Doelbewust. Een dag uit het leven van onze noodplancoördinator De nucleaire ambities van GDF SUEZ. Afval = voedsel? Twee nieuwe stoomgeneratoren

Doelbewust ► Een dag uit het leven van onze noodplancoördinator ► De nucleaire ambities van GDF SUEZ ► Afval = voedsel? ► Twee nieuwe

stoomgeneratoren

18e jaargang

september 2009

69

Driemaandelijks informatiemagazine van de kerncentrale van Doel voor haar omgeving

Vergeet thuis het licht niet uit te doen als u komt solliciteren. Meer carrière. Minder CO 2 .

Door Jan Trangez, directeur van de kerncentrale van Doel

11 juni

van Doel 1, uitgebreid toelichten. In het kader van veiligheid, kiezen wij er immers bewust voor om permanent te blijven investeren … Benieuwd naar

Als dat het soort uitdaging is dat u energie geeft, dan bent u onze man. Of onze vrouw.

Electrabel biedt namelijk tal van mogelijkheden voor talent dat onze ambitie deelt om het gebruik en de productie van energie klimaatvriendelijker te maken. Als u dat ziet zitten, meer carrière voor u en minder CO 2 voor iedereen, surf dan naar www.werkenbijelectrabel.be

Vanavond vindt een bijeenkomst plaats van onze omwonendenraad. We gaan er ons grootste project voor 2009, de vervanging van de stoomgeneratoren

Tegen 2015 zo’n 1.700.000 ton CO 2 minder in onze lucht en Belgische groene elektriciteit kunnen produceren voor meer dan 1 miljoen gezinnen.

Voor onze productiecentra zijn we op zoek naar technici en ingenieurs. Voor onze hoofdzetel en verkoopsafdeling zoeken we informatici, traders en financiële, commerciële en administratieve profielen.

Dagboek van onze directeur meer? Verder in deze Doelbewust leest u er alles over!

30 juni

Sinds jaar en dag werkt de kerncentrale van Doel intensief samen met de overheid om de veiligheid van onze centrale te kunnen garanderen. Daarom organiseren wij jaarlijks een 9-tal noodplanoefeningen. Vandaag simuleerden we op onze site een gijzeling van een medewerker en de mogelijke aanwezigheid van een bompakket. Alle betrokken hulpdiensten werkten mee en de communicatie verliep feilloos.

8 september Ook op internationaal niveau ziet GDF SUEZ kerncentrales als een veilige en betrouwbare oplossing voor het energievraagstuk. In diverse landen onderzoekt men of er nieuwe kerncentrales gebouwd kunnen worden. Met het oog op eventuele buitenlandse projecten organiseren we vandaag een infosessie over werken in het buitenland. Wie weet welke kansen we op dat vlak nog zullen krijgen!

14 september In maart 2010 staat ons een grote uitdaging te wachten. We ontvangen dan gedurende drie weken een delegatie van het Internationaal Atoomagentschap voor een OSART-missie. Om onze medewerkers voor te bereiden op deze audit, organiseren we infosessies en opleidingen. Deze week komt een exOSART-teamleader ons verder informeren over het verloop van een OSART. www.electrabel.be

Het is jouw energie.

Een voorbereid man of vrouw is er immers twee waard. Doelbewust september 2009

3

KCD-WEETJES

Wist u dat …

door. Resultaat van deze controle was de

Meer info over de vervanging van de

hernieuwing van het EMAS-certificaat voor

stoomgeneratoren van Doel vindt u terug

ons bedrijf. Dit certificaat toont aan dat de

op pagina 18 van deze Doelbewust.

kerncentrale van Doel met grote onderscheiding geslaagd is voor haar veiligheids- en milieuexamens.

… wij oefenen, en oefenen, en oefenen, en … In de vorige Doelbewust kon u al lezen dat

MILIEUVERKLARING 2009 Kerncentrale Doel

… 2009 nog een heel druk jaar wordt?

er op 30 juni een noodplanoefening door-

Het jaar mag dan misschien al halfweg

ging. En we krijgen er maar niet genoeg

zijn, er staan de kerncentrale van Doel nog

van! In de week van 19 oktober oefenen

sturen naar [email protected]

heel wat uitdagingen te wachten. Zo zullen

wij nogmaals onze paraatheid bij ongeval-

of de antwoordkaart op pagina 30 ingevuld

de kerncentrales Doel 4 en Doel 1 nog een

len in. Naast eigen medewerkers zullen

terugsturen.

grote onderhoudsbeurt krijgen. Tijdens

ook verschillende externe overheids- en

deze zogenaamde ‘revisies’ worden heel

hulpdiensten aan de oefening deelnemen.

… de kerncentrale van Doel geslaagd is?

grote componenten vervangen. De turbine

Wie graag de resultaten van de oefening

De maand juni was niet enkel de examen-

van Doel 4 ondergaat een verjongingskuur

van 30 juni bekijkt, kan daarvoor terecht

maand voor heel wat studenten. Ook de

en Doel 1 krijgt gloednieuwe stoomgene-

op de www.electrabel.com/kernenergie.

kerncentrale van Doel moest weer eens be-

ratoren. Dankzij de permanente investerin-

Indien u daar kiest voor ‘Kerncentrale

wijzen wat ze waard is tijdens een EMAS-

gen kan de centrale van Doel concurreren

Doel’, dan vindt u onder de rubriek ‘Actu-

audit. Een onafhankelijke instantie lichtte

met de absolute wereldtop. We garande-

aliteit en Pers’ de presentatie terug van de

gedurende drie dagen onze centrale grondig

ren dat we klaar zijn voor de toekomst!

persdebriefing.

… onze nieuwe Milieuverklaring klaarligt? Ze is klaar, onze nieuwe Milieuverklaring 2009. En we zijn er trots op! Naast een overzicht van de milieuresultaten van 2008, vindt u ook heel wat informatie en nuttige weetjes over de kerncentrale van Doel en de rol van de nucleaire elektriciteitsproductie in België. Dit jaar brachten we onze kerncentrale op een totaal andere manier in beeld. Het zijn de handen van onze medewerkers die fier tonen waarvoor we staan. Benieuwd naar het resultaat? Kijk dan snel op www.electrabel.com/kernenergie of vraag een gedrukt exemplaar in het Infocen-

1

Doelbewust september 2009

04

ter op 03 202 20 50. U kunt ook een mailtje


05

VERVOLGREPORTAGE

Een dag uit het leven van … noodplancoördinator Tom D’Oosterlinck Een man die de wereld wil begrijpen door

zou wel eens kunnen dat ik in november al

zijn kennis van de chemie is voorbestemd

opnieuw daar woon.”

gedaan en enorm veel geleerd over bijvoor-

baller te kunnen worden. Daarenboven hou ik

beeld wetgeving, stralingsbescherming,

teveel van mijn vrijheid om met van alles en

organisatie in een centrale, nucleaire veilig-

nog wat tegelijk bezig te kunnen zijn. Als je

heid, noodplanning, enz. De ervaring die we

van voetbal je beroep wilt maken, kan je niet

tijdens onze opleiding hebben opgedaan is

anders dan constant trainen.”

eigenlijk onbetaalbaar.” “De aantrekkingskracht voor wiskunde en

Met een fysicus als grootvader, een bouwkundig ingenieur als vader en nog een resem andere ingenieurs in de familie, stond het min of meer in de sterren geschreven dat Tom later ook

wetenschappen verklaar ik door mijn liefde

ingenieur zou worden. Toch had hij als kind andere dromen.

