Dit is de title van een. Jaarverslag nieuwe brochure. Vluchtelingen en Nieuwkomers Zuid-Gelderland

Dit is de title van een Jaarverslag nieuwe brochure2013 Vluchtelingen en Nieuwkomers Zuid-Gelderland

Inhoud Voorwoord

3

Inleiding 4 1.

Resutaten – kort en bondig

5

2.

Belangenbehartiging

6

Asiel

6

Integratie

8

3.

Ondersteuning regionale stichtingen

11

Asiel

11

Integratie

13

Arbeidsparticipatie

13

Overige activiteiten

15

4.

Kennis en expertise

16

Strategisch procederen

16

Kennis delen

16

Helpdesk; advies en informatie

17

5.

Communicatie, media en fondsenwerving

Beter zichtbaar

19

Veel aandacht in de media

21

Particuliere fondsenwerving groeit

21

Succesvolle werving bij fondsen en bedrijven

23

Bijdrage Nationale Postcode Loterij

24

18

6. Organisatie

25

Grote besparingen

25

7.

Bestuur en toezicht

26

Aanpassing van de structuur

26

Samenstelling bestuur met hoofd-en-nevenfuncties

27

8.

VluchtelingenWerk Nederland in cijfers 30

Colofon Het Jaarverslag 2013 is een uitgave van VluchtelingenWerk Nederland Tekst Brigitta van den Berg Eindredactie Onno Yska Ontwerp Tangerine Vormgeving Studio Stennis Foto voorpagina Goedele Monnens Bereket (links) krijgt elke week hulp van zijn taalcoach Ton: “Dankzij hem leer ik de taal veel sneller.” © VluchtelingenWerk Nederland, april 2014 2 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

foto Amke

Voorwoord

Resultaat door samenwerking Samenwerking is de rode draad door ons werk in 2013. Op allerlei manieren hebben hebben we binnen en buiten de organisatie samengewerkt om ons sterk te maken voor vluchtelingen. Soms met bekende partners, maar we hebben ook nieuwe organisaties aan ons weten te binden.

Dorine Manson

De cruciale factor bij de integratie van vluchtelingen is en blijft werk. In 2013 konden we dankzij een extra gift van de Nationale Postcode Loterij samen met de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF het project Startbaan gaan uitvoeren. Doel van dit project is het opbouwen van een netwerk van werkgevers die bereid zijn vluchtelingen een kans te bieden. Daar zijn we heel erg blij mee. Daarnaast vonden we twee grote bedrijven bereid om ons te ondersteunen in de professionalisering van de begeleiding van vluchtelingen naar werk. Accenture, een wereldwijd consultancybedrijf, organiseert en faciliteert de kick-off van dit project (zie pagina 14). De medewerkers van Accenture, een wereldwijde consultancy, adviseren hun grote klanten meer vluchtelingen in dienst te nemen. Daarnaast hebben we in verschillende projecten de krachten gebundeld. Dankzij project Tell Me!, dat we samen met Defence for Children en Unicef uitvoeren, konden we honderden kinderen in asielzoekerscentra voorlichten over hun rechten. Kinderen hebben vaak veel last van de onzekerheid die een asielprocedure met zich meebrengt. Door hen hierover voor te lichten, proberen we hun gevoel van machteloosheid te verkleinen en hun weerbaarheid te vergroten. In 2014 sluit de Kindertelefoon zich bij ons aan, en kunnen we het project nog een vervolg geven. De rol van de gemeenten wordt steeds belangrijker op het terrein van integratie en inburgering van vluchtelingen. Daarom zoeken we nog meer contact met gemeenten, en adviseren we hen over de maatschappelijke begeleiding aan vluchtelingen en andere aspecten van vluchtelingenbeleid. Ook bij het volgen van de uitvoering van het kinderpardon, die tot onze teleurstelling voor lang niet alle kinderen een oplossing biedt, trekken we samen op met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Ook binnen de vereniging hebben we onze samenwerking geïntensiveerd. We hebben grote stappen gezet om ons meer met één gezicht naar buiten toe te presenteren. Dit blijkt uit onze nieuwe website, waar zowel het Landelijk Bureau als de regionale stichtingen te vinden zijn. Zo laten we duidelijk zien dat we één organisatie zijn, die overal in het land actief is. Zo werken de vrijwilligers en medewerkers van VluchtelingenWerk met elkaar en met anderen buiten de organisatie samen aan meer draagvlak voor vluchtelingen in de samenleving, een goede begeleiding tijdens de asielprocedure en een positieve toekomst voor vluchtelingen in Nederland. Dorine Manson, directeur

3 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

Inleiding

VluchtelingenWerk Nederland VluchtelingenWerk Nederland is een onafhankelijke organisatie die opkomt voor de belangen van vluchtelingen en asielzoekers. We zetten ons in voor een rechtvaardige behandeling van deze mensen die in een kwetsbare positie zitten. Zij zijn huis en haard ontvlucht vanwege oorlog, politiek geweld, hun seksuele geaardheid, ras of religie. VluchtelingenWerk helpt hen een nieuw bestaan in Nederland tot een succes te maken. Met een fijnmazig net van afdelingen, medewerkers en vrijwilligers is VluchtelingenWerk de enige organisatie in Nederland die vluchtelingen in alle stadia van hun verblijf bijstaat. In 2013 doen wij ons werk met zo’n 6.800 vrijwilligers en ca. 500 medewerkers, verspreid over 12 regionale stichtingen. We zijn actief in 305 gemeenten en hebben hierdoor een landelijke dekking van 76 procent. We geven voorlichting aan 21.868 asielzoekers tijdens hun asielprocedure. Ruim 500 vluchtelingkinderen genieten van een kindervakantieweek. In de gemeenten begeleiden we vluchtelingen bij het opbouwen van een nieuwe toekomst in Nederland. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de ondersteuning die we jaarlijks bieden aan duizenden vluchtelingen. Mede dankzij subsidies van de overheid, een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij en giften van meer dan 48.000 donateurs kunnen wij ons voor vluchtelingen in Nederland inzetten.

48.000 donateurs 500 medewerkers 6.800 vrijwilligers

12 regionale

stichtingen

305

gemeenten


1. Resultaten – kort en bondig Wat ging goed?

Wat kon beter?

Leges omlaag

Vluchtelingenfonds uitgeput

In 2013 weten we samen met de Werkgroep tegen de legesverhoging de kosten voor gezinshereniging omlaag te brengen van 950 naar 225 euro. VluchtelingenWerk protesteert al jarenlang tegen de veel te hoge kosten voor verblijfsvergunningen. Bij de invoering van de leges voor een vergunning voor onbepaalde tijd pleiten we ook weer voor een lager bedrag. In het aanvankelijk voorstel is dit meer dan 400 euro per persoon. De leges worden verlaagd naar 150 euro.

Dankzij de aanpassingen in het beleid voor gezinshereniging kunnen vluchtelingen eindelijk hun partners en/of kinderen over laten komen. Dat is goed nieuws. Echter, voor veel vluchtelingen zijn de kosten, voor onder meer de vliegtickets, moeilijk op te brengen. Hiervoor kunnen zij een beroep doen op het Vluchtelingenfonds. Maar het aantal aanvragen is in 2013 zo groot, dat we genoodzaakt zijn strikte criteria te hanteren. Zo moeten we een eigen bijdrage vragen, waardoor vluchtelingen geconfronteerd worden met een grotere financiële last dan voorzien.

Startbaan helpt vluchtelingen aan een baan Dankzij een extra bijdrage van de Nationale Postcode Loterij van € 3.015.000.- kunnen we samen met de Stichting voor VluchtelingStudenten UAF een nieuw project beginnen om vluchtelingen aan het werk te helpen. In project Startbaan werken we samen aan het opbouwen van een netwerk van werkgevers die bereid zijn vluchte lingen een kans te bieden.

Bescherming door procederen Het Europees Hof van Justitie doet een belangrijke uitspraak in een zaak die wij samen met anderen aanspannen. Nederland stuurt homoseksuele asielzoekers regelmatig terug naar het land van herkomst. Er wordt dan gezegd dat zij zich terughoudend zouden moeten opstellen om zo geen risico te lopen. Het Hof oordeelde dat je dit van homoseksuele asielzoekers niet mag verwachten. Hierdoor komen homoseksuele asielzoekers vaker voor bescherming in Nederland in aanmerking. Deze uitspraak is een eerste resultaat van ons project Strategisch procederen.

Muziekles biedt kinderen rust en plezier Dankzij ons project Kind in Harmonie kunnen ruim tweehonderd kinderen in asielzoekerscentra even lekker ontspannen en genieten van muziek. Naast het ontwikkelen van muzikale basisvaardigheden bevordert Kind in Harmonie de sociale ontwikkeling van de kinderen en vergroot het hun zelfvertrouwen. Ter afsluiting doen de kinderen mee aan het concert Angsthazen en Durfals in het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam uitgevoerd door Holland Symfonia. Het is een groot succes.

Draagvlak groeit Onze opbrengsten uit eigen fondsenwerving stijgen in 2013 met 2 procent. Bovendien blijkt dat meer mensen zich verbonden voelen met ons werk, het aantal donateurs groeit met 2,5 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Het groeiende draagvlak blijkt ook uit de interesse van bedrijven om met ons samen te werken.


Kinderpardon biedt onvoldoende oplossing In januari wordt duidelijk dat het lang verwachte ‘kinderpardon’ geen oplossing biedt voor honderden gewortelde kinderen. Door de strikte criteria van het pardon vallen veel kinderen, die in eerste instantie wel in aanmerking leken te komen, buiten de boot. In samenwerking met Defence for Children en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten pleiten we voor een ruimhartige toepassing van het kinderpardon. De overheid lost uiteindelijk een aantal knelpunten op. Toch worden helaas maar 675 van de 3.280 aanvragen voor een verblijfsvergunning gehonoreerd.

Weinig ruimte voor Syrische vluchtelingen Nederland wil via VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR 250 Syrische vluchtelingen uitnodigen om naar Nederland te komen. Dat is hard nodig, want het aantal mensen dat de Syrische burgeroorlog ontvlucht, loopt in 2013 op tot meer dan 2 miljoen. De helft daarvan is minderjarig. Deze groep is onderdeel van de 500 vluchtelingen die Nederland jaarlijks uitnodigt. Dit betreft een aparte groep naast de asielzoekers die op eigen kracht Nederland bereiken en asiel aanvragen. Wij pleiten voor meer solidariteit met de buurlanden van Syrië die zoveel vluchtelingen moeten opvangen. Daarom vinden we dat deze groep Syrische vluchtelingen bovenop de 500 uitgenodigde vluchtelingen moet komen, die Nederland jaarlijks uitnodigt.

2. Belangenbehartiging De afdeling Belangenbehartiging zet zich door een combinatie van stille diplomatie, lobby, mediaaandacht en publieke acties in voor de belangen van vluchtelingen en asielzoekers. Ook op internationaal vlak proberen we het beleid en regelgeving te beïnvloeden. We stellen ons hierbij op als constructieve, onafhankelijke, deskundige en kritische gesprekspartner. Waar mogelijk werken we samen met andere vluchtelingenorganisaties, gemeenten en mensenrechtenorganisaties om zoveel mogelijk draagvlak in de samenleving te creëren.

Asiel Aandacht voor de detentie van asielzoekers is op het terrein van asiel ons belangrijkste punt. Dankzij een intensieve campagne weten we het onderwerp op de (politieke) agenda te zetten. Bovendien halen we ruim 31.000 handtekeningen op tegen het opsluiten van asielzoekers. Samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten pleiten we bij de overheid voor een ruimhartiger uitvoering van het kinderpardon. Met een kritisch rapport, opgesteld in samenwerking met Amnesty International, laten we zien dat Oeigoerse vluchtelingen groot gevaar lopen als zij terug worden gestuurd naar China. In Amsterdam weten we te bereiken dat de grote groep uitgeprocedeerde vluchtelingen behalve onderdak, ook begeleiding krijgt.

Campagne Geen vluchteling in de cel VluchtelingenWerk vindt het niet humaan dat asielzoekers die via Schiphol aankomen automatisch aan de grens worden opgesloten. Het opheffen van grensdetentie is daarom één van de speerpunten van 2013. De campagne Geen vluchteling in de cel start eind april. Samen met UNHCR presenteren we in het Humanity House in Den Haag een rapport over dit onderwerp. We overhandigen het rapport aan PvdA-kamerlid Marit Maij, die toezegt zich hiervoor in te zetten. De presentatie krijgt aandacht in RTL Nieuws en op verschillende nieuwswebsites. In mei starten we een petitie, waarmee we ruim 31.000 handtekeningen ophalen voor het afschaffen van grensdetentie. De handtekeningen worden op 20 juni, Wereldvluchtelingendag, aangeboden aan de voorzitter van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks, Bram van Ojik. Dit doen we tijdens onze jaarlijkse Umbrella March, die dit jaar eindigt bij het detentiecentrum op Schiphol. De campagne leidt tot diverse debatten in de Tweede Kamer over het onderwerp. Helaas laat de staatssecretaris in september weten dat hij niet van plan is om grensdetentie af te schaffen. In december sluiten we de campagne af met een kaartenactie voor vluchtelingen in de gevangenis. Veel mensen nemen de moeite om bemoedigende teksten op de kaart te schrijven. 6 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

'Ik vluchtte om mijn leven te redden, maar belandde op Schiphol in de gevangenis'

Hamed (27), gevlucht uit Iran

Vluchtelingen die op Schiphol bescherming vragen, worden direct opgesloten.

