Diabetes (suikerziekte)
9
Diabetes en cardiovasculaire complicaties – de doorbraak Achtergrondinformatie Klinische onderzoeken
Diabetes en cardiovasculaire complicaties – de doorbraak • Miljoenen Europeanen lijden aan een diabetische stoornis in de stofwisseling. Hartinfarcten, beroertes en andere doorbloedingsstoornissen behoren tot de gevreesde gevolgen van diabetes. Er worden twee types diabetes onderscheiden: de aangeboren vorm (type I) en de later optredende vorm (type II): dat laatste type treedt meestal op volwassen leeftijd op. Diabetes van type I wordt meestal veroorzaakt door een aangeboren defect dat leidt tot onvoldoende productie van insuline in de cellen van de alvleesklier. Daarentegen is tot nu toe nog grotendeels onbekend wat de diabetische stofwisseling bij volwassenen veroorzaakt. Deze aandoening komt wereldwijd dan ook steeds vaker voor. • De conventionele geneeskunde richt zich vooral op het behandelen van de symptomen van diabetes door middel van het verlagen van de bloedsuikerspiegel. Maar ook bij patiënten met een bloedsuikerspiegel die onder controle wordt gehouden, komen cardiovasculaire aandoeningen veelvuldig voor. Het verlagen van de bloedsuikerspiegel is noodzakelijk voor het behandelen van diabetes, maar het is duidelijk niet genoeg. Zonder inzicht in 126
Voornaamste oorzaak Tekort aan vitaminen en andere voedingsstoffen
Primaire preventie en behandeling Ondersteund door: – – – –
Vitamine C Vitamine E B-vitaminen Spoorelementen
aanvulling Cellen in de bloedvatwand
Cellen in de lever en alvleesklier helpt voorkomen en herstellen
Verdikking van de bloedvatwand
Cardiovasculaire aandoeningen bij diabetici – – – – –
Diabetische stofwisseling
helpt voorkomen en herstellen
Verhoogde bloedsuikerspiegel
Hartinfarcten Beroertes Nierfalen Blindheid Amputatie
helpt voorkomen
Diabetes (type II) en cardiovasculaire complicaties
127
de oorzaken is een effectieve preventie of behandeling van diabetes onmogelijk. • De moderne cellulaire geneeskunde speelt een belangrijke rol in het onderzoek naar de oorzaken, preventie en ondersteunende behandeling van diabetes bij volwassenen. Een diabetische stofwisseling wordt naar mijn mening vaak veroorzaakt door een chronisch tekort aan vitaminen en andere celfactoren in miljoenen cellen van de alvleesklier, het orgaan dat insuline produceert. Dit tekort staat in verband met een chronisch gebrek aan voedingsstoffen in de vaatwanden en andere organen. Bij een aangeboren stoornis in de stofwisseling kan een chronisch tekort aan vitaminen en bepaalde celfactoren leiden tot een diabetische stofwisselingsontsporing en de ziekte diabetes. • Bepaalde vitaminen en andere voedingsstoffen dragen bij tot de preventie of behandeling van een diabetische stofwisseling en de daarmee verbonden aandoeningen. Wetenschappelijk en klinisch onderzoek heeft de werking van vitamine C, vitamine E, het spoorelement chroom en andere voedingsstoffen voor de preventie en ondersteunende behandeling van een diabetische stofwisseling bewezen (zie studies literatuuroverzicht). 128
• Mijn advies aan diabetespatiënten: begin zo vroeg mogelijk met het innemen van voedingssupplementen en stel uw arts hiervan op de hoogte. Gebruik dit vitamineprogramma naast de u voorgeschreven medicijnen. Aangezien hoge doses vitamine C de insulinebehoefte kunnen doen afnemen, raad ik u aan als u begint met de inname extra bloedsuikertest te laten uitvoeren, om een te laag suikergehalte te vermijden. U mag het gebruik van uw medicijnen voor diabetes niet zelfstandig wijzigen of stopzetten. Overleg altijd eerst met uw arts. • Voorkomen is beter dan genezen. Het succes van vitaminen en andere voedingsstoffen bij diabetespatiënten is erop gebaseerd dat het tekort aan celbrandstof in miljoenen cellen van de alvleesklier, het orgaan dat insuline produceert, de lever en de bloedvatwanden wordt opgeheven. Daarmee wordt niet alleen een diabetestherapie actief ondersteund, maar ook de gevreesde cardiovasculaire complicaties kunnen met succes worden voorkomen.
