Delfshaven. Langer Thuis. Januari 2016

Delfshaven

Langer Thuis Januari 2016

2 | Langer Thuis Delfshaven

Inleiding

Programma Langer Thuis Het programma Langer Thuis gaat het gemakkelijker maken voor ouderen en mensen met een beperking om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. Samen met zorgaanbieders, welzijnsinstellingen, woningbouwcorporaties, zorgverzekeraars en niet in de laatste plaats de doelgroep zelf werken we de komen jaren aan geschikte woningen, vitale netwerken, toegankelijke wijken en heldere informatie. De maatregelen uit het programma zorgen ervoor dat Rotterdam in 2018 goed toegerust is op het zo lang mogelijk zelfstandig wonen door ouderen en mensen met een beperking. Vanzelfsprekend kent de inzet van alle partners een langere doorlooptijd; de periode tot 2018 wordt gebruikt om de inzet verder op elkaar af te stemmen en focus aan te brengen. Langer Thuis Arrangement De veertien gebieden in Rotterdam kennen grote verschillen in vergrijzing, de verwachte groei van het aantal ouderen, de woningvoorraad, het voorzieningenniveau en het netwerk van partijen dat actief is in een gebied. Om die reden maken we samen met partijen én bewoners per gebied een ‘Langer Thuis Arrangement’: een set maatregelen die aansluit bij de specifieke behoeften van het gebied.

De inzichten vanuit het bewonersgesprek leggen we naast de eerste ideeën van de professionals. Met het programmateam Langer Thuis en de clusters Stadsbeheer, Maatschappelijke Ontwikkeling en Stadsontwikkeling die actief zijn in het gebied wordt vervolgens de lijst met maatregelen aangevuld tot een ‘longlist’ met mogelijke maatregelen. Deze longlist vormt input voor het volgende gesprek met de professionals, waar we gezamenlijk prioriteit aanbrengen in de lijst. Zo ontstaan de belangrijkste maatregelen voor het gebied die door verschillende partijen verder worden uitgewerkt. In een volgende bijeenkomst bespreken we de uitgewerkte set maatregelen en bepalen we welke partij verantwoordelijk is voor de uitvoering van de maatregel. Zo ontstaat een set maatregelen die gezamenlijk het Langer Thuis Arrangement van het gebied vormt. Het proces sluiten we af met een feestelijke bijeenkomst waar de partijen hun maatregelen presenteren in aanwezigheid van bewoners en de ambassadeur van het Langer Thuis Arrangement in het gebied. Dan tekenen we een intentieovereenkomst en luiden we daarmee de volgende fase in: de stap richting uitvoering. De gebiedsorganisatie volgt deze fase op de voet en staat partijen bij waar dit nodig is.

Werkwijze In vier maanden tijd komen we tot een maatregelenset die het zelfstandig wonen in het gebied gemakkelijker moet maken. Tijdens een startbijeenkomst met zorgaanbieders, welzijnsinstellingen, corporatie(s), ondernemer(s), kerken/ verenigingen, de gebiedsorganisatie en de gemeentelijke organisatie halen we eerst ideeën op voor mogelijke maatregelen. Snel daarna volgt een groepsgesprek met bewoners: ouderen, mantelzorgers, mensen met een lichamelijke beperking en ouders van volwassen kinderen met een verstandelijke beperking. Met de bewoners bespreken we wat voor hen belangrijk is om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen wonen. Langer Thuis Delfshaven | 3

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1 | Langer Thuis in Delfshaven 1.1 Het arrangement 1.2 In gesprek met de bewoners 1.3 Selectie belangrijkste maatregelen met professionals

5 5 8 10

Hoofdstuk 2 | De maatregelen 2.1 Pilot Pupillenbuurt 2.2 Vindplaatsen Vraagwijzer 2.3 Heldere Informatie 2.4 WMO Quickscan

15 15 15 16 16

Hoofdstuk 3 | Kaarten Delfshaven

17


Hoofdstuk 1 Langer Thuis in Delfshaven

1.1

Het arrangement

Delfshaven is het tweede gebied in Rotterdam waar we een Langer Thuis Arrangement hebben gemaakt. Het gebied kenmerkt zich door oude stadswijken, met relatief weinig ouderen, veel ongeschikte woningen en relatief veel bewoners met een GGZ-achtergrond. Delfshaven is ook een gebied waar veel organisatiekracht is: “onder elke stoeptegel is wel een initiatief te vinden” wordt wel eens gekscherend gezegd. Een interessant contrast met het eerste gebied (IJsselmonde) en gedurende de tijd in Delfshaven bleek ook, dat dit leidt tot een geheel andere aanpak en uitkomst. In Delfshaven zijn veel verschillende partijen actief: drie grote corporaties, welzijnspartijen, zorgpartijen, maar ook particuliere initiatieven, een zeer actieve gebiedscommissie en betrokken gebiedsorganisatie. Deze partijen weten elkaar op bepaalde aspecten al goed te vinden, maar kwamen op sommige punten tot de ontdekking dat er nog zoveel meer kan. Samen met deze partijen én bewoners uit Delfshaven is gezocht naar maatregelen die het zelfstandig wonen in het gebied echt gemakkelijker maken. Dit heeft geleid tot vier concrete en praktische maatregelen, die al op korte termijn merkbaar effect moeten sorteren voor de bewoners: • Pilot Pupillenbuurt • Vindplaatsen Vraagwijzer • Heldere Informatie • WMO Quickscan 16 09 2015

15 10 2015

Startbijeenkomst

Bewonersgesprek

Eerste ideeën maatregelen met professionals

Inzicht in problematiek e n wensen

27 10 2015

De vier maatregelen zijn -opvallend genoeg- voornamelijk gericht op het verbinden en ontsluiten van vraag en aanbod, vooral de verbinding tussen formele en informele hulp. Elke maatregel heeft een eigen trekker die deze de komende tijd (samen met de relevante partijen in het gebied) uitvoert. De gebiedsorganisatie monitort de voortgang en op welke manier eventueel bijgestuurd kan worden. De groep professionals heeft afgesproken structureel samen te blijven komen om het thema Langer Thuis te blijven bespreken. Op 17 december 2015 hebben de partijen hun maatregelen gepresenteerd in aanwezigheid van bewoners en de ambassadeur van dit Langer Thuis Arrangement: wethouder Hugo de Jonge. De ambassadeur is een bestuurder van één van de partners die werkt aan het programma Langer Thuis en blijft de voortgang in het gebied volgen. Alle partijen uit Delfshaven die een van de maatregelen gaan trekken in het gebied, de gebiedsdirecteur en de ambassadeur hebben de gemaakte afspraken bekrachtigd met hun handtekening. Hugo de Jonge: “De kracht van deze aanpak zit in de gezamenlijkheid, zowel bij het bedenken als bij de uitvoering van de maatregelen.”

