Dikkedarmkanker (CRC)

Het proefonderzoek voor dikkedarmkankeropsporing in Vlaanderen Prof. dr. Guido Van Hal Dr. Sofie Van Roosbroeck Drs. Sarah Hoeck Centrum voor Kankerpreventie Onderzoeksgroep Medische Sociologie en Gezondheidsbeleid Vakgroep Epidemiologie en Sociale Geneeskunde Universiteit Antwerpen www.dikkedarmkanker.be [email protected] gratis nummer: 0800 201 02

Overige indieners: UZA – Afdeling Gastro-enterologie ZNA, Campus Middelheim, Afdelingen Gastro-enterologie en Oncologie ZNA, Campus Jan Palfijn, Afdelingen Gastro-enterologie en Oncologie ZNA, Campus Stuivenberg, Afdelingen Gastro-enterologie en Oncologie ZNA, Campus St.-Erasmus, Afdeling Gastro-enterologie St.-Elisabethziekenhuis Turnhout, Afdeling Gastro-enterologie AZ St.-Jozef Turnhout, Afdeling Gastro-enterologie PIH – Afdeling Gezondheid Domus Medica HVRT Gemeente Schilde Logo Kempen en Logo Antwerpen Centrum voor Medische Analyse Herentals Landsbond van Onafhankelijke Ziekenfondsen

www.dikkedarmkanker.be [email protected] gratis nummer: 0800 201 02

Dikkedarmkanker (CRC) • Belangrijk gezondheidsprobleem – Jaarlijks in Vlaanderen: 4250 nieuwe gevallen – Jaarlijks in Vlaanderen: 1800 overlijdens • Bij vrouwen – Borstkanker (37%) – DDK (14%) • Bij mannen – Prostaatkanker (30%) – Longkanker (17%) – DDK (13%) www.dikkedarmkanker.be [email protected] gratis nummer: 0800 201 02

Dikkedarmkanker als ‘ideale’ opsporingsziekte • Hoge incidentie (4250 in Vlaanderen) en mortaliteit (1800 overlijdens) • Verwachting: toename • Voorloper: adenomateuze poliep • Langzame progressie: groot ”window of opportunity” (10-15 jr) waarbij verwijdering van poliep of vroegcarcinoom leidt tot genezing • Prognose afhankelijk van stadium van diagnose


Europese Code tegen Kanker (2003) • “Men and women from 50 years of age should participate in colorectal screening. This should be within programmes with built-in quality assurance procedures.” • En nog: “Screening for colorectal cancer by FOBT can reduce mortality from the disease by about 15%. Colorectal screening by FOBT every 2 years from the age of 50 years should be made generally available.”

Voor > 40% van de EU doelgroep is een bevolkingsonderzoek gaande of in voorbereiding.

Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid • 22 februari 2007 • Oproep door de Vlaamse Werkgroep Dikkedarmkanker tot projectvoorstel. • “Pilootproject” : het proefonderzoek voor dikkedarmkankeropsporing in Vlaanderen.

Doel proefonderzoek • Het succes van een screeningsprogramma wordt grotendeels bepaald door: – de efficiëntie van de gebruikte opsporingstest – de bereidheid tot deelname van de doelgroep • Het proefproject heeft tot doel kennis te vergaren over de te bereiken participatiegraad in eventueel Vlaams bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker.


iFOBT • Immunochemische Faecale occult bloedtest (iFOBT) – Humaan Hb – 1 staalname – Automatische analyse (OC-Sensor)

www.dikkedarmkanker.be 10 [email protected] gratis nummer: 0800 201 02

Keuze van de iFOBT voor het proefbevolkingsonderzoek – – – – – – – – –

Cliëntvriendelijkheid Gemak/objectiviteit lezing Afwezigheid van dieetrestricties Slechts 1 staalname nodig Selectiviteit voor colorectale bloedingen Kwaliteitscontrole op beoordeling testresultaten Automatisering metingen/beoordelingen Specifieke cut-off waarde (50-75-100 ng) Specificiteit en sensitiviteit www.dikkedarmkanker.be 11 [email protected] gratis nummer: 0800 201 02

Opzet Proefonderzoek (1) • • • •

personen met gewoon risico van 50 tot en met 74 jaar uit Schilde, Vosselaar en Borgerhout Uitnodigingsperiode: februari – december 2009 • Twee uitnodigingsmethoden – via post – via huisarts www.dikkedarmkanker.be [email protected] gratis nummer: 0800 201 02

Opzet Proefonderzoek (2) • • • •

Cross-over design Onderzoek houdt in: staalname Analyse in één labo: iFOBT Resultaat per post naar huisarts en deelnemer binnen 10 werkdagen • Test en analyse zijn gratis www.dikkedarmkanker.be [email protected] gratis nummer: 0800 201 02

