Dichterbij
MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK PEEL NOORD NAJAAR 2013
PEEL NOORD
1161
Vereijken en Biemans: 'succes door innovatie' »22 JUBILEUM
INNOVATIE
STARTENDE ONDERNEMER
85 jaar KPJ Beek en Donk »14
Meer voedsel dankzij slimme technieken »28
Droom combineren met gezin »18
OM DE HOEK
2 PEEL NOORD
De creativiteit van kunstenaar Gerard van Lankveld levert het kunstwerk 'à la Rietveld' op. Het staat symbool voor de verbinding van de partijen die samen de woonwijk Oliemolen realiseerden: Goed Wonen, ondernemers en Stichtingen Gemert Vrijstaat en Monera. Met fantasie een betekenisvol kunstwerk creëren en daarmee sociale verbinding en samenhang van de buurt oogsten. Dat is de intentie. FOTO: JAN HUIJBERS, FEGG
1161
STICHTING GOED WONEN IN GEMERT
3
PIETER MICHIELSEN
VOOR WOORD
directievoorzitter Rabobank Peel Noord
NIEUWE AANWAS
V
oor veel agrariërs is het najaar de drukste tijd van het jaar. Het is de tijd om te oogsten wat met zo veel zorg is gekweekt en geteeld. Een levendige tijd, want een nieuwe oogst brengt nieuwe aanvoer en dus een nieuw begin. Maar wat we uiteindelijk oogsten, hebben we niet volledig zelf in de hand. Externe factoren, zoals het weer, kunnen van grote invloed zijn. We zijn ook afhankelijk van de beschikbare landbouwgrond. Om in de toekomst aan de groeiende vraag naar voedsel te kunnen voldoen, is het belangrijk om te innoveren. Bijvoorbeeld door technieken te ontwikkelen die de productiviteit van de landbouw verhogen: meer goede oogst per vierkante meter landbouwgrond. Rabobank steunt dit soort innovaties en helpt mee om de Nederlandse kennis over te brengen naar
COLOFON Redactie Rabobank Peel Noord: Lesley Mark, Ton Schepers en Meja van Zelst Redatieadres: Rabobank Peel Noord, Antwoordnummer 2501, 5420 ZX Gemert Telefoon: (0492) 39 19 10, E-mail:
[email protected] Druk & handling: vdbj_, Frank van der Kolk, Amstelveen Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aan hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad.
4 PEEL NOORD
agrariërs in andere landen, zoals Brazilië en Peru. De oogsttijd is ook een moment om terug te kijken naar wat we bereikt hebben en om de balans op te maken. Dat geldt niet alleen voor boeren, maar ook voor andere ondernemers. Wat kan en moet er anders in de toekomst? Wat is uiteindelijk de waarde van datgene wat zij met zo veel zorg en passie hebben opgebouwd? Het geldt ook voor Rabobank Peel Noord. Wat coöperatief bankieren ons gebracht heeft, is een plek midden in de maatschappij, een duurzame relatie met leden en een zeer groot kennisnetwerk. Die verbindende rol willen we blijven vervullen, zodat we hiervan nu en in de toekomst samen met u de vruchten kunnen blijven plukken.
Dichterbij PEEL NOORD
THEMA: OOGST
22 28 36
Succes(vol) oogsten Meer oogst met minder grond Samen oogsten in Peru NETWERKEN
8
Crowdsourcing COÖPERATIEF BANKIEREN
10
Wat levert bankieren bij een coöperatie op? JUBILEUM
14
36
KPJ Beek en Donk THEATER
16
Tejatergroep Gemert STARTENDE ONDERNEMER
18
Het Maathuys LEDENINVLOED
26
Welke invloed hebt u? LIDMAATSCHAP
32
Haal er meer uit SAMENWERKEN
18
34
Veehouder en dierenarts WETGEVING
38
Wat merkt u ervan?
1161
RUBRIEKEN
22
14
2 6 17 21 31 39 40
Om de hoek Kort Feiten: ons spaargedrag Puzzel Ledenbijeenkomst Column Bert Faber Spring maar achterop 5
KORT
Win rol in Eftelingmusical
HET SPROOKJE KOMT UIT! Talent is goud waard, vinden de Rabobank en de Efteling. Daarom stimuleren wij jong talent uit ons werkgebied en bieden kinderen van 6 t/m 11 jaar een rol aan in de nieuwe Eftelingmusical, Klaas Vaak.
K
laas Vaak vliegt met zijn uil naar het Efteling Theater voor een betoverend musicalavontuur in het najaar! Vindt uw zoon, dochter, kleinkind, neefje of nichtje het leuk om te spelen, zingen en dansen en er altijd al van gedroomd om een keertje op te treden in het Efteling Theater? Laat het
sprookje uitkomen en geef kinderen de kans mee te doen aan deze leuke actie. Om deel te nemen vragen we kinderen een motivatie naar Rabobank Peel Noord te sturen. Dit kan via een brief die de kinderen per mail versturen, maar ook met een filmpje! Op www.rabobank.nl/ peelnoord vind je meer informatie. De winnaar krijgt niet alleen een rol in de musical maar ook een workshop die de kinderen klaarstoomt voor die middag in het Efteling Theater.
Oplossingen gezocht en geboden
W
at is de beste manier om inbrekers te weren? Of om brand- of waterschade te voorkomen? Interpolis doet met het onlineplatform deoplossingvan.nl een beroep op de denkkracht van Nederland om samen te zoeken naar nieuwe manieren om met risico's om te gaan. Want alles verzekeren is geen oplossing. Interpolis is ervan overtuigd dat de ideeën van Nederland, gecombineerd met haar kennis en kunde, leidt tot innovatieve 6 PEEL NOORD
inzichten, diensten, producten en adviezen. Het platform is niet tijdelijk, maar een doorlopend en nieuw medium om de dialoog aan te gaan met klanten. Het is voor iedereen die een oplossing heeft of er een zoekt. De Mannetjes van Interpolis dragen ideeën aan en vragen ook om oplossingen voor verschillende situaties. Maar ook de adviseur van Rabobank, de brandweerman, de journalist, de blogger, de student en de huisvrouw. Doe ook mee op deoplossingvan.nl.
IBAN VAN KRACHT Rabobank is over op IBAN (International Bank Account Number). Sinds deze zomer ziet u in plaats van uw 9-cijferige rekeningnummer uw IBAN in Rabo Internetbankieren en in uw digitale adresboek. U kunt dus van en naar een IBAN betalen. Ook kunt u het IBAN gebruiken op de nieuwe acceptgiro’s. Vanaf 1 februari vervalt uw ‘oude’ rekeningnummer volledig. Tot die tijd kunt u het nog gebruiken; het rekeningnummer wordt automatisch omgezet in een IBAN. Wilt u meer weten? Kijk dan op rabobank.nl/iban.
GEESTVERWANTEN
Foto-expositie
R
abobank Peel Noord draagt fotoclubs uit het werkgebied een warm hart toe. De rubriek 'Om de Hoek' stellen wij dan ook graag beschikbaar aan deze fotoclubs. In iedere editie van Dichterbij verzorgt een fotoclub uit de omgeving een mooie foto.
Eenmalig kunt u nu ook foto's van fotoclub IVN Laarbeek bekijken op onze kantoren in Gemert en Beek en Donk. Een aantal foto's kunt u tot het eind van het jaar tijdens kantooruren bewonderen. Ook kunt u foto's bekijken van deze club in het fotoboek dat op de leestafels ligt op onze kantoren in Gemert en Beek en Donk.
Vanaf 1 oktober 2013 is de nieuwe tentoonstelling 'Great minds think alike' in de Rabo Kunstzone te zien. Een unieke selectie kunstwerken uit de collectie vertelt een verhaal over het conceptuele, het idee, de handeling, het onderzoek. Een verzameling werken gemaakt door circa 25 kunstenaars in de afgelopen 50 jaar. De Rabo Kunstzone in Utrecht is open van maandag tot en met vrijdag, van 8.30-18.00 uur. Kijk op rabobank.nl/kunst.
KOM NAAR DE OPEN MONUMENTENDAG
Samen naar de voorstelling
ROODKAPJE
1161
S
amen met kinderen, kleinkinderen, neefjes en/of nichtjes gingen klanten van Rabobank Peel Noord gratis naar de voorstelling Roodkapje in het mooie, zonovergoten Openluchttheater Mariahout. Deze bijzondere uitvoering van het welbekende sprookje werd gespeeld door Toneelvereniging Mariahout. In dit eigentijdse toneelstuk kwam Roodkapje onderweg naar haar stoere oma, onder andere reuzenkabouters, lelijke zussen en niet één wolf maar een hele troep wolven tegen. Er werd gedanst, gezongen en zelfs meegezongen door bezoekers. Een flinke dosis humor maakte de voorstelling een belevenis voor jong en oud. En zoals het bij een sprookje hoort, leeft iedereen nog lang en gelukkig.
Tijdens de jaarlijkse Open Monumentendag, dit jaar op 14 en 15 september, zijn duizenden monumenten gratis toegankelijk voor iedereen. Bijna 900.000 mensen maakten vorig jaar gebruik van de mogelijkheid om zo bijzondere gebouwen van binnen te bewonderen. Rabo Vastgoedgroep is hoofdsponsor. Benieuwd naar monumenten in uw omgeving? Kijk op www.openmonumentendag.nl.
