DEEL II DE WERKGEVER SLUIT GEHEEL OF GEDEELTELIJK

DEEL II DE WERKGEVER SLUIT GEHEEL OF GEDEELTELIJK Afgesloten op 19 juni 2009 Bij het afsluiten van het draaiboek kon volgend KB niet meer worden verwerkt. Daarom dat we dit hier op het voorblad opnemen: Het koninklijk besluit van 28 juni 2009 tot uitvoering van titel 3 van de crisiswet van 19 juni 2009, breidt de toepassing van de verminderingskaart herstructureringen tijdelijk uit naar de werknemers die als gevolg van een faillissement, sluiting of vereffening van de onderneming ontslagen worden gedurende de periode van 1 juli 2009 tot 31 december 2009.

"Wegwijs Herstructureringen"" INHOUDSTAFEL DEEL II DE WERKGEVER SLUIT GEHEEL OF GEDEELTELIJK ....................... 2 1 Algemene beschrijving ............................................................................... 4 2 Toepassingsgebied................................................................................... 12 2.1 Definitie van “sluiting van onderneming” .......................................... 12 2.2 Voor welke werkgevers? ................................................................... 15 2.3 Voor welke werknemers?.................................................................. 16 3 Procedure................................................................................................ 17 3.1 Procedure bij sluiting ....................................................................... 17 3.2 Samenloop van sluiting van onderneming en collectief ontslag.......... 22 4 Onderhandelingen en sociaal akkoord ..................................................... 28 5 Verplichte vergoedingen........................................................................... 28 5.1 Algemeen ......................................................................................... 28 5.2 Opzegtermijn of -vergoeding ............................................................. 29 5.3 Sluitingsvergoeding .......................................................................... 29 5.4 Tussenkomst van het Sluitingsfonds ................................................ 31 5.5 Andere vergoedingen ........................................................................ 31 6 Activerende maatregelen.......................................................................... 32 7 Sectorspecifieke regels............................................................................. 32 8 Checklist voor de actoren ........................................................................ 33 8.1 Sluiting gepaard gaand met collectief ontslag met vervroegd brugpensioen ............................................................................................. 33 Checklist voor werkgevers ....................................................................... 33 Checklist voor werknemers...................................................................... 36 8.2 Sluiting gepaard gaand met collectief ontslag zonder vervroegd brugpensioen ............................................................................................. 37 Checklist voor werkgevers ....................................................................... 37 Checklist voor werknemers...................................................................... 39 8.3 Sluiting gepaard gaand met meervoudig ontslag dat geen collectief ontslag is ................................................................................................... 40 Checklist voor werkgevers ....................................................................... 40 Checklist voor werknemers...................................................................... 41 9 Regelgevende teksten .............................................................................. 42 10 Literatuurlijst....................................................................................... 42

Deel II. Sluiting van onderneming

3

"Wegwijs Herstructureringen""

1

Algemene beschrijving

Algemene beschrijving Sluiting van een onderneming betekent dat in geval van definitieve stopzetting van de hoofdactiviteit van de onderneming of van een afdeling ervan, het aantal tewerkgestelde werknemers wordt verminderd beneden één kwart van het aantal werknemers dat er gemiddeld was tewerkgesteld tijdens vier trimesters voorafgaand aan het trimester waarin de stopzetting van de activiteit zich voordoet. De verplaatsing van de exploitatiezetel, de fusie en de herstructurering van de onderneming kunnen met sluiting worden gelijkgesteld. De wetgeving betreffende de sluiting van ondernemingen voorziet dat in geval van sluiting de werkgever een aantal verplichtingen moet respecteren: bepaalde inlichtingen verstrekken aan de werknemers, aan de vertegenwoordigingsorganen van de werknemers evenals aan de betrokken overheden en het Fonds tot vergoeding van de in geval van sluiting van ondernemingen ontslagen werknemers, het "Sluitingsfonds" genoemd; een bijzondere ontslagvergoeding ("sluitingsvergoeding" genoemd) betalen aan de werknemers die bij de sluiting van de onderneming betrokken zijn, voor de schade die zij kunnen lijden omwille van deze sluiting. Onder bepaalde voorwaarden en binnen bepaalde grenzen, kan op het Sluitingsfonds beroep gedaan worden om tussen te komen wanneer de werkgever in gebreke blijft zijn financiële verplichtingen (achterstallig loon, opzeggingsvergoedingen, sluitingsvergoeding,…) na te komen in geval van sluiting van zijn onderneming. Het Sluitingsfonds wordt gefinancierd door bijdragen ten laste van het geheel van de werkgevers. Samenloop van collectief ontslag met sluiting van de onderneming Soms vindt een collectief ontslag (met of zonder vervroegd brugpensioen) plaats in het kader van een sluiting van een onderneming. In een dergelijk geval dient de werkgever zowel de verplichtingen die hem door de wetgeving inzake collectief ontslag zijn opgelegd als diegene die gelden binnen het kader van de sluitingswetgeving, na te leven. In dat geval kan ook de erkenning als onderneming in herstructurering of eventueel in moeilijkheden op basis van het collectief ontslag worden aangevraagd. Samenloop van faillissement met sluiting van de onderneming In geval van sluiting van onderneming als gevolg van een faillissement primeert de regeling van het faillissement. De curator moet de specifieke ontslagprocedures niet naleven en sluit in principe ook geen sociaal plan. De curator moet het Sluitingsfonds in kennis stellen van de sluiting. Op het Deel II. Sluiting van onderneming

4

"Wegwijs Herstructureringen"" verzoek van het Sluitingsfonds, moet de curator een aantal inlichtingen bezorgen aan het Sluitingsfonds. De curator is ook verplicht deze inlichtingen te bezorgen voor een aantal werknemers die na de sluiting worden ontslagen. Samenloop van sluiting van de onderneming met erkenning als onderneming in moeilijkheden of als onderneming in herstructurering zonder dat het gaat om een collectief ontslag In geval van samenloop van erkenning als onderneming in moeilijkheden of als onderneming in herstructurering zonder dat het gaat om collectief ontslag en sluiting van onderneming, worden in beginsel de regels voor meervoudig ontslag gevolgd, aangevuld met deze toepasselijk bij sluiting. In dit geval kan het stelsel van vervroegd brugpensioen toch worden toegepast. De absolute minimumleeftijd is 50 jaar. Ook kan brugpensioen op de normale leeftijd. De mogelijkheid van vervroegd brugpensioen staat open voor volgende ondernemingen: - een onderneming in moeilijkheden: dit is een onderneming die in de jaarrekeningen van de twee boekjaren die de datum van de aanvraag tot erkenning vooraf gaan voor belastingen, een verlies uit de gewone bedrijfsuitoefening boekt, wanneer voor het laatste boekjaar dit verlies het bedrag van de afschrijvingen en waardevermindering op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa overschrijdt. => de afwijking op de minimumleeftijd van het brugpensioen zal in principe niet worden toegekend onder de 52 jaar. Om hiervan te kunnen genieten, dient de onderneming de jaarrekeningen voor te leggen van de vijf boekjaren die de datum van deze aanvraag tot erkenning voorafgaan. Wanneer de onderneming opgericht is sedert minder dan vijf jaar, zijn enkel de jaarrekeningen vereist die betrekking hebben op jaren tijdens dewelke de onderneming reeds bestond. Indien de onderneming deel uitmaakt van de juridische, economische of financiële entiteit die een geconsolideerde jaarrekening opmaakt, wordt enkel rekening gehouden met de jaarrekening van deze entiteit voor bovengenoemde boekjaren. - een onderneming in herstructurering: een onderneming die tijdens het jaar dat de aanvraag tot erkenning voorafgaat een aantal dagen tijdelijke werkloosheid heeft gekend ten minste gelijk aan 20 % van het totaal aantal dagen aangegeven voor de arbeiders aan de RSZ. De toepassing van deze bepaling is beperkt tot de ondernemingen waar ten minste 50 % van de werknemers met een arbeidsovereenkomst voor arbeiders worden tewerkgesteld.