GEEN VLUCHTELING IN DE CEL! Teken de petitie op leveninveiligheid.nl

Campagneposter 900.218-03 A2 Poster.indd 1

01-05-13 19:41

Begin januari 2014 kunnen we een postzak met ruim 7.500 kaarten afleveren bij het detentiecentrum op Schiphol.

Kinderpardon biedt niet alle kinderen een oplossing In januari wordt duidelijk dat het lang verwachte ‘kinderpardon’ geen oplossing biedt voor honderden gewortelde kinderen. Asielzoekerskinderen die tenminste vijf jaar voor hun 18e verjaardag een asielaanvraag hebben ingediend, kunnen dankzij dit pardon in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning. Maar door de strikte criteria van het pardon vallen veel kinderen, die in eerste instantie wel in aanmerking leken te komen, buiten de boot. Samen met Defence for Children brengen we onze zorgen onder de aandacht van de politiek en pleiten we voor een ruimhartige toepassing van het kinderpardon. Hierbij werken we ook nauw samen met de VNG.

Foto Martijn Schruijer

Een menselijk asielbeleid? De zaak Dolmatov Naar aanleiding van de zelfmoord in een gevangeniscel van de Russische asielzoeker Dolmatov in januari 2013, komt de inspectie voor Veiligheid en Justitie met een zeer kritisch rapport. Hieruit blijkt dat de verschillende organisaties in de vreemdelingenketen onzorgvuldig hebben gehandeld in deze zaak. Hevige discussies in het parlement zijn het gevolg. We zijn nauw betrokken bij het debat en doen een aantal aanbevelingen om het asielbeleid te verbeteren. De Onderzoeksraad voor Veiligheid start een onderzoek naar de samenwerking tussen de verschillende ketenpartners. Ook VluchtelingenWerk wordt in dit onderzoek betrokken.

Weinig ruimte voor Syrische vluchtelingen Het aantal mensen dat de Syrische burgeroorlog ontvlucht, loopt in 2013 op tot meer dan 2 miljoen. De helft daarvan is minderjarig. Nederland nodigt via de UNHCR 250 Syrische vluchtelingen uit om naar Nederland te komen. Dit aantal blijkt echter onderdeel te zijn van de 500 vluchtelingen die Nederland jaarlijks uitnodigt. Wij pleiten voor meer solidariteit met de buurlanden van Syrië die zoveel vluchtelingen moeten opvangen. Daarom vinden we dat deze groep bovenop het aantal van 500 uitgenodigde vluchtelingen moet komen. Staatssecretaris Teeven is dit tot nu toe nog niet van plan.

Begeleiding voor uitgeprocedeerden Aandacht voor grensdetentie bij Umbrella March Meer dan duizend mensen lopen mee in de Umbrella March op Wereldvluchtelingendag. Dit jaar lopen we langs het detentiecentrum op Schiphol, om zo aandacht te vragen voor onze campagne hierover. Foto Martijn Schruijer

In 2013 is de problematiek van uitgeprocedeerde asielzoekers die niet terug kunnen keren opnieuw zichtbaar. Wat begon in een tentenkamp in Ter Apel, breidt zich in 2013 uit tot protesten in een ‘vluchtkerk’ in Amsterdam en een ‘vluchthuis’ in Den Haag. VluchtelingenWerk pleit in zowel de lokale als de landelijke politiek voor opvang met begeleiding voor uitgeprocedeerden die op straat zwerven. Asielzoekers op straat zetten die (nog) niet kunnen of durven terugkeren naar hun land van herkomst, is immers voor niemand een oplossing. In Amsterdam krijgt ons pleidooi gehoor. De gemeente biedt de groep mensen in de ‘vluchtkerk’ opvang met intensieve begeleiding bij het vormgeven van hun toekomst perspectief. Ook in Den Haag staan we deze groep bij.

Geen weg terug voor Oeigoeren

Aanbieding petitie Aan het einde van de route overhandigt directeur Dorine Manson samen met Joris Linssen een petitie met meer dan 30.000 handtekeningen tegen het opsluiten van vluchtelingen aan GroenLinks fractievoorzitter Bram van Ojik.

De overheid past uiteindelijk een aantal knelpunten aan. Toch krijgen maar 675 kinderen een verblijfsvergunning op basis van het kinderpardon, terwijl er ruim 3.280 aanvragen zijn. Veel kinderen en hun ouders worden tijdens de periode van aanvraag intensief begeleid door vrijwilligers en medewerkers van VluchtelingenWerk.


In 2013 voeren we een actieve lobby om ervoor te zorgen dat Oeigoerse asielzoekers bescherming krijgen in Nederland. Oeigoeren vormen een vervolgde minderheidsgroep in China, verwant aan het Turkse volk. In april publiceren we samen met Amnesty International het rapport ‘Geen weg terug – risico’s bij gedwongen terugkeer van Oeigoeren’. In deze publicatie laten we zien dat Oeigoerse asielzoekers die worden teruggestuurd een reëel risico lopen op schending van het refoulementbeginsel uit het EVRM en het Vluchtelingenverdrag. Daarom roepen we de staatssecretaris en Kamerleden op om het beleid aan te passen en Oeigoerse asielzoekers bescherming te geven. In 2013 zijn geen Oeigoeren meer uitgezet. Formeel is het beleid echter niet aangepast. Daarom gaan we in 2014 door met onze inzet voor de bescherming van deze groep asielzoekers.

Drama bij Lampedusa leidt nog niet tot oplossingen In oktober schrikt Europa op als er voor de kust van Lampedusa een boot met vluchtelingen zinkt, 366 mensen verdrinken. De afgelopen 10 jaar kwamen, alleen al voor de kust van dit kleine Italiaanse eiland, ongeveer 6.000 vluchtelingen om het leven. Bij gebrek aan legale manieren om Europa te bereiken, worden vluchtelingen vaak gedwongen zich door mensensmokkelaars in gammele bootjes te laten vervoeren. VluchtelingenWerk pleit opnieuw voor meer legale mogelijkheden om Europa te bereiken en om het quotum voor uitgenodigde vluchtelingen te verhogen. In Europees verband is een Taskforce ingesteld die nu werkt aan een plan.

Integratie

Naast verbeteringen is er ook een verslechtering in het beleid. Gezinsleden worden namelijk voortaan afhankelijk van de reeds in Nederland verblijvende vluchteling. Als de gezinsband wordt verbroken, door scheiding of wanneer een kind op zichzelf gaat wonen, kan de vergunning worden ingetrokken. We wijzen de Eerste Kamer en het ministerie op de problemen die deze wetswijziging in de praktijk met zich mee brengen. In de uitvoeringsregeling zijn de effecten nu wel wat verzacht. Zo wordt de vergunning van gezinsleden niet ingetrokken als de vluchteling komt te overlijden en mogen jongeren als ze een jaar in Nederland zijn, wel op zichzelf gaan wonen zonder hun vergunning te verliezen. Foto: Goedele Monnens

Dankzij ons pleidooi voor de herinvoering van DNA-onderzoek bij gezinshereniging, kunnen honderden vluchtelingen eindelijk herenigen met hun gezin. Daarnaast weten we de hoge leges hiervoor omlaag te brengen van 950 naar 225 euro. Ook de kosten voor een vergunning voor onbepaalde tijd gaan mede dankzij onze inspanning omlaag. Door de signalen uit het land door te spelen naar de politiek, weten we er ook voor te zorgen dat honderden vluchtelingen alsnog een aanbod voor inburgering krijgen. Zo voorkomen we dat ze niet tussen de wal en het schip belanden bij de overgang naar de nieuwe wet Inburgering.

Bij de wijziging van de Vreemdelingenwet stellen we opnieuw aan de orde dat het gezinsherenigingsbeleid niet strookt met het internationaal recht. Ook het College voor de Rechten van de Mens en UNHCR wijzen de Tweede Kamer daarop. Gelukkig neemt de Tweede Kamer daarop zelf het initiatief om de definitie van gezinshereniging van vluchtelingen aan te passen. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld ook vluchtelingen die elkaar hebben ontmoet in een ander land of die een verschillende nationaliteit hebben met elkaar herenigen. Deze wet is per 1 januari 2014 van kracht.

Overheid erkent gebreken gezinshereniging Eind 2012 brengen we samen met Defence for Children een rapport uit waarin we de noodklok luiden over het veel te strikte gezinsherenigingsbeleid. Op dat moment wordt slechts 20 procent van de aanvragen ingewilligd. Naar aanleiding hiervan vraagt de Tweede Kamer aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie om een reactie op onze aanbevelingen. Hierop past de staatssecretaris het beleid op belangrijke punten aan. Hierdoor stijgt in 2013 het aantal succesvolle aanvragen boven de 50 procent. De interviews op grond waarvan veel mensen worden afgewezen, zijn van de baan. Voortaan wordt er weer DNA-onderzoek gedaan om te beoordelen of mensen familie van elkaar zijn. Hierdoor komen veel gezinnen, die eerder waren afgewezen, alsnog in aanmerking voor gezinshereniging. We zijn heel blij met dit resultaat. Helaas gelden de verbeteringen niet in alle zaken en ook niet voor pleegkinderen. Naar aanleiding van ons rapport is de Kinderombudsman ook een onderzoek gestart. Dit toont aan dat de procedure in de jaren daarvoor ernstige gebreken vertoonde, waardoor veel zaken ten onrechte zijn afgewezen. Samen met de Kinderombudsman pleiten we ervoor om alle gezinsherenigingsverzoeken opnieuw te behandelen met een betere procedure. De staatssecretaris wil dit niet, maar op aandringen van de Tweede Kamer wacht hij nu een advies van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken hierover af. 8 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

Eindelijk weer samen Ubah wordt weer herenigd met haar dochter. Vrijwilligers van VluchtelingenWerk helpen bij gezinshereniging.

Uitputting Vluchtelingenfonds In 2013 keren we in totaal 540.000 euro uit vanuit het Vluchte lingenfonds. Het fonds wordt voor een belangrijk deel gevuld door giften van donateurs. Vluchtelingen en asielzoekers kunnen hierop een beroep doen voor financiële ondersteuning bij gezins hereniging, leges, bijzondere noden en daggeld. Verreweg het meeste geld gaat in 2013 naar de vergoeding van vliegtickets voor gezinshereniging. Door onze succesvolle lobby op dit onderwerp (zie hierboven) stijgt het aantal vluchtelingen die herenigen met hun gezin. Gevolg is wel dat we niet langer iedereen financieel kunnen ondersteunen, maar vluchtelingen om een eigen bijdrage moeten vragen. Dit zorgt voor veel problemen bij vluchtelingen, die geconfronteerd worden met een grotere financiële last dan voorzien. Ook in 2014 zal de begroting voor het fonds naar verwachting tekort schieten om aan alle aanvragen te kunnen voldoen. We zoeken naar een evenwichtige en duurzame wijze van toedeling per aanvraag.

Problemen in praktijk Wet Inburgering

Samenwerking met gemeenten

Op 1 januari 2013 wordt de gewijzigde Wet Inburgering van kracht. De uitvoering van, en de overgang naar de gewijzigde wet zorgen voor veel vragen en signalen uit de praktijk. Deze brengen we onder de aandacht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegen heid, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Tweede Kamer. Ze worden deels ter harte genomen. Sommige gemeenten weigeren bijvoorbeeld vluchtelingen (uit 2012) nog een inburgeringscursus aan te bieden, terwijl zij daar nog wel recht op hadden door het overgangsrecht. Mede dankzij de signalen van VluchtelingenWerk stellen meerdere gemeenten hun beleid bij en krijgen honderden vluchtelingen alsnog een aanbod. Dit is met name van belang voor hun (latere) naturalisatie, want daarvoor is inburgering een voorwaarde. Eind 2013 stelt het kabinet bovendien een extra budget beschikbaar voor de uitvoering van dit overgangsrecht door gemeenten. Op verzoek van een journalist leveren we informatie aan voor een artikel in de Groene Amsterdammer over de eerste ervaringen met de gewijzigde wet. In het artikel wordt gesignaleerd dat veel te weinig nieuwkomers met hun inburgering zijn gestart. Een belangrijke oorzaak daarvoor zijn uitvoeringsproblemen bij de verantwoordelijke overheidsorganisaties. Hierdoor moeten ook veel vluchtelingen lang wachten op een bericht over hun inburgering. Het artikel leidt tot Kamervragen, met als gevolg dat de minister inmiddels probeert meer zicht te krijgen op de uitvoering van de wet. In het voorjaar van 2014 zal hij aan de Tweede Kamer rapporteren hoe de inburgering in 2013 is verlopen. De nieuwkomers die zo lang moesten wachten, krijgen extra tijd om hun inburgeringsexamen te halen.

In 2013 werken we nauw samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) om de positie van asielzoekers en vluchtelingen te verbeteren. De rol van gemeenten bij de integratie van vluchtelingen wordt steeds groter. Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen beginnen we al in 2013 met concrete handreikingen voor toekomstig gemeentelijk vluchtelingenbeleid. Ons dossier ‘Maatschappelijke begeleiding´ komt op de website van de VNG, waarmee het belang van goede begeleiding van vluchtelingen in alle Nederlandse gemeenten wordt benadrukt.

