Definitief. Problematiek vrachtverkeer Grenscorridor N69

Provincie NoordNoord-Brabant Definitief

Problematiek vrachtverkeer Grenscorridor N69

Provincie NoordNoord-Brabant Definitief


Datum Kenmerk Eerste versie

www.goudappel.nl [email protected]

1 juli 2011 OJW135/Lsk/0171 5 april 2011

Documentatiepagina

www.goudappel.nl

Opdrachtgever(s)

Provincie Noord-Brabant Definitief

Titel rapport


Kenmerk

OJW135/Lsk/0171

Datum publicatie

1 juli 2011

Projectteam opdrachtgever(s)

Mevrouw M. Peelen

Projectteam Goudappel Coffeng

Mevrouw K. van der Lans, de heer C. Bernards, de heer F. Wegewijs en de heer C. Palsrok

Projectomschrijving

Onderzoek naar mogelijkheden om vrachtverkeer te geleiden over de bestemde wegen en te weren uit de kernen en buitengebieden van de Grenscorridor N69

Trefwoorden

Weren vrachtverkeer, N69, leefbaarheidknelpunten

Inhoud

www.goudappel.nl

Pagina

1 1.1 1.2 1.3 1.4

Inleiding Aanleiding Onderzoeksvraag Opzet van het onderzoek Leeswijzer

1 1 1 2 2

2 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.2

Analyse vrachtvracht-verkeer Vrachtverkeer Intensiteiten Doorgaand verkeer Bestemmingen vrachtverkeer Kwetsbare gebieden

3 3 3 4 5 5

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10

Mogelijke maatregelen vrachtverkeer Verbetering doorstroming Betere bewegwijzering vrachtverkeerroutes Realiseren nieuwe infrastructuur Geslotenverklaring voor vrachtverkeer Geslotenverklaring voor vrachtverkeer met uitzonderingen Overige uitzonderingsmogelijkheden Handhaving Weren met fysieke afsluitingen Overige maatregelen Samenvatting

11 12 12 14 14 15 17 18 20 21 22

4 4.1 4.2 4.3 4.4

Maatregelen in relatie tot de alternatieven Nulplus Nulplus met West 4 Nulplus met Westparallel Nulplus met West en Midden

25 26 26 27 28

5

Conclusies en aanbevelingen

31

1 2

Bijlagen Bijlagen Overzicht wegennet Grenscorridor N69 Plaatsing bebording bij vrachtverbod Nulplus en West 4

1 Inleiding

1.1

Aanleiding

De N69 is een drukke weg die tussen de Belgische grens en Eindhoven. Het vormt de centrale ontsluitingsroute voor de kernen Valkenswaard, Aalst en Waalre. Daarnaast is het ook een belangrijke schakel voor het (vracht)verkeer tussen België en Nederland. Door de forse toename van verkeer in de afgelopen decennia is de N69 overbelast, hetgeen zich vertaalt in een verslechterde bereikbaarheid en doorstroming en leefbaarheidproblemen. Het vrachtverkeer is een belangrijke factor voor de leefbaarheidproblematiek in de kernen Valkenswaard, Aalst en Waalre en in het buitengebied (vooral ten zuiden van de N397) voor wat betreft de geluidshinder, (verkeers-)veiligheid, beleefbaarheid en luchtkwaliteit. Op dit moment wordt een plan-m.e.r. procedure doorlopen waarin verschillende alternatieven die de problematiek moeten oplossen of verminderen worden onderzocht en tegen elkaar afgewogen. Twee alternatieven worden als kansrijk aangemerkt (Nulplus met Westparallel en Nulplus met West 1, 2 of 3 en Midden 1 of 2). In hoofdstuk 3 en 4 van dit rapport komen deze alternatieven in relatie tot het vrachtverkeer aan bod.

1.2

Onderzoeksvraag

Vanuit de gebiedsopgave voor de Grenscorridor N69 zijn doelen gesteld op het gebied van bereikbaarheid en leefbaarheid. In het plan-MER zijn diverse alternatieven onderzocht die in meer of mindere mate effect hebben op het vrachtverkeer door de Grenscorridor. De mate waarin sprake van een effect is hangt sterk samen met de manier waarop nieuwe infrastructuur in de alternatieven is vormgegeven of maatregelen worden genomen om vrachtverkeer op bepaalde plekken te ontmoedigen. Belangrijke vraag is dan ook in welke mate het mogelijk is om maatregelen te treffen die zijn gericht op het sturen van vrachtverkeer via de gewenste routes. Naar aanleiding van het alternatievenonderzoek is de vraag gesteld in hoeverre de voorgestelde maatregelen voor het vrachtverkeer in werkelijkheid effectief en haalbaar

www.goudappel.nl


1

zijn. Dit onderzoek geeft antwoord op die vraag. Er worden oplossingen geïnventariseerd die beoordeeld worden op het verkeerskundige effect en de technische, juridische en maatschappelijke haalbaarheid.

1.3

Opzet van het onderzoek

■ Met behulp van het verkeersmodel en een kentekenonderzoek zijn de vrachtverkeerstromen geanalyseerd voor het gebied tussen Eindhoven en de Belgische grens. ■ Op basis van de analyse van het vrachtverkeer is voor het onderzoeksgebied bepaald wat de kwetsbare gebieden zijn en waar vrachtverkeer geweerd moet worden. ■ Er is gezocht naar voorbeelden en mogelijkheden om vrachtverkeer te sturen en/of te weren. ■ Voor de kansrijke alternatieven Westparallel en West met Midden uit het plan-MER) is geanalyseerd wat de toegevoegde waarde van vrachtmaatregelen kan zijn. De bevindingen zijn gepresenteerd aan de ondernemersorganisatie van vrachtvervoerders, de EVO.

1.4

Leeswijzer

In hoofdstuk 2 is de analyse van het vrachtverkeer uitgevoerd evenals een beschrijving van de kwetsbare gebieden tussen de Belgische grens en Eindhoven. In hoofdstuk 3 is een opsomming weergegeven van mogelijke maatregelen om vrachtverkeer te weren / sturen. Hoofdstuk 4 gaat in op de vrachtmaatregelen in relatie tot de alternatieven uit het plan-MER. Tot slot zijn in hoofdstuk 5 de conclusies beschreven.


2

2 Analyse vrachtvrachtver verkeer

2.1

Vrachtverkeer

2.1.1

Intensiteiten

In het gebied tussen de Belgische grens en Eindhoven rijdt op diverse wegen vrachtverkeer. Ondermeer op de N69 (Belgische grens – N2), de N397 (Provinciale weg Eersel - Bergeijk) – N613 en de N396 (Valkenswaard – A2) rijdt veel vrachtverkeer. De route via de N69 tussen de Belgische grens en Eindhoven gaat door de kernen Valkenswaard en Aalst. Onderstaande figuur geeft grafisch de drukste routes voor het vrachtverkeer weer in het gebied tussen de Belgische grens en Eindhoven (bron: Kentekenonderzoek N69 en Verkeersmodel SRE). Procentueel wordt het aandeel vrachtverkeer weergegeven in de referentiesituatie 2020.

