20 1 5
Dicht je rijk op het Muiderslot Poëziewedstrijd voor jongeren
Voorjaar
© 2015 Stichting Rijksmuseum Muiderslot Vormgeving: Endeloos Grafisch Ontwerp Eindredactie: Ida Schuurman Uitgave: Stichting Rijksmuseum Muiderslot, Herengracht 1, 1398 AA Muiden Dit project is tot stand gekomen in samenwerking met de School der Poëzie, Amsterdam Poëziedocenten: Jacques Brooijmans en Ilonka Verdurmen Jury: Ilonka Verdurmen (voorzitter), Ellen Deckwitz en Rob de Vries Presentator Finale: Jos van Hest Alle rechten voorbehouden. Met dank aan:
Voorjaar
20 1 5 Dicht je rijk op het Muiderslot
Poëziewedstrijd voor jongeren In samenwerking met de School der Poëzie
4
Inhoud
Geluksjaar 2015
7
Een Tijdreis naar het verleden - Juryrapport
9
De gedichten
13
De dichters
63
De inspiratiebronnen
67
Informatie Muiderslot
71
5
Geluksjaar 2015
Dertien jaar Kasteeljuweel: dat brengt nog geluk ook! In 2003 ging het poëzieproject in samenwerking met de School der Poëzie van start, en sindsdien kwam het elk jaar terug. Met als resultaat zo’n vijfduizend originele gedichten van jongeren, geschreven op het terrein van het Muiderslot, meestal buiten. De gedichten zijn geïnspireerd op het leven en werk van de schrijver en dichter P.C. Hooft, de beroemdste bewoner van het Muiderslot. Elk jaar leverde de poëziewedstrijd winnaars op, dus dat zijn er in totaal ook dertien. Dit geluksjaar gebeurt er iets speciaals met de winnaars. Ter gelegenheid van het themajaar ‘Schrijvershuis P.C. Hooft’ op het Muiderslot buigt een jury zich over de dertien winnende gedichten. Wie schreef het állerbeste gedicht? De winnaar van dertien jaar Kasteeljuweel krijgt de gloednieuwe prijs, het ‘Hooftjuweel’ uitgereikt. Dit gebeurt tijdens de opening van de tentoonstelling ‘P.C. Hooft, Prins der Poëten - De man, de prijs, de straat’ in het najaar van 2015. Een kroon op dertien jaar Kasteeljuweel! P.C. Hooft Kasteeljuweel is nauw verbonden met de geschiedenis van het Muiderslot. Zo’n vierhonderd jaar geleden woonde en werkte hier P.C. Hooft. Hij kwam uit Amsterdam, waar hij veel andere schrijvers en dichters ontmoette, onder wie Vondel, Huygens, Roemer Visscher en Maria Tesselschade. Deze mensen nodigde hij vaak uit om naar het Muiderslot te komen. Ze kwamen bij elkaar in de pruimenboomgaard of in de Ridderzaal, waar ze elkaar vermaakten met muziek, liederen en gedichten. Later werd deze groep schrijvende vrienden de ‘Muiderkring’ genoemd.
7
In de zeventiende eeuw werden vaak dicht- en voordrachtswedstrijden gehouden onder de titel ‘landjuweel’, waarbij geld of kostbaarheden te winnen waren. Van landjuweel naar Kasteeljuweel: de voordrachtspoëzie is nog steeds springlevend. Kasteeljuweel 2015 De gedichten van Kasteeljuweel komen niet uit de lucht vallen, zij worden geschreven bij een aantal inspiratiebronnen. De jongeren konden kiezen uit fotobeelden die te zien waren op de tentoonstelling ‘Zinnebeeld, minnebeeld, fotobeeld’. Bij een aantal emblemen uit de bundel Emblemata Amatoria van P.C. Hooft (1611) maakten twee kunstenaars nieuwe, prikkelende fotobeelden: fotograaf Koen Hauser en beeldkunstenaar Ingeborg van der Enden. Emblemen zijn gedichten die uit drie delen bestaan: een motto, een plaatje en een korte, kernachtige spreuk. De emblemen van Hooft bevatten wijze lessen over de liefde, bedoeld voor de jeugd. Vierhonderd jaar later geven jongeren hún kijk op de liefde in een gedicht. Zij bedachten als extraatje nog een spreuk. Er werden ook gedichten geschreven bij een aantal beelden in de historische tuinen, zoals Hooft die ooit aan heeft laten leggen. Bijna vijftig finalisten werden uitgenodigd voor de grote Finale en er waren zes stralende winnaars. Alle gedichten van de finalisten staan in deze bundel. Veel leesplezier! Ida Schuurman, educatie Muiderslot
8
Een tijdreis naar het verleden
Juryrapport Kasteeljuweel - voorjaar 2015
Meer dan 300 jongeren van vier verschillende scholen, het Casparus uit Weesp, en de Amsterdamse scholen IVKO, Scholengemeenschap Reigersbos en het Montessori Lyceum Amsterdam, schreven gedichten op het Muiderslot met beelden en een bijzondere fototentoonstelling als bron van inspiratie. Onder leiding van poëziedocent Jacques Brooijmans schreven de scholieren gedichten bij één van de vijf beelden of de fotobeelden. Ook rijmden zij zelf tweeregelige gedichten in de stijl van de Emblemata Amatoria, van P.C. Hooft. Dat leidde tot geweldige vondsten, humor en tragiek, kort en bondig verwoord: Je zit hier met een blauw oog Je weet hoe het komt, je LOOG Demian, IVKO A3 ‘Ick buigh en breeck niet’ of Waarom houdt u niet van mij Ik ben toch evenveel als zij? Lux, MLA 1L ‘Waerom Ghy meer als ick?’ De winnaars Er waren zes prijzen. Uit de driehonderd gedichten waren zo’n vijftig gedichten geselecteerd die zijn gepubliceerd op Facebook Kasteel Muiderslot. Het publiek kon op deze gedichten stemmen en er zijn meer dan 1600 stemmen uitgebracht. Op dinsdag 16 juni waren de finalisten uitgenodigd om in de Ridderzaal van het Muiderslot hun gedichten te komen voordragen. Het feestelijke programma werd gepresenteerd door dichter Jos van Hest. Ruim dertig dappere dichters droegen hun gedicht voor in aanwezigheid van het publiek en de jury.