HA-groep 10000

Post-groep 10000 (gelijk LT en gender)

Spontane consulten bij HA

Opsturen iFOBT per post

Respons: analyse iFOBT in CMA en registratie door PIH

Geen respons: uitnodiging HA

Normaal: brief aan deelnemer en HA

(gelijk LT en gender)

Uitnodiging/consultatie bij HA

Geen respons: Opsturen iFOBT post

Afwijkend: brief aan deelnemer en HA met oproep voor colonoscopie Opvragen resultaat bij huisarts en centr registratie

Start onderzoek =

Staalname en antwoordformulier opsturen in bijgevoegde envelop

LABO - test Opsporen onzichtbaar bloed

Resultaat naar deelnemer en huisarts binnen de 10 werkdagen Positieve test = bloed gevonden: colonoscopie Negatieve test = geen bloed gevonden: herhaling iFOB-test binnen 2 jaar


Voorbeeld uitnodigingsbrief via huisarts


Voorbeeld informatiebrochure via huisarts

Voorbeeld antwoordformulier via huisarts


Respons en deelname

Doelgroep 19.542

Respons 10.047 (51,4%) Deelname JA 8239 (42,2%)

NON-Respons 9495 (48,6%)

Deelname NEE 1808 (9,3%)

Resultaten • Participatie voor cross-over: – Totaal: 27,9% – Via huisarts: 17,6% – Via post: 38,1%

• Totale participatie per uitnodigingsmethode: – Via huisarts: 24,8% – Via post: 64,3%

Respons per gemeente/district Gemeente/ district Borgerhout

Respons

noemer

%

4077

9732

41,9

Vosselaar

2128

3150

67,6

Schilde

3842

6660

57,7

10.047

19.542

51,4

TOTAAL

Respons per geslacht 60 50 40 30 20

41,8%

46,8%

mannen

vrouwen

10 0 deelname JA

deelname Nee

P<0,0001

Verschillen in respons worden vooral bepaald door verschillen in deelname aan het stoelgangsonderzoek.

Respons per leeftijdsgroep 60 50 40 30 20 10 0 50-54

55-59

60-64

deelname JA

65-69

deelname Nee

70-74

P<0,0001

Deelname JA per gemeente/district Gemeente/ district Borgerhout

Deelname JA

noemer

%

3207

9732

33,0

Vosselaar

1804

3150

57,3

Schilde

3228

6660

48,5

TOTAAL

8239

19.542

42,2

Resultaten (3)

Preventiedecreet Vlaamse regering 21.11.2003 • Art. 31 Bevolkingsonderzoek • “§2. Bevolkingsonderzoeken, in het kader van ziektepreventie, die niet in opdracht van de Vlaamse regering worden uitgevoerd, vereisen een toestemming van de Vlaamse regering.”

Referenties •

• • • • • • • • • •

De Laet C, Neyt M, Vinck I, Lona M, Cleemput I, Van De Sande S. Heath Technology Assessment: colorectale kankerscreening: wetenschappelijke stand van zaken en budgetimpact voor België. KCE report vol 45A. 2006. Europese Aanbeveling inzake Dikkedarmkankerscreening. 2000. Europese Code tegen Kanker. 2003. Georgi Rossi P, Federici A, Bartolozzi F, farch S, Borgia P, Guasticchi G. Trying to improve the compliance to colorectal cancer screening: a complex study design for a complex planning question. Contemporary Clinical Trials, 26, (3), 2005. Gezondheidsraad. Bevolkingonderzoek naar darmkanker. Den Haag: Gezondheidsraad, 2009, publicatienr. 2009/13. Govaerts F, Deturck L, Wyffels P. Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering: Screenen naar colorectale kanker bij mensen zonder verhoogd risico. Huisarts nu, 37(7), 2008. Van Eycken E, De Wever N, Cancer incidence and Survival in Flanders 2000-2001’,Vlaamse Liga tegen Kanker, VLK, 2006 Statistiek van de doodsoorzaken 2004, MVG, AZG, Team gegevensverwerking en resultaatopvolging. Van Rossum L. Colorectal Cancer: to screen or not to screen? That is the question. PhD thesis, ISBN: 978-90-9024297-2, 2009. Von Karsa L et al. Cancer screening in the European Union. Report on the implementation of the Council Recommendation on cancer screening – First Report. Lyon: International Agency for Research on Cancer; 2008. www.dikkedarmkanker.be. The official website on the trial study for colorectal cancer screening in Flanders, hosted by the Centre for Cancer Prevention, University of Antwerp. Online since December 2008.


?????????????????????

www.dikkedarmkanker.be 30 [email protected] gratis nummer: 0800 201 02

Dikkedarmkanker (CRC)

Recommend Documents