DEZE TAAK BESTAAT UIT 40 ITEMS. TENZIJ ANDERS AANGEGEVEN, GAAT HET STEEDS OVER GEZONDE ORGANISMEN EN NORMALE OMSTANDIGHEDEN.
WEEFSELS EN ORGANEN
STEVIGHEID 3
1 De afbeelding geeft een doorsnede van een stengel schematisch weer.
Drie stoffen die in organismen kunnen voorkomen zijn: 1 cellulose; 2 chitine; 3 water.
1 2 3 4
Welke van deze stoffen spelen een rol bij de stevigheid van cellen in een fajalobistengel? A alleen 1 en 2 B alleen 1 en 3 C alleen 2 en 3 D 1, 2 en 3
Welk cijfer geeft vaten aan, waardoor water met opgeloste zouten worden vervoerd? A B C D
4 De afbeelding geeft een gedeelte van het skelet van een mens weer.
1 2 3 4
borstwervel
2 De foto geeft een torso van de mens weer met organen in de borstholte en organen in de buikholte. 2 1
De delen 1 en 2 zijn met elkaar verbonden door
Hoe heet het orgaan dat je direct boven de maag ziet ? A B C D
de alvleesklier de galblaas de lever de longen
A B C D
een gewricht. kraakbeen. een naadverbinding. een vergroeiing.
5
8
De afbeelding geeft een kniegewricht van de mens weer. Enkele delen zijn met cijfers aangegeven. 1 2
De gaswisseling in de longen kan snel plaatsvinden, doordat A de longblaasjes een dikke wand hebben. B de longblaasjes een klein oppervlak hebben. C de longhaarvaten een klein oppervlak hebben. D de longblaasjes en de longhaarvaten een dunne wand hebben. 9
3 4
Klieren in het menselijk lichaam produceren onder andere darmsap, gal en adrenaline.
Met welk cijfer is het kuitbeen aangegeven?
Welke van deze stoffen zijn werkzaam in het spijsverteringsstelsel ?
A B C D
A B C D
1 2 3 4
alleen darmsap darmsap en adrenaline darmsap en gal gal en adrenaline
STOFWISSELING 6 In het lichaam van een pantoffeldiertje ontstaan er stoffen tijdens de vertering. In welk deel van het lichaam ontstaan deze stoffen? A B C D
celkern celmembraan kloppende vacuole voedingsvacuole
10 Ramon heeft diarree. Bij diarree A is de blinde darm ontstoken. B is er heel weinig water aan de onverteerde voedselresten onttrokken. C is er te veel water aan de onverteerde voedselresten onttrokken. D zijn er te veel onverteerde voedselresten in de dikke darm.
7 Welke stoffen zijn nodig geweest voor het maken van suiker die in suikerriet zit? A koolstofdioxide en zuurstof uit de lucht. B water uit de bodem en zuurstof uit de lucht. C water uit de bodem en koolstofdioxide uit de lucht. D zouten uit de bodem.
11 Wat is de functie van een enzym? A B C D
Het versnelt één soort reactie. Het versnelt verschillende reacties. Het vertraagt één soort reactie. Het vertraagt verschillende reacties.
TRANSPORT 12 Iemand snijdt alle bladeren af van een moko moko plant (moerasplant). Dagen daarna blijft nog vocht uit de snijvlakken van de plant te voorschijn te komen. Waardoor wordt dit vocht mogelijk naar buiten geperst? A B C D
turgor verdamping worteldruk zuigkracht
Vier stoffen die in het bloed kunnen voorkomen zijn: koolstofdioxide; vitamines; zouten; zuurstof.
Welke van deze stoffen wordt(worden) vervoerd door het bloedplasma? A B C D
De kleppen in het lymfevatenstelsel dienen voor het A in één richting laten stromen van de lymfe. B snel stromen van de lymfe. C vervoeren van de lymfe van en naar de bloedvaten. D zuiveren van de lymfe. 16
13
1 2 3 4
15
alleen 1 alleen 1 en 2 alleen 1, 2 en 3 1, 2, 3 en 4
Roebia heeft bloedgroep B. Bij een ongeluk verliest ze veel bloed. Er zijn twee donoren beschikbaar voor Roebia namelijk : iemand met bloedgroep AB en iemand met bloedgroep O. Kan Roebia bloed ontvangen van de donor met AB? En van de donor met O? donor met AB A ja B ja C nee D nee
donor met O ja nee ja nee
UITSCHEIDING 17 14
Enkele organen van de mens zijn:
Bij een hartinfarct sterft een deel van de hartspier af, doordat dat deel niet genoeg bloed krijgt.
1 2 3 4
Wat is hiervan de oorzaak ? A De halve maanvormige kleppen werken niet meer goed. B De hartkleppen werken niet meer goed. C Een kransader is mogelijk vernauwd geraakt. D Een kransslagader is mogelijk verstopt geraakt.
nieren; longen; lever; endeldarm.
Welke zijn uitscheidingsorganen? A B C D
alleen 1 alleen 1 en 2 alleen 1, 2 en 3 1, 2, 3 en 4
18 Drie delen van de huid zijn: 1 haren; 2 vetweefsel; 3 zweetklieren.
alleen 1 alleen 1 en 2 alleen 2 en 3 1, 2 en 3
19 Afra wordt snel moe. Ze heeft ook een groei achterstand en een trage stofwisseling. De arts zegt dat Afra een tekort heeft aan een hormoon. Welk hormoon zou dit kunnen zijn? adrenaline glucagon insuline thyroxine 20 Enkele organen van de mens zijn: 1 2 3 4
de bijnieren; de eierstokken; de schildklier; de teelballen.
Van welke van deze organen wordt de werking beïnvloed door een hormoon uit de hypofyse? A B C D
alleen 1 en 3 alleen 2 en 4 alleen 2, 3 en 4 1, 2, 3 en 4
A B C D
baarmoeder borsten eierstokken eileiders 22
HORMONEN
A B C D
De ontwikkeling van borsten bij meisjes wordt veroorzaakt door de werking van een hormoon. Dit hormoon wordt gevormd in de
Welke van deze delen beschermen een hond tegen temperatuurdaling? A B C D
21
De werking van de hormonen lijkt op de werking van de impulsen van het zenuwstelsel. Welke werkt sneller? En bij welke duurt de werking het langst? Snellere werking bij
Werking duurt het langst bij
A B C D
hormonen impulsen hormonen impulsen
hormonen hormonen impulsen impulsen
ZENUWSTELSTEL 23 Alan ziet Mea een barbecue-bout eten en begint te watertanden. Via welke delen verliepen de impulsen vanaf het moment dat Alan de barbecue-bout zag, totdat hij begon te watertanden? A ogen – bewegingszenuwcellen – gevoelszenuwcellen– schakelcellen – speekselklieren B ogen – bewegingszenuwcellen – schakelcellen – gevoelszenuwcellen – speekselklieren C ogen – gevoelszenuwcellen – bewegingszenuwcellen – schakelcellen –speekselklieren D ogen – gevoelszenuwcellen – schakelcellen – bewegingszenuwcellen – speekselklieren
24
26 De tekening geeft een reflexboog schematisch weer. De pijlen geven de richting van de reflexboog aan. Bij de letter Q is een zenuwcel onderbroken.
Via welk deel van het centrale zenuwstelsel wordt een groot deel van de impulsen van en naar de benen geleid, waardoor beweging mogelijk is? A B C D
grote hersenen kleine hersenen hersenstam ruggemerg 25 Q
De tekening geeft een zenuwcel schematisch aan. Enkele delen zijn met een cijfer aangegeven.
Wat zal er bij de reflex verstoord zijn? 3 4 2 1
A B C D
de bewustwording het maken van de beweging het overschakelen van gevoel in beweging het geleiden van impulsen naar het ruggemerg ZINTUIGEN
Met welk cijfer is het deel aangegeven dat impulsen ontvangt van andere zenuwcellen? A B C D
1 2 3 4
27 De tekening stelt een doorsnede van een deel van een oog van de mens voor.
1 2 3 4
Welk van de aangegeven delen breekt de invallende lichtstralen, zodat die op de juiste plaats van het netvlies komen? A B C D
1 2 3 4
28
32
Om een stof goed te kunnen ruiken moet men
Een volwassen kikker ligt gedeeltelijk in de modderige bodem van een opgedroogde sloot.
A B C D
de stof diep opsnuiven. de stof heel dichtbij de neus plaatsen. zo lang mogelijk aan de stof ruiken. zo vaak mogelijk aan de stof ruiken. 29
Wat wordt door de pupilreflex geregeld? A de grootte van het beeld B de vorm van de lens C de hoeveelheid licht die op het hoornvlies valt D de hoeveelheid licht die op het netvlies valt
Op welke wijze verkrijgt de kikker de benodigde zuurstof? A B C D
alleen via de huid alleen via de kieuwen via de huid en de kieuwen via de huid en de longen 33
De afbeeldingen geven de vier stadia weer uit de ontwikkeling van een baby vóór de geboorte.
30 In welk deel kunnen bacteriën bij een oorontsteking via de buis van Eustachius het oor binnenkomen? A B C D
in de gehoorgang in de trommelholte in het slakkenhuis op het trommelvlies
1
2
GROEI EN ONTWIKKELING 31 Nieuwe planten kunnen worden verkregen uit: 1 2 3 4
knollen wortelstokken zaden, ontstaan na kruisbestuiving zaden, ontstaan na zelfbestuiving
Bij welke wijze van ontstaan zullen de nieuwe planten onderling altijd dezelfde eigenschappen hebben? A B C D
alleen bij 1 en 2 alleen bij 3 en 4 alleen bij 1 en 3 1,2, 3 en 4
3
4
Wat is de juiste volgorde van ontwikkeling? A B C D
2–1–4–3 2–4–1–3 3–1–2–4 3–2–1–4
34
TROPISCHE HYGIËNE
Direct nadat bij een zaadplant de kernen uit stuifmeel en eicel met elkaar zijn versmolten, begint de ontwikkeling van
38
A B C D
de bevruchte eicel tot een kiempje. de stuifmeelkorrel tot een stuifmeelbuis. het vruchtbeginsel tot een zaad. het zaadbeginsel tot een vrucht. 35
Bij een bepaalde plantensoort komen planten voor met alleen mannelijke bloemen en planten met alleen vrouwelijke bloemen.
Sayonara moet naar een gebied waar de kans op mijnwormbesmetting groot is. Om de kans op besmetting zo klein mogelijk te maken moet ze A een tablettenkuur halen bij B.O.G. B niet in aanraking komen met zwampwater. C niet op blote voeten lopen. D zich laten vaccineren.
Welk proces kan niet plaatsvinden? A B C D
insectenbestuiving kruisbestuiving windbestuiving zelfbestuiving
Een methode om bilharzia te bestrijden is het doden van de posthoornslak. Dit is erg belangrijk, omdat er dan geen ontwikkeling kan plaatsvinden van
MILIEU 36 Een kip staat als derde schakel in een voedselketen. Welk organisme zou als tweede schakel in die voedselketen kunnen staan? En als vierde schakel? als tweede schakel een
als vierde schakel een
A B C D
geit boa slang boa slang geit
peperplant peperplant rups rups
37 Een groep mieren sjouwt een rijstkorrel naar hun nest. Deze relatie noemt men A B C D
commensalisme. concurrentie. coöperatie. mutualisme.
39
A B C D
ei naar miracidium. miracidium naar cercarium. cercarium naar miracidium. cercarium naar volwassen worm. 40
Het gelekoortsvirus tast de lever aan, hierdoor wordt het bloed minder goed gezuiverd, wat tot gevolg heeft dat de patiënt A B C D
gewrichtspijnen krijgt. koorts en geelzucht krijgt. een ontstoken huid krijgt. opgezwollen voeten krijgt.