TIP VOOR STARTERS Ben jij een ambitieuze, startende ondernemer? Schrijf je dan vóór 1 oktober 2013 in voor de verkiezing van The Next Entrepreneur 2013. Overtuig de jury en maak kans om € 13.013. Kijk op rabobank.nl/tne voor meer informatie. Wil je graag weten hoe de zaken ervoor staan met jouw onderneming? Doe dan de gratis onlinescan. Je ziet dan direct op welke punten je jezelf nog kunt verbeteren en ontvangt de voor jou relevante, prakische informatie en tips. 7
NETWERKEN
CROWDSOURCING
Laat de crowd het werk doen Met hulp van een groot publiek kan een klein idee uitgroeien tot een succes. Of tot een flater. Wanneer is crowdsourcing écht effectief? En wat is tot nu toe de oogst van dit soort projecten? TEKST: ARJAN VAN BIJNEN FOTO'S: ALLAN GROTJOHANN
B
ij crowdsourcing wordt een beroep gedaan op een grote groep mensen. Dat kan op veel manieren. Crowdfundingspecialist Ronald Kleverlaan (WEBclusive): 'Er is de prijsvraagvariant, maar crowdsourcing is ook met een groep experts samen oplossingen bedenken. Of co-creëren: samen iets maken door werkzaamheden te verdelen. En dan is er nog crowdfunding, ofwel financiering met hulp van de crowd.'
MEEDOEN Wat deze projecten gemeen hebben, is de directe betrokkenheid van de deelnemers. De reden om bij te dragen is vaak persoonlijk. Harrie Vollaard, innovatiemanager bij Rabobank: 'Ontwerpwedstrijden zijn voor deelnemers cv-building, maar het gaat ook om de eer. Er zijn veel belangrijker motivaties dan financiële.' Niet toevallig is crowdsourcing populair in kringen op het gebied van duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking. 'Mensen willen geen grote, anonieme organi8 PEEL NOORD
saties steunen, maar concrete projecten waarbij ze betrokken kunnen blijven', zegt Harmen van Doorn, oprichter van Pifworld.com, een crowdsourcingsplatform voor een betere wereld. 'Dankzij crowdsourcing komen ze in contact met gelijkgestemden, krijgen ze erkenning voor hun bijdragen en kunnen ze zelf bepalen hoe ze een project steunen: de één heeft veel geld, de ander veel vrienden.'
EEN VOOR ALLEN 'Crowdsourcing maakt kleine stapjes groot', zegt Jan van Betten, oprichter van Nudge.nl. 'Met de fiets naar je werk gaan, heeft een minimale impact op de CO2-besparing, maar als veel mensen dit doen, kun je het effect uitdrukken in kilo’s. Zo krijg je tastbare resultaten teruggekoppeld, wat heel motiverend werkt.' De uitdaging zit hem in het vinden van betrokkenen. Dat begint volgens Ronald Kleverlaan bij je eigen netwerk, maar makkelijk is het niet. 'Het zijn altijd dezelfden die vrijwilligerswerk doen, dat geldt ook voor
Crowdsourcing is een vorm van uitbesteding, die je in principe overal op kunt toepassen.
GOEDE DEAL
1161
onlinecommunities. Er is uiteindelijk altijd één die de voortrekkersrol op zich neemt. Het is best lastig om die mensen te vinden en te enthousiasmeren. Een thema waar mensen gepassioneerd over zijn, helpt.'
KONINGSLIED Dat een groot aantal betrokkenen nog geen garantie is voor succes, bewijst het fiasco van het Koningslied. Nederlanders konden zinnen bijdragen aan de songtekst. Het eindresultaat werd bedolven onder kritiek. 'Co-creatie in combinatie met crowdsourcing gaat gegarandeerd fout', stelt Joost Steins Bisschop van internetadviesbureau Jungleminds. In het geval van het Koningslied ontbrak volgens hem een gezamenlijk belang, duidelijke opdracht, deskundige jury en de mogelijkheid om kritiek te leveren tijdens het proces. 'Het zelfreinigend vermogen ontbrak daardoor.' Alleen als aan deze voorwaarden wordt voldaan, heeft de combinatie van
co-creatie en crowdsourcing een kans van slagen, meent Steins Bisschop.
MODERNE COÖPERATIE Crowdsourcing bevindt zich nog in een min of meer experimentele fase, maar is al doorgedrongen tot het bedrijfsleven. De Amerikaanse supermarktketen Wallmart wil zelfs zijn distributie via de crowd regelen. Ernesto Spruyt, commercieel directeur van crowdbetalingssysteem Mobbr: 'Crowdsourcing is een vorm van uitbesteding, dus dat kun je overal op toepassen, mits er een beloning tegenover staat. Mensen zullen steeds vaker op zo’n manier een deel van hun inkomen bij elkaar sprokkelen.' Harrie Vollaard (Rabobank) beschouwt crowdsourcing als een moderne variant op de coöperatie: 'Dankzij internet kunnen we zaken als ledenraadplegingen en ideeëngeneratie op grotere schaal organiseren. Bovendien kunnen we online jongeren beter bij ons betrekken.'
'Crowdsourcing wordt vaak vanuit het solidariteitsprincipe ingezet,' zegt Ernesto Spruyt van Mobbr. 'Terwijl de meeste mensen meedoen uit eigenbelang.' Spruyt noemt De Windcentrale, waarbij burgers samen windmolens kopen. De energieopbrengst wordt in mindering gebracht op hun energienota. 'In de duurzaamheidssector wordt vaak geredeneerd vanuit het idee: 'Het is goed voor het milieu, dus doe mee.' De Windcentrale dacht 'what’s in it for them' en is naast goed doel ook een goede deal.'
9
COÖPERATIEF BANKIEREN
'Vergeet niet dat de coöperaties ooit zijn opgericht omdat het slecht ging met de economie.' Dirk Duijzer, directeur Coöperatie & Duurzaamheid, kijkt terug en schetst een toekomstbeeld. TEKST: ANJA KROES FOTO'S: PABLO BERNASCONI, FRANS JAN FORTUNATI
Wat brengt coöperatie?
D
e maatschappij verandert in sneltreinvaart: eigen zorg inkopen, zelf verantwoordelijk zijn voor uw pensioen, een woning is niet langer een investering en de fysieke winkel lijkt het af te leggen tegen het groeiende leger onlineconsumenten. Wat in de wereld van gisteren een zekerheid was, staat nu ter discussie. In al het verandergeweld van de laatste jaren blijven de oorspronkelijke uitgangspunten van Rabobank overeind.
CV DIRK DUIJZER 25 jaar in de land- en tuinbouw, o.m. voorzitter van het Productschap Tuinbouw. In 2005 directeur Food & Agri Nederland bij Rabobank, sinds 2011 directeur Coöperatie & Duurzaamheid
Dezelfde taak Duijzer: 'Natuurlijk ontkomt Rabobank niet aan veranderen. Het gevaar om in deze tijd onze identiteit te verliezen lijkt levensgroot aanwezig, maar dat is schijn. Vergeet niet dat de coöperaties ooit opgericht zijn omdat het slecht ging met de economie. Daarom blijft het coöperatieve karakter juist nu fier overeind. Onze taak is onveranderd: leden in staat stellen te ondernemen door passende financiële diensten aan te bieden en daarmee impliciet te 10 PEEL NOORD
werken aan een verantwoordelijke en duurzame samenleving.'