9
De winnaars van de publieksprijzen zijn: Liena Ghzawi (SG Reigersbos): eerste prijs met 332 stemmen Nina Herdigein (MLA): tweede prijs met 297 stemmen Zhufarny Marselia (SG Reigersbos): derde prijs met 268 stemmen De winnaars van de juryprijzen zijn: Eski Born (IVKO): eerste prijs Casper Vlek (MLA): tweede prijs Nathaniël Bruining (Casparus College): derde prijs Motivatie van de jury De jury heeft met veel plezier de gedichten gelezen en beluisterd, die zijn geschreven op het Muiderslot. De bijzondere en afwisselende inspiratiebronnen hebben geleid tot een grote variëteit aan gedichten waarin ook duidelijke sporen van de taal van Hooft zijn terug te vinden. In het gedicht van Nathaniël Bruining waardeert de jury de eenvoudige maar effectieve vorm, de herhaling en het gebruik van het woord ‘gezicht’: ‘Een gezicht, Een vals gezicht’ dat in de laatste twee regels verandert in ‘Jouw gezicht’. De regel ‘Een gezicht waar een gezicht achter schuilt’ vond de jury bijzonder geslaagd. Door het ritme in de regels wordt de hartstocht voelbaar van de dichter die is geraakt door degene die hem bedrogen heeft. Het gedicht werd ook gepassioneerd voorgedragen, wat bijdroeg aan de indruk die het op de jury maakte. Het past ook goed bij het gekozen embleem, ‘Deur valsch’. Het gedicht van Casper Vlek, geïnspireerd door één van de foto’s behorend bij het embleem ‘Waerem ghy meer als ick’, trof de jury door enkele opvallende en originele regels. ‘Ik was aan het winkelen in mijn gedachten’ en ‘Is er niet al genoeg achter gesloten deuren’ of ‘Is de reden soms mijn hoed’. Het effect van deze laatste regel werd versterkt doordat de dichter een hoed droeg tijdens zijn voordracht. Het gedicht geeft effectief en consequent de intense gevoelens weer van de dichter die is verlaten en zich bijna wanhopig afvraagt ‘Wat was de reden?’. De dichter weet ook de complexiteit van de gevoelens van de ‘ik ‘ goed te verwoorden, namelijk het verlangen
10
naar een geliefde die hem heeft verraden, maar van wie hij zoveel houdt dat hij haar zelfs ‘niet wilde betrappen’. De eerste prijs was voor Eski Born die in haar gedicht blijkt geeft van een filosofisch inzicht: Als er één ding iets anders was gegaan was het nu nooit nu geweest. De jury waardeert het vermogen van de dichter om een abstract gegeven als het verstrijken van de tijd en daarmee de geschiedenis te vertalen in pakkende beelden. Eski schreef over het ‘gat in het verleden’ waar zij haar hand in wil steken, de wens om de voetstappen uit de geschiedenis te horen en de vingerafdrukken te zien en haar besef daar op een of andere manier deel van uit te maken. Haar woorden hebben indruk gemaakt op de jury. ‘Als het anders was gegaan, was ik er zelf misschien niet geweest,’ zei ze in De zes trotse winnaars van Kasteeljuweel 2015
11
De Finale van Kasteeljuweel 2015 in de Ridderzaal van het Muiderslot.
een vraaggesprekje met presentator Jos van Hest. Het gedicht staat symbool voor het hele werkproces dat de scholieren ondergaan. Via hun bezoek aan het slot, de beelden en de tuin en de tentoonstelling maken ze een tijdreis naar het verleden en geven daar in hun eigen taal vorm aan. Het gedicht van Eski verwoordt op intrigerende wijze de verbondenheid van het heden en het verleden en daarom kende de jury haar met overtuiging de eerste prijs toe. Alle dichters werden in de zonnebloemen gezet en met een groot applaus beloond. Het was een gedenkwaardige middag! Ilonka Verdurmen, juryvoorzitter De jury bestond uit Rob de Vries, medewerker en coördinator van de educatievrijwilligers van het Muiderslot, Ellen Deckwitz, dichter en poëziecolumnist van NRC Next en Ilonka Verdurmen, artistiek leider van School der Poëzie.