Foto: Klaas Fopma

Minister maakt kennis met vluchtelingen Om de minister van Integratie, Lodewijk Asscher, te laten zien hoe vluchtelingen hun integratie ervaren, organiseren we een gesprek tussen de minister en enkele collega’s met een vluchtelingachtergrond. De indringende persoonlijke verhalen over de moeite die het kost om een nieuw bestaan op te bouwen, maken veel indruk op de vicepremier.


Gemeenten aan zet op Maatschappelijk Congres Ook ons jaarlijks Maatschappelijk Congres staat in het teken van het gemeentelijk vluchtelingenbeleid. Op het congres, met als titel ‘Vluchtelingenbeleid? Gemeenten aan zet!’ spreken onder meer Pieter Winsemius, Hans Spekman en Prem Radhakishun. Er komen bijna tweehonderd lokale bestuurders, partners en vrijwilligers. Naast werkgroepen over gemeentelijk vluchtelingenbeleid, de opvang van uitgeprocedeerden en kansen voor vluchtelingen op de arbeidsmarkt, is er speciale aandacht voor de integratie van Somalische vluchtelingen. In een constructief gesprek tussen onderzoekers, Somalische zelforganisaties, gemeenten, Pharos en VluchtelingenWerk wordt de specifieke problematiek van Somalische vluchtelingen erkend en verkennen we mogelijke oplossingen. Een thema dat in 2014 verder wordt opgepakt.

Leges omlaag VluchtelingenWerk protesteert al jarenlang tegen de veel te hoge kosten voor verblijfsvergunningen. Inmiddels zijn, dankzij uitspraken van Europese rechters, de meeste leges fors verlaagd. Samen met de Werkgroep tegen de legesverhoging, waarin meerdere migrantenorganisaties en wetenschappers vertegenwoordigd zijn, praten we met het ministerie over de mogelijkheden voor een verdere verlaging. Met succes, de leges voor gezinsherenigers die al langer in Nederland verblijven, worden verlaagd van 950 naar 225 euro. Vanaf 2013 moeten vluchtelingen ook leges betalen voor een vergunning voor onbepaalde tijd. In het aanvankelijke voorstel is dit meer dan 400 euro per persoon. VluchtelingenWerk pleit bij de wetsbehandeling voor een lager bedrag. De leges worden verlaagd naar 150 euro.

foto Klaas Fopma

Staatssecretaris Teeven bezoekt VluchtelingenWerk Op 21 oktober bezoekt staatssecretaris Teeven het Landelijk Bureau. VluchtelingenWerk wilde Teeven graag kennis laten maken met VluchtelingenWerk. De staatssecretaris praat tijdens zijn bezoek onder meer met medewerkers van het grensdetentiecentrum Schiphol, Vluchtweb en de Helpdesk.

Naturalisatie pardonner moeizaam

Pilot Onderwijsniveau

Eind 2013 vinden we eindelijk gehoor voor het probleem dat houders van een pardonvergunning moeilijk kunnen naturaliseren. Zij moeten hiervoor een geboorteakte en een geldig paspoort overleggen. Veel mensen kunnen deze documenten echter niet leveren. Vlak voor het einde van het jaar neemt de Tweede Kamer een motie aan. Hierin wordt de staatssecretaris gevraagd met VluchtelingenWerk te praten over de belemmeringen die er bestaan voor deze groep vluchtelingen en daarover aan de Tweede Kamer te rapporteren. Een groep gedupeerden die op eigen initiatief een petitie start, krijgt ook onze steun.

De pilot Bepaling Onderwijsniveau, geïnitieerd door het ministerie, is in 2013 afgesloten. In deze pilot krijgen vluchtelingen die hun diploma’s niet konden meenemen uit het land van herkomst, de kans om hun onderwijsniveau te bepalen. 250 vluchtelingen zijn hierdoor kosteloos geholpen. De pilot is uitgevoerd door de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB), VluchtelingenWerk maakt samen met o.a. COA deel uit van de begeleidingscommissie. Vanaf 2014 blijft de mogelijkheid bestaan om het onderwijsniveau te indiceren, maar moet er voor betaald worden.


3. Ondersteuning regionale stichtingen De afdeling Begeleiding biedt ondersteuning aan de regionale stichtingen, zodat zij over de juiste middelen, kennis en vaardigheden beschikken om asielzoekers en vluchtelingen te begeleiden. We coördineren de juridische begeleiding van asielzoekers in de centrale opvang en zorgen voor een adequate verantwoording hiervan aan onze subsidiegevers. Daarnaast ondersteunen we regionale stichtingen bij de maatschappelijke begeleiding van vluchtelingen. Ook initiëren we samen met de stichtingen projecten die asielzoekers en vluchtelingen in staat stellen de regie over hun leven te vergroten.

Asiel Het groeiend aantal asielaanvragen zorgt voor extra werk voor de vrijwilligers en medewerkers van VluchtelingenWerk in de asielzoekerscentra. Omdat de verblijfsduur weer oploopt, is het bewaken van de kwaliteit van de opvang dit jaar voor ons weer een belangrijk aandachtspunt. Vooral de situatie van kinderen in de centra heeft onze aandacht. De projecten ‘Tell me’ en ‘Kind in Harmonie’ krijgen een vervolg en in 2013 organiseren we weer Kindervakantieweken om vluchtelingkinderen in de zomer een weekje plezier en ontspanning te bieden. Tenslotte zetten we ons in voor goede informatie en coaching voor uitgeprocedeerde asielzoekers.

die grotendeels zijn uitgeprocedeerd opvang in gezinslocaties. Deze groep doet minder beroep op ondersteuning door VluchtelingenWerk. Daarnaast zorgt de groeiende groep mensen met een verblijfsvergunning er voor dat onze medewerkers in de centra hun handen vol hebben aan het aanvragen van gezinsherenigingen. VluchtelingenWerk is de enige organisatie die hen daarbij ondersteunt en de aanvragen moeten binnen drie maanden na het ontvangen van de verblijfsvergunning worden ingediend. Ook blijkt het percentage kinderen in de asielzoekers centra hoger dan in 2012. Kinderen tellen wel mee in de asielverzoeken, maar hebben geen eigen asielprocedure en worden hier dus niet meegeteld. Tenslotte kan de daling te maken hebben met een zorgvuldigere registratie in ons systeem. We verwachten in 2014 weer een hoger percentage asielzoekers te begeleiden.

Aantal asielzoekers stijgt, extra opvang nodig

Extra ondersteuning medewerkers gezinslocaties

Terwijl het COA begin 2013 nog enkele opvanglocaties sluit, zijn later in het jaar de gevolgen van de grotere aantallen asielzoekers, met name uit Syrië, zichtbaar. Voor VluchtelingenWerk betekent dit dat er snel begeleiding moet worden opgezet op de nieuwe locaties, zonder aan kwaliteit te verliezen. Het verhoogde aantal asielaanvragen leidt tot grote druk op de behandelcapaciteit van de IND en op de opvangcapaciteit. Gevolg: vertraging in de behandeling van asielverzoeken en de opening van tijdelijke locaties, waar asielzoekers moeten wachten totdat zij in de algemene asielprocedure terecht kunnen. Omdat vrijwel alle Syrische vluchtelingen een verblijfsvergunning krijgen, groeit ook de vraag naar woonruimte. De woningmarkt is echter krap; veel gemeenten hebben moeite woonruimte voor vluchtelingen te vinden. Momenteel wachten enkele duizenden vluchtelingen met een verblijfsvergunning op een woning in een gemeente en deze wachttijd loopt op. Via de Kindervakantieweken en andere projecten (zie verderop in dit hoofdstuk) proberen we de leefomstandigheden in de centra te verbeteren. VluchtelingenWerk begeleidt in 2013 21.868 asielzoekers tijdens hun asielprocedure. Dat is 72 procent van het totaal aantal asielzoekers in de centra. Dit is minder dan in 2012 toen we nog 78 procent begeleiden. Die daling heeft verschillende oorzaken. Zo krijgen meer mensen

Eind 2013 starten we een traject om de vrijwilligers en betaalde krachten die in de gezinslocaties werken, meer richting en handvatten te geven. De situatie in deze centra, waar uitgeprocedeerde gezinnen worden opgevangen, blijft zorgwekkend. De mensen leven onder grote stress, mogen formeel de gemeente niet verlaten en krijgen te weinig leefgeld. De langdurige situatie van uitzichtloosheid stelt de individuele begeleiding door VluchtelingenWerk voor nieuwe uitdagingen. Het aangeboden traject moet onze medewerkers helpen hier goede invulling aan te geven.


Kind in Harmonie biedt rust en plezier In 2013 doen ruim tweehonderd kinderen uit asielzoekerscentra in Dronten en Echt mee aan een nieuw muziekproject. Kind in Harmonie biedt met een bijzondere serie muzieklessen plezier, rust en harmonie aan kinderen in de centra. Behalve het ontwikkelen van muzikale basisvaardigheden bevordert Kind in Harmonie de sociale ontwikkeling van de kinderen en vergroot het hun zelfvertrouwen. De kinderen krijgen een klein half jaar één uur per week les in onder andere zingen, bodypercussie en tekeningen maken op muziek. Daarnaast geven de kinderen voorstellingen op het centrum en maken ze uitstapjes naar de Nederlandse muziekwereld. In juni doen ze samen met driehonderd kinderen van reguliere

Foto Goedele Monnens

Vluchtelingkinderen in het Concertgebouw Met het project Kind in Harmonie ontspannen en genieten kinderen van muziek. Ze sluiten het project af met een groot concert in het Concertgebouw in Amsterdam. “Het was ongelofelijk, zoiets maak je maar een keer in je leven mee!”

basisscholen mee aan het concert Angsthazen en Durfals, een participatieconcert in het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam uitgevoerd door Holland Symfonia. Het concert is een groot succes. Kind in Harmonie wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Vluchtelingenfonds en krijgt in 2014 en 2015 een vervolg in meer dan 20 asielzoekerscentra in heel Nederland.

Tell me! geeft kinderen houvast Kinderen hebben formeel geen plaats in de asielprocedure, alles draait om het verhaal van hun ouders. Toch ondervinden zij wel de

negatieve gevolgen van de onzekerheid die de asielprocedure met zich meebrengt. Om de weerbaarheid van kinderen te vergroten en hun gevoel van machteloosheid te verkleinen, starten we in 2013 het project Tell me! Bijna 450 kinderen krijgen dankzij Tell Me! persoonlijke voorlichting over kinderrechten. In juni lanceren we de website www.tell-me.nl voor kinderen, ouders en professionals. Tell me! is een samenwerking van VluchtelingenWerk, UNICEF Nederland en Defence for Children en wordt medegefinancierd door het Europees Vluchtelingenfonds (EVF), de Nationale Postcode Loterij en Stichting Kinderpostzegels. Medio 2013 ronden we het project af en gaan we verder met het vervolg Tell me more!, eveneens met medefinanciering van het EVF. In Tell me more! breiden we de samenwerking uit met Stichting de Kindertelefoon. Samen met deze stichting zetten we een kinderspreekuur op in vijftien asielzoekerscentra. Ook krijgt de website een chatfunctie die bemenst wordt door vrijwilligers van de Kindertelefoon.

Kindervakantieweken VluchtelingenWerk vindt het belangrijk dat kinderen die geen mogelijkheid hebben om op vakantie te gaan, er even tussenuit kunnen. Zo kunnen ze ontspannen, vrienden maken en kennismaken met verschillende aspecten van de Nederlandse cultuur. Daarom organiseren we samen met een groot aantal partners al jarenlang de kindervakantieweken. Foto Goedele Monnens

Even lekker weg Tijdens de kindervakantieweken gaan vluchtelingkinderen er een weekje tussenuit en laten even alles achter zich. “Het geeft een voldaan gevoel om te zien hoe de kinderen genieten.”


In 2013 organiseren we samen 37 vakantieweken: 10 voor uitsluitend vluchtelingen asielzoekerskinderen, 20 gemengde weken (ook voor Nederlandse kinderen) en 7 éénoudergezinsweken waarvan er 1 gemengd was. In 2013 hebben 505 kinderen genoten van een ontspannen vakantieweek. Een deel van de kinderen kwam met een ouder, in totaal zijn er 74 éénoudergezinnen mee geweest. Dit jaar organiseren we voor het eerst collectief vervoer voor een aantal éénoudergezinsweken. We kunnen dit aanbieden dankzij een vervoersmaatschappij die tegen gereduceerd tarief voor vier éénoudergezinsweken busvervoer verzorgt.

Voorlichting over terugkeer In het project Duurzame terugkeer op maat werkt VluchtelingenWerk samen met Maatwerk bij Terugkeer, Beyond Borders, het UAF, ReFive en HealthNet TPO om uitgeprocedeerde asielzoekers te ondersteunen bij terugkeer. Samen bundelen we onze expertise om de informatievoorziening over, en ondersteuning bij terugkeer en duurzame re-integratie te optimaliseren. VluchtelingenWerk geeft in de asielzoekerscentra voorlichting. In 2013 informeren we 2.357 uitgeprocedeerde asielzoekers over de consequenties van illegaliteit en de ondersteuningsmogelijkheden bij terugkeer naar het land van herkomst. 192 ex-asielzoekers keren via het project terug naar onder meer Irak, Armenië en Mongolië.