Houtskoolschets Het karakter blijft onveranderd, maar dat betekent niet dat Rabobank dezelfde kan blijven. 'We staan aan de vooravond van een coöperatieve make-over. Klanten en leden willen meer transparantie, goedkopere producten, snellere bediening, meer deskundigheid als het nodig is en wellicht vrijblijvendheid als het ze zelf past. Wij zijn volop bezig met de houtskoolschets van de nieuwe Rabobank. In 2016 staat die bank er, maar ver daarvoor willen we al eenvoudig en trefzeker het beeld zien van de nieuwe bank waar hard aan gewerkt wordt. Een bank voor de leden, die midden in de wereld van vandaag staat. En al het andere is daar een afgeleide van. Dat klinkt eenvoudig, maar dat is het niet. Die redelijk simpele wensen van de klanten en leden hebben een tamelijk harde uitwerking. Meer transparantie betekent meer eenvoud en meer openheid. Goedkoper
1161
'Kennis delen doet kennis groeien'
Dirk Duijzer: 'Klanten willen nu terecht meer invloed op en zeggenschap over de koers van de financiële instelling waar ze zaken mee doen'
betekent minder mensen in een sobere omgeving. Snellere bediening betekent meer geautomatiseerd. Meer deskundigheid betekent tot slot dat er aan een kleinere groep medewerkers hogere eisen gesteld worden. En dan het laatste punt. De klant die meer vrijblijvendheid wenst zoals het hem of haar zelf past. Dat laatste hoort wellicht wel bij een deel van de moderne cultuur, maar niet bij onze bank. Ook niet bij onze bank in de nieuwe wereld. Wij willen investeren in de leden, de bedrijven van de leden, de maatschappelijke omgeving rondom de leden, maar niet voor een eenmalige deal. Wij kiezen voor een langdurige relatie. Dan kun je namelijk meer betekenen voor elkaar. Dan loop je niet weg als het moeilijk wordt. Dan neem je elkaar serieus.' Gezamenlijke toekomst De leden vormen vanaf de start het hart van de coöperatieve bank. Maar de invulling van dat lidmaatschap moet volgens Duijzer wel meegroeien met de tijd. 'Participatie van klanten, daar moeten we sterk op inzetten, dat verwacht de maatschappij ook van ons. De financiële sector ligt onder een vergrootglas. Er was een tijd waarin groei het hoogste goed was. Hoe dat is afgelopen, weten we. Klanten willen nu terecht meer invloed op en zeggenschap over de koers van de financiële instelling waar ze zaken mee doen. Vanuit coöperatief oogpunt bezien, juich ik dat toe. We
Wij zijn een communitybank geworden. Dat geeft een andere, in mijn ogen krachtigere, invulling aan de coöperatie'
12 PEEL NOORD
zien de ledenraad niet als een club van mensen die wacht tot hen vanuit de directietoren een conceptbesluit wordt voorgelegd. Een ledenraad is een geïnteresseerde groep klanten die iets vindt van de bank. En juist dat vind ik eigenlijk het allermooiste, dat wij met klanten rechtstreeks in gesprek zijn over onze gezamenlijke toekomst, het is niet wij en zij. Dat moeten we koesteren en dat moeten we verder uitbouwen. Dat kan alleen door onze leden nauwer dan ooit te betrekken bij het reilen en zeilen van de bank. Dat betekent dat we de wezenlijke gespreksonderwerpen niet moeten schuwen en de mening van onze leden daadwerkelijk serieus nemen. Die vier kenmerken van coöperatief bankieren (klantparticipatie, langdurige relatie, een duurzame samenleving en een solide basis) zijn het fundament van die gesprekken vormen.’ Lokale wortels Rabobank blijft haar lokale wortels trouw, hoewel dat soms anders schijnt. Rabobank heeft steeds minder fysieke kantoren, maar blijft onverminderd dichtbij. ‘Na het uitbreken van de crisis is de behoefte om elkaar te ontmoeten alleen maar groter geworden. En Rabobank speelt
COMMUNITYBANK
daar een grote rol bij. Overal in het land zie ik bij lokale banken veel betrokken mensen bij elkaar komen. Alleen, ze komen niet meer in die oude bankrelatie, ze komen geen geld halen of voor een klantgesprek. Ze komen om met elkaar na te denken over de toekomst of over duurzaamheid en tenslotte ook om zaken te doen. Sommige lokale banken zijn wel bij meer dan tien communities betrokken. Dat zijn netwerken rondom zorg, wonen, rondom energie en het stimuleren van de leefbaarheid van de lokale gemeenschap. Dat betekent dat er andere eisen aan ons als bank gesteld worden. Het begint niet meer bij het product, maar bij het klantbelang, daar zit de coöperatieve uitdaging. Wij zijn een communitybank geworden. En die nieuwe Rabobank geeft een andere, maar in mijn ogen wel een veel krachtiger invulling aan de coöperatie. En als ik heel eerlijk ben, dan wijkt die invulling niet heel erg af van 150 jaar geleden.’
1161
Groeien Als communitybank fungeert Rabobank voor leden en klanten als kennis- en netwerkcentrum. 'Er is Rabobank veel aan gelegen dat het goed gaat met haar klanten. Dan gaat het heus niet alleen om financieren. Een belangrijke sleutel tot het succes van onze mkb-klanten is bijvoorbeeld het delen van kennis. We geloven dat je samen meer bereikt dan alleen. Daarom is het belangrijk om kennis te delen en te creëren, samen met de klant. Want kennis delen, doet kennis groeien. Op basis van gedegen kennis kunnen ondernemers de juiste koers vinden. We delen niet alleen de kennis die wij zelf verzamelen, we stellen onze klanten ook in staat hun kennis te delen met anderen. Dat doen we bijvoorbeeld met de Rabo Kennis App voor ondernemers in het mkb of met het organiseren van netwerkbijeenkomsten. Ik heb wel meegemaakt dat een bank met twintig ondernemers het gesprek startte en zich toen terug kon trekken, want die klanten gingen onderling zakendoen. Dan zeg ik: prima gedaan.’
Een communitybank maakt deel uit van de lokale gemeenschap waarin zij geworteld is en is nauw betrokken bij de lokale economie. Zij zet haar kennis en haar netwerk in om haar klanten te helpen en de economie te stimuleren. De communitybank biedt haar klanten transparante producten tegen een eerlijke prijs.
zeggenschap. De houtskoolschets waar nu aan gewerkt wordt, is dus in zekere mate eenvoudig en trefzeker, maar is niet iets vluchtigs. Probeer een houtskoolschets maar eens uit te vegen. Dat zal niet lukken. Op z’n best wordt alles ermee besmet: het kleeft aan je handen en je kleren. Zo zal de Rabobank van de toekomst in alle haarvaten van de samenleving te vinden zijn.’
BEKIJK DIVERSE PROJECTEN OP RABOBANK.NL/RABOVERSTERKT
Haarvaten Het fundament van de bank staat, maar Duijzer bevestigt dat er nog veel te doen is. ‘Op alle vier punten van coöperatief bankieren kunnen we nog groeien. We moeten het gesprek met de klant verdiepen, van deals naar relatiebankieren en van participeren naar daadwerkelijke 13
JUBILEUM
85-JARIGE KPJ BEEK EN DONK
Van piramides tot zeskamp Een 85-jarige heeft doorgaans heel wat meegemaakt. Zo ook de 85-jarige KPJ in Beek en Donk. Een verhaal over succes en vernieuwing en waarom dat zo belangrijk is. TEKST: TIEN VOOR TAAL FOTO'S: KPJ BEEK EN DONK
Voor een kwartje contributie in de maand leerde je een piramide bouwen of mooi declameren bij de Rooms Katholieke Jonge Boerenstand, de naam van de vereniging die we vanaf 1966 kennen als de KPJ.
14 PEEL NOORD
H
et begon met sporten, toneel en muziek om agrarische jongeren wat cultuur mee te geven. Belangrijkste doelgroep waren de katholieke plattelandsjongeren waaraan de club haar naam ontleende. 'Op een betonnen vloer van de oude Boerenbond aan de Mgr. Verhagenstraat deden we gymnastische oefeningen. Daar leerden we ook de menselijke ‘piramides’ waar de KPJ in de vijftiger jaren zo bekend om stond', herinnert Noud van Geffen, oud-sportleider en exbestuurslid, zich. Later volgde atletiek en in 1966 begon men met handballen, dat uiteindelijk de belangrijkste sport binnen de vereniging is geworden. In die periode had de KPJ tussen de 110 en 120 leden. Een aantal dat in de loop der jaren constant bleef. 'Er zijn weinig KPJ’s met zo’n stabiel ledental', weet oud-bestuurslid Gerdine van DuijnhovenSwinkels. 'Ons lukte dat wel omdat we altijd met onze tijd mee gingen, vooral met onze activiteiten. Tot eind jaren negentig hielden veel KPJ’s
nog sportmiddagen met muziekoefeningen, marcheren en die piramides die Noud zojuist al noemde. Dat was volkomen uit de tijd en onze KPJ heeft een behoorlijke stem gehad in het afschaffen ervan.' De regionale KPJ-handbalcompetitie kreeg te maken met steeds minder deelnemende teams zodat de Beek en Donkse KPJ al gauw besloot om met hun teams bij het Nederlandse Handbalverbond aan te sluiten. Men vernieuwt nog steeds met onder meer een digitale nieuwsbrief en een actuele website.
EIGEN PLEK Vanaf 1978 had de vereniging een eigen stek naast het Sparta-terrein. 'De leden van de KPJ waren ook steeds minder van agrarische afkomst', vertelt aspirantenleider Peter Swinkels. 'Voor onze 53 aspiranten organiseren we veel activiteiten die erg aanspreken, zoals een maandelijkse Zwinkavond, een knutselavond, spooktochten en een jaarlijks kamp met dropping. Wie doet dat nu nog? Ook hebben we elk jaar een
Met fanatieke deelnemers, mooi weer, veel bezoekers en vooral veel sportiviteit en gezelligheid was de zeskamp dit jaar weer een groot succes.
85-JARIG JUBILEUM In november viert de Beek en Donkse KPJ het jubileum. Voor alle oud-leden is er op 23 november een reünie in Muziekcentrum Het Anker aan de Pater Vogelsstraat in Beek en Donk. Daar zal ook de fototentoonstelling te zien zijn waar zes oud-leden al maandenlang druk mee zijn. Ook voor de huidige leden wordt een feestelijk programma georganiseerd.
1161
sportgala en een handbaltoernooi met onze eigen acht teams. De jaarlijkse zeskamp, die in de jaren negentig bescheiden is begonnen met zaklopen en waterzakjes gooien, is uitgegroeid tot een groot en populair evenement. 'Dit jaar deden er veertig basisschoolteams (320 kinderen) en dertig teams met volwassenen mee.'