12
De gedichten
13
D
Casparus College, Weesp
De zachte bloei van het leven De bron die ons leven heeft geschonken Een groot geheim van de bron Niemand die het geheim kent De wind blijft het lied zingen door het water heen De wind brengt het water tot leven Het leven is een klein geschenk uit de heilige aarde Dan komt hier het einde van de lange levensweg
De Bron Esmeralda Stokkers 14
E
een man in een ijzeren kist op weg naar de potvis maar nee… hij komt aan in de sterrenhemel wit licht en een grote mond die wijst naar hem met een boze stem jij valt plotseling naar een diepe, donkere duisternis
vlammen en vuur waaien door hem heen hij ziet het verraad voor zijn gezicht hoe de vriend met het tweede gezicht naar hem kijkt
Deur Valsch Rabbi Kumi 15
V
Verlangen Naar iets verlangen is veel waard Verlangen of naar iets verlangen is meer waard dan goud Hoe meer je verlangt naar iets wat er niet is hoe meer teleurstelling Het lijkt alsof je vast zit in een dichte kamer Je bent dan verslagen, je geeft de moed dan op Verlangen kan goed zijn als je erop wacht, het lintje en de kroon komen wanneer je het niet verwacht verlies de hoop nooit ooit kun je lachen om het beeld van het verslagen skelet
Waerom ghy meer als ick? Sharon Daamen 16
P
Planten zingen in het maanlicht het water drijft lachend weg mensen dansen op het water
het water stroomt door de bergen naar beneden de zon schijnt over zee vissen duiken in het water de bron van het water is magisch mensen kijken verbaasd over de zee niemand ziet land in zicht anderen varen in bootjes over zee geef mensen maar een goed leven mee
De Bron Isabel Borst 17
H Het verraad
van wat ik dacht dat het begin was was maar een verlies die ontmoeting die ervoor zorgde dat ik was verscheurd door één geheim het was verraad dat me in de orkaan sleurde, dat het water me meenam naar diepe haat, dat gepraat werd vernedering op school door dat verraad heb ik het te doen, bijna geen vrienden die het geheim weten waarvan ik hoop van niet Ik wil liever 1 vriend dan geen, ik heb liever een slechte dan geen de pijn doet me zeer en ik hoop dat ik niet alleen sterf
De Bron Shawn van der Wouw 18
E
Een vals gezicht Een gezicht dat niet te vertrouwen is Een gezicht waar iedereen in trapt Een gezicht dat je niet trouw is Een gezicht waar een gezicht achter schuilt Een gezicht dat slecht is Een gezicht dat iedereen voor de gek houdt Jouw gezicht waar ik in ben getrapt Jouw gezicht dat ik nooit meer vergeet
3e JURYPRIJS Deur valsch Nathaniël Bruining 19
H
Het bedrog, een masker een schilderij van de liefde een kist met liefde erin een bedrieger die zich voordoet als een ander Heeft degene die bedrogen is een gebroken hart? Beleefden zij de liefde met elkaar? Bedrog is kwaad, je verliest een hart Kan een hart dat gebroken is, hersteld worden? Het vertrouwen herstellen? Wie kunnen de liefde wekken? Je broer of een vriend? Samen overwin je de angst Daar kan niemand tegenop Liefde is moed
Deur valsch Lars Tovar 20
J
Je zit op de vloer maar de betovering is niet verbroken we smelten door elkaar heen die blik is een verleiding Wie goed naar die kleurrijke achtergrond kijkt ziet wat ik voor je voel het paars voor de blijdschap het groen voor de groei van onze liefde We kijken naar elkaar misschien nog verlegen niet meer gesloten
Een die my past Loubna Bendahman 21
S
Sommige standbeelden zijn van ijzer of goud Dat is wat velen liefhebben Maar liefde is meer waard dan wat dan ook Het overwint oorlogen, wapens en sieraden Je hoeft niet rijk te zijn om te krijgen wat je wilt je moet er gewoon hard genoeg voor werken en dat is wat het beeld vertelt onder de make-up zit een schitterende jongen of meisje je bent zoals je bent
Staand meisje Jeannot Makkinje 22
M Misgunsten