=> de afwijking op de minimumleeftijd van het brugpensioen zal in principe niet worden toegekend onder de 52 jaar Deel II. Sluiting van onderneming

5

"Wegwijs Herstructureringen""

- een onderneming gelijkgesteld met een onderneming in herstructurering: dit zijn instellingen die buiten het toepassingsgebied van de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomst en de paritaire comités vallen en waarvoor een door de Ministerraad of door een Executieve goedgekeurd saneringsplan bestaat. => de afwijking op de minimumleeftijd van het brugpensioen zal niet worden toegekend onder de 50 jaar Deze groep ondernemingen komt hier niet verder aan bod. OPGELET ! Van zodra de ontslagen qua aantal voldoen aan de definitie van collectief ontslag (zie Deel I 1.2.1. Definitie van collectief ontslag met vervroegd brugpensioen of Deel I 2.2.1. Definitie van collectief ontslag zonder collectief ontslag), is deze regeling van toepassing.


6

Sluiting van onderneming gepaard gaand met een collectief ontslag met vervroegd brugpensioen COLLECTIEF ONTSLAG

SLUITING OVERHEID

FASE 1

Informeel overleg met federale en Vlaamse overheid

WERKGEVER

WERKGEVER Inlichting over de sluiting aan de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, of bij afwezigheid daarvan, het comité voor preventie en bescherming op het werk te gelegener tijd en vóór enige bekendmaking

WERKNEMER

Informatie en consultatie

Kennisgeving aan VDAB en FOD WASO

Recht op informatie en consultatie

Opstart onderhandelingen over sociaal plan mogelijk FASE 2

Informatieverstrekking door sociaal interventieadviseurs van de VDAB

Een kennisgeving doen van de beslissing tot sluiting van de onderneming of afdeling aan de werknemers, de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, de Voorzitter van het directiecomité van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de regionale minister van werk en de regionale minister van economie.

Kennisgeving van het voornemen tot collectief ontslag aan de VDAB en FOD WASO + +

aanplakking in de onderneming versturen aan de werknemersvertegenwoordigers en betrokken werknemers

(Voortzetting van) onderhandelingen over het herstructureringsplan en de CAO brugpensioen Informatieverstrekking door sociaal interventieadviseurs van de VDAB FASE 3

Regionale goedkeuring van de in het herstructureringsplan voorziene begeleidende maatregelen ("regionale toetsing")

Advies over herstructureringsplan

Indienen dossier bij Vlaams Minister van Werk ("regionale toetsing")

Indienen dossier Sociaal Interventiefonds en/of K.B. 9 maart 2006

7

Aanvraag erkenning als onderneming in moeilijkheden of in herstructurering bij Federale Minister van Werk

Federale erkenning als onderneming in moeilijkheden of in herstructurering FASE 4

Oprichting van een tewerkstellingscel

Bedrijfseigen of ad hoc tewerkstellingscel Deelname aan een permanente tewerkstellingscel Inschrijving van de werknemers bij de tewerkstellingscel

FASE 5

Kennisgeving aan het Sluitingsfonds (+ bijkomende inlichtingen)

Kennisgeving aan het Sluitingsfonds van inlichtingen betreffende de werknemers die na de sluiting worden ontslagen, binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst

Uitvoeren van het collectief ontslag

6 maanden Respect voor timing van inschrijving van werknemer in tewerkstellingscel

Activerende maatregelen en uitvoeren van het sociaal plan

FASE 6 Einde van de tewerkstellingscel – Indienen dossier bij de R.V.A. voor terugbetaling inschakelingsvergoeding - Sluiting van de onderneming Kennisgeving aan het Sluitingsfonds van inlichtingen betreffende de werknemers die na de sluiting worden ontslagen, binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst

8

Sluiting van onderneming gepaard gaand met collectief ontslag zonder vervroegd brugpensioen COLLECTIEF ONTSLAG

SLUITING OVERHEID FASE 1

FASE 2


WERKGEVER

WERKGEVER

Informatie en consultatie

Inlichting over de sluiting aan de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, of bij afwezigheid daarvan, te gelegener tijd en vóór enige bekendmaking

Een kennisgeving doen van de beslissing tot sluiting van de onderneming of afdeling aan de werknemers, de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, de Voorzitter van het directiecomité van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de regionale minister van werk en de regionale minister van economie.

WERKNEMER

Kennisgeving aan VDAB en FOD WASO

Recht op informatie en consultatie

Opstart onderhandelingen over sociaal plan mogelijk

Kennisgeving van het voornemen tot collectief ontslag aan de VDAB en FOD WASO + aanplakking in de onderneming + versturen aan de werknemersvertegenwoordigers en betrokken werknemers (Voortzetting van) eventuele onderhandelingen over het sociaal plan


Indienen dossier Sociaal Interventiefonds en/of

K.B. 9 maart 2006

Oprichting tewerkstellingscel

FASE 3 -

Bedrijfseigen of ad hoc tewerkstellingscel Deelname aan permanente tewerkstellingscel Indienen outplacementaanbod bij Vlaamse Minister van Werk ("regionale toetsing")

9

Aanvraag goedkeuring outplacementaanbod bij Federale Minister van Werk Federale goedkeuring van het outplacementaanbod Inschrijving van de werknemers in de tewerkstellingscel

FASE 4

Uitvoeren van collectief ontslag

Kennisgeving aan het Sluitingsfonds (+ bijkomende inlichtingen)

Advies van Vlaamse Minister van werk over outplacementaanbod ("regionale toetsing")


-

"Periode van herstructurering" Respect voor timing van inschrijving van werknemers

Activerende maatregelen en uitvoeren van het sociaal plan – Sluiting van de onderneming Kennisgeving aan het Sluitingsfonds van inlichtingen betreffende de werknemers die na de sluiting worden ontslagen, binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst FASE 5

Einde van de tewerkstellingscel Indienen dossier RVA terugbetaling inschakelingsvergoeding

10

Sluiting van onderneming gepaard gaand met een meervoudig ontslag dat geen collectief ontslag is SLUITING OVERHEID

FASE 1

Informatieverstrekking door sociaal interventieadvise

COLLECTIEF ONTSLAG WERKGEVER

WERKGEVER

Inlichting over de sluiting aan de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, of bij afwezigheid daarvan, het comité voor preventie en bescherming op het werk, te gelegener tijd en vóór

WERKNEMER

Informatie aan de ondernemingsraad

Een kennisgeving doen van de beslissing tot sluiting van de onderneming of afdeling aan de werknemers, de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, de Voorzitter van het directiecomité van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de regionale minister van werk en de regionale minister van economie. Eventueel onderhandelen over sociaal plan

FASE 2


Kennisgeving Sluitingsfonds inlichtingen)

(+

aan het bijkomende


Uitvoeren van het meervoudig ontslag

Indienen dossier Sociaal Interventiefonds en/of K.B. 9 maart 2006

Activerende maatregelen en desgevallend uitvoeren van het sociaal plan Sluiting van de onderneming Kennisgeving aan het Sluitingsfonds van inlichtingen betreffende de werknemers die na de sluiting worden ontslagen, binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst

11

"Wegwijs Herstructureringen"

2

Toepassingsgebied

2.1

Definitie van “sluiting van onderneming”

Er is sprake van sluiting van onderneming wanneer twee voorwaarden gelijktijdig vervuld zijn: de hoofdactiviteit van de onderneming of van een afdeling ervan moet definitief zijn stopgezet; het aantal nog tewerkgestelde werknemers in de onderneming moet gedaald zijn tot beneden 25 % van het aantal werknemers dat er gemiddeld was tewerkgesteld tijdens de vier trimesters voorafgaand aan het trimester gedurende hetwelk de definitieve stopzetting van de hoofdactiviteit heeft plaatsgevonden. Het is dus niet het aantal werknemers dat de onderneming of de afdeling ervan verlaten heeft dat bepalend is, maar wel het aantal werknemers dat eventueel nog in dienst blijft.

Om de datum van de sluiting vast te stellen, bepaalt de wet dat deze geacht wordt in te gaan op de eerste dag van de maand die volgt op die waarin het aantal tewerkgestelde werknemers gedaald is tot beneden de drempel van 25 %. Indien het onmogelijk is om deze datum vast te stellen, is de wettelijke datum van sluiting de eerste dag van de maand die volgt op de datum van faillietverklaring of de vereffening van de onderneming.