1.800 (7%) (7%) 4.000 (17%) (17%

3.000 (18%) 1.800 (17%)

2.000 (15%) 2.800 (16%) Figuur 2.1: Drukste vrachtroutes met aantal vrachtauto’s per etmaal in de referentiesituatie 2020. Procentueel is het aandeel vrachtverkeer ten opzichte van het totaal aantal motorvoertuigen op dat wegvak weergegeven.

www.goudappel.nl


3

2.1.2

Doorgaand verkeer

In het najaar van 2010 is een grootschalig kentekenonderzoek uitgevoerd in het gebied tussen de Belgische grens en Eindhoven. In het onderzoek is ook naar vrachtverkeer gekeken. Van de mogelijke grensposten in het gebied maakt vrachtverkeer nagenoeg alleen gebruik van de grenspost bij N69. Uit het onderzoek blijkt dat richting België 55% van het vrachtverkeer op de N69 bij de Belgische grens doorgaand verkeer is. Richting Nederland is dit 64%. Dit is verkeer wat geen bestemming heeft in het gebied tussen de Belgische grens en Eindhoven. De route naar de Randweg N2 via de N69 wordt het meest gebruikt, gevolgd door de route naar de A67 via de N397 en naar de A2 via de N396. Hieronder geeft de figuur en de tabel informatie over de doorgaande routes voor vrachtverkeer.

B A

C

Figuur 2.2: Doorgaande vrachtverkeer relaties

v an/naar

richting Bel België

richting Neder Nederland

A

A67 Eersel

24%

42%

B

N2 Waalre

47%

44%

C

A2 Valkenswaard

27%

15%

Tabel 2.1: Verdeling van het doorgaand grensoverschrijdend vrachtverkeer (N69) over de drie relaties (bron: Kentekenonderzoek N69)


4

2.1.3

Bestemmingen vrachtverkeer

Het kentekenonderzoek geeft aan dat circa 40% van het vrachtverkeer een herkomst of bestemming heeft in het gebied. Dit verkeer moet in het gebied zijn en kan daarmee niet geweerd worden. Met het verkeersmodel zijn de bestemmingen van het vrachtverkeer onderzocht. Hieruit blijkt dat de helft van het vrachtverkeer dat een bestemming heeft in het onderzoeksgebied in Valkenswaard moet zijn. Dit is bevoorradingsverkeer voor het centrum van Valkenswaard en vrachtverkeer dat op de diverse bedrijventerreinen zoals de Schaapsloop in Valkenswaard moet zijn. Op de Schaapsloop zitten grote trekkers zoals VDL, MCB en Centrum Transport. Circa 20% heeft zijn bestemming in Bergeijk en circa 10% in Eersel. De kernen Aalst en Waalre hebben weinig bestemmingen voor vrachtverkeer in vergelijking met de rest van het studiegebied omdat dit voornamelijk woongebieden zijn met weinig bedrijvigheid.

Valkenswaard Bergeijk Eersel Bergeijk buitengebied Waalre Luyksgestel Aalst Eersel buitengebied

Figuur 2.3: Verdeling van de bestemmingen in het studiegebied

2.2

Kwetsbare gebie gebie den

In voorgaande paragrafen is beschreven dat het doorgaande vrachtverkeer tussen de Belgische grens en Eindhoven hoofdzakelijk gebruik maakt van de routes via de N69, N397, N396 en de N613. Het vrachtverkeer kiest ook andere routes door het gebied, bijvoorbeeld tijdens spitsuren en bestemmingsvrachtverkeer kan eveneens sluiproutes kiezen. Dit vrachtverkeer leidt er toe dat gebieden ongewild worden belast met vrachtverkeer. Om te bepalen welke gebieden worden belast met vrachtverkeer is het gebied tussen de Belgische grens en Eindhoven onderverdeeld in zes gebieden: 1. Bergeijk, Eersel 2. Buitengebied rondom Riethoven tussen Valkenswaard en Eersel 3. Buitengebied ten zuiden van Bergeijk 4. Valkenswaard, Waalre, Aalst (west van N69) 5. Buitengebied ten zuiden van Valkenswaard 6. Valkenswaard, Aalst (oost van N69)


5

2 1

4

6

5 3

Figuur 2.4: Gebiedsindeling mogelijke kwetsbare gebieden

1. Bergeijk, Eersel Gegevens tonen aan dat er veel vrachtverkeer rijdt tussen de N69 (Belgische grens) en de A67. Vanaf de Belgische grens is een korte route denkbaar via het buitengebied ten zuiden van Bergeijk, door de kernen van Bergeijk en Eersel (zie figuur 2.5). Door echter het vrachtverkeer al in het buitengebied ten zuiden van Bergeijk (gebied 3) te weren, zal vrachtverkeer gebied 1 niet bereiken. Aanvullende maatregelen in het gebied Bergeijk – Eersel zijn daarmee niet nodig.

Figuur 2.5: Alternatieve route tussen N69 (Belgische grens) en de A67


6

2. Buitengebied rondom Riethoven tussen Valkenswaard en Eersel Uit gegevens blijkt dat door dit gebied weinig doorgaand vrachtverkeer rijdt. Door dit buitengebied is geen snelle korte route aanwezig naar de A67 of de N2. Vrachtverkeer vormt voor dit gebied geen bedreiging. 3. Buitengebied ten zuiden van Bergeijk Zoals aangegeven voor gebied 1 is er een relatie is tussen de N69 (Belgische grens) en de A67. Vrachtverkeer vormt een bedreiging voor het buitengebied ten zuiden van Bergeijk tot aan de N69. Vrachtverkeer door dit gebied maakt vooral gebruik maken van de Burgemeester Aartslaan en de Fressevenweg (zie figuur 2.6).

Figuur 2.6: Burgemeester van Aartslaan (rood) en Fressevenweg (paars)

4. Valkenswaard, Waalre, Aalst (N69 en westelijk daarvan) De Heikantstraat – Onze Lieve Vrouwedijk en de N69 vormen verbindingen via Valkenswaard naar de N2. Vrachtverkeer rijdt hierdoor door de kern Valkenswaard, Waalre, Aalst en Veldhoven. Voor deze kernen vormt vrachtverkeer een bedreiging.


7

Figuur 2.7: Alternatieve verbinding tussen N69 en N2 via de Heikantstraat – Onze Lieve Vrouwedijk en de N69

5. Buitengebied ten zuiden van Valkenswaard Gegevens tonen aan dat er een relatie is tussen de N69 (Belgische grens) en de A2. Het verkeer rijdt via de N69 en N396 en vormt daarom geen bedreiging voor het buitengebied ten zuiden van Valkenswaard. Op de Maastrichterweg is geen sprake van doorgaand vrachtverkeer. Het kentekenonderzoek geeft aan dat het aandeel vrachtverkeer zeer laag is en dat het merendeel van het verkeer een herkomst of bestemming in Valkenswaard heeft.


8

Figuur 2.8: N396, verbinding tussen N69 en A2

6. Valkenswaard, Aalst (oost van N69) Aan de oostzijde van de N69 zijn geen problemen ten aanzien van doorgaand vrachtverkeer.

Samenvattend Voor het gehele gebied tussen de Belgische grens en Eindhoven is het gebied Waalre, Aalst en Valkenswaard een kwetsbaar gebied. Vrachtverkeer in dit gebied verstoort de leefbaarheid voor wat betreft de geluidshinder, (verkeers-)veiligheid, leefbaarheid en luchtkwaliteit. Dit geldt ook voor het buitengebied ten zuiden van Bergeijk. Onderstaand figuur geeft grafisch de kwetsbare gebieden weer. In deze gebieden liggen sluiproutes die potentieel aantrekkelijk zijn voor (doorgaand) vrachtverkeer.


9

4

3

Figuur 2.5: Kwetsbare gebieden voor vrachtverkeer

Aandachtspunt bij het gebied tussen Valkenswaard, Waalre en Aalst is dat eventuele maatregelen daar het verkeer niet verplaatsen naar het buitengebied rondom Riethoven (gebied 2).


