Dermatologie
Dagbehandeling voor patiënten met eczeem
Dermatologie
Inleiding In deze brochure kunt u meer lezen over een dagbehandeling voor patiënten met eczeem. Het behandeltraject is bedoeld voor patiënten die niet of onvoldoende reageren op de behandeling. Zowel kinderen als volwassenen met eczeem komen in aanmerking voor een dagbehandeling. U komt in aanmerking voor de dagbehandeling als: • u een ernstige vorm van eczeem heeft; • uw eczeem poliklinisch niet onder controle te krijgen is; • u vaak en langdurig op de poli komt; • u opgenomen bent geweest en een vervolgbehandeling nodig heeft; • u een intensieve behandeling nodig heeft om opname te voorkomen; • u een instructie nodig heeft voor zalftherapie en verbandmiddelen. Verder leest u in de brochure wat eczeem precies is, wat het doel kan zijn van de behandeling en hoe het behandeltraject er uit ziet.
Eczeem Eczeem is een niet-besmettelijke, chronische huidaandoening met een wisselend beloop. Een belangrijk kenmerk bij vrijwel alle eczemen is de jeuk, die prominent aanwezig kan zijn. Naast deze jeuk is het onvoorspelbare karakter van eczeem voor patiënten één van de moeilijkste aspecten om mee om te gaan. Eczeem is een ontsteking van die huid. In de actieve fase kunnen de volgende verschijnselen optreden: roodheid, zwelling, vochtblaasjes en vochtafscheiding, ook wel ‘natten’ genoemd. In de chronische fase staan symptomen als een droge huid, schilfering en kloofjes op de voorgrond. 1
Dagbehandeling voor patiënten met eczeem
Eczeem is een verzamelnaam voor huidziekten met eenzelfde soort huiduitslag. De huidklachten kunnen overal op het lichaam voorkomen, in gelaat, op handen en voeten. Vaak komt eczeem voor in de plooien van ellebogen en knieën. Oorzaken Verschillende soorten eczeem en de belangrijkste oorzaken ervan zijn: • constitutioneel of atopisch eczeem: eczeem in aanleg; • allergisch contacteczeem: eczeem veroorzaakt door een allergie; • irritatief contacteczeem: eczeem veroorzaak door irritatieve stoffen; • mengvormen hiervan. Handeczeem is een veel voorkomend eczeem, dat in alle hierboven genoemde vormen kan voorkomen.
Doel van de dagbehandeling Afhankelijk van de klachten kan de dagbehandeling één of meerdere doelen hebben. Zo kan het gaan om: • inzicht krijgen in uw eczeem en de oorzaken daarvan; • herkennen welke medische en niet-medische behandelingen het best helpen tegen uw klachten; • uw klachten onder controle krijgen en houden; • leren omgaan met uw klachten en de gevolgen ervan.
Dagbehandeling Als u eczeemklachten heeft, komt u in aanmerking voor een behandeltraject in dagbehandeling. De behandeling vindt plaats op het Behandelcentrum Dermatologie op D1. 2
Dermatologie
Een behandeltraject bestaat uit een onbepaald aantal frequent opeen volgende consulten. In combinatie met voorlichting, begeleiding en instructie is een intensieve behandeling en controle van uw eczeem mogelijk. Als er sprake is van een stabiele verbetering en u vertrouwen heeft in uw eigen behandeling, kunnen de perioden tussen de consulten uitgebreid worden.
Behandelteam Het directe behandelteam bestaat uit een verpleegkundig specialist of consulent, een dermatoloog en een doktersassistente. De verpleegkundig specialist zal zoveel mogelijk als persoonlijk begeleider optreden en zal samen met de dermatoloog de voortgang en de kwaliteit van de behandeling bewaken. Afhankelijk van de problematiek kunnen tijdens de behandeling andere hulpverleners betrokken worden, zoals een medisch psycholoog, een medisch maatschappelijk werker, een diëtist en een allergoloog.
Verloop van de dagbehandeling U kunt verwezen worden naar de dagbehandeling via uw eigen behandelaar op de polikliniek of door de zaalarts van de verpleegafdeling. Het eerste contact bestaat uit een consult van een uur. Tijdens deze afspraak wordt de voorgeschiedenis van uw eczeem uitgebreid besproken, uw huid wordt onderzocht en de ernst en uitgebreidheid van uw eczeem worden in een scoretabel vastgelegd en gefotografeerd. U wordt gevraagd een vragenlijst in te vullen over de kwaliteit van leven in relatie met het eczeem. Tenslotte zal de verpleegkundige in overleg met de dermatoloog en met uzelf een behandelplan opstellen.
3
Dagbehandeling voor patiënten met eczeem
De consulten na dit eerste contact zijn in principe korter. Bij elke vervolgafspraak worden de effecten van de behandeling geëvalueerd en wordt er tijd gemaakt voor voorlichting, begeleiding en instructie. Bij aanvang van het behandeltraject komt u één of twee keer per week en het aantal consulten verminderen in de loop van de behandelperiode. Soms kan een controle afspraak vervangen worden door een telefonisch consult op uw verzoek of dat van de behandelaar. Als het eczeem minimale klachten geeft en u aangeeft de behandeling thuis goed te kunnen uitvoeren, kan het behandeltraject worden afgesloten. Bij het afsluitende consult geven dezelfde meetinstrumenten die ook bij aanvang zijn gebruikt, een goed beeld van de algehele verbetering. Als het behandeltraject is afgerond, wordt u terug verwezen naar de eigen behandelaar op de poli of naar de huisarts.
De behandeling De behandeling waar u voor in aanmerking komt, is afhankelijk van de ernst van uw eczeem, de plaats van uw eczeem, uw leeftijd en de voorgaande behandelingen die u heeft ontvangen. Er is een drietal behandelingen mogelijk. Lokale therapie De eerste keus voor de behandeling van eczeem is meestal een lokale therapie. Een lokale therapie is een behandeling die bestaat uit een zalf die ter plekke wordt aangebracht. In de zalf zit een werkzame stof die eczeem en jeuk tegengaat. Ook op de dagbehandeling zal in de eerste instantie gekozen worden voor een lokale therapie. Lokale therapie kan op drie manieren plaatsvinden.
4
Dermatologie
1.
2.
3.
Met een hormoonzalf. Dit is de bekendste vorm van lokale therapie. Hormoonzalven worden al bijna honderd jaar voorgeschreven en bestaan in verschillende sterktes. Het is een effectieve en veilige behandeling. Angst voor het gebruik van hormoonzalf kan een goede behandeling in de weg staan. Daarom wordt uitgebreid aandacht besteed aan de (bij)werking en het gebruik van hormoonzalven in de vorm van mondelinge en schriftelijke informatie, voorlichting en instructie. Met een teerzalf. Deze zalf is zeer geschikt bij een chronisch eczeem en jeuk. Teerzalf bestaat in verschillende soorten en sterktes. Met Tacrolimus (Protopic®) en pimecrolimus (Elidel®). Deze nieuwste lokale middelen zijn medicinale zalven, die geen hormoon of teer bevatten en kunnen in specifieke situaties worden voorgeschreven.
Foto- of lichttherapie Fototherapie is een van oudsher bekende therapie voor de behandeling van eczeem bij volwassen patiënten. Behandeling met licht – UVA of UVB – kan het ontstekingsproces (eczeem) en de jeuk verminderen en de hoornlaag versterken. Voor een behandeling met lichttherapie is het noodzakelijk dat een patiënt gemiddeld drie keer per week naar het ziekenhuis komt. Patiënten die lichttherapie krijgen, gebruiken daarnaast vaak ook nog een hormoonzalf en een vettende zalf. Systemische therapie Een systemische behandeling kan noodzakelijk zijn om ernstig eczeem bij volwassen patiënten beter onder controle te krijgen. Systemische behandeling bestaat uit tabletten of capsules die door de mond worden ingenomen. Soms vindt behandeling plaats via injecties. Deze behandeling wordt altijd onder een geregelde controle van bloedonderzoek gegeven en afhankelijk van het middel ook onder controle van urineonderzoek of bloeddrukmeting. 5
Dagbehandeling voor patiënten met eczeem
Voorbeelden zijn ciclosporine, methotrexaat, azathioprine, mycofenalaat-mofetyl of mycofenolzuur. In de behandeling van eczeem neemt het invetten van de droge huid met een neutrale basiszalf een prominente plaats in. Daar naast kunnen begrip over de aandoening, specifieke leefregels, tips en adviezen bijdragen aan herstel. Daar wordt tijdens het behandeltraject uitgebreid aandacht aan besteed.
Na de behandeling Afhankelijk van het resultaat wordt u ontslagen uit de zorg, of verwezen naar de oorspronkelijke behandelaar voor vervolg controles. Soms wordt in overleg besloten tot een andere therapie zoals licht- of systemische therapie. Wanneer het behandeltraject is afgesloten, worden verwijzer en huisarts via een brief op de hoogte gesteld van de behandeling, het beleid en de medicatie die uw gebruikt. Kind als patiënt Het behandeltraject voor een kind met eczeem verloopt in principe op dezelfde manier als voor een volwassene. Beleid en begeleiding worden afgestemd op de leeftijd en ontwikkelingsfase van uw kind. Betrokkenheid van uw kind wordt gestimuleerd door het gebruik van een dagboekje, een stickersysteem en een smeerdiploma.
Meer informatie U kunt uw behandelend dermatoloog op de poli of de verpleeg kundig specialist/consulent vragen naar informatie over een behandeling voor u op het Behandelcentrum Dermatologie.
6
Dermatologie
Extra informatie kunt u vinden op de website www.dermatolgie.umcg.nl onder de knop spreekuur / eczeem. Daar kunt u onder andere alle voorlichtingsfolders inzien.
Vragen Wanneer u een vraag heeft of zich zorgen maakt, kunt u op werkdagen tussen 8.00 – 16.30 uur bellen naar het planbureau van dermatologie, telefoon (050) 361 80 25.
Kosten Over het algemeen zullen de kosten van uw behandeling door uw zorgverzekeraar worden vergoed. U bent zelf verantwoordelijk voor de kosten van ziekenhuiszorg. Het is daarom raadzaam om zo mogelijk al voordat u een afspraak maakt in het UMCG, bij uw zorgverzekeraar na te vragen of de kosten worden vergoed. Houdt u daarbij ook rekening met uw eigen risico! Het ziekenhuis declareert het grootste deel van de zorg bij de zorgverzekeraar op basis van de zogenaamde Diagnose Behandel Combinatie (DBC). De diagnose, de behandeling en de kosten die daarmee samenhangen worden bij elkaar gebracht met één administratieve code: de DBC zorgproductcode. Dat betekent dat de verschillende onderdelen van uw behandeling niet apart in rekening worden gebracht; er wordt één rekening gemaakt voor de totale behandeling. Voor meer informatie over de kosten en het betalen van ziekenhuiszorg kunt u de website www.prijzenzorg.umcg.nl raadplegen.
7
Dagbehandeling voor patiënten met eczeem
Als u vragen heeft over een rekening, kunt contact opnemen met de helpdesk Declaraties van het UMCG. De helpdesk is op maandag tot en met vrijdag, van 8.30 tot 16.30 uur bereikbaar op telefoonnummer (050) 361 22 02.
Parkeren Patiënten parkeren in de parkeergarages van het UMCG goed koper. Op vertoon van uw afspraken- of opnamebrief kunt u uw parkeerkaartje laten omzetten bij een van de twee recepties (ingang Noord en hoofdingang). Doe dit vóór u betaalt bij de automaat. Meer informatie vindt u in de folder ‘Parkeerinformatie’.
8
Patiënteninformatie vlk 451/1504