hebben. In het vijfde jaar middelbaar on-

“Als jonge gast droomde ik ervan om voet-

met chemie. Het was liefde op het eerste

voor materie. Ik wil graag weten waarom dingen precies werken zoals ze dat doen en niet anders. Uit wat zijn dingen samengesteld? Ik wil dat bevatten, er controle over

om te werken in de chemische nijverheid, bij

“Mijn job is heel gevarieerd en zeker niet

Electrabel terecht. Tom D’Oosterlinck kan

typisch. Een dag kan hier heel rustig starten

niet stilzitten maar is heel strikt als het

met gewoon computer aanzetten, mails eens

aankomt op noodplanning. Hij woont in

snel screenen, de belangrijkste beantwoor-

Assenede maar mist zijn geboortestad

den. Maar een dag kan ook starten met een

Gent. Zoekt hij naar rust? Of is hij een

vergadering, met het geven van een oplei-

controlefreak? Misschien wel alle twee.

ding over communicatiemiddelen of met een

Maak kennis met de noodplancoördinator

meeting met de collega’s in Tihange. Er zijn

van de kerncentrale van Doel.

dagen dat ik hier werk tot 19 uur ‘s avonds,

denkt

iedereen. Toch

kwam

hij

op andere momenten kan ik al een beetje

De dagen van Tom beginnen in Assenede. Maar dat zal allicht niet meer voor lang zo zijn. De 26-jarige Gentenaar gaat terug naar zijn geboortestad. De stad waar hij zich thuis voelt, waar zijn vrienden wonen, waar hij sport en waar zijn stamcafé is.

vroeger naar huis. Carpoolen zit er voor mij

“Mijn vader woont nu nog met mijn stief-

balverslaggever te worden. Ik ben een groot

gezicht. Ik had dan ook een heel boeiende

supporter van AA Gent, ik zie graag Champi-

leraar, mijnheer Story. Hoe hij de beginselen

ons League voetbal en ben zelf betrokken bij

van chemie op een heel bevattelijke manier

twee minivoetbalploegen. Maar ook al had

uitlegde! De wereld waarop wij leven, de

de voetbalmicrobe mij heel erg te pakken, ik

kleren die we dragen, de elektronica die we

wist dat er voor mij geen toekomst was weg-

gebruiken, de computer, … Alles vindt zijn

is dit een ideale gelegenheid om een mooi

Tom is met veel andere jonge collega’s in 2006 aangeworven in het kader van een aanwervingsprogramma (Nuclear Trainees) waarbij men jonge, pas afgestudeerde ingenieurs wilde laten proeven van de verschillende facetten van het werk in een nucleaire centrale.

gelegd in de sportwereld. Mijn talent was te

oorsprong in de chemie. Grondstoffen zijn

rijhuis te kopen aan de rand van Gent. Het

“We hebben verschillende kleine projecten

ondermaats om ooit een professioneel voet-

opgebouwd uit atomen die worden samen-

moeder in een rijhuis in Wondelgem, aan de rand van Gent vlakbij de R4. Omdat ik binnenkort een halfbroertje krijg, verhuizen zij naar een grotere woning, zodat de kleine kan ravotten in een rustige omgeving. En voor mij


06

dus helaas niet in. Mijn uren zijn daarvoor te variabel. Trouwens, de meeste van mijn collega’s wonen in de onmiddellijke omgeving van Doel. Een auto delen kan dan sowieso niet.”

derwijs kwam ik voor het eerst in contact


07

organiseren bepaalde noodsituaties naboot-

middelbaar onderwijs was de keuze voor

updaten van procedures, enz. In zijn vrije tijd speelt hij voetbal, badminton, squash in competitieverband of gaat hij een pint pakken in de Dulle Griet, zijn stamcafé op de Gentse Vrijdagmarkt. Wordt het hem nooit eens teveel?

chemie dan ook snel gemaakt. Ik droomde

“Ik heb een redelijk druk leven, maar ik klaag

worden voor mij, want dan plannen we een

ervan om onderzoek te gaan doen naar mo-

niet. Voor mezelf vind ik het nog altijd een

eerste ‘grote’ noodplanoefening. Wat deze

lecules die nu nog ongeneeslijke ziektes

gezonde dosis stress. Ik kan er goed mee

oefening groot maakt? Alle spelers doen

zouden bestrijden, of om oplossingen te

omgaan, heb er geen problemen mee. Het

mee: onze wachtrolleden en interne inter-

vinden voor het broeikaseffect. Door het

is een beetje part of the game, zeg maar.

ventieploegen. Maar ook extern. Dat bete-

overmatig gebruik van fossiele brandstoffen

Dat heeft te maken met mijn karakter maar

kent alle partners op federaal, provinciaal en

gebracht in een spel van reacties waarbij producten worden gemaakt en geperfectioneerd. Mijnheer Story was een meester in het spelenderwijs uitleggen van die eerste elementaire principes. In mijn zesde jaar

sen. Hierbij voelen we die situatie dan ook echt aan. We organiseren jaarlijks dergelijke noodplanoefeningen, evalueren ze vervolgens en kijken of er verbetering mogelijk is. Dit najaar belooft touwens extra boeiend te

gemeentelijk niveau. Wat de noodplanoefening ook groot maakt, is het aspect tijd. Een gewone noodplanoefening duurt zo’n vier tot zes uren. Nu gaan we een noodplanoefening uitvoeren, verspreid over twee dagen en die zal dertig tot veertig uren duren, inclusief een nacht. We gaan dus niet alleen schiftwissels doorvoeren voor de kerncentrale van Doel zelf maar ook de overheid zal een schiftwissel inlassen. Tja, zo zie je het weer: veiligheid is hier een absolute prioriteit.”

Werken in een kerncentrale is allesbehalve gewoon. Hoe kijkt de familie van Tom aan tegen zijn job? Welke gesprekken voert hij ’s avonds op café? zijn we het natuurlijk evenwicht op aarde

ook met de combinatie van al wat moet

Toen mijn mama hoorde dat ik zou werken

Maar ook over andere aspecten van mijn

immers ernstig aan het verstoren. Al moet

gebeuren voor het werk en privé. En al is

in de kerncentrale stelde ze zich wel vragen.

job kan ik heel interessante gesprekken

ik er voor de volledigheid ook aan toevoegen

de kans dat een noodplan op een bepaald

Is dat niet gevaarlijk? Ze dacht direct aan

voeren. De grote aanwezigheid van collega-

dat het ‘strevertje’ in mij stilletjes zei dat een

moment moet geactiveerd worden bijzonder

het ongeval in Tsjernobyl. Maar een ongeval

ingenieurs in de familie is daar zeker niet

burgerlijk ingenieur chemie goed geld ver-

klein, stressbestendigheid is een absolute

zoals dat van Tsjernobyl is hier natuurlijk he-

vreemd aan. Die gesprekken gaan over de

dient en carrière maakt.”

voorwaarde voor mijn job.

lemaal niet mogelijk. Alleen al de gebruikte

energiebevoorrading in België, maar ook

Voor een buitenstaander lijkt het misschien

technologie is compleet verschillend. In

wereldwijd. We staan voor gigantische uit-

wel raar om voortdurend bezig te zijn met

mijn functie van noodplancoördinator ben ik

dagingen. Trouwens, de grootste uitdagin-

iets wat je hopelijk nooit moet uitvoeren,

uitstekend geplaatst om bezorgde mensen

gen voor de toekomst gaan over energie en

maar voor mij is dat heel normaal. Het is

te overtuigen van de veiligheid van onze

milieu. En ik kan daaraan meewerken! Fan-

namelijk zo dat we bij de oefeningen die we

installaties.

tastisch toch?”