10

3 Mogelijke Mogelijke maatreg maatrege len vrachtver vrachtverkeer

Om de leefbaarheid in de kwetsbare gebieden in stand te houden zal het (doorgaand) vrachtverkeer verminderd moeten worden. Uit Nederland, Duitsland en België zijn voorbeelden verzameld om vrachtverkeer te sturen en/of te weren. De hoofdcategorieën zijn:

Stimulerende maatregelen Het betreft het aanbieden van zo aantrekkelijk mogelijke routes (snel en direct) en het simuleren van het gebruik ervan. Om aantrekkelijke alternatieve routes te realiseren zijn de volgende mogelijkheden onderzocht: ■ verbetering doorstroming; ■ betere bewegwijzering vrachtverkeerroutes; ■ realiseren nieuwe infrastructuur.

Werende maatregelen Het weren van vrachtverkeer door kwetsbare gebieden. Het actief weren van (doorgaand) vrachtverkeer uit de kwetsbare gebieden kan met juridische en fysieke maatregelen worden ingevuld. Concreet zijn de volgende mogelijkheden onderzocht: ■ geslotenverklaring voor vrachtverkeer; ■ geslotenverklaring voor vrachtverkeer met uitzonderingen; ■ handhaving; ■ weren met fysieke afsluitingen.

Overige maatregelen ■ navigatiesystemen en tolheffing (prijsbeleid). In het navolgende geven wij een toelichting op deze maatregelen door een korte beschrijving van de maatregel, de effecten voor zover bekend en eenduidig, aandachtspunten op basis van eerdere ervaringen, met enkele toepassingen/voorbeelden en waar mogelijk iets over te verwachten omvang van kosten. Concrete kosteninschattingen zijn echter niet te maken, omdat aard en omvang van een maatregel nog onvoldoende bekend en uitgewerkt is, weinig ervaring met kosten van een maatregel is opgedaan en typen van kosten (aanlegkosten, exploitatiekosten, beheerskosten) van de maatregelen zeer divers zijn.

www.goudappel.nl


11

3.1

Verbetering Verbetering doorstroming

Beschrijving De infrastructuur moet voor vrachtverkeer geschikt zijn, zodat er sprake is van een goede doorstroming. Daarbij kan gedacht worden aan het verruimen van rotondes, zodat deze ook voor vrachtverkeer goed bereden kunnen worden of het minimaliseren van het aantal kruispunten door bijvoorbeeld het samenvoegen van meerdere kruispunten. De doorstroming bij verkeersregelinstallaties kan worden geoptimaliseerd door toepassing van TOVER-groen. De term tovergroen staat voor TOepassen Voorzieningen voor vrachtverkeER. Met TOVER-groen krijgen vrachtauto’s voorrang bij verkeerslichten op de doorgaande richting. Op 300 meter voor het verkeerslicht wordt de komst van een vrachtwagen gesignaleerd. Staat het licht op dat moment op groen, dan blijft dat zo totdat de vrachtwagen voorbij is. De chauffeur wordt daarop geattendeerd via een informatiepaneel langs de kant van de weg, zodat hij of zij rustig kan doorrijden.

Mogelijk effect Het verbeteren van de doorstroming op de infrastructuur voor vrachtverkeer maakt de vrachtroutes aantrekkelijker. De betere doorstroming kan een extra stimulans zijn voor vrachtverkeer om gebruik te maken van de vrachtverkeerroutes. Met tovergroen wordt tevens de verkeersveiligheid op de doorgaande richting licht verbeterd, daalt het brandstofverbruik van de vrachtauto’s en wordt er minder CO2 uitgestoten.

Aandachtspunten Een neveneffect van tovergroen is dat verkeer uit de zijrichtingen meestal iets langer moet wachten.

Voorbeelden Tovergroen is ontwikkeld door de provincie Noord-Brabant en vindt vanwege de positieve ervaringen steeds meer navolging in overige Nederlandse provincies. Na een succesvolle proefperiode op de N261 in Waalwijk en de N629 in Oosterhout is Tovergroen inmiddels op meerdere locaties in Noord-Brabant toegepast zoals op de N65 tussen Tilburg en ‘s-Hertogenbosch en de Wolfsputterbaan ten oosten van Helmond.

3.2

Betere bewegwijzering bewegwijzering vrachtverkeer vrachtverkee rroutes

Beschrijving Het gebruik van de aantrekkelijke en snelle doorgaande vrachtverkeerroutes moet gestimuleerd worden. Door een goede bewegwijzering kan het (vracht)verkeer naar de vrachtverkeerroutes worden gestuurd. Met behulp actuele verkeersgegevens kan vrachtverkeer informatie gegeven worden over de reistijd naar de A67, N2 of A2 via gewenste routes. De reistijd op de trajecten


12

wordt gemeten met camera's die kentekens registreren. Wanneer de chauffeur ziet hoelang (of kort!) hij of zij erover doet om naar de snelweg te komen, verhoogt dit de kans dat de vrachtverkeerroute gebruikt wordt.

Mogelijk effect Bewegwijzering is een relatief zachte maatregel en zal in beginsel hoofdzakelijk effect hebben op verkeer wat vreemd is in de omgeving. Het geven van actuele reistijdinformatie kan het gebruik van gewenste vrachtverkeerroutes bevorderen.

Aandachtspunten Een betere bewegwijzering van vrachtverkeerroutes zal pas functioneren wanneer de voorgeschreven route qua reistijd en aantrekkelijkheid daadwerkelijk een alternatief vormt. Het bewegwijzeren naar een onaantrekkelijke route heeft minder effect dan het bewegwijzeren naar een kwalitatief goede alternatieve route. Er is pas sprake van een kwalitatief goede alternatieve route wanneer alternatieven zoals de Westparallel of West met Midden worden gerealiseerd. Wanneer uitsluitend alternatief West 4 wordt gerealiseerd (dus zonder nieuwe infrastructuur in de vorm van een Westparallel of West met Midden) heeft vrachtverkeer naar de zuidzijde van Eindhoven (Randweg N2) via de alternatieve routes N397 en N396 een langere reistijd dan over de N69. Slecht een klein deel van het doorgaand vrachtverkeer zal de borden opvolgen. Het effect op de kernen van Valkenswaard, Aalst en Waalre zal dan gering zijn.

Voorbeelden Doorgaande routes worden over het algemeen aangegeven voor het totale gemotoriseerde verkeer. In principe is het echter mogelijk de aanduiding specifiek voor het vrachtverkeer te maken.

Figuur 3.1: Voorbeeld verwijzing voor doorgaand verkeer


13

3.3

Realiseren nieuwe infrastructuur

Beschrijving Het realiseren van nieuwe infrastructuur is naar de weggebruiker toe een positieve manier om te voorkomen dat het vrachtverkeer door kwetsbare gebieden gaat rijden. In de Grenscorridor N69 rijdt het doorgaand vrachtverkeer vanaf de Belgische grens in drie richtingen naar het autosnelwegennet: west (A67), noord (N2) en oost (A2). Het bestaande wegennet voorziet in een goede verbinding voor vrachtverkeer naar de A2 via de N396. Vrachtverkeer naar de A67 rijdt nu (ongewenst) via de Fressevenweg en de burgemeester Aartslaan. Een nieuwe verbinding in de vorm van alternatief West zorgt voor een snel alternatief. De N69 biedt een verbinding met de N2 ten noorden van Aalst, maar deze is gezien de leefbaarheidsproblemen in de centra van Valkenswaard en Aalst minder gewenst.

