DIERENPROEVEN ZIJN NOODZAKELIJK MyStatement paper Ben Pierlet, Maxim Van Cappellen 16/5/2014
1. Inleiding Proeven op dieren worden de dag van vandaag veelvuldig uitgevoerd. Dit veroorzaakt heftige discussies en acties, zowel aan de pro als contra zijde. Deze paper zal eerst kort en bondig weergeven wat het concept ‘proeven op dieren’ juist inhoud. Dit zal worden uitgelegd aan de hand van numerieke waarden en feiten over dierenproeven. Hierna zal er gekeken worden naar wie voor en tegenstander is van dierenproeven en wat hun argumenten en counterargumenten zijn. Als laatste deel wordt de mening van beide auteurs weergegeven en maken zei een conclusie over het onderwerp ‘proeven op dieren’. 2. Situering Proeven op dieren wordt gedefinieerd als het gebruik van niet menselijke dieren in experimenten. Deze experimenten kunnen variëren van het klassieke opensnijden van een kikker tijdens de biologieles tot het observeren van het gedrag van dieren in hun natuurlijke habitat. De rede waarom deze proeven gebeuren is dan ook heel uiteenlopend. Wereldwijd worden elk jaar tussen 50 tot 100 miljoen gewervelde dieren gebruikt in experimenten.[1] Hierbij zijn ongewervelde dieren, muizen, ratten, vogels, vissen, kikkers en niet gespeende dieren niet bijgeteld. In de Verenigde Staten alleen werden er meer dan 80 miljoen ratten en muizen gebruikt voor experimenten in 2001. Dit is een zeer grote hoeveelheid wat heeft geleid tot een heleboel politieke maar ook ethische regels waaraan de mens zich moet houden. In de blogpost ‘Animal testing’ werd reeds vermeld dat de dag van vandaag, om ethische redenen, de 3R methode bij de meeste dierenproeven wordt toegepast. Op deze methode zal nu dieper worden ingegaan. • Replacement Replacement of vervanging kan worden geïnterpreteerd op twee verschillende manieren. Een eerste manier is dat er alles moet aan gebeuren om geen dieren te gebruiken indien het mogelijk is. Met andere woorden In vitro (in glas) heeft altijd voorrang op In vivo (in leven). Een tweede manier om deze regel te interpreteren is dat indien mogelijk, de experimenten uit gevoerd worden op een organisme dat minder geëvolueerd is of minder pijn/ schade zal lijden bij de proef. • Reduction Reductie slaat op het reduceren van het aantal testsubjecten. Dit houdt zowel in het aantal dieren reduceren bij één proef als meer experimenten uitvoeren op dezelfde dieren. Zodat er globaal gekeken minder dieren nodig zijn bij meer proeven. • Refinement Dit deel van de 3R methode slaat op het minimaliseren van pijn en lijden van het testsubject. Dit kan bijvoorbeeld door middel van pijnstillers. Ook zegt deze regel dat pijn altijd voorkomen moet worden, indien het geen functie heeft in het experiment. Zoals eerder vermeld is deze methode slechts één van vele regels waarop de mens zich baseert om proeven op dieren toe te passen. Des ondanks deze regels het aantal proefdieren significant gereduceerd heeft sinds de jaren ‘80 en ‘90. Blijft het thema vele discussies oproepen. In het volgende hoofdstuk zullen de voor- en tegenstanders in kaart gebracht worden.