129
Achtergrondinformatie Diabetes is een erg verraderlijke stofwisselingsziekte. Cardiovasculaire complicaties, veroorzaakt door een vernauwing of het verstopt raken van de bloedvaten, kunnen bij diabetes overal in het vaatstelsel voorkomen. De volgende ernstige complicaties komen bijzonder vaak voor: • Blindheid door verstopping van de oogslagaders • Nierdisfunctie door verstopping van de nierslagaders. Hierdoor is een langdurige dialysebehandeling nodig. • Verstopping van de kleine slagaders van de tenen en voeten. Hierdoor sterft weefsel af (gangreen) en het amputeren van het getroffen lichaamsdeel wordt onvermijdelijk. • Hartinfarcten door verstopping van de kransslagaders. • Beroertes door verstopping van de hersenslagaders.
130
Diabetische cardiovasculaire problemen kunnen overal in het lichaam ontstaan
De verwisseling van vitamine C- en suikermoleculen is de oorzaak van de diabetische cardiovasculaire aandoeningen. De sleutel voor het inzicht in de diabetische vaatcomplicaties ligt in het evenwicht van de moleculen. Suikermoleculen en vitamine C-moleculen lijken qua structuur erg veel op elkaar. Bij diabetespatiënten leidt dit tot een verwisseling in de stofwisseling.
131
De fatale gevolgen van deze stofwisselingsverwarring zijn samengevat op de volgende pagina’s.
Vitamine C
Glucose
Vitamine C- en suiker- (glucose-) moleculen lijken verwarrend veel op elkaar
De sleutelrol van vitamine C De linkerkolom geeft de situatie weer bij de stofwisseling van een gezond persoon. De barrièrecellen van de vaatwand (endotheelcellen) bevatten vele kleine biologische pompjes, die erin gespecialiseerd zijn suiker en vitamine C uit de bloedbaan de bloedvatwand in te transporteren. Bij een gezond persoon transporteren deze pompjes een optimale hoeveelheid vitamine Cen suikermoleculen. De middelste kolom geeft de situatie bij diabetespatiënten weer. Door de hoge bloedsuikerspiegel worden de celwandpompjes overladen met suikermoleculen en tegelijkertijd worden de vitamine C-moleculen ver132
Gezond mens
Diabeticus hoog risico
Diabeticus laag risico
Vitamine C
Suiker
Evenwicht van vitamine C en suiker
Te veel suiker Toevoer van en te weinig vitamine C herstelt vitamine C het evenwicht
Biologische pompjes in het celmembraan
Gevolgen voor de cellen in de slagaderwand
Gevolgen voor de hele slagaderwand
gezond cardiovasculair systeem
Vitaminegebrek en te hoog suikerniveau veroorzaken cardiovasculaire storingen
weinig cardiovasculaire storingen
Zo helpt de toevoer van vitamine C cardiovasculaire aandoeningen bij diabetici verhinderen
133
drongen. Deze molecuulverwisseling heeft bij diabetici ernstige gevolgen: ten eerste ontstaat er zowel in de endotheelcellen als in de bloedvatwand een opeenhoping van suiker; ten tweede ontstaat er een tekort aan vitamine C in de vaatwand. Het gevolg is een ziekelijke verdikking van de vaatwanden over de totale lengte, dus niet alleen bij de kransslagaders. Dat verklaart waarom doorbloedingsstoornissen bij diabetici overal optreden. De rechterkolom laat de beslissende maatregel zien waarmee vaatcomplicaties bij diabetici kunnen worden voorkomen. De dagelijkse toevoer van voedingsstoffen en een of meer extra grammen vitamine C spelen een belangrijke rol in de ondersteuning van de gezondheid en bij het herstel van de balans tussen het vitamine- en het suikermetabolisme.
134
Het klinische bewijs: Vitamine C verlaagt de bloedsuikerspiegel en de insulinebehoefte Klinische onderzoeken tonen aan dat vitamine C bij diabetici niet alleen bijdraagt tot de preventie van cardiovasculaire complicaties, maar dat het ook helpt om de diabetische stofwisseling, die hiervan de oorzaak is, te corrigeren. Professor Pfleger en zijn collega’s van de Universiteit van Wenen hebben in een belangrijk klinisch onderzoek kunnen bewijzen, dat met een voedingssuppletie van dagelijks 300 tot 500 mg vitamine C de glucosebalans van diabetici duidelijk werd verbeterd. De bloedsuikerspiegel daalde gemiddeld met ongeveer 30 procent en de dagelijkse insulinebehoefte kon met ongeveer 27 procent worden verminderd. De uitscheiding van suiker in de urine, een belangrijk kenmerk bij de diagnose van suikerziekte, was nog nauwelijks waar te nemen (zie studies literatuuroverzicht).