Integratie Een hele nieuwe ontwikkeling in ons werk is dat VluchtelingenWerk in 2013 is begonnen met het aanbieden van inburgeringscursussen. We zetten onze jarenlange ervaring in om een zo persoonlijk mogelijke voorbereiding op het inburgeringsexamen te bieden. Nieuw zijn ook de regionale steunpunten waar vluchtelingen terecht kunnen met vragen over hun rechtspositie. Veel van onze activiteiten en projecten zijn gericht op het bevorderen van participatie. Maar voordat je mee kunt doen, moet je elkaar kunnen verstaan en begrijpen. Dus onder steunen duizenden taalcoaches vluchtelingen bij het leren van de Nederlandse taal.

examen. Dankzij ons grote netwerk kunnen kandidaten bij verhuizing zonder onderbreking in een andere regio het traject vervolgen. Onze ambitie is door maatwerk, extra individuele begeleiding en een inspanningsverplichting van de kandidaten al onze inburgeraars in één keer te laten slagen voor hun examen. In het voorjaar starten drie regionale stichtingen met deze trajecten, aan het eind van het jaar volgen er nog twee. In totaal volgen in 2013 500 cursisten het aanbod van VluchtelingenWerk. In 2014 zullen ook de andere regionale stichtingen het keurmerk verwerven en cursussen gaan aanbieden.

Nieuwe regionale steunpunten Dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij kunnen we in alle regio’s een basisvoorziening inrichten waar vluchtelingen met (vervolg)vragen op het gebied van rechtsbescherming terecht kunnen. De vragen gaan over gezinshereniging, het intrekken van verblijfsvergunningen en (dreigend) uitgeprocedeerd raken. Naast het rechtstreeks ondersteunen van vluchtelingen, dienen de steunpunten ook om hiaten in de hulpverlening aan vluchtelingen in de gemeenten te signaleren en hierop adequate actie te ondernemen. In 2014 volgt een evaluatie en eventuele aanpassing.

Taal in beweging biedt hulp bij taal en sociale contacten Het tweejarige project Taal in Beweging wordt uitgevoerd door elf regionale stichtingen. Ruim 2.500 taalcoaches bieden vluchtelingen, naast hulp bij het leren van de taal, ook onder steuning bij het opbouwen van een sociaal netwerk. Daarnaast kan de vrijwilliger, dankzij een training, een vluchteling beter doorverwijzen naar gespecialiseerde hulpverlening. De helft van de project wordt gefinancierd door het Europees Integratiefonds en het Europees Vluchtelingenfonds, de andere helft bestaat uit cofinanciering waarvoor elke regionale stichting zelf zorgt. Een ander project met taalcoaches, dat wordt uitgevoerd in vier regionale stichtingen (Noord Nederland, Oost Nederland, Zuidvleugel en Brabant Centraal), wordt in juni na tweeënhalf jaar afgerond. In totaal zijn in dit project 505 vluchtelingen gekoppeld aan een taalcoach. Dit project wordt (mede) gefinancierd door het Europees Integratiefonds (EIF).

Inburgeringsaanbod

Arbeidsparticipatie

Als belangenbehartiger weet VluchtelingenWerk als geen ander hoe belangrijk de voorbereiding op het inburgeringsexamen is. We horen veel klachten over het opleidingsniveau van de inburgerings cursussen; over te grote klassen, onhandige lestijden en grote niveauverschillen binnen een klas. Na een zorgvuldige afweging heeft VluchtelingenWerk Nederland besloten om zelf inburgeringstrajecten aan te bieden. Professionele docenten geven in kleine klassen taallessen op het gewenste niveau. Zowel in de klas als thuis krijgen de kandidaten persoonlijke begeleiding. Zo kunnen we iedereen optimaal voorbereiden op het

In 2013 kunnen we dankzij bijdragen van instituut GAK, de Nationale Postcode Loterij en de Start Foundation een doorstart maken met onze activiteiten op het gebied van arbeidsparticipatie. Daarnaast zetten we de eerste stappen naar samenwerking met een aantal grote bedrijven in de HR en werving- en selectiebranche. Dat is goed nieuws, want alleen samen met werkgevers en bedrijven kunnen we werken aan meer kansen voor vluchtelingen op de arbeidsmarkt.


Foto Martijn Schruijers

Startbaan: zeshonderd vluchtelingen aan het werk Op 18 september geeft minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken & Werkgelegenheid, in aanwezigheid van de Amsterdamse wethouder Andree van Es en directeur Goede Doelen Loterijen Sigrid van Aken, de aftrap van het project Startbaan. Startbaan is een gezamenlijk project van VluchtelingenWerk Nederland en Stichting voor Vluchtelingen-Studenten UAF met als doel zeshonderd vluchtelingen naar een baan, opleiding of stage te begeleiden. Het project wordt gefinancierd door de Nationale Postcode Loterij.

Begeleiding naar werk

Vrouwen in de zorgsector

Om echt mee te kunnen doen is werk van groot belang voor vluchtelingen. Dankzij bijdragen van instituut GAK, de Nationale Postcode Loterij en de Start Foundation kunnen we een doorstart maken met onze activiteiten op het gebied van arbeidsparticipatie. Bij gebrek aan financiële middelen hadden we dit deel van ons werk anders moeten staken. Voor vluchtelingen bekent de doorstart een extra kans op het vinden van werk of het volgen van een studie of scholing. De oplopende werkloosheid, de bezuinigingen van overheidswege en de belemmeringen die vluchtelingen normaliter al ondervinden, dragen eraan bij dat in 2013 slechts één op de drie vluchtelingen een baan heeft. Alle regionale stichtingen gaan in 2013 verder met het werven, scholen en begeleiden van 120 jobcoaches. Deze vrijwilligers begeleiden vluchtelingen in het traject naar werk, scholing en het opdoen van werkervaring. Het Landelijk Bureau vervult hierin een faciliterende rol. In het najaar beginnen we samen met de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF het project Startbaan. Dit driejarige project wordt mogelijk gemaakt door een grote bijdrage van de Nationale Postcode Loterij.

Met het project Vrouw en Werk, dat begin 2013 start, willen we in twee jaar tijd 110 vluchtelingenvrouwen die eerder in de zorg hebben gewerkt – of interesse hebben in deze sector – begeleiden naar een baan of opleiding in de zorgsector. Eind 2013 doen er 118 vrouwen mee, zes zijn al doorgestroomd naar een baan of opleiding. Vier regionale stichtingen in Zuid- en Noord-Holland en Limburg voeren het project uit. Het project wordt mogelijk gemaakt met financiering van het instituut GAK.


Samenwerking Start Foundation Medio 2013 stemt de Start Foundation in met een meerjarig samenwerkingsverband. De samenwerking betreft drie projecten; een project in de tuinbouw in Limburg in samenwerking met de Limburgse landen tuinbouworganisatie LLTB, een project in Rotterdam samen met het Centraal Orgaan Vleesindustrie (COV) en het project ‘Z-jes’. Een ‘Z-je’ (of ‘duwtje’) is de financiële ondersteuning van een vluchteling bij een traject richting werk, voor een bedrag van gemiddeld € 2.500. In 2013 ontvangt een visagiste een vergoeding voor het volgen van een kappersopleiding en kan een sportinstructrice, die als vrijwillig zweminstructrice werkt, haar diploma hiervoor halen. Nu kan ze op zoek naar een betaalde baan. Een voorstel om het project in heel Nederland uit te gaan voeren, ligt eind 2013 bij Start Foundation.

Netwerk opbouwen met HR partners In 2013 gaan we samenwerken met Accenture en HR-dienstverlener Manpower. Zij ondersteunen ons in de professionalisering van de begeleiding van vluchtelingen naar werk. Samen met Accenture en het UAF organiseren we op 30 mei een rondetafelbijeenkomst onder de noemer ‘De waarde van vluchtelingen voor werkgevers’. Doel is om een netwerk van werkgevers op te bouwen die bereid zijn vluchtelingen een kans te bieden. Er zijn ongeveer dertig werkgevers aanwezig. We zetten de samenwerking in 2014 voort, waarbij we een business case en een pilot gaan uitwerken. Manpower verzorgt een aantal trainingen in werkgeversbenadering voor jobcoaches. Daarnaast krijgen we de gelegenheid de positie van vluchtelingen onder de aandacht te brengen van het personeel van Manpower.

Overige activiteiten Ook op andere manieren ondersteunt de afdeling Begeleiding de regionale stichtingen bij hun activiteiten. Voorbeelden daarvan zijn de ontwikkeling van productenboeken en het VluchtelingenWerk Volg Systeem. Verder hechten we veel waarde aan deskundigheidsbevordering.

Productenboeken bieden gelijke kwaliteit In april is de nieuwe versie van het Productenboek van de eerstelijnsactiviteiten asiel gereed. Hiermee zetten we een grote stap voorwaarts in de verdere standaardisering van de begeleiding van asielzoekers in de centrale opvang. Met het productenboek zorgen we ervoor dat een asielzoeker overal dezelfde begeleiding van VluchtelingenWerk krijgt, ongeacht de locatie. Kort hierna starten we met het actualiseren van de product beschrijvingen van de activiteiten die VluchtelingenWerk in de gemeenten verricht, zoals maatschappelijke begeleiding, gezinshereniging en begeleiding aan uitgeprocedeerden. 15 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

Het actualiseren van dit productenboek, waarin de volledige begeleiding door VluchtelingenWerk staat beschreven, wordt in 2014 afgerond.

Training & Opleiding VluchtelingenWerk biedt een breed pakket aan deskundigheids bevordering voor vrijwilligers en beroepskrachten om zo de kwaliteit van hun inzet te borgen. We passen het aanbod aan op actuele ontwikkelingen in de asielprocedure, ontwikkelingen in landen van herkomst en de behoeften binnen de regionale stichtingen. In 2013 nemen 3.643 medewerkers (hoofdzakelijk vrijwilligers) deel aan de interne deskundigheidsbevordering.

VluchtelingenWerk Volg Systeem verbeterd In het VluchtelingenWerk Volg Systeem (VVS) kunnen vrijwilligers en beroepskrachten de belangrijkste gegevens die nodig zijn bij de begeleiding van asielzoekers en vluchtelingen vastleggen. Het systeem kan naast de individuele begeleiding ook worden gebruikt voor de verantwoording van gesubsidieerde activiteiten naar gemeenten, projectfinanciers en landelijke overheid. Het cliëntvolgsysteem VVS kan worden aangepast op basis van wetswijzigingen, toegekende projecten, vragen vanuit gemeenten of vanwege een nieuw aanbod rond inburgering. In 2013 starten we een intern project om de werkwijze, protocollen en ICT van dit systeem verder te professionaliseren.

Internationaal programma We delen onze kennis en expertise ook met zusterorganisaties in het buitenland zodat zij beter in staat zijn hun doelen in vluchtelingenbescherming te bereiken. Onze projecten in het internationale programma richten zich met name op het versterken van de rechtshulp aan asielzoekers en vluchtelingen en op de samenwerking tussen het maatschappelijk middenveld en overheidsinstanties. We trekken hierin ook samen op met de Nederlandse semi-overheid zoals de IND en het COA. De financ iering komt vanuit de EU, maar bijvoorbeeld ook van het ministerie van Buitenlandse Zaken en Nederlandse ambassades. In 2013 hebben we ons internationaal programma rechtsbescherming opnieuw ingericht met als doel het steviger en meer toekomstbestendig te maken. In Turkije staan we, gefinancierd door de Nederlandse ambassade, een Turkse organisatie bij zodat die beter in staat is om asieladvocaten te ondersteunen. In Kenia ondersteunen we in samenwerking met de UNHCR een Keniaanse organisatie die in vluchtelingenkamp Kakuma rechtshulp geeft aan vluchtelingen, waardoor hun rechtszekerheid wordt vergroot. En samen met de IND hebben we een voorstel ingediend bij Buitenlandse Zaken om het asielsysteem in BosniëHerzegovina te versterken en de samenwerking tussen het maatschappelijk middenveld en de overheid te vergroten.

4. Kennis en expertise De specialisten van de afdeling Expertise zijn een belangrijke verbindende kracht binnen VluchtelingenWerk. Zij voorzien sinds jaar en dag onze vrijwilligers, medewerkers en advocaten van informatie over de asielprocedure, herkomstlanden en de materiële rechtspositie. Het belang van een goede rechtspositie voor asielzoekers, zowel in de asielprocedure als daarna, is niet te onderschatten. Tegelijkertijd is de relevante regelgeving complex en voortdurend in beweging door ontwikkelingen op nationaal en Europees niveau. Betrouwbare informatie en advies hierover is daarom essentieel. Foto: Amke

Strategisch procederen In september starten we met het project ‘Strategisch Procederen om internationaal recht te halen’, dat mede mogelijk wordt gemaakt door Adessium Foundation. De uitspraak van het Europees hof over seksuele gerichtheid laat zien hoe belangrijk dit project is.