Het beheerscomité van het Sluitingsfonds kan bepaalde situaties waarbij er zich geen definitieve stopzetting van de hoofdactiviteit van de onderneming voordoet, maar waarvan de sociale gevolgen gelijkaardig kunnen zijn aan deze voortkomend uit een werkelijke sluiting, gelijkstellen met een sluiting van onderneming. Het beheerscomité kan met een sluiting gelijkstellen: de verplaatsing onderneming;

van

de

exploitatiezetel

van

een

de fusie van een onderneming; de herstructurering van een onderneming De onderneming moet in dit geval ten minste het dubbele van het aantal collectieve ontslagen doorvoeren dat vereist is opdat de reglementering betreffende het collectief ontslag van toepassing is. De onderneming die een gelijkstelling wil verkrijgen, moet daarenboven voldoen aan één van de volgende criteria: -

in de jaarrekeningen van de twee boekjaren die voorafgaan aan het neerleggen bij het Sluitingsfonds van een herstructureringsplan dat aan bepaalde voorwaarden moet


12

"Wegwijs Herstructureringen" voldoen, vóór belastingen, een verlies uit de gewone bedrijfsuitoefening hebben geboekt, wanneer voor het laatste boekjaar dat het neerleggen voorafgaat dit verlies het bedrag van de afschrijvingen en de waardevermindering op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa overschrijdt; -

tengevolge van verlies een netto-actief vertonen dat tot minder dan de helft van het maatschappelijk kapitaal is gedaald, terwijl de buitengewone algemene vergadering besloten heeft tot de voortzetting van de activiteiten. De algemene vergadering is bijeengekomen met toepassing van artikel 633 van de wet van 7 mei 1999 houdende het Wetboek van vennootschappen, minder dan twaalf maanden voor het neerleggen bij het Sluitingsfonds van een herstructureringsplan dat moet voldoen aan bepaalde voorwaarden.

Om te kunnen genieten van de gelijkstelling, moet de onderneming: -

een herstructureringsplan hebben dat is goedgekeurd, hetzij door de Gewestregering, hetzij door een instelling erkend door het Sluitingsfonds, en dat voorziet in en waarborg tot terugbetaling van de door het Sluitingsfonds aan de onderneming betaalde bedragen, of;

-

een financiering hebben bekomen die moet beantwoorden aan een aantal voorwaarden.

De onderneming moet een terugbetalingsplan van de bedragen betaald door het Sluitingsfonds kunnen voorleggen. De onderneming moet ook een gelijke-kansenplan hebben opgesteld. De onderneming die een gelijkstelling wenst te verkrijgen, moet bij het Sluitingsfonds een verzoek tot gelijkstelling indienen dat onder meer volgende elementen bevat: o

een korte beschrijving van de onderneming;

o

de motivering voor het verzoek;

o

een herstructureringsplan dat een bepaald aantal elementen moet bevatten:


de inhoud van het sociaal luik van het herstructureringsplan;

de periode waarover de ontslagen zullen worden gespreid;

het aantal werknemers voor wie de tussenkomst van het Sluitingsfonds wordt gevraagd (bepaalde opsplitsing na te leven);

de wettelijke, reglementaire of conventionele basis op grond waarvan de lonen, vergoedingen en voordelen worden toegekend aan de bij de herstructurering betrokken werknemers;

13


o

de bepaling van de periode van tussenkomst door het Sluitingsfonds voor wat de aanvullende vergoeding bij brugpensioen betreft;

de berekening van de totale kost van de ontslagen voor dewelke een financiële tussenkomst va het Fonds werd gevraagd, vervolledigd met een opsplitsing van bedragen volgens de aard van de aan het Sluitingsfonds gevraagde tussenkomsten;

elk element van beoordeling waaruit de noodzaak van herstructurering blijkt evenals alle elementen noodzakelijk voor de beoordeling van het verzoek tot herstructurering van de onderneming in het licht van de criteria inzake herstructurering;

het bewijs dat het herstructureringsplan werd goedgekeurd of dat de onderneming een financiering verkregen heeft (zie hierboven).

Het beheerscomité van het Sluitingsfonds bepaalt het begin en de duur van de herstructurering vast, die niet langer mag zijn dan 2 jaar. Het beheerscomité stelt de maximale tussenkomsten van het Sluitingsfonds vast en het aantal werknemers waarop de berekening is gebaseerd.


14


2.2

Voor welke werkgevers?

Deze regeling geldt voor ondernemingen (of afdelingen van ondernemingen) die gemiddeld ten minste 20 werknemers tewerkstellen gedurende de vier trimesters voorafgaand aan het trimester gedurende hetwelk de definitieve stopzetting van de hoofdactiviteit van de onderneming heeft plaatsgevonden. Kleinere ondernemingen vallen dus niet onder de sluitingsprocedure, noch onder de verplichting de sluitingsvergoeding te betalen. Dit betekent niet dat het Sluitingsfonds niet kan tussenkomen voor kleinere ondernemingen. Het gemiddelde wordt in principe berekend op basis van de DIMONA-aangiftes aan de RSZ. Voor deze berekening wordt op basis van de datum IN en de datum OUT per werknemer het aantal kalenderdagen vastgesteld die vallen binnen de referentieperiode (vier trimesters voorafgaand aan het trimester gedurende hetwelk de definitieve stopzetting van de hoofdactiviteit van de onderneming heeft plaatsgevonden). Vervolgens wordt de som gemaakt van het totale aantal kalenderdagen van alle werknemers in de referentieperiode. Het gemiddelde wordt berekend door dit resultaat te delen door 365. Merk op dat alle werknemers in rekening worden gebracht bij deze berekening, ongeacht het feit dat ze in aanmerking komen voor de sluitingsvergoeding en ongeacht hun arbeidsregime (voltijds/deeltijds). Indien voor bepaalde werknemers geen DIMONA-aangifte moet gebeuren, de periode van tewerkstelling van werknemers korter is dan de referentieperiode,… (artikel 2 van het koninklijk besluit van 23 maart 2007 tot uitvoering van de wet van 26 juni 2002 betreffende de sluiting van ondernemingen).

Onder onderneming wordt verstaan: -

de technische bedrijfseenheid De technische bedrijfseenheid is een entiteit die op basis van economische en sociale criteria wordt afgebakend omwille van haar autonomie en onafhankelijkheid. In geval van twijfel primeren de sociale criteria. De technische bedrijfseenheid valt niet noodzakelijk samen met de juridische entiteit. Eén juridische entiteit kan bijvoorbeeld meerdere technische bedrijfseenheden omvatten, terwijl anderzijds ook meerdere juridische entiteiten samen één technische bedrijfseenheid kunnen uitmaken. Elke afdeling gelijkgesteld.

-

van

de

onderneming

wordt

hiermee

de onderneming zonder handels- of industriële finaliteit Worden hiermee gelijkgesteld: • elke afdeling van de onderneming;


15

"Wegwijs Herstructureringen" •

de beoefenaars van vrije beroepen.

Onder "ondernemingen zonder handels- of industriële finaliteit" wordt verstaan: de technische bedrijfseenheid die zich situeert in één of meerdere juridische entiteiten die één van volgende vormen aanneemt: • de vereniging zonder winstoogmerk; • de internationale vereniging zonder winstoogmerk; • de instelling of stichting van openbaar nut; • de feitelijke vereniging, voorzover het gaat om ondernemingen zonder handels- of industriële finaliteit; • de vennootschap met een sociaal oogmerk waarvan de statuten bepalen dat de vennoten geen enkel vermogensvoordeel nastreven; • de ziekenfondsen of landsbonden van ziekenfondsen; • de beroepsverenigingen. Voor deze ondernemingen gelden niet alle bepalingen van de Sluitingswet. Zo moeten zij bijvoorbeeld de informatieverplichting niet naleven en de werknemers van deze ondernemingen kunnen geen aanspraak maken op de sluitingsvergoeding bij het Sluitingsfonds. Deze groep ondernemingen komt hier niet verder aan bod.

2.3

Voor welke werknemers?

Deze regeling is van toepassing op de personen die tewerkgesteld zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Sommige specifieke uitzendkrachten.

groepen


van

werknemers

worden

uitgesloten

(o.a.