05 11 2015

29 10 2015

17 12 2015

Intern gemeente

2 e professional

3 e professional

Ondertekening

Aanvulling maatregelen

bijeenkomst

bijeenkomst

Van longlist n aar shortlist

Vaststellen maatregelen

Langer Thuis Arrangement Delfshaven

2015 en verder

Uitvoering

Langer Thuis Delfshaven | 5

Veldacademie — Langer Thuis Arrangementen

Aantal ouderen in woningen per hectare:

Leeftijdsklassen in jaren:

11 - 25


26 - 50

51 - 75

76 - 100

>100

65 - 74

55 - 64

75+


Woonlocaties ouderen De kaart hiernaast toont de woonlocaties van ouderen onderverdeeld in drie leeftijdsklassen (55-64, 65-74 en 75 jaar en ouder) weergegeven in dichtheden (woningen per hectare). Bevolking Delfshaven naar etniciteit en leeftijdsklassen: 2.500 2.000 1.500 1.000 500

0

55 t/m 64 jaar

0m

200 m

65 t/m 74 jaar

75+

500 m

- Dichtheden — Woningtabel 2013 - Bevolking Delfshaven — Publiekszaken Rotterdam, bewerking OBI, 1 januari 2015


1.2 In gesprek met de bewoners Op donderdag 15 oktober 2015 hebben we gesproken met bewoners uit Delfshaven. Vanwege de enorme opkomst is de groep in tweeën gesplitst en zijn er twee afzonderlijke groepsgesprekken gevoerd. De uitkomsten hiervan zijn samengevoegd in onderstaand verslag. In het gesprek hebben de bewoners aangegeven welke beperkingen zij ervaren en welke wensen en ideeën zij hebben voor het zelfstandig wonen. Wat hebben bewoners nodig om zelfstandig te kunnen blijven wonen? Samenstelling van de groep Iedereen woont zelfstandig: twee mensen in een appartementengebouw met trap en lift, drie in appartementengebouw met trap, twee in een benedenwoning en één in eengezinswoning (enige in koophuis). Een mevrouw is blind en woont samen met haar partner die slechtziend is. Een meneer loopt moeilijk, maar fietst graag. Een mevrouw heeft een zwakke knie en kan daardoor niet ver lopen, zij heeft daarom een scootmobiel. (gesprek 1) Iedereen woont zelfstandig. Een aantal woont in een portiekwoning, drie bewoners in een levensloopbestendige woning. De anderen hebben zich hier niet expliciet over uitgelaten. Onder de bewoners zitten ook mantelzorgers. Een van de bewoners verhuist binnenkort naar haar dochter in Curaçao. Een van de bewoners heeft agressieproblemen. Twee bewoners spreken zeer slecht tot geen Nederlands. De andere bewoners spreken voldoende tot zeer goed Nederlands. Aanwezig als toehoorder bij dit gesprek zijn een gebiedscommissielid, een wijkteammedewerker en een medewerker van de wijkwijzer (tevens als tolk). (gesprek 2) Geschikte woning Wat heeft u nodig om zelfstandig te blijven wonen? Een mevrouw is met haar, inmiddels overleden, man meer richting het centrum (Delfshaven) verhuisd. Er stond dat het een gelijkvloerse benedenwoning was, het opstapje naar de woning was haar niet bekend. Voor haar man tilde zij de scootmobiel zelf naar buiten, omdat deze niet buiten in een stalling kon staan. Er is in de buitenruimte onvoldoende plaats voor een stalling (speciale trommel), waardoor twee mensen de scootmobiel in de woonkamer zetten. Een andere bewoner zou in zijn woning geen scootmobiel kunnen stallen, de hal is te smal. De meneer die in het Lloydkwartier woont, heeft in het complex een parkeergarage waar ook scootmobiels gestald mogen worden. In de praktijk wordt dit niet gebruikt en zetten bewoners hun scootmobiel op de gang. Wanneer men deze in de parkeergarage stalt en laadt, moet men voor een nieuwe meteraansluiting (vastrecht) betalen. De meneer die in de Robijn woont, voegt toe dat er camera’s nodig zijn om diefstal van scootmobiels te voorkomen. (gesprek 1) Een aantal bewoners woont in een portiekwoning en geeft aan dat dit prima gaat en dat ze hier altijd willen 8 | Langer Thuis Delfshaven

blijven wonen. Het lijkt erop dat ze niet anticiperen op de toekomst. Een van de bewoners wil graag verhuizen. Hij heeft last van astma en de ventilatie in de woning is slecht. Hij woont twee jaar in Nederland en weet niet goed de weg, maar de wijkwijzer helpt hem hierbij. Verhuizen is moeilijk -geeft een van de dames aan- vanwege geld, de moeite en alle klussen. Op een bepaalde leeftijd kun je niet veel zelf doen. Ook geven meerdere bewoners aan dat het huurverschil een probleem is. De meeste bewoners willen niet graag uit hun eigen wijk verhuizen. Ze kennen daar veel mensen en weten de weg. (gesprek 2) Een ander punt van ergernis is de lange wachttijd voor het aanvragen van Wmo-voorzieningen. Gemeente Rotterdam geeft op de website aan dat je als burger na vier weken uitsluitsel krijgt over de aanvraag, maar dat wordt in de praktijk nooit gehaald. Geopperd wordt om dit dan ook niet te beloven. Eén mevrouw heeft zelf een scootmobiel aangeschaft: “ik ga niet wachten”. De mogelijkheid om dergelijke hulpmiddelen te ontvangen, vindt men belangrijk. Zeker als de gemeente wil dat iedereen zolang mogelijk zelfstandig thuis blijft wonen. Het is belangrijk dat hulp bereikbaar is, op het moment dat je het nodig hebt. (gesprek 1) Voor de blinde mevrouw is het belangrijk goede thuiszorg te krijgen; structureel en betrouwbaar. De thuiszorg maakt haar huis schoon (ze kan zelf niet zien of er hondenharen liggen van de blindengeleidehond), helpt met strijken en met boodschappen doen. Ze hoopt dat deze hulp in de toekomst blijft. Daarnaast ontvangt ze eens per week/twee weken ambulante begeleiding voor administratieve zaken (post openen bijv.). (gesprek 1) Een meneer woont in een levensloopbestendige woning maar deze woningen worden nu verkocht aan een jonge doelgroep, waardoor hij voorziet dat er straks een tekort is aan passende woonruimte voor ouderen. (gesprek 1) Samengevat: • Verhuizen is soms lastig vanwege de kosten van de verhuizing en de moeite van het klussen. Ook is het huurverschil soms een probleem. • Bewoners verhuizen niet graag uit hun eigen buurt. • Individuele aanpassingen zijn noodzakelijk om langer