Mogelijk effect Het opwaarderen van bestaand infrastructuur (N397) zoals in alternatief West met Midden is opgenomen of het aanleggen van een Westparallel, zorgt voor een goede snelle verbinding vanuit België naar het hoofdwegennet. De variant West 4 biedt met de verbinding Lage Heideweg ook een mogelijkheid maar vormt geen directe route tussen de Belgische grens en de A67. Vrachtverkeer dat eenmaal de zuidzijde van Valkenswaard is genaderd, zal geneigd zijn om de N69 te blijven volgen naar de Randweg N2. Het effect van West 4 is daarom beperkt. Naast het sturen van vrachtverkeer hebben de maatregelen het neveneffect dat ook sluipverkeer van personenauto’s tegengegaan wordt.

Aandachtspunten Het effect van nieuwe infrastructuur is afhankelijk van de kwaliteit van de alternatieve route. De kwaliteit van de alternatieve route wordt bepaald door de reistijden naar de bestemmingen en in hoeverre vrachtverkeer ongehinderd kan doorstromen.

Voorbeelden De aanleg van rand- en rondwegen bij steden en dorpen zorgt ervoor dat doorgaand vrachtverkeer van de nieuwe infrastructuur gebruik maakt. In bijvoorbeeld de gemeente Deurne zijn diverse kernen (Deurne, Vlierden en Liessel) voorzien van een rondweg waardoor het vrachtverkeer niet meer door de dorpskernen rijdt. Doordat bij een randweg en de vormgeving daarvan optimaal rekening wordt gehouden met vrachtverkeer terwijl dat in dorpskernen veel minder het geval kan zijn, werkt de afleiding van vrachtverkeer bij dit type maatregel vrijwel overal heel goed.

3.4

Geslotenverklaring Ge slotenverklaring voor vrachtverkeer

Beschrijving Door middel van bebording kan een weg of een gebied gesloten worden voor vrachtverkeer (bord C7). Voor vrachtverkeer is het niet toegestaan de betreffende weg in te


14

rijden. Met de auto, bus of op een motor mag je deze straat wel inrijden. Door het plaatsen van een zone bord kan een heel gebied gesloten worden voor vrachtverkeer. Voor de kwetsbare gebieden is geïnventariseerd op welke locaties een verkeersbord moet komen te staan. Om het vrachtverkeerverbod in te stellen is het noodzakelijk dat een alternatief zoals de Lage Heideweg is aangelegd. Met het ontbreken van een verbinding als de Lage Heideweg heeft het vrachtverkeer geen aantrekkelijke doorgaande route richting de A67 en zal een geheel verbod op vrachtverkeer moeten komen in het gebied tussen de Belgische grens en de A67/N2. Op bijlage 1 is de inventarisatie weergegeven. In totaal kent het gebied Valkenswaard – Aalst – Waalre 32 ingangen. Het buitengebied ten zuidoosten van Bergeijk kent 16 ingangen.

Mogelijk effect Het effect wordt als redelijk groot geschat. Omdat er geen uitzonderingen gelden, is er geen onduidelijkheid of een vrachtauto legaal of illegaal het gebied in rijdt.

Aandachtspunten Een dergelijk strikt verbod zonder uitzonderingen is niet geschikt voor grotere gebieden. Er zijn namelijk altijd bedrijven/bestemmingen die met vrachtverkeer bereikt moeten worden en waarvoor geen alternatieve route beschikbaar is. Een algemeen verbod op vrachtverkeer is binnen de Grenscorridor N69 niet mogelijk omdat 40% van het vrachtverkeer een bestemming in het gebied heeft. Om de gesloten verklaring uit te voeren zou het hele gebied door bestelbusjes bevoorraad moeten worden. Dit is geen reële maatregel voor een dergelijk groot gebied. Bij het binnenrijden van het kwetsbare gebied moet het verkeer een verkeersbord tegenkomen. Het is van belang dat het kwetsbare gebied een gesloten gebied is, zodat alle voertuigen het bord tegenkomen. Omdat het gaat om in grote gebieden doorgaand vrachtverkeer te weren, moeten veel borden geplaatst worden. Bovendien moet goed bekeken worden of er alternatieve routes zijn zodat het negeren van de geslotenverklaring en daarmee intensieve handhaving zoveel mogelijk kan worden voorkomen.

Voorbeelden Geslotenverklaringen worden vaak toegepast binnen de bebouwde kom om de woon- en leefomgeving te beschermen. In de praktijk blijkt dit echter altijd voorzien te zijn van een onderbord met uitzonderingen. In Overdinkel is sprake van een geslotenverklaring voor vrachtverkeer op de Hoofdstraat. Bewoners hebben echter veel last van vrachtverkeer dat de geslotenverklaring negeert en dat betekent dat op uitgebreide schaalverkeerscontroles wenselijk zijn.

3.5

Geslotenverklaring voor vrachtverkeer met uitzonderingen

Beschrijving Door middel van een onderbord is het mogelijk bestemmingsverkeer in het gebied toe te staan (‘uitgezonderd bestemmingsverkeer’). Dit is verkeer waarvan de bestemming in de directe omgeving ligt van de plaats waar het verkeer zich op dat moment bevindt. Onder


15

het bestemmingsverkeer vallen bijvoorbeeld aanwonende of werknemers, bezoekers of leveranciers in het gebied. Het doorgaande verkeer of sluipverkeer heeft geen bestemming en is dus geen bestemmingsverkeer. Een weggebruiker die niet onder bestemmingsverkeer valt, is in overtreding. De politie kan hierop handhaven.

Mogelijk effect Het effect is sterk afhankelijk van de ‘pakkans’ voor overtreders. Zonder adequate en regelmatige handhaving zal het effect beperkt zijn. Wanneer regelmatig gehandhaafd wordt en de pakkans groot is, zal naar verwachting een aanzienlijk deel van het vrachtverkeer voor een alternatieve route kiezen.

Aandachtspunten In de praktijk is het erg moeilijk vast te stellen wat bestemmingsverkeer is en wat doorgaand verkeer is, vooral voor een groter gebied met veel bestemmingsverkeer. Handhaving vergt veel politie-inzet voor grote gebieden. De kans is groot dat politie de prioriteit bij andere zaken legt.

Voorbeeld Voorbeeld van een geslotenverklaring met uitzonderingen zijn enkele woonstraten in Druten. Voor aanwonenden is een uitzondering gemaakt.

Figuur 3.2: Voorbeeld vrachtverbod in Druten (uitgezonderd aanwonenden)

Er zijn weinig voorbeelden te vinden in Nederland van grote gebieden die voor doorgaand vrachtverkeer zijn afgesloten. Veelal betreft het namelijk (dorps)kernen zoals Asten en kleinere buitengebieden zoals de omgeving van Lierop. Nabij Hengelo is in 2010 tijdelijk een groot gebied voor doorgaand vrachtverkeer afgesloten. Op de provinciale weg N342 Hengelo - grens Duitsland vonden in 2010 onderhoudswerkzaamheden plaats. De afsluiting van de N342 zorgt voor extra


16

verkeersdruk op de wegen in het buitengebied. Besloten is gedurende de afsluiting van de N342 het buitengebied voor het doorgaande vrachtverkeer af te sluiten. Het betreft het gebied zoals aangegeven op onderstaande kaart tussen de Duitse grens, Oldenzaal, Rossum, Kanaal Almelo-Nordhorn en Denekamp.

Navraag bij de gemeente Dinkelland leert dat in die periode vrijwel 100% van het vrachtverkeer zich aan het verbod heeft gehouden. Het vrachtverbod was vooraf duidelijk gecommuniceerd en vanaf het hoofdwegennet werden de omleidingsroutes op tijd aangegeven. De acceptatie was waarschijnlijk hoog omdat het een tijdelijke situatie betrof. Door deze tijdelijkheid was het voor de regiopolitie bovendien mogelijk om vrij streng te controleren op het gebruik van de potentiële sluiproutes. De verwachting is dat dit bij een permanente situatie van de politie niet verwacht kan worden en dat de acceptatie bij transporteurs lager zal zijn.