16


3

Procedure

3.1

Procedure bij sluiting

Informatie en consultatie van de werknemersafgevaardigden In geval van sluiting, zal de ondernemingsraad daarover te gelegener tijd en voor enige bekendmaking worden ingelicht. Wanneer er geen ondernemingsraad is in de onderneming, zal de werkgever zich tot de vakbondsafvaardiging richten. Wanneer er ook geen vakbondsafvaardiging is in de onderneming, moet de werkgever zich richten tot het comité voor preventie en bescherming op het werk. De werknemersafgevaardigden moeten vooraf daadwerkelijk geraadpleegd worden, onder meer over de weerslag op de vooruitzichten in verband met de tewerkstelling van het personeel, de organisatie van het werk en het tewerkstellingsbeleid in het algemeen. De informatie moet zo spoedig mogelijk gebeuren en op een ogenblik dat de directie en de werknemersafgevaardigden tijdig overleg kunnen plegen onder meer over de sociale maatregelen die moeten worden genomen om de weerslag van de beslissing op de vooruitzichten inzake de tewerkstelling en de organisatie van het werk, maximaal te ondervragen. De werknemersafgevaardigden worden ingelicht over de economische, financiële of technische factoren die aan de oorsprong liggen van de structuurwijzigingen van de onderneming en deze verantwoorden alsook over hun economische, financiële en sociale gevolgen. Deze inlichtingen moeten de werknemersafgevaardigden in staat stellen met kennis van zaken adviezen, suggesties of bezwaren te formuleren. Wanneer de inlichtingen schriftelijk worden verstrekt, zullen zij aangevuld worden met een mondelinge commentaar van de werkgever. Wanneer de inlichting becijferde gegevens bevat, moet een schriftelijke samenvatting ervan aan elk lid van de ondernemingsraad, de vakbondsafvaardiging of het comité voor preventie en bescherming op het werk worden overhandigd. De werknemersafgevaardigden worden geraadpleegd over de middelen, die moeten worden aangewend om de afdankingen en de mutaties te vermijden, die de beroeps- of sociale teruggang van de werknemers meebrengen, over de programma's van collectieve afdankingen, overhevelingen en mutaties, over de te nemen sociale maatregelen, over de schikkingen die moeten getroffen worden om tot de spoedige wedertewerkstelling en de sociale en beroepsomscholing te komen alsook, in het algemeen, over alle maatregelen die moeten worden genomen met het oog op de optimale benutting van het menselijk potentieel.


17


Wat de sociale maatregelen betreft die getroffen worden naar aanleiding van belangrijke verminderingen van effectieven of sluitingen van ondernemingen, zullen de werknemersafgevaardigden alle faciliteiten moeten krijgen om de nodige contacten te leggen ten einde de wedertewerkstelling, de beroepsomscholing en de sociale wederaanpassing van de afgedankte, verplaatste of gemuteerde werknemers in de hand te werken. Kennisgeving van de sluiting Beslissing van het paritaire comité De paritaire comités en subcomités hebben als opdracht om, bij een door de koninklijk besluit algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst, de aan de sluiting van de onderneming voorafgaande informatie alsook de wijzen waarop deze informatie aan de betrokken overheden, instellingen en werknemers wordt meegedeeld, vast te stellen. Bijvoorbeeld Paritair (Sub-) Comité

Sector

Koninklijk Besluit

CAO

Inwerkingtreding

PC 113

PC voor het ceramiekbedrijf PSC voor het vervaardigen van en de handel in zakken in jute of in vervangingsmaterial en PC voor het tabaksbedrijf

KB 10/10/2005 (B.S. 14/12/2005) KB 5/5/2004 (B.S. 29 juni 2004)

CAO 19/4/2004 CAO 16/12/2003

19/4/2004 Onbepaalde duur 1/1/2004 Onbepaalde duur

KB 28/9/2005 (B.S. 26/10/2005)

CAO 2/4/2004

2/4/2004 Onbepaalde duur

PSC 120.03

PC 133

Geen beslissing van het paritaire comité Indien het paritair comité geen beslissing genomen heeft over de methoden van de aan de sluiting van een onderneming voorafgaande informatie, geldt de hiernavolgende regeling. Voorafgaande kennisgevingen De werkgever die beslist tot de sluiting van een onderneming of een afdeling van een onderneming over te gaan, dient hiervan onverwijld kennis te geven aan volgende personen, overheden of instellingen: de werknemers Deze kennisgeving gebeurt door aanplakking van een gedateerd en ondertekend bericht op een goed zichtbare plaats in de lokalen van de onderneming.


18

"Wegwijs Herstructureringen" de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging van het personeel Voor deze kennisgeving zijn geen bijzondere formaliteiten voorgeschreven. Om bewijsproblemen te vermijden is het evenwel aangewezen de kennisgeving schriftelijk te doen. - de Voorzitter van het directiecomité van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg; - de regionale minister van werk; - de regionale minister van economie. Deze kennisgevingen moeten gebeuren bij aangetekende brief, per fax of per email, die verzonden wordt op de dag waarop de kennisgeving aan de werknemers wordt aangeplakt. Deze kennisgevingen moeten volgende inlichtingen bevatten: naam en adres van de onderneming; de aard van de activiteit van de onderneming of afdeling van de onderneming de vermoedelijke hoofdactiviteit

datum

van

stopzetting

van

de

de volledige lijst van het personeel dat op de datum van de kennisgeving in de onderneming of de afdeling van de onderneming in dienst is. Verplichte kennisgevingen aan het Sluitingsfonds De werkgever moet het Sluitingsfonds in kennis stellen van de voorgenomen sluiting. De werkgever moet, op verzoek van het Sluitingsfonds en voor zover ze niet bij een andere instelling kunnen bekomen worden, de volgende inlichtingen meedelen: naam en adres van de onderneming, de aard van de activiteit van de onderneming of afdeling van de onderneming en de levensloop van de onderneming; de tewerkstelling van het personeel binnen de onderneming voor het bepalen van het recht op en de toekenning van de sluitingsvergoeding: de personeelslijst van de werknemers die ten minste één jaar anciënniteit in de onderneming tellen en die een arbeidsovereenkomst hadden van onbepaalde tijd, die beëindigd werd, voor de arbeiders, binnen twaalf maanden en, voor de bedienden, binnen achttien maanden voorafgaand aan de wettelijke sluitingsdatum;


19

"Wegwijs Herstructureringen" Deze mededeling moet geen melding maken van de werknemers die geen recht hebben op een sluitingsvergoeding.

voor elke werknemer die voorkomt op deze personeelslijst: o

het rijksregisternummer;

o

de datum van indiensttreding;

o

de datum waarop de arbeidsovereenkomst werd beëindigd, de wijze van beëindiging en de auteur van de beëindiging;

o

het nummer van postchequerekening.

de

bank-

of

voor het bepalen van het recht op de andere vergoedingen, het volledig ingevulde aanvraagformulier en de nodige bewijsstukken. Deze kennisgevingen moeten door de werkgever, zijn aangestelde of zijn mandataris, gedagtekend en ondertekend worden; de handtekening moet worden voorafgegaan door de formule : "Ik verklaar in eer en geweten dat deze verklaring oprecht en volledig is". Wanneer de door de werkgever verstrekte inlichtingen onvoldoende zijn, kan het Sluitingsfonds hem uitnodigen om, binnen een termijn van zeven dagen, de vereiste aanvullende inlichtingen mede te delen. Verdere verplichte kennisgevingen na de sluiting De werkgever is verplicht aan het Sluitingsfonds de werknemers bekend te maken die: ten minste één jaar anciënniteit hebben in de onderneming, en verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, en van wie de arbeidsovereenkomst beëindigd werd binnen de 12 maanden na de sluiting van de onderneming of van de afdeling van de onderneming. Deze mededeling moet geen melding maken van de werknemers die geen recht hebben op een sluitingsvergoeding. De termijn van 12 maanden bedraagt 3 jaar voor de werknemers die aan de vereffeningswerkzaamheden van de onderneming deelnemen. Deze kennisgeving bevat voor iedere werknemer volgende inlichtingen: o

het rijksregisternummer;

o

de datum van indiensttreding;


20

"Wegwijs Herstructureringen" o

de datum waarop de arbeidsovereenkomst werd beëindigd, de wijze van beëindiging en de auteur van de beëindiging;

o

het nummer van postchequerekening.