Er zijn veel misgunsten waar ik elke dag tegen aanloop
mensen voelen zich hoog en ze lopen door elkaar soms denk ik aan jou zomaar doe je hoog zo hoog kom maar op met al die misgunsten ik hou mijn hoofd omhoog en laat de rest maar komen
Waerom ghy meer als ick Daniel Krancher 23
I
In het verleden Ik zit op de bank De Romeinse cijfers kijken mij aan De tijd staat stil De tijd laat mij denken aan herinneringen over jou ik verlang naar jou ik zie je voor mij als ik mijn ogen sluit de wijzers raken mijn ziel want de tijd ging te snel
Gheen ben ick sonder u Lisanne Wiesenekker 24
D
De keuze voor de eeuwigheid De engel in de sterrenhemel staat voor een raadsel De engel dat ben ik Vier mannen verlangen naar mij De verleiding is aanstekelijk Allemaal even trouw en wijs Maar ik moet een keuze maken Gij die op mij zult vallen Moet voor mij de ware zijn De ware kijkt mij aan Ik zie in zijn blik ook al zit ik in de sterrenhemel Dat hy er alsnog voor mij zal zijn
Een treckt my (Ingeborg van der Enden) Lizzy van der Heyden 25
H
IVKO, Amsterdam
Het leven
Zonder energie was er geen zuurstof Als kracht niet bestond had je ook geen groei
Op een weiland staan duizenden bloemen Maar eentje is er goed voor jou Ze kunnen je betoveren zonder dat je het weet
Zo erg zelfs dat het je leven kan veranderen Het leven is net als een tornado Het komt en het blaast zichzelf weer weg Je leeft door water en brood Maar de dood komt vanzelf
De Bron Mirko Broeke 26
J
Afscheid Je zit in een kamer tussen leven en dood
De ene kant is wit, de andere rood Het is de strijd om afscheid te nemen Je ligt en denkt onder een deken Je bent net gestorven en het voelt raar Je vriend komt binnen, je kijkt en zegt: ‘Wat doe je hier?’ Hij zegt: ‘Ik kom afscheid nemen’ Er komt een man binnen die zegt: ‘Het is tijd’. ‘Ik denk aan je,’ zegt de vriend God komt en zegt: ‘Blijf sterk en hou vol, je bent er bijna’ Dan is er doodse stilte in de kamer tussen leven en dood
Gheen ben ick sonder u Jesse Uitendaal 27
D
De pompoen Eenzame pompoen In een tuintje Met een riem om zijn middel Een pompoen van metaal Tussen groene plantjes Een pompoen vol met woorden Ingesnoerd als een teken van vervorming Als een teken van cultuur
Gesnoerde pompoen Tsunami Leter 28
D De bron
Een bron is oud, kwetsbaar en uniek Hij glanst in het zonlicht
Het is net water Water stroomt, komt en gaat
Het is net als geschiedenis die ontdekt wordt Net als de toekomst die geraden wordt Water gaat verschillende kanten op Net als geluk en ongeluk Niks is voorspelbaar Gaat water dan altijd dezelfde richting uit?
De Bron Jantje van Brenk 29
H
Hoe de contouren van haar gezicht gestreeld worden door het donker hoe ze dompelt in de kennis van haar boek hoe de zinnen in haar ogen worden gedrukt als wonden op een lichaam hoe de bloemen als matrozen, prinsessen en draken symbool staan voor vormen van de mensen om haar heen
Tesseltje Iris van Gelder 30
I
Ik blijf wonderbaarlijk Veel en veel verschillende planten Maar geen zoals ik Alle planten groeien en bloeien Maar ik niet Ik sterf van jongheid Ik begin bruin en word groen Alle planten worden groter en mooier En ik word kleiner Om te eindigen als een zaadje Een zaadje in een nieuwe bloem
Potplant Zenzo Arian 31
J
Je ziet me niet Jaren steun en toeverlaat maar niets is wat jij ziet Ben het zat dingen te horen die geen geluid maken Sorry, ik bemoei me te veel met je Ik moet echt ophouden
want het enige dat ik hier aan overhoud is pijn toch wil ik dat jij me ziet ik wacht op de tijd dat je naar me kijkt zoals ik naar jou kijk zie je niet dat ik toch op je lijk ja, ik ben een oude, vieze man maar als je me beter leert kennen zie je dat ik meer kan je liefhebben tot het eind Sy blinckt en doet al blincken (Koen Hauser) Lara Güney 32
E