3.6

Overige uitzonderingsmogelijkheden

Naast een uitzondering voor bestemmingsverkeer zijn venstertijden, ontheffingen en voertuigbeperkingen mogelijkheden voor het uitzonderen van bepaalde voertuigen. Deze worden in deze paragraaf globaal beschreven. Door middel van een onderbord is het mogelijk om vrachtauto's tussen bepaalde tijdstippen toe te laten om te kunnen bevoorraden. Invoering van venstertijden wordt vaak toegepast in binnensteden. Met ondernemers worden hierover afspraken gemaakt. Voor een groot gebied is het praktisch onmogelijk om met de vele ondernemers in het gebied dergelijke afspraken te maken. Deze maatregel is voor een groter gebied geen


17

reële oplossing en is voornamelijk toepasbaar voor binnensteden. Voor veel ondernemingen binnen de Grenscorridor N69 zijn venstertijden vanuit de bedrijfsvoering niet haalbaar. Tevens wordt met deze maatregel het vrachtverkeer geconcentreerd. Veel vrachtverkeer gedurende een korte periode kan juist een negatief effect hebben op de leefbaarheid. Vrachtverkeer dat in het gebied moet zijn, kan een ontheffing krijgen. Dit is vergelijkbaar met ‘uitgezonderd bestemmingsverkeer’. Het bestemmingsverkeer moet echter een ontheffing hebben en daarmee is het beter controleerbaar. De kwetsbare gebieden zijn vrij groot en kennen veel bestemmingen voor vrachtverkeer. Dit betekent dat in de praktijk veel vrachtwagens een ontheffing moeten aanvragen. Wanneer veel vrachtverkeer een ontheffing heeft, kunnen zij door de kwetsbare gebieden rijden terwijl ze op dat moment geen daadwerkelijke bestemming in het gebied hebben. Met een beperking ten aanzien van het voertuig is het mogelijk om eisen te stellen aan de voertuigen die in het gebied mogen komen: ■ Lengtebeperking; Voordeel van lengtebeperking is dat het relatief gemakkelijk controleerbaar is aan de hand van het type voertuig. ■ Tonnage/asdruk beperking; Deze vorm is van de buitenkant niet zichtbaar en vereist daarmee meer investering om het te handhaven. ‘Weight in Motion’ (zie ook 3.6) is een mogelijkheid om vrachtverkeer te detecteren en te classificeren naar gewicht. ■ Breedte beperking; Door een breedte beperking kunnen alleen bestelbusjes het gebied in mogen rijden. Alle grotere voertuigen zijn niet meer toegestaan. ■ Hoogte beperking; Met behulp van hoogteportalen kunnen hoge voertuigen geweerd worden. Het beperken van bepaald type voertuigen is voor grote gebieden geen reële oplossing. Gezien de vele bestemmingen betekent het vele uitzonderingen waarover afspraken moeten worden gemaakt. Daarmee zal dit zorgen voor een grote administratieve last.

3.7

Handhaving

Beschrijving Maatregelen om vrachtverkeer via bebording te weren, valt of staat met handhaving. Het is voor de politie een vrijwel onmogelijke opgave is om voor een dergelijk groot gebied invulling te geven aan een strikte handhaving. Alleen handhaving door de politie is daarom niet toereikend. Handhaving moet in dat geval ondersteund worden door technische maatregelen in de vorm van bijvoorbeeld een kentekenregistratie. Bij kentekenregistratie wordt, in tegenstelling tot controle door de politie, niet duidelijk wat een voertuig exact in het gebied heeft gedaan. In de praktijk kan bestemmingsverkeer wat snel lading lost door het systeem ten onrechte worden aangemerkt als doorgaand verkeer. Anderzijds kan doorgaand verkeer wat even rust niet aangemerkt worden als doorgaand verkeer. Om het systeem te verbeteren kunnen de doorrijtijden worden geoptimaliseerd, waarop wordt getoetst. Echter, een totaal


18

waterdicht systeem wordt het niet, aangezien het discutabel blijft wie bestemmingsverkeer is en wie niet. Bij het handhaven door de politie kan ‘Weight in Motion’ van toegevoegde waarde zijn. Dit meet de aslasten en het totaalgewicht van passerende voertuigen. Doordat met ‘Weight in Motion’ op afstand het gewicht van vrachtwagens wordt gemeten, kunnen deze door de politie gericht uit het verkeer worden gehaald voor controle of worden beboet.

Mogelijke effecten Een strikte handhaving met bijbehorende pakkans zorgt ervoor dat de omvang van het doorgaand vrachtverkeer door het gebied sterk afneemt. Een bijeffect van het systeem is dat vrachtverkeer bezwaar gaat maken tegen de opgelegde sanctie. Dit kan leiden tot een grote administratieve last.

Aandachtspunten Voor de toepassing van de kentekenregistratie inclusief het beboeten van doorgaand verkeer zijn voor de Nederlandse situatie de juridische en administratieve consequenties nog onduidelijk. Kentekenregistratie is op grote schaal niet eerder toegepast. De kennis over dit systeem is vooralsnog beperkt. Het is een risico dat het gebied een grote proeftuin wordt en dat komt niet ten goede aan de uitvoering van het systeem. Om tot een adequate handhaving te komen moet het gebied ‘sluitend’ zijn. Vooral wanneer een boete wordt opgelegd bij overtreding, zal het vrachtverkeer de boete willen ontlopen door een andere route te kiezen via een ondergeschikte lokale weg. Dit is ongewenst omdat het tot leefbaarheidproblemen op nieuwe plekken zal leiden.

Voorbeelden De High Tech campus in Eindhoven is in principe alleen toegankelijk voor bestemmingsverkeer. Er wordt met kentekenregistratie geprobeerd het doorgaand verkeer te ontmoedigen. Bij de entree detecteert het systeem het kenteken van het voertuig. Bij het verlaten van de High Tech campus verschijnt op een lichtkrant het kenteken van het voertuig met de vraag: was u bestemmingsverkeer? Op bijgevoegde foto is het kenteken geanonimiseerd. Er is geen systeem aan registratie gekoppeld waarmee doorgaand verkeer daadwerkelijk beboet kan worden.


19

Figuur 3.3: Kentekenregistratie bij de High Tech Campus

In het Vlaamse dorp Rieme is een proef gestart met een systeem met camera’s aan de rand van het dorp waar wel boetes aan vast hangen. De camera’s leggen alle in komende en uitgaande voertuigen vast die hoger zijn dan 3 meter. Door de kentekens te vergelijken, wordt vastgesteld hoelang een vrachtauto in het dorp aanwezig was. Voertuigen die korter dan 15 minuten onderweg zijn, krijgen een boete. De mogelijkheid bestaat om voor bepaalde voertuigen een ontheffing aan te vragen. Over de resultaten van de proef is nog niets bekend.

3.8

Weren met fysieke fysieke afsluitingen afsluitingen

Beschrijving Wanneer een goede handhaving niet haalbaar is, bieden fysieke afsluitingen (vast of beweegbaar) de mogelijkheid om het verkeer daadwerkelijk uit het gebied te weren. Op de toeleidende wegen naar het gebied kunnen fysieke wegversmallingen worden aangebracht. Er bestaan oplossingen waarbij fiets- en autoverkeer ongehinderd kan doorrijden. Om het vrachtverkeer effectief te weren moeten dergelijke fysieke maatregelen bij alle ingangen van het gebied geplaatst worden. Dit betekent een groot aantal locaties waar maatregelen toegepast moeten worden. Met een beweegbare afsluiting kan iedereen gebruik blijven maken van de weg, maar wordt wel ontmoedigd. Een piramide houdt ieder voertuig een aantal seconden tegen. Indien er in één rijrichting meerdere voertuigen staan te wachten, kan de wachttijd dus behoorlijk oplopen. Daarmee wordt een alternatieve route sneller en aantrekkelijker. De piramide kan de gehele dag werken, maar ook alleen tijdens de spits.