de

bank-

of

Deze kennisgeving moet aan het Sluitingsfonds gebeuren per aangetekende brief ten laatste de 15e dag volgend op de beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Deze kennisgeving moet door de werkgever, zijn aangestelde of zijn mandataris, gedagtekend en ondertekend worden; de handtekening moet worden voorafgegaan door de formule: "Ik verklaar in eer en geweten dat deze verklaring oprecht en volledig is". Wanneer de door de werkgever verstrekte inlichtingen onvoldoende zijn, kan het Sluitingsfonds hem uitnodigen om, binnen een termijn van zeven dagen, de vereiste aanvullende inlichtingen mede te delen. Sancties in geval van niet-naleving van bepaalde verplichtingen van de werkgever bij de sluiting van ondernemingen Financiële sanctie De rechter die een werkgever in het kader van de sluiting van een onderneming veroordeelt wegens het niet naleven van de informatie en consultatie verplichtingen, veroordeelt deze werkgever tot betaling aan de RSZ van een door hem vast te stellen bedrag van 1.000 tot 5.000 EUR per werknemer die door de gesloten entiteit werd tewerkgesteld op het ogenblik van de beslissing tot sluiting. De rechter doet in dit geval mededeling van het vonnis of het arrest aan de RSZ. Strafbepalingen De werkgever, zijn aangestelden of lasthebbers, die: zich schuldig hebben gemaakt aan de overtreding van de bepalingen van de voorschriften inzake informatie van de overheden, instellingen en werknemers; het georganiseerde toezicht hebben verhinderd, worden gestraft met een gevangenisstraf en/of een geldboete. De werkgever die nalaat vóór elke ruchtbaarheid de ondernemingsraad te informeren omtrent zijn beslissing tot sluiting van de onderneming en die geen raadpleging houdt omtrent de weerslag op de tewerkstelling van de voorgenomen sluiting begaat een misdrijf.


21

"Wegwijs Herstructureringen" 3.2

Samenloop van sluiting van onderneming en collectief ontslag

Soms vindt een collectief ontslag plaats in het kader van een sluiting van een onderneming. In een dergelijk geval dient de werkgever zowel de verplichtingen die hem door de wetgeving inzake collectief ontslag zijn opgelegd als die welke gelden binnen het kader van de sluitingswetgeving, na te leven. Afhankelijk van de concrete omstandigheden waarbinnen die sluiting en het daarmee gepaard gaande collectief ontslag zich voordoen, dienen de procedures inzake sluiting van ondernemingen en collectief ontslag: ofwel gelijktijdig Bijvoorbeeld Er wordt binnen een kort tijdsbestek overgegaan tot de sluiting van de onderneming en het collectief ontslag. LET OP ! Een gelijktijdige toepassing van de sluitingswetgeving en van de informatieen raadplegingsprocedure die geldt in het kader van het collectief ontslag impliceert dat, voorafgaandelijk aan de kennisgevingen die dienen te gebeuren in het kader van de sluitingswetgeving, eerst de werknemersvertegenwoordigers worden geïnformeerd en geraadpleegd. ofwel afzonderlijk toegepast

en

achtereenvolgens

te

worden

Bijvoorbeeld Eerst vindt een collectief ontslag plaats. De hoofdactiviteit van de onderneming wordt nog verdergezet met minder personeel. Dit personeelsbestand wordt dan langzamerhand afgebouwd tot de stopzetting van de hoofdactiviteit met daling onder de grens van ¼. Hierna wordt de procedure schematisch uiteengezet in geval van een sluiting van onderneming gelijktijdig met: enerzijds, een brugpensioen, en

collectief

anderzijds, een brugpensioen.

collectief


ontslag ontslag

met

vervroegd

zonder

vervroegd

22


COLLECTIEF ONTSLAG MET VERVROEGD BRUGPENSIOEN

1. Schriftelijk verslag aan de werknemersvertegenwoordigers waarin de werkgever zijn voornemen meedeelt om over te gaan tot collectief ontslag 2. Mededeling van een kopie van het schriftelijke verslag aan de directeur van de subregionale tewerkstellingsdienst (VDAB/BGDA/FOREM) en aan de voorzitter van het directiecomité van de FOD WASO.

SLUITING VAN ONDERNEMING

Fase 1 Inlichting voor enige bekendmaking en daadwerkelijke raadpleging van de ondernemingsraad/vakbondsafvaardiging/comité voor preventie en bescherming op het werk over de weerslag op de vooruitzichten inzake de tewerkstelling van het personeel, de organisatie van het werk en het tewerkstellingsbeleid in het algemeen

3. Raadpleging van de werknemersvertegenwoordigers vóór de beslissing tot collectief ontslag. 4. Einde van de raadpleging. Zie onder I.1.4.1. Fase 2 1. Kennisgeving per Kennisgeving van de beslissing tot sluiting van aangetekende brief van het de onderneming of afdeling ervan aan: voornemen tot collectief - de werknemers ontslag aan de directeur van - de ondernemingsraad, of bij de subregionale afwezigheid daarvan, de tewerkstellingsdienst en aan vakbondsafvaardiging de voorzitter van het - de Voorzitter van het directiecomité directiecomité van de FOD van de FOD Werkgelegenheid, WASO (zie onder I.1.4.2). Arbeid en Sociaal Overleg, de regionale minister van werk en de 2. Mededeling van een kopie regionale minister van economie. van deze kennisgeving aan de werknemersvertegenwoordigers en sommige ontslagen werknemers en aanplakking van deze kopie in de onderneming (zie onder I.1.4.2).


23

"Wegwijs Herstructureringen" 3. Eventuele betwisting van de informatieen raadplegingsprocedure door de werknemersvertegenwoordigers (zie onder I.1.4.4). 4. Verbod tot opzegging van werknemers die voor collectief ontslag in aanmerking komen gedurende een termijn van 30 dagen die ingaat op de datum van de kennisgeving van het voornemen aan de directeur van de subregionale tewerkstellingsdienst (zie onder I.1.4.4). 5. Beslissing van de directeur van de subregionale tewerkstellingsdienst tot verkorting van de termijn. Fase 3 tot 4 1. Bekomen van de erkenning als onderneming in moeilijkheden of herstructurering. 2. Oprichting van tewerkstellingscel inschrijving van werknemers bij tewerkstellingscel.

een en de de

Fase 5 tot 6 1. Uitvoeren van het collectief 1. Kennisgeving aan het Sluitingsfonds. ontslag en activering van de werknemers. De werkgever deelt, op verzoek van het Sluitingsfonds, de volgende inlichtingen mee aan ! LET OP het Sluitingsfonds: Procedure ontslag beschermde - naam en adres van de onderneming, aard van werknemers is licht anders in de activiteit van de onderneming of afdeling en de dit geval: bij afwezigheid van levensloop van de onderneming; beslissing van het paritair - de tewerkstelling van het personeel binnen de comité, mag een onderneming; werknemersafgevaardigde wel - de personeelslijst van de werknemers die ten worden ontslagen bij sluiting minste één jaar anciënniteit in de onderneming van onderneming (of afdeling tellen en die een arbeidsovereenkomst hadden ervan). van onbepaalde tijd, die beëindigd werd, voor de


24


2. Einde van werkzaamheden van tewerkstellingscel.

arbeiders, binnen twaalf maanden en, voor de de bedienden, binnen achttien maanden de voorafgaand aan de wettelijke sluitingsdatum; - voor elke werknemer die voorkomt op deze lijst: het rijksregisternummer, de datum van indiensttreding, de datum waarop de arbeidsovereenkomst werd beëndigd, de wijze van beëindiging en de auteur van de beëindiging en het nummer van de bankof postchequerekening. 2. Vraag om aanvullende inlichtingen door het Sluitingsfonds. 3. Verstrekken aan het Sluitingsfonds van de aanvullende inlichtingen. 4. Kennisgeving aan het Sluitingsfonds per aangetekend schrijven van de werknemers die ten minste één jaar anciënniteit in de onderneming tellen en wier arbeidsovereenkomst, gesloten voor onbepaalde tijd beëindigd werd in de loop van de twaalf maanden die op de sluiting van de onderneming of van de afdeling van de onderneming volgen, binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

COLLECTIEF ONTSLAG ZONDER VERVROEGD BRUGPENSIOEN

1. Schriftelijk verslag aan de werknemersvertegenwoordigers waarin de werkgever zijn voornemen meedeelt om over te gaan tot collectief ontslag 2. Mededeling van een kopie van het schriftelijke verslag aan de directeur van de subregionale tewerkstellingsdienst (VDAB/BGDA/FOREM) en aan de voorzitter van het directiecomité van de FOD WASO. Deel II. Sluiting van onderneming