thuis te kunnen blijven wonen. • Lastig om de scootmobiel te stallen, er is behoefte aan buitenstalling/cameratoezicht. • Oplossing voor hoogteverschil tussen straat en woningen is gewenst. Vitaal netwerk Wie vraagt u wel eens om hulp? Een mevrouw heeft hulp nodig om haar huis schoon te maken, dat kan zij zelf niet meer. Een andere mevrouw heeft een invalideparkeerplaats aangevraagd voor haar deur, ze kan anders niet voor de deur parkeren en ver lopen gaat niet meer. Ze heeft nog geen reactie gehad. Hulp van kinderen is in de praktijk vaak niet mogelijk en één respondent geeft aan ook niet afhankelijk te willen zijn van kinderen. Twee respondenten zijn zeer kritisch over het hulp ontvangen van anderen; vrijwilligerswerk moet een ‘extraatje’ zijn. Een andere mevrouw heeft echter een prettige ervaring met hulp van anderen: buren hebben haar geholpen met vervoer en het doen van boodschappen toen zij zelf een zweepslag had gehad. Men is het erover eens dat boodschappen doen een ander soort hulp is, dan bijvoorbeeld het aandoen van steunkousen. (gesprek 1) Voor de sociale controle (signalering) is het contact met buren belangrijk. Een mevrouw heeft haar buren gevraagd om op haar te letten (zijn de gordijnen open?). Een andere meneer vertelt dat zijn buren druk zijn met werk, waardoor hij weinig van hen kan verwachten. Bij de ouderenontmoetingsplek waar twee respondenten actief in zijn, is er ook sociale controle. Als iemand gemist wordt, onderneemt men actie en wordt eventueel benodigde hulp ingeschakeld. Wanneer er iets gesignaleerd wordt, moet dit goed opgepakt worden door professionele organisaties (politie, thuiszorg). In een 55+ complex is het moeilijker om van het netwerk gebruik te maken, omdat iedereen ouder wordt. Daarnaast geeft men aan dat er grenzen zijn aan het zelfstandig blijven wonen, een verzorgingshuis biedt dan uitkomst. (gesprek 1) De blinde mevrouw wil kleine dingen wel aan mensen uit haar eigen netwerk vragen, maar privé zaken liever niet. Daarnaast is het lastig om vervanging te vinden als iemand uit je eigen netwerk niet kan helpen. Hulp vragen aan mensen kan ook de relatie beïnvloeden. Ze heeft nu Vervoer op Maat aangevraagd, zodat ze ook zelf ergens heen kan gaan. Een meneer vertelt dat hij twee tia’s heeft gehad en dat toen gelukkig zijn kinderen bij hem waren. Hij weet niet wat er gebeurt als hij nog een keer een tia krijgt en er niemand bij hem is. (gesprek 1) In buurthuizen is het gezellig. In de Robijn hebben bewoners een eigen ontmoetingsplek, waar een bewoner in het verleden naartoe ging om te kaarten. De bewoners vinden het een gemis dat Pier 80 een commerciële voorziening wordt. Voor de blinde mevrouw is de Pelgrimsvaderskerk een ontmoetingsplek. Men vindt dat bewoners individualistischer zijn geworden. De meningen zijn wat verdeeld. Een dame geeft aan dat zij niemand heeft in haar omgeving, behalve twee uur per week huishoudelijke zorg. Andere bewoners geven aan dat zij genoeg mensen kennen. Weer anderen geven aan dat mensen elkaar wel groeten, maar nooit echt iets voor

elkaar doen. De ervaringen met buurthuizen en speeltuinen zijn goed. Een van de bewoners geeft aan dat er gekort wordt op de Aow op het moment dat een familielid komt inwonen om te mantelzorgen. Zij vindt dit bezwaarlijk. De overige bewoners beamen dit. In Schiemond wonen veel verschillende nationaliteiten en die hebben allemaal hun eigen netwerk. (gesprek 2) Samengevat: • Een groot deel van de bewoners vindt dat professionele taken door professionals uitgevoerd moeten blijven worden en dat je aan je eigen netwerk kleine dingen kan vragen zoals boodschappen doen en koken. • In homogene buurten is het lastig om gebruik te maken van het netwerk. • De signaleringsfunctie binnen het eigen netwerk is belangrijk en waardevol. Professionele hulpverlening moet hier echter wel een serieuze opvolging aan geven. Toegankelijke wijk Wat vindt u van het voorzieningenaanbod in de wijk? Het openbaar vervoer is goed in Delfshaven. Het omroepen van welke tram er wanneer aankomt (spreekpalen) zou een verbetering zijn voor de blinde mevrouw. Een aantal deelnemers ervaren problemen met het stallen van de fiets (dichtbij de woning). Buiten is er kans op vernieling of geen plaats en binnen in het portiek is het vaak niet toegestaan. Over het winkelaanbod geeft een bewoner aan dat er veel winkels met levensmiddelen zijn en weinig kledingen schoenenwinkels. In de wijk Spangen en het Witte Dorp worden winkels gemist, mensen gaan daarvoor naar de Franselaan of Schiedamseweg. De Schiedamseweg is minder goed toegankelijk vanwege de helling bij het Marconiplein, zeker bij gladheid. Men zou het fijn vinden als ook de voetgangers- en fietspaden gestrooid worden bij gladheid, zoals rondom Marconiplein, P.C. Hooftplein en de flats aan de Gijsinglaan. Een boodschappenbus kan ouderen helpen bij het doen van boodschappen. Een bewoner heeft zich in het verleden ingezet voor het instellen van een wijkbus in Delfshaven, maar dat is niet van de grond gekomen. (gesprek 1) De bewoner van het Lloydkwartier vindt de Sint Jobskade gevaarlijk voor voetgangers, omdat er te hard wordt gereden (door fietsers?) over het voetgangersgebied. Daarnaast mag er niet meer voor de ingang van het appartementencomplex geparkeerd worden (tussen de gebouwen), waardoor bewoners die met Vervoer op Maat reizen 35 meter naar de ingang moeten lopen. Een aantal deelnemers vindt dat er niet genoeg wordt gedacht aan het welzijn van anderen in de wijk. De saamhorigheid wordt gemist. (gesprek 1) Mensen zijn tevreden over het OV. Een van de bewoners geeft aan dat zijn vrouw een scootmobiel heeft, maar dat zij drie (tap-)treden naar binnen hebben waardoor mevrouw niet zelfstandig naar binnen kan. Hij heeft meerdere keren een oplossing aangevraagd maar krijgt het niet of hoort niets terug. Er zijn klachten over hoe donker het ’s avonds op straat is. Maar veel van de bewoners komen ‘s avonds sowieso niet graag op straat. (gesprek 2) Langer Thuis Delfshaven | 9