FESTIVAL Vijftien jaar geleden werd er ter gelegenheid van het zeventigjarige bestaan een festivaltent geplaatst voor een grandioos optreden van BZB. 'Sindsdien is dat festival elk jaar gekoppeld aan de zeskamp. We hebben soms regionale bands, maar ook Van Dik Hout is geweest', vertelt Gerdine van DuijnhovenSwinkels met enige trots. De diverse commissies bestaan uit jonge mensen die daar zelf ook heel veel van leren. Door de jaarlijkse zeskamp is het imago van de KPJ flink opgepoetst. 'Ze hebben heel wat in hun mars. Die KPJ is veel meer dan
‘een stelletje boeren’, hoor je dan.' Rabobank Peel Noord is één van de belangrijkste sponsors van het evenement. 'We proberen dat jaarlijks op ludieke wijze te laten zien, zoals met een grote zitbank, de RaboBANK, en we hebben een keer een Rabo-auto aan een grote kraan gehad', vertelt Peter Swinkels. Ook bij de huidige verbouwing van het clubhuis draagt de Rabobank een flinke steen bij. Tegelijkertijd is de club zelf ook altijd erg actief geweest om de financiën op peil te houden. 'Met veertig jongeren hebben we eens twee dagen lang bieten gerooid bij boer Martien Maas. Als beloning betaalde hij drie paar spikes, die op sportdagen door de hele club werden gebruikt', vertelt Noud van Geffen. 'Kerstbomen verkopen, oud papier ophalen, we hebben het allemaal gedaan.' Door te behouden wat goed is en daarnaast op het juiste moment te vernieuwen, is de KPJ een sterke en actieve club die nog steeds past in de tijd. 15
THEATER
TONEEL IN NAZARETH TEKST: LIEKE TIJMENSEN FOTO: JOAN DELISSE
S
tichting Tejatergroep Gemert bestaat uit een groep enthousiaste en gedreven mensen die al meer dan 25 jaar op een eigenzinnige en bijzondere speelwijze theater maken. Naast theaterproducties organiseert de groep cursussen ‘toneelspelen’ en verdiepende workshops. Francis Slits, artistiek leider en huisregisseur van het gezelschap, heeft Tejatergroep Gemert opgericht en bewust gekozen voor de stichtingsvorm om zoveel mogelijk vrij te zijn in de (vaak gedurfde) keuze van repertoire en spelers. Om de blik te verbreden, wordt ook regelmatig gewerkt met gastregisseurs. In de maand september wordt het 25-jarig jubileum gevierd. Maar liefst drie verschillende voorstellingen worden in het voormalig Nazareth Klooster in Gemert opgevoerd. 'Een Zomerjurk vol verdriet', 'Gebakken meeuw' en 'Nooit meer dansen' zijn tragikomische stukken die in de sfeer van het klooster worden 16 PEEL NOORD
gespeeld. Rabobank Peel Noord en het Prins Bernard Cultuurfonds sponsoren deze weekenden toneel in Gemert en maken het zo samen met vrijwilligers, verschillende muzikanten, bandjes en koren mogelijk om het jubileum groots te vieren. Vanuit de feestelijke, centrale Tejater-foyer wordt het publiek naar de diverse speelplekken in het klooster geleid en getrakteerd op live-muziek van artiesten die op diverse manieren betrokken zijn bij de Tejatergroep. Elk weekend in september worden de drie verschillende toneelstukken tegelijkertijd op meerdere tijden gespeeld. De Tejatergroep zal wederom op een markante plek in Gemert bijzondere stukken spelen. Voor reserveringen en meer informatie kijk op: www.tejatergroep-gemert.nl.
REGIONAAL EN LANDELIJK Tejatergroep Gemert deed mee aan de Nationale theater4daagse in Maastricht met 'de Manke'. Hiervoor kreeg Ellen van den Berk de Arend Hauertheaterprijs voor beste actrice en de Tejatergroep de prijs voor beste vormgeving. In Amsterdam won de groep de Kunstfactor theaterprijs voor de 'meest spectaculaire, theatrale, verleidende, gedurfde opening' met het stuk 'Och Mens.' En in 2010 was de Tejatergroep de winnaar van het Pirandellofestival in Helmond met "De Presisentes".
FEITEN
Bijna 83% van de Nederlanders spaart geld als 'appeltje voor de dorst'. Het spaaronderzoek van Rabobank laat zien hoeveel we sparen en waarvoor.
1161
TEKST: RABOBANK
WE SPAREN HET MEEST VOOR DE AFBETALING VAN ONZE WONING OF HYPOTHEEK; GEMIDDELD € 3.048 PER JAAR. /// OOK SPAREN WE VEEL VOOR EEN NIEUWE AUTO, AANVULLING OP HET PENSIOEN, AFBETALING VAN SCHULDEN EN EEN VERBOUWING OF ONDERHOUD AAN DE WONING. /// ONGEVEER ACHT OP DE TIEN MENSEN SPAREN VOOR ONVOORZIENE UITGAVEN. GEMIDDELD LEGGEN WE HIERVOOR BIJNA € 1.100 PER JAAR OPZIJ. /// EEN GEZIN HEEFT GEMIDDELD 2,7 SPAARREKENINGEN. VOOR DE MEESTE SPAARDOELEN HEBBEN WE GEEN APARTE REKENING. 17
STARTENDE ONDERNEMER
Als startende ondernemer kom je graag goed beslagen ten ijs. Maarten en Sandra Kanters vinden in de Rabobank een betrouwbare financiële partner die met je meedenkt. TEKST: FRANKA VAN BEECK FOTO'S: KUPPENS FOTOGRAFIE
KEUKENS EN INTERIEUR
Maatwerk van Het Maathuys WWW.HETMAAT HUYS.NL
S
inds januari 2013 zijn Maarten Kanters en Sandra KantersPennings (beiden 37 jaar) de trotse eigenaren van Het Maathuys in Beek en Donk. Ze wonen in Gemert en combineren het zelfstandig ondernemerschap met de zorg voor hun drie dochtertjes. Dat kan nog wel eens hectisch zijn, maar ze zetten er graag hun schouders onder. Want met Het Maathuys gaat een lang gekoesterde wens in vervulling.
MAATWERKKEUKENS EN -INTERIEUR Maarten: 'Ik werkte al bijna 12 jaar bij Van Hout Keukens en wilde heel graag iets voor mezelf beginnen. Daar waren we al een tijd over in gesprek. Ik kom oorspronkelijk uit de interieurbouw en scheepsbetimmering. Bij Van Hout ging ik me steeds meer met maatwerkkeukens bezighouden, maar ik moest de eindafwerking vaak aan monteurs overlaten omdat ik dan zelf alweer met een ander project 18 PEEL NOORD
bezig was. Dat vond ik lastig. Toen hebben we deze constructie bedacht, waarbij Van Hout Keukens merkkeukens levert en ik het maatwerk voor mijn rekening neem. Nu hebben we dus twee bedrijven in één pand en kreeg ik de kans om in deze showroom mijn interieurprojecten wat ruimer neer te zetten. We zijn nadrukkelijk geen concurrenten van elkaar, maar versterken elkaar juist. Er moest wel het een en ander worden aangepast. Voordat in mei de nieuwe showroom geopend werd, zijn we ongeveer een half jaar bezig geweest met een ingrijpende verbouwing.'
TEAMWORK Die verbouwing én alle andere voorbereidingen voor de start van Het Maathuys vergden veel tijd en flexibiliteit van Maarten en Sandra. Sandra: 'Dat de voorbereiding behoorlijk wat tijd zou kosten, hadden we al ingeschat, maar toch duurde het veel langer dan verwacht. Van september tot half februari zijn we bezig geweest om zaken te
1161
regelen en alles op een rijtje te zetten. Tussen Kerstmis en Nieuwjaar kregen we groen licht van de bank. Samen met de boekhouder hebben we een ondernememingsplan opgesteld en alle haken en ogen van twee bedrijven in een pand zo goed mogelijk op papier gezet. Als je een bedrijf begint, moet je wel vooraf samen goed de consequenties bespreken, want er komt veel bij kijken. De dag voor de opening waren we tot vier uur ’s nachts aan het werk en Maarten moest hier ’s ochtends om acht uur alweer zijn. Je moet flexibel zijn. We namen de kinderen vaak gewoon mee als we in de showroom aan het werk waren. Die konden daar lekker spelen.' Sandra en Maarten vormen een goed team. Maarten ontvangt de klanten, voert de eerste gesprekken en doet de verkoop, hij gaat bij de klant inmeten, maakt de keuken of het interieur en plaatst en monteert alles. Sandra is een vaste dag per week in de zaak om de administratie te doen en als het druk is vaker. Na verloop van tijd zal ze ook steeds meer
de gastvrouwfunctie op zich nemen.
In de robuuste eet-/werktafel maakte
BREDE DOELGROEP Met Het Maathuys hebben Maarten en Sandra een onderscheidend concept in handen. Maarten: 'We zijn één van de weinige interieurbedrijven met een uitgebreide showroom. En dat we hier zowel merkkeukens als maatwerk in huis hebben, maakt ons behoorlijk laagdrempelig. Ik ben zelf altijd bij het hele proces betrokken, vanaf het eerste gesprek met de klant tot en met de montage en oplevering. En omdat ik alles kan maken, ben ik niet afhankelijk van fabrikanten. Door onze manier van werken kunnen wij tegen eerlijke prijzen uniek maatwerk leveren, waardoor een keuken of interieur op maat voor iedereen binnen handbereik ligt. Zo hebben we bijvoorbeeld ook de kantine van het Commanderij College gemaakt. Om mensen vooraf een goede indruk te geven, maken we een moodboard en een 3D-tekening. Verder werken we met stalen en spuiten we de kleur die mensen hebben
Maarten Kanters heel ingenieus opbergruimte voor apparatuur inclusief oplaadpunten.
19
uitgekozen op een stukje materiaal, zodat men het thuis in alle rust kan bekijken.'
TOEKOMST Dat Maarten nu vanaf het allereerste idee tot en met de oplevering bij al zijn projecten betrokken kan zijn, was een belangrijke reden om voor zichzelf te beginnen. Hij wil daarom geen personeel in dienst nemen, maar doet de eindmontage indien nodig wel samen met ingehuurde krachten. Verder wil hij als keuken- en interieurbedrijf uitgroeien en een grotere showroom, zodat hij nog meer aan klanten kan laten zien. Maarten: 'Die groei willen we wel graag in dit gebouw realiseren. En omdat we het persoonlijk contact met de klant belangrijk vinden, blijven Sandra en ik de showroom zo lang mogelijk zelf doen. Qua opdrachten gaat het boven verwachting goed. Voor volgend jaar hebben we alweer een paar keukens in de planning.