SLUITING VAN ONDERNEMING

Fase 1 Inlichting voor enige bekendmaking en daadwerkelijke raadpleging van de ondernemingsraad/vakbondsafvaardiging/comité voor preventie en bescherming op het werk over de weerslag op de vooruitzichten inzake de tewerkstelling van het personeel, de organisatie van het werk en het tewerkstellingsbeleid in het algemeen

25


3. Raadpleging van de werknemersvertegenwoordigers vóór de beslissing tot collectief ontslag. 4. Einde van de raadpleging. Zie onder I.2.4.1.) Fase 2 1. Kennisgeving per Kennisgeving van de beslissing tot sluiting van aangetekende brief van het de onderneming of afdeling ervan aan: voornemen tot collectief - de werknemers ontslag aan de directeur van - de ondernemingsraad, of bij de subregionale afwezigheid daarvan, de tewerkstellingsdienst en aan vakbondsafvaardiging de voorzitter van het - de Voorzitter van het directiecomité directiecomité van de FOD van de FOD Werkgelegenheid, WASO (zie onder I.2.4.2). Arbeid en Sociaal Overleg, de regionale minister van werk en de 2. Mededeling van een kopie regionale minister van economie. van deze kennisgeving aan de werknemersvertegenwoordigers en sommige ontslagen werknemers en aanplakking van deze kopie in de onderneming (zie onder I.2.4.2). 3. Eventuele betwisting van de informatieen raadplegingsprocedure door de werknemersvertegenwoordigers (zie onder I.2.4.4. 4. Verbod tot opzegging van werknemers die voor collectief ontslag in aanmerking komen gedurende een termijn van 30 dagen die ingaat op de datum van de kennisgeving van het voornemen aan de directeur van de subregionale tewerkstellingsdienst (zie onder I.2.4.4). 5. Beslissing van de directeur van de subregionale


26

"Wegwijs Herstructureringen" tewerkstellingsdienst verkorting van de termijn.

tot Fase 3

1. Oprichting van tewerkstellingscel inschrijving van werknemers bij tewerkstellingscel.

een en de de

Fase 4 en 5 1. Uitvoeren van het collectief 1. Kennisgeving per aangetekende brief aan het ontslag en activering van de Sluitingsfonds. werknemers De werkgever deelt, op verzoek van het ! LET OP Sluitingsfonds, de volgende inlichtingen mee aan Procedure ontslag beschermde het Sluitingsfonds: werknemers is licht anders in - naam en adres van de onderneming, aard van dit geval: bij afwezigheid van de activiteit van de onderneming of afdeling en de beslissing van het paritair levensloop van de onderneming; comité, mag - de tewerkstelling van het personeel binnen de werknemersafgevaardigde wel onderneming; worden ontslagen bij sluiting - de personeelslijst van de werknemers die ten van onderneming (of afdeling minste één jaar anciënniteit in de onderneming ervan). tellen en die een arbeidsovereenkomst hadden van onbepaalde tijd, die beëindigd werd, voor de 2. Einde van de arbeiders, binnen twaalf maanden en, voor de werkzaamheden van de bedienden, binnen achttien maanden tewerkstellingscel. voorafgaand aan de wettelijke sluitingsdatum; - voor elke werknemer die voorkomt op deze lijst: het rijksregisternummer, de datum van indiensttreding, de datum waarop de arbeidsovereenkomst werd beëndigd, de wijze van beëindiging en de auteur van de beëindiging en het nummer van de bankof postchequerekening. 2. Vraag om aanvullende inlichtingen door het Sluitingsfonds. 3. Verstrekken aan het Sluitingsfonds van de aanvullende inlichtingen. 4. Kennisgeving aan het Sluitingsfonds per aangetekend schrijven van de werknemers die ten minste één jaar anciënniteit in de onderneming tellen en wier arbeidsovereenkomst, gesloten voor onbepaalde


27

"Wegwijs Herstructureringen" tijd beëindigd werd in de loop van de twaalf maanden die op de sluiting van de onderneming of van de afdeling van de onderneming volgen, binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

4

Onderhandelingen en sociaal akkoord in geval van sluiting gepaard gaand met een collectief ontslag met vervroegd brugpensioen: zie onder punt I.1.5. in geval van sluiting gepaard gaand met een collectief ontslag zonder vervroegd brugpensioen: zie onder punt I.2.5. in geval van sluiting gepaard gaand met een meervoudig ontslag dat geen collectief ontslag is: zie onder punt I.3.4.

5

Verplichte vergoedingen

5.1

Algemeen

De wettelijke verplichtingen in geval van een sluiting zijn : de sluitingsvergoeding; het betalen van het loon en de voordelen tot de laatste dag van tewerkstelling; het betekenen van een opzeggingstermijn of het betalen van een overeenstemmende opzeggingsvergoeding; het betalen van het vertrekvakantiegeld; het betalen van de (pro rata) eindejaarspremie; het betalen van de specifieke vergoedingen die voorzien zijn op sectoraal of ondernemingsvlak. In geval van samenloop met een collectief ontslag is geen vergoeding collectief ontslag verschuldigd, met uitzondering van de arbeiders en leerlingen die ressorteren onder het P.C. voor de diamantnijverheid en –handel. Deze verplichtingen vormen dus het minimum.


28


Opzegtermijn of -vergoeding

De werkgever kan de arbeidsovereenkomst opzeggen of een opzegvergoeding betalen die gelijk is aan het lopend loon en de voordelen verworven krachtens de arbeidsovereenkomst overeenstemmend met de duur van de opzeggingstermijn of met het resterende gedeelte van die termijn. 5.3

Sluitingsvergoeding

Voor welke werknemers? De werknemer die ontslagen wordt ten gevolge van de sluiting van zijn onderneming heeft in principe recht op een sluitingsvergoeding ten laste van zijn werkgever, voor zover hij voldoet aan de volgende voorwaarden: verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst gesloten voor onbepaalde tijd; tenminste één jaar anciënniteit hebben in de onderneming; ontslag door de werkgever zonder dringende reden of door werknemer om dringende reden; ontslag hetzij tijdens de periode van 12 maanden (voor werklieden) of 18 maanden (voor bedienden) die de datum van sluiting voorafgaan, hetzij op de datum van de sluiting, hetzij tijdens de periode van 12 maanden die volgen op deze sluiting. Voor de werknemers die aan de vereffeningswerkzaamheden van de onderneming deelnemen wordt de termijn gebracht op 3 jaar die volgen op deze van de sluiting. Volgende werknemers hebben geen recht op een sluitingsvergoeding: -

de werknemers ontslagen om dringende reden door de werkgever;

-

de werknemer die de leeftijd van 65 jaar bereikt heeft;

-

de werknemer die, vóór of ter gelegenheid van de sluiting van de onderneming, recht heeft op de waarborg van het Sluitingsfonds voor de betaling van de aanvullende vergoeding bij brugpensioen;

-

de werknemer die voldoet aan de voorwaarden om recht te hebben op een overbruggingsvergoeding;

-

de werknemer die door zijn werkgever of door diens toedoen onmiddellijk in een andere onderneming wordt tewerkgesteld met behoud van zijn loon en zijn anciënniteit en hij door deze nieuwe werkgever binnen een termijn van zes maanden niet ontslagen wordt;

-

de werknemer die een schriftelijk aanbod tot tewerkstelling zoals hierboven bedoeld, vergezeld van een schriftelijke verbintenis van de werkgever die hem in dienst wenst te nemen, heeft geweigerd;

-

in geval van een strafrechtelijke veroordeling in verband met het beheer van de onderneming.