Een aantal bewoners vindt het cruciaal om hobby’s te hebben om zolang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Breien en naaien in het buurthuis, maar ook zwemmen wordt genoemd. (gesprek 2) Er is veel ontevredenheid over de Vraagwijzer. Personeel is niet behulpzaam en bewoners hebben het idee dat er alleen maar stagiaires aan het werk zijn, waardoor zij niet goed geholpen worden. Bovendien is de Vraagwijzer sinds kort gevestigd bij Pier 80, waardoor het voor hen lastiger bereikbaar is. In Delfshaven is ook de Wijkwijzer. Daar zijn goede ervaringen mee. Sommige bewoners hadden nog nooit gehoord van de Vraagwijzer. (gesprek 2) Pier 80 (Vraagwijzer, Zowel) is bij de meeste bewoners bekend. Daar gaat een aantal naartoe met vragen. Men heeft echter ook kritiek op deze voorziening; nieuwe bewoners in Delfshaven worden niet geïnformeerd over Pier 80, het is decentraal gelegen (voor bewoners Schiemond te ver), het duurt lang voordat een vraag afgehandeld is. Bewoners zouden het fijn vinden als er vanuit de Vraagwijzer gecommuniceerd wordt over de voortgang van een aanvraag, zodat je als bewoner niet in onwetendheid blijft. (gesprek 1) Samengevat: • Omroepen van aankomende tram/metro bij haltes verbeterd het reizen voor blinden/ slechtzienden. • Door de aanwezige ouderen wordt het OV goed beoordeeld. • Toegankelijke routes naar winkels. • Het strooien van belangrijke routes in de wijk. • Boodschappenbus wordt gemist. • Er is ontevredenheid over de Vraagwijzer. • Pier 80 is moeilijk bereikbaar. Heldere informatie Waar gaat u naar toe met uw vragen, hoe vindt u de weg? In het verleden was er een wijkgids waar informatie stond over de verschillende instellingen met contactgegevens, deze wordt gemist. Voor een bewoner die al veertig jaar in de wijk woont en actief is, is het ook zoeken wie waarvoor verantwoordelijk is. Er zijn ook wisselingen in organisaties. Een mevrouw zit in het burgerplatform (integrale veiligheid). Er zijn te veel instanties bezig met onderzoek, het wiel wordt iedere keer opnieuw uitgevonden. Zij ervaart dit als nutteloos. (gesprek 1) Er is legionella in de levensloopbestendige woning van een meneer. De GGD is hiervoor verantwoordelijk, maar die doet er niets mee, omdat het geen zorgwoning is. Volgens meneer is het met een simpele aanpassing op te lossen, maar het wordt niet gerealiseerd. (gesprek 1) Een groot deel van de aanwezige bewoners heeft geen internet. Internet is wel beschikbaar bij een aantal buurtcentra, maar een bewoner geeft aan dat je -als je wilt verhuizen- continu moet reageren en dat dit niet gaat als je zelf geen internet hebt. Een van de bewoners geeft aan dat duidelijkheid essentieel is om langer zelfstandig thuis te kunnen wonen. Wat kan wel en wat niet en 10 | Langer Thuis Delfshaven

de goede antwoorden bij bijvoorbeeld een Vraagwijzer. (gesprek 2) Samengevat: • Informatievoorziening zou verbeterd kunnen worden door bijvoorbeeld overzicht van instanties met overzicht contactgegevens. • Zorg dat bewoners duidelijk en snel geholpen worden. • Het aanvragen van voorzieningen is tijdrovend en ingewikkeld. Overig Samengevat: • Bewoners zijn sceptisch over het onderzoek; er wordt veel onderzoek gedaan, ook door Erasmus Universiteit. Bewoners blijven allen graag op de hoogte van het vervolg en de maatregelen die genomen gaan worden om thuis wonen in Delfshaven gemakkelijker te maken. Dit mag via een (digitaal) bericht. (gesprek 1) • Bewoners bouwen relatief minder Aow op naarmate zij minder lang in Nederland wonen. Dit heeft gevolgen voor een gebied als Delfshaven, omdat hier veel verschillende nationaliteiten wonen. Hier zijn compensaties voor aan te vragen, maar dit is vaak onbekend of ingewikkeld. (gesprek 2)

1.3 Selectie belangrijkste maatregelen met professionals De professionele partijen in Delfshaven hebben tijdens de startbijeenkomst ideeën voor mogelijke maatregelen aangedragen. De opbrengst uit het bewonersgesprek is teruggelegd bij dezelfde partijen. Zo ontstond een longlist van maatregelen waar vervolgens met elkaar in is geprioriteerd. Om geen ideeën verloren te laten gaan, is hieronder de totale opbrengst aan maatregelen en gesignaleerde problemen weergegeven. In de kolom prioritering is te zien welke maatregelen het belangrijkst werden bevonden om zelfstandig te kunnen wonen in Delfshaven. Zoals af te lezen in de tabel: een van de onderwerpen die breed aan de orde kwam, is de manifestatie van verwarde personen in Delfshaven en hoe hiermee om te gaan door de verschillende partijen in het gebied. De oplossing voor dit (door de professionals zeer uitgebreid benoemde) probleem is niet direct te vinden in een gebiedsgerichte en praktische aanpak, zoals beoogd met het Langer Thuis arrangement. Om die reden wordt dit stedelijk geagendeerd en niet opgenomen als maatregel in het arrangement.

geschikte woning Maatregel

Knelpunt

Ingebracht door

* Huurzorg contracten verlengen

* Verwarde personen

Professionals 13

* Escalatiemodel wijkteams

* Problemen voor omwonenden

* Moet stedelijk geagendeerd worden in

* Beperkte opvolging

Programma Langer Thuis

Prioritering

* Afschaffing woonzorgcontracten

* Woonstad, Woonbron, Havensteder en Pameijer duiden het probleem op A4 als input overleg directies corporaties en rayonmanagers wijkteams. * Opzetten en introduceren Quickscan WMO: is een WMO aanvraag kansrijk

Lange wachttijden WMO, maar ook verkeerd verwachtings-

Bewoners 3

management over die wachttijden

en wat zijn de alternatieven in het gebied (o.b.v. informele hulp) Verbouwen leegstaande panden zoals

Professionals 1

Marconitoren naar bv. woonzorghotel * Verhuiscoaches, ook voor Verenigingen van Eigenaren; voorsorteren op verhuismogelijkheden; actieve bemiddeling woningen (door professionals) * Inzicht in aantallen en inzichten delen (met o.a. Programma Voor Mekaar 75+, blok voor blok, medisch urgenten, urgenten) * Sessie met woningcorporaties: welke cijfers zijn er, wat kunnen we met die

* In beeld brengen vraag – aanbod geschikte woningen, nu mismatch.