Europese uitspraak over seksuele gerichtheid Doel van het project Strategisch procederen is Nederlandse regelgeving te toetsen aan het Europees recht op het terrein van vluchtelingschap en bewijslastverdeling. Dit doen we door procedures bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Hof van Justitie van de EU te ondersteunen. Als een van de eerste stappen zetten we een Commissie strategisch procederen op, waarin advocaten en wetenschappers zitting hebben. Hoe belangrijk dit procederen kan zijn, blijkt uit een uitspraak van het Europees Hof van Justitie in een door ons ondersteunde zaak. Het betreft asielzoekers die om vluchtelingenbescherming verzoeken op grond van hun seksuele gerichtheid. De praktijk in Nederland was vaak dat homoseksuele asielzoekers terug werden gestuurd naar het land van herkomst. Er werd dan gezegd dat zij zich terughoudend zouden moeten opstellen om zo geen risico te lopen. Het Hof oordeelt dat je dit van homoseksuele asielzoekers niet mag verwachten. Hierdoor komen homoseksuele asielzoekers vaker in aanmerking voor bescherming in Nederland. Naar aanleiding van deze belangrijke uitspraak organiseren we samen met de Vrije Universiteit en COC Nederland een seminar hierover. Het seminar wordt bezocht door onder meer leden van de rechtelijke macht, medewerkers van het ministerie van Veiligheid en Justitie en advocaten.

Kennis delen We maken een grote kwaliteitsslag met onze onlinedatabank Vluchtweb die grondig wordt vernieuwd. We werken samen met zusterorganisaties uit Europa om kennis te delen, rapporten te schrijven en onderzoek te doen.


Eindelijk geen angst meer Yvonne (links) uit Jamaica kan in Nederland eindelijk hand in hand lopen met haar geliefde Denise. Het Europees Hof doet een belangrijke uitspraak over seksuele gerichtheid in een zaak die mede door VluchtelingenWerk is aangespannen.

Vluchtweb vernieuwd Onze onlinedatabank Vluchtweb is in 2013 ingrijpend vernieuwd. Vluchtweb is een belangrijke bron van informatie voor onze medewerkers, vrijwilligers en de advocatuur. In de databank staat jurisprudentie, uitgebreide informatie over herkomstlanden en wetgeving, aangevuld met advies van de specialisten van de afdeling. De databank heeft nu een moderne zoeken vindfunctionaliteit. Ook kunnen documenten ‘webbased’ worden aangeboden, wat zowel bij gebruikers als beheerders voor een groter gemak zorgt. De ontwikkeling van Vluchtweb is nog niet af, samen met de gebruikers werken we aan verdere verbetering.

Stroomlijning Toelatingsprocedures In 2013 gaan we van start met de informatievoorziening over het Project Stroomlijning Toelatingsprocedures (PST). PST is de grootste verandering van de Nederlandse asielprocedure sinds de aanpassingen in 2010. Belangrijke wijzigingen zijn de afschaffing van een aantal toelatingsgronden, meer ambtshalve vergunningen, verandering van de toetsing van opvolgende aanvragen én versobering van de financiering van de rechtsbijstand. De maatregelen van het project PST krijgen pas in 2014 effect, maar gezien de grootte van het project is tijdige voorlichting en informatie hard nodig.

Europese samenwerking De afdeling Expertise werkt samen met andere Europese vluchtelingenorganisaties in een aantal projecten. Zo leveren we informatie aan voor twee Europese databanken die zich richten op een vergelijking van nationale jurisprudentie van verschillende lidstaten. Ook werken we mee aan een vergelijking van de asieluitvoeringspraktijk in dertien EU landen. Dankzij de kennis die we op deze manier opdoen, kunnen we de kwaliteit van onze dienstverlening verder verbeteren. Daarnaast schrijven we mee aan verschillende internationale rapporten, zoals het rapport ‘Lives on hold’ van de Franse zusterorganisatie Forum Réfugiés. In dit rapport worden de verschillen tussen de EU-lidstaten bij de uitvoering van de Dublinverordening in kaart gebracht. Ook werken we mee aan een onderzoek van de European Council on Refugees and Exiles (ECRE) naar het gebruik van de afwijzings gronden in de vorm van beschermings- of vestigingsalternatieven in het land van herkomst.

WRV bijeenkomsten: kennis delen Jaarlijks organiseert de afdeling Expertise twee bijeenkomsten voor de Werkgroep Rechtshulp aan Vluchtelingen. Op deze bijeenkomsten praten we advocaten bij over de laatste juridische ontwikkelingen op een aantal actuele onderwerpen. Ook in 2013 zijn de bijeenkomsten drukbezocht. Thema’s die aan bod komen zijn onder meer geloofwaardigheid van de bekering van asielzoekers tot het christendom, informatie over de situatie in Sri Lanka en Somalië en de herziening van de Dublinverordening.

Vakblad Asiel- en Migrantenrecht In samenwerking met Forum geven we voor het vierde jaar het vakblad A&MR (Asiel- en Migrantenrecht) uit. AM&R biedt wetenschappelijke beschouwingen over relevante onderwerpen en juridische handvatten voor asieladvocaten.


Helpdesk: advies en informatie Voor specifieke zaken is de telefonische Helpdesk beschikbaar. De Helpdesk wordt dagelijks bemand door inhoudelijk specialisten op de gebieden asielprocedure, landeninformatie en materiële rechtspositie. In 2013 ontving de Helpdesk veel vragen over het Kinderpardon, de Dublinverordening en gezinshereniging. Op de vier Aanmeldcentra: Ter Apel, Zevenaar, Den Bosch en het Justitieel Centrum Schiphol ondersteunen onze documentalisten de advocatuur met informatie en advies over landen van herkomst.

Asielprocedure Op het gebied van de asielprocedure gaan de meeste vragen begin 2013 over het kinderpardon. Een ander onderwerp dat voor veel vragen zorgt is de Dublinverordening. Deze Europese verordening bepaalt dat het land waar de asielzoeker Europa binnenkomt, of het mogelijk heeft gemaakt Europa in te reizen (bijvoorbeeld door een visum), verantwoordelijk is voor de asielaanvraag van deze asielzoeker. Veel asielverzoeken in Nederland worden op deze grond afgewezen en de asielzoekers overgedragen naar het land dat verantwoordelijk is voor het asielverzoek. De Helpdesk wordt vaak ingeschakeld om dit te voorkomen. Ook zoeken we samenwerking met andere EU-landen om de verschillen in de uitvoering van de Dublinverordening op elkaar af te stemmen. (Zie ook Europese samenwerking hiernaast). Het volgende verhaal illustreert onze werkwijze. Een Tjetjeens gezin moet terug naar Polen omdat zij via dat land Europa waren binnengereisd, Volgens EU-regels is Polen daarom verantwoordelijk voor de asielaanvraag van dit gezin. Uit het landenrapport Polen bleek echter dat een asielzoeker in Polen zomaar teruggestuurd kan worden naar zijn land van herkomst terwijl zijn zaak nog bij de rechter ligt. Daarmee zou in strijd met het verbod op refoulement worden gehandeld. We delen deze informatie met de advocaat die het gezin in Nederland vertegenwoordigt. De informatie is voor de Nederlandse rechter voldoende om de overdracht naar Polen op te schorten en nader onderzoek te doen naar het Poolse asielsysteem.

Integratie Op het gebied van integratie gaan de meeste vragen over gezinshereniging, met name over de beleidswijziging die vanaf 1 juni in werking treedt. We adviseren de medewerkers van de lokale afdelingen en de advocatuur over de aanvragen en bieden checklists aan die medewerkers kunnen gebruiken om hun cliënten te begeleiden bij de aanvraag. Signalen en knelpunten die we tegenkomen bespreken we met de afdeling Belangenbehartiging. Daarnaast voeren we veel overleg met de IND en het ministerie van Buitenlandse Zaken om ervoor te zorgen dat knelpunten die deze

wijzigingen met zich meebrengen snel worden aangepakt. Net als in 2012 krijgen we ook veel vragen binnen over de naturalisatie van mensen die onder de ‘pardonregeling’ een verblijfsvergunning hebben gekregen. Zij ondervinden vaak grote problemen met het overleggen van geboorteakten en paspoorten voor hun naturalisatieverzoek. 1 juni 2013 treedt de Wet Modern Migratiebeleid in werking. De invoering ervan zorgt voor aardig wat vragen bij de Helpdesk. Door deze wet verandert de procedure van de aanvraag voor een reguliere verblijfsvergunning en krijgen sommige vergunningen een andere naam.

Landeninformatie In 2013 publiceren we samen met Amnesty International een rapport over de gevaren die Oeigoerse asielzoekers lopen als ze teruggestuurd zouden worden naar China (zie pagina 7). Deze publicatie maakt deel uit van onze al langer lopende inspanningen om het asielbeleid en de beslispraktijk voor Oeigoeren te beïnvloeden. We houden lopende en nieuwe zaken van Oeigoerse asielzoekers goed in de gaten, zoeken contact met de betreffende advocaat en ondersteunen waar nodig met actuele (landen)informatie om de geloofwaardigheid van het asielrelaas te onderbouwen. In een aantal zaken leidt deze ondersteuning mede tot een vergunning. Daarnaast beantwoordt de afdeling Landeninformatie een groot aantal vragen van advocaten in individuele dossiers. Een aantal positieve rechtbankuitspraken laat zien dat deze informatie soms doorslaggevend kan zijn in een zaak. Zo ontdekken we dat de online krant, waar een asielzoeker als journalist werkte, permanent door de autoriteiten wordt geblokkeerd. De krant zou zich inlaten met oppositionele activiteiten. Deze blokkering is een zeldzaamheid. Volgens de rechtbank kan dit erop wijzen dat de betreffende journalist inderdaad in de negatieve belangstelling staat bij de autoriteiten. Hierop besluit de IND niet in hoger beroep te gaan. De man is nog in afwachting van een nieuwe beschikking. Ook ondersteunen we een advocaat in een zaak van een Tamil uit Sri Lanka. De IND beroept zich hierbij alleen op informatie uit het ambtsbericht van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Op verzoek stellen wij de advocaat andere onderzoeksrapporten van mensenrechtenorganisaties ter beschikking, waaruit het gevaar voor Tamils die terugkeren naar Sri Lanka wel blijkt. Hierdoor komt de rechtbank tot de conclusie dat de IND niet goed heeft gemotiveerd waarom deze persoon geen gevaar zou lopen bij terugkeer. De staatssecretaris gaat in hoger beroep. Er is nog geen uitspraak.


Bescherming voor Oeigoeren Oeigoeren lopen een groot risico bij een gedwongen terugkeer naar China. Dit rapport, uitgebracht samen met Amnesty International, roept de Nederlandse overheid op om Oeigoerse asielzoekers te beschermen.

5. Communicatie, media en fondsenwerving VluchtelingenWerk hecht veel belang aan het bieden van goede informatie aan het publiek over vluchtelingen. Veel mensen weten niet wat vluchtelingen zijn en wat ze hebben meegemaakt. Daarom willen we zoveel mogelijk mensen bereiken met hun verhalen en ervaringen. Deze staan ook centraal in onze campagne. Op deze manier proberen we begrip, steun en draagvlak te krijgen voor de opvang van vluchtelingen in Nederland.

Beter zichtbaar De bekendheid van VluchtelingenWerk in de Nederlandse samenleving stijgt voor het eerst sinds jaren. Vooral de groeiende media-aandacht en een breed scala van communicatie-activiteiten lijken daarvoor een aannemelijke verklaring. Een nieuw interactief lespakket voor het voortgezet onderwijs moet ervoor zorgen dat we jongeren beter voor kunnen lichten over de achtergrond van vluchtelingen. Daarnaast is in 2013 onze nieuwe website gereed, waarin voor het eerst informatie over alle regionale stichtingen is geïntegreerd. Zo kunnen we beter laten zien dat Vluchtelingen Werk een organisatie is die in heel Nederland actief is. Ook weten we ons bereik op social media te vergroten.

Nieuwe website Te oud en te weinig mogelijkheden voor interactie met bezoekers. Dat was het oordeel over onze website in 2012. Daarom was het tijd voor een nieuwe website, die in 2013 gereed komt. Om meer inzicht te krijgen in de wensen en eisen van de gebruikers, doen we onderzoek onder vrijwilligers en donateurs. De resultaten verwerken we in de opzet van de nieuwe site. De nieuwe website heeft een sterk vereenvoudigde navigatie. Ook is er meer aandacht voor vluchtelingen en voor de belangrijke rol van vrijwilligers. Bovendien zijn alle regionale stichtingen en Emplooi te vinden op de site. De nieuwe website is een succes, het aantal bezoekers stijgt in de tweede helft van 2013 met één derde ten opzichte van de eerste helft van dat jaar. In totaal bezoeken in 2013 228.077 mensen onze website.

Nieuw lespakket voor VMBO en HAVO/VWO In 2013 ontwikkelen we een nieuw, interactief lespakket voor middelbare scholieren tussen de 12 en 18 jaar. De leerlingen leren waarom mensen vluchten, het belang van veiligheid en over het werk van onze organisatie. Het lespakket wordt kosteloos aangeboden aan scholen. Ook vrijwilligers van VluchtelingenWerk kunnen de lessen gebruiken bij voorlichtingsactiviteiten op scholen. 19 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

Parwana (11), gevlucht uit Afghanistan

Het verhaal van een vluchteling is niet van haar gezicht af te lezen. Kijk daarom verder... lees haar verhaal op leveninveiligheid.nl 900.189-16 adv_210x285_Parwana_WT.indd 1

Campagneposter Naast meer traditionele middelen, zoals deze poster, zette

15-02-12 13:53

VluchtelingenWerk steeds meer onlinemiddelen in zoals banners, Google advertenties en advertorials.