29

"Wegwijs Herstructureringen" Voor welke werkgevers? De sluitingsvergoeding is maar verschuldigd voor zover de sluiting een onderneming betreft die gemiddeld tenminste 20 werknemers tewerkstelde gedurende de vier trimesters voorafgaand aan het trimester gedurende hetwelk de sluiting heeft plaatsgevonden. Sinds 1 april 2007, hebben de werknemers tewerkgesteld in ondernemingen die gemiddeld tussen vijf en negentien werknemers tewerkstelden gedurende de laatste vier trimesters voorafgaand aan het trimester gedurende hetwelk de sluiting heeft plaatsgevonden volgend op een faillissement echter ook recht op een sluitingsvergoeding. Bedrag van de sluitingsvergoeding De sluitingsvergoeding is een forfaitaire vergoeding die wordt berekend op basis van de anciënniteit en de leeftijd van de werknemer. Zij is dus samengesteld uit een basisbedrag en, in voorkomend geval, uit een bijkomend bedrag. Voor werknemers tot 45 jaar bedraagt de basisvergoeding 142,09 EUR per jaar anciënniteit in de onderneming, waarbij maximaal 20 dienstjaren in aanmerking worden genomen. Dit betekent een maximum van 2.841,80 EUR. Werknemers van 45 jaar en ouder hebben daarnaast recht op een aanvullende vergoeding berekend per leeftijdsjaar boven 45, met een maximum van 19 leeftijdsjaren en een maximale leeftijd van 65 jaar (geen recht meer op sluitingsvergoeding na de leeftijd van 65 jaar). Dit betekent een maximum van 2.699,71 EUR. Basisbedrag per jaar anciënniteit Bedrag per leeftijdsjaar boven 45 jaar

BEDRAG 142,09 EUR

MAXIMUM 2.841,80 EUR

142,09 EUR

2.699,71 EUR

Deze bedragen worden geïndexeerd. Voormelde bedragen per 1 september 2008. Voor de berekening van de anciënniteit in de onderneming dient men rekening te houden met de periode gedurende dewelke de werknemer zonder onderbreking in dienst van dezelfde onderneming is gebleven evenals met de periodes van onvrijwillige werkloosheid, onmiddellijk voorafgegaan en gevolgd door een periode van tewerkstelling in dezelfde onderneming. De periodes van tewerkstelling bij een andere werkgever worden gelijkgesteld met arbeidsperiodes bij zijn werkgever op voorwaarde dat de werknemer deze betrekking heeft aanvaard om aan de werkloosheid te ontsnappen en dat hij vervolgens bij zijn eerste werkgever teruggekeerd is. De sluitingsvergoeding mag gecumuleerd worden met de opzeggingsvergoeding, de werkloosheidsuitkeringen en de ontslagvergoeding van beschermde werknemers.


30


Tussenkomst van het Sluitingsfonds

Bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening is het "Fonds tot vergoeding van de in geval van sluiting van ondernemingen ontslagen werknemers "actief. Dit fonds, ook genoemd, het Sluitingsfonds, is een publieke rechtspersoon die als taak heeft vergoedingen uit te betalen aan werknemers die slachtoffer zijn van de sluiting van hun onderneming. Indien de onderneming sluit en de werkgever komt zijn verplichtingen tegenover de werknemer niet na, dan neemt het Sluitingsfonds de betaling van de verschillende vergoedingen voor zijn rekening. Het Fonds kan, onder bepaalde voorwaarden en binnen bepaalde grenzen, de betaling waarborgen: • van sluitingsvergoedingen; • contractuele vergoedingen (loonachterstallen, opzeggingsvergoedingen…); • aanvullende vergoedingen bij brugpensioen. Het Sluitingsfonds is niet verplicht de aanvullende vergoeding bij brugpensioen te betalen aan de werknemers die er recht op hebben krachtens een buiten een paritair orgaan gesloten collectieve arbeidsovereenkomst die neergelegd is bij de Federale Overheidsdienst van Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg minder dan zes maanden vóór de sluiting. Voor meer informatie: zie www.rva.be 5.5

Andere vergoedingen

In het kader van het sociaal plan kunnen nog andere vergoedingen overeengekomen worden. Voorbeeld -

ontslagen met aanvullende financiële compensatie brugpensioen op normale leeftijd met verhoogde vergoeding morele schadevergoeding vergoedingen betaald in aanvulling op de werkloosheidsuitkering Canada Dry vergoedingen betaald in aanvulling van het loon bij de nieuwe werkgever vrijwillig vertrek met vergoeding vergoeding bij het vinden van een nieuwe baan optimalisering door pensioenplan gebruik van overschotten in het pensioenfonds op de groepsverzekering vergoeding bij het opzetten van een zelfstandige activiteit voortgezette dekking onder de hospitalisatieverzekering.

De werkgever is dan verplicht deze te betalen overeenkomstig de bepalingen van het sociaal plan. Desgevallend, zullen deze bijkomende voordelen worden afgetrokken van het bedrag van de vergoeding voor collectief ontslag.


31


6

Activerende maatregelen in geval van sluiting gepaard gaand met een collectief ontslag met vervroegd brugpensioen: zie onder punt I.1.7. in geval van sluiting gepaard gaand met een collectief ontslag zonder vervroegd brugpensioen: zie onder punt I.2.7. in geval van sluiting gepaard gaand met een meervoudig ontslag dat geen collectief ontslag is: zie onder punt I.3.6..

7

Sectorspecifieke regels

Volgende paritaire comités hebben specifieke informatiemethodes voor hun sector vastgelegd: Bijvoorbeeld Paritair (Sub)Comité

Sector

Koninklijk Besluit

CAO

Inwerkingtreding

PC 113

PC voor het ceramiekbedrijf PSC voor het vervaardigen van en de handel in zakken in jute of in vervangingsmaterial en PC voor het tabaksbedrijf

KB 10/10/2005 (B.S. 14/12/2005) KB 5/5/2004 (B.S. 29 juni 2004)

CAO 19/4/2004 CAO 16/12/2003

19/4/2004 Onbepaalde duur 1/1/2004 Onbepaalde duur

KB 28/9/2005 (B.S. 26/10/2005)

CAO 2/4/2004

2/4/2004 Onbepaalde duur

PSC 120.03

PC 133

Verder werden in een aantal sectoren afspraken gemaakt in verband met bijvoorbeeld outplacement.


32


8

Checklist voor de actoren

8.1

Sluiting gepaard gaand met collectief ontslag met vervroegd brugpensioen

Checklist voor werkgevers RECHTEN

PLICHTEN 1. intentieverklaring doen aan de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, aan de vakbondsafvaardiging, of, bij afwezigheid daarvan, aan het comité voor preventie en bescherming op het werk, of bij afwezigheid daarvan, aan het personeel of de vertegenwoordigers ervan van het collectief ontslag; 2. inlichting van de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, of bij afwezigheid daarvan, het comité voor preventie en bescherming op het werk te gelegener tijd en vóór enige bekendmaking over de sluiting 3. alle nuttige gegevens schriftelijk verstrekken aan de werknemersvertegenwoordigers en een kopie hiervan aan de directeur van de VDAB en aan de voorzitter van het directiecomité van de FOD WASO opsturen; 4. overleggen met de werknemersvertegenwoordigers over alternatieven en over het herstructureringsplan (adviezen, suggesties en bezwaren onderzoeken en beantwoorden); 5. een kennisgeving doen van het voornemen van collectief ontslag aan de directeur van de VDAB en aan de voorzitter van


33

"Wegwijs Herstructureringen" het directiecomité van de FOD WASO;

Nakijken welke overheidsmaatregelen kunnen helpen.

6. een kennisgeving doen van de beslissing tot sluiting van de onderneming of afdeling aan de werknemers, de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, de Voorzitter van het directiecomité van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de regionale minister van werk en de regionale minister van economie; 7. sectorCAO of ondernemingsCAO in verband met collectief ontslag naleven (bijv. bijkomende communicatie, werkzekerheidsbedingen, enz.);

Dossier indienen bij het Sociaal Interventiefonds en/of op grond van het K.B. van 9 maart 2006.

8. onderhandelen over het herstructureringsplan en de CAO brugpensioen + herstructureringsplan voorleggen aan de ondernemingsraad of, bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, of bij afwezigheid daarvan, het comité voor preventie en bescherming op het werk, of bij afwezigheid daarvan, de vertegenwoordigers van de representatieve werknemersorganisaties; 9. het herstructureringsplan voorleggen aan de Vlaamse Minister van Werk die de in het plan voorziene begeleidende maatregelen van wedertewerkstelling moet goedkeuren; 10. een dossier indienen bij de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg waarbij de


34

"Wegwijs Herstructureringen" erkenning als onderneming in moeilijkheden/herstructurerin g wordt gevraagd met het oog op een verlaagde brugpensioenleeftijd; 11. oprichting van of deelname aan een tewerkstellingscel; 12. bijzondere procedure volgen met het oog op de inschrijving van de werknemers in de tewerkstellingscel; Dossier indienen bij de RVA voor terugbetaling inschakelingsvergoeding.