Professionals / Bewoners 1

* Sommige bewoners willen wel verhuizen, maar weten niet goed hoe: duur, veel werk, geen internet (bewoners) * Weinig woningen met lift (professionals) * Voorlichting over verhuizing naar andere wijken (professionals) * Leegstand in 55+ woningen (professionals) * Behoefte aan grotere woningen in verband met inwonende kinderen, aantal 55+ complexen hebben leegstand

inzichten (voorbeeld Pupillenbuurt?) Aanvraag van (individuele) voorzieningen is tijdrovend en

Bewoners

ingewikkeld Meer Zorgvrijstaat

Professionals

De Slimme meter van Eneco

Professionals

* Hergebruik van hulpmiddelen zoals

Professionals

ophogers * Mogelijke uitbreiding ‘Het Zal Werken’”


vitaal netwerk Maatregel

Knelpunt

Ingebracht door

* Pilot Pupillenbuurt: zoektocht naar

* Wat is er in een specifiek gebied actief op het gebied van

Bewoners 4

invulling wijknetwerk * Na inventarisatiefase Pilot, aansluiting

informele hulp * Hoe vormt het wijknetwerk zich en wat is daarvoor nodig?

MedCare voor mogelijkheden techno-

* Wat is de grens informele hulp /professionale hulp

logische oplossingen

* Hulp met incidenteel vervoer, klusjes, sociale controle

* Na inventarisatiefase inschakelen zorgvrijstaat voor oplossingen

Prioritering

wordt als positief beschouwd. Persoonlijke verzorging (steunkousen aantrekken) of privé aangelegenheden moet volgens bewoners door professionele hulp gedaan worden. => hulp vragen kan de relatie beinvloeden * Bewoners wíllen niet altijd hulp vragen aan hun omgeving. Zeker niet structureel

Mantelzorgcompliment aanvragen

* Behoefte aan waardering voor vrijwilligers en mantelzor-

Bewoners 2

gers: dagje blijdorp bijvoorbeeld * Benutten van potentieel aan hulpuren

Professionals 2

in de wijken * Ontwikkelen van servicediensten met bijvoorbeeld studenten; voornamelijk behoefte aan boodschappen en huishoudmaatjes Wanneer mantelzorger intrekt, wordt de verzorgde gekort

Bewoners 1

op AOW. Perverse prikkels Activiteiten organiseren met als bij-

Professionals 1

vangst ontmoeting * Behoefte aan professionele opvolging bij signalering

Bewoners

vanuit informele netwerk * Wat is de officiele routing voor signaleren? * In homogene buurten (55+ complexen, veel armoede,

Bewoners

etc.) is het lastiger om hulp te vragen * Andere bewoners geven aan dat het lastig is in heterogene buurten Project helpende handen, Oud Mathe-

Professionals

nesse * Aansluiten bij winkeliers als signaalfunctie (professionals) * Bijvoorbeeld: inzichten vanuit bonuskaart


* Bewoners willen niet altijd sociaal contact, maar geven daarbij aan dat ze bang zijn dood te gaan zonder dat iemand het weet (bewoners)

Professionals / Bewoners

toegankelijke wijk Maatregel

Knelpunt

Ingebracht door

* Inventarisatie van vraagwijzerachtige

* Pier80 (locatie van de Vraagwijzer) is niet centraal gele-

Bewoners 9

initiatieven en activiteiten * Dwarsverbanden zoeken en trainingen geven * Spreiding van initiatieven over het gebied

Prioritering

gen. (bewoners) * Wat is precies het probleem? Hoe ver van verschillende concentraties ouderen? Hoe ver kunnen ouderen lopen? (professionals) * Daarbij hebben bewoners het idee dat er niet altijd sprake is van privacy. (bewoners) * Daarnaast zijn er weinig medewerkers die een andere taal spreken (bewoners) * Weinig vertrouwen in professionaliteit van medewerkers (bewoners)

* Op zoek naar innovatieve oplossin-

* Moeilijkheden bij stallen van scootmobiel (te weinig ruimte Professionals /

gen, bijvoorbeeld Right to Challenge

in de buitenruimte, smalle hal, onbeveiligde parkeerga-

Scootmobielstallingen; scootmobiel

rage/betalen voor meteraansluiting) (bewoners)

bezorgservice, etc (professionals)

Bewoners 3

* Moeite met stallen van fietsen (vernieling en diefstal op straat of geen plek) (bewoners)

Bij vorst strooien op belangrijke routes

Bewoners 1

(Marconiplein, P.C. Hooftplein, flats bij Gijsinglaan) Toegankelijke buitenruimte

Professionals 1

* Schouwen met de doelgroep Bijeenkomst Rayonmanagers wijkteams

Verbinding tussen wijkteams en woningcorporaties

Professionals

Hoogteverschillen tussen straat en woningen

Bewoners

en directeuren woningcorporaties

Structureel omroepen van aankomende

Bewoners

tram/metro voor slechtzienden * Wijkbus? (professionals)

Behoefte aan boodschappenbus (bewoners)

Bewoners/Professionals

* Routes naar winkels zijn niet altijd toegankelijk

Bewoners

* Winkels bij Schiedamseweg minder goed bereikbaar vanwege helling bij Marconiplein * Oud Mathenesse beter aansluiten op

Professionals

andere OV- routes * Wijkbus? Pop-up store Grote Visscherstraat: rol-

Professionals

latorspreekuur Vraagwijzer/ informatie en advies in de

Professionals

wijk in plaats van maar een informatiepunt per gebied Realistisch revalideren (oefenen op

Professionals

straat)


heldere informatie Maatregel

Knelpunt

Ingebracht door

* Q&A publiceren (hardcopy en op

* Sleutelfiguren moeten de toegang hebben tot de juiste

Bewoners 11

internet) met veelgestelde vragen * Versterken van netwerk van sleutelfiguren * Straatconcierges * Inzetten op train de trainer (sleutelen tussen sleutelfiguren)

Prioritering

informatie om dit te delen met de doelgroep (zowel offline als online) (professionals) * Taalprobleem; meer hulp in eigen taal voor ouderen, mensen met beperking en nieuwkomers. * Behoefte aan overzicht van instanties en contactgegevens (bewoners) * Behoefte aan overzicht over alle goede initiatieven

* Laagdrempelig (gratis) internet. (bewoner) * internet gratis aanbieden over de hele stad (professionals)”

* Sleutelfiguren inzetten in verschillende talen

Bewoners /

* Meeste van de bewoners aanwezig hebben geen internet.