Mogelijke effecten Een vaste afsluiting zorgt ervoor dat het vrachtverkeer het gebied niet in kan rijden. Dit heeft echter ook nadelen voor de bereikbaarheid voor het vrachtverkeer dat een bestemming in het gebied heeft. Een beweegbare afsluiting zorgt vooral in de


20

spitsperioden voor minder doorgaand verkeer in het gebied. De bereikbaarheid voor het overige verkeer wordt echter ook sterk verminderd.

Aandachtspunten Nadeel van een beweegbare afsluiting is dat wachtende vrachtwagens ook de bereikbaarheid voor personenauto’s negatief beïnvloeden. De fysieke maatregelen (inclusief vertraging) kunnen daarmee een onevenredig negatief effect hebben op het bestemmingsverkeer. De maatregel die een relatief kleine groep moet weren (doorgaand vrachtverkeer) geeft hinder voor een relatief grote groep weggebruikers (bestemmingsverkeer). De lokale bereikbaarheid wordt hiermee verslechterd. Deze maatregelen kunnen daarom op een laag maatschappelijk draagvlak rekenen. Bovendien zijn ze in dat geval strijdig met de doelen die vanuit de Grenscorridor N69 ten aanzien van de lokale bereikbaarheid zijn gesteld.

Voorbeelden Voorbeelden van een fysieke uitsluiting zijn te vinden in onder andere Katwijk, Valkenburg en Deventer. Bij de afsluiting op de linker foto kunnen voertuigen van de brandweer, reiniging en overige hulpdiensten die breder zijn, met een pasje of door middel van detectie de sluis verbreden. Dit geldt ook voor lijnbussen.

Figuur 3.4: Voorbeelden van fysieke afsluitingen

3.9

Overige maatregelen

Vrachtverkeer navigatie In Meppel is een pilot gestart met als doel navigatiesystemen beter geschikt te maken voor vrachtauto’s. De bestaande navigatiesystemen houden geen rekening met de specifieke kenmerken van vrachtauto’s. De huidige in-car navigatiesystemen zijn niet afgestemd op vrachtverkeer. Mede daardoor rijdt vrachtverkeer steeds vaker over wegen en in gebieden waar het niet gewenst is. De werkgroep ‘Transportnavigatie Drenthe’ van het CROW onderzoekt hoe dit probleem via aanpassingen aan het navigatiesysteem kan worden opgelost. Het betreft een online navigatiesysteem waarbij de routes worden gegenereerd vanaf een Andes routeplan server. Bij de routes wordt rekening gehouden met breedte, lengte, aslast, gewicht, doorrijhoogte en inrijverboden. Bijzonder aan dit


21

pilot-project is dat de Drentse wegbeheerders voor vrachtauto’s niet geschikte routes in het systeem hebben kunnen invoeren en dat actuele informatie zoals wegwerkzaamheden en evenementen worden meegenomen in de routeadviezen.

Tolheffing In Duitsland moeten vrachtwagens tol betalen op de Duitse Autobahn. Gemiddeld betaalt een vrachtwagenchauffeur ruim 12 cent per kilometer voor het gebruik van het Duitse wegennet. Alle vrachtwagens moeten op termijn uitgerust worden met een On Board Unit, een boordcomputer die het aantal gereden kilometers bijhoudt en de kosten registreert. Om vrachtverkeer te weren uit kwetsbare gebieden, zou tol geheven kunnen worden. Echter, het gebied is voor een dergelijk systeem te klein en mede daardoor zijn de kosten van een dergelijk systeem hoog en de opbrengsten laag.

3.10

Samenvatting

De maatregelen uit dit hoofdstuk zijn in onderstaand tabel samengevat. Als eerste is aangegeven of de maatregel in de situatie van deze regio met de N69 een reële oplossing is voor het probleem. Voor de reële oplossingen is een indicatie van het mogelijke effect van de maatregel zoals die in dit plangebied zou worden toegepast. De volgorde is van ‘eenvoudig/beperkte ingreep’ naar ‘complex/zware ingreep’. Voor deze oplossingen is tevens aangegeven wat het niveau van kosten zal zijn en wat het mogelijke verkeerskundige effect zal zijn, uiteraard ook weer in het licht van deze specifieke situatie. m aatregel

reële

m ogelijk

indicatie

oplossing

ef fect

kosten

ja

klein

laag

beïnvloed hoofdzakelijk vreemd verkeer

vrachtverkeer navigatie

ja

matig

laag

hiervoor zal contact opgenomen moeten worden

gesloten voor vrachtverkeer

ja

klein

laag

zonder handhaving is het effect gering.

Ja

matig

gemiddeld

vrachtverkeer raakt bewust van het feit dat

bewegwijzering

toelichting

vrachtverkeerroutes met navigatie leveranciers m.u.v. bestemmingsverkeer actuele reistijden

(nieuwe) routes reële alternatieven zijn kentekenregistratie

ja

matig

gemiddeld

hier kleven risico’s aan voor het vaststellen van doorgaand verkeer en de mogelijkheid om te verbaliseren

optimaliseren infrastructuur

ja

en TOVER-groen

groot

gemiddeld

vrachtverkeer heeft er veel baat bij, kan tevens een positief effect hebben op de algehele doorstroming


22

aanleggen alternatieve route

ja

groot

Hoog

vrachtverkeer heeft er zelf veel baat bij, kan tevens een positief effect hebben op het personenauto sluipverkeer

gesloten voor vrachtverkeer

nee

n.v.t.

n.v.t.

veel bestemmingen in het gebied waar vrachtverkeer naar toe moeten voor bevoorrading

beperking aan voertuig

nee

n.v.t.

n.v.t.

weight in motion

nee

n.v.t.

n.v.t.

fysieke afsluiting

nee

n.v.t.

n.v.t.

ontheffing

nee

n.v.t.

n.v.t.

te veel ontheffingen zouden uitgegeven moeten worden

venstertijden

nee

n.v.t.

n.v.t.

te veel bestemmingen/vervoerders om afspraken mee te maken en niet passend bij bedrijfsvoering

vertraging

nee

n.v.t.

n.v.t.

negatieve consequenties voor de lokale bereikbaarheid voor overige weggebruikers

tolheffing

nee

n.v.t.

n.v.t.

niet realiseerbaar voor dit gebied

Tabel 3.1: Samenvatting maatregelen om kwetsbare gebieden te ontlasten van doorgaand vrachtverkeer