Tom is betrokken bij een aantal verbeteringstrajecten voor noodplanning. Hij geeft opleiding, beantwoordt vragen van en aan autoriteiten, zorgt voor het Doelbewust september 2009

08


09

DE NATUUR WAS ONS VOOR

Kan ik u helpen?

meer zijn geweest, indien er niet enkele pas-

Darwin kon in eerste instantie maar niet ver-

sagiers aan boord waren die zich belangeloos

klaren waarom zovele steriele vrouwtjes hun

voor de anderen hebben opgeofferd. Het

leven lang werken voor één vruchtbare konin-

schip zonk zo snel dat alle hulp van buitenaf

gin. Nochtans zijn voortplanting en voedsel

eigenlijk te laat zou komen. Enkele opvaren-

vinden de belangrijkste doelen in het leven

den hebben toen samen een levende of men-

van elk dier. Voor de werksters onder de ho-

selijke brug gevormd waarlangs de andere

ningbijen is het een uitzichtloze situatie. En

passagiers konden ontsnappen. Die mensen

wat drijft hen en andere eusociale insecten

zijn later geëerd als held omdat ze op het

ertoe om hun nest te verdedigen tot de dood

moment van de catastrofe belangeloos han-

terwijl er zich geen eigen nakomelingen in

delden zonder te weten of ze de ramp ook

bevinden? De zekerheid van voedsel dan?

wel zelf zouden overleven. Ze dachten in het

Dat zou kunnen ware het niet dat een bij die

belang van hun medemens. Hun eigen leven

steekt, haar angel achterlaat in het lichaam van

was op dat moment secundair.

het slachtoffer. En steken doet ze wanneer

Mensen helpen, zijn solidair en tonen medeleven. Althans, dat horen ze te doen. Want dat is toch net wat ons onderscheidt van andere levende wezens? We kennen een sociale zekerheid,

leven

in

familieverband,

zorgen voor de minderbedeelden en de gehandicapten. Empathie en zelfs altruïsme zijn ons niet vreemd. Wie daarin tekort schiet, wordt verweten geen of een slecht hart te hebben of zelfs een egoïst te zijn. Wij mensen vinden het normaal om te helpen waar dat nodig is, zelfs al is dat soms in ons nadeel. Dan zijn we dapper, of wie weet, misschien zelfs een held. Maar zijn deze eigenschappen wel uitsluitend aan onze soort toe te schrijven?

Voor de goede zaak

iets haar nest probeert aan te vallen. Daarna is

Weet u nog, de ramp met de Herald


10

haar lot bezegeld. Ze sterft binnen een dag …

of Free Enterprise? De Britse roll-

Het heeft een hele tijd geduurd voor weten-

on-roll-off autoferry die op 6 maart

schappers konden verklaren waarom er evolu-

1987 kapseisde voor de haven

tionaire voordelen zijn aan onbaatzuchtig han-

Wanneer een dier duidelijk voordeel onder-

van Zeebrugge? Door een reeks

delen. Darwin heeft er zelfs bijna zijn fameuze

vindt van het hulpverlenen aan een ander, is

van menselijke fouten – onder-

evolutietheorie voor aan de haak gehangen.

de verklaring redelijk eenvoudig. Sommige

meer het openlaten van de boeg-

Maar daar was de mens niet de oorzaak van.

vissoorten bijvoorbeeld beschermen gezamen-

deuren – lieten 193 mensen daar

De beestjes die deze grote wetenschapper

lijk de eitjes tegen indringers. De mannetjes

het leven. En het zouden er nog

deden wankelen, waren simpele honingbijen.

waken dan over de eitjes van andere manneDoelbewust september 2009

11

tjes. Dit doen ze gewoon omdat ze hebben

doen opdat we in tijden van nood ook op de

ALARM!!

ondervonden dat zo’n manier van werken ook

hulp van anderen zouden kunnen rekenen.

Het is niet ongebruikelijk dat de persoon

in hun eigen belang is. Zo’n manier van hulp

Bij sommige dieren is dat precies zo. Weten-

die als eerste alarm slaat bij een geweld-

verlenen noemt men ook wel mutualisme…

schappers hebben voor een onderzoek een

dadige overval of bij een belaging, zelf de

mutualisme, mutualiteit. Dat is toch iets wat

aantal nestkasten opgehangen en in één van

dupe wordt van zijn altruïstisch gedrag. We

typisch menselijk is. Ieder van ons is erbij

de kasten een paartje Bonte vliegenvangers

verwittigen anderen van het op de loer lig-

aangesloten. We leggen gezamenlijk geld uit,

tijdelijk opgesloten. Vliegenvangers hebben

gende gevaar, goed wetende dat we daar-

omdat het op termijn voordeliger is voor ieder-

de gewoonte om elkaar te helpen wanneer

door een grotere kans lopen om zelf gevi-

een. Daar zijn we van overtuigd.

ze worden aangevallen door een roofvogel. Ze

seerd te worden. Wanneer het over familie

vallen dan, als een kolonie kleine vogeltjes, ge-

gaat, doen we dat zelfs onbewust.

Meer is beter

zamenlijk één veel grotere rover aan. Dit feno-

Eenzelfde fenomeen zien we bij de grond-

Moeilijker wordt het wanneer een dier zicht-

meen wordt ook wel ‘mobbing’ genoemd. De

eekhoorns. Deze dieren leven in familiever-

baar nadeel ondervindt van zijn hulpvaardig

wetenschappers simuleerden een aanval met

band en verwittigen elkaar voor mogelijk

gedrag. Bij sommige vogelsoorten – zoals de

een opgezette uil en onderzochten het gedrag

gevaar door te gaan fluiten. De dieren die

Vlaamse gaai – blijft één van de jongen in het

van de dieren. Het paartje dat in de nestkast

op de uitkijk staan, worden zo opgemerkt

nest achter. Hij vliegt niet uit met zijn broers

was opgesloten, kon niet meehelpen met

door de vijand en lopen een groter gevaar

en zussen maar blijft bij zijn ouders om hen te

de mobbing, de vrije vogels wel. Na een tijd

dan wanneer ze zich stil zouden verschui-

helpen met volgende nesten. De achterblijver

leek het erop dat het opgesloten paartje een

len. Maar ook hier haalt de drang naar het

zal dus vrijwel zeker nooit zijn genen kunnen

slechte reputatie had gekregen bij de andere

overleven van de eigen genen het op het

verspreiden. Toch niet op een directe manier.

groepsleden. Wanneer de nestkast werd

eigenbelang. Hoe meer familieleden onge-

Maar er bestaat ook een indirecte manier

belaagd met de opgezette

schonden uit de strijd komen, hoe groter

om DNA te verspreiden. Tussen broer en

uil, kwamen de

de kans dat hun DNA wordt doorgegeven.

zus bestaat bijvoorbeeld eenzelfde verwant-

andere dieren

Het bewijs hiervoor werd geleverd door de

niet

meer

vaststelling dat grondeekhoorns die niet in

Tussen grootouders en kleinkinderen is dat al

h e l p e n

familieverband leven, zo’n gedrag niet of

maar de helft meer van de band tussen ouders

bij

veel minder vertonen.

en kinderen. Nu we dat weten, kan verklaard

verdediging.

schapscoëfficiënt als tussen ouder en kind.