professionals 1

* Internet is wel beschikbaar bij een aantal buurtcentra, maar een bewoner geeft aan dat wanneer men wil verhuizen men continu moet reageren en dat dit niet gaat als je zelf geen internet hebt. * Een aantal van de bewoners is analfabeet blijkt bij het opschrijven van NAW Zeer veel kritiek op 14-010:

Bewoners 1

* geen heldere antwoorden, veel doorverbinden, niet terugbellen

wild cards Maatregel

Knelpunt

Ingebracht door

Allochtonen bouwen minder AOW op. Er zijn een aantal

Bewoners

overeenkomsten waarbij mensen relatief minder AOW opbouwen naarmate zij minder lang in Nederland wonen. Dit heeft gevolgen voor een gebied als Delfshaven omdat hier veel mensen met een andere nationaliteit wonen. Blok voor blok aanpak breder over de

Professionals

stad Medcare lab / pilot woonbron, zorgvrijstaat, gemeente


Professionals

Prioritering

Hoofdstuk 2 De maatregelen

2.1. Pilot Pupillenbuurt Knelpunt Sinds januari 2015 is Wonen en Zorg gescheiden en is een groot deel van de zorgbudgetten naar de gemeente gedecentraliseerd. Corporaties zorgen voor het wonen en niet voor de zorg. Als de zorgondersteuning echter niet werkt krijgt de bewoner, vaak de omwonende en dus ook de corporatie daar ook mee te maken. Wij willen graag weten of en hoe deze decentralisatie gaat werken en wat wij kunnen verwachten, om uiteindelijk zelf voorbereid te zijn op de mogelijke effecten, maar ook om in de wijk goede werkafspraken te maken met betrokken partijen. Maatregel Pilot Pupillenbuurt. Voor een buurt in het Nieuwe Westen, de Pupillenbuurt, brengen wij met de hulp van alle betrokken partijen in beeld hoe de beleidsuitgangspunten van Langer Thuis in de praktijk uitpakken. Op welke manier krijgen formele en informele hulp vorm en waar vallen eventueel gaten. Wat betekent dit voor de verschillende partijen en bewoners in deze buurt en de rollen die zij vervullen. Dit moet leiden tot heldere werkafspraken en mogelijke oplossingen voor de bewoners. Vervolgens zal de informatie uit de pilot als input dienen voor het MedCare project vanuit Stadshavens waar bedrijven wordt gevraagd met oplossingen te komen voor de bewoners en betrokken partijen. Beoogd resultaat • Inzicht in de mogelijke gaten in de ondersteuning. • Waar mogelijk: oplossingen voor de bewoners. • Input voor MedCare. • Waar mogelijk: oplossingen voor bewoners vanuit MedCare. Aanpak Met de betrokken partijen uit het gebied inventariseren we de hulpvraag en het bestaande netwerk. Dit doen

we aan de hand van kwantitatieve en kwalitatieve input, onder andere door de netwerken in beeld te brengen en de sleutelfiguren te benoemen. We werken hierin nauw samen met de Zorgvrijstaat West, ZoWel! en de gemeente. ZoWel! voert jaarlijks huisbezoeken uit en we trekken samen op in de informatieuitwisseling. Wij vragen ZoWel! om prioriteit te geven aan de Pupillenbuurt. Te nemen stappen: • Inventarisatie van de kwantitatieve gegevens over de Pupillenbuurt met betrekking tot het netwerk en de hulpvraag. • Aanpassingen aan de vragenlijst van Zowel! bij de huisbezoeken. • Bijeenkomst met sleutelfiguren. • Inventarisatie van de kwalitatieve gegevens over de Pupillenbuurt met betrekking tot het netwerk en de hulpvraag. Trekker Maatregel Woonbron Delfshaven is de trekker in nauw overleg met de gemeente, de Zorgvrijstaat West en ZoWel!. Vervolgens gaat MedCare zoeken naar meer technische oplossingen waar mogelijk.

2.2. Vindplaatsen Vraagwijzer Knelpunt Problemen die ervaren worden door de bewoners zijn de bereikbaar vanuit sommige wijken, de toegankelijkheid en lange wachtrijen in Pier 80. Maatregel De maatregel houdt in dat de mogelijkheden van VraagWijzer-vindplaatsen in de wijken wordt onderzocht. Beide problemen zouden opgelost kunnen worden door met vindplaatsen te werken (bijv. op vindplaatsen van vragen die normaal gesproken naar de Vraagwijzer zouden gaan) een ‘VraagWijzer-vindplaats’ op te zetten. Dit vangt aanloop af naar de VraagWijzer in Pier 80 (minder druk Langer Thuis Delfshaven | 15

op Pier 80), en brengt de Vraagwijzer ook dichterbij de bewoners. Beoogd resultaat • Inventarisatie van locaties die een ‘vraagwijzer’ functie vervullen of kunnen vervullen. • Uitsluitsel of de vraagwijzer de vindplaatsen in deze functie kunnen ondersteunen. Aanpak • Afstemming met MOW / Vraagwijzer – mogelijkheid / bereidheid van vindplaatsen onderzoeken. • Inventarisatie van vindplaatsen met vragen voor Vraagwijzer – mogelijkheid van het faciliteren van de vrijwilligers onderzoeken. Welke ondersteuningsbehoefte is er? Hoe kunnen we zorgen voor tijdige overdracht bij zwaardere problematiek naar de Vraagwijzer? • Mogelijkheid tot dag(deel) in de week in de verschillende Huizen van de Wijk vraagwijzerspreekuur houden onderzoeken – locaties onderzoeken. Daarnaast alternatieve onderzoeken zoals informatiebijeenkomsten, sociale kaart en dergelijke. Te nemen stappen: Samen met de verschillende partijen die actief zijn in het gebied willen we een inventarisatie van vindplaatsen uitvoeren. Vooralsnog zijn er geen extra financiële kosten voorzien. In het bestek staat specifiek genoemd dat de behoeftes uit het gebied (waaronder spreekuren op locatie) bespreekbaar zijn binnen de budgettaire kaders. De planning is om 1 maart duidelijkheid te hebben of spreekuren op locatie of samenwerking met lokale vindplaatsen mogelijk is. Trekker maatregel Leo Burger – Gebiedsadviseur Welzijn Delfshaven In samenwerking met: • Jerry Wenting – Gebiedsdirecteur Delfshaven • Marlin Kornet – Gebiedsaccounthouder MO Delfshaven en aanspreekpunt MOW • Mogelijk wordt de verbinding gezocht met de pilot Middeland, waarbij meerdere locaties als huis van de wijk zullen functioneren. • Project ‘Doorontwikkeling Toegang’ – Desiree Wychgel • Gebiedsorganisatie, MOW en MO zullen hierin samen moeten optrekken.