De tabel laat zien dat een groot deel van de onderzochte maatregelen niet realistisch is om binnen de Grenscorridor N69 toe te passen. Deze ingrijpende maatregelen kunnen namelijk niet rekenen op maatschappelijk draagvlak en hebben een negatieve invloed op de lokale bereikbaarheid voor bestemmingsverkeer. Verbetermaatregelen zoals het aanpassen van de bewegwijzering van vrachtverkeerroutes, navigatiesystemen en het informeren over actuele reistijden hebben een klein of gemiddeld effect. Het vrachtverkeer kan aanvullende worden geweerd met behulp van een gesloten voor vrachtverkeer met uitzondering van bestemmingsverkeer. Alleen het plaatsen van bebording geeft onvoldoende effect en is bovendien kwetsbaar in de zin van structurele effecten. Het handhaven van de verboden brengt tevens hoge kosten met zich mee. Enerzijds vraagt handhaving voor een dergelijk gebied veel kostbare uren vanuit de politie. Anderzijds vraagt een technische oplossing in de vorm van een sluitende kentekenregistratie met verbalisering om grote investeringen in het opzetten en onderhouden van het systeem. Het aantrekkelijker maken van alternatieve routes door het opwaarderen van bestaande infrastructuur middels DVM toepassingen heeft op een positieve wijze een groot effect op het vrachtverkeer. Het vrachtverkeer heeft zelf voordeel bij een verbeterde route waardoor de maatregelen door de weggebruiker als positief ervaren worden. Zij kunnen sneller en comfortabeler op hun bestemming aankomen. Hoe hoger de kwaliteit van de alternatieve route, hoe groter het effect. De hoogste kwaliteit kan worden geboden door middel van nieuwe, directe en snelle routes. De Westparallel is directer en daarmee sneller dan West waardoor deze meer vrachtverkeer van de Midden-as weghaalt dan West. Midden is direct maar niet snel omdat gebruik


23

wordt gemaakt van het bestaand stedelijk wegennet van Valkenswaard. Nieuwe infrastructuur in de vorm van Midden door de kern van Valkenswaard wordt maatschappelijk minder acceptabel geacht. De verwachting is dat een hoogwaardige alternatieve route voor vrachtverkeer, inclusief het afwaarderen van de ongewenste route door de kwetsbare gebieden kan zorgen voor een maximaal effect dat bovendien structureel is. Het overgrote deel van het doorgaande vrachtverkeer zal (eventueel na een gewenningsperiode) gebruik maken van de alternatieve route en dat in principe blijven doen. Deze oplossingsrichting vraagt echter wel relatief grote investeringen (aanlegkosten).


24

4 Maatregelen in relatie tot de alter alternatie natieven

In hoofdstuk 3 zijn de maatregelen benoemd die theoretisch mogelijk zijn om het vrachtverkeer in een gebied te sturen of te weren. Interessant is om te bezien of de reële maatregelen (met een positief effect) voor de verschillende alternatieven in het plan-MER van toegevoegde waarde kunnen zijn om vrachtverkeer te weren uit de kwetsbare gebieden.

4

3

Figuur 4.1: Kwetsbare gebieden voor vrachtverkeer

Deze analyse wordt gemaakt voor de volgende alternatieven: ■ Nulplus ■ Nulplus met West 4 ■ Nulplus met Westparallel ■ Nulplus met West 1/2/3 en Midden 1/2

www.goudappel.nl


25

4.1

Nulplus

Het alternatief Nulplus voorziet niet in de realisatie van extra infrastructuur. Er worden dus geen extra routes geboden voor het doorgaand vrachtverkeer waarmee kwetsbare gebieden kunnen worden gemeden. Wel bevat Nulplus de maatregelen om de doorstroming voor het vrachtverkeer te verbeteren zoals de toepassing van Tovergroen. Deze maatregelen blijken echter onvoldoende te zijn om de bereikbaarheids- en leefbaarheidsproblematiek in de Grenscorridor N69 op te lossen. De vraag is of aanvullende sturende of werende maatregelen de omvang van het doorgaand vrachtverkeer in de kwetsbare gebieden kan verminderen. Om het doorgaand vrachtverkeer uit het gebied tussen Valkenswaard en Waalre te weren, kan dit verkeer omgeleid worden via de bestaande N396 richting de A2. Zachte maatregelen zoals bewegwijzering en reistijdinformatie zijn hierbij niet voldoende. Het gebied moet worden voorzien van een vrachtverbod met uitzondering van bestemmingsverkeer. Vanwege de omvang van het gebied is een strikte en sluitende handhaving met behulp van een kentekensysteem noodzakelijk. De verwachting is namelijk dat bij uitsluitend handhaving door de politie nog te veel vrachtverkeer illegaal door het gebied zal gaan rijden. Om het doorgaand verkeer uit het gebied bij Bergeijk te weren, moet een reële alternatieve route beschikbaar zijn. Het alternatief Nulplus biedt echter geen reële alternatieve route voor het verkeer vanuit België naar de A67. Het weren van doorgaand vrachtverkeer door het gebied is daardoor niet haalbaar.

4.2

Nulplus met West 4

In aanvulling op alternatief Nulplus voorziet West 4 in de realisatie van een nieuwe verbinding tussen de N69 en de N397 (Lage Heideweg). Er wordt dus een route geboden voor het doorgaand vrachtverkeer waarmee het kwetsbare gebied bij Bergeijk kan worden gemeden. Ook de oostelijke route via de N396 wordt in dit alternatief zoveel mogelijk opgewaardeerd om voor een betere doorstroming te zorgen. De route via West 4 is aanzienlijk langer dan de bestaande sluiproutes door het gebied. Het aanleggen van de Lage Heideweg heeft daardoor voor doorgaand vrachtverkeer een matige kwaliteit. De kans bestaat dat verkeer nog steeds door het kwetsbare buitengebied gaat rijden. Zachte maatregelen zoals bewegwijzering en reistijdinformatie zijn niet voldoende om het vrachtverkeer via de nieuwe route te laten rijden. Het gebied moet worden voorzien van een vrachtverbod met uitzondering van bestemmingsverkeer. Om het doorgaand vrachtverkeer uit het gebied tussen Valkenswaard en Waalre te weren, kan dit verkeer omgeleid worden via de bestaande N396 richting de A2. Naast de zachte maatregelen zoals bewegwijzering en reistijdinformatie moet het gebied tussen


26

Valkenswaard en Waalre worden voorzien van een vrachtverbod met uitzondering van bestemmingsverkeer. Vanwege de omvang van beide gebieden is een strikte en sluitende handhaving met behulp van een kentekensysteem noodzakelijk. De verwachting is namelijk dat bij uitsluitend handhaving door de politie nog te veel vrachtverkeer illegaal door het gebied gaat rijden.

4.3

Nulpl Nulplus met Westparallel

In aanvulling op alternatief Nulplus wordt in dit alternatief een nieuwe verbinding gerealiseerd tussen de N69 en de A67 bij Veldhoven-West. Er wordt een route geboden voor het doorgaand vrachtverkeer waarmee de kwetsbare gebieden bij Bergeijk en Valkenswaard/Waalre kunnen worden gemeden.

Figuur 4.2: Ligging van tracéalternatief Westparallel 1

Met behulp van het verkeersmodel is het alternatief doorgerekend en vergeleken met de referentiesituatie 2020. Onderstaande figuur geeft indicatief de verschillen weer met de referentiesituatie 2020. In rood zijn de wegen aangegeven waar sprake is van een toename van vrachtverkeer. Op de groene wegen is sprake van een afname van vrachtverkeer. De dikte van de balken zegt in deze figuren overigens niets over de aantallen voertuigen.


27

Figuur 4.3

Verschil referentie 2020 – alternatief Westparallel

Het vrachtverkeer rijdt bij het alternatief Westparallel over de nieuwe Westparallel en de N396. Kwetsbare gebieden wordt door vrachtverkeer vermeden. De route via de Westparallel is aantrekkelijker dan de bestaande sluiproutes door het gebied bij Bergeijk. Zachte maatregelen zoals bewegwijzering en eventueel reistijdinformatie zijn hier voldoende om het vrachtverkeer via de nieuwe route te laten rijden. Het is niet nodig om het gebied te voorzien van een geslotenverklaring voor vrachtverkeer omdat de gewenste route voldoende aantrekkelijk is. Ook voor het doorgaand vrachtverkeer door het gebied tussen Valkenswaard en Waalre biedt de Westparallel een aantrekkelijk alternatief. Het pakket Nulplus bevat al de maatregel om het vrachtverkeer door Valkenswaard (Luikerweg-Eindhovenseweg) om te leiden via de Zuidelijke Randweg- Europalaan en daarmee de Markt sterk te ontlasten. Met een goede bewegwijzering is het niet nodig het hele gebied te voorzien van een geslotenverklaring voor vrachtverkeer.

