DESKUNDIG AAN HET WERK MET JEUGD Vergroten van kennis over psychiatrie en psychische gezondheid
2
INHOUDSOPGAVE
PAGINA
Kennis over psychische problemen bij jongeren nodig?!
4
Praktische informatie
5
Het verhaal van een signaal; signaleringstraining voor het onderwijs
6
Wat u moet weten over jongeren met psychische problemen
8
Zicht op kinderen en jongeren met psychische problemen
10
Doorvragen bij suïcidaliteit
11
Losse trainingen of workshops
12
Workshop ‘Het jong volwassenen brein’
13
Van lastige leerling naar lerende leerling
14
Jongeren met moeilijk gedrag nader bekeken
15
Interesse
16
3
KENNIS OVER PSYCHISCHE PROBLEMEN BIJ KINDEREN OF JONGEREN NODIG?! Psychische beperkingen, psychiatrische stoornissen en gedragsproblemen komen bij jeugd van alle leeftijden voor. Dit betekent dat ook veel professionals en vrijwilligers te maken krijgen met kinderen of jongeren met deze problemen. Globale kennis en inzicht in verschillende gedragingen die met de stoornis samenhangen, zijn voorwaarden om een goede relatie op te kunnen bouwen en te onderhouden. Niet iedereen heeft voldoende kennis van deze stoornissen of beperkingen. Handvatten in het omgaan met kinderen en jongeren met verschillende beperkingen helpen bij een goede communicatie. Voldoende expertise om tijdig te signaleren, kan ergere problematiek voorkomen. Kortom, deskundigheidsbevordering over psychische beperkingen, psychiatrische stoornissen en gedragsproblemen is belangrijk voor iedereen die werkt met jeugdigen. Daarom biedt Indigo gezond werken training en advies aan verwijzers, medewerkers van diverse organisaties en andere betrokkenen. Omdat uw vraag nooit standaard is, is ons aanbod op maat. We kijken hierbij naar opleidings- en ervaringsachtergrond van deelnemers en naar de reden van uw vraag. In deze brochure wordt daarom een globale omschrijving van de modulen gegeven. Voor uitgebreide informatie kunt u contact met ons opnemen. Deze brochure geeft een overzicht van producten op het gebied van jeugd en jongeren. In een van onze andere brochures vindt u ons aanbod op gebied van volwassenen, ouderen en mentale vitaliteit.
4
PRAKTISCHE INFORMATIE DOELGROEP Medewerkers of vrijwilligers die te maken krijgen met kinderen of jongeren met psychiatrische ziekten, (dreigende) psychische of sociale problemen of met moeilijk benaderbaar gedrag. Onze huidige klanten zijn scholen voor basismiddelbaar- hoger en beroepsonderwijs, sport- en jeugdclubs, huisartsen, psychologen, maatschappelijk werkenden, welzijnsorganisaties, zorginstellingen en opleidingen in zorg en welzijn. TRAINERS Deskundigheidsbevordering wordt verzorgd door medewerkers van Indigo Brabant. Onze trainers hebben ervaring in het geven van trainingen, voorlichting of groepswerk. Bij verschillende trainingen worden naast de trainers ook trainers praktijkbeoefening ingezet met ervaring in de hulpverlening. LOCATIE Bijeenkomsten kunnen op een locatie in uw organisatie plaatsvinden. Ook kunnen bijeenkomsten verzorgd worden op een van de locaties van Indigo Brabant. KOSTEN Deze zijn afhankelijk van de vraag en het daarbij passende aanbod. Hierover vindt altijd van tevoren overleg plaats. Nadat in gezamenlijk overleg een aanbod is samengesteld, ontvangt u een offerte.
5
HET VERHAAL VAN EEN SIGNAAL; SIGNALERINGSTRAINING VOOR HET ONDERWIJS Problemen of risicofactoren signaleren bij kinderen en jongeren is het startsein voor preventieve actie én voor hulp aan kinderen en hun ouders. Rond 15% van de jongeren kampt namelijk met psychische problemen. Vroeg signaleren en bespreken levert een preventieve bijdrage aan de psychische gezondheid van de doelgroep; voorkomen is beter dan genezen! Medewerkers in het basis- en voortgezet onderwijs en in de kinderopvang hebben hierin, door hun intensieve contact met kinderen en jongeren, een belangrijke rol. DOELGROEP > Medewerkers in de kinderopvang voor 0-4 jarigen en anderen die met deze leeftijdsgroep werken > Medewerkers in het basisonderwijs en anderen die met 4-12 jarigen werken > Medewerkers in het voortgezet en beroepsonderwijs en anderen die met 12-20 jarigen werken. Zowel groepsleiders, leerkrachten, mentoren, leerlingbegeleiders en vertrouwenspersonen kunnen deelnemen. Ook voor ondersteunend personeel zoals conciërges is de training zinvol. INHOUD TRAINING Het vergroten van de kennis, het inzicht en de vaardigheden van de deelnemers op het gebied van signaleren, motiveren en begeleiden van kinderen en jongeren met psychische problemen. De volgende onderwerpen worden behandeld: > Signalen van psychische problemen erkennen en herkennen. > Volgens stappenplan actie ondernemen. Naast het geven van informatie en theorie krijgt de praktijk van de deelnemers veel aandacht. Door de deelnemer ingebrachte casuïstiek staat hierbij centraal. 6
DUUR > De training voor het voortgezet onderwijs bestaat uit drie bijeenkomsten van drie uur. > De training voor het basisonderwijs en 0-4 jarigen bestaat uit vier bijeenkomsten van 2,5 uur. RESULTAAT Na het volgen van de signaleringstraining hebben docenten basiskennis van (psychologische) mechanismen, die bij henzelf spelen bij het omgaan met signalen. Ook hebben zij meer inzicht in (mogelijke) weerstanden bij jongeren tijdens het bespreken van signalen. Naast kennis en inzicht willen we met de training bevorderen, dat docenten deze kennis actief gebruiken richting leerlingen, ouders en collega’s. Vertrouwen op je eigen kwaliteiten en vermogen om deze verder te verbeteren, is daarbij een belangrijk doel.
7
WAT MOET U WETEN OVER JONGEREN MET PSYCHISCHE PROBLEMEN Professionals in het onderwijs krijgen regelmatig te maken met jongeren met psychische beperkingen. Globale kennis van deze beperkingen en inzicht in verschillende gedragingen, die met een stoornis samenhangen zijn voorwaarden om een goede relatie op te kunnen bouwen en te onderhouden. Daarnaast kunnen handvatten in het omgaan met deze doelgroep helpen bij een goede communicatie. DOELGROEP Professionals in het voortgezet, middelbaar- en hoger onderwijs. INHOUD TRAINING Theoretisch kader over psychische stoornissen bij jongeren als: > Autisme > Persoonlijkheidsstoornissen m.n. borderline > Stemmingsstoornissen > Psychotische stoornissen > ADHD en aanverwante stoornissen. Over deze stoornissen komen aan bod: > Symptomen en signalen > Herkennen van signalen > Aandachtspunten en handvatten in de omgang > Belangrijke communicatie aspecten. Verdieping in de praktijk > Kennismaken met houdingsaspecten; welke houding roept gedrag op > Uitwerken van theorie aan de hand van casussen van deelnemers > Mogelijkheden in professionele hulpverlening > Uitleg over ondersteuningsmogelijkheden voor professionals > Uitleg over preventie en hulpverlening voor jongeren. DUUR Minimaal drie uur. 8
RESULTAAT Na het volgen van de cursus hebben deelnemers kennis van de behandelde stoornissen en handvatten in het omgaan met deze jongeren, zowel individueel als in groepsverband . BIJZONDERHEDEN Deze training is op maat aan te passen. In het theoretisch kader worden psychische stoornissen besproken die aansluiten bij de vraag en/of de problematiek die voorkomt.
9
ZICHT OP KINDEREN EN JONGEREN MET PSYCHISCHE PROBLEMEN Psychische beperkingen en gedragsproblemen komen bij jeugd van alle leeftijden voor. Dit betekent dat ook professionals en vrijwilligers te maken krijgen met kinderen of jongeren met deze problemen. DOELGROEP Professionals of vrijwilligers. INHOUD TRAINING Globale kennis van veel voorkomende psychische stoornissen zoals ADHD, autisme, angst, depressie, psychose en van het bijbehorende gedrag. Kennismaking met psychische en psychiatrische problematiek. Uitleg psychische problemen, herkennen van probleemgedrag en handvatten in het omgaan met de jongere. Verdieping in de praktijk, houdingsaspecten; inzicht verkrijgen in de invloed van de eigen houding op het gedrag van ander aan de hand van oefenen van praktijkvoorbeelden. Bespreken van grenzen aan de zorg en mogelijkheden in psychiatrische hulpverlening. DUUR Twee dagdelen van 3,5 uur. RESULTAAT Na het volgen van de cursus hebben deelnemers: > Kennis gemaakt psychische en psychiatrische problematiek > Handvatten in herkennen van gedrag, symptomen en in omgaan hiermee. En weten deelnemers: > Welke houdingsaspecten belangrijk zijn, kennen ze de invloed van houding op gedrag > Welke mogelijkheden en grenzen zij binnen hun werk hebben in de omgang met de doelgroep > Welke mogelijkheden van hulpverlening aanwezig zijn BIJZONDERHEDEN In de tweede bijeenkomst worden praktijksituaties geoefend. 10
DOORVRAGEN BIJ SUÏCIDALITEIT In het kader van het landelijk project suïcidepreventie is een training ontwikkeld om suïcidaal gedrag en patronen te herkennen. Deze training wordt gegeven aan gatekeepers en is er op gericht hen nog beter in staat te stellen risico’s te taxeren en hen tools te geven om door te vragen bij inschatting van suïciderisico. DOELGROEP Onder gatekeepers verstaan we hulp- en dienstverleners die regelmatig in contact komen met jongeren in nood: huisartsen, schooldecanen, politiemedewerkers, Indigo hulpverleners, medewerkers van eerste-hulp en paaz-en, telefonische hulpdiensten, pastors, NS personeel, professionals van verslavingszorg en bedrijfsartsen. INHOUD TRAINING In deze vaardigheidstraining worden theoretische achtergronden van suïcide globaal doorgenomen. Vervolgens is deze training vooral gericht op het oefenen van het in gesprek gaan met suïcidale jongeren. De doorvraag vragen staan hierbij centraal. Voorafgaand aan de bijeenkomst wordt van de deelnemers gevraagd de bijbehorende literatuur door te nemen. DUUR Een bijeenkomst van drie uur. RESULTAAT Na de training weten de deelnemers hoe zij: > Suïcide-ideaties kunnen herkennen en risico’s kunnen inschatten > Suïcide-ideaties bespreekbaar kunnen maken > Suïcidegedachten kunnen ombuigen > Jongeren kunnen motiveren tot verdere hulpverlening. BIJZONDERHEDEN Aan deze training zijn accreditatiepunten toegekend. Voor informatie hierover kunt u contact met ons opnemen. 11
LOSSE TRAININGEN OF WORKSHOPS: > > > > > > >
Depressie en somberheidklachten bij jongeren Autisme spectrumstoornissen ADHD/ODD Voorlichting over alcohol en drugs Grenzen stellen en feedback geven Gesprekstechnieken en communicatieve vaardigheden Gesprekstechnieken en communicatieve vaardigheden.
Scholing kan een antwoord zijn op vragen over: > Kennisverbreding, -aanvulling, -opfrissing > Meer zicht of grip krijgen op problematiek > Beter signaleren en/of herkennen van problematiek > Achtergronden om een visie te (her)formuleren > Achtergrondinformatie voor attitudeverandering. DOELGROEP Professionals, vrijwilligers en andere geïnteresseerden, die werken met jeugd en jongeren. INHOUD TRAINING In de scholing besteden wij veel aandacht aan de koppeling tussen theorie en praktijk. Ieder onderwerp kan behandeld worden in een twee uur durende theoretische verdieping, met daarnaast een twee uur durend praktijkdeel, of een langer lopende cursus, samengesteld uit meerdere modules. DUUR Afhankelijk van afspraak. RESULTAAT Afhankelijk van afspraak. BIJZONDERHEDEN Voor het praktijkdeel kan een specifieke trainer worden ingezet.
12
WORKSHOP ‘HET JONG VOLWASSENEN BREIN’ Jongvolwassenen tussen 18 en 24 jaar kijken anders aan tegen werken, studie en andere zaken. Daarom vraagt deze doelgroep om een andere kijk op bijvoorbeeld coachen en begeleiden. Puberteitsontwikkeling is vooral de fysieke groei die in gang is gezet door de hormoonafgifte en omvat ook de ontwikkeling van de hersenen. Niet iedereen doorloopt dezelfde ontwikkelingen in hetzelfde tempo. De hersenen zijn pas rond het 24e levensjaar volledig ontwikkeld. Vaak is het lichaam al volgroeid en dit wekt de suggestie dat dit voor de hersenen ook zou gelden. Maar tijdens de pubertijd zijn de hersenen nog volop in ontwikkeling, en na de pubertijd ontwikkelen de hersenen zich nog steeds verder. DOELGROEP Iedereen die werkt met of voor pubers en jongvolwassenen, zoals docenten, coaches, werkbegeleiders en HR functionarissen. INHOUD TRAINING In deze interactieve bijeenkomst wordt vanuit de theorie van het puberbrein stil gestaan bij het gedrag wat hieruit voortkomt. Vervolgens komt aan bod hoe hierop te reageren en wat belangrijk is in coaching en begeleiding aan jongvolwassenen. DUUR Een workshop van twee uur. BIJZONDERHEDEN Groepsgrootte tot twintig deelnemers.
13
VAN LASTIGE LEERLING NAAR LERENDE LEERLING Herkennen van- en omgaan met moeilijk gedrag of psychische problemen bij leerlingen.
DOELGROEP Docenten in het voortgezet-, middelbaar- en hoger onderwijs. INHOUD TRAINING De training gaat in op hoe om te gaan met leerlingen die moeilijk gedrag vertonen in de klas en in signaleren van- en omgaan met leerlingen met psychische problemen als depressie en angst. Koppeling naar mogelijke achterliggende oorzaken, zoals ADHD, ODD, autisme. Meer uitleg over deze ziektebeelden en handvatten in hoe daarmee om te gaan. Hanteren van eigen grenzen. Dus grenzen stelen en het geven van feedback: wanneer en hoe. Theorie wordt afgewisseld met beeldmateriaal, voorbeelden die docenten zelf aanleveren en er wordt geoefend met een specifieke trainer. DUUR 4 bijeenkomsten van 2,5 uur: RESULTAAT > Herkennen van gedrag van leerlingen dat als lastig, moeilijk, apart, opvallend of oninvoelbaar wordt ervaren door docenten. > Het koppelen van het gedrag aan mogelijk onderliggende problematiek. > Handvatten in het omgaan met het moeilijk te reguleren gedrag. > Handvatten in het omgaan met angstig en depressief gedrag. > Het bespreken van het gedrag met de leerling. > Veiligheid creëren voor leerling en docent. > Herkennen van eigen grenzen en daar naar handelen. BIJZONDERHEDEN Na deze cursus is de verdiepingscursus te volgen: Last of uitdaging? De docent als deskundige Verdiepingscursus over leerlingen met psychische problemen of moeilijk te reguleren gedrag. 14
JONGEREN MET MOEILIJK GEDRAG NADER BEKEKEN Omgaan met ander gedrag van leerlingen buiten de klas DOELGROEP Onderwijs ondersteunend personeel. INHOUD TRAINING Er wordt ingegaan op gedrag dat moeilijk te hanteren is, gedrag dat een storende factor is en waar mede leerlingen of anderen last van hebben. Daarnaast op hanteren van eigen grenzen, grenzen, het effect van gedrag op de leerling. Ook is aandacht voor signalen van niet-pluis gevoel, opvallend gedrag, opvallende zaken e.d. bespreekbaar maken bij docenten of mentoren. In de bijeenkomsten wordt de theorie afgewisseld met voorbeelden, oefeningen, en beeldmateriaal. DUUR 2 bijeenkomsten van 2,5 uur RESULTAAT > Herkennen van gedrag van leerlingen dat als lastig, moeilijk, apart of (on)opvallend wordt ervaren. > Handvatten in het omgaan met het moeilijk te reguleren gedrag. > Herkennen van de persoonlijke ruimte van de leerling en daarnaar handelen. > Het aanspreken van de leerling op zijn gedrag. > Veiligheid creëren voor leerling en jezelf. > Herkennen van eigen grenzen en daar naar handelen. BIJZONDERHEDEN Voor het praktijkdeel wordt een specifieke trainer ingezet.
15
INTERESSE? Bent u geïnteresseerd in het aanbod, wilt u weten wat wij voor u of voor uw organisatie kunnen betekenen of vindt u het onderwerp waarover u informatie wilt niet in de brochure? Neem dan contact met ons op en leg uw vragen aan ons voor. Wij kijken samen met u hoe wij een passend en kwalitatief aanbod kunnen doen. Ook werken wij samen met andere organisaties waarnaar wij u kunnen verwijzen. INDIGO BRABANT GEZOND WERKEN Telefoon: 088-0161800 E-mail:
[email protected] Website: www.indigo.nl/brabant
16