2.3. Heldere Informatie Knelpunt De informatievoorziening sluit niet altijd aan bij de informatievraag. De verschillende partijen zijn niet altijd toegankelijk, bewoners zijn niet altijd de taal machtig en niet in staat om online hun informatie te vinden. Sleutelfiguren zijn dan ook van groot belang om informatie over te brengen (mogelijkerwijs ook in verschillende talen), maar ook zij hebben niet altijd eenvoudig toegang tot de juiste informatie en personen.


Maatregel Heldere informatie voor sleutelfiguren en bewoners, door: • Overzicht van de aanwezige netwerken in Delfshaven. • Op basis van dat overzicht: systematische uitrol van informatie aan sleutelfiguren. Beoogd resultaat • Buurtboek • Q&A, hardcopy (te verspreiden op buurtplekken) en online. • Uitbreiding aantal sleutelfiguren in de wijken. • Train de trainer-sessies met sleutelfiguren uit de wijken. Aanpak In deze aanpak is een goede samenwerking nodig tussen het formele en het informele wijknetwerk. Het meest praktisch is de inzet van een aantal ‘sleutelfiguren’ in dat netwerk, die de link kunnen vormen met meerdere partijen of initiatieven in hun eigen netwerk. We maken een werkgroep met: Gebiedsorganisatie, Gebiedscommissie, Zorgvrijstaat West, Zowel!, Beekhuizen Bindt. Te nemen stappen: • Inventariseren van bestaande netwerken: Op 3 niveaus: cliënten, sleutelfiguren en management. • Inventariseren wat de veelgestelde vragen zijn omtrent Langer Thuis wonen in Delfshaven, i.s.m. sleutelfiguren en de bij het arrangement betrokken partijen. • Beantwoorden van de vragen i.s.m. gemeente Rotterdam en de betrokken partijen. Hierin is ook een nauwe samenwerking met de WMO Quickscan. Mogelijkerwijs wordt gebruik gemaakt van iconen. • Testen en aanvullen van de Q&A in het informele circuit (bijvoorbeeld via ‘aanschuifmaaltijden’, Huizen van de wijk, Buurt Bestuurt-vergaderingen, etc) • Publiceren van de Q&A namens alle deelnemers uit het arrangement. • Daarnaast zal vanuit welzijn scherp bekeken worden waar de potentiële sleutelfiguren zijn. Deze worden her- en erkend en worden voorzien met de juiste informatie. • Organiseren van train de trainer-sessies voor sleutelfiguren. • Systematisch uitrollen van de benodigde informatie door onder andere buurtboeken, koffieochtenden, kranten, etc. Trekker maatregel Gebiedsorganisatie (Ineke Palm en Jerry Wenting) in samenwerking met Zorgvrijstaat West, Beekhuizen Bindt en ZoWel!

2.4 WMO Quickscan Knelpunt Veel aanvragen voor woningaanpassingen bij het Wmoloket zorgen voor lange wachttijden. Dit wordt ook meerdere malen aangekaart door bewoners van Delfshaven.

Vervolgens wordt het overgrote deel van de aanvragen afgewezen, vaak op gronden die vooraf duidelijk hadden kunnen zijn. Maatregel Het ontwikkelen van een quickscan die sneller zicht geeft op waar je met een vraag voor een woningaanpassing kan aankloppen en op de kans van slagen van een aanvraag bij het WMO-loket. Beoogd resultaat Een eenvoudig stroomschema dat gebruikt moet kunnen worden door Het Zal Werken, fysio- en ergotherapeuten, huismeesters en wijkbeheerders van woningcorporaties, sleutelfiguren en bewoners zelf.

Hoofdstuk 3 Kaarten Delfshaven

Aanpak • Afstemming met Wmo-afdeling/adviseur (gemeente Rotterdam) over beoordelingscriteria Wmo-aanvragen. • Onderzoeken en verwerken welke alternatieven er zijn (als Het Zal Werken, klussendiensten, etc.) voor bepaalde werkzaamheden (naast woningaanpassingen ook tuinonderhoud etc.). We doen hierbij een beroep op de kennis en het netwerk van de verschillende partijen die actief zijn in Delfshaven (corporaties, welzijnsen zorginstellingen, Calibris Wijkleerbedrijf, Pameijer, etc.). • Het uitdragen van de Quickscan en zorgen dat het daadwerkelijk gebruikt wordt voor en door bewoners zal ook gebeuren samen met de partijen die betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van het Langer Thuis arrangement. Trekker maatregel Dennis Lohuis (Uitvindersbrigade ‘Het Zal Werken!’/ Zorgvrijstaat Rotterdam West) in samenwerking met de Gemeente Rotterdam, Calibris Wijkleerbedrijf, Pameijer, Woonstad, Woonbron, Laurens, ZoWel!, PBR, en Wilskracht Werkt.



potentieel aantal geschikte woningen overige woningen 1 18 | Langer Thuis Delfshaven

2

5

10

25

50

286


Potentieel geschikte woningen Op de kaart hiernaast zijn de potentieel geschikte woningen in dichtheden weergegeven. Potentieel geschikt zijn de woningen die toegankelijk zijn met een lift, op de begane grond gelegen zijn of eengezinswoningen groter dan 75 m2 die mogelijk toegankelijk te maken zijn. Totaal aantal woningen gebied Delfshaven: 33.785 Potentieel geschikte woningen Delfshaven in percentages: 4% 19%

38%

29%

13% 7%

64%

26%

Eengezinswoningen >= 75m2 Benedenwoningen Eengezinswoningen >= 75m2 Benedenwoningen Portiek- / galerijwoningen met lift Ongeschikte woningen Portiek- / galerijwoningen met lift Ongeschikte woningen

0m

200 m

500 m

- Geschikte woningen — Woningtabel 2013



Dichtheid aantal voorzieningen per hectare 1

40 Gezondheid & hulpverlening

1

5

1

>50 Economie, werk & inkomen


Participatie & welzijn


Voorzieningen De voorzieningen hiernaast zijn per type (gezondheid & hulpverlening - participatie & welzijn economie, werk & inkomen) in dichtheid weergegeven. Daarnaast is er een aantal speci ieke voorzieningen uitgelicht waarvan de nabijheid voor ouderen van belang is. De OV-haltes omvat-ten haltes van trein, metro, tram en bus.

0m

200 m

supermarkt

huisarts

vraagwijzer

wijkgebouw

apotheek

gezondheidscentrum

500 m

H

ov halte

- Gezondheid & hulpverlening — SOCARD 2012 - Participatie & welzijn — SOCARD 2012, Horizon 2012 - Economie, werk & inkomen — Locatus 2011



" /

De Buut - Pameijer

Delfshaven - Laurens

" /

! .