Campagne Leven in veiligheid gaat meer online In 2011 ontwikkelen we de langlopende campagne Leven in veiligheid. Het doel van de campagne is mensen laten zien wat vluchtelingen zijn en wat ze hebben meegemaakt. Indringende waargebeurde verhalen van vluchtelingen staan centraal. De website www.leveninveiligheid.nl neemt een centrale plek in in deze campagne. In 2013 plaatsen we weer nieuwe portretten van vluchtelingen op deze website. Ook produceren we twee nieuwe korte filmpjes, die we gebruiken in de wervingscampagne in december. De campagne krijgt dit keer meer onlinemiddelen zoals banners, Google advertenties en advertorials (betaalde redactionele aandacht).

We willen meer ervaring opdoen met het online werven van donateurs. Het resultaat is nog beperkt: bijna 80 mensen doneren via deze online middelen, minder dan de beoogde 250. Naast de digitale middelen maken we ook gebruik van onze reguliere campagnemiddelen zoals posters, folders, rolbanieren en een tentoonstelling.

Eén gezicht voor VluchtelingenWerk Begin 2013 maken we binnen de hele organisatie afspraken over onze positionering en de manier waarop we ons gezamenlijk presenteren. De hele organisatie, ook de regionale stichtingen, hanteert voortaan de naam VluchtelingenWerk Nederland. Ook gebruiken we nu allemaal hetzelfde logo en dezelfde huisstijl. Honderd kantoren van VluchtelingenWerk krijg een nieuw bord met het logo op de gevel. Deze veranderingen maken onderdeel uit van het ‘Sterk merk-programma’, waarvan we een groot aantal acties uitvoeren in 2013. Om iedereen de mogelijkheid te geven de nieuwe positionering en huisstijl eigen te maken, organiseren we communicatiedagen. Daarnaast willen we dat medewerkers en vrijwilligers zich meer en meer opstellen als ambassadeur van de organisatie. Hiervoor maken we een boekje waarin handige tips over het ambassadeurschap staan. Deze zaken krijgen ook aandacht in de basiscursus voor alle nieuwe medewerkers en vrijwilligers van VluchtelingenWerk.

Bereik social media groeit

VluchtelingenWerk is sinds 2012 partner van het Humanity House. In dit interactieve museum in Den Haag ervaren bezoekers hoe het is om een ramp of conflict mee te maken. Zo wil het museum bezoekers bewust maken van de betekenis van vrijheid en vrede. In 2013 organiseren we samen met Humanity House drie bijeenkomsten. Daarnaast dragen we bij aan het het educatieve programma voor studenten. VluchtelingenWerk is ook onderdeel van de tentoonstelling Humanity City. Deze tentoonstelling bestaat uit een stad met huizen van uiteenlopende ‘weldoeners’, waaronder actrice Katja RömerSchuurman en Bill Gates. Hierin vertellen zij waarom zij zich inzetten voor een betere wereld. Ook vrijwilliger Greet Conway van VluchtelingenWerk doet mee. Greet helpt al meer dan tien jaar vluchtelingen met de gezinsherenigingsprocedure. ‘Het is zo fijn als het lukt om mensen weer bij elkaar te brengen. Als kinderen weer bij hun vader en moeder zijn, kan zo’n gezin eindelijk verder. Dat geeft veel voldoening.’

Wereldvluchtelingendag Op 20 juni is het Wereldvluchtelingendag. Deze dag is in 2000 in het leven geroepen door de Verenigde Naties. Naast de Umbrella March, die wij op deze dag organiseren (zie pagina 7), werken we ook samen met Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF, UNHCR en Kerk in Actie aan een passend programma. Dit jaar vragen we bekende Nederlanders publiekelijk aandacht te geven aan de bescherming van vluchtelingen. Prins Constantijn, Hadjar Benmiloud, Anne Vegter, Arie Boomsma, Eberhard van der Laan, Gerdi Verbeet en Arnon Grunberg doen dit in de vorm van essays, columns en persoonlijke verhalen die op allerlei verschillende manieren worden gepubliceerd. De verhalen worden ook verzameld op www.wereldvluchtelingendag.nl.

Foto: Martijn Schruijer

Ons bereik via social media groeit flink in 2013. Op Facebook hebben we aan het einde van het jaar ruim 8.500 mensen die ons ‘leuk vinden’, bijna 6.000 meer dan aan het begin van het jaar. Ook adverteren we voor het eerst op dit medium. Dit levert veel positieve, maar ook negatieve reacties op. Om overal op te reageren kost veel tijd. In 2014 willen we hiervoor een nieuw onlinebeleid ontwikkelen. Op Twitter groeit het aantal volgers van bijna 5.000 tot ruim 6.300. We zien dat schrijnende, urgente onderwerpen veel reacties en retweets oproepen. Op Facebook zien we dat ook mooie verhalen en positief nieuws vaak wordt gedeeld. Opvallend: nieuws over Somaliërs blijkt het goed te doen op social media.

Samenwerking met Humanity House

VluchtelingenWerk Magazine krijgt nieuw gezicht Met VluchtelingenWerk Magazine zorgen we voor meer begrip voor vluchtelingen en betrekken we donateurs en vrijwilligers bij ons werk. Het regionale tintje, in de vorm van een pagina met regionaal nieuws, zorgt voor binding van de lezers met VluchtelingenWerk in hun regio en benadrukt het feit dat onze organisatie in heel Nederland actief is. In 2013 restylen we de vormgeving van het magazine. Bovendien verandert het coverconcept: voortaan staan de vluchteling én de vrijwilliger samen op de voorkant. Het magazine komt in 2013 vier keer uit, met een gemiddelde oplage van 23.000 stuks. De regionale edities breiden we uit van acht naar tien. 20 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

Tegen de muren op Op de nieuwsjaarreceptie stal Meysam Noori, in 2012 finalist bij het programma ‘So You Think You Can Dance’, de show. Hij liep letterlijk tegen de muren op, maakte salto’s én ontroerde met zijn persoonlijke verhaal.

Veel aandacht in de media 2013 is een goed mediajaar. We weten veel vaker dan in 2012 de media te bereiken met onze standpunten en verhalen van vluchtelingen. Belangrijke nieuwsonderwerpen in 2013 zijn onder meer de tragische dood van asielzoeker Dolmatov, de hongerstaking in het detentiecentrum Schiphol en de roep om alternatieven voor het opsluiten van vluchtelingen, de uitvoering van het kinderpardon en de situatie van uitgepro cedeerde asielzoekers in onder meer Amsterdam en Den Haag.

Radio en tv VluchtelingenWerk heeft in 2013 47 radio-optredens, bijna een verdubbeling ten opzichte van 2012. Ook werken we mee aan 30 televisieprogramma’s, dat is iets meer dan vorig jaar. We zijn te zien in onder andere Nieuwsuur, RTL Nieuws, EO De Vijfde Dag maar ook in Joris United, Puberruil en Hart van Nederland (met name vanwege de VluchtelingenWerkAward die wij in samenwerking met SBS uitreikten aan een ‘doorzetter’ onder de vluchtelingen).

Kranten We komen 224 keer in landelijke kranten, een forse stijging ten opzichte van 2012 (136). In de regionale media komen we 416 keer aan bod, een spectaculaire stijging ten opzichte van vorig jaar (144). In totaal krijgt VluchtelingenWerk 640 keer aandacht in de krant, in 2012 was dit 280 keer. We schrijven zeven keer een ingezonden stuk in een landelijk dagblad, dit is minder dan in 2012.

Tijdschriften Er verschijnen 13 artikelen in tijdschriften, drie meer dan in 2012. VluchtelingenWerk staat onder meer in Libelle, Ouders van Nu, NCRV gids, Flair en Boodschappen (gratis verspreid in supermarkten, oplage 1 miljoen).

Online nieuwsmedia VluchtelingenWerk wordt in 2013 1.939 keer vermeld op online nieuwssites. Dit varieert van landelijke tot regionale en lokale nieuwssites, en betreft zowel landelijke als lokale issues.

Leerpunten

Foto: Goedele Monnens

Als we onze resultaten analyseren, ontdekken we een aantal leerpunten: radio blijkt vooral geschikt voor asielonderwerpen, voor integratieonderwerpen lijkt een tijdschrift vaak een beter medium. Alle 13 publicaties in tijdschriften gingen over integratie onderwerpen in de vorm van mooie human interest verhalen. Het waren veelal interviews met vluchtelingen. In lange opiniestukken is veel minder tijd gestoken. Het blijkt dat we meer succes hebben met korte, pittige reacties. De stukken die we aanleveren worden allemaal geplaatst.

Particuliere fondsenwerving groeit Voor ons werk zijn donateurs onmisbaar, niet alleen vanwege hun financiële bijdrage, maar ook voor de versterking van het draagvlak in de samenleving. In 2013 groeide het aantal donateurs met 2,5 procent. Daarnaast werd er ook meer gedoneerd dan in 2012.

Goede resultaten De giften van donateurs vormen een belangrijke bron van inkomsten voor VluchtelingenWerk. Er wordt in 2013 weer meer gedoneerd dan in 2012. De totale opbrengst van de eigen fondsenwerving is € 3.157.000. Dat is 2 procent meer dan in 2012. Bovendien is gebleken dat meer mensen zich verbonden voelen met het werk van VluchtelingenWerk: in 2013 zijn er 48.070 actieve donateurs, dat is een groei van 2,5 procent t.o.v. het jaar ervoor. Ook de gemiddelde bijdrage van donateurs stijgt van € 63,17 in 2012 naar € 63,76. Joris Linssen herenigt vluchtelingen Billy kreeg dankzij het programma Joris United de kans om zijn familie na meer dan twintig jaar weer te zien: “Nu kan mijn leven echt beginnen.”


Foto: Shoby Careman

Fondsenwerving groeit Eigen fondsenwerving 3500 3.500.000

3500

3000 3.000.000

3000

2500 2.500.000

2500

2.000.000 2000 2009 50000 2000

2010

2011

2012

2013

Aantal donateurs

45000 50000 50.000

40000 45000 45.000

35000 40000 40.000

30000 35000 35.000

Steun van donateurs Floris (24) is sinds twee jaar donateur: “Het verhaal van

30.000 30000

vluchtelingen raakt me.”

2009

2010

2011

2012

2013

Baten 2013

Werving van nieuwe donateurs We werven vooral nieuwe donateurs met deur-tot-deur-werving en het voegen van bijsluiters bij verschillende bladen en kranten, zoals Trouw, Het Parool en de Libelle. We experimenteren ook met online werving (zie ook pagina 19), maar de resultaten vallen tegen. We blijven steeds op zoek naar nieuwe succesvolle manieren om donateurs te werven.

Behoud We informeren onze donateurs over ons werk via de nieuwsbrief Voetsporen (4 keer per jaar), de projectmailing (2 keer per jaar) en een verkorte versie van het jaarverslag. Donateurs die daar prijs op stellen, ontvangen ook het VluchtelingenWerk Magazine (4 keer per jaar) en de E-mailnieuwsbrief (ongeveer 8 keer per jaar). Op die manier zien donateurs waar hun geld aan besteed wordt. Ook informeren we donateurs over verschillende mogelijkheden van schenken, zoals notarieel schenken of nalaten aan VluchtelingenWerk.

Nalatenschappen In april doen we mee aan de collectieve campagne voor het werven van nalatenschappen. Over de effecten van dit soort campagnes kan alleen op de lange termijn iets gezegd worden. De baten uit nalatenschappen in 2013 zijn € 27.893, dat is een stuk lager dan in 2012, namelijk € 167.981, en lager dan begroot (€ 100.000). We zien echter grote verschillen per jaar. 22 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

 Baten uit eigen fondsenwerving  Bijdrage Nationale Postcode Loterij  Subsidies van overheden  Baten uit eigen activiteiten  Baten uit beleggingen Som der baten

Bestedingen 2013 De donateursgelden zijn besteed aan: • Beleidsbeïnvloeding & lobby • Vluchtelingenfonds (gezinshereniging & leges) • Arbeidsparticipatie • Kindervakantieweken • Taalcoaches • Kind in Harmonie • Signalering & monitoring

3.157.000 9.645.000 8.820.000 1.367.000 470.000 23.459.000

Foto Klaas Fopma

Meer kansen voor vluchtelingen VluchtelingenWerk gaat de samenwerking aan met Accenture en Manpower. Met deze bedrijven wordt gewerkt aan meer kansen op werk voor vluchtelingen.

Dilemma’s bij de fondsenwerving Geld werven kost geld. Dat is jammer, maar onvermijdelijk. Natuurlijk wil VluchtelingenWerk ook dat zoveel mogelijk van de inkomsten ten goede komen aan het verwezenlijken van onze missie: steun aan vluchtelingen. Het CBF-keurmerk schrijft voor dat er niet meer dan 25 procent van de inkomsten uit particuliere fondsenwerving aan werving uitgegeven mag worden. En daar blijven we met 19,2 procent ook ruim onder. De wervingskosten betreffen bijvoorbeeld kosten voor brieven aan donateurs, de donateursadministratie en personele lasten. Ook het werven van nieuwe gevers kost geld. Dat is nodig omdat er ieder jaar donateurs zijn die hun bijdrage aan VluchtelingenWerk stopzetten. Als we geen nieuwe gevers zouden werven, dan zouden de opbrengsten jaar in jaar uit langzaam achteruit gaan. En dat is niet wenselijk. We willen ook in de toekomst in staat zijn om vluchtelingen de ondersteuning te geven die zij verdienen.