Hoe meer vitamine C, hoe kleiner de insulinebehoefte Diabetici kunnen hun insulinebehoefte aanzienlijk verlagen door de dagelijkse inname van vitamine C te verhogen. Dat is de conclusie van een onderzoek dat werd 135
uitgevoerd aan de Stanford University in Palo Alto, Californië. De leider van het onderzoek, dr. Dice, was zelf diabetespatiënt en injecteerde zichzelf dagelijks met 32 eenheden insuline. Dr. Dice verhoogde de dagelijkse vitamine C gram voor gram in drie weken tijd, tot een dagelijkse dosis van elf gram. Om de opname in het lichaam te verbeteren, werd deze dosis vitamine C in kleine hoeveelheden verdeeld over de gehele dag ingenomen. Toen de dagelijkse dosis van elf gram vitamine C was bereikt, was de dagelijkse insulinebehoefte gedaald van 32 eenheden tot vijf eenheden. Elke extra gram vitamine C betekende in dit onderzoek 2,5 eenheden insuline minder (zie studies literatuuroverzicht).
Klinische studies In de volgende tabel zijn enkele van de belangrijkste onderzoeken opgenomen. Links staan steeds de onderzochte voedingsstoffen, rechts de wetenschappers die het onderzoek leidden (zie literatuuropgave). Als diabeticus moet u, naar mijn mening, zo vroeg mogelijk beginnen met de inname van vitamine C. Licht u uw arts daarover in en vraag in het begin om extra bloedsuikertests. De toevoer van vitamine C moet langzaam opgevoerd worden. Begin met een gram vita136
Voedingsstoffen
Vooraanstaande onderzoekers
Vitamine C
Mann, Som, Stankova
Vitamine E
Paolisso
Magnesium
McNair, Mather
Chroom
Liu, Riales
mine C per dag, na twee weken voert u de dosis op tot twee gram, na nog twee weken tot vier à vijf gram per dag, dat u het beste verdeeld in porties bij de maaltijden kunt innemen. Doet u dat met regelmaat, want uw stofwisseling stelt zich daarop in. Het belangrijkste doel is daarbij niet om uw insulinetherapie volledig te vervangen. Dat zal in veel gevallen, met name bij een aangeboren insulinedeficiëntie, niet mogelijk zijn. Het belangrijkste doel is om uw vaatwanden te beschermen tegen de gevreesde cardiovasculaire complicaties (zie studies literatuuroverzicht).
137
Diabetes Naast de voedingssuppletie die ik in het algemeen adviseer, raad ik bij diabetes aan de volgende voedingsstoffen te gebruiken: •
Vitamine C: brengt een verhoogde bloedsuikerspiegel weer in balans; helpt bij de verlaging van de insulinebehoefte; vermindert uitscheiding van suiker via de urine; stabiliseert en beschermt de slagaderwanden.
•
Vitamine E: beschermt tegen oxidatie, beschermt de celmembranen.
•
Vitamine B 1, B 2 , B 3 , B 5 , B 6 , B 12 en biotine: de bio-energiedragers van de celstofwisseling, zij verbeteren de stofwisseling met name in de lever – de schakelcentrale van de stofwisseling in het lichaam.
•
Chroom: een spoorelement, dat als biokatalysator voor een optimale stofwisseling van glucose en insuline zorgt.
•
Inositol: bestanddeel van lecithine, een belangrijke bouwstof voor de celmembranen, die van zeer groot belang is voor het transport en een optimale levering van voedingsstoffen aan de cellen.
138
•
Choline: bestanddeel van lecithine; van belang voor het transport en een optimale levering van voedingsstoffen aan de cellen.
•
Magnesium: optimaliseert de mineraalstofwisseling in de cellen, vermindert de druk op de wanden van de bloedvaten, verlaagt hoge bloeddruk.
•
Foliumzuur: essentieel voor het transport van zuurstof; zorgt voor een versnelde vermindering van de risicofactor homocysteïne in de stofwisseling van de cellen.
139
Notities
140