Meneer van Houten - Pameijer

! .

De Schans - Laurens

Verpleging & Verzorging ! . V&V locatie

Gehandicaptenzorg " / Hoofdlocatie GHZ / "


Sublocatie GHZ

" / Dagbesteding

s


Zorglocaties

" /

" /

De zorglocaties omvatten de intramurale zorgvoorzieningen voor verpleging & verzorging (ouderen) en gehandicaptenzorg. Binnen de gehandicaptenzorg is een onderscheid gemaakt tussen hoofd- en sublocaties en locaties voor dagbesteding.

BSO Rotterdam - ASVZ

Mathenesselaan - Zuidwester

Binnenwerk - Middin

" / " /

" / Vijverweg Passerel Nieuwe Binnenweg - Middin

Theater Maatwerk - Pameijer Delfshaven - Pameijer

" /

" /

" /

Mullerpier - Humanitas

! .

Delfshaven - Pameijer

0m

200 m

500 m

- V&V — Zorgaanbieders, feb-aug 2013 - GHZ — Zorgaanbieders, jan-aug 2014



P.C. Hooftplein, slecht toegankelijk bij gladheid (hoger gelegen), strooien gewenst.

F Wijkcentrum Pier 80: jammer dat het commercieel wordt. Vraagwijzer is bekend, maar ligt decentraal en lange wachttijden (het doen van een aanvraag is tijdrovend). In Spangen en Witte Dorp worden winkels gemist. Helling maakt dit knooppunt minder goed toegankelijk voor fietser en voetgangers, zeker bij gladheid. Via Marconiplein gaat men naar winkels op de Schiedamse weg.

Flats Gijsinglaan: strooien gewenst bij gladheid.

Woongebouw Robijn (SOR): bewoners kunnen elkaar ontmoeten in de gemeenschappelijke ruimte.

F

woongebouw

vraagwijzer

aan te passen gebied

wijkgebouw

locatie focusgroep

christelijke instelling



Bewonerskaart focusgroep Op 15 oktober 2015 is een focusgroep gehouden in verzorgingshuis Laurens Delfshaven. De kaart hiernaast toont de locatie-specifieke opmerkingen die in de focusgroep genoemd zijn. De statistieken hieronder tonen enkele gegevens van de respondenten. Aantal respondenten: 10 (9 enquête ingevuld) (8 vrouwen, 2 mannen) Gemiddelde leeftijd: 65 Moedertaal: Nederlands (7), Portugees (1)

Type woning

Pelgrimvaderskerk: ontmoetingsplek voor bewoners.

2

Gevaarlijk gebied voor voetgangers, door hardrijdende fietsers.

benedenwoning

200 m

trap

3

2

Eigenaarschap

Aert van Nes (Humanitas): levensloop bestendig wonen. Woningen worden verkocht aan jonge doelgroep, gaat ten koste van woningaanbod senioren. Beperking: Vervoer op Maat kan niet voor de ingang parkeren.

0m

1

1

1

7

500 m

koopwoning

eengezinswoning

particuliere huur

trap & lift

corporatiewoning

- Focusgroep — Mathenesserlaan 500, 15-10-2015



Colofon

Contactgegevens

Het Langer Thuis Arrangement Delfshaven is een uitgave van de gemeente Rotterdam.

Karin Schrederhof – Woonbron Delfshavenbron (Pilot Pupillenbuurt) [email protected]

Het Langer Thuis Arrangement Delfshaven werd opgesteld door: Een groep bewoners uit Delfshaven samen met Aliën van der Haar (Woonbron), Annelies Smits, Annemieke Westhoeve (Zowel), Arie Bot, Astrid Poutsma, Bert van de Linde (Pameijer), Bianca Tol (Woonstad), Btisame Boudhan (SOL Netwerk), Caramay Schmelzer (Programma Langer Thuis), Coby Ritstier (Stadsbeheer), Dennis Lohuis (Zorgvrijstaat West), Gerard van Zomeren (IUrban), Gerben int Hout (Woonstad), Gerhard van de Berg (Stichting de Ontmoeting), Henk de Valk, Ineke Palm (Gebiedscommissie Delfshaven), Ineke Wilson (Havensteder), Ingrid Goppel (Middin), Iris Dudok (Programma Langer Thuis), Jacqueline Hoogland (Stadshavens / MedCare), Jan van der Laan, Jerry Wenting (Gebiedsorganisatie Delfshaven), Jikke Vergragt (Woonstad), Jose de Reus (Gemeente Rotterdam), Karin Schrederhof (Woonbron), Karin Snoep (Veldacademie), Kees van Kasteel, Leo Burger (Gebiedsorganisatie Delfshaven), Lotte Govaart (Laurens Thuiszorg), Maartje van Bekkum (Humanitas), Marie Jose van Ansem (Gemeente Rotterdam), Mark van de Velde (Havensteder), Mark Verhart (Laurens Thuiszorg), Marlin Kornet (Maatschappelijke Ontwikkeling), Martin Jacobusse (WijkLeerbedrijf Delfshaven), Martin van den Elst (Stichting de Ontmoeting), Mohamed El Jogrhafi (Wijkwijzer), Mohamed Sghir (PBR), Monique Groeneweg (Gemeente Rotterdam), Odile Jaspar (Calibris/ Wijkleerbedrijven), Paula van de Velde (Stichting de Ontmoeting), Rosa Jansen (Gemeente Rotterdam), Salomé Aussen (Programma Langer Thuis), Vincent Ferdinandus (Zowel) en Yvette Prinsen (Zorgvrijstaat West).

Leo Burger - Gebiedsadviseur Welzijn Delfshaven (Vindplaatsen Vraagwijzer) [email protected] Ineke Palm – Gebiedscommissie Delfshaven (Heldere Informatie) [email protected] Yvette Prinsen – Zorgvrijstaat West (Heldere Informatie) [email protected] Dennis Lohuis - Uitvindersbrigade ‘Het Zal Werken!’ / Zorgvrijstaat West WMO Quickscan [email protected] Jerry Wenting – Gebiedsdirecteur Delfshaven [email protected] Iris Dudok - Projectmanager Langer Thuis Arrangementen [email protected] Eindredactie en vormgeving Bestuurs- en concernondersteuning Drukwerk Robedrijf Fotografie Jan van der Ploeg Teamleden Programma Langer Thuis Kaarten Veldacademie

Voor meer informatie: Paula Zandvliet [email protected] www.rotterdam.nl/langerthuis


Langer Thuis Delfshaven Januari 2016

Delfshaven. Langer Thuis. Januari 2016

Recommend Documents