Een naakte schoonheid Van meisje tot vrouw Geen armen geen hoofd Alleen maar benen om op te staan Een naakte schoonheid Een betoverende schoonheid Als een toren in de wolken Het zwarte verlangen Geen armen, geen hoofd Alleen maar benen om op te staan Als een toren in de wolken met moordend verlangen Staand meisje Suze Hartman 33
D
De ware leidt me af voor mij de ware wonderschoon voor mij
het licht
van jouw ogen vol schoonheid jouw straling leidt me af de ware wonderschoon de liefde van de ware leidt me af
Een treckt my (Ingeborg van der Enden) Luka de Boer 34
I
Ik heb alles gegeven Toen zij kwam… Had je geen oog meer voor mij Geen aandacht Geen tijd Je nam me alleen Voor even Ik nam wraak Met de auto Die dag gingen jullie naar de hemelpoort Ik schoot mijn doel voorbij Diezelfde dag nog trouwden jullie En ik bleef alleen achter met een vurig hart Niets zelfs geen water Kon mijn vurige liefde blussen
Zij steeckt omhoog het hooft Hadewijch Kuijper 35
E
Een treckt mij Één ster straalt Ik zoek jou, jij zoekt mij Waarom zoeken, ik wil vinden Veel mensen Ik zoek één Één treckt mij Een straal raakt de steen Ik vind, jij hebt gevonden Steen smelt Straal verbonden
Een treckt my (Koen Hauser) Liam Minnebo 36
J
Je staat in je kamer Kijkt naar je spiegel Je kijkt naar je droom Je straalt van hoop Je schoonheid maakt het af Is je schoonheid echt? Of ben je te onzeker? Je kijkt naar je spiegel Je straalt van hoop Je kijkt naar je droom Je schoonheid maakt het af Of ben je te onzeker? Je staat in je kamer Je kijkt naar je spiegel
Waerom ghy meer als ick? Fanny Bakker 37
I
Ik zie een gat in het verleden vol met geschiedenis Daar kan ik gerust mijn hand in steken Dan heb ik een handvol geschiedenis zonder dat ik weet wie wat allemaal heeft meegemaakt De voetstappen en vingerafdrukken van mensen en niet wetende of die ooit teruggevonden worden Een man met een hoop geschiedenis als er één ding iets anders was gegaan was het nu nooit nu geweest
1e JURYPRIJS Tesseltje Eski Born 38
L
Luchtig van kleur Een portaal naar het verleden? Draaiend naar de diepte Spiegel van de verbeelding Het verleden ligt dicht bij de toekomst Onvoorstelbaar besef Uitstralend naar diepte Kracht om te creëren Draaikolk zuigend om aandacht Hoop op opvallen Kans om te stralen
De Bron Nastaszia Soehawan 39
D De bron
Die rare kool Is er meer?
Of iets anders soms? Een portaal of zoiets. Een portaal naar een andere wereld? Die potten eromheen Betekenen die ook iets? Zitten er soms geesten in? Maar die andere wereld, Is die in spiegelbeeld? We zullen het nooit weten. Waarom niet? OMDAT DE POOLSTER ALLEEN OP DE POOL SCHIJNT. DAAROM.
De Bron Terra Schuurman 40
V
Vroeger, tijd, nu Was ik je spiegel maar Dan zag ik wat je zag Wat je denkt We zitten hier te denken aan vroeger De tijd vliegt voorbij We denken aan vroeger Dan denken we aan wat we deden We zitten Onze horloges tikken door Zie ik je ooit weer? Misschien Misschien een keer
Gheen ben ick sonder u Mette de Klerk 41
W
SG Reigersbos, Amsterdam
Wonderschoon Nee
Excentriek Nee, nee
Betoverend
Nee, nee, nee Pijn Ja
Teleurstelling Ja, ja Verpulverd Ja, ja, ja
3e PUBLIEKSPRIJS Ick buijgh en breeck niet (Ingeborg v d. Enden) Zhufarny Marselia 42
M Melodie
Melodie eigenaardig kind
Melodie die altijd wat zingt
Melodie met haar betoverende stem
Melodie die altijd muziek maakt
Melodie wiens instrument altijd in het bos staat
Melodie waar ben je nu?
Sy blinckt en doet al blincken (Koen Hauser) Ayana Ihemble 43
H
Het begint allemaal in de feestzaal
2 personen komen elkaar tegen
Ze vinden hun ware liefde Ze dansen, ze praten, Ze praten, ze knuffelen, Ze knuffelen, ze dansen, Ze worden een droomkoppel De tijd is gekomen, Tijd om te trouwen, Na alle aangrijpende momenten Van dansen, knuffelen en praten.