20 PEEL NOORD
STARTERSTIPS Maarten en Sandra hebben wat tips voor andere starters. 'Denk er goed over na, je moet samen flexibel zijn. Als je besluit om voor jezelf te beginnen, weet je nog niet 10% van wat het inhoudt. Praat daarom met mensen die pas voor zichzelf begonnen zijn én met mensen die al langer ondernemer zijn. En neem je werk niet mee naar huis. Zorg dat je thuis ontspanning hebt.' De keuze voor Rabobank Peel Noord was snel gemaakt. Maarten: 'We waren er al klant en onze boekhouder is ook positief over de Rabobank. Dus gingen we als eerste daar in gesprek. Dat verliep zo soepel dat we niet meer verder zijn gaan kijken. Met Erik Nooijen en Hans Slegers klikte het meteen en kregen we veel tips en advies.'
Met dit keukenontwerp oogstte Maarten al veel succes. Naast Maarten bedrijvenadviseur Erik Nooijen (l) en specialist Verzekeren Hans Slegers (r).
PUZZEL
G P B
A
E N
S N E
T
T
S D E O V
E D E
L
T
L
E
O T W E O S E R
H C U R V
L
N
E
Z
E
V
K
S
U N E
T
E
A R E
S
T
A
T
R O N
I
S O Q U R A H N O A
E O E N U E
P
I
C C A
I
Z
V R N
I
S
A
P
T
R S
E D N R E G F
I
L
O E
E
E
N S I
N
K I
E
E N
I
T O P C
O R D R
L
puzzel is: leerling. De heer Claessen uit Mariahout is de gelukkige winnaar en heeft een dinercheque ontvangen!
K E
O S
L
C O
I
N R
T G E
A D O E
R G E O S R E
K
K
P M S
P
P C
I
R A
V
T
S
E G A
A
S
De oplossing van de vorige
G S H E O E D G
E O R P
T
Winnaar
A
A
I
E
I
B D
I
E H D N O Z
P
Maak kans op
WOORDZOEKER
een dinercheque van een restaurant uit de omgeving
De woorden zijn te lezen van links naar rechts en andersom, van boven naar beneden of omgekeerd en schuin. Sommige letters worden meer dan één keer gebruikt. Streep alle woorden door. De resterende letters vormen de oplossing van deze puzzel. Zoek de volgende woorden: akkers, appels, asperges, biologisch, boeren, certificaat, dieet, drinken, eten, fruit, gewas, gezondheid, grondsoort, kassen, levering, machines, onderzoek, opslaan, peren, poten, quota, schop, sproeien, teelt, variatie, vezels, voedsel, vruchtensap.
1161
Mail uw oplossing voor 25 oktober 2013 naar
[email protected] onder vermelding van Puzzel Dichterbij 3-2013. Veel puzzelplezier!
21
OOK OVER DE GRENS De Tasty Tom cocktailtrostomaatjes van Vereijken Kwekerijen zijn succesvol in binnen- en buitenland en ook de preiplanten van Biemans Plantenkwekerij worden afgezet in heel West Europa.
LOKAAL
LOKALE TUINBOUW
Succes(vol) oogsten Hard werken om een kwalitatief goed product te kunnen oogsten. Hans Vereijken en Walter Biemans doen het al jaren met veel succes. TEKST: FRANKA VAN BEECK FOTO'S: KUPPENS FOTOGRAFIE
Hans Vereijken (l) en Walter Biemans (r) telen beiden met een goed oog voor kwaliteit, klant en omgeving.
H
ans Vereijken en Walter Biemans groeiden beiden op in een echt tuindersgezin, zetten het familiebedrijf voort en vierden een bijzonder jubileum. Redenen genoeg voor een gesprek met beide ondernemers.
1161
BIEMANS PLANTENKWEKERIJ Walter Biemans is samen met zijn broer Richard eigenaar van Biemans Plantenkwekerij in Gemert. 'Toen onze ouders 50 jaar geleden trouwden, kozen ze voor de tuinbouw. Na een paar jaar bouwde mijn vader een kasje en ging hij kool-, bleekselderij- en zomerpreiplantjes telen. Hij was altijd al heel technisch en innovatief en is de uitvinder van de slaband. Mijn ouders zijn rustig aan begonnen met een paar klanten en bouwden het bedrijf in de loop der jaren uit. Als kinderen hielpen we altijd al mee en sinds ons 21ste zijn Richard en ik werkzaam 23
in het bedrijf. Hij doet het buitenwerk en bouwwerkzaamheden en alles wat daarbij komt kijken. Ik houd me vooral bezig met de planning van het seizoen, de verkoop en het klantcontact. We telen preiplanten, aardbeienplanten, andijvie en krulsla. De preiplanten en aardbeienplanten gaan naar telers die deze planten gebruiken als uitgangsmateriaal voor hun teelten. De andijvie en krulsla zijn eindproducten en gaan vooral naar groentesnijderijen. Ongeveer 75% van de omzet binnen het bedrijf komt van de preiplanten. We telen zowel in kassen als in de volle grond.'
Voedselveiligheid wordt steeds belangrijker
VEREIJKEN KWEKERIJEN Hans Vereijken draagt al sinds zijn 18e verantwoordelijkheid in het bedrijf. 'In 1960 begonnen mijn vader en een oom "Gebroeders Vereijken" met een kas waarin ze sla, augurken en komkommers teelden. In die tijd van de sla werkten ze intensief samen met de vader van Walter. Later kwamen er nog aardbeien bij en eind jaren zeventig specialiseerden ze zich in tomaten. Losse tomaten, vleestomaten en toen de Duitsers de Nederlandse tomaten niet meer kochten, trostomaten die veel smakelijker zijn. Nu zijn de Tasty Tom cocktailtrostomaten ons enige product, het hele jaar door op vijf locaties in Asten Heusden, Someren (2x), Beek en Donk en Aarle-Rixtel. We werken met vijf telers in een coöperatie en mogen als enigen het smaakras Tasty Tom telen.' Hans, zijn broer Eric en hun neef Gerard hadden alle drie belangstelling in het bedrijf. Eerst hadden ze ieder hun eigen bedrijf samen met hun vaders en vanaf 1999 gingen ze samenwerken als "Vereijken Kwekerijen". In 2000 startten ze in Someren, hun vaders traden terug en sindsdien vormen ze gedrieën de directie. Eric doet de productie, Gerard de commercie en Hans houdt zich bezig met de organisatie en projecten. INNOVATIE EN VOEDSELVEILIGHEID Biemans Plantenkwekerij vierde zijn 50-jarig bestaan tegelijk met het gouden huwelijksfeest van vader en moeder. En Hans,
Bij Biemans Plantenkwekerij ligt de nadruk op de teelt van preivermeerderingsplanten. 24 PEEL NOORD
De Tasty Tom cocktailtomaatjes worden geteeld op vijf locaties in Brabant.
PROMOTIE
1161
Wie een goed product heeft, draagt dat met trots uit. Vereijken Kwekerijen staat regelmatig op beurzen om bezoekers te laten kennismaken met de zoete TastyTom trostomaatjes. Want proeven is geloven. Biemans Plantenkwekerij organiseert jaarlijks een open dag voor alle geïnteresseerde telers in Nederland en België. Dat is ook heel goed voor de klantenbinding.
Eric en Gerard Vereijken kunnen terugkijken op 25 jaar zelfstandig ondernemerschap. Wat is er in de loop van die tijd allemaal veranderd? Walter Biemans: 'Voedselveiligheid is erg belangrijk. Er worden hoge eisen gesteld aan bemesting en gewasbescherming. Er worden regelmatig residumonsters genomen en alle teelthandelingen worden geregistreerd. Ook de machines die gebruikt worden zijn zo gemaakt dat alles zo efficient mogelijk gebeurt. Onze preiplanten gaan naar een kleine 200 preitelers. De laatste tien jaar zijn we behoorlijk gegroeid, vooral wat betreft de afzet naar het buitenland. Van onze preiplanten gaat 50% naar landen als België, Frankrijk, Duitsland, Engeland, Finland, Italië en Spanje. Ook telen we zelf vroege preiplanten in Zuid-Spanje. De teelt van prei, andijvie en aardbeien versterkt elkaar, daarin streven we perfectie na. Verder onderscheiden we ons met een uniek systeem om preiplantjes te rooien en doordat we een zeer nauw contact met onze klanten hebben.'
Hans Vereijken: 'Onze vaders liepen altijd al voorop, dus ik heb innovatie echt van huis uit meegekregen. We produceren het hele jaar door, pakken de tomaten zelf in voor supermarkten, we bestrijden biologisch met beestjes en onze kassen worden verwarmd met restwarmte die vrijkomt uit stroomproductie. In Beek en Donk hebben we ons energiesysteem zo doorontwikkeld dat dit 25% besparing oplevert. En onze schaalgrootte is gigantisch toegenomen. Van 2 hectare in 1987 tot 35 hectare nu. Verder zijn we een echte pionier op het gebied van tomaatjes doordat we het consumentenmerk Tasty Tom hebben opgezet. We verkopen ze nu via veiling ZON fruit & vegetables ook in Duitsland, Scandinavië, Engeland en zelfs in Rusland. Dat is onze grootste innovatie.'