4.4

Nulplus met West en Midden

In aanvulling op alternatief Nulplus worden in dit alternatief twee nieuwe verbindingen gerealiseerd: ■ Kortsluiting tussen de N69 en de N397 over de Fressevenweg om een snelle route naar de A67 te bieden (West 2). ■ Nieuwe route tussen Valkenswaard en de Randweg N2 om de kernen Aalst en Waalre te ontlasten (Midden 1).


28

Figuur 4.4: Ligging van tracéalternatief West 2 en Midden 1

Met behulp van het verkeersmodel is het alternatief doorgerekend en vergeleken met de referentiesituatie 2020. Onderstaande figuur geeft indicatief de verschillen weer met de referentiesituatie 2020. In rood zijn de wegen aangegeven waar sprake is van een toename van vrachtverkeer. Op de groene wegen is sprake van een afname van vrachtverkeer. De dikte van de balken zegt in deze figuren overigens niets over de aantallen voertuigen.

Figuur 4.5

Verschil referentie 2020 – alternatief West met Midden


29

Het vrachtverkeer rijdt bij het alternatief West met Midden over de N397, de N396 en de nieuwe weg tussen Valkenswaard en de Randweg N2. Kwetsbare gebieden wordt door vrachtverkeer vermeden. Met de snelle route via de N397 (West 2) wordt in feite de bestaande sluiproute via de Fressevenweg gefaciliteerd. Hierdoor worden parallelle sluiproutes zoals de Burgemeester Aartslaan en het gebied tussen Bergeijk en Eersel minder interessant. Wanneer de gewenste route van een goede bewegwijzering wordt voorzien, zijn aanvullende maatregelen zoals een geslotenverklaring voor vrachtverkeer niet nodig. Ook voor het doorgaand vrachtverkeer door het gebied tussen Valkenswaard en Waalre biedt de nieuwe westelijke route een alternatief. Dit alternatief is minder direct dan de Westparallel. De kans op doorgaand vrachtverkeer door Valkenswaard en Waalre is echter niet groot vanwege de maatregel om het vrachtverkeer door Valkenswaard om te leiden via de Europalaan. Met een goede bewegwijzering is het niet nodig het gebied rondom Valkenswaard en Waalre te voorzien van een geslotenverklaring voor vrachtverkeer.


30

5 Conclusies en aanbe aanbevelingen

In het gebied tussen de Belgische grens en Eindhoven zijn de kernen Waalre, Aalst en Valkenswaard, evenals het buitengebied ten zuiden van Bergeijk aangemerkt als kwetsbaar gebied. Vrachtverkeer verstoort hier de leefbaarheid voor wat betreft de geluidshinder, (verkeers-)veiligheid, leefbaarheid en luchtkwaliteit. Deze gebieden moeten ontlast worden van vrachtverkeer. In theorie is het mogelijk om de overlast van vrachtverkeer in deze gebieden te verminderen met het instellen van een geslotenverklaring met uitzondering van bestemmingsverkeer. Voorwaarde hierbij is dat er voldoende alternatieve routes beschikbaar zijn. Aanvullend op het bestaande wegennet is dan de realisatie van West 4 (Lage Heideweg) noodzakelijk. De beschikbare alternatieve routes zijn echter onvoldoende snel en niet aantrekkelijk waardoor het doorgaand vrachtverkeer zich in de praktijk vaak niet aan de geslotenverklaring zal houden. Een strikte handhaving met bijbehorende sancties (boetes) is daarom noodzakelijk. De gebieden zijn dermate groot dat de politie hier geen adequate invulling aan zal kunnen geven. Technische ondersteuning door middel van een kentekenregistratiesysteem is een alternatief, maar de juridische mogelijkheden zijn onbekend omdat een dergelijk systeem nog niet eerder in de praktijk is toegepast. Het is onzeker of een dergelijk permanent systeem in de praktijk zal functioneren. Wordt het maatschappelijk geaccepteerd door bijvoorbeeld bewoners en transporteurs? Ook zijn hoge kosten verbonden aan de realisatie en het beheer van het totale systeem. Gezien het bovenstaande zijn vrachtverkeerwerende maatregelen in combinatie met West 4 niet realistisch. Fysieke afsluitingen zorgen voor veel overlast voor het overige verkeer, zodat het maatschappelijk draagvlak hiervoor zeer klein zal zijn. Ook past een dergelijke aantasting van de lokale bereikbaarheid niet bij de doelen die vanuit de Gebiedsopgave zijn gesteld. Het invoeren van een geslotenverklaring met uitzondering van bestemmingsverkeer wordt vanwege het handhavingsprobleem niet gezien als een haalbare oplossing zolang geen aantrekkelijke alternatieve routes worden geboden. Een effectieve maatregel om kwetsbare gebieden te ontlasten van vrachtverkeer is het aanbieden van goede alternatieve routes zoals bij de Westparallel en West 1, 2 of 3 met

www.goudappel.nl


31

Midden 1 of 2. Deze vrachtverkeerroutes moeten goed bewegwijzerd worden voor vrachtverkeer en een goede doorstroming hebben. Ook moeten de mogelijkheden worden benut om ervoor te zorgen dat ook navigatiesystemen de voorkeur geven aan de gewenste routes. Het aanbieden van een goed alternatief zal het meeste effect hebben op het ontlasten van kwetsbare gebieden van vrachtverkeer. Hoe beter de doorstroming van de route hoe groter het effect. De Westparallel is daarbij directer en daarmee sneller dan West waardoor deze meer vrachtverkeer van de Midden-as weghaalt dan West. Het is aan te bevelen om tijdens een gewenningperiode in de kwetsbare gebieden te monitoren om te zien wat het effect is. Pas wanneer blijkt dat nog steeds te veel doorgaand vrachtverkeer gebruik maakt van de ongewenste wegen kunnen aanvullende maatregelen in de vorm van een vrachtverbod worden overwogen. Het realiseren van aantrekkelijke alternatieve routes in de vorm van West 1/2/3 met Midden 1/2 of een Westparallel is een haalbare oplossing waarbij bovendien het aanvullend invoeren van een geslotenverklaring (met uitzondering van bestemmingsverkeer) op voorhand niet noodzakelijk is.


32

Bijlage 1 Overzicht wegennet wegennet Grenscorridor N69

www.goudappel.nl


1

A2 / Randweg N2 OLV-dijk

A67

Heikants traat

N69 A2

N396

N397

Fressevenwe g

N69 Maastricht erweg

Burgemeeste r Aartslaan


2

Bijlage 2 Plaatsing bebording bij vrachtver vrachtver bod Nulplus en West 4

www.goudappel.nl


1

De kaart geeft de locaties weer waar plaatsing bebording ten behoeve van de gebiedsafbakening van het vrachtverbod noodzakelijk is. De borden zijn geplaatst bij de keuzemomenten van het vrachtverkeer om de kwetsbare gebied in te rijden. De Lage Heideweg die onderdeel uitmaakt van West 4 is in de kaart globaal ingetekend.

www.goudappel.nl

Vrachtverkeerproblematiek Grenscorridor N69

2

Vestiging Eindhoven Flight Forum 92-94 5657 DC Eindhoven T (040) 235 25 00 F (040) 235 25 55

www.goudappel.nl [email protected]

Definitief. Problematiek vrachtverkeer Grenscorridor N69

Recommend Documents