Een die my past Ilyass Maarfi 44
W
Mijn ster in het donker Wij, mensen, zijn net sterren
zoekend naar de ware
elke ster lichtgevend
in de donkere, zwarte hemel
één springt eruit
zoals altijd in de
sterrenhemel
de warmte en het licht aantrekkend als de liefde op het eerste gezicht kijkend naar jou kan ik het niet laten geen beweging, geen stap je weet me zo te navigeren dat ik naar jou trek 1e PUBLIEKSPRIJS Een treckt my (Koen Hauser) Liena Ghzawi 45
H
De gevallen sterrenhemel Het masker der bedrog Het masker der magie Dat zich in de tijd doet onthullen En een spijtig gevoel doet opgaan Een schrik als reactie Met het verdriet van verlating Blijf je met een zwaar hart achter ‘O Cupido’ ‘Van waar kwam de fout?’ De gevallen sterrenhemel Rustend op de as Ligt als een boeket Op een rustende grafsteen
Deur valsch Asma Ashraf 46
E
Montersori Lyceum Amsterdam
een persoon een liefde een slot een sleutel zoekend naar hem verlangend een zielsgelijke verbinding heel snel heel langzaam een persoon een liefde een slot een sleutel altijd trouw
Een die my past Ilja Houweling 47
H
Het antwoord op het leven het water geeft me kracht, kracht geeft me macht de macht om te dansen dansen op de wolken net zoals water danst op de zee
danst een druppel op het helder blauwe water het water is een eindeloze spiraal een spiraal die je helpt om het antwoord te vinden te vinden op de vragen op de vragen die je hebt de spiraal geeft me kracht de kracht om zelfverzekerd te dansen op de wolken te dansen op de zee
De Bron Sofia Gebeyehu 48
D
De engel kijkt omhoog een stralende ster schijnt op haar neer haar ziel zwart geblakerd velen blijven hopen op haar liefde en trouw niemand weet wat zij nu weet niemand ziet wat zij heeft gezien niemand wil het weten mensen maken fouten sommige worden niet vergeven van fouten leer je de engel slaat haar ogen dicht het zwart blijft haar achtervolgen ze wil niet meer, ze kan niet meer zoekend naar antwoorden kijkt ze omhoog
Een treckt my (Ingeborg van der Enden) Marilyn Bartling 49
E
eenzaam, koud dromen in het venster zwart, klein haar eenzaamheid groeit klein, groot ontwakend in de zon liggend op het gras zoekt zij warmte de warmte van de liefde staat zij op ze zoekt de weg van de liefde
Staand meisje Titus van der Linde 50
Z
Zij draait zich muziek muziek hoort zij een vorm van… de beelden de verschillen mensen denken gedachten verschillen is er een zijn er meerdere aantrekkelijk of toch niet blijven kijken afschuwelijk
Sy blinckt en doet al blincken (Koen Hauser) Maud Jongejan 51
J
Jij als de tuin mijn lichaam is, bomen mijn longen, bloemen mijn kleurrijke gedachten, rozen mijn gevoelens, en insecten en vogels de bloedlichamen die door mijn lichaam stromen, dan ben jij mijn ziel, een ziel die mijn hele leven beïnvloedt. Jij bent voor mij net als een vergeet-mij-niet ik vergeet je niet
Staand meisje Luna Dolleman 52
G Geniet
Er komt een tijd dat je gaat fantaseren Misschien over geld, een auto of een gevoel Zoals knuffelen, spanning of intimiteit Geniet van dat gevoel
Of van de auto Misschien is het eerst een beetje spannend
Maar daarna wordt het leuk Ga je genieten van het gevoel Net als van een auto Maar vergis je niet Een gevoel is maar voor even…
Potplant Felice Verbeek 53
D
De eenzame plant Ik ben als een eenzame plant die niks te doen heeft geen vrienden of spelletjes voor mij niemand geeft mij water ik verwelk elke dag meer Ik heb de hoop niet opgegeven Alles wat ik wil is een vriend Een vriend die mij gezelschap houdt Een vriend waar ik mee kan lachen Is dit het einde van mijn eenzame leven? is er nog hoop voor mij?
Potplant Leon Kohn 54
D
De poort van de oude krachten De mensheid zoekt altijd naar het onbekende Hoe ze zoeken is al veel veranderd En het zal nog meer veranderen In hun zoektocht naar kennis hebben ze al veel geleerd maar ze hebben Het nog niet ontdekt Over een tijd zullen ze het weten
dan zullen ze de Poort vinden Hun ongelofelijke nieuwsgierigheid zal hun De Poort laten openen. EN ALS DIE OPENGAAT ZULLEN ZIJ BRANDEN!!
De Bron Simon Anink 55
W
Wat zou ik moeten voelen Niets, dat gaat er in mij om Mijn ogen doen pijn van het kijken WAT ZIE IK? Ik zie een blad, een blad van een roos Ik heb hem vast en durf hem niet los te laten De roos waait bijna weg uit mijn handen
maar ik laat niet los de roos is mijn hoop mijn hoop op een gelukkig leven mijn hoop om blij te zijn de wind en de wolken fluisteren naar me: ‘laat los’ ik doe het, ik laat los alles om mij heen wordt zwart alsof ik val, in een bodemloos gat mijn lichaam blijft nog steeds stil mijn hoop is vervlogen 2e PUBLIEKSPRIJS De Bron Nina Herdigein 56
D
de pompoen met broek werd geboren in de tuin van Hooft hij ontsnapte en leefde in vrijheid tot iemand hem ontdekte en dacht praten en bloeien vrucht en geur hij stal hem en het was te laat voor de vrijheid
Gesnoerde pompoen Jim Bakker 57
D
De bron, de bron van onze liefde Weet je het nog, ons ontstaan? Niemand kan mij betoveren, zelfs de sterren niet Maar jij, jij bent mijn begin Zonder jou, ik ben er niet Jij bent mijn begin, midden, eind Het oog, onze liefde, is stil en ruikt naar rozen Geen zin, geen woord hoeven wij vuil te maken Wij begrijpen elkaar, zoals dit blaadje mijn pen Ik zie, ik zie je elke dag. En ik zie je niet. Je bent als een gat waar ik in gevallen ben. Mijn droom, mijn droom is uiteengespat Het licht, het is uitgedoofd.