25
INFOGRAPHIC
Hoe werkt ledeninvloed? U bent lid van Rabobank. Maar wat voor invloed hebt u daardoor eigenlijk op uw bank? En hoe werkt die invloed door op uw omgeving?
TEKST: vdbj_ INFOGRAPHIC: Joris Fiselier
Uzelf
Leden kunnen zelf invloed uitoefenen op de manier waarop wij het klantbelang dienen. Door via een getrapte vertegenwoordiging uw stem uit te brengen en bij ledenbijeenkomsten uw stem te laten horen.
De ledenraad
Elke lokale bank heeft een ledenraad, een afvaardiging van het totale ledenbestand. Deze raad is een afspiegeling van alle leden, type klant (particulier of ondernemer) en maatschappelijke omgeving van uw bank. U kunt als lid aangeven interesse te hebben om kandidaat gesteld te worden voor de ledenraad.
Uw directe omgeving
Door uw lidmaatschap kunt u bijdragen aan het versterken van uw omgeving. U hebt invloed op de thema’s en projecten waar Rabobank samen met u in investeert, bijvoorbeeld via het coöperatief dividend. Dit zijn projecten die gericht zijn op het versterken van de sociaal-economische vitaliteit. Via het netwerk van Rabobank kunt u ook kennis en ervaring delen met andere leden in uw omgeving, bijvoorbeeld via de seminars en workshops die uw lokale bank hiervoor organiseert.
Landelijke invloed
1161
Uw bank heeft zich samen met alle lokale Rabobanken verenigd in een coöperatie: Rabobank Nederland. Zaken als productontwikkeling, ICT en beveiliging zijn nauwelijks nog lokaal te organiseren en zijn op landelijke schaal geregeld. De directie en raad van commissarissen vertegenwoordigen uw bank in de diverse ledenorganen van Rabobank Nederland. Zij nemen deel aan de kringvergaderingen, een regionale groep van Rabobanken. Ieder van de twaalf kringen vaardigt uit zijn
Wereldwijd betrokken midden twee directeuren en vier commissarissen af naar de Centrale Kringvergadering (CKV). De CKV vormt met 72 leden, in meerderheid dus niet-bankiers uit uw lokale omgeving, min of meer de ledenraad van Rabobank Nederland. Pas na discussie in de kringen en vaststelling in de CKV worden plannen van de raad van bestuur daadwerkelijk gerealiseerd. Uw invloed lokaal werkt dus via de ledenraad, directie en raad van commissarissen door op de koers van de groep.
Wat we lokaal kunnen doen, doen we lokaal met ons coöperatief dividend. Regelmatig reikt betrokkenheid verder dan de lokale omgeving. Om die reden hebben de lokale Rabobanken in 1973 de onafhankelijke stichting Rabobank Foundation opgericht, om kansarme en achtergestelde mensen een perspectief te bieden op een beter en zelfstandig bestaan. Rabobank Foundation steunt jaarlijks 200 projecten in 25 landen.
VOEDSEL
De behoefte aan voedsel neemt wereldwijd snel toe. Landen als India en China kunnen hulp gebruiken bij het beter benutten van hun landbouwareaal, maar ook bij zaken als transport. Er is ruimte voor de Nederlandse aanpak, systemen en technologie. TEKST: HANS BOUWMAN FOTO'S: XFANDM
HOGERE PRODUCTIE DOOR LANDBOUWINNOVATIES
Groeien met groente
1161
WWW.RIJKZWAAN.NL
A
ls gevolg van een almaar toenemende wereldbevolking en een stijgend welvaartspeil zal de voedselbehoefte in de wereld de komende jaren sterk stijgen. Om aan de toekomstige voedselbehoefte te kunnen voldoen zal de productie aanzienlijk moeten toenemen. De opkomst van biobrandstoffen betekent dat er ook vanuit die hoek een toenemende vraag zal ontstaan naar gewassen als mais, palmolie, koolzaad en rietsuiker. Er zijn in principe twee manieren om de wereldvoedselproductie op te schroeven: het creëren van meer landbouwgrond en het verhogen van de productiviteit per vierkante meter. Aan beide wordt gewerkt, maar wetenschappers denken dat veruit de grootste winst valt te behalen door het verhogen van de productiviteit.
MINDER PESTICIDEN ‘Helaas is het niet zo dat de landen waar de voedselvraag het sterkst gaat stijgen ook het grootste groei28 PEEL NOORD
potentieel hebben’, constateert Ruud Huirne, directeur Food & Agri van Rabobank Nederland. ‘Landen als India en China zullen, gezien het beschikbare landbouwareaal, het klimaat en hun transportmogelijkheden, nooit in staat zijn om al hun bewoners van voldoende voedsel te voorzien.’ Europa zal de stijgende voedselvraag uit deze twee landen niet kunnen beantwoorden. In ons deel van de wereld wordt het landbouwpotentieel al voor 80 tot 90 procent benut. ‘Een land als Brazilië daarentegen beschikt over een geweldig groeipotentieel op landbouwgebied’, vertelt Huirne. ‘Bovendien is het politiek stabiel en zijn de eigendomsverhoudingen er redelijk helder. Daar durven bedrijven te investeren. Wij zijn als Rabobank dan ook actief aanwezig in Brazilië en hebben hoge verwachtingen van de mogelijkheden van dat land.’ Een belangrijke partner van Rabobank in Brazilië is het in de veredeling van groenten gespecialiseerde bedrijf Rijk Zwaan, waarvan het hoofdkwartier is gevestigd in het
1161
'Veredeling van zaden verhoogt de productie'
29
TRAINING VOOR KENIAANSE BOEREN Rijk Zwaan maakt in Kenia professionele groenteteelt toegankelijk voor kleine boeren, zodat zij een bijdrage kunnen leveren in de lokale voedselvoorziening. Met de financiële ondersteuning door de Rabobank Foundation en Rabobank Westland zijn een trainingscentrum en proefkas opgezet. De Keniaanse boeren krijgen ook begeleiding bij de aanleg van de kassen, velden en tijden de teelt. Ook leren ze om meer samen te werken voor betere resultaten. Een positieve verandering voor veel families.
Zuid-Hollandse De Lier, maar dat over de hele wereld actief is. Rijk Zwaan is al vijftien jaar actief op de Braziliaanse markt. Dankzij de goede samenwerking met diverse lokale distributeurs heeft het bedrijf een significante marktpositie bereikt in gewassen als meloen, tomaat en sla. In juni 2012 opende men een dochterbedrijf in Brazilië en steeds meer wordt ook op andere gewassen gefocust. ‘We kijken er naar uit om vele nieuwe rassen te ontwikkelen die meerwaarde bieden op gebied van onder meer resistenties, opbrengst, smaak en kwaliteit’, vertelt Heleen Bos, van de afdeling Marketing & Business Development en bij Rijk Zwaan verantwoordelijk voor Development Projects. ‘Groente is een gewas dat intensief kan worden geteeld en waarvan je relatief veel per vierkante meter kunt produceren. Met productievere groenten kun je als teler meer geld verdienen.’ Rijk Zwaan richt zich bij het veredelingproces op de opbrengst, maar ook op resistentie tegen ziektes. ‘Wanneer je bepaalde resistenties in een ras invoert, heeft dat twee voordelen’, legt Bos uit. ‘Ten eerste zal een ras minder last hebben van ziektes zodat de productie hoger is. Bovendien, en dat is met name voor ontwikkelingslanden belangrijk, hoef je minder pesticiden te gebruiken. Naast het optimaliseren van de voedselproductie door het verhogen van de productiviteit, is ook het optimaliseren van de hele voedselketen een belangrijk doel. Huirne: ‘Dat is een keten waarin
'Als je bepaalde resistenties invoert in een ras, heeft het minder last van ziektes, waardoor de productie hoger is. Bovendien hoef je minder pesticiden te gebruiken'
30 PEEL NOORD
Met productievere groenten kunnen telers meer geldverdienen.
we achtereenvolgens te maken hebben met een toeleverancier van zaden, transport, het primaire boerenproces, opnieuw transport, verwerking, verpakking, retail en consument. Er zijn heel veel gescheiden schakels in die keten en als die schakels onderling beter samenwerken, beter informatie uitwisselen, kun je nog veel efficiënter produceren.’
BETER SAMENWERKEN Tot zijn genoegen constateert Huirne dat de supermarkten steeds vaker inzage geven aan telers en producenten over het koopgedrag van consumenten. ‘Die transparantie is natuurlijk zeer bevorderlijk. Wij willen met zijn allen beter gaan inspelen op de vraag wanneer welke producten worden gevraagd, in welke hoeveelheden en van welke kwaliteit. Door in de keten vraaggericht samen te werken, kunnen we belangrijke slagen maken in verdere optimalisatie.’ Rabobank, Rijk Zwaan en andere Nederlandse bedrijven kunnen profiteren van de groeiende internationale vraag naar voedingsproducten door lokaal de Nederlandse aanpak, Nederlandse systemen en Nederlandse technologie in te zetten. Huirne: ‘We moeten de mensen ter plaatse opleiden en leren werken met Nederlandse technologie, Nederlandse groenterassen, Nederlandse kassen, Nederlandse koeien, Nederlandse recepten voor diervoeders, enzovoort. Daarom is het belangrijk dat Nederland innovatief blijft. Door voortdurend nieuwe producten en technologieën te ontwikkelen, kunnen we ook in de toekomst allerlei innovaties blijven exporteren. Nederland als kraamkamer van innovaties.’
