericht op het leveren van maatwerk aan de inwoners van de gemeente Doetinchem. 9. Organisatie en communicatie De ontwikkelingen in de wereld om ons heen zijn niet altijd positief, maar in veel gevallen kunnen we ze wel als kansen zien. Kritische burgers zijn ook betrokken burgers. Het veranderen van negatieve kritiek in positieve ideeën kan door juiste communicatie teweeg worden gebracht. Voorlichting alleen is niet meer voldoende, verantwoording wordt steeds belangrijker om het vertrouwen van de burger te winnen. Het gebruik van nieuwe media is door de technische ontwikkeling en digitalisering toegenomen. Oude, traditionele middelen hebben hun functie behouden. Onze burgers verwachten dat we alle middelen gebruiken - soms afwisselend, soms tegelijk. Door op een consequente, herkenbare en professionele wijze verschillende middelen in te zetten, zullen deze elkaar onderling gaan versterken. Dit vergroot het resultaat van de
5
communicatie. Voorwaarde hierbij is dat via de verschillende middelen steeds dezelfde boodschap wordt uitgezonden. Wanneer het gemeentebestuur, eventueel in samenwerking met andere partijen, beleid ontwikkelt, speelt communicatie een grote rol. De wijze waarop burgers bij beleidsontwikkeling worden betrokken en geïnformeerd, heeft direct effect op de houding die de burgers ten opzichte van het plan zullen ontwikkelen. Daarom dient bij de aanpak van beleidsontwikkeling duidelijk te zijn of college en raad inspraak geven op beleid, en zo ja, op welke wijze, met welk doel en binnen welke kaders. En niet onbelangrijk: wat gebeurt er met de gevoelens en meningen die tijdens inspraak worden geuit? Burgers worden mondiger en tegelijkertijd trekken ze zich minder van regels aan. De gemeente zet sterk in op handhaving van de regels. Dit heeft langdurige procedures tot gevolg. Toch ligt hierin de uitgelezen kans om door goede en tijdige communicatie deels te voorkomen dat het zover komt. Samenwerking in de Regio Achterhoek is en blijft nodig. Communicatie-expertise kunnen we delen met andere gemeenten. Ook financieel levert het samen aanbesteden van bijvoorbeeld grotere communicatieprojecten voordeel op. Een randvoorwaarde om te kunnen groeien naar een communicatieve gemeente is dat het college, de raad en de ambtelijke organisatie zich voortdurend verplaatsen in het perspectief van de burgers, bedrijven en instellingen. Alle bestuurders, politici en ambtenaren dragen hierin een eigen verantwoordelijkheid. Immers, de wijze waarop er wordt gecommuniceerd heeft veel effect op de manier waarop er naar de gemeente gekeken wordt. Een respectvolle en vriendelijke benadering door een ambtelijk medewerker maakt, naast een correcte en snelle uitvoering van gemeentetaken, hem of haar tot een gezaghebbende ambassadeur van de gemeente. Rekening houdend met al deze ontwikkelingen en uitgangspunten, begint het werken aan een goed communicatiebeleid ‘in eigen huis’. Immers, goede externe communicatie is enkel mogelijk als de interne informatiestromen tussen het politieke bestuur en de ambtelijke organisatie op elkaar zijn afgestemd en effectief zijn. Pas als de interne communicatie langs duidelijke lijnen verloopt en de ambtelijke medewerkers goed zijn geïnformeerd, kan klantvriendelijke dienstverlening aan en duidelijke communicatie met de inwoners, bedrijven en instellingen plaatsvinden. Dit houdt in dat ook de interne communicatie voortdurend aandacht vraagt en er waar mogelijk verbeteringen gerealiseerd moeten worden. Het CDA kan zich wat dat betreft dan ook goed vinden in de gemeentelijke visie op dienstverlening. D’ran en veran om deze ambitie waar te maken! 10. Algemene dekkingsmiddelen De gemeente Doetinchem wil een financieel gezonde gemeente zijn. De basis voor alle plannen in de gemeente wordt gevormd door de financiële ruimte die er is. Het valt te prijzen dat het college heeft gezocht naar een solide financieel beleid. Een solide begroting en een dito financiële positie. Daarbij worden twee belangrijke aandachtspunten genoemd: de (structurele) saldi van de begroting in de verschillende jaren zijn ten minste sluitend en de ontwikkeling van de algemene reserve beweegt zich binnen de door de raad vastgestelde kaders. Dit is voor ons van groot belang, temeer omdat er veel onzekerheden en risico’s zijn. Een risicoparagraaf blijkt ook niet altijd een compleet beeld te geven. Wel baart ons de Reserve grondexploitatie en het Fonds bovenwijks zorgen. Het college schetst een beeld hoe deze reserves weer binnen de door ons gestelde normen komen. Wij vertrouwen hierop, maar maken wel de opmerking dat wij bij komende voorstellen hieromtrent scherp op beheersing van onze financiële risico’s zullen inzetten. Met name in het licht van de recente gebeurtenissen op de financiële markt vragen we het college, nog meer dan al gebruikelijk was, ons tijdig te informeren over verontrustende ontwikkelingen en gevolgen voor Doetinchem.
6