Succesvolle werving bij fondsen en bedrijven In 2013 zetten we extra in op de werving bij bedrijven. En met succes. Met verschillende grote bedrijven worden samenwerkingsovereenkomsten opgesteld. Ook zijn we succesvol met het werven van subsidies bij grote fondsen.

Nieuwe zakelijke partners Een aantal zakelijke partners toont zich bereid onze organisatie financieel te steunen of om zich in te zetten bij bijvoorbeeld de dienstverlening aan vluchtelingen. Zo zet Staalbankiers haar jaarlijkse ‘Goede Doelenrally’ in het teken van VluchtelingenWerk. Dit betekent dat niet alleen de opbrengsten van deze rally ten goede komt aan VluchtelingenWerk, maar het levert ook contacten met vermogende klanten op. Accenture zet zich in 2013 in voor het project Startbaan. De organi satie organiseert en faciliteert de kick-off van dit project (zie pagina 14). Ook adviseren de consultants van Accenture hun grote klanten om meer vluchtelingen in dienst te nemen.

In 2013 zegt HR-dienstverlener Manpower toe zich de komende drie jaar te verbinden aan VluchtelingenWerk. De organisatie gaat zich vooral inzetten voor meer werkgelegenheid voor vluchtelingen. MVO Nederland geeft twee trainingen aan de regionale stichtingen over fondsenwerving en acquisitie bij bedrijven. Daarnaast krijgt elke regio een eigen contactpersoon op dit terrein. Hierdoor verbetert de afstemming en samenwerking bij de zakelijke fondsenwerving aanzienlijk. De jaarlijkse kerstdonatie van IT bedrijf Capitar komt ook ten goede aan VluchtelingenWerk. Dankzij de samenwerking met deze bedrijven kunnen we onze diensten aan vluchtelingen verbeteren. Door de financiële ondersteuning, maar vooral via de beschikbaarheid van nieuwe, externe deskundigheid.

Kanjer van Goud Eind maart staat vrijwilliger Greet Conway centraal in het programma ‘Kanjer van goud’. Gewone Nederlanders die zich inzetten voor anderen worden

Werving van subsidies Onze doelstelling om in 2013 twee miljoen euro subsidie te werven bij grote fondsen is in het huidige economische klimaat een flinke uitdaging. Toch halen we die ruimschoots. In totaal ontvangen we ruim 4,2 miljoen euro aan toezeggingen voor nieuwe projecten die in 2013 of in volgende jaren worden uitgevoerd. Het grootste bedrag betreft de toezegging van de Nationale Postcode Loterij voor het project Startbaan (zie hiernaast).

Weinig tijd voor vermogensfondsen Het opbouwen en onderhouden van relaties met bedrijven vraagt een flinke tijdsinvestering. Daardoor is er dit jaar minder tijd voor het ontwikkelen van nieuwe relaties met grotere vermogensfondsen. Tegelijkertijd zijn er een aantal ontwikkelde projecten die bij deze fondsen ingediend kunnen worden. Maar deze projecten hebben vaak een behoorlijke omvang en vereisen een fors budget, dat vaak te groot is voor één fonds. We moeten in die gevallen meerdere fondsen bereid vinden om zo’n project gezamenlijk en gelijktijdig te financieren.

Bijdrage Nationale Postcode Loterij In 2013 ontvangen we bijna 10 miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij. Vluchtelingen Werk zet het ontvangen bedrag in voor de begeleiding van vluchtelingen tijdens hun asielprocedure en bij hun integratie in Nederland.


daarin verrast en beloond met een Gouden Wimpel. Greet zet zich in Brabant in voor vluchtelingen die bezig zijn met gezinshereniging. Kanjer van Goud is een programma van RLT4 en de Nationale Postcode Loterij.

Trots Bijdragen aan een schonere en rechtvaardige wereld. Deze doelstelling markeerde de oprichting van de Nationale Postcode Loterij in 1989. Wij zijn er trots op dat we vanaf het begin beneficiënt zijn van de Postcode Loterij. Dankzij de 2,5 miljoen deelnemers kan VluchtelingenWerk blijven opkomen voor de rechten van vluchtelingen. De helft van ieder lot gaat rechtstreeks naar goede doelen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, natuurbescherming en projecten gericht op mensenrechten en sociale cohesie in Nederland.

Extra bijdrage voor Startbaan Naast onze reguliere bijdrage ontving VluchtelingenWerk samen met de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF ook een extra bijdrage van € 3.015.000.- voor het project Startbaan. Dit project is gericht op de begeleiding van vluchtelingen naar werk, opleiding of stage. Het UAF en VluchtelingenWerk bedanken de Loterij voor deze bijzondere extra gift. (Het project Startbaan staat toegelicht op pagina 14).

Aandacht in de media In het door de Nationale Postcode Loterij gefinancierde programma Koffietijd wordt twee keer aandacht besteed aan het werk van VluchtelingenWerk. Ook zijn er korte filmpjes te zien in de programma’s Miljoenenjacht en Eén tegen honderd. Voor VluchtelingenWerk een uitgelezen kans om het miljoenenpubliek van deze programma’s te informeren over ons werk.

6. Organisatie De afdeling Diensten, die bestaat uit de onderdelen ICT, Financiën, P&O en Facilitair zet zich in voor een sterke vereniging met vitale regio’s, die zich ondersteund voelen door een dienstverlenend, adequaat Landelijk Bureau.

Grote besparingen In 2013 harmoniseren we onze bedrijfsprocessen en het gemeenschappelijk gebruik van bedrijfsvoeringsproducten. Ook ronden we de gemeenschappelijke ICT aansluiting succesvol af en maken we een begin met de samenwerking op het gebied van P&O. We realiseren hierdoor grote besparingen.

meer vluchtelingen in de gemeenten worden gehuisvest. Het is verheugend dat een toenemend aantal mensen bereid is om zich belangeloos in te zetten voor vluchtelingen. Met een extra bijdrage van de Nationale Postcode Loterij hebben we in het hele land extra activiteiten ondernomen om de kwaliteit van het vrijwilligerswerk te versterken. Zo zijn er vrijwilligersdagen georganiseerd en projecten uitgevoerd om vrijwilligers beter voor te bereiden op het werk.

Bedrijfsvoering

Vrijwilligersbeleid

We besteden in 2013, naast alle reguliere werkzaamheden op het gebied van bedrijfsvoering, vooral aandacht aan de invoering van een integrale managementrapportage. Hierbij wordt de maandelijkse informatie op het gebied van personeel en financiën helder gepresenteerd. Bij budgetbeheer besteden we extra aandacht aan verbeteringen op het gebied van projectmanagement en de uniformering van projectverantwoording. Dit laatste geldt zowel voor het Landelijk Bureau (meer eenheid tussen de verschillende projecten) als voor de vereniging (toepassen van dezelfde berekening van het uurtarief voor alle Europese projecten).

Onze vrijwilligers kunnen rekenen op een duidelijke taakomschrijving, een inwerkprogramma, en professionele begeleiding door beroepskrachten. Hiermee gaan we in op de wensen die naar voren kwamen bij de behoeftepeiling onder vrijwilligers in 2012. In alle regio’s zijn er projecten uitgevoerd om de vrijwilligers beter toe te rusten voor hun werkzaamheden. Vrijwilligers kunnen zo rekenen op een duidelijke taakomschrijving, een inwerkprogramma, een heldere taakomschrijving en duidelijke begeleiding door beroepskrachten. Daarmee wordt uitvoering gegeven aan een wens die vrijwilligers in 2012 te kennen gaven bij een behoeftepeiling en wordt de uniformiteit in de uitvoering versterkt. We onderkennen de belangrijke rol die de 6.800 vrijwilligers van de organisatie zouden kunnen spelen bij het bevorderen van het draagvlak voor vluchtelingen in de Nederlandse samenleving. Om de vrijwilligers te ondersteunen bij het vertellen over vluchtelingen en VluchtelingenWerk ontwikkelen we het handboekje: ‘Iedereen ambassadeur’ ontwikkeld. Een pakket met dit boekje en nog enkele uitgaven is beschikbaar gesteld voor alle medewerkers en vrijwilligers van de organisatie.

Personeelsbeleid Het percentage ziekteverzuim, exclusief zwangerschaps- en bevallingsverlof, is in 2013 4,2 procent, een kleine stijging t.o.v. 2012 (4 procent). Het beloningsbeleid wordt in overleg met de ondernemingsraad een jaar uitgesteld. De belangrijkste reden is dat de organisatie meer ervaring wil opdoen met het voeren van plannings-, voortgang- en resultaatgesprekken. Op verzoek van de vereniging brengt de afdeling P&O de wensen voor samenwerking op dit terrein in kaart. In 2014 gaan we kijken of dit leidt tot een nauwere samenwerking op personele zaken en hoe dat eventueel gerealiseerd kan worden. Hierop vooruitlopend gaan VluchtelingenWerk Oost Nederland (ca. 75 betaalde medewerkers) en het Landelijk Bureau (ca. 100 betaalde medewerkers) per 1 september een samen werkingsovereenkomst aan. Een administratief medewerker P&O, een adviseur en senior adviseur P&O voeren nu de P&O taken voor beide organisaties uit. Zij werken vanuit Amsterdam en Arnhem. Beide organisaties zijn tevreden over de samenwerking.

Vrijwilligers In 2013 zijn ongeveer 6.800 vrijwilligers actief voor VluchtelingenWerk. Dat zijn er 800 meer dan in 2012. De groei komt doordat er in 2013 meer asielzoekers naar Nederland komen en ook 25 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

Harmonisatie ICT Eind 2013 is, na bijna drie jaar, de hele vereniging aangesloten op een KPN VoIP netwerk. Dit betekent dat alle 1.479 werkplekken binnen de vereniging op elkaar aangesloten zijn. Naast een verbetering in de (mail) communicatie levert dit in de hele vereniging een besparing op van een half miljoen euro. Daarnaast is bijna alle hard- en software gestandaardiseerd, waaronder de boekhouding en salarisadministratie. Een centrale ICT unit zorgt voor ondersteuning. Ook dit levert weer een forse besparing op. Deze IT harmonisatie zal de komende tijd ook een positieve invloed hebben op onze financiële verantwoording en onderlinge kennisuitwisseling.

7. Bestuur en toezicht In dit hoofdstuk legt VluchtelingenWerk Nederland verantwoording af over hoe bestuur en toezicht zijn geregeld. Naast een overzicht van de activiteiten geven we inzicht in de governance: scheiding van toezicht en bestuur, bestuursbesluiten, en een overzicht van nevenfuncties van bestuurs- en directieleden.

Aanpassing van de structuur In 2013 vormt de continuïteit van de organisatie het belangrijkste aandachtspunt voor het bestuur en de Verenigingsraad. Zorgen over de toekomstige financiering en de behoefte om slagvaardig te kunnen handelen vormen de motieven achter het besluit om een traject te starten om de verenigingsstructuur aan te passen.

Scheiding in toezicht en bestuur De Vereniging VluchtelingenWerk Nederland bestaat op 31 december 2013 uit twaalf regionale stichtingen en het Landelijk Bureau. De regionale stichtingen zijn zelfstandig – het Landelijk Bureau voert een aantal landelijke taken uit en faciliteert de regionale stichtingen. Het bestuur legt verantwoording af aan de Verenigingsraad. In de Verenigingsraad bespreken afgevaardigden van de regionale stichtingen (oftewel de leden) de hoofdlijnen van het beleid van de Vereniging en keuren de voorgelegde besluiten goed. Daarnaast benoemt de Verenigingsraad de bestuursleden. Voor de dagelijkse uitvoering heeft het bestuur een directeur aangesteld.

Besluiten van de Verenigingsraad In 2013 vergadert de Verenigingsraad twee keer. In de vergadering van juni stelt de raad de jaarstukken over 2012 vast. In oktober keurt de Verenigingsraad de meerjarenbegroting goed. In beide vergaderingen komt de continuïteit van de vereniging ter sprake. Dit gebeurt met name op basis van de verwachtingen van de regio‘s over gemeentelijke financiering op wat langere termijn. De regionale stichtingen constateren dat een verwachte terugval van gemeentelijke financiering vanaf 2015 consequenties moet krijgen voor de structuur van de vereniging. Tegelijkertijd vormt de bestuurlijke situatie van de vereniging een belemmering om slagvaardig te kunnen handelen. Om deze redenen wordt een traject opgestart dat moet leiden tot een aanpassing van de verenigingsstructuur. Naar verwachting wordt de besluitvorming over dit traject in 2014 afgerond.


Financiële adviescommissie De financiële adviescommissie adviseert de Verenigingsraad over de inhoud van de jaarstukken. De commissie vergadert in 2013 twee keer. Zij adviseert de Verenigingsraad onder meer om in de jaarrekening ook qua verslaglegging een directere relatie weer te geven met de vastgestelde beleidsdoelen in de begroting van dat betreffende jaar. Ook stelt zij voor de omvang van de continuïteitsreserve te onderbouwen met behulp van een risicoanalyse. Het bestuur neemt de aanbevelingen van de commissie over.