LEDEN
LEDEN WELKOM OP 28 OKTOBER
Wij nodigen u graag uit om samen te komen op de ledenbijeenkomst op maandag 28 oktober 2013. U bent van harte welkom vanaf 19.00 uur in Tennishal d'n Ouwe Toren te Beek en Donk. De directie geeft u een toelichting op de cijfers van 2012. Ook ontmoeten de ledenraadsleden u graag en geven een toelichting waar zij het afgelopen jaar, in samenwerking met Directie en Raad van Commissarissen, mee bezig zijn geweest.
WWW.RABOBANK.NL/ PEELNOORD
1161
Zoals u van ons gewend bent, zorgen wij voor een boeiende spreker en muzikale omlijsting. De agenda en meer informatie vindt u op onze website. Ook ontvangt u een persoonlijke uitnodiging. Tot ziens op 28 oktober!
31
LIDMAATSCHAP
Lid zijn van Rabobank, wat houdt dat eigenlijk in? En wat voor mogelijkheden biedt dit voor u en uw omgeving? TEKST: VDBJ_ FOTO'S: RABOBANK
Regie over uw eigen bank LEDENAANBIEDINGEN: RABOBANK.NL/DICHTERBIJ
H
et belang van klanten staat centraal bij Rabobank. Als lid kunt u namelijk zelf invloed uitoefenen op de manier waarop we dat belang dienen. Rabobank is de enige bank in Nederland waar klanten lid van kunnen worden. We zijn immers een coöperatieve bank. Dat betekent dat niet aandeelhouders ons beleid bepalen, maar de leden van de coöperatie. Als lid kunt u meebeslissen over onze financiële diensten, onze producten voor klanten, maar ook over onze inzet voor de samenleving. U kunt uw mening op verschillende manieren laten horen en bepaalt zelf hoe actief u hierin wilt zijn.
LEDENRAAD Uw zeggenschap en invloed zijn verankerd in de ledenraad. Elke lokale bank heeft een ledenraad, een afvaardiging van het totale ledenbestand. Deze raad wordt door en uit de leden gekozen en vormt een goede afspiegeling van alle leden, type klant (particulier of ondernemer) en 32 PEEL NOORD
maatschappelijke omgeving van de bank. De ledenraad heeft een belangrijke adviesfunctie richting het directieteam van de bank en fungeert als klankbord. Daarnaast stelt de ledenraad onder meer de jaarrekening vast en benoemt zij de leden van de lokale raad van commissarissen.
LOKALE INVESTERINGEN Rabobank wil de lokale samenleving samen met u versterken. Op sociaal, economisch, cultureel en ecologisch gebied. Als lid hebt u invloed op de thema’s en projecten waar onze investeringen naartoe gaan. Deze projecten zijn vaak lokaal. Via de Rabobank Foundation en Rabo Development versterken we bovendien de maatschappij, de economie en het milieu in Nederland en ontwikkelingslanden. Dankzij onze leden zijn we de bank die we graag willen zijn: een bank van en voor mensen.
1161
Bepaalt u de koers van uw bank?
33
SAMENWERKEN
VARKENSHOUDER BERKVENS:
Eten...daar mag geen smet op zitten De samenwerking tussen dierenarts en varkenshouder is anders dan twintig jaar geleden. Het structureel toedienen van antibiotica verdween en er wordt nu gewerkt met een plan van aanpak. TEKST: TIEN VOOR TAAL FOTO'S: KUPPENS FOTOGRAFIE
' Varkenshouder Marcel Berkvens (l) met dierenarts Gijs Verschuuren (r) in de stal
34 PEEL NOORD
Elke vier weken loop ik samen met de dierenarts een ronde. We kijken of er iets bijzonders is. Zijn er verbeterpunten?', vertelt varkenshouder Marcel Berkvens die samen met zijn vrouw Miriam een varkenshouderij runt in het fraaie buitengebied van Mariahout. 'Er zijn altijd dingen die je beter kunt doen, vooral met betrekking tot gezondheid. We maken een plan van aanpak waarin de verbeterpunten zijn verwerkt. Dat volg ik zo consequent mogelijk op. Al is natuurlijk ook niet alles te plannen want het blijft levende have.' Marcel en zijn vrouw hebben 850 zeugen. Samen zorgen die voor 25.000 biggen per jaar die bij een gewicht van zo’n 25 kilo en een leeftijd van 9-10 weken worden verkocht. 'Dat lijkt gigantisch veel maar ons bedrijf is daarmee gemiddeld van grootte. Varkensbedrijven worden doorgaans namelijk uitgedrukt in het aantal zeugen die ze hebben, niet in het aantal verkochte biggen', relativeert Miriam de aantallen.
FRISSE BLIK DOET GOED 'De expertise van onze dierenarts Gijs Verschuuren is van groot belang', aldus haar man. 'Hij komt ook bij andere varkenshouders en ziet hoe zij het aanpakken. Dat geldt andersom natuurlijk ook. De samenwerking met Gijs is nog vrij kort. Tot voor een half jaar werkte ik met veearts Gerard van de Berg, maar die is met pensioen. De switch van hem naar Gijs was uiteraard wel wennen, maar de frisse blik doet absoluut goed.' Gedurende de afgelopen decennia is er veel veranderd in de veehouderij. 'Tien jaar geleden hield niemand zich bezig met resistentie en daarop werden we nagewezen', erkent Berkvens. 'Alleen dát is al niet goed. Consumenten moeten niet twijfelen over eten. Eten is emotie. Daar mag géén smet op zitten.' NEDERLAND LOOPT VOOROP! 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen? Dat doe ik niet méér dan andere varkenshouders', erkent Berkvens. Toch is zijn
'Sinds 1997 ben ik verbonden met Rabobank Peel Noord. Het vertrouwen is alleen maar gegroeid! Er is een prima band en dat is wederzijds. Al jaren is het een prima financiële dienstverlener, waarmee je goed zaken kunt doen', vindt Marcel.
WEINIG VET, MINDER SMAAK
bedrijf door veranderde regelgeving flink aangepast. 'Er zijn grote stappen gezet met huisvesting. Zeugen lopen vrij los en biggen hebben 30-40% meer ruimte dan voorheen. Bovendien hebben ze speeltjes zoals kettingen, schuifjes en touwen waarmee ze afleiding hebben.' 'Vroeger zaten er veel antibiotica in het voer. Ook schreven wij veel voor', vertelt dierenarts Gijs Verschuuren. 'Dat gebruik is inmiddels wel met 50-60% verminderd en dat is een goede ontwikkeling. Nederland loopt hierin voorop, samen met Engeland!'
1161
VEEL DYNAMIEK IS LUST EN LAST Naast de vierwekelijkse bezoeken van de dierenarts wordt er ook enkele keren per jaar steekproefsgewijs bloed geprikt om te weten ‘wat er rond waart’. 'Ook daarmee kun je veel ziektes vóór zijn.' Meest recente verandering is de dierdagdosering waarbij landelijk per veehouder het gebruik van antibiotica wordt
bijgehouden. Veel regels worden door de politiek bepaald onder invloed van de publieke opinie. 'Op dit moment is er veel aandacht voor de varkenshouderij, maar over twee jaar kan dat best weer anders zijn', merkt Verschuuren op. 'De branche heeft zich in de afgelopen jaren dan ook flink aangepast en doet dat nog steeds. Echter, een stal die vandaag ultramodern is, is over een half jaar verouderd. De sector is er wel aan gewend geraakt om snel en adequaat op veranderingen en nieuwe regelgeving te reageren.' 'Daardoor ben je ergens mee bezig dat voortdurend verandert. Je bent nooit ‘bij’. Dat is wel eens frustrerend', vindt varkenshouder Berkvens. 'Maar dat maakt het tegelijkertijd ook mooi, omdat je werk zo dynamisch blijft', denkt dierenarts Verschuuren.
Consumenten zijn zich steeds meer bewust van dierenwelzijn. 'Men wil een goed stukje vlees voor weinig geld. En met weinig vet! Biggen worden niet meer gecastreerd. Dat is goed voor het dierenwelzijn, maar niet voor de smaak! Dat maakt het vlees namelijk minder vet maar daardoor ook minder smakelijk', aldus Berkvens. De smaak van varkensvlees wordt verder vooral bepaald door het voedsel dat het varken in zijn laatste weken eet.
35
BUITENLAND
De Rabobank Foundation geeft kansarme en achtergestelde mensen al bijna 40 jaar een perspectief op een beter en zelfstandig bestaan. In binnen- en buitenland. Ver weg en toch dichtbij. TEKST: RABOBANK PEEL NOORD FOTO'S: DE RABOBANK FOUNDATION
Samen oogsten in Peru D In Nederland steunt het fonds landelijke projecten die de positie van mensen in een achterstandspositie verbeteren. In het buitenland ligt de focus op coöperatieve organisaties voor microfinanciering en op boerenproducentenorganisaties in rurale gebieden.
e Rabobank Foundation steunt jaarlijks zo’n 200 projecten in 25 landen. Elk jaar stelt Rabobank Peel Noord in overleg met zijn ledenraad een bedrag beschikbaar aan de Rabobank Foundation. Met behulp van een adoptieproject geven wij als lokale bank deze jaarlijkse donatie een specifieke bestemming. Met het adopteren van een project gaan lokale banken een directe relatie aan met een spaar-en kredietcoöperatie of boerenproducentenorganisatie in een ander deel van de wereld. Dat gaat niet alleen om geld, maar ook om communicatie en verbinding: het overdragen van kennis en vaardigheden en van persoonlijk contact.
