Diabetes Werk(t) veilig Chris Kant
NVAB Kring 20-10-2009
Diabetes Werk(t) Veilig Quiz Diabetes samengevat Diabetes en veilig werken Beoordeling veilig werken
Diabetes Werk(t) Veilig
de Quiz
Prevalentie diabetes 2025
IDF
Prevalentie diabetes 2007
Tabel 1: Jaarprevalentie (per 1.000) van type 1 en type 2 diabetes mellitus gestandaardiseerd naar de bevolking van Nederland in 2007 (Bron: CMR-Nijmegen e.o. 2003-2007)
Prevalentie diabetes
Nationale Atlas Volksgezondheid, versie 3.19, 24 september 2009 RIVM, Bilthoven.
Diabetes definitie Absolute of relatief tekort aan insuline In wisselende mate Insuline resistentie Gekenmerkt door hyperglycemie Toenemend hoge prevalentie
Diabetes diagnose Diabetes mellitus (NHGstandaard)
• Op 2 verschillende dagen 2 glucosewaarden
boven de afkapwaarden voor diabetes of • een willekeurige glucosewaarde >11,0 mmol/l in combinatie met hyperglycemische klachten
Diabetes en IFG en IGT
DM
Nuchter mmol/l)
8 7
IFG IFG
6
IFG +IGT +IGT IFG
5
IGT
4
4
5 6 7 8 9 10 Glucose 2 uur na OGTT (mmol/l)
11
Diabetes samengevat Gecompliceerd door eindorgaan schade
• Retinopatie >> Blindheid • Nefropatie >> Dialyse, Niertransplantatie • Neuropatie • Diabetische Voet >> Amputation • Myocard Infarct • CVA
Diabetes samengevat Behandeling Voorlichting en Educatie Controles Behandeling van risicofactoren Medicamenteus • Vergroten insulinegevoeligheid • Insuline • Combinatie daarvan
Diabetes en veilig werken Impact van diabetes op functioneren in werk Behandeling, ontregelingen en complicaties Persoonsgebonden factoren (acceptatie, kennis, inzicht en toepassing)
Werkgebonden factoren (werken in ploegendienst, onregelmatige werktijden en fysiek en/of mentaal belastend werk, hitte en koude, wettelijke veiligheidseisen)
Diabetes en veilig werken Ongeval risico bij diabetes Literatuur
• • •
Zelden een belemmering Matig/slecht kwaliteit door methodologische beperkingen Healthy driver selection
Conclusie
• •
Iets toegenomen ongevalkans RR 1.1-1.6 Risico vooral groter bij jonge leeftijd, weinig rijervaring, alcoholgebruik en mannelijk geslacht
Diabetes en veiligheid
Relative risk for accidents High risk: • Alcoholism • Neurological disease • Mental disorders • Drug and medicines • Diabetes mellitus Moderate risk: • Cardiovascular disease • Arthritis/locomotor disability Low risk: • Hearing impairment • Vision impairment • Renal disorders
Meta-analyse Truls Vaa 2005
2.00 1.75 1.72 1.58 1.56
(1.89 – (1.61 – (1.48 – (1.45 – (1.31 –
2.12) 1.89) 1.99) 1.73) 1.86)
1.23 1.17
(1.09 – 1.38) (1.004- 1.36)
1.10 1.09 0.87
(1.02 – 1.40) (1.04 – 1.15) (0.54 – 1.34)
Diabetes en veilig werken Acute handelingsonbekwaamheid in diabetes Complicaties
•
Cardiovasculaire complicaties
Hyperglycemia
•
Zelden een belemmering
Hypoglycemie
Wat is een hypoglycemische episode? Lage bloedsuiker Symptomen van een lage bloedsuiker Symptomen verdwijnen na verhogen bloedsuiker glucose Whipple’s Triad
Normaal glucose 2,8 – 5,6 mmol/l nuchter Afkappunt tussen 3,1 and 3,9 mmol/l G0800 40
30
Frequency
20
10 Std. Dev = 1,02 Mean = 5,9 N = 140,00
0 3,0
5,0 4,0
G0800
7,0 6,0
9,0 8,0
Hoe word je hypoglycemisch? Glucose-verlagende medicijnen
• •
Insulin,sulfonylurea-derivaten Bewuste of ‘accidental’ overdosering
Glucose-verlagende activiteiten
• • •
Verminderde voedselinname Toegenomen inspanning (sport/zwaar werk) Alcohol
Glucose-verlagende omstandigheden
•
Warm weer, sauna
Hypo door lichttherapie? 40-jarige diabetespatient seizoensgebonden depressie • Insulinedosering verlaagd al na de eerste lichtsessie • symptomatische hypoglycemieen • Na voltooien lichtherapie stijgen de bloedsuikerwaarden weer • Proef 2e lichttherapie > herhaling
Ernst van de hypoglycemia Licht (<3,5 mmol/l)
• • • •
Hartbonzen / Bleek zien Honger Trillen Zweten
Mild (<2.8 mmol/l) • Geeuwen / Verwardheid / Suf / apatisch • Onrust • Convulsie en coma Ernstig (> 2.8 mmol/l) (3rd party-assistance)