De Bron Yasmina Derraze 58
I
Is er niet al genoeg achter gesloten deuren Ik heb nog verlangen naar wat mij heeft verlaten
De liefde is als team maar jij bent overgelopen Niet wat het lijkt is wat jij mij zei Alleen maar de akoestische golven waren wat mij raakte Is de reden soms mijn hoed? Ik heb mijn haar niet geknipt, god mag het weten Of was de buurman de reden? Ik was aan het winkelen in mijn gedachten Maar de winkels waren uitverkocht Wat was de reden? De reden, ik heb verlangen naar wat mij heeft verraden De rode roos is bijna verwelkt Is er niet al genoeg achter gesloten deuren Ik wilde je niet betrappen
2e JURYPRIJS Waerom ghy meer als ick? Casper Vlek 59
D
De start van het leven Je bent een kleine, een kleine schat net een knop in de bloei wordt een bloem een grote een mooie een knappe start een vurig einde een prachtig slot tot de knop een bloem wordt een kleine schat jij kleine schat net een knop
Potplant Anna Endhoven 60
G
Geen tijd om te bloeien als de wind je mee trekt De levenslijn bijna doorbroken Een droom gestolen. De pijn bijna door rust vervaagd Geen tijd meer voor hoop Geen kracht meer voor tijd De wind trekt je mee van de levensboom Stemmen verluisteren Een stroom van verdriet Geen kans meer voor ontdekken als de wind je mee trekt geen tijd meer voor groeien geen tijd meer voor pijn Gevangen door het leven Bevrijd door de wind
De Bron Isis van der Meijden 61
E
Elegant en zacht, jouw tedere handjes die ik nu niet meer kan voelen dat God dat zo wilde… het is niet fijn, het niet kunnen voelen van jouw warme gloed is iets waar ik alledaags doorheen moet Eigenlijk is het zot, dat strijden tegen de wil van God Al die pijn van voorheen Sinds kort zijn mijn ogen open. En het vertrouwen is er dat deze pijn nooit meer in mijn leven verschijnt.
Tesseltje Stevan Stefanovic 62
De dichters
63
Namenlijst dichters Naam
Simon Anink
Zenzo Arian
Asma Ashraf
Fanny Bakker
Jim Bakker
Marilyn Bartling
School
Inspiratiebron
IVKO, Amsterdam, A2
Potplant
Montessori Lyceum Amsterdam, 1S De Bron
SG Reigersbos, Amsterdam, A4A
IVKO, Amsterdam, A1
Montessori Lyceum Amsterdam, 1S Gesnoerde pompoen
Montessori Lyceum Amsterdam, 1L Een treckt my
Loubna Bendahman Casparus College, Weesp, 1B
Luka de Boer
IVKO, Amsterdam, A1
Eski Born
Isabel Borst
Jantje van Brenk
IVKO, Amsterdam, A3
Casparus College, Weesp, 1A
IVKO, Amsterdam, A4
Mirko Broeke
IVKO, Amsterdam, A4
Sharon Daamen
Casparus College, Weesp, 1B
Nathaniël Bruining Casparus College, Weesp, 1B
Yasmina Derraze
Luna Dolleman
Anna Endhoven
Sofia Gebeyehu
Iris van Gelder
Liena Ghzawi
Lara Güney
Suze Hartman
Een treckt my
(Ingeborg van der Enden)
Tesseltje
De Bron
De Bron
De Bron
Deur valsch
Waerom ghy meer als ick?
Montessori Lyceum Amsterdam, 1S De Bron
Montessori Lyceum Amsterdam, 1D Potplant
Montessori Lyceum Amsterdam, 1L De Bron
IVKO, Amsterdam, A2
SG Reigersbos, Amsterdam, A4A
IVKO, Amsterdam, A2
IVKO, Amsterdam, A2
Tesseltje
Een treckt my (Koen Hauser)
Sy blickt en doet al blincken
(Koen Hauser)
Staand meisje
Montessori Lyceum Amsterdam, 1S De Bron
Lizzy van der Heyden Casparus College, Weesp, 1M
64
(Ingeborg van der Enden)
Een die my past
Montessori Lyceum Amsterdam, 1M Staand meisje
Nina Herdigein
Deur valsch
Waerom ghy meer als ick?
Een treckt my
(Ingeborg van der Enden)
Ilja Houweling
Ayana Ihemble
Montessori Lyceum Amsterdam, 1L Een die my past SG Reigersbos, A4A
Sy blinckt en doet al blincken (Koen Hauser)
Maud Jongejan
Montessori Lyceum Amsterdam, 1M Sy blinckt en doet al blincken
Mette de Klerk
IVKO, Amsterdam, A3
Daniel Krancher
Casparus College, Weesp, 1M
Waerom ghy meer als ick?