1161
ADOPTIEPROJECT PERU Samen met onze ledenraad heeft Rabobank Peel Noord gekozen voor een project in Peru. De komende drie jaar steunt de bank 234 bananenboeren in Cepibo. Deze boeren kampen 36 PEEL NOORD
met hoge operationele kosten tijdens en na de oogst van bananen. Dit komt onder andere door relatief lage productiviteit, slechte infrastructuur en de ongunstige ligging van de plantages. Cepibo wil de komende twee jaar de productiviteit van de bananenplantages verbeteren en de boeren technische assistentie verlenen op het gebied van bananenteelt. Daarnaast is het doel de infrastructuur op de plantages te verbeteren. Vooralsnog worden namelijk op veel plantages de bananen van de verpakkingsstations op de schouder vervoerd. Gelet op het feit dat bananentrossen wel 40 tot 50 kilo kunnen wegen vereist deze manier van transporteren een enorme fysieke inspanning van werknemers en zijn blessures onvermijdelijk. Met de komst van een kabelsysteem behoren deze inspanningen en blessures tot het verleden. De winstgevendheid voor de boeren zal naar verwachting met 14% omhoog gaan door arbeidsbesparing en circa 10% minder verlies van bananen tijdens het transport van de plantage naar het verpakkingsstation. Ook zorgt het kabelsysteem ervoor dat het transportvolume naar de verpakkingsstations wordt verhoogt met 150% waardoor Cepibo in staat is om meer bananen te exporteren, wat meer inkomen voor de boeren betekent zodat zij dit weer kunnen investeren in hun toekomst. Daar helpen wij graag aan mee.
1161
Het fonds is in 1973 opgericht door de lokale Rabobanken als onafhankelijke stichting binnen de Rabobankorganisatie. Net als de Rabobank werkt de Foundation volgens de filosofie van Friedrich Raiffeisen, één van de grondleggers van de coöperatie. Die filosofie is er één van: samenwerken, verantwoording nemen en betrokkenheid tonen.
37
WETGEVING
Regels zijn regels. Waarom eigenlijk? Nieuwe wetten en regels vragen veel aandacht van medewerkers van de bank. Waar zijn die wetten en regels goed voor en wat merkt u ervan? TEKST: PETER VAN STEEN
1161
WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT In Nederland is van alle wetten en regels voor banken de Wet op het financieel toezicht (Wft) het meest ingrijpend. In deze wet staan bijna alle regels en voorschriften voor financiële instellingen. De wet geldt niet alleen voor banken, maar bijvoorbeeld ook voor verzekeringsmaatschappijen en beleggingsinstellingen. Ook is in de wet geregeld welke taken De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten hebben. 38 PEEL NOORD
1
Wetten en regels voor banken...Waarom? De crisis heeft gezorgd voor meer (inter)nationale wetten en regels voor financiële instellingen. Deze regels moeten er voor zorgen dat het klantbelang voorop staat en dat financiële instellingen in de toekomst gezond blijven. Regels om klanten en banken beter te beschermen tegen fraude, maar óók om eerlijke concurrentie te waarborgen. Met als uiteindelijk doel volledig vertrouwen in ons financiële stelsel.
2
Welke gevolgen heeft dit voor u, als klant? Om te beginnen zijn er regels die in het voordeel van de klant zijn. Denk aan regels die de concurrentie bevorderen en de banktarieven laag houden. Daarnaast zijn er regels die als doel hebben de klant te beschermen. Sommige van deze regels zorgen voor 'overlast' voor klanten. Om fraude tegen te
gaan, is vaker legitimatie gewenst. Om criminaliteit op het internet te bestrijden, is het noodzakelijk om meer controles met de Random Reader uit te voeren. Het is niet altijd makkelijk om het nut van sommige regels in te zien. Het lijkt bemoeizuchtig, echter de oorsprong van wetten en regels ligt in het belang van de klant. De bank verstrekt bijvoorbeeld geen lening als een financiële situatie onzeker is. En starters op de woningmarkt moeten eerst een bedrag sparen voordat ze voor een hypotheek in aanmerking komen. Ook komt het voor dat de wet verbiedt om met bepaalde landen, instellingen of personen zaken te doen. Of dat er juist géén verbod is, maar de klant wel voorzorgsmaatregelen dient te nemen. Allemaal beschermingsmaatregelen ten gunste van de klant en de bank.
3
Welke impact hebben deze veranderingen op de dienstverlening? Met betrekking tot sommige wetten en regels heeft de Rabobank een inhaalslag te maken, wat een extra beslag legt op de beschikbare capaciteit. Het aanpassen van onze banksystemen en werkwijzen vraagt daarbij ook de nodige aandacht. Medewerkers van de bank zetten zich in om de wetten en regels goed op te volgen. Hiervoor volgen zij speciafieke opleidingen en trainingen. Dit kan er wel eens toe leiden dat wachttijden of afhandelingstermijnen langer zijn dan gebruikelijk. Wij proberen u, als klant altijd snel van dienst te zijn. Daar doen we onze uiterste best voor. Ons streven is om de kwaliteit van onze dienstverlening altijd op het hoogste niveau te hebben. Mèt de wetten en regels, die in het voordeel zijn van ons allemaal.
COLUMN
BERT FABER Sr. Fiscalist bij Rabobank Nederland
Wie zaait zal oogsten
O
1161
ndernemers starten hun bedrijf met een idee dat soms niet groter is dan een zaadje. Gaandeweg wordt dat idee verder uitgebouwd. Als het succesvol is, komt de eerste oogst in zicht en moet wellicht al belasting worden betaald. Ook dat is oogsten, maar dan door de belastingdienst voor het algemene belang. Een soort ‘crowdfunding’. Maar ooit zal de ondernemer zijn bedrijf weer van de hand doen. En dan blijkt hopelijk dat hij naast zijn jaarlijkse oogst ook vermogen heeft opgebouwd. In waardevermeerdering van onroerende zaken, andere bedrijfsmiddelen of zakelijke goodwill. Daar moet hij alsnog over afrekenen. En dat kan fiscaal pijn doen. Om de economie niet te veel te beschadigen, heeft de wetgever een bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) ontworpen. Doel hiervan is dat ondernemingen, fiscaal gezien, zo veel mogelijk onbelemmerd kunnen worden voortgezet. Een voorbeeld: Pieter Andora (72) is juwelier, weduwnaar en vader van Bert (41) en Sandra (36).
'De bedrijfsopvolgingsregeling vermindert fiscale pijn bij bedrijfsoverdrachten'
Pieter werkt nog altijd, maar een hele zaak runnen wordt hem te veel. De zaak is € 2 miljoen waard, de woning € 1 miljoen, hij heeft € 1 miljoen spaargeld en € 2 miljoen aan beleggingen. Dochter Sandra, alleenstaand, werkt bij hem in de zaak en hij wil de zaak aan haar schenken. De BOR voorziet erin dat bij schenking en overlijden € 1.028.132 voor 100% is vrijgesteld en het restant voor 83% (2013). Sandra moet dan ‘slechts’ € 20.189 schenkbelasting betalen, niet slecht voor een juwelierswinkel van € 2 miljoen. Er zijn wel voorwaarden. Bijvoorbeeld dat Sandra minimaal vijf jaar de zaak voortzet. Ook geldt de BOR alleen voor de schenking/vererving van ondernemingsvermogen. Juist deze voorwaarde heeft (onlangs) tot interessante rechtspraak geleid. Stel dat Pieter zijn winkel heeft verkocht aan een derde en achterblijft met € 2 miljoen aan liquiditeiten (geen ondernemingsvermogen), dan kan Sandra - bij een schenking van deze gelden - geen gebruik maken van de BOR. Rechtbank Breda oordeelde dat sprake was van discriminatie. Deze uitspraak gaf aanleiding tot massaal bezwaar en enkele (proef)procedures. Inmiddels zijn er meer uitspraken die de Belastingdienst in het gelijk stellen (BOR geldt alleen voor ondernemingsvermogen). Ook het gerechtshof 's- Hertogenbosch heeft een streep gezet door de uitspraak van Rechtbank Breda. De Hoge Raad zal een (eind)oordeel moeten vellen. Kortom, op tijd oogsten, voordat u kansen mist. 39
SPRING MAAR ACHTEROP
‘Daarom ben ik lid geworden!’
1161
WIE: Jurgen Peters (26 jaar) WAT: Ik werk als advocaat bij Rechtshuis Advocaten in Helmond en ben vice-voorzitter van het Sint Margaretha Gilde in Aarle-Rixtel. WAAR: Vanuit Helmond sta ik cliënten uit de omgeving bij op het gebied van arbeidsrecht, huurrecht en verbintenissenrecht. Hierdoor en door het vice-voorzitterschap van het gilde voel ik me maatschappelijk en sociaal betrokken bij Laarbeek en Aarle-Rixtel in het bijzonder. WAAROM: Net als Rabobank Peel Noord krijg ik in mijn werk veel mee van wat er in de samenleving speelt. Het verhaal achter de klant is voor zowel de bank als voor mij als advocaat erg belangrijk. Ken je omgeving en voel je betrokken bij de mensen, dat is mijn kracht, en dit is ook wat ik herken in Rabobank Peel Noord. Meer dan eens toont de bank zijn maatschappelijke kant en helpt bijvoorbeeld het vereningingsleven op weg. Zo kregen wij als Gilde Sint Margaretha in 2011 de door Rabobank Peel Noord ondersteunde Cultuurprijs Laarbeek. Als lid van de bank toon ik mijn betrokkenheid en kan ik invloed uitoefenen op de rol van Rabobank Peel Noord in mijn persoonlijke omgeving.