de

worden waarom het voor die vogel belangrijk

Onze reputatie op het spel

is dat hij zo’n altruïstisch gedrag vertoont. Het

Wie veel en vaak helpt, wordt door zijn

– een zuiver

Maar ook al is altruïsme aangeboren, ge-

loont gewoon op de lange duur. Wanneer hij

medemens gezien als iemand met een

sociaal gegeven

cultiveerd, dan wel inherent aan een soort,

ervoor zou kiezen om zelf een nest van twee

goed karakter, als iemand waarop je

– is dus ook bij

het blijft een heel mooie eigenschap. En

jongen groot te brengen, dan geeft hij twee

kunt rekenen. Dat is heel belangrijk

dieren

belang-

de mens verenigt veel van die lovenswaar-

keer 50 % van zijn DNA door. Wanneer hij zijn

in onze samenleving want zo’n

rijk. En niet alleen

dige eigenschappen in zich. Tegenover de

ouders helpt bij het grootbrengen van een

mensen kunnen ook sneller hulp

mensen houden

minder mooie dingen die uit onze daden

nieuw nest en zij slagen erin om door zijn hulp

terug verwachten als het fout

een stand van zaken

zijn voortgevloeid, zijn er meer die getui-

bijvoorbeeld drie jongen groot te brengen,

loopt. Het ‘if you scratch my

bij en weigeren zaken

gen van een grote vorm van naastenliefde.

dan heeft hij drie keer 50 % van zijn DNA

back, I’ll scratch yours’-

doorgegeven!

principe. We zouden veel


12

Reputatie

te doen met iemand die

Een pluim voor de mens

En dat is toch wel iets om trots op te zijn.

niet te vertrouwen is. Doelbewust september 2009

13

AGENDA

Streekagenda deel van Dit is slechts een klein streek. de activiteiten uit onze ht kunt u terecht bij: rzic ove g edi Voor een voll e van Beveren, - de Dienst Toerism Grote Markt 2, op + 32 (0)3 750 15 80 of www.beveren.be - CC Ter Vesten, n, Zwarte Dreef 2, Bevere + 32 (0)3 750 10 00, [email protected] w.uitinvlaanderen.be ww -

Muzikale picknick met mime

Cover Ups of Alabama met waarhaken

Op zaterdag 19 september kan u in Hof ter

Op zaterdag 19 september kan u in het

Saksen (Beveren) naar een gezellige culture-

cultuurcentrum Ter Vesten gaan kijken naar

le namiddag met een picknick voor het hele

Cover Up, het muzikale relaas van twee

gezin. Dit is de slotmanifestatie van Beeldig

mensen die er niet in slagen om hun ver-

Hof ter Saksen. Rondleidingen om 16u00 en

driet een plaats te geven. Geen decor,

18u00 vergezeld door de mime-artiest Alain

alleen de band op krukjes. Simpele be-

Rinckhout. Vanaf 18u00 wordt u verwelkomd

lichting maar fantastische kostuums: witte

met een picknick met (h)eerlijke broodjes en

countrysuits met treskes en boots en

gezonde drankjes waaronder appelsap uit

Stetson-hoeden voor iedereen. Een feest

eigen boomgaard. Tijdens de picknick voor-

voor het publiek, maar dan wel eentje met

ziet Le Trio Perdu jou van klezmer en jazz. In-

weerhaken, voortgestuwd door de wereld

schrijven is verplicht en kan via 03 750 10 00

van de countrymuziek. Info en tickets via

of [email protected].

het cultuurcentrum Ter Vesten. Meer info op www.compagnie-cecilia.be.

Meer dan een kasteel …


14

Eveneens in Hof ter Saksen kan u op zondag

Vivaldi en Bach in Zwijndrecht

kende meer. Als virtuoos werkt hij bij voor-

27 september onder leiding van een natuur-

OC ’t Waaigat organiseert op zondag 4

keur met de barokgemonteerde Hendrik

gids het kasteelpark en de nabije omgeving

oktober om 11u00 een concert dat wordt

Willems uit 1692. Klavecimbelspeler Frank

bezoeken. Dat Hof ter Saksen meer is dan het

opgebouwd rond enkele wondermooie en

Agsteribbe verleende zijn medewerking

onlangs gerestaureerde kasteel zal meteen

zelden uitgevoerde baroksonates van de

aan vooraanstaande barokorkesten. Beide

blijken. Wilde hoeken wisselen de keurig on-

grootmeesters Vivaldi en Bach. De speels

muzikanten zijn docent aan het Koninklijk

derhouden planten- en bomencollecties af.

heid en sensualiteit van Vivaldi staan in

Vlaams Muziekconservatoirum van Ant-

Natuurpartijen en hoogstamboomgaarden

contrast met de transcenderende schoon-

werpen. Tickets kosten 8 euro en 6 euro in

zomen het park af. Afspraak om 14u00 aan

heid van de perfecte muzikale vormen van

voorverkoop. 5 euro met strippenkaart,-26,

het schuilhuis in het park (ingang Zandstraat).

Bach.

+55, voor groepen en met de Waccobon.

Meer info op www.hortus-ter-saksen.be.

Violist Guido De Neve is al lang geen onbeDoelbewust september 2009

15

JUST4KIDS


16


17

REPORTAGE

Stoomgeneratoren Doel 1 gaan uit hun dak De kerncentrale van Doel bereidt zich voor

“Het zit zo: de buisjes die het primaire water

op een operatie die niet onopgemerkt

bevatten, kunnen tekenen van corrosie ver-

van Tractebel Engineering intens samenwer-

Wat is een stoomgenerator?

zal voorbij gaan: de vervanging van de

tonen. Ze worden dan preventief dichtge-

ken. We bereiden de hele vervangingsope-

Een stoomgenerator doet wat zijn

twee stoomgeneratoren van de eenheid

maakt, want de primaire en de secundaire

ratie al sinds 2005 grondig voor. Dat is tot

naam zegt: hij genereert stoom.

Doel 1. Kanjers van wel twintig meter

kring mogen niet met elkaar in contact

in de kleinste details. Anders lukt het niet.”

Die stoom, onder hoge druk,

hoog en een diameter van vier meter

komen. Maar met die dichtgemaakte buisjes

Waarom Tractebel Engineering? “Wij hebben

doet een turbine draaien die, via

zullen door twee openingen in het dak

vermindert de warmte-uitwisseling en dus

een grote knowhow op dit vlak. Sinds 1993

een alternator, de elektriciteit

worden verwisseld. Eerst worden de oude

ook het rendement. De stoomgeneratoren

hebben wij de stoomgeneratoren van alle

opwekt. Een stoomgenerator is

stoomgeneratoren naar buiten getild,

van de nieuwe generatie die we gaan instal-

Belgische kerneenheden vervangen. Doel 1

dus een essentiële stap in het

daarna worden de nieuwe op hun plaats

leren, hebben minder last van corrosie en

is de laatste in de reeks.”

proces kernsplijting -> warmte

gezet. Als alles achter de rug is, worden

zorgen voor een betere warmte-uitwisse-

de openingen netjes weer dichtgemaakt.

ling. We kunnen zo het rendement van de

Werkwijze is uniek in de wereld

-> elektriciteit. Dat gaat als

Deze onderneming – prijskaartje zeventig

eenheid verhogen en bovendien ook de vei-

Het speciale aan deze vervanging is dat er

volgt: de primaire waterkring,

miljoen euro – is één van de grote

ligheid verbeteren omdat er minder onder-

in het dak van het reactorgebouw twee ope-

opgewarmd door de splijting van

projecten voor 2009 in België.

houd nodig is.”

ningen moeten gemaakt worden. Hierlangs

uraniumkernen,

worden de oude stoomgeneratoren verwij-

duizenden U-vormige buisjes in de

-> (stoom)druk -> draaibeweging

stroomt

door

Een veilige uitbating van het nucleaire park

Knowhow van Tractebel Engineering

derd en de nieuwe geplaatst. Twee dubbele

stoomgenerator. De warmte gaat

is een topprioriteit voor Electrabel Groep

Het hele project wordt voorbereid en ge-

openingen eigenlijk: zowel in de binnenste

over in het water van de secundaire

GDF SUEZ. Wij investeren jaarlijks meer

superviseerd door Tractebel Engineering.