3. Tweestrijd In de volgende alinea’s volgt uitleg over wie voor en wie tegen het gebruik van dierenproeven is. Hierbij worden ook de meest gebruikte argumenten op een rijtje gezet. • Pro Deze doelgroep bestaat voornamelijk uit twee partijen. Een eerste partij kan omschreven worden als de wetenschappers. Mensen die deel zijn van deze groep, zien het testen op dieren als een mogelijkheid om wetenschappelijke kennis te verruimen en de wereld een betere plaats te maken. Een voorbeeld van deze groep is onder andere de medische wereld die gebruik maakt van proeven op dieren om medicijnen te ontwikkelen tegen nieuwe ziektes. De tweede partij van de doelgroep kan worden samengeschoold onder de categorie ‘industrie’. Dit slaat op het gebruik van experimenten op dieren als een manier om producten te ontwikkelen, welke dienen om kapitaal te vergaren. Een voorbeeld van een industrie die in deze groep thuishoort, is de cosmetica industrie. De meest frequente argumenten om dierenproeven te rechtvaardigen zijn [2][3]: 1. Het is de beste/nauwkeurigste manier om te observeren welke de gevolgen zijn van een nieuw product. 2. Het reduceert negatieve bijwerkingen bij de mens maar ook bij andere dieren. 3. Vele producten die de dag van vandaag worden gebruikt zouden niet bestaan zonder experimenteren op dieren. 4. De waarde van een mensenleven is groter dan de waarde die gehecht wordt aan een dier. • Contra Mensen die tegen het testen op dieren zijn, zijn meestal dierenliefhebbers. Individuen uiten echter zelden sterk hun mening over dit onderwerp (zowel voor als tegen). Dit zorgde ervoor dat er organisaties werden opgericht om op te komen voor de rechten van de dieren. Zoals al aangehaald in de blogpost ‘Equality’ is PETA één van de bekendste organisaties op dit gebied. Op de site van PETA staan volgende redenen waarom het testen op dieren zou verboden moeten worden [4]: 1. Het is onethisch om 100 miljoen dieren te laten leven in laboratoria en hen te doen lijden en afzien. 2. Het is slechte wetenschap. 92% van de medicijnen die een succes zijn op dieren, falen echter op mensen. 3. Het is verspilling. Het geld en de tijd kan beter besteed worden. 4. Er zijn betere manieren zoals computersimulaties en in vitro testen om medicijnen en andere producten te ontwikkelen 5. De wereld heeft geen nieuwe alledaagse producten nodig, deze zorgen er immers voor dat er meer experimenten moeten gebeuren.
Ondanks er aan beide zijden nog veel meer argumenten zijn, om wel of niet te testen op dieren, zijn dit de meest gebruikte. Cijfers over hoeveel percent van de mensen er tegen het testen op dieren zijn is moeilijk te vinden. Volgens de website Statistic Brain [5] blijkt dat in de V.S.
43% van de mensen tegen is. Hieruit kan de conclusie worden getrokken dat er wereldwijd een enorme tweestrijd heerst over dit onderwerp. 4. Stellingname Zoals de titel al suggereert denken we dat proeven op dieren noodzakelijk zijn voor progressie op wetenschappelijk gebied. Deze gedachtegang komt vermoedelijk van onze wetenschappelijke achtergrond. Zoals aangehaald hierboven zijn het vooral wetenschappers (waaronder ingenieurs) die achter deze statement staan. De vraag die wij ons natuurlijk stelden was: “ Waarom zijn meeste wetenschappers voorstander, en waarom zijn mensen met weinig tot geen wetenschappelijke achtergrond tegenstander van dit onderwerp?”. De oorzaak hiervan ligt volgens ons bij de media. De dag van vandaag worden de woorden dierenmishandeling en dierenproeven dikwijls in dezelfde zin gebruikt door de media. Dit zorgt ervoor dat mensen die weinig tot niets afweten van de testen en methoden die worden toegepast op dieren denken dat dierenproeven een synoniem is voor dierenmishandeling. Alhoewel wij niet zeggen dat er geen verband bestaat tussen deze twee, willen wij toch duidelijk maken dat deze twee woorden geen synoniemen zijn voor elkaar. Een voorbeeld om dit aan te tonen is een proef waarbij men een muis in een doolhof plaatst om zo het oriëntatie vermogen van het dier te bestuderen. Het is duidelijk dat we hier te maken met een experiment op dieren. Toch kan er niet gezegd worden dat dit een vorm is van dierenmishandeling. Dit is echter niet de enige rede waarom veel mensen het nut van dierenproeven niet in zien. Veel bedrijven die producten realiseren door middel van dit soort experimenten vermelden dit echter niet. Dit is vanwege de negatieve bijklank in de maatschappij en de kans dat dit hun afzetmarkt zou verkleinen. De consequentie hiervan is dat de mens niet doorheeft dat hij/zij elke dag producten gebruikt die daadwerkelijk ontstaan zijn door middel van dierenproeven. Het gaat hier dan vooral om cosmetica producten zoals shampoos en make-up, maar ook over medicijnen die hun het leven verbeteren. Toch willen we vermelden dat in Europa de laatste jaren er heel wat wetten zijn bijgekomen op het gebied van cosmetica producten en ze testen op dieren. Meer informatie hierover werd gegeven in de blogpost ‘Animal testing for cosmetics’. Het verbod dat is ingevoerd op dierentesten voor cosmetica producten vinden wij persoonlijk een goede zaak. Deze producten zijn immers niet levensnoodzakelijk en voor elke soort bestaat er wel een natuurlijk vervangend middel. Het enige probleem dat wij hierin zien is dat deze wetgeving alleen geldt voor de Europese Unie. Dit zorgt ervoor dat bedrijven hun testen wel nog zullen toepassen buiten de EU wat kan gezien worden als een groot verlies van effectiviteit van de wetgeving. Het is echter de bedoeling om proeven te verminderen en niet om ze te verplaatsen. De enige oplossing tegen dit fenomeen is het globaliseren van deze wetten. Persoonlijk denken wij, dat de meeste mensen niet verstaan wat de impact van deze experimenten kan betekenen. Door het incorrect verwoorden en/of reprensteren van dit onderwerp lijkt het dat er geen vooruitgang gemaakt wordt en dat het enige wat dierentesten met zich meebrengt pijn en leed is voor de dieren. Om deze rede zou er meer gekeken moeten worden naar wat de impact kan zijn van deze testen op de mens en niet alleen de nadelen die de dieren ondervinden. Zo zal er heel wat kritiek komen wanneer men het heeft over slechts ‘een’ medicijn dat ontwikkeld wordt door middel van testen op dieren. Heeft men het daarentegen bijvoorbeeld over een medicijn tegen kanker dan zal er plots heel wat minder kritiek zijn.