Casparus College, Weesp, 1A
Deur valsch
Leon Kohn
Hadewijch Kuijper Rabbi Kumi
Tsunami Leter
Titus van der Linde Ilyass Maarfi
Jeannot Makkinje
Zhufarny Marselia
(Koen Hauser)
Gheen ben ick sonder u
Montessori Lyceum Amsterdam, 1M Potplant IVKO, Amsterdam, A1
IVKO, Amsterdam, A4
Zij steeckt omhoog het hooft Gesnoerde pompoen
Montessori Lyceum Amsterdam, 1L Staand meisje SG Reigersbos, Amsterdam, A4A
Een die my past
SG Reigersbos, Amsterdam, A4A,
Ick buijg en breeck niet
Casparus College, Weesp, 1M
Staand Meisje
(Ingeborg van der Enden)
Isis van der Meijden
Montessori Lyceum Amsterdam, 1D De Bron
Terra Schuurman
IVKO, Amsterdam, A3
Liam Minnebo
IVKO, Amsterdam, A1
Nastaszia Soehawan IVKO, Amsterdam, A3
Een treckt my (Koen Hauser) De Bron De Bron
Stevan Stefanovic
Montessori Lyceum Amsterdam, 1D Tesseltje
Lars Tovar
Casparus College, Weesp, 1B
Esmeralda Stokkers Jesse Uitendaal Felice Verbeek Casper Vlek
Casparus College, Weesp, 1A
De Bron
IVKO, Amsterdam, A4
Gheen ben ick sonder u
Deur valsch
Montessori Lyceum Amsterdam, 1M Potplant
Montessori Lyceum Amsterdam, 1D Waerom ghy meer als ick?
Lisanne Wiesenekker Casparus College, Weesp, 1M Shawn van der Wouw Casparus College, Weesp, 1A
Gheen ben ick sonder u De Bron
65
66
De inspiratiebronnen
67
Fotobeelden bij de emblemen (gedichten van P.C. Hooft): Zy steeckt omhoog het hooft (Niemand kan zich aan de liefde onttrekken) Fotobeeld: Ingeborg van der Enden
Een treckt mij (Een grote voorkeur voor één geliefde) Fotobeelden: Ingeborg van der Enden en Koen Hauser
Ick buijgh en breeck niet (Een minnaar moet tegenslagen kunnen verdragen) Fotobeelden: Ingeborg van der Enden en Koen Hauser
Gheen ben ick sonder u (Zonder jouw liefde red ik het niet) Fotobeeld: Ingeborg van der Enden
68
Sy blinckt, en doet al blincken (Wat hij aan liefde heeft, komt van haar) Fotobeelden: Ingeborg van der Enden en Koen Hauser
‘Tmoet nu voort (Als je het pad van de liefde bent ingeslagen, kun je niet terug) Fotobeeld: Koen Hauser
Een die my past (Wie is degene, die helemaal bij mij hoort?) Fotobeeld: Koen Hauser
Deur valsch (De geliefde kan zo vals zijn als een spiegel) Fotobeeld: Koen Hauser Waerom Ghy meer als ick? (Hou het bij één geliefde, twee is te veel) Fotobeeld: Koen Hauser
69
De beelden Gesnoerde pompoen - Sjoerd Buisman
Potplant - Huub Kortekaas
70
Staand meisje - Eja Siepman van den Berg
Tesseltje - Guerda Reuter
Phyllotaxus Muiderslot. De Bron - Sjoerd Buisman
Informatie Muiderslot Tentoonstelling ‘Zinnebeeld, minnebeeld, fotobeeld’ op het Muiderslot, met fotobeelden van Ingeborg van der Enden en Koen Hauser (28 maart - 28 juni 2015). De Finale van Kasteeljuweel werd gehouden op 16 juni in de Ridderzaal van het Muiderslot. Voor informatie over Kasteeljuweel in het schooljaar 2015-2016: zie http://www.muiderslot.nl/kasteeljuweel of neem contact op met Ida Schuurman, educatie Muiderslot: 0294-256278 (ma-do) of
[email protected]. Rijksmuseum Muiderslot Herengracht 1 1398 AA Muiden 0294-256262
[email protected]
71
20 1 5
Kasteeljuweel Een kasteel, een beroemde dichter, inspiratiebronnen, jongeren, een dichtwedstrijd: de ingrediënten van het jaarlijkse poëzieproject ‘Kasteeljuweel’. Voor het dertiende jaar kwamen jongeren naar het Muiderslot om een gedicht te schrijven. Inspiratiebron hierbij is leven en werk van de zeventiende-eeuwse dichter P.C. Hooft, de beroemdste bewoner van het Muiderslot. De jongeren schreven gedichten bij de bijzondere tentoonstelling ‘Zinnebeeld, minnebeeld, fotobeeld’ en bij beelden in de historische tuinen van het Muiderslot. In deze bundel staan de glanzende gedichten van 49 finalisten, die hun gedicht hebben voorgedragen in de Ridderzaal van het Muiderslot. De zes trotse winnaars gingen met hun geldprijs naar huis: dicht je rijk op het Muiderslot!
72
www.muiderslot.nl