koepel uit staal als in het buitenste omhulsel

kring, dat rond de buisjes stroomt.

dan honderd miljoen euro in de centrales

Het materiële werk wordt uitgevoerd door

van gewapend beton. Doel 1 heeft immers

Daardoor verdampt het secundaire

van Doel en Tihange, opdat zij op een veilige

contractanten. Projectleider Xavier Delhaye

geen materiaalpoort. Het was initieel niet

water tot stoom onder hoge druk

manier de elektriciteitsbevoorrading van

van Tractebel Engineering zorgt samen met

de bedoeling dat die stoomgeneratoren ooit

en hoge temperatuur. Die stroom

België mee kunnen blijven verzekeren. In

Jan Defloor voor de coördinatie. “Jan en ik

zouden vervangen worden. “Deze werkwijze

doet de turbine draaien. Een

deze optiek worden de twee stoomgenera-

vormen de interface tussen Electrabel en

is uniek in de wereld”, zegt Jan Defloor. “We

alternator op de turbineas zet de

toren van Doel 1 vervangen. Maar veiligheid

Tractebel Engineering”, zegt hij. “Maar het

zijn in 2004 bij Doel 2 op dezelfde manier te

beweging om in elektrische stroom.

is niet de enige reden, vertelt Jan Defloor,

eigenlijke projectwerk wordt gedaan door

werk gegaan. Maar ook belangrijk is dat we

die voor Electrabel het project coördineert.

de teams waarin mensen van Electrabel en

de klus in erg weinig tijd willen klaren, mét


18


19

Enkele cijfers over turbinerotoren Doel 4 … De turbine maakt deel uit van de ‘dynamo’ die elektriciteit maakt. Stoom doet de turbine aan hoge snelheid roteren. De turbine drijft vervolgens de alternator aan die elektriciteit opwekt. Rotorgewicht:

260 ton

Rotordiameter:

6 meter

Aslengte:

16 meter

Vermogensverhoging turbine: +40 MW Kostprijs investering:

€ 40 miljoen

Nog verder investeren Naast de vervanging van de stoomgeneratoren staan er in de Belgische kerncentrales nog een paar andere grote projecten op de agenda. In de centrale Doel 4 bijvoorbeeld worden de turbinerotors nog vervangen. In de kerncentrale Tihange 3 is dat eerder dit jaar al gebeurd. In 2006 besliste de kerncentrale van Tihange de rotors te vervangen, twee nieuwe werden bij Siemens besteld. De periodieke revisie van de eenheid Tihange 3, in maart en april van dit jaar, was een goede gelegenheid om de nieuwe een maximale veiligheid. Bij Doel 2 deden

verwijderd zodat de operatie perfect veilig

mensen bij betrokken … We bereiden de

rotors te installeren. Het project werd uitge-

we het in 66 dagen. Dit keer zal het iets

kan verlopen. Maar in tegenstelling tot wat

hele operatie met zeven werkgroepen voor.

voerd door Tractebel Engineering. Laborelec

langer duren, maar we hopen het rond te

je zou denken, is de technische moeilijk-

Wel, zes van de zeven leggen zich toe op vei-

zorgde voor het uitbalanceren van de rotors

krijgen in 70 dagen.”

heidsgraad niet de eerste zorg van onze ge-

ligheid en coördinatie.”

en de trillingsbeheersing. Met de preventie-

sprekspartners. Veiligheid is dat wel.

De nieuwe stoomgeneratoren zijn vervaar-

ve vervanging willen we voorkomen dat het

Safety first

Jan Defloor: “Om te beginnen werk je in een

digd door Mitsubishi in Japan en worden

controleren van de rotors de revisies te lang

Het klinkt allemaal enorm gecompliceerd en

reactorgebouw, dus moet je de stralingsdo-

per schip ‘voor de deur’ afgeleverd. De ver-

doet duren en dat de eenheid onverwacht

een beetje raar natuurlijk: een gat maken in

sissen beheersen. Maar de grootste uitda-

vanging vindt plaats in het najaar wanneer

zou moeten stilgelegd worden wegens tech-

het reactorgebouw … Maar, vanzelfsprekend

ging is de ‘klassieke’ veiligheid. Je manipu-

Doel 1 stilligt voor zijn jaarlijkse revisie.

nische problemen. Door de technologische

wordt de reactor van de centrale eerst stil-

leert enorme gevaartes, op grote hoogte én

Begin 2010 moet de eenheid weer elektrici-

vooruitgang is het rendement van de turbine

gelegd en wordt alle splijtstof uit de reactor

in een beperkte ruimte. Er zijn ook zeer veel

teit produceren.

met de nieuwe rotors nu verhoogd.


20


21

INTERVIEW

De internationale ambities van GDF SUEZ Electrabel maakt deel uit van GDF SUEZ. Dit internationaal energieconcern heeft de uit te breiden. Hiervoor wil het in de eerste

De projecten van GDF SUEZ op korte termijn ▶ Frankrijk

plaats ook een beroep doen op Belgische

ambitie om zijn nucleair park in heel de wereld

Paul Rorive, Corporate Director Nucleaire Activiteiten van GDF SUEZ: “Het is onze ambitie om nieuwe productie-eenheden voor kernenergie uit te bouwen op onze sleutelmarkten binnen en buiten Europa.”

expertise. Paul Rorive, een voormalig directeur

surized Reactor) heeft een vermogen van 1 650 MW en wordt op dit moment

van de kerncentrale van Tihange, kreeg als

gebouwd door Électricité de France (EDF) in Flamanville. Ze wordt opgestart in

Corporate Director Nucleaire Activiteiten van

2012. EDF zal de centrale exploiteren, met het Italiaanse ENEL als kapitaalpart-

GDF SUEZ de opdracht om deze ambitie mee

ner. De tweede EPR-centrale zal worden gevestigd in Penly, met een participatie

vorm te geven.

van 33,3 % door GDF SUEZ (de ingebruikname is voorzien in 2017). De Franse overheid steunt alvast GDF SUEZ om ook een derde EPR-eenheid te bouwen.

Kunt u ons uitleggen waarom GDF SUEZ resoluut de kaart heeft getrokken van kernenergie?

Daarover wordt echter later nog beslist.

▶ Roemenië

“Enerzijds stellen experts vast dat de natuurlijke

van 720 MW die operationeel zullen zijn in 2016 (de bouw begint in 2010).