Het bestuur van de landelijke vereniging Het bestuur van de Vereniging bestaat eind 2013 uit zes leden. De leden van het bestuur worden benoemd voor een periode van vier jaar en kunnen maximaal één keer worden herbenoemd. Tussen bestuursleden onderling en met de leden van de directie bestaan geen nauwe familierelaties of vergelijkbare banden. De bestuursleden ontvangen geen beloning. Wel ontvangen ze een onkostenvergoeding van € 1.500 op jaarbasis. Indien de inzet extra groot is geweest, kan een hogere vergoeding worden uitgekeerd. De voorzitter bepaalt of dat het geval is en wat de hoogte van de vergoeding kan zijn. De ontvangen vergoedingen staan in de jaarr ekening 2013 per persoon verantwoord. In 2013 vergadert het bestuur acht keer. Bij de vergaderingen zijn de directie en de controller aanwezig. In 2013 besluit het bestuur over alle wettelijk vastgelegde onderwerpen. Daarnaast wordt iedere vergadering gesproken over de continuïteit van de vereniging en – daarmee samenhangend – de structuur van de organisatie. Ook de mogelijkheden tot samenwerking met verwante organisaties staat met enige regelmaat op de agenda.

Samenstelling bestuur met hoofd- en nevenfuncties: Jan van Zijl, voorzitter • Benoeming in 2005 / voorzitter vanaf 1 februari 2012 / termijn eindigt in voorjaar 2016. • Hoofdfunctie: voorzitter MBO Raad. • Relevante nevenfuncties: voorzitter Platform Beroepsonderwijs; voorzitter Stichting Emplooi; voorzitter Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven; voorzitter Stichting van het Onderwijs; lid Raad van Toezicht Platform Bèta Techniek; lid Raad van Advies Stichting GAK Fonds; lid Raad van Advies Vakcollegegroep.

Frank Rövekamp, vice-voorzitter • Benoeming in 2011 / vice-voorzitter sinds oktober 2012 / herbenoeming mogelijk in 2015. • Relevante nevenfuncties: voorzitter Raad van Commissarissen SimonsVoss technologies; lid Raad van Commissarissen Unit 4; lid Raad van Commissarissen PostNL; lid Raad van Commissarissen Koninklijk theater Carré; lid bestuur Kasteel de Haar; lid board Refugees United.

Dirk-Jan de Bruijn, penningmeester • Benoeming in maart 2010 / herbenoeming mogelijk in 2014. • Hoofdfunctie: kwartiermaker binnen Concern Rijk. • Relevante nevenfuncties: lid Raad van Toezicht Dock; lid Curatorium PGO Management; consultant VU Amsterdam; docent Verandermanagement AOG School of Management; lid redactie Managementsite.nl.

Dagmar Oudshoorn-Tinga, bestuurslid • Benoeming in 2013 / herbenoeming mogelijk in 2017. • Hoofdfunctie: burgemeester Uithoorn. • Relevante nevenfuncties: lid Raad van Toezicht Nederlandse Adoptie Stichting.

Zakia Guernina, bestuurslid • Benoeming in 2013 / herbenoeming mogelijk in 2017. • Hoofdfunctie: Directeur LTP Business Psychologists. • Relevante nevenfuncties: lid Raad van Toezicht Hogeschool Utrecht.


Sjaak van der Tak, secretaris (sinds mei 2013) • Benoeming in juni 2012/ herbenoeming mogelijk in 2016 • Hoofdfunctie: burgemeester Westland. • Relevante nevenfuncties: lid AB Veiligheidsregio Haaglanden en DB College Politie Eenheid Den Haag; voorzitter Greenport(s) Holland Overheden; voorzitter Plaatselijke Commissie KNRM Ter Heijde; voorzitter Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe Westland (ONW); beschermheer Westlands Mannenkoor; lid AB + DB Stadsgewest Haaglanden; lid Raad van Commissarissen van N.V. Holding Westland Infra; voorzitter bestuur Stichting IKPOB; lid Raad van Advies Bestuursacademie Nederland, onderdeel van Schouten Global; lid bestuur VNG en vanuit VNG: lid Landelijk Platform Duurzame Tuinbouw; voorzitter Commissie Bestuur en Veiligheid; lid Taskforce Mensenhandel; lid Raad van Toezicht Stichting Sonneburgh Rotterdam.

Benoeming Voor de herbenoeming van bestaande en de benoeming van nieuwe bestuursleden bestaat een reglement. Eén van de onderdelen daarvan is een commissie die de beoordeling en/of selectie voorbereidt. Deze commissie is samengesteld uit twee bestuursleden (voorzitter en secretaris) en twee leden van de Verenigingsraad en is aangesteld voor de duur van vier jaar.

Directie Het bestuur delegeert de dagelijkse leiding van de vereniging aan een algemeen directeur. Gedurende het gehele jaar 2013 is dat Dorine Manson. De voorzitter van het bestuur voert twee keer een functioneringsgesprek met de directeur. Het directiesalaris valt binnen de norm volgens de Adviesregeling beloning directeuren van goede doelen die de Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI) heeft vastgesteld. De totale beloning – het salaris inclusief sociale lasten en pensioenkosten – van de directie staat vermeld in de jaarrekening.

foto Goedele Monnens

Interne beheersing De accountant van VluchtelingenWerk controleert jaarlijks de werking van de maatregelen voor interne beheersing en rapporteert daarover. In november 2013 heeft de nieuwe accountant, Capacc te Oegstgeest, een managementletter uitgebracht met een aantal verbetervoorstellen. Deze voorstellen worden in 2014 geïmplementeerd. In 2013 zijn bij alle eenheden binnen de vereniging operational audits uitgevoerd door een onafhankelijke auditor (niet zijnde de controlerend accountant). De belangrijkste aanbevelingen waren: • Het vigerende cliëntvolgsysteem VVS dient veel beter te worden benut; • De inrichting van de functie Personeel & Organisatie kan veel efficiënter. Voor beide onderwerpen is verenigingsbreed actie ondernomen.

Effectieve inzet van middelen

Vluchtelingen ondersteunen Joep is de maatschappelijk begeleider van Mustafa: “Hij gaat voor een nieuw leven in Nederland en daar wil ik hem goed bij helpen.”

Dorine Manson, directeur Dorine Manson heeft de volgende nevenfuncties: lid bestuur JINC; lid Raad van Toezicht Museum Het Rembrandthuis; lid bestuur N8; lid Raad van Commissarissen Stadsherstel; directeur – bestuurder Stichting Emplooi. Met uitzondering van de laatste zijn deze nevenfuncties niet direct aan haar hoofdfunctie verbonden, maar geven uitdrukking aan haar maatschappelijke betrokkenheid in brede zin.

Regionale stichtingen en directeurenoverleg Op 31 december 2013 zijn er 12 regionale stichtingen van VluchtelingenWerk. Deze fungeren als dienstverlener aan vluchtelingen in 305 gemeenten. Negen regionale stichtingen hebben een bestuursmodel met een titulaire directeur conform de landelijke vereniging. Drie regionale stichtingen kennen een directeurbestuurder en een Raad van Toezicht. De 12 regionale directeuren vormen samen met, en onder leiding van de algemeen directeur, het directeurenoverleg. In het directeurenoverleg wordt het beleid voorbereid en de uitvoering daarvan gecoördineerd. Alle voorstellen over beleid en uitvoering passeren het directeurenoverleg. 28 | VluchtelingenWerk Nederland Jaarverslag 2013

De inrichting van de administratie en de verantwoording is gebaseerd op de doelstellingen die uit onze missie zijn af te leiden: streven naar een eerlijke, zorgvuldige en efficiënte asielprocedure en een zorgvuldig asielbeleid in Nederland en Europa (Asiel) en ondersteuning van vluchtelingen bij het opbouwen van een nieuw bestaan in Nederland (Integratie). Als derde cluster van activiteiten geldt Vereniging & Organisatie. Onder deze noemer worden alle activiteiten verantwoord die te maken hebben met het functioneren van de Vereniging en het in standhouden van het netwerk van vrijwilligers. De huidige planning- en controlcyclus begint met de opstelling van de jaarplannen, waarin de gestelde doelen zo concreet mogelijk beschreven worden. In het jaarplan worden de strategische doelstellingen uit het meerjarig beleidsplan vertaald naar concrete activiteiten. De uitvoering van de begroting wordt maandelijks gemonitord. Eens per vier maanden wordt ook de realisatie van de inhoudelijke doelen gecheckt en waar nodig bijgestuurd. Een maatstaf voor de mate waarin de bestedingen doelgericht hebben plaatsgevonden is het bestedingspercentage. In 2013 is dit voor het Landelijk Bureau 95,9 procent. We trachten de kosten van niet op de doelstelling gerichte activiteiten zo veel mogelijk te beperken. Conform richtlijn 650 van de richtlijnen voor de jaarverslaggeving gaat het daarbij om de kosten van fondsenwerving en de kosten van beheer en administratie. Voor de kosten van fondsenwerving baseert VluchtelingenWerk zich op de CBF-norm. Over drie achtereenvolgende jaren mogen die kosten niet meer dan 25 procent van de gerealiseerde opbrengsten fondsenwerving bedragen. Het percentage over 2013 bedraagt voor het Landelijk Bureau 19,2 procent.

De norm voor de kosten van beheer en administratie – dat zijn de kosten van bestuur en niet-direct productieve activiteiten zoals management, financiën, personele zaken en ICT – zijn gemaximeerd op 6 procent van de totale kosten. In 2013 bedraagt dit voor het Landelijk Bureau 3,2 procent.

Betrokkenen, belanghebbenden en stakeholders VluchtelingenWerk vindt het belangrijk de samenleving, vrijwilligers, medewerkers, advocaten, politici, subsidiënten, donateurs en andere stakeholders bij het werk te betrekken. Een belangrijk instrument daarvoor is het Maatschappelijk Congres. Doel daarvan is als belangenbehartiger een platform te bieden voor maatschappelijke discussie en open te staan voor externe invloeden. De organisatie gaat het debat aan met vluchtelingen, de eigen achterban en andere stakeholders.In 2013 staat het Maatschappelijk Congres in het teken van de gemeenteraads verkiezingen. Een verslag van het congres staat op pagina 9.

Klachten VluchtelingenWerk kent twee klachtenregelingen. Iedereen die een klacht heeft over een dienst van de organisatie kan deze indienen bij de vereniging. Als het een klacht betreft over een regionale stichting, dan kan men zich wenden tot de regionale klachten commissie. Als de klager daar geen gehoor vindt, kan hij of zij zich wenden tot de landelijke klachtencommissie. Ook donateurs kunnen van deze regeling gebruik maken. In 2013 ontvangt de landelijke klachtencommissie zeven klachten die allemaal betrekking hebben op één van de regionale stichtingen. Zij worden daarom doorverwezen naar de betreffende regionale klachtencommissie.

Financiën In dit verslag is geen financieel jaarverslag opgenomen. Alle cijfers vindt u in de Jaarrekening die op onze website te vinden is: www.vluchtelingenwerk.nl/jaarverslag2013


8. VluchtelingenWerk Nederland in cijfers 2012

2013

Vluchtelingen en asielzoekers * Aantal asielzoekers (eerste asielaanvraag)

9.810

15.394 *

Aantal begeleide asielzoekers (absoluut en als percentage van potentiële bereik)

22.804 (80%)

21.868 (72%)

Aantal regionale stichtingen

13

12

Bereik (aantal gemeenten, inclusief Brede Welzijnsinstellingen en CO-locaties)

347 (85%)

305 (76%)

Aantal vrijwilligers

6.389

6.868

Betaalde medewerkers Landelijk Bureau en regionale stichtingen

561 (426 fte)

560 (422 fte)

Betaalde medewerkers Landelijk Bureau

109 (91 fte)

104 (88 fte)

VluchtelingenWerk Nederland enkelvoudige jaarrekening Landelijk Bureau

€ 23.285.000,-

€ 23.459.000,-

VluchtelingenWerk Nederland geconsolideerde jaarrekening, omzet

€ 43.331.000,-

€ 43.404.000,-

Aantal donateurs

46.883

48.070

Gemiddelde bijdrage per jaar

€ 63.17

€ 63.76

Totaal fondsenwerving (inclusief legaten)

€ 2.961.809,-

€ 3.157.000,-

3.362

3.643

Totaal aantal weken

34

37

Totaal aantal deelnemers kindervakantieweken

514

505

Totaal aantal inlogacties VluchtWeb

112.456

131.127

Geraadpleegde documenten

897.134

1.003.581

Aantal vragen aan Helpdesk

6.255

6.706

23.000

23.000

179.542

228.077

Regionale stichtingen VluchtelingenWerk Nederland

Financiën Vereniging

Eigen fondsenwerving

Trainingen, Opleiding, Cursussen Totaal aantal deelnemers aan opleidingen, cursussen en trainingen

Kindervakantieweken

Helpdesk, Vluchtweb

VluchtelingenWerk Magazine Oplage

Website Unieke bezoekers * Voor een toelichting op deze cijfers zie pagina 11.


VluchtelingenWerk Nederland Postbus 2894 1000 CW Amsterdam [email protected] www.vluchtelingenwerk.nl

Dit is de title van een. Jaarverslag nieuwe brochure. Vluchtelingen en Nieuwkomers Zuid-Gelderland

Recommend Documents