Dementie Zorg voor zilver ga voor goud Wim van den Dool, sociaal geriater 20 november 2012
Programma ► Signaleren
van cognitieve achteruitgang ► Geheugenklachten vs dementie ► Verschillende vormen van dementie ► Diagnostische mogelijkheden ► Ketenzorg dementie
Epidemiologie ► 2011
ongeveer 250.000 mensen met een dementie ► Voorspelling:
2020: 300.000 2030: 400.000 2035: 450.000
► 1%
bij 65+, elke 5jaar 2 x grotere kans
70+; 2,5%, 75+; 5%, 80+; 10%, 85+; 20%, 90+;40% (voorzichtig, sommige data 4 x hoger!) ► Volgens
Alzheimer Nederland: life time 20 %
Noodzaak signaleren ► Gedrag
wordt verklaarbaar ► Zelf zaken bijtijds regelen ► Geleidelijk inspelen op situatie ► Bijtijds begeleiding regelen ► Behandelen van reversibele oorzaken ► Overwegen van medicamenteuze behandeling ► Voorkomen van risicovolle situaties ► Kleinere kans op crisissituaties
Signaleren ► Via
de mantelzorger of eigen waarneming
Geheugenklachten Gedragsstoornissen Lichamelijke klachten
Geheugenklachten ► Vergeten
van afspraken ► Spullen kwijt raken ► Rommelen met de medicatie ► Vergeten van naam huisarts ► Persevereren ► Vergeten van eigen biografie ► De weg kwijt raken
Signaleren ► Via
de mantelzorger of eigen waarneming
Geheugenklachten Gedragsstoornissen Lichamelijke klachten
Gedragsstoornissen ► Prikkelbaar ► Ontremd
gedrag ► Terugtrek gedrag ► Depressieve of angstklachten ► Wantrouwen ► Verminderde planning en organisatie
Signaleren ► Via
de mantelzorger of eigen waarneming
Geheugenklachten Gedragsstoornissen Lichamelijke klachten
Lichamelijke klachten ► Onzekere
motoriek ► Praktische stoornissen ► Fatische stoornissen (woordvindproblemen, taalbegrip)
► IQCODE-N (Verkorte Informant Vragenlijst over
Cognitieve Achteruitgang bij Ouderen)
vragenlijst voor de mantelzorger:
IQCODE-N ►
► ► ► ► ► ► ►
1. Feiten herinneren over familieleden en vrienden, zoals beroepen, verjaardagen of adressen. 2. Herinneren wat er pasgeleden is gebeurd. 3. Gesprekken herinneren van een paar dagen geleden. 4. Onthouden van zijn/haar adres en telefoonnummer. 5. Onthouden welke dag en maand het is. 6. Onthouden waar iets normaal gesproken ligt. 7. Iets weten te vinden dat niet op z’n gewone plek ligt. 8. Omgaan met bekende huishoudelijke apparaten.
IQCODE-N ► ► ► ► ► ►
►
10. Nieuwe dingen leren in het algemeen. 11. Het verhaal kunnen volgen in een boek of op televisie. 12. Beslissingen nemen over alledaagse dingen. 13. Omgaan met geld voor de boodschappen. 14. Geldzaken regelen, zoals het pensioen, bankzaken. 15. Andere alledaagse rekenproblemen oplossen, zoals hoeveel eten er gekocht moet worden, weten wanneer familieleden of vrienden voor het laatst op bezoek zijn geweest 16. Het gezonde verstand gebruiken om te begrijpen wat er gebeurt en de zaken op een rijtje te zetten.
Programma ► Signaleren
van cognitieve achteruitgang ► Geheugenklachten vs dementie ► Verschillende vormen van dementie ► Diagnostische mogelijkheden ► Ketenzorg dementie
Geheugenklachten vs dementie ► Normale
veroudering ► Geheugenklachten en oriëntatiestoornissen ► Kenmerken van een dementie Verlies aangeleerde vaardigheden Planningsproblemen en overzichtsverlies
Programma ► Signaleren
van cognitieve achteruitgang ► Geheugenklachten vs dementie ► Verschillende vormen van dementie ► Diagnostische mogelijkheden ► Ketenzorg dementie
Verschillende soorten dementie ► Ziekte
van Alzheimer
Ziektebesef is afwezig Geleidelijk beloop Diffuus afwijkende gedrag
► Vasculaire
dementie
Ziektebesef is aanwezig Stapsgewijze achteruitgang Focale uitval
Verschillende soorten dementie ► Lewy
Body Dementie
Parkinsonisme Hallucinaties Wisselend beloop
► Fronto-temporale
Dementie
Geheugen relatief intact Verandering van persoonlijkheid Taalstoornissen
Programma ► Signaleren
van cognitieve achteruitgang ► Geheugenklachten vs dementie ► Verschillende vormen van dementie ► Diagnostische mogelijkheden ► Ketenzorg dementie
Diagnostische mogelijkheden ► De
huisarts m.b.v. de NHG-Standaard Dementie 2012, 3de herziening Nieuw:
Ziekte- en zorgdiagnostiek Aandacht voor psycho-sociale interventies Onderscheid tussen typische ziekte van Alzheimer of vasculaire dementie en zeldzamere dementieële beelden
Diagnostische mogelijkheden ► GGZ
Ambulante diagnostiek, pragmatisch en op maat Bij complexe gezinssituaties Bij zorgmiijders Bij psychiatrische comorbiditeit Bij juridische maatregelen
Diagnostische mogelijkheden ► Geheugenpoliklinieken
Specialistisch Gericht op nosologische diagnostiek Uitgebreid neuropsychologisch onderzoek Beeldvormend onderzoek
Diagnostische mogelijkheden ► Specialist
Ouderengeneeskunde (binnen de V&V) Inzetbaar bij de huisartsen (geriatrisch spreekuur) In samenwerking met de GGZ Binnen de geheugenpoliklinieken
Programma ► Signaleren
van cognitieve achteruitgang ► Geheugenklachten vs dementie ► Verschillende vormen van dementie ► Diagnostische mogelijkheden ► Ketenzorg dementie
Ketenzorg dementie ► Samenwerkingsverband
met de
zorgaanbieders
Ouderenadviseurs Thuiszorg Casemanagers Huisartsen GGZ Geheugenpolikliniek V&V met OC, DB en bedden
Casemanagement
Afsluiting ► Vragen? ► Dank
voor de aandacht en de medewerking!