▶ Verenigd Koninkrijk

geraken. Anderzijds leggen ze er ook de nadruk

GDF SUEZ heeft, samen met het Spaanse Iberdrola en het Britse Scottish and Southern Energy (SSE), de ambitie om 3 300 MW aan nieuwe kernenergie te

op grote schaal moet worden aangepakt. Ook

installeren (ingebruikname tegen 2020).

stellen ze dat maatregelen op het vlak van ener-

▶ Verenigde Arabische Emiraten

giebesparing en hernieuwbare energie nog on-

voldoende een antwoord bieden op de vraag

22

GDF SUEZ neemt een aandeel van 9,15 % in Cernavoda 3 en 4, twee eenheden

petroleum- en gasvoorraden versneld uitgeput op dat het probleem van de klimaatopwarming


De eerste kerncentrale van de nieuwe generatie (type EPR of European Pres-

Het partnership GDF SUEZ-Total-Areva rekent erop een project met vier kernreactoren te kunnen uitvoeren.

naar elektriciteit. De meesten zijn dan ook tot

▶ Wereldwijd

de conclusie gekomen dat kernenergie deel

GDF SUEZ onderhoudt contacten met de overheden van talrijke landen en/

uitmaakt van een totaaloplossing, ook al is het

of met energieleveranciers die de intentie hebben om nieuwe kerncentrales te

zeker niet de enige oplossing. Kernenergie biedt

bouwen in Hongarije, Italië, Polen, Slovakije, Brazilië, Chili, de Verenigde Staten

bovendien een aanzienlijk economisch voordeel

en Thailand. Doelbewust september 2009

23

Infocenter

nucleair park waar te maken?

in Amerika, het Midden-Oosten

Twee krijtlijnen zijn essentieel en onlosmake-

en Azië. Tot slot willen we onze

lijk met elkaar verbonden. Ten eerste moet het

knowhow en onze dienstverlening

productiepark evenwichtig zijn uitgebouwd. Wij

op peil houden en zelfs uitbrei-

beschikken op dit moment wereldwijd over

den om zo actief te participeren

een geïnstalleerde productiecapaciteit van

in grote nucleaire projecten voor

68 400 MW. In termen van effectieve productie

externe klanten.”

heeft kernenergie daarin een aandeel van 17 %.

kernenergie te zetten. Onze ambitie bestaat erin

Beschikt u over de nodige mensen om dit ambitieus programma tot een goed einde te brengen?

ons geïnstalleerd vermogen te doen groeien en

“Het gaat hier duidelijk over een

kernenergie daarin haar proportioneel deel te

grote uitdaging. We beschikken

laten behouden.

over heel wat expertise, maar we

Ten tweede voeren veiligheid en bedrijfszeker-

moeten die ook kunnen delen met

doordat de prijzen stabiel en berekenbaar zijn op

heid de hoofdtoon. Deze begrippen vormen pri-

de nieuwe teams die zich telkens

lange termijn. Over heel de wereld zijn steeds

oriteit nummer één voor de Groep. Ze zijn ook

vormen. Dat is een werk van lange

meer mensen het erover eens dat dit de juiste

een dagelijkse bekommernis in elke centrale.

adem. We zijn alvast met een re-

aanpak is.

Dat bewijzen de resultaten van de vele onaf-

kruteringsoperatie gestart. Het

hankelijke audits die de voorbije maanden zijn

doel is om de komende vijf jaar

uitgevoerd.”

duizend mensen aan te werven,

Wij gaan ervan uit dat een evenwichtig park blijk geeft van concurrentiekracht maar ook van stabiliteit. Er kan geen sprake van zijn om alles op

GDF SUEZ wil op die trend inspelen?

waarvan 450 ingenieurs. Op vier

“Wij delen deze visie en zijn ervan overtuigd

jaar tijd hebben we er al 320 aan

grijpen, kernenergie inbegrepen. Bovendien be-

Welke keuzes worden er gemaakt op het terrein? Wat is het actieplan?

schikken wij over een pak expertise die we de

“In 2006 is de Directie voor Nucleaire Acti-

volgden een specifiek opleidings-

voorbije 45 jaar hebben opgebouwd. Vooral in

viteiten opgestart, en daarvan sta ik aan het

programma dat we het Nuclear

België, maar evengoed in Frankrijk. Deze kennis

hoofd. Het is onze missie om de activiteiten

Trainees Program noemen. Dat

omvat alle aspecten van het opwekken van kern-

van de Groep te ontwikkelen en op te volgen,

wisselt theoretische vorming af

energie: de exploitatie van de centrale, uiteraard,

in samenwerking met de bevoegde operatio-

met het verwerven van bepaalde

met Tihange en Doel, maar ook het ontwerp

nele entiteiten. Op het terrein hebben we drie

vaardigheden en ervaring op het

ervan, de bouw, het onderhoud en de technische

prioriteiten. In de eerste plaats baten we de be-

terrein, onder begeleiding van een

ondersteuning, de ontmanteling van installaties,

staande installaties uit zolang de technische en

coach. De kerncentrale van Doel

en het beheer van de brandstofcyclus. Daarvoor

economische omstandigheden dat mogelijk of

ontvangt trouwens een deel van

staan 4 000 medewerkers garant, waarvan meer

noodzakelijk maken, waarbij we absolute voor-

die stagiairs. Deze vorming geeft

dan twee derde in België.”

rang geven aan veiligheid. Vervolgens willen we

jonge ingenieurs de kans om spe-

kerncentrales van de derde generatie uitbaten

cialist te worden in kernenergie en

tegen 2020, waarschijnlijk met drie of vier re-

zich tegelijk van een stevige basis

actoren in Europa of op andere sleutelmarkten,

te verzekeren binnen de Groep.”

dat we alle mogelijke oplossingen moeten aan-

Welke krijtlijnen heeft GDF SUEZ uitgezet om de verdere uitbreiding van haar Doelbewust september 2009

24

het werk gezet. Ze volgen of

✆ + 32 (0)3 202 20 50 [email protected] ▶ Ons bezoekerscentrum is geopend: van oktober tot en met maart weekdagen van 9u tot 17u - weekends gesloten van april tot en met september weekdagen van 9u tot 17u - weekends van 9u tot 18u

Leden Klankbordraad 2009

De Klankbordraad werkt mee aan een goede verstandhouding tussen de kerncentrale en haar buurtbewoners. Mensen uit verschillende maatschappelijke sectoren vertegenwoordigen de buurt in deze raad. Op de bijeenkomsten komen problemen en vragen over de activiteiten van de kerncentrale aan bod. Contacteer hen gerust met uw vragen of opmerkingen.

▶ Dhr. Frank Buyssens Haasdonk - ✆ + 32 (0)3 755 27 12 ▶ Dhr. Toon De Backer Burcht - ✆ + 32 (0) 484 18 69 63 ▶ Dhr. Michel De Spiegeleer Doel - ✆ + 32 (0)3 575 82 84 ▶ Dhr. Frans Devos Sint-Niklaas - ✆ + 32 (0)477 47 47 26 ▶ Dhr. Adrie Dobbelaar Hoogerheide, Nederland - ✆ + 31 (0)164 61 31 73 ▶ Dhr. Cees Jaspers Hoogerheide, Nederland ✆ + 31 (0)164 61 11 03 ▶ Dhr. Renaat Michielsen Zwijndrecht - ✆ + 32 (0)3 252 62 50 ▶ Dhr. Terje Moe Stabroek - ✆ + 32 (0)485 083 599 ▶ Dhr. Guus Scherbeijn Rilland, Nederland - ✆ + 31 (0)113 55 10 75 ▶ Dhr. Rudi Sempels Berendrecht - ✆ + 32 (0)3 569 01 28 ▶ Dhr. Paul Van Craenenbroeck Beveren - ✆ + 32 (0)3 775 42 32 ▶ Dhr. Sven Van den Berghe Verrebroek - ✆ + 32 (0) 475 40 17 27 ▶ Dhr. Marc Van Hecke Stabroek - ✆ + 32 (0)3 664 21 11 ▶ Dhr. André Verté Vrasene - ✆ + 32 (0)3 775 05 01 ▶ Dhr. Luc Vigoureux Beveren - ✆ + 32 (0)3 755 06 11 Doelbewust september 2009

25

GREENTECH energiebronnen. (5) Tot slot moet een bedrijf tijdens het productieproces zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen. Dit betekent kiezen voor culturele diversiteit tijdens de productie, rekening houden met de vitaliteit van ecosystemen en zoveel mo-

Van wieg tot wieg …

gelijk werken met lokale materialen. ‘Grenzeloos Gebruik’ is een campagne annex wedstrijd van de Vlaamse overheid om het Cradle to Cradle-principe te introduceren bij

Cradle to Cradle … een nieuwe hype lijkt

zonder kwaliteitsverlies of milieuschade ge-

Vlaamse organisaties. Het doel is om orga-

te zijn ontstaan. Maar is het enkel een

beuren. De focus ligt op ‘geen afval’ in plaats

nisaties aan te sporen actief met de C2C-

hype of zit er meer achter deze hippe

van op ‘minder afval’. Lovenswaardige eind-

filosofie aan de slag te gaan. Dit illustreert

woordcombinatie? De nieuwe Vlaamse

doelstelling is een samenleving zonder afval.

meteen dat Cradle to Cradle wel degelijk

regering spreekt in haar regeerakkoord

Wie zou daar niet voor tekenen?

praktisch toepasbaar is en meer is dan enkel een hip concept.

in ieder geval meer dan één keer over

Kiezen voor deze nieuwe vorm van product-

dit concept. De regering Peeters II wil

Designinstrument

de

Bij Cradle to Cradle streeft men van bij het

De voordelen op een rijtje

ecologische opportuniteiten. In een samen-

vergroening

ontwerp van een product al naar een even-

Iedereen weet dat een duurzame samenle-

leving waar ecologisch verantwoord on-

bestaande

heroriënteren

overheidsinstrumenten om

een

ontwikkeling biedt zowel economische als

realiseren.

wicht tussen de 3 P’s: Profit, Planet, People.

ving niet mogelijk is zonder investeringen.

dernemen steeds belangrijker wordt, is er

Naast de oprichting van een Groen

Deze 3 P’s worden als designinstrument ge-

Wie kiest voor Cradle to Cradle, zal moeten

zonder twijfel een plaats weggelegd voor de

Investeringsfonds wil de regering werk

bruikt en zo zijn de volgende C2C-ontwerpre-

investeren in research en productieproces-

C2C-filosofie.

maken van een groenere economie met

gels ontstaan. (1) Alle materialen en stoffen

sen. De voordelen zijn echter niet onbelang-

meer materiaalkringlopen … en hierin

die gebruikt worden bij het produceren van

rijk: het recyclageproces zoals we het nu

De baby’s in de wieg

past het Cradle to Cradle (C2C)-concept

een bepaald item, kunnen na hun leven in

kennen, creëert nog altijd een afvalberg. Bij

Maar waar staat C2C vandaag? Zijn er al rea-

perfect.

het eerste product een tweede leven in

C2C is er geen afvalberg waardoor ook de

lisaties? Producten die volledig aan de C2C-

een ander product leiden. (2) Alle ingredi-

kosten voor afvalverwijdering en –behande-

basisprincipes voldoen? Jawel. Het originele

Een nieuwe kijk

ënten moeten bovendien na het einde van

ling wegvallen. Iedereen kan ook blijven pro-

Engelstalige boek over de Cradle to Cradle-

Cradle to Cradle is een ambitieuze vorm

hun levensduur perfect van het product ge-

duceren en consumeren zonder het milieu te

filosofie is niet van papier maar van een re-

van duurzame ontwikkeling. Uitgangspunt

scheiden kunnen worden. (3) De gebruikte

belasten. Bedrijven die nu reeds kiezen voor

cycleerbare kunststof die na een eenvoudig

van deze nieuwe kijk op ontwikkeling is het

natuurlijke materialen moeten volledig biolo-

dit principe, nemen een voorsprong op hun

proces opnieuw als glossy, helderwit papier

principe: afval is voedsel. Cradle to Cradle-

gisch afbreekbaar zijn en de niet-afbreekbare

concurrenten en spelen proactief in op de

kan worden gebruikt. In warm water lost

producten zijn zo ontworpen dat elke vezel

stoffen moeten volledig herbruikbaar zijn in

steeds strenger wordende milieuregelgevin-

de inkt op, zodat er weer schone kunststof

ervan hergebruikt kan worden. Dit betekent

nieuwe producten. (4) Tijdens de fabricage

gen. En last but not least bezorgt Cradle to

achterblijft. Ook de inkt kan opnieuw als inkt

dus 100 % recycleerbare producten. De

van een product mogen geen schadelijke

Cradle bedrijven en organisaties een positief,

dienstdoen.

C2C-doelstellingen gaan zelfs nog verder:

afvalstoffen ontstaan en moet rationeel om-

milieuvriendelijk imago. En dat is van onbe-

Een tweede voorbeeld is de River Rouge-

de recyclage van producten moet bovendien

gesprongen worden met grondstoffen en

taalbare waarde!

autofabriek van Ford. Op de plek waar de

van

de

economie


26

te


27

KRUISWOORDRAADSEL

Kruiswoordraadsel 1

Vul hier de oplossing

2

3

4

5

1

van de lezerspuzzel in.

6

7

8

7

2 3

3

4

4

6

2

5 6

5

7

1

fabriek eigenlijk moest verdwijnen omdat

door deze niet of nauwelijks opwarmt. In

de grond er te ernstig vervuild was, werd

vergelijking met andere wijnkoelers zijn het

een nieuwe fabriek neergepoot die de grond

materiaal en het productieproces van de

en de rivier zuivert, een habitat voor vogels

Dolly Pop veel minder milieubelastend. De

creëert en toch auto's maakt. Een auto die

Dolly Pop bestaat uit afvalmateriaal, zodat er

daar gemaakt zou kunnen worden, is de Ford

geen nieuw materiaal hoeft te worden ge-

1

Model U. Alle materialen in deze auto zijn

wonnen voor de productie van de koeler. De

Horizontaal

Verticaal

biologisch afbreekbaar of zonder kwaliteits-

Dolly Pop heeft bovendien een lage produc-

1. Weinig vergankelijk

1. Uiterste datum

verlies herbruikbaar in technische producten.

tieprijs en is sinds de introductie een groot

2. Exameter – Zonder te herhalen

De banden trekken schadelijke deeltjes aan

verkoopsucces.

3. … cadabra – Neus-, keel- en oorheelkunde

2. Slagschaduw van een planeet of satelliet – In opdracht

voor de berm. Uit de uitlaat komt schoon

Cradle to Cradle is een concept mét een

4. Werktuig

water. Deze auto is (nog) niet in productie.

toekomst voor de toekomst. Dat staat vast.

Het bedrijf Extremis bracht een wijnkoe-

De doelstellingen lijken ambitieus en op het

ler van schapenvachtafval op de markt: de

eerste zicht misschien weinig realistisch

Dolly Pop. Het principe van de wijnkoeler is

maar de eerste C2C-realisaties bewijzen dat

eigenlijk simpel: het schapenvachtje isoleert

een afvalloze maatschappij misschien toch

de in de koelkast gekoelde wijnfles waar-

een haalbare kaart is.

op de weg en geven bij slijtage voeding af


28

8

8

Tip: Wordt geoefend eind oktober 2009

2

3

4

5

5. Lazuursteen – Loofbom 6. Naschrift – In orde 7. Metalen pennetje waarmee dingen bij elkaar gehouden worden 8. Zeer lange tijd – Modeterm waarmee een arrogant persoon wordt aangeduid

6

7

8

3. Beroven 4. Persoon die zich richt op de waarneembare werkelijkheid 5. Persoonlijk voornaamwoord – Basisschool – Uitdrukking van bevestiging 6. Bijwoord van tijd – Sterk ijzerhoudende grond 7. Soort gebak 8. Fijn, heerlijk – Muzieknoot


29

Vragen? Meer informatie?

Zo’n Zo’ntijdverlies tijdverlieskunnen kunnen we we best best missen. missen. Er Er valt valt immers immers geen geen seconde secondete teverliezen verliezenin in de de strijd strijd voor Een strijd, strijd, voor minder minder CO CO22.. Een waarin waarin Electrabel Electrabel Groep Groep GDF GDF SUEZ mee mee de de wapens wapens levert. levert. SUEZ Princess Elisabeth Elisabeth is is dan dan ook ook Princess het eerste poolstation ooit ter wereld wereld dat dat geen geen gram gram CO2 uitstoot.

De werking van de kerncentrale, veiligheid, straling, radioactief afval, … Wilt u er meer over weten? De kerncentrale van Doel biedt u een gratis documentatiepakket aan. Het enige wat u daarvoor hoeft te doen, is dit kaartje terugsturen. Ja, ik wil gratis de Milieuverklaring 2009 ontvangen. Ja, ik wil het gratis algemeen documentatiepakket ontvangen.

Waarom zorgt Waarom zorgt een rode deur een rode deur voor minder voor minder CO 2? CO 2?

Ja, ik wil het verslag van de Klankbordraad van 11 juni 2009 ontvangen.

Antwoordkaart Vul hier de oplossing van de lezerspuzzel in

1

2

3

4

5

6

7

8

Stuur ons deze antwoordkaart terug vóór 1 november 2009. T

E

M

P

E

R

A

T

U

R

E

Lieve Heyrman en uit Beveren had deze oplossing juist en ontving hiervoor een cadeaubon van 125 euro. Voornaam Naam Straat

Postnummer

Gemeente

Het is heel eenvoudig. Er zijn vaak sneeuwstormen op Antarctica. Wetenschappers die Hetterugkeren is heel eenvoudig. Er zijn vaak sneeuwvan een expeditie zien dan geen stormen Antarctica. die hand op voor ogen. AlsWetenschappers de voordeur geen felle terugkeren van een expeditie zien dan geen kleur zou hebben, hebben de expeditieleden hand voor ogen. Als de voordeur geen felle soms een halfuur nodig om ze terug te vinden. kleur zou hebben, hebben de expeditieleden soms een halfuur nodig om ze terug te vinden.

N

Copyright International Polar Foundation - Foto René Robert

Oplossing lezerspuzzel DB68:

Nr

Maar vooral test Electrabel in deze extreme omstanMaar vooral test Electrabel in deze extreme omstandigheden de intelligente energienetwerken van de digheden de intelligente energienetwerken van de toekomst. Deze netwerken geven de bewoners toekomst. Deze netwerken geven de bewoners een seintje wanneer er veel energie in het poolstation een seintje wanneer veel energie in aanwezig, het poolstation beschikbaar is. Is ererweinig energie dan beschikbaar is. Is er weinig energie aanwezig, dan worden de wetenschappers eveneens verwittigd. worden dezij wetenschappers verwittigd. Zo kunnen energievragendeeveneens taken - zoals werken Zo kunnen zij energievragende taken - zoalsnemen werkenop de computer of een warme douche op de mogelijk computer of een warme douche nemen zoveel inplannen. zoveel mogelijk inplannen. Als u nu de woorden «computer» en «douche» vervangt «wasmachine» en «haardroger», dan weet Als u door nu de woorden «computer» en «douche» u waaromdoor Electrabel meewerkt aan deze missie zonder vervangt «wasmachine» en «haardroger», dan emissie. WanneerElectrabel u in de nabije toekomst ook zo’n weet u waarom meewerkt aanthuis deze missie seintjes krijgt, dan kunt u u al in uw zonder emissie. Wanneer deenergiebronnen nabije toekomstmaxithuis maal benutten. Is er dan veelkunt energie beschikbaar, dan ook zo’n seintjes krijgt, u al uw energiebronnen wast u. Is er weinig energie beschikbaar, dan wacht maximaal benutten. Is er veel energie beschikbaar, u. Zowast strijdtu.u Is samen met ons voor beschikbaar, minder CO2. dan dan er weinig energie wachtintelligente u. Zo strijdtnetwerken u samen met ons voor minder CO2. Deze komen er beter morgen dan overmorgen. Omdat elke seconde telt, is die deur Dezerood. intelligente netwerken komen er beter morgen dus dan overmorgen. Omdat elke seconde telt, is die deur dus rood.

Copyright International Polar Foundation - Foto René Robert

□ □ □

Bus Telefoon

Graag in een gefrankeerde omslag naar: Infocenter van de kerncentrale van Doel, Haven 1800, Scheldemolenstraat, 9130 Beveren-Doel. Mailen kan ook: [email protected]. Vergeet niet uw contactgegevens te vermelden. Doelbewust september 2009

30

Het is jouw energie.

Wat te doen bij een nucleair ongeval? BEGIN ALARM Binnen een straal van 15 km rond de centrale kondigt een sirene het alarm aan.  

GA OF BLIJF BINNEN Bent u buiten, ga dan een gebouw binnen. Blijf binnen tot het alarm officieel wordt opgeheven.  

SLUIT RAMEN EN DEUREN Sluit ramen en deuren. Zet de ventilatie af, ook in de wagen.

WACHT MET TELEFONEREN Maak geen onnodig gebruik van vaste telefoon of gsm. Overbelasting van de lijnen kan de werking van de hulpdiensten ernstig verstoren.

LUISTER NAAR RADIO EN TV Luister naar de nieuwsuitzendingen op radio en TV. Volg de aanbevelingen van de overheid nauwkeurig op.

LAAT DE KINDEREN OP SCHOOL Zijn de kinderen op school, haal ze dan niet af. Ze zijn er even veilig als thuis en de leerkrachten weten wat ze moeten doen.

EINDE ALARM Een sirene kondigt het einde van het alarm aan.

SGS-COC-004959

De drukpersen werken met inkten op plantaardige basis. Papier- en kartonafval, evenals gebruikte offsetplaten worden gerecupereerd en gerecycleerd.

Colofon Redactie: Els De Clercq, Sarah Devis, Marc Magain, O2 Eindredactie, opmaak: O2 Werkten verder mee aan dit nummer: Jan Defloor, Xavier Delhaye, Tom D’Oosterlinck, Jan Trangez, Carl Van Kerkhoven. Fotografie: Laurenson Abacapress (blz. 22), Electrabel (blz. 5, 19, 20-21, 23, 24, 30), A. Pierot (blz. 19, links) en O2 (1, 3, 4, 7-15, 26-29). In samenwerking met de kerncentrale van Tihange. Bron info blz. 32 brochure ‘Hoe beschermtu zich bij een nucleair ongeval?’, Ministerie van Binnenlandse Zaken (1999) Oplage: 60 000 Verspreidingsgebied: (B) Beveren, Melsele, Haasdonk, Vrasene, Kallo, Kieldrecht, Verrebroek, Doel, Lillo, Zwijndrecht, Burcht, Stabroek, Hoevenen, Berendrecht, Zandvliet, De Klinge, Meerdonk, (Nl) Hulst, Nieuw-Namen, Clinge, Emmadorp, Ter Hole, Zandberg, Ossendrecht, Putte Verantwoordelijke uitgever: Els De Clercq, Electrabel (Groep GDF SUEZ) Kerncentrale Doel, Haven 1800, Scheldemolenstraat, 9130 Beveren-Doel

Doelbewust. Een dag uit het leven van onze noodplancoördinator De nucleaire ambities van GDF SUEZ. Afval = voedsel? Twee nieuwe stoomgeneratoren

Recommend Documents