Wat we hiermee eigenlijk willen duidelijk maken is dat soms de uitkomst belangrijker is dan het proces. Wel moet vermeld worden dat dit proces op een correcte manier moet gebeuren. Er is echter geen enkele reden om testsubjecten nutteloos te laten afzien. Daarom moeten er ethische regels, zoals de 3R, in alle nuttige experimenten worden toegepast om zo het dierenleed en de omvang ervan te beperken. Als laatste puntje zouden we het graag hebben over de argumenten die aan beide kanten worden gebruikt om hun mening te verduidelijken. Ten eerste zien we duidelijk een veralgemenisering aan beide zijden. Bij de mensen die voor dierentesten zijn komt dit hoofdzakelijk neer op het feit dat het testen van nieuwe producten nauwkeuriger is in een levend wezen dan in vitro. Aan de andere kant veralgemenen ze dan weer de negatieve aspecten van deze experimenten en promoten ze hun ‘betere en niet schadelijke’ oplossing. Persoonlijk denken we dat beide partijen hier in fout zijn. Beide kanten zien dit conflict vooral als iets dat zwart/wit is. Volgens ons lijkt het echter dat deze kwestie heel wat grijswaarden bevat. Zo wordt er bijvoorbeeld in meeste argumenten geen onderscheid gemaakt tussen producten die de mensheid kunnen helpen (medicijnen) en dagdagelijkse producten voor ons eigen comfort (cosmetica). Het is duidelijk voor ons dat elk experiment individueel moet bekeken worden en niet als een onderdeel van ‘testen op dieren’. Zo kan er daadwerkelijk nauwkeurig geargumenteerd worden over de slaagkans en over het al dan niet toepassen van andere technieken. 5. Conclusie De conclusie die kan gemaakt worden is dat alhoewel er allerhande wetten en ethische regels zijn voor het reduceren van proeven op dieren, er nog steeds zeer veel experimenten plaats vinden. Dit zorgt voor heel wat voor- en tegenstanders die elk hun eigen mening verdedigen. Wij zien dit echter als een foute gedachtestelling. De context en doelstellingen van de proef moeten bepalen of er al dan niet op dieren getest dient te worden. Dit in tegenstelling tot de meeste voor- en tegenstanders wiens visie bij elke proef hetzelfde blijft. Deze gedachtestelling zou voor beide partijen een verbetering zijn. Zo zouden tegenstanders het aantal proeven drastisch zien afnemen terwijl de voorstanders nog steeds nauwkeurige in vivo experimenten kunnen uitvoeren. 6. Referenties [1] Wikipedia. (2014). Animal testing. Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Animal_testing. Laatst bekeken 16 mei 2014. [2] Ian Murnaghan BSc (hons). (2013). Using Animals for Testing: ProsVersus Cons. Available: http://www.aboutanimaltesting.co.uk/using-animals-testing-pros-versus-cons.html. Laatst bekeken 16 mei 2014. [3] Gerty. (2010). The pro's an cons. Available: http://levmm1.wordpress.com/2010/12/11/the-prosand-cons/. Laatst bekeken 16 mei 2014. [4] PETA. (). Animal Testing Is Bad Science: Point/Counterpoint. Available: http://www.peta.org/issues/animals-used-for-experimentation/animal-testing-bad-science/. Laatst bekeken 16 mei 2014. [5] STATISTIC BRAIN. (2014). Animal Testing Statistics. Available: http://www.statisticbrain.com/animal-testing-statistics/. Laatst bekeken 16 mei 2014.