Contraregulatie Mechanisme dat hypoglycemia voorkomt Glucagon
•
Stimuleert glucose-productie (glycogenolyse and gluconeogenesis)
Adrenaline
• •
Stimuleert glucose-productie (gluconeogenesis) vermindert glucose-utilisation
Groeihormoon, cortisol
Effects of glucagon & adrenaline deficiëncy during hypoglycaemia Normal Glucagon deficiency
Adrenaline deficiency
Glucagon and adrenaline deficiency
Plasma gluocse, mM
6.0 5.0 4.0 extra glucose
3.0 2.0 1.0 0
60
120
0
60
Time, min
120
0
60
120
Hiërarchie van de contraregulatie
HOMEOSTASIS
Disturbed glucose counterregulation normal <1 month diabetes 175
HYPO
1-5 years diabetes 400
150
300
125
200
100
100
75
0 Glucagon (pg/ml)
>15 years diabetes HYPO
Adrenaline (pg/ml)
Oorzaken van verstoorde contraregulatie Lang bestaande diabetes Voorafgegaan door frequente hypoglycemische episodes Relatie met hoogte van de HbA1c Grotere kans op hypoglycemia-unawareness
Hypoglycemia en HbA1c
Hypoglycaemia rate per 100 patient-years
60
50
O Intensive group 40
30
20
0 0
5
6
7
Adapted from DCCT Research Group. 1996
8
9
10
11
HbA1c (%)
12
13
14
Hypoglycemia unawareness 1-25% van alle insuline afhankelijke diabeten Afgenomen perceptie van een hypoglycemie • Geen adrenerge waarschuwingssignalen • Tijd tussen hyposymptomen en verminderen •
cognitie korter Waarschuwingssignalen treden bij steeds lagere bloedglucose op
Risicofactoren • scherp ingestelde behandeling • HbA1c < 9% • langdurige insulinetherapie (>10 jaar) • Betablokker
Hypoglycemia unawareness Behandeling
• • • •
Vermijden van hypoglycaemie Hypoglycemia awareness training Coffeïne Tijd tussen de waarschuwende verschijnselen en verminderd cognitief functioneren doen toenemen.
Persoonsgebonden factoren Gedrag en veiligheid 189 diabetes patiënten hypoglycemisch (2,7mmol/l) Type 1
Rijden/Meten
NHA (24) 4% IHA (21) 43%
Type 2
Rijden/Meten
NHA (20) Controle (24)
24% 0%
29 Proefschrift 2006 Stork, A. Diabetes and driving
Effect van hypoglycemie Vermindering en vertraging van de cognitieve functies; aandacht visuele informatie verwerking hand-oog coördinatie reactietijd vermindering van concentratie
Hypoglycemia in grote t2DM trials
N=
Milde hypoglycemie
Ernstige hypoglycemie
Followup
%Patienten
%Patienten
4 yrs
9.8-38.7 %
0.1-0.6 %
Event rate
ADOPT1
5350
UKPDS2
3041 >10 yrs
1,2-36,5 %/yr
0.1-2.3 %/yr
PROActive3
5200
3 yrs
20-28 %
0.4-0.7 %
ADVANCE4
11140
5 yrs
38-53 %
ACCORD5
10251
3.5 yrs
1NEJM
2006;355:2427 1998;352:837 3Lancet 2005;366:1279-89 4NEJM 2008;358:2560-72. 5NEJM 2008;358:2545-59. 2Lancet
0.9-1.2/yr
1.5-2.7 % 3.5-10.5 %
Event rate
0.4-0.7/100 ptyrs
Hypoglycemie bij type 2 DM Sulfonylurea-derivatives
Once-daily Basal insulin
% patients
episodes
% patients
episodes
Mild
40%
1/ptyear
40%
1-6/ptyear
Severe
<1%
0.03/ptyear
2-4%
0.1-0.2/ptyear
Guideline railway safety on Diabetes Department of Transport Road Safety Research rapport No. 61 Stratifying hypoglycaemic event risk in Insulin treated diabetes
Diabetes
Percentage
Aantal
Type 2 (sulphonylureum)
7%
0-7 episodes
Type 2 (<2 jaar insuline)
7%
0-7 episodes
Type 2 (>5 jaar insuline)
25%
0-10 episodes
Type 1 (<5 jaar diagnose)
22%
0-10 episodes
Type 1 (>15 jaar diagnose)
46%
0-32 episodes
Werken met veiligheidsaspecten Veiligheidswerk • Functies waarbij het tot de taak behoort
de eigen veiligheid of veiligheid van anderen te bewaken
• Aandacht, alertheid en beslisvaardigheid een cruciale rol
Werken met veiligheidsaspecten Risico Stratificatie is mogelijk, gebaseerd op;
• • • • • •
Type behandeling Duur van de diabetes / Insuline behandeling Anamnese hypo’s Hypoglycaemia unawareness Complicaties Persoonlijke factoren (zelfcontrole / ziekteinzicht)
Bij type 2 Diabetes:
• •
Kans op ernstige hypo is klein Hypoglycaemia unawareness is zeldzaam
Een goed gereguleerde Diabetes Mellitus is zonder manifeste complicaties slechts in uitzonderlijke gevallen reden voor een beperking.
Dank u voor uw aandacht