13. de inschakelingsvergoeding betalen aan de werknemers die ingeschreven zijn in de tewerkstellingscel en één jaar anciënniteit in de onderneming hebben; 14. bepaalde gegevens meedelen aan de directeur van de tewerkstellingscel; 15. instaan voor outplacementkosten;

de

16. collectief ontslag uitvoeren binnen 6 maanden met respect voor timing van inschrijving van de werknemers in de tewerkstellingscel; 17. bijzondere ontslagprocedure voor de syndicale afgevaardigden en de personeelsafgevaardigden en kandidaatpersoneelsafgevaardigden van de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming op het werk naleven; 18. sociaal plan uitvoeren; 19. kennisgeving aan het Sluitingsfonds (+ bijkomende inlichtingen); 20. kennisgeving aan het Sluitingsfonds van inlichtingen betreffende de werknemers die na de sluiting worden


35

"Wegwijs Herstructureringen" ontslagen, binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

Checklist voor werknemers RECHTEN Recht om deel te nemen aan de 1. tewerkstellingscel

PLICHTEN schriftelijk de werkgever inlichten van de beslissing om zich (al dan niet) in te schrijven in de tewerkstellingscel 2. het outplacementaanbod dat wordt gedaan aanvaarden en eraan meewerken; 3. ingaan op elk opleidings- of werkaanbod.


36


8.2

Sluiting gepaard gaand met collectief ontslag zonder vervroegd brugpensioen


PLICHTEN 1. intentieverklaring doen aan de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, aan de vakbondsafvaardiging, of, bij afwezigheid daarvan, aan het comité voor preventie en bescherming op het werk, of bij afwezigheid daarvan, aan het personeel of de vertegenwoordigers ervan van het collectief ontslag; 2. inlichting van de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, of bij afwezigheid daarvan, aan het comité voor preventie en bescherming op het werk te gelegener tijd en vóór enige bekendmaking over de sluiting 3. alle nuttige gegevens schriftelijk verstrekken aan de werknemersvertegenwoordigers en een kopie hiervan aan de directeur van de VDAB en de voorzitter van het directiecomité van de FOD WASO opsturen; 4. overleggen met de werknemersvertegenwoordigers over alternatieven en over het herstructureringsplan (adviezen, suggesties en bezwaren onderzoeken en beantwoorden); 5. een kennisgeving doen van het voornemen van collectief ontslag aan de directeur van de VDAB en de voorzitter van het directiecomité van de FOD WASO; 6. een kennisgeving doen van de


37

"Wegwijs Herstructureringen" nakijken welke overheidsmaatregelen kunnen helpen;

beslissing tot sluiting van de onderneming of afdeling aan de werknemers, de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, de Voorzitter van het directiecomité van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de regionale minister van werk en de regionale minister van economie;

indienen dossier Sociaal Interventiefonds of op grond van het K.B. van 9 maart 2006

7. sectorCAO of ondernemingsCAO in verband met collectief ontslag naleven (bijv. bijkomende communicatie, werkzekerheidsbedingen, enz.); 8. eventueel onderhandelen het sociaal plan;

over

9. 10. outplacementaanbod voorleggen voor advies aan Vlaamse Minister van Werk en vervolgens aan de Federale Minister van Werk; 11. oprichting van of deelname aan een tewerkstellingscel; 12. bijzondere procedure volgen met het oog op de inschrijving van de werknemers in de tewerkstellingscel; 13. de inschakelingsvergoeding betalen aan de werknemers die ingeschreven zijn in de tewerkstellingscel en die één jaar anciënniteit in de onderneming hebben; 14. bepaalde gegevens meedelen aan de directeur van de tewerkstellingscel; Terugbetaling vragen van de kost van de inschakelingsvergoeding voor arbeiders bij de R.V.A.


15. instaan voor outplacementkosten;

de

16. collectief ontslag uitvoeren met respect voor timing van inschrijving van de werknemers

38

"Wegwijs Herstructureringen" in de tewerkstellingscel; 17. bijzondere ontslagprocedure voor de syndicale afgevaardigden en de personeelsafgevaardigden en kandidaatpersoneelsafgevaardigden van de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming op het werk naleven; 18. sociaal plan uitvoeren, indien gesloten; 19. kennisgeving Sluitingsfonds inlichtingen;

(+

aan het bijkomende

20. kennisgeving aan het Sluitingsfonds van inlichtingen betreffende de werknemers die na de sluiting worden ontslagen, binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Checklist voor werknemers RECHTEN Recht om ingeschreven te worden in de tewerkstellingscel. Recht op outplacement. Dossier bij het Sluitingsfonds indienen als de werkgever niet betaalt.


PLICHTEN 1. schriftelijk de werkgever inlichten van de beslissing om zich (al dan niet) in te schrijven in de tewerkstellingscel; 2. het outplacementaanbod dat wordt gedaan aanvaarden en eraan meewerken; ingaan op elk opleidings- of werkaanbod.

39


8.3

Sluiting gepaard gaand met meervoudig ontslag dat geen collectief ontslag is


PLICHTEN 1. inlichting van de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, of bij afwezigheid daarvan, het comité voor preventie en bescherming op het werk, te gelegener tijd en vóór enige bekendmaking over de sluiting; 2. een kennisgeving doen van de beslissing tot sluiting van de onderneming of afdeling aan de werknemers, de ondernemingsraad, of bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging, de Voorzitter van het directiecomité van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, de regionale minister van werk en de regionale minister van economie;

nakijken welke overheidsmaatregelen kunnen helpen: eventueel statuut onderneming in moeilijkheden of onderneming in herstructurering wegens werkloosheid overwegen met het oog op vervroegd brugpensioen (CAO en herstructureringsplan nodig);

indienen dossier Interventiefonds

bij

het

3. sectorCAO of ondernemingsCAO in verband met meervoudig of collectief ontslag nakijken en, desgevallend, naleven (bijv. bijkomende communicatie, werkzekerheidsbedingen, enz.); 4. eventueel onderhandelen over het sociaal plan;

5. desgevallend erkenningsdossier voor bekomen van statuut van onderneming in moeilijkheden of in herstructurering Sociaal indienen; 6. overgaan tot beëindiging van de arbeidsovereenkomsten; 7. een schriftelijk outplacementaanbod doen aan de werknemers van 45 jaar en ouder met minstens één jaar anciënniteit; 8. bijzondere ontslagprocedure voor de syndicale afgevaardigden en de personeelsafgevaardigden en kandidaat-personeelsafgevaardigden


40

"Wegwijs Herstructureringen" van de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming op het werk naleven; 9. desgevallend, sociaal plan uitvoeren; kennisgeving aan het Sluitingsfonds (+ bijkomende inlichtingen); 10. kennisgeving aan het Sluitingsfonds van inlichtingen betreffende de werknemers die na de sluiting worden ontslagen, binnen de 15 dagen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Checklist voor werknemers RECHTEN Vrijwillige inschrijving tewerkstellingscel;

PLICHTEN in de Ingaan op het door de werkgever gedane outplacementaanbod of aan de werkgever het outplacement vragen Dossier indienen bij het Sluitingsfonds waarop de werknemer recht heeft. als werkgever niet betaalt.


41


9

Regelgevende teksten De CAO nr. 9 van 9 maart 1972, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, houdende ordening van de in de Nationale Arbeidsraad gesloten nationale akkoorden en collectieve overeenkomsten betreffende de ondernemingsraden; Programmawet van 8 april 2003 (art. 47 t.e.m. 50); De wet van 26 juni 2002 betreffende de sluiting van ondernemingen (B.S. 9 augustus 2002) (in werking getreden op 1 april 2007); Het koninklijk besluit van 23 maart 2007 tot uitvoering van de wet van 26 juni 2002 betreffende de sluiting van de ondernemingen (B.S. 30 maart 2007); Het koninklijk besluit van 23 maart 2007 tot uitvoering van de artikelen 2, 3°, b, 28, §2 en 53 van de wet van 26 juni 2002 betreffende de sluiting van de ondernemingen (B.S. 30 maart 2007); Het koninklijk besluit van 3 juni 2007 tot vermindering van het vereist gemiddeld minimum aantal werknemers tot vijf krachtens artikel 10, §2 van de wet van 26 juni 2002 betreffende de sluiting van de ondernemingen (B.S. 19 juni 2007).

10

Literatuurlijst DEPUTTER, R., FLORIZOONE, K. en FREHIS, C., La loi relative aux fermetures d'entreprises, Kluwer 2007, 518 p.


42

DEEL II DE WERKGEVER SLUIT GEHEEL OF GEDEELTELIJK

Recommend